Wildebeest analysis examples for:   gvc-gvc   COMBINING_DIACRITICAL_MARKS    February 25, 2023 at 00:19    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

23215  MAT 1:2  Abrahã Isaa pʉcʉro jiha. Isaa Jacobo pʉcʉro jiha. Jacobo Judãpʉcʉro jiha.
23224  MAT 1:11  Josia Jeconiãpʉcʉro jiha. Tina ti jiri pjare Israe yahpa macainare Babilonia macaina sehe ñaha wahcãha ti ya yahpapʉ.
23236  MAT 1:23  “Cʉ̃coro nuhmino, ne mʉno mehne jieraricoro, nijinocãre bocaro pohna tirohca to macʉnocãre. Tirocã Emanuel wama tirohca”, ni joaa tiha Cohamacʉ yare. (Emanuel nino: “Cohamacʉ mari mehneta jira”, nino nica.)
23239  MAT 2:1  Herode Judea yahpa macaina ti bui pʉhtoro to jiri pja tí yahpai jiri macai Belẽi Jesu masa bajuaha. To ã masa bajuari baharo ñahpichohare buheina ñahpichohare noano masiinã mʉja taro macaina ta, Jerusalẽpʉ wihiha.
23240  MAT 2:2  Ã wihia, masare tó macainare sinituha: —¿Judio masa ti bui pʉhtoro jihtiro cjihto mipʉre nohopʉ masa bajuacari tiro?̃ mʉja taropʉ jina, ñahpichohaca to wahma bajua wahã sʉchʉ ñʉna, “Pʉhtoro masa bajuaro nica”, ni masihi sã. Ã to bajuachʉ ñʉna, sã̃no mehne tirore ño payona tana tahi õpʉ —ni yahuha buheina masare.
23241  MAT 2:3  Ã yoa paina Herodere tíre yahua tiha. Ti ã yahuchʉ tʉhoro Herode sehe soro tʉhotuha. Ã jia jipihtina Jerusalẽ macainãto yoaro seheta soro tʉhotuha tinãhʉ.
23242  MAT 2:4  Ã jiro Herode sehe jipihtina sacerdotea pʉhtoare, mari judio masare buheinãhʉre to pjirocari baharo ti cahmachu pihtichʉ ñʉno, tinare sinituha tiro: —¿Nohopʉ masa bajuarohcari Cristo sehe mʉsa tʉhotuchʉ? —ni sinitu ñʉha tiro.
23245  MAT 2:7  Ti ã ni yahuri baharo Herode masa ti marieno watoĩ mʉja taropʉ tarinare pjirocaha. To cahapʉ tina ti sʉchʉ ñʉno, tinare sinitu ñʉha. To ã sinitu ñʉchʉ tʉhoa, ñahpichohacare ti ñʉri dachore yahuha tina.
23246  MAT 2:8  Ti ã yahuri baharo Herode sehe tinare Belẽpʉ warocaro õ sehe niha tinare: —Tirocãre noano macaga. Tirocãre bocana tjuahna yʉhʉre yahu tjuahga. Yʉhʉ̃tirocãre ño payoi wahai tai nija —nimaha tinare Herode.
23247  MAT 2:9  To ã niri baharo, tina wahaa wahaha. Ti ã wahachʉ̃ mʉja taroi ti ñʉria ñahpichohaca sehe mʉ tãrucuha. Ã yoa wihãrirocã to jiro bui waroi tjua wahã sʉha tia sehe.
23249  MAT 2:11  Wihãrirocã to jiri wʉhʉpʉ sʉ, sãa wahaha tina. Ã sãa sʉa, wihãrirocãre to pocoro mehne jirirocãre ñʉha tina. Ã ñʉa tina na tuhcua caha sʉ, tirocãre ño payoha. Ño payo tuhsʉ ti caa pocare naroca pjõoroca, urure, inciensore, mirra wama tia me sitiãhʉre na wio, tíre tirocãre wapa marieno waa tiha.
23251  MAT 2:13  Ti ã wahari baharo Cohamacʉ anjo cahãnopʉ Josére bajuaro, õ sehe niha: —Wahcãga. Herode sehe maharirocãre wajãno taro, macano nina mipʉre. Ã yoa maharirocãre, to pocorõhʉre Egiptopʉ cjero na duhti wahcãa wahaga. Tópʉre yʉ niriro purota jiga —ni yahuha anjo Josére.
23252  MAT 2:14  To ã nichʉ tʉhoro, José sehe ñamiihta wahcã, maharirocãre to pocorõhʉre Egiptopʉ na duhti wahcãa wahaha.
23254  MAT 2:16  Ã yoa ñahpichohare buheina ti duhti yʉhdʉachʉ tʉhoro Herode sehe sua yʉhdʉaha. Ã suaro, Belẽ macainare, tí maca dʉhtʉ caha macainãhʉre ti pohnare mʉa pohnare pʉa cʉhma cjʉainacãre wajã batoa dutiha tiro. Wahmanore ñahpichoha buheina ñahpichohacare ti ñʉri dachore yahuha Herodere. Ti ã nichʉ tʉhoro tiro to wajã duarirocã to masa bajuari dachore masino, “Õpe cʉhmari cjʉara” nino, pʉa cʉhma cjʉainare wajã batoa dutiha.
23264  MAT 3:3  Panopʉ macariro Isaia Cohamacʉ yare yahu mʉhtariro cjiro João to buhehtore õ sehe ni joaa tiha: “Masa marienopʉ̃iro sañurucu, õ sehe ni buherohca: ‘Mari pʉhtoro to tahto pano tirore cahmaeraina cjiri mʉsa tʉhotuare cohtota, tirore cahmaina jiga mʉsa’, ni sañurucu buherohca”, ni joaa tiha Isaia cjiro João cjihtore.
23265  MAT 3:4  Tiro João camello pjoari suhtirore sãariro, wahiquiro cahsaroreta tʉã dihoriro jiha. Poreroare, macaroca macaina miquina mĩhʉre chʉa tiha.
23266  MAT 3:5  Jerusalẽ macaina, jipihtiro Judea yahpai jiina, Jordão wama tiri ma cahai jiinãtirore tʉhoa taha.
23268  MAT 3:7  Ã jiro payʉ fariseo curua macaina, saduceo curua macainãJoãore ti bautisa dutia tachʉ ñʉno tiro tinare õ sehe ni yahuha: —¿Mʉsãagãa ñima tiina yoaro sehe mʉsa mahñoa buhea mehne masare dojomehneina jina, Cohamacʉ mʉsare to buhiri dahrehto pano tirore cui, duhti masierara mʉsa?
23271  MAT 3:10  Õ sehe jira: Masa yucʉri yoaro seheta jira. Cohamacʉ sehe coma mehne yucʉrire cjã cohãriro yoaro sehe jira. Ã jiro noaa dicha maria yucʉre nʉhcõri mehnepʉta cjã cohãnohca tiro. Tíre to cjã cohãri baharo, pichacapʉ̃ cohãnohca tiro. Ãta yoaro taro nina masãhʉre tirore cahmaerainare.
23273  MAT 3:12  Yʉ baharo tariro cahsari cohãriro yoaro sehe jira. Cahsari cohãriro to batiro mehne jipihtia to trigo yapari cahsarire putiwera. To ã putiweri baharo trigo sehere to wihbori wʉhʉi wihborohca. Tó seheta yoarohca tirore cahmainare yʉ baharo tariro. To putiwea cahsari sehere tirõnohca. Tí pichaca ne yatisi. Ãta yoarohca tiro yʉ baharo tariro tirore cahmaerainare —ni yahuha João.
23286  MAT 4:8  To ã ni yʉhtiri baharo mʉa yʉhdʉdʉ̃cʉpʉ Jesure na mʉjaha watĩno tjoa. Tʉ buipʉ mʉja pja sʉ, jipihtia macarine ñoroca boroha Jesure. Ti cjʉaãhʉre ñoha.
23294  MAT 4:16  Tó macaina Cohamacʉ yare noaare masierara. Ã masierapahta noarirore ñʉapʉ masiahca. Tina sehe Cohamacʉre ne masierara. Ã jia pichacapʉ wahaborina jimaha. Ã jirõiro tinare Cohamacʉ yare masichʉ yoarohca”, ni joaha Isaia cjiro.
23299  MAT 4:21  Ã yoa Jesu tina mehne yʉhdʉ wahcã, Santiagore to bahʉro João mehne boca sʉha tjoa. Tina Zebedeo pohna jiha. Ti yaria dohoriai ti pʉcʉro mehne tinãti wañʉyucʉrire cahnoa niha. Tina pʉarore tiro pjirocaha.
23300  MAT 4:22  To ã pjirocachʉ tʉhoa, tina sehe dóihta ti pʉcʉrore, dohoriãhʉre cũ, Jesu mehne wahaha.
23302  MAT 4:24  To ã yoaare tʉhoa Siria yahpa macaina jipihtiropʉ tí yahpai jiina tirore masi dʉcaha. Ã masia, soro jia dohatia cjʉainare, tuaro purĩare cjʉainare, watĩa ti sãanohrinare, ñama yaria mʉnare dohatiinare, tini masierainãhʉre na sʉha. Ti ã na sʉchʉ ñʉno jipihtina tinare noaina wahachʉ yoaha Jesu.
