413 | GEN 17:15 | Godungku Abrahamanda yalaman baja, “Bama wubulmal yunuwunmun manyarrandamun Sarandamun. Ngayu yubalanga kangkal dingkar dajil. Yundu nyungundu burri daya, Isaac. Yunu jawun-karra wubulmal nyungundumun. Ngayu promise nyungu kujil wuljaljiku.” God kuku kunban, nyulu Abraham bawanda. |
515 | GEN 21:1 | Abraham wulmanmanda, 100 yearsman, Sara kulngkulman, kangkal manin yala nyuluku Godungkuku ngadiku balkan Abrahamanda. Abrahamangka burri dajin, Isaac. Isaac warngku 8-balaman, nyunguwundu nganjanangka yulban yakan. Sarangka yalaman, “God ngaykunku ngulkurrman. Ngalin ngayku dunyu mukulman, ngadimun; kari, ngayu kangkal dingkar manin. Bama wawurr-wawurrmalda, yajarrijida.” Juma nyulu Sarangka kari bibi dajin baja Isaacamu. Yinyamun Abrahamangka mayi jirray wayjun, partyka, bamanga wubulbuku wambanda. |
523 | GEN 21:9 | Abrahamamu manyarr yindu burri Hagar. Ishmael, nyulu kangkal dingkar Hagaramu and Abrahamamu, nyulu warru. Sarangka Ishmael nyajin Isaacamu kuli dajinya. Nyulu Abrahamanda yalaman, “Bulanin Hagar yunga yaluymun. Kaki yundu wulay, Ishmaelangka yamba-yamba yunundumun maninji.” Godungku Abrahamanda yalaman, “Yundu kari jiba-badi bulanka, Hagaranka and Ishmaelanka. Nyulu Ishmael yunu kangkal, nyungu jawun-karra wubulmal, yamba ngayu Isaacanda yalamal, ‘Yundu Abrahamamu kangkalkuda. Ngayu yunun Abrahamamu dajin, ngayu promiseim-bunganya.’” |
529 | GEN 21:15 | Bulanga bana yamba-kariman, Hagarangka Ishmael bawan bada-bada duduymbu. Nyulu buban dungan baja, bundanda. Nyulu nyuluku balkawan, “Ngayu wawu kari nyajinka ngayku kangkal wulanya.” Nyulu badin. Yinyamun angel kadan Godundumun, Hagaranda yirrkan, “Kari yinyilmaka. Ngayu Ishmael nyajin warrngkan-warrngkanya. Nyulu kari wulay, nyungu jawun-karra wubulmal.” Godungku nyungundu burayda springda milbin. Nyulu bana manin, dajinda kangkalba. Kangkal juranmanda. Wawu yinyamun Ishmael jirrayman, bundan bubungu Paran. Nyulu jalbu bubumun Egyptmun wunan. |
549 | GEN 22:1 | Wawu yinyamun Godungku Abraham baban, binalmanka, nyulu wanjarrmal nyunguwunbu kangkalanda. Godungku Abrahamanda yalaman, “Yundu Isaacanka wawu jirray bajaku. Nyungunin wundi bubungu Moriah. Wuburrbu yinyaymba yundu nyungunin ngaykundu daya, nyungunin bayanga wayju, yala yundu minya ngaykundu dajinya.” |
551 | GEN 22:3 | Warngku yindu yalibalaku Abrahamangka baya mukungu donkeynda yijarrin. Yinyamun nyulu Isaac and workingman jambul kunjan, jana wubulku dungarin. Jana dungan, dungan, dungan, warngku jambulman kadan bubungu Moriah. Abrahamangka dingkar-bulalanda yalaman, “Yubal yalamundu kuji. Ngalin, ngayku kangkal, ngalin dungayda wuburrbu, balkawanka Godunji. Ngalin kaday baja.” Isaacangka baya jarra-kulban. Abrahamangka naybu and ngunjil wundin. Bula dungan-dungan, Isaacangka nganjananda babajin, “Nganjan, minya wanjabu dajinka Godundu?” Abrahamangka yalaman, “Kari, Godungku minya dajil ngalinda.” |
557 | GEN 22:9 | Bula bubungu kadan, Abrahamangka kulji wubul muru-bungan, baya yijarrin kuljinga, yamba kariku wayjun. Nyulu Isaac karrabu kajan, nyungun yijarrin bayanga, naybu manin, kangkalda kuninka. Kari, nyulu angel Godundumun yirrkan Abrahamanda, “Abraham, kangkal kari kuni! Godungku yunun nyajin-nyajil, nyulu binalda yundu nyungun kuku-nyajil-nyajinya.” Abrahamangka walu-wukurrin, minya nyajin jaybajinya duduymbu. Nyulu kangkal walngan, minya yijarrin kuljinga. Nyulu minya kunin, wayjun, dajinda Godundu. Abrahamangka yalaman, “God ngalinka ngulkurr bajaku, ngalinga minya dajinya.” |
563 | GEN 22:15 | Godungku Abrahamanda yalaman, “Yundu wawurr-wawurrduku Isaac dajin ngaykundu. Yundu nyungun kari kurinya ngaykundumun, ngayu yunun wawurr-wawurr-bungal manubajabuku. Yunu jawun-karra wubulmal, wubulmal yala dawar jiringa. Yunu jawun-karra wubulmanya, bama kanbal yiringkurrku wawurr-wawurrmal. Ngayuku balkalarrku.” Jana, Abraham, Isaac, workingman-bulal, jana bubunguku Beershebaku dungan baja. |