23304  MAT 5:1  Masa payʉ to cahai ti sʉchʉ ñʉno Jesũcʉpʉ mʉjaha. Mʉja sʉ, tói dujiha. Tói to dujichʉ to buheina sehe tiro cahapʉ sʉha.
23307  MAT 5:4  ’Yahco tiinãwahcheina jira. Tinare wahchechʉ yoarohca mari Pʉcʉ.
23310  MAT 5:7  ’Painare pja ñʉina wahcheina jira. Ti ã pja ñʉchʉ Cohamacʉ tinãhʉre pja ñʉnohca.
23315  MAT 5:12  Cohamacʉ yare yahu mʉhtainare mʉsa pano jiinare tinapʉreta ñano yoa mʉhtaha. Mʉsãhʉre ti yoariro sehe ti yoachʉ wahchega. Noano yajeripohna tiga. Ã jiro mʉanopʉ mʉsa sʉchʉ pjíro noano yoarohca mʉsare Cohamacʉ —ni yahuha Jesu.
23317  MAT 5:14  Ã yoa tiro õ sehe ni buhe namoha: —Buhriaro marine to ñʉchʉ yoaro seheta mʉsa sehe yʉ yaina sehe ahri yahpa macainare Cohamacʉre masichʉ yoara.̃bui jiri macare nʉohto basioerara.
23319  MAT 5:16  Õ seheta mʉsãbuhriaro yoaro sehe jiina jina, noaare yoaga. Mʉsa ã yoachʉ ñʉa masa mari Pʉcʉ mʉano macarirore ño payo, “Tuariro, noariro jira”, niahca —ni yahuha Jesu.
23320  MAT 5:17  Ã ni tuhsʉ, tinare õ sehe ni yahu namoha: —Ahrire mʉsa masichʉ cahmaja yʉhʉ. Cohamacʉ to dutiare Moise cjirore to cũrire, to yare yahu mʉhtaina cjiri ti joari cjirĩhʉre cohãi tai nierahi. Tí dutiare mʉsare noano yahu potoi tai nii. Tí dutiare ti quihõno jichʉ ñoi tai. Ti niriro seheta yoa sohtori tii tai nii.
23321  MAT 5:18  Potocã mʉsare nii nija. Pihtiri dacho pano jisinichʉ Cohamacʉ dutia Moise cjirore to cũrire ne mahanocã baro cohãsi mari. Ahri yahpa, mʉanõti jisinino puro to dutiãjirucuahca. Ã jirucua ti niriro seheta sohtori tirohca.
23322  MAT 5:19  Ã jia tí dutiare cãina yʉhdʉrʉcaa, painare tó sehe yʉhdʉrʉca dutia, mʉano macariro pʉhtoro to sʉho jiropʉ cahamaca yoaro sehe jiahca.̃no dutiacã to jipachʉta tina yʉhdʉrʉcaa, cahamaca yoaro sehe jiahca tina. Paina tí dutiare noano yoaa, painare tí yoaro sehe yoa dutia, mʉano macariro pʉhtoro to sʉho jiropʉ pʉhtoa yoaro sehe jiahca tina sehe.
23323  MAT 5:20  Mʉsare niita nija yʉhʉ. Judio masare buheina, fariseo curua macainãCohamacʉ cahmaare quihõno yoaerara. Tina ti yoariro yʉhdoro Cohamacʉ cahmaare yoaga mʉsa sehe. Mʉsa ã yoaerana, pʉhtoro Cohamacʉ to sʉho jiropʉre ne sʉsi mʉsa —ni yahuha Jesu.
23326  MAT 5:23  ’Mʉsa coyeiro mʉsare to ñʉ tuhtichʉ õ sehe yoaga. Cohamacʉ wʉhʉpʉ Cohamacʉre mʉsa ño payohto pano, wahiquirorẽ mʉo, mʉsa wahto pano õ sehe yoaga.
23331  MAT 5:28  Ahri ti yahuri yʉhdo curero mʉsare ahri sehere yahu namoihtja. Numinore ñahaeraparota,̃iro ticorore ñano goa pjaro, ñano wacũ tʉhoturo ñano yoa tuhsʉha ticoro mehne.
23334  MAT 5:31  Õ sehe ni yahu namoha Jesu: —Panopʉ ahrĩhʉre niha: “To namonore cohã duariro to cohãhtore yahuri pũ mehne ticorore cohã masina”, nimaha panopʉ.
23335  MAT 5:32  Ahri ti yahuri yʉhdo curero mʉsare ahri sehere yahu namoihtja. To namono pairo mehne ñano yoaeraricoro to jipachʉta to manʉno ticorore cohãboca. To ã cohã daporicoro pairore manʉ tiro ñano yoaro nica ticoro pairo mehne jiro. To manʉno ticorore ã cohãno ticorore pairo mehne ñano yoachʉ yoara. To baharo namo tirirõticoro mehne ñano yoaro nina —ni yahuha Jesu.
23339  MAT 5:36  “Yʉ dapu mehne potocã nii nija”, ni wama payo niena tjiga. Mʉsa pjoari ti yehsea wahachʉ yoa masierara mʉsa. Ti ñia wahachʉ̃hʉre yoa masierara mʉsa. Ã yoa masieraina jina “Yʉ dapu mehne potocã nii nija”, ni wama payo niena tjiga.
23340  MAT 5:37  “Yoanahtja”, nina wama payoro marieno õ sehe dihta tíre nirucuga. “Yoasi”, ninãwama payoro marieno nirucuga. Mʉsa wama payo nina, watĩno ñariro to dutiriro seheta yoana nica mʉsa —ni yahuha Jesu.
23341  MAT 5:38  Õ sehe ni yahu namoha Jesu: —Panopʉ õ sehe ti ni yahuri cjirire tʉhori jimare mʉsa. “Mʉhʉre pairo mʉ capariacare to cjã tihãriro seheta mʉhʉ̃tirore cjã tihã cahmaga. Mʉ piriacare to cjã nuhariro seheta mʉhʉ̃cjã nuha cahmaga”, ti niri cjirire tʉhori jimare mʉsa.
23342  MAT 5:39  Ti yahuri yʉhdo curero ahri sehere yahu namoihtja mʉsare. Mʉhʉre ñano yoarirore ã ñʉnocahga.̃ bʉhʉsehe mʉ wahsupure to cjãchʉ, pa bʉhʉsehẽhʉre cjã dutiga tirore.
23343  MAT 5:40  Pairo buhiri dahre dutirirore mʉhʉre to yahusãchʉ, dutiriro sehe mʉ camisare mʉhʉre yahusãrirore wa dutiboca. To ã wa dutichʉ, tirore waga. Mʉ bui macari suhtirõhʉre wa namoga tirore.
23344  MAT 5:41  Pairo surara paye barorẽ kilómetro mʉhʉre to naabasa dutichʉ, pa kilómetrore waha namoga tjoa.
23348  MAT 5:45  Mʉsa ã yoana mari Pʉcʉ mʉano macariro pohna jira mʉsa. Cohamacʉ sehẽno potori yoara masare. Ñainãhʉre, noainãhʉre ̃ sichʉ yoara tiro. Tuhsʉ, Cohamacʉ dutiare yoainãhʉre, yoaerainãhʉre coro tachʉ yoara tiro. Masarẽno potori to yoariro seheta mʉsãyoaga.
23349  MAT 5:46  Mʉsare cahĩina dihtare mʉsa cahĩchʉ tí ne yaba cjihti jierara paina sehere mʉsa cahĩerachʉ. Pʉhtoa ya cjihtire wapa na cohtainãtó seheta yoara. Ã jina jipihtinare cahĩga.
23350  MAT 5:47  Mʉsa coyea dihtare mʉsa noano piti bocachʉ tí̃ne yaba cjihti jierara paina sehere mʉsa noano piti bocaerachʉ. Cohamacʉre masierainãtó seheta yoara. Ã jina jipihtinare noano piti bocaga.
23351  MAT 5:48  Ñaa marieina jiga mʉsa. Mʉsa Pʉcʉ mʉano macariro to ñaa marieriro to jiriro seheta mʉsãñaa marieina jiga —ni yahuha Jesu.
23353  MAT 6:2  Ã jina pjacʉoinare yoadohona, tíre masare yoa ñoena tjiga. Masa ti ñʉenoi yoadohoga tinare. Cãina noaa ti yoaare yoa ñohna mahapʉ jiinare, judio masa mari buhea wʉhʉsepʉ jiinãhʉre. Tina mari baharo bʉhʉsehei ñano yoa cohtaina jira. Ã yoa ñohna tina, “Noaina jira”, masare ni ñʉ dutia. Ti ã ni ñʉchʉ ã yoa ñoina sehe wahche tuhsʉre. “Noaina jira” ni, masa ti ño payochʉ wahche tuhsʉre tina. Ã jiro Cohamacʉ sehe ne wahche namochʉ yoasi tinare.
23356  MAT 6:5  Pari turi tiro õ sehe ni yahu namoha: —Cohamacʉre sinina, mari baharo bʉhʉsehei ñano yoa cohtaina yoaro sehe yoaena tjiga mʉsa. Judio masa mari buhea wʉhʉsepʉ ducu, mahapʉ̃hʉre ducu, Cohamacʉre sini ñohna tina masare. Ã sini ñoa potocã masa tinare ti ño payochʉ tí mehne tina wahche tuhsʉre.
23361  MAT 6:10  Mipʉre jipihtina bui pʉhtoro jiga. Mʉanopʉ mʉ dutiro seheta ti yoariro seheta ahri yahpa macainãyoajaro.
23363  MAT 6:12  Paina sãre ti ñano yoarire sã boja. Ã jicʉ mʉhʉ̃sã ñano yoarire boga.
23365  MAT 6:14  ’Paina mʉsare ti ñaa yoarire mʉsa bochʉ ñʉno, mʉsa Pʉcʉ mʉano macarirõmʉsa ñaa yoarire borohca.
23366  MAT 6:15  Wiho mejeta paina mʉsare ti ñaa yoarire mʉsa boaerachʉ mʉsa Pʉcʉ̃mʉsa ñaa yoarire ne bosi —ni yahuha Jesu.
23375  MAT 6:24  Ã jiro tiro õ sehe ni yahu namoha tinare: —Cʉ̃iro Cohamacʉ sehere wacũno, tuabiaro niñeru sehere wacũerara. Niñeru sehere tuabiaro wacũno Cohamacʉ sehere wacũerara. Niñeru dihtare cahmariro jiro Cohamacʉre wahchechʉ yoaerara. Cohamacʉ̃hʉre, niñerũhʉre pʉarore cahma yʉhdʉrʉcahto basioerara mʉsare —ni yahuha Jesu.
23376  MAT 6:25  Ã jiro tinare õ sehe ni yahu namoha: —Ã jicʉ mʉsare nii nija: Mʉsa chʉare, sihniare, suhtĩhʉre pjíro cahya tʉhotuena tjiga. Mʉsare bajuamehneno chʉare chʉhtina cjihti dihtare suhti sãahtina cjihti dihtare Cohamacʉ yoaeraha mʉsare.
23377  MAT 6:26  Minichahca perire Cohamacʉ to ñʉ wihboare masiga mʉsa. Tina weseri maeraina jira. Ã yoa chʉare ti wihboa wʉhʉse tinare mariahna. Mʉsa Pʉcʉ mʉano macariro sehe tinare ti chʉhtire wara. Minichahca yʉhdoro mʉsa sehere cahĩna Cohamacʉ. Ã jiro mʉsãhʉre ñʉ wihborohca tiro.
23378  MAT 6:27  Pjíro mʉsa tʉhotua mehnẽ hora mʉsare cati namochʉ yoa masierara mʉsa. Ã jiro mʉsa pjíro tʉhotua yaba cjihti jierara.
23381  MAT 6:30  Cohorire noaa cohori yoara Cohamacʉ sehe. Tí cohori sehe mahaa dachoricã jirucuma ñai boraa wahara. Mahanocã ji, pa dachoi pichacapʉ̃a wahara. Ti ã jipachʉta cohorire noaa cohori jichʉ yoara Cohamacʉ. Ã jiro Cohamacʉ cohorire to noaa cohori to yoariro yʉhdoro mʉsãhʉre noano yoarohca. Suhtire warohca. Cohamacʉre mahanocã wacũ tuara mʉsa.
23384  MAT 6:33  Cohamacʉ mʉsa pʉhtoro to jihto cjihtore cahma mʉhtaga mʉsa. Jipihtia paye baro yʉhdoro tirore cahmaga mʉsa. Noaare to yoa dutiãhʉre cahmaga. Mʉsa ã yoari baharo Cohamacʉ sehe mʉsa cahmaa dʉhsachʉ warohca.
23387  MAT 7:2  Painare “Noano yoaerara”, mʉsa ni ñʉriro seheta Cohamacʉ sehe mʉsãhʉre ãta ni ñʉnohca.
23391  MAT 7:6  ’Dieya yoaro sehe jiina, yesea yoaro sehe jiinãñabiainare Cohamacʉ ya noa yʉhdʉare ti ño payoeraare yahuena tjiga tinare. “Tinapʉ bʉjʉpe, ñano ni, mʉsare ñabiaro yoari”, nina yahuena tjiga tinare —ni yahuha Jesu.
23397  MAT 7:12  ’Paina mʉsare ti noano yoachʉ cahmana mʉsa. Tinare mʉsa noano yoachʉ cahmano seheta mʉsãnoano yoaga tinare. Ti noano yoaerapachʉta mʉsa sehe tinare noano yoaga. Ãta yoa dutira Cohamacʉ dutia Moise cjirore to cũripʉ Cohamacʉ yare yahu mʉhtaina cjiri ti joari cjirĩ—ni yahuha Jesu.
23401  MAT 7:16  Ti ñano yoachʉ ñʉna, ñaina ti jichʉ masinahca mʉsa. Ti noano yoachʉ ñʉna noaina ti jichʉ masinahca mʉsa. Agã potacʉ se tõhorine dicha tierara. Pota tidʉ̃higuera pocare dicha tierara.
23404  MAT 7:19  Noaare dicha tiera yucʉre dʉte cohãnoca, pichacapʉ̃nohca. Ãta yoarohca Cohamacʉ to cahmaare yoaerainare.
23415  MAT 8:1  Jesũcʉpʉ buhe dujiriro cjiro dujia wahaha. To ã dujiachʉ ñʉa masa payʉ tiro baharo wahaha.
23416  MAT 8:2  To ã wahachʉ̃iro cami bʉcʉ baariro tirore piti boca, na tuhcua caha sʉ, tirore siniha: —Pʉhtoro, mʉhʉ yʉhʉre noariro yoa duacʉ yoaga —niha.
23422  MAT 8:8  To ã nichʉ õ sehe niha surara pʉhtoro: —Pʉhtoro, noanohca. Tai tjia. Yʉ yʉhdoro noa yʉhdʉariro jira mʉhʉ. Ya wʉhʉi mʉhʉre sãa ta dutiboriro jieraja yʉhʉ. Mʉ masia mehne noariro wahachʉ yoaga tirore. Mʉ ã yoachʉ yʉ yʉhʉre dahra cohtariro noariro waharohca. Yʉhʉre yʉ bui jiina paina pʉhtoa dutira. Yʉhʉ̃surarare dutija.̃irore “Wahaga”, yʉ nichʉ tiro wahara. Pairore “Taga”, yʉ nichʉ tiro tara. Yʉhʉre dahra cohtarirore “Ahrire yoaga”, yʉ nichʉ tíre yoara. (Mʉhʉ̃dutirirota jira. Ã jiro mʉ dutiro seheta tiro dohatiriro yʉhdʉrohca) —niha tiro.
23430  MAT 8:16  Ã yoa ñamichahapʉ payʉ watĩa ti sãanohrinare masa na wihiha Jesu cahapʉ. Ti ã na wihichʉ ñʉnõ tahata to waha dutichʉ watĩa wahaa wahaha. Tuhsʉ, jipihtina dohatiina ti na sʉrinare ti dohatiare cohã pahñoha Jesu. Ã jia noaa wahaha tina.
23434  MAT 8:20  Jesu õ sehe ni yʉhtiha: —Cãina macaroca macaina wahiquina ti copari cjʉara. Minichahcãti suhti cjʉara. Yʉhʉ masʉno Cohamacʉ warocariro sehe yʉ carĩri wʉhʉ maeraja. (Ã jina yʉhʉ mehne tana ñano yʉhdʉnahca mʉsa) —ni yʉhtiha Jesu.
23437  MAT 8:23  Ã ni tuhsʉ Jesu to jiriapʉ dohoriapʉ samuha. Ã jia to buheinãtiro mehne waha, samuha.
23440  MAT 8:26  Ti ã nichʉ Jesu õ sehe ni yʉhtiha: —¿Dohse jiro baro cuimacanocana nijari mʉsa? Yʉhʉre wacũ tuaeraina jira mʉsa —niha Jesu tinare. Ã ninota wahcãrʉcʉ sʉ, wihnonore pahcõrĩhʉre “Yʉsʉa wahaga”, niha. To ã nichʉ wihnono yʉhdʉa wahaha. Ã jia pahcõrĩyʉsʉ boraa wahaha.
23441  MAT 8:27  To ã yoachʉ ñʉ cʉaa, õ sehe niha tina: —¿Cue, dohse jiriro baro masʉno jijari ahriro? Ahri wihnono, pahcõrĩto dutichʉ yʉhdʉrʉcaerara tirore —niha tina.
23447  MAT 8:33  Ti ã wahachʉ ñʉa yeseare ñʉ wihboina sehe cui, mʉrocaa wahaha. Macapʉ sʉ, yesea ti minirire yahu site pahñoha. Watĩa ti sãanohrinare Jesu to cohã wiorĩhʉre yahu pahñoha tina.
23458  MAT 9:10  Baharo ya wʉhʉpʉ Jesũchʉa tare. Payʉ pʉhtoa ya cjihtire wapa na cohtaina, “Ñano yoaina”, ti niinãsã mehneta chʉre.
23460  MAT 9:12  Ti ã nichʉ tʉhoro Jesu sehe piti dahre buhea mehne yʉhtire: —Dohatieraina duhturure macaerara. Dohatiina dihta duhturure macana. Ñaare yoaina dohatiina yoaro sehe jira. Ã jicʉ ñaare yoaina dihtare ti ñaare ti tʉhotumari cjirire duhu, noaa sehere ti tʉhotu cohtotachʉ yoai tai nii yʉhʉ. Ti basi “Noaina jija sã”, ni tʉhotuina barore yahui tai nierahi. Cohamacʉ to nirire ti joarire masiga mʉsa. “Wahiquinare mʉsa wajã,̃ mʉoa mehne yʉhʉre mʉsa ño payochʉ cahmaeraja. Painare mʉsa pja ñʉchʉ sehere cahmaja”, ni joaha. Ahri to joari to dohse niare masiga mʉsa. Tíre noano buhe namona wahaga —nire Jesu fariseo curua macainare.
23462  MAT 9:14  Baharo João masare bautisariro to buheina Jesu cahapʉ sʉ, õ sehe ni siniture: —Sã João buheina sehe Cohamacʉre ño payona tana, chʉ duhuja. Fariseo curua macainããta chʉ duhura. ¿Dohse yoaa mʉ buheina sehe chʉ duhuerajari? —nire tina Jesure.
23463  MAT 9:15  Jesu to tʉhotua mehne piti dahre buhero taro tinare õ sehe ni yʉhtire: —Õ sehe jira tí: Wamomaca dʉhteropʉ ti pjirocaina wamomaca dʉhteriro mehne jia, chʉ duhu masierara. Tó seheta yʉ buheinãyʉhʉ mehne jia, chʉ duhu masierara. Yʉhʉ wamomaca dʉhteriro yoaro sehe jija. Wamomaca dʉhteriro bose nʉmʉ to yoachʉ tiro mehne macaina cahyaa mehne jierara. Ã jia chʉ duhuina jierara. Yʉ Pʉcʉ Cohamacʉ yʉhʉre to naari baharo pinihtare yʉ buheina mehne jisi yʉhʉ. Ã jia tí pjapʉta yʉ buheinãchʉ duhuahca —ni yʉhtire Jesu.
23465  MAT 9:17  Ã jina ne se co bisia core wahiquiro cahsaro wajuru mehne mʉna wajuru mehne posaeraro cahmana. Ã yoachʉ se co bisia pahmoapʉ mʉna wajurure tʉhrẽnocahna. To tʉhnʉchʉ se cõhʉ, wajurũcohõa wahara. Ã jina se co wahma core wahma wajurupʉ posaro cahmana. Ã yoachʉ se co cohõeraa, wajurũcohõerara. (Tó seheta wahma buhea mʉna buhea mehne buhe moreraro cahmana) —ni yahure Jesu tinare.
23467  MAT 9:19  To ã nichʉ tʉhoro Jesu wahcãrʉca tiro mehne wahare. Sã to buheinãwahai.
23471  MAT 9:23  Ã yoa tuhsʉ Jesu pʉhtoro ya wʉhʉpʉ sʉre. Sãa sʉro, ñahacaha tiinare teneniaca yoaro sehe jiriare putiinare ñʉre. Payʉ masa ti ñano bisichʉ̃hʉre tʉhore tiro.
23480  MAT 9:32  Tí wʉhʉre ti wijaachʉ warõiro durucuerarirore na tare masa. Watĩno tiro mehne jiriro tirore durucuerachʉ yoaha.
23483  MAT 9:35  Ã yoa jipihtia macari tói jia macaricãre, bʉjʉa macarĩhʉre buhe tinino wahare Jesu. Noaa buheare judio masa mari buhea wʉhʉsepʉ buhero wahare tiro. Ã jiro pʉhtoro Cohamacʉ to sʉho jihtore yahure. Jipihtia dohatiãhʉre tó macainare yʉhdore tiro.
23485  MAT 9:37  Ã jiro õ sehe nire tiro sãre to buheinare, piti dahre buhero: —Yo payʉ ti bʉcʉa tuhsʉchʉ payʉ jichʉ dahraa pjíro jira. Wiho mejeta dahraina sehe mahainacã jira. (Tó seheta noaa buheare tʉhohtina payʉ jichʉ pjíro jira mari dahraa. To ã jipachʉta mahainacã dahrari masa yoaro seheta noaa buheare buhehtinãmahainacã jira.)
23488  MAT 10:2  Õ sehe wama tii sã Jesu to bese cũrina: Simo jire. Tiroreta Pedro ni pisure Jesu. Simo bahʉro Andrẽjire. Santiagõto bahʉro João mehne jire. Tina Santiagõpʉcʉro Zebedeo wama tire.
23489  MAT 10:3  Felipe, Bartolomé, Toma, yʉhʉ Mateo jii sã. Yʉhʉ sehe pʉhtoa ya cjihtire masare wapa na cohtariro jimai. Sã mehne pairo Santiago jire. Tiro sehe Alfeo macʉno jire. Ã jiro Tadeõjire.
23490  MAT 10:4  Simo cananeo ya curua macariro cjiro, Juda Iscariotẽjire. Juda sehe Jesure ñʉ tuhtiinare ñohtiro jire.
23491  MAT 10:5  Ã yoa sãre doce to buheinare warocaro, “Õ sehe mʉsa yoanahca”, ni yahu quihõre sãre Jesu: —Judio masa jieraina cahapʉre wahaena tjiga. Ne Samaria yahpai jia macaripʉ̃hʉre wahaena tjiga.
23494  MAT 10:8  Ã jina cami bʉcʉ baainare, paye payʉ soro jia dohatiare cjʉainãhʉre noaina yoaga. Yariainare masoga. Watĩa masare ti sãanohorinare cohã wioga tinare. Mʉsare ã wanocai nija ahri tuaare. Ã jina mʉsãyʉ ã wanocariro seheta masare noaina ã yoanocahga.
23496  MAT 10:10  Ne mʉsa wajure, pʉaro camisare, pʉa wahpa dahpo suhtire, mʉsa tjua yucʉ̃hʉre naaena tjiga. Mʉsa sãano dihtare sãa wahcãga. Paye suhtire naaena tjiga. Mʉsa buhena waharopʉ jiina tina sehe mʉsare mʉsa puhi cjihtire waahca. Ãta waro cahmana tinare.
23500  MAT 10:14  Ã jina mʉsare ti cahmaerachʉ, ti tʉho duaerachʉ tí wʉhʉre wijaahga. Wijaana, dahpo suhti macaa dihta pohcarire wajã site cũga mʉsa tinare ti ya buhirire masichʉ yoana. Tí maca macaina mʉsare ti cahmaerachʉ ãta yoaga tinãhʉre.
23501  MAT 10:15  Potocã mʉsare niita nija. Ahri dacho pihtichʉpʉre Sodoma macaina, Gomorra macainãtuaro buhiri tihtinata jira. Ti ã jipachʉta tina yʉhdoro mʉsare cahmaeraina buhiri tihtina jiahca —ni yahure Jesu.
23504  MAT 10:18  Ã jia yʉ yaina mʉsa jiri buhiri macari macaina pʉhtoa cahapʉ ti bui jiina pʉhtoa cahapʉ̃hʉre naahca mʉsare. Ã jina mʉsare tópʉ ti naachʉ tinare judio masa jieraina pʉhtoãhʉre noaa buheare buhenahca mʉsa.
23508  MAT 10:22  Jipihtina masa sehe yʉ yaina mʉsa jiri buhiri mʉsare ñʉ tuhtiahca. Ti ã yoapachʉta ahri yahpai mʉsa catisinino puro mʉsare ti ñano yoarirẽno pjana yʉhʉre, yʉ buheãhʉre duhuerana, yʉhdʉnahca mʉsa.
23509  MAT 10:23  ̃macai mʉsare ti ñano yoachʉ pa macapʉ duhti wahcãga. Potocã mʉsare niita nija. Israe yahpai jia macarine jipihtia tí macaripʉ mʉsa duhti wahcãhto pano, yʉhʉ masʉno Cohamacʉ warocariro ahri yahpapʉ tjua taihtja.
23510  MAT 10:24  ’Nẽiro buheriro tirore yahuriro buipʉ jierara. Cahamacʉnõto pʉhtoro bui cure jierara.
23511  MAT 10:25  Ã jiro õ sehe tʉhoturo cahmana buherirore: “Yʉhʉre buheriro yoaro seheta jiihtja”, ni tʉhoturo cahmana. Cahamacʉnõhʉre ãta ni tʉhoturo cahmana. “Yʉ pʉhtoro yoaro seheta jiihtja”, ni tʉhoturo cahmana. (“To bui jiihtja. Ã jicʉ yʉ pʉhtoro to ñano yʉhdʉriro seheta ñano yʉhdʉsi yʉhʉ sehe”, ni tʉhotueraro cahmana.) Yʉhʉ sehe wʉhʉ pʉro yoaro sehe jija. Mʉsa sehe tí wʉhʉi dahraina yoaro sehe jira. Ã jia masa yʉhʉre “Beelzebú jira”, ni yahusã, mʉsãhʉre yʉ yainare ñano ni durucuahca tina —ni yahure Jesu.
23512  MAT 10:26  Ã ni tuhsʉ õ sehe ni namore: —Ã jina mʉsare ñano yoainare cuiena tjiga. Masa ti ya sãari cjirire baharo paina masiahca. Ã jia ti nʉori cjirĩhʉre paina masiahca.
23514  MAT 10:28  Masʉnore wajãina to pjacʉ dihtare wajãna. To yajeripohna yariaerara. Ã jina mʉsare wajã duainare cuiena tjiga. Cohamacʉ sehere cuiga. Tiro mʉsa pjacʉrire, mʉsa yajeripohnarĩhʉre pichacapʉ cohã masina. Ã jina tiro sehere cui, yʉhtiga mʉsa.
23515  MAT 10:29  ’Pʉaro siripia wapa mariahna. Ti ã wapa mariapachʉtãirocãre Cohamacʉ ne boerara. Cohamacʉ to dutierachʉ ne yarierara tirocã.
23516  MAT 10:30  Ã jiro mʉsa pjoarire nẽ pjoada dʉhsaro marieno masi pahñona Cohamacʉ. Tó seheta mʉsa jia tiãhʉre masi pahñona Cohamacʉ. Ã masino mʉsare ñʉ wihborucura.
23518  MAT 10:32  Ã jiro tinare õ sehe ni yahu namore: —Cʉ̃iro “Jesu yairo jija”, masare to ni yahuchʉ yʉhʉ̃tirore “Yʉ yairo jira”, ni yahuihtja yʉ Pʉcʉre mʉano macarirore.
23519  MAT 10:33  Wiho mejetãiro “Jesu yairo jieraja”, masare to nichʉ yʉhʉ̃“Yʉ yairo jierara tiro”, ni yahuihtja yʉ Pʉcʉre —ni yahure Jesu.
23520  MAT 10:34  Ã ni tuhsʉ õ sehe ni yahu namore: —¿Dohse ni tʉhotujari mʉsa yʉhʉre? “Tiro masare to buheri baharo paina tinare ñʉ tuhtisi”, ¿ni tʉhotujari mʉsa? Ã jierara. Masare yʉ buheri baharo cãina yʉ yare tʉhoahca. Paina sehe tinare ñʉ tuhtiahca.̃no potori waro jisi masa.
23524  MAT 10:38  Ã jia paina crusapʉ yʉ yariahto seheta yʉ yaina ti jiri buhiri ñano yʉhdʉahca tinãhʉ. Tó sehe ñano yʉhdʉ duaeraina yʉ yaina jisi tina.
23526  MAT 10:40  Ã ni tuhsʉ õ sehe ni yahu namore: —Mʉsare yʉ yainarẽiro noano cahmano, yʉhʉ̃hʉre cahmano nina tiro. Ã yoa tiro yʉhʉre noano cahmariro yʉhʉre warocarirõhʉre cahmano nina.
23527  MAT 10:41  Ã jiro Cohamacʉ yare yahuriro wapatarohca. Tirore noano yoarohca Cohamacʉ. Ã jiro to yare yahuriro to jichʉ ñʉno pairo tirore noano cahmano, yahuriro yoaro seheta wapatarohca tirõhʉ. Ã yoa pairo noano yoariro wapatarohca. Tuhsʉ, noano yoariro to jichʉ ñʉno pairo sehe tirore noano cahmano noano yoariro yoaro sehe wapatarohca tirõhʉ.
23528  MAT 10:42  Yʉ yairõiro to jichʉ ñʉa, wiho jiriro to jipachʉta dohse jiina tirore core ti sihõchʉ mahanocã ti wapachʉta potocãta tinare noano yoarohca Cohamacʉ —ni yahure Jesu.
23541  MAT 11:13  Cohamacʉ yare yahu mʉhtaina ti joari cjirire, Cohamacʉ Moise cjirore to cũri cjiripʉ̃hʉre buhena pʉhtoro Cohamacʉ to sʉho jihtore masija mari. Joãõtíreta yahure.
23545  MAT 11:17  “Mʉsa basahti cjihtire sã putipemahi. ¿Dohseana mʉsa basaerari sã tíre putipechʉ? Sã tuaro ñahacaha tiipe, sañurucumahi. ¿Mʉsa sehe dohseana sã mehne tiiperari?” nirucuina yoaro seheta jira mipʉ macainãhʉ. Mipʉ macaina ti cahmano seheta sã yoaerachʉ ñʉa tó wahaerara tinare.
23547  MAT 11:19  Yʉhʉ masʉno Cohamacʉ warocariro jicʉ yʉhʉ chʉ, sihnija. Yʉ ã yoachʉ ñʉna õ sehe nina mʉsa yʉhʉ sehere: “Ñʉga. Ahriro pjíro chʉriro, cahariro jira. Wapa na cohtaina, ñano yoainãti piti tiriro jira ahriro”, nina mʉsa yʉhʉre. (Ã nina macanacã yoaro sehe durucuina jira mʉsa. Mʉsa cahmano sehe sã yoaerachʉ tó wahaerara mʉsare. Ne sahsaerara mʉsa.) Ã masierapanahta sã yoarire ñʉna, Cohamacʉ masiare sã cjʉachʉ masinahca mʉsa —nire Jesu tinare.
23549  MAT 11:21  —Corazĩ macaina, mʉsa ñano yʉhdʉnahca. Betsaida macaina, mʉsãñano yʉhdʉnahca. Mʉsa ya macaripʉre Cohamacʉ tuaa mehne yoa ñomahi. Tiro wama tiri macare, Sidõ wama tiri macãhʉre to tuaa mehne yʉ yoa ñochʉ ñʉa panopʉ tó macaina sehe ti ñaare cahyaboa. Ã yoaa ti ñaare tʉhotumari cjirire tʉhotu cohtotaboa. Cahyaa suhtire sãa, niti pohcare tina bui dahra site payoboa ti ñaa cahyaare ñoa.
23561  MAT 12:3  Jesu yʉhtire. “Yʉ buheina yʉhdʉrʉcaa nierare”, ni yahuro taro õ sehe ni yʉhtire: —Davi cjiro tiro mehne macaina mehne jʉca baaro Cohamacʉ wʉhʉpʉ sãa, Cohamacʉ ya pãore chʉha. Tí pãore sacerdotea dihtare chʉ dutira. Cohamacʉ dutiare ti joari pũ painare tí pãore chʉ dutierara. ¿Davĩtíre ti yoari cjirire Cohamacʉ joari pũpʉ buherari mʉsa? (Tí pãore chʉro Cohamacʉre yʉhdʉrʉcaro nieraha. Michare ahri yaparire chʉa yʉ buheinãCohamacʉre yʉhdʉrʉcaa nierara.)
23565  MAT 12:7  Cohamacʉ yare ti joari pũ õ sehe nina: “Wahiquinare wajã,̃ mʉoa mehne yʉhʉre mʉsa ño payochʉ cahmaeraja. Painare mʉsa pja ñʉchʉ sehere cahmaja yʉhʉ”, nina to yare ti joari pũ. To ã nirire mʉsa noano tʉhona yʉ buheinare tuhtieraboa mʉsa. Tina tíre chʉa yʉhdʉrʉcaa nierare. Ã jina tinare tuhtieraboa mʉsa.
23578  MAT 12:20  Wʉjʉcʉ o muquearʉcʉ sʉchʉ to nuhnuerachʉ yoaro seheta masãhʉre niji siaro dero yoarohca tiro. Pjirocãri pichacare to yaeraro seheta masãhʉre noano yoarohca tiro. Ãta yoarucurohca tiro watĩnore to yʉhdʉrʉcahto pano.
23580  MAT 12:22  ̃ dachoi watĩno to cohtotarirore masa na tare Jesu cahapʉ. Tiro sehe watĩno cjʉaro durucu masierare. Tuhsʉ, capari ne ñʉerare. Ti ã na wihichʉ ñʉ, noariro wahachʉ yoare Jesu tirore. To ã yoachʉ watĩno to cohtotariro cjiro ñʉ, durucure.
23583  MAT 12:25  Ti ã ni tʉhotuchʉ masino, Jesu quiti mehne piti dahre yahure tinare: —Watĩno ya tuaa mehne watĩare cohãi nieraja.̃ yahpa macaina ti basi cahma wajãa, tí yahpa macaina yaria pihtia wahaboa.̃ maca macaina ti basi cahmachea tí maca macaina waha pihtia wahaboa.̃ wʉhʉ macainããta wahaboa.
23584  MAT 12:26  Ã jia Beelzebú watĩa pʉhtoro sehe watĩare cohãno, tina watĩa ti basi cahmachea niboa. Ã jia tinãwaha pihtia wahaboa.
23585  MAT 12:27  Õ sehe ni yahusãna mʉsa yʉhʉre: “Tiro Beelzebú yoadohoa mehne watĩare cohãna”, ni yahusãna mʉsa. Mʉsa mehne macainãwatĩare cohãna. ¿Watĩno to tuaa mehne watĩare cohãjari tinãhʉ, mʉsa ñʉchʉ? Ã cohãerara. Tíre masina mʉsa. Yʉhʉ̃watĩno tuaa mehne watĩare cohãeraja.
23588  MAT 12:30  —Cʉ̃iro yʉhʉre cahmaeraro, yʉhʉre ñʉ tuhtiriro jira.̃iro yʉhʉre yoadohoeraro, yʉhʉre wapʉ tichʉ yoaro nina.
23589  MAT 12:31  ’Ã jicʉ mʉsare potocã niita nija yʉhʉ. Jipihtia ñaare masa ti yoachʉ ti durucuchʉ̃hʉre Cohamacʉ bo masina. Ã boparota Espíritu Santore ti ñano ni durucuchʉ tí pinine ne bosi.
23590  MAT 12:32  Yʉhʉre masʉno Cohamacʉ warocarirore yʉhʉre ti ñano ni durucurire bo masina Cohamacʉ. Espíritu Santo sehere ti ñano ni durucurire ne bosi Cohamacʉ. Mipʉre, pihtiri dacho baharopʉ̃hʉre ti ã niri cjirire bosi tiro —ni buhere Jesu tinare.
23596  MAT 12:38  To ã niri baharo mari judio masare buheina, fariseo curua macainãtirore õ sehe nire: —Buheriro, Cohamacʉ warocariro jicʉ Cohamacʉ tuaa mehne yoa ñoga sãre —nimare tina.
23598  MAT 12:40  Jona tia dacho waro pjiriro wahi pjaro puhichapʉ jiha. To ã wahariro seheta yʉhʉ̃masʉno Cohamacʉ warocariro tia dacho waro masa copapʉ jiihca.
23600  MAT 12:42  Ã yoa buhiri dahrehti dacho jichʉ pʉhtorocoro sur macaricoro panopʉ macaricoro ducu, mipʉ macainare “Ñaina jira”, ni yahusãnohca ticorõhʉ. Ticoro Salomo panopʉ macariro to masiare tʉho duaro yoaropʉ ahri yahpa pa bʉhʉsehepʉ jiricoro Salomore tʉhoro taha. Ã yoaro noano yoaro niha mipʉ macaina yʉhdoro. Ã jiro ticoro “Ñaina jira”, ni yahusãanohca mipʉ macainare. Mʉsare niita nija. Mipʉ mʉsare yʉ buhea to buheri yʉhdoro jira —nire Jesu tinare.
23603  MAT 12:45  Ã jiro watĩno paina siete watĩare to yʉhdoro ñainare pjiro wahaha. To ã pjichʉ tina jipihtina tiro mehne jiha. Masʉno sehe tó panõiro watĩno to cohtotariro jiro, ñariro jimaha. Mipʉ sehere payʉ watĩa ti cohtotariro jiro, tó pano to jiriro yʉhdoro ña yʉhdʉariro jiha. Mipʉ macaina Cohamacʉre masimarina tirore cohãa, tinãñaa yʉhdʉina warota wahaahca —nire Jesu tinare.
23605  MAT 12:47  Ã jirõiro Jesure õ sehe ni yahure: —Mʉ poco mʉ bahana mehne sopacai ducura, mʉhʉre sʉhʉdu duaa —nire.
23606  MAT 12:48  To ã nichʉ tʉhoro tirore yahurirore õ sehe nire Jesu tinare buhero taro: —¿Noa jijari yʉ poco, yʉ bahanãhʉ, mʉsa ñʉchʉ? —nire.
23614  MAT 13:6  Ã duri jipahta,̃ to tuaro sichʉ, nʉhcori mariaa, ñaia wahaha.
23625  MAT 13:17  Mʉsare niita nija. Mipʉ mʉsa ñʉare mʉsa tʉhoare panopʉ macaina Cohamacʉ yaina cjiri tuaro ñʉ duamaha. Cohamacʉ yare yahu mʉhtaina cjirĩtíre tuaro ñʉ duamaha. Wiho mejeta ne ñʉeraha. Mipʉ mʉsa tʉhoãhʉre tuaro tʉho duamaha tina. Ã masi duapahta tíre masieraha —ni yahure Jesu sãre to buheinare.
23629  MAT 13:21  Ã tʉho napahta tãa wapa buicã jia yucʉ nʉhcori mariea yucʉ yoaro seheta ahrina masãtuaerara. Ã tuaeraa ñano yʉhdʉa, yʉ yaina ti jiri buhiri paina tinare ti ñano yoachʉ ñʉa yʉ ya sehere duhunocahna. Paina tinare ti ñano yoachʉ tírẽno pjaeraa, yʉ yare duhunocahna.
23633  MAT 13:25  Wese pʉro jipihtina tiro mehne macainãti carĩno watoi tirore ñʉ tuhtiriro tara. Ã taro trigore ti toariroi tjare toaha. Toa tuhsʉ wahaa wahaha.
23635  MAT 13:27  Ã jia wese pʉrore dahra cohtaina tiro cahapʉ sʉ, yahua: “¿Pʉhtoro, noaa yapari dihtare mʉ wesere mʉ toapachʉta, dohse yoa tjãdiajari tí wesere?”, niha tina.
23638  MAT 13:30  Trigo tja mehneta bʉcʉawahnosinijaro. Dicha ñaini pja jichʉ, trigo dicha nainare õ sehe niihtja: ‘Tjare cure mʉhtaga. Tuhsʉ mʉsa curerirẽga. Baharo trigore pahaga. Paha pahño, tíre yʉ wihbori wʉhʉpʉ cũga’, niihtja tinare”, niha wese pʉro —nire Jesu, quiti mehne yahuro.
23641  MAT 13:33  Ã yoa paye quiti mehne sãre õ sehe ni buhere tjoa: —Mʉano macariro masa bui pʉhtoro to sʉho jiro pão bʉcʉaro yoaro sehe jira. Tíre numinõ wajuru trigo pohcare co mehne noano tíre dahra morena pão bʉcʉahtore. To ã yoachʉ pão bʉcʉaro sehe trigore noano sahserʉcʉ sʉra. (Tó seheta pão bʉcʉaro to sahserʉcʉ sʉro seheta mʉano macarirore mari pʉhtorore payʉ masa jipihtiro macaina masiahca) —nire Jesu.
23648  MAT 13:40  Tjare ti curẽriro seheta pihtiri dacho jichʉ watĩno yainare, pichacapʉ̃ cohãahca tinare.
23651  MAT 13:43  Ã jia Cohamacʉ yaina ti Pʉcʉro pʉhtoro to sʉho jiropʉ jiahca. Tói jia,̃ dacho macariro yoaro sehe noano buhriaahca tina. Ahrire noano tʉhoga mʉsa —ni yahure Jesu.
23660  MAT 13:52  Sã ã nichʉ tiro yahure sãre: —Judio masare buheina mʉano macariro masa bui pʉhtoro to sʉho jirore buhea, pʉaro buheare yahura. (Panopʉ ti buheãhʉre mipʉ ti buheãhʉre yahura.) Tina, Judio masare buheina wʉhʉ pʉro yoaro sehe jira. Tiro to wʉhʉi jiare noare na wioro, wahmaare, mʉnaãhʉre na wiora tiro —nire Jesu sãre.
23683  MAT 14:17  —Cʉ̃ wamomaca pihtia pão curi, pʉaro wahi mehne jira sãre. Tí dihtare cjʉaja sã —ni yʉhtii sã.
23687  MAT 14:21  Tói tíre chʉrina mʉa dihtare mari quihõchʉ cinco mil mʉa jire. Numia, macanacã̃jire.
23689  MAT 14:23  Coha siti tuhsʉ,̃cʉpʉ mʉja, Cohamacʉre sinino wahaha. Ñamine tói tirõirota jiha.
23706  MAT 15:4  Õ sehe nina Cohamacʉ: “Mʉsa pʉcʉsʉmare ño payoga”, nina. “Cʉ̃iro to pʉcʉsʉmare ñaare quiti dahreriro jiro tí buhiri paina ti wajãhtiro cjihto jirohca”, nina Cohamacʉ.
23711  MAT 15:9  Ã jia yʉhʉre ti ño payoa ne yaba cjihti jierara. ‘Cohamacʉ ya dutia jira ahri’, ni mahño buhera ti ya buhea sehere”, ni joaa tiha Isaia cjiro —nire Jesu fariseo curua macainare, mari coyea judio masare buheinãhʉre.
23712  MAT 15:10  Ã ni tuhsʉ to cahapʉ painãhʉre pjiroca, õ sehe nire:
23716  MAT 15:14  Tinare ã ñʉnocahga mʉsa. Tina capari ñʉeraina ti ñʉ masieraro seheta ne Cohamacʉ yare masierara. Ã jia pichacapʉ wahaahca. Ã masierapahta paina masierainare buhe duamana. Ã jia tina, ti buheinãsoro jia buheare cahmaahca, capari ñʉeraina painare tʉã wahcã, jipihtina copapʉ ti borariro seheta —nire Jesu.
23729  MAT 15:27  —Ã tjira pʉhtoro. Ã jipachʉta dieyacã̃wʉhʉ pʉro mesa docai ti chʉ site boroare chʉ cohtara tinacã̃hʉ. (Pa yahpa macaricoro yʉ jipachʉta yʉhʉ̃hʉre yoadoho masina mʉhʉ) —ni yʉhtire ticoro.
23731  MAT 15:29  Ã ni tuhsʉ sãre sʉho waha, Galilea wama tiri bʉcʉpariro dʉhtʉ cahapʉ sʉho sʉre tjoa. Sʉ, mahadʉcã̃cʉre mʉja, tʉ buipʉ dujire.
23732  MAT 15:30  Tói to jichʉ payʉ masa tini masierainare, capari ñʉerainare,̃ bʉhʉsehe ñano dahporo tiinare, durucu masierainare, payʉ paina dohatiinare tiro cahapʉ na wihire masa. Na wihi tuhsʉ Jesu dahpori cahai duhu cũre tina. Ti ã duhu cũri baharo noaina wahachʉ yoare Jesu tinare.
23733  MAT 15:31  To ã yoachʉ ñʉa masa ñʉ cʉaa wahare. Durucu masieraina ti durucuchʉ ñʉa,̃ bʉhʉsehe ñano dahporo tiina noaina ti wahachʉ ñʉa, tini masieraina ti tinichʉ ñʉa, capari ñʉeraina ti ñʉchʉ ñʉa, cʉaa wahare tina. Ã jia õ sehe nire: —Israe masa mari pʉhtoro, Cohamacʉ tuariro, noariro jira —ni ño payore tina Cohamacʉre.
23736  MAT 15:34  —¿Nohope curi pão curire cjʉajari mʉsa? —nire Jesu. —Siete curi, wahĩhʉre mahainacã cjʉaja —ni yʉhtii sã.
23738  MAT 15:36  Tuhsʉ siete pão curire, wahicã̃hʉre na, Cohamacʉre “Noana”, nire. Ã ninota pão curire nuha, sãre to buheinare ware. Ã jina sã sehe tí chʉare masare witii.
23740  MAT 15:38  Tói chʉrinare mʉa dihtare mari quihõchʉ cuatro mil waro mʉa jire. Numia, macanacã̃jire.
23743  MAT 16:2  Ti ã yoa dutichʉ Jesu õ sehe ni yʉhtire tinare: —Ñamichahapʉ̃ sãachʉ to noano sohãchʉ ñʉna “Noari ñami jirohca”, nina mʉsa.
23750  MAT 16:9  ¿Masierasinijari mʉsa? ¿Cinco mil mʉare cinco pão curire yʉ nuha warire numiãhʉre yʉ warire wacũerajari mʉsa? ¿Ti yapi wahyorire doce pʉhʉse waro mʉsa wahpo daporire wacũerajari mʉsa?
23751  MAT 16:10  ¿Ã jicʉ siete pão curire nuha, cuatro mil mʉare yʉ warire numiãhʉre yʉ warire wacũerajari mʉsa? ¿Nohope pʉhʉse waro mʉsa wahpo daporire wacũerajari mʉsa?
23760  MAT 16:19  Mʉano macariro mari pʉhtoro to sʉho jiro macari sawire mʉhʉre waihtja. Ã jicʉ ahri yahpare ñaare mʉ yoa dutierachʉ mʉanopʉ̃hʉre yoa dutisi. Ahri yahpare noaare mʉ yoa dutichʉ mʉanopʉ̃hʉre yoa dutia jiahca —nire Jesu.
23762  MAT 16:21  Tí pjata Jesu sãre to buheinare noano yahu pahño dʉcare: —Jerusalẽpʉ yʉhʉre waharo cahmana mipʉre. Tópʉ mari coyea judio masa bʉcʉna, sacerdotea pʉhtoa, marine judio masare buheinãyʉhʉre ñano yoaahca. Yʉhʉre wajãahca. Ãta ñano yʉhdʉro cahmana yʉhʉre. Ã jicʉ tia dacho wahaboroi masa wijaaihca —ni yahure sãre tiro.
23765  MAT 16:24  To ã niri baharo sãre yahure: —Cʉ̃iro yʉ yairo ji duaro, to cahmano yoa duamarine duhunocanohca. Crusapʉ yʉ ñano yʉhdʉhtiro seheta yʉ yairo to jiri buhiri ñano yʉhdʉparota yʉhʉre duhusi. Ã jiro yʉ yare yoarucuriro jirohca.
23767  MAT 16:26  ¿Cʉ̃iro masʉno ahri yahpa macaare jipihtiare cjʉariro Cohamacʉre cahmaeraro pichacapʉ waharo, yabare wapatajari tiro? Ã jiriro ne wapataerara. Pichacapʉ to wahachʉ ne dohse wapa wiohto basioerara.
23769  MAT 16:28  Potocã mʉsare yahuihtja. Cãina mʉsa õpʉre jiina mʉsa yariahto pano yʉhʉre yʉ tachʉ yʉ pʉhto sãachʉ̃hʉre ñʉnahca —ni yahure Jesu.
23770  MAT 17:1  Ã yoa seis dachori baharo Jesu Pedrore, Santiagore to bahʉro Joãõhʉre mʉadʉ̃cʉpʉ tina dihtare pji mʉjare.
23771  MAT 17:2  Mʉanopʉ ti sʉri baharo ti ñʉrocaroi to pjacʉre cohtotaha. To wʉhdʉã dacho macariro yoaro sehe si siteha. Tuhsʉ, to suhtiro buhriaro yoaro seheta yehsea tiha.
23776  MAT 17:7  Ti ã wahari baharo Jesu tina cahapʉ sʉ, tinare bʉa carerota, õ sehe niha: —Wahcãrʉcaga mʉsa. Mipʉre mʉsa ñʉrire, mʉsa tʉhorĩhʉre cuiena tjiga —niha tiro tinare.
23778  MAT 17:9  Ã jiãcʉpʉ ti duji tachʉ Jesu tinare tuaro mehne õ sehe niha: —Michapucacã yʉ ã waharire painare yahuena tjiga. Yʉhʉ masʉno Cohamacʉ warocariro yʉ yaria masa wijaari baharo tíre painare yahuga mʉsa —niha Jesu.
23779  MAT 17:10  To ã niri baharo Pedrõtirore õ sehe ni sinituha: —“Cristo masare yʉhdohtiro to tahto pano Eliare ta mʉhtano cahmana”, nina marine judio masa buheina. ¿Dohse jiro baro ã nijari tina? —ni sinituha tina tirore.
23781  MAT 17:12  Õ sehe nicʉ mʉsare nii nija. Elia wihi tuhsʉre. To ã wihipachʉta tina tirore ne ñʉ masierare. Ã jia ti dohse yoa duaro ñano yoari jire tirore. Ãta yoaahca yʉhʉ̃hʉre. Yʉhʉ masʉno Cohamacʉ warocariro jija. Ti ã yoachʉ ñano yʉhdʉihca yʉhʉ —niha Jesu.
23783  MAT 17:14  Ã yoa payʉ masa cahapʉ ti duji tachʉ ñʉnõiro mʉno Jesu cahapʉ sʉ, na tuhcua caha sʉre.
23789  MAT 17:20  Jesu õ sehe ni yʉhtire: —Yʉhʉre mahanocã wacũ tuara mʉsa. Potocã mʉsare yahuita nija. Mostaza yapacã mahari yapacã jiparota duropʉ pjidʉ wahara. To ã wahariro seheta Cohamacʉre wacũ tuana õ sehe wahachʉ yoa masinahca mʉsa. Ahdʉ̃cʉre “Sohõpʉ wahaga”, mʉsa nichʉ, waharohca. Cohamacʉre tó seheta wacũ tuana, jipihtiare yoa masina mʉsa.
23796  MAT 17:27  Ã jipachʉta wapa na cohtainare suachʉ yoa duaeraja mari. Ã jina wapanahca tinare. Bʉcʉpariropʉ wahaga. Tópʉ sʉ, yohgari canore doca ñoga. Ã yoacʉ wahi mʉhʉre chʉrirore tʉãga. To dʉseropʉ niñeru tʉre bocaihca mʉhʉ. Tí tʉ quihõno wapa tiri tʉ jirohca. Yʉhʉre, mʉhʉ̃hʉre Cohamacʉ wʉhʉ macaina ti wapa cahmachʉ noano quihõno mʉ sʉrohca tí tʉ. Tí tʉre bocacʉ mari wapamonore wapai wahaga —nire Jesu Pedrore.
23799  MAT 18:3  —Potocã mʉsare yahu bahrañoihtja. Ahrina macanacã Cohamacʉre ti pʉhtoro waro tʉhotura. Ã jina mʉsãpano mʉsa tʉhotumari cjirire cohtotaerana, tinacã yoaro sehe tʉhotuerana mʉano macariro pʉhtoro to sʉho jiropʉre wahasi mʉsa.
23801  MAT 18:5  Ã jina yʉ yare yoana tana õ sehe jiinacãre cahmana, yʉhʉ̃hʉre cahmana mʉsa —ni yahure Jesu.
23802  MAT 18:6  Ã ni yahu tuhsʉ, tinare õ sehe ni yahu namore: —Ahrirocã sehe jiriro yʉhʉre wacũ tuarirocãre yahuihtja mʉsare. Pairo ahrirocã sehe jirirore ñaare yoa dutiro tiro ñabiaro yʉhdʉrohca.̃irore to wamʉare pjiria tãcare dʉhte yo, pjiri mapʉ tirore ti cohãchʉ ñano wahaboa tiro. Ã jiro ahrirocã sehe jirirore ñaare yoa dutiriro tiro sehe pjiri mapʉ ti cohãriro yʉhdoro ñano yʉhdʉrohca.
23804  MAT 18:8  ’Mʉ wamomaca mehne ñano yoacʉ tí wamomacare mʉ dʉte cohãboro seheta tí mʉ ñaa yoaa sehere duhuga. Tíre duhueracʉ pichacapʉ wahaihca. Tópʉre ne pichaca yatierara. Mʉ wamomacare mʉ cohãchʉ tí si dihta butiboa. Tuhsʉ, mʉhʉ sehe ã si jipaihta baharo Cohamacʉ mehne jiihca. Pʉa wamomaca mehne pichacapʉ wahacʉ mʉ ã wahachʉ ñaa yʉhdʉaboa mʉhʉre. Ã jicʉ tí mʉ ñaa yoaa sehere duhuga. ’Mʉ dahporo mehne ñano yoacʉ tí dahporõhʉre mʉ dʉte cohãboro seheta tí mʉ ñaa yoaa sehere duhuga. Tíre duhueracʉ pichacapʉ wahaihca. Tópʉre ne pichaca yatierara. Mʉ dahporore mʉ cohãchʉ tí si dihta butiboa. Tuhsʉ, ã si jipaihta baharo Cohamacʉ mehne jiihca. Pʉa dahporo mehne pichacapʉ wahacʉ mʉ ã wahachʉ ñaa yʉhdʉaboa mʉhʉre. Ã jicʉ tí mʉ ñaa yoaa sehere duhuga.
23805  MAT 18:9  ’Mʉ capariaca mehne ñano yoacʉ tiare orewe mʉ cohãboro seheta tí mʉ ñaa yoaa sehere duhuga. Tíre duhueracʉ pichacapʉ wahaihca. Tópʉre ne pichaca yatierara. Tiare mʉ cohãchʉ tia dihta butiboa.̃ bʉhʉsehe capariaca mariapaihta baharo Cohamacʉ mehne jiihca. Pʉa capariaca mehne pichacapʉ wahacʉ mʉ ã wahachʉ ñaa yʉhdʉaboa mʉhʉre. Ã jicʉ tí mʉ ñaa yoaa sehere duhuga —ni yahure Jesu.
23808  MAT 18:12  Ã ni tuhsʉ to tʉhotua mehne õ sehe ni quiti dahre buhere sãre: —Ovejare ñʉ wihboriro cien ovejare cjʉarirõiro oveja butia wahachʉ õ sehe yoarohca tinare ñʉ wihboriro sehe. Paina ovejare noventa y nueve ovejare ti chʉri campopʉ duhu dapo, butirirore macano waharohca.
23810  MAT 18:14  Tó seheta ñʉ wihboriro oveja to butichʉ cahmaeraro seheta mʉsa Pʉcʉ mʉano macariro ahrina wiho jiinãhʉre pichacapʉ ti wahachʉ cahmaerara —ni yahure Jesu.
23812  MAT 18:16  Mʉhʉre to tʉho duaerachʉ pinihtãiro mehne waha duacʉ o pʉaro mehne waha duacʉ tinare piti ti wahcã, pari turi tirore sʉhʉduna wahaga. Mʉsa ã yoachʉ mʉsare pʉaro o tiarore to tʉhoeraputiachʉ ñʉna paina Jesu yainare tirore yahusãga, Cohamacʉ yare ti joari pũ to niriro seheta.
23813  MAT 18:17  Ã jina mʉsa mehne macainãhʉre to tʉho duaerachʉ jipihtina Jesu yaina cahmachuinare yahusãna wahaga. Ã jina Jesu yaina cahmachuinare to tʉho duaerasinichʉ ñʉna Cohamacʉre cahmaerarirore mʉsa yoaboriro sehe yoaga tirore. Wapa na cohtarirore mʉsa yoaboriro sehe yoaga tirore.
23814  MAT 18:18  ’Potocã mʉsare niita nija. Ahri yahpai mʉsa Jesu yaina ñaare mʉsa yoa dutierachʉ mʉanopʉ̃hʉre yoa dutisi. Ahri yahpai mʉsa noaare yoa dutichʉ mʉanopʉ̃hʉre yoa dutia jiahca.
23815  MAT 18:19  ’Pari turi mʉsare yahuihtja ahrire: Mʉsa pʉaro Cohamacʉre sinichʉ, mʉsa pʉaro mʉsa sinirirẽno potori mʉsa tʉhotuchʉ yʉ Pʉcʉ mʉano macariro tíre yoarohca.
23818  MAT 18:22  Jesu õ sehe ni yʉhtire: —Siete tahari dihta mʉhʉre pairo to ñano yoarire mʉ bochʉ tó wahaerara. Payʉ tahari mʉhʉre ñano to yoachʉ̃hʉre boga.
23821  MAT 18:25  Ã jiro tiro to wapa masierachʉ ñʉno to pʉhtoro tirore, to namonore, to pohnare cahamaca sõ, tinare painare dua dutimaha. Ã yoa jipihtia to cjʉaãhʉre dua duamaha, to wapamonore wapa dutiro.
23829  MAT 18:33  Mʉhʉre yʉ ã yoapachʉta mʉhʉ sehe mʉhʉre wapamorirore boerayuhti. Mʉ wapamoriro sehere yʉ boriro seheta tiro mʉhʉre to wapamorirõhʉre mʉ bochʉ noabiaboa. ¿Dohseacʉ tirore pja ñʉerari mʉhʉ ã yoacʉ?” niha to pʉhtoro tirore.
23835  MAT 19:4  Jesu õ sehe ni yʉhtire: —¿Cohamacʉ yare ti joari pũi ne ahrire buherasiniri mʉsa? Õ sehe ni joaa tiha: “Wahmanopʉre ahri yahpare bajuamehneriro mʉno, numinõhʉre yoaha”, ni joaha.
23836  MAT 19:5  Tuhsʉ õ sehe ni joa namoha: “Mʉno to pʉcʉsʉmare cohã wija, to namono mehne jirohca. Ã jia tina pʉaro jipahtã pjacʉ yoaro seheta jira”, ni joa namoa tiha.
23837  MAT 19:6  Ã jia tina pʉaro yoaro sehe jierara.̃ pjacʉ yoaro sehe jia nina. Cohamacʉ to wamomaca dʉhte dutiina jira. Ã jia tinare duhueraro cahmana —nire Jesu tinare.
23840  MAT 19:9  Mʉsare niita nija. Masʉno to namono to ñano yoaerapachʉta ticorore cohãno, pacorore namo tiro, tiro pacoro mehne ñano yoaro nina. [Tuhsʉ, ahriro to cohãricorore namo tirirõticoro mehne ñano yoariro jira] —nire Jesu.
23847  MAT 19:16  To ã yoari baharõiro masʉno Jesu cahapʉ wihi, siniture tirore: —¿Ne, buheriro, jipihtia dachoripe Cohamacʉ mehne ã jirucu duacʉ, noaare yoa duacʉ di baro sehere yoabocari yʉhʉ? —nire tiro.
23850  MAT 19:19  Mʉ pʉcʉsʉmare ño payoga. Mʉ basi mʉ cahĩno seheta mʉ cahai jirirõhʉre cahĩga. Ahri dutiare yoaihca mʉhʉ —nire Jesu.
23856  MAT 19:25  To ã nichʉ tʉhona sã cʉaa waha, sã basi õ sehe nii: —Cue, to nino seheta jichʉ, nẽiro masʉno Cohamacʉ cahapʉ waha masieraboca —nii sã basi.
23859  MAT 19:28  To ã nichʉ tʉhoro õ sehe nire Jesu: —Mʉsare niita nija: Pihtiri dacho jichʉ jipihtia wahma dihta cohtotaahca. Tí pjapʉre yʉhʉ masʉno Cohamacʉ warocariro yʉhʉ pʉhtoro yʉ dujiroi si siteroi dujiihca yʉhʉ. Tói yʉ dujichʉ mʉsãdoce dujia pahtarihi pʉhtoa ti dujia pahtarihi dujinahca. Ã jina Israe masare doce curuari macainare besenahca mʉsa noaina, ñainare.
23863  MAT 20:2  “Cʉ̃ tʉ niñeru tʉ wapaihtjã dachore”, niha tinare. “Jai”, niha dahrahtina. Ti ã nichʉ wesepʉ dahra dutiro warocaha tiro tinare.
23865  MAT 20:4  Ã ñʉno tinare õ sehe niha: “Mʉsãyʉ wesere dahrana wahaga. Noano wapaihtja”, niha tiro tinare.
23866  MAT 20:5  To ã nichʉ tʉhoa, tinãwesepʉ dahraa wahaha. Ã yoa wese pʉro cohari pja jichʉ, ñamichahapʉ tres hora jichʉ̃hʉre painare dahra dutiha.
23867  MAT 20:6  Ã yoa ñamichahapʉ cinco hora jichʉ pache duaropʉ tiro wahaha tjoa. Tópʉ sʉ, paina dahraerainare ñʉno, tinare õ sehe niha: “¿Ne yaba barore yoaerapanahtã dacho ñʉrucu nahñoajari mʉsa?” ni sinitu ñʉha tinare.
23868  MAT 20:7  “Ne, sãre dahraa mariahna”, ni yʉhtiha tina. “Mʉsãyʉ wesere dahrana wahaga”, niha tinare. Ã jia to niriro seheta to wesere dahraa wahaha.
23869  MAT 20:8  Ã yoa ñamichahapʉ dahra duhuri pja jichʉ wese pʉro to yaina dahrainare cohtarirore õ sehe niha: “Dahrainare pjiga. Ti wihichʉ tinare wapaga. Ti baharopʉ yʉ dahra dutirinare wapa mʉhtaga. Tinare wapa tuhsʉ, painãhʉre wapa tuhsʉ, yʉ dahra duti mʉhtainare wapa batoaga jʉna”, niha tiro.
23870  MAT 20:9  Ã yoa cinco hora jichʉ dahra dʉcainarẽ tʉ niñeru tʉ wapaha.
23871  MAT 20:10  To ã wapachʉ ñʉa, “Sãre bui curero waparohca”, ni tʉhotumaha to duti mʉhtaina cjiri sehe. Tinãhʉre ̃no potori wapanocaha.