593 | GEN 24:1 | Abraham, nyulu wulman bajaku. Nyubun dingkar, nyulu maja Abrahamandamunku workingmananka. Nyulu Abrahamangka yinya dingkar kunjan, yalaman, “Yundu maral mana, Isaacangka manyarr-bunganka. Maral yaluymun bubumun kari mana. Ngaykuwunbu jawun-karranda dungay. Ngayu wawu nyajinka yundu nganya kuku-nyajinka. Ngayu wawu yundu nganya promiseim-bunganka. Godungku yunun nyajil nganya promiseim-bunganya.” Dingkarangka yalaman, “Kaki maral wawu kari yalaymba kadanka, yalada ngayu Isaac wundil bubungu yunuwunbu jawun-karrandamunbu?” Abrahamangka yalaman, “Kari. Ngayku kangkal kari bajaku wundi yinyaymba bubungu. Godungku angel jakalba yungal, yununku yanday-bunganka. Kaki jalbu wawu kari kadanka, yalada, bawada.” Dingkarangka yalaman, “Yalada. Ngayu dungayda.” |
604 | GEN 24:12 | Nyulu dingkarangka Godundu babajin, “God, yundu ngulkurrmaka Abrahamanka, ngaykundu maral milbi. Jana maral-maral townmun wellba kaday, ngayu nyubunyimba babaji ngayku bana dajinka. Kaki nyulu yalarrku bana dajil camel-camelanda, ngayu binalmal yundu yinya jalbu dajinka Isaacanda, manyarrmanka.” |
624 | GEN 24:32 | Labanangka mayi dajin camel-camelamu, bana wundin dingkaranda, janjinka, mayi wundin nyungu. Dingkarangka yalaman, “Mayi kariku daya, ngaykundurr milka-janay. Ngayu kukuji kadan Abrahamandamun. Wawu yinyamun ngayu mayida nukal. Ngayu Abrahamandamunbu workingmanamu maja. Godungku Abraham ngulkurrduku kujin, wawurr-wawurr-bungan. Nyungu yamba-yamba jirray bajaku. Bula Sara, Abraham mukulman, bulanga kangkal balkajin, burri Isaac. Kaki Abraham wulay, Isaacangka yamba-yamba wubulku manil. Abrahamangka ngaykundu yalaman, ‘Yundu dungay ngaykuwunbu jawun-karranda, Isaacamu manyarr maninka. Godungku yunundu maral milbil. Kaki yinya maral wawu kari kadanka, yalada, bawa.’ Ngayu wellba kadan, Godundu babajin, ‘Maral ngaykundu milbi, Isaacamu manyarr.’ Junkaynjaku Godungku ngaykunduda Rebecca milbin. Yurra Rebecca yunganka kangkalba Abrahamandamunbu? Balkada, ngayu binalmanka.” |
654 | GEN 24:62 | Jana dungan, dungan, dungan, yubaku kadan Abrahamandamunbu bayanba. Yilay-yilay Isaac jilba dungan-dungan, nyulu camel-camel nyajin kankadanya kala-kalbaymunkuku. Rebeccangka Isaac nyajin, jalaman camelundumun, dingkaranda babajin, “Yinya dingkar wanya?” Dingkarangka yalaman, “Nyulu Isaac, yunu dunyu.” Rebecca walu nandajinda kambibu. Dingkarangka Isaacanda balkan nyulu wanjarrman. Isaacangka Rebecca wundin nyunguwunbu bayanba. Nyulu nyungu manyarrmanda. |
666 | GEN 25:7 | Abraham wulmanman, 175 years oldman, nyulu wulan. Nyunguwundu kangkal-bulalangka Isaacangka Ishmaelangka nyungun nandan cavemunbu jana nyungu manyarr Sara nandan. |
678 | GEN 25:19 | Rebecca kangkal kariku. Yinyaynka Isaac Majanda Godundu babajin manyarr kulngkulmanka. Godungku Isaac kuku-nyajin, Rebecca kulngkulmankuda. Juma dingkar-bulal jambul balkajin muruku. Yaba jarra ngala-ngala, mungka jirray bangkarrba. Ngamungku and nganjanangka burri dalkin Esau. Yabaju balkajin yabamu jina karrban-karrbanya. Ngamungku and nganjanangka nyungun burri dalkin Jacob. |
686 | GEN 25:27 | Bula yaba-yabaju jirrayman, Esau mala-minya, yarbarrka jilba dungan. Jacob walu-yindu, nyulu bayandarrku workmanijinya, wawu kari jilba dunganka. Nganjan Isaac Esaunku wawu-jirrayman, nyulu wawu nukanka minya Esaungku wundinya. Yamba ngamu Rebecca Jacobankaku wawu-jirray. |
729 | GEN 27:1 | Isaac wulman bajaku, miyil-burraman. Nyulu kangkal jakalbamunku kunjan, nyungundu yalaman, “Ya, ngayu wulman bajaku, wanja-wanja baja wulay. Bow and arrow mana, jilba dungay, ngayku minya damanka. Yinya minya wayju, ngulkurr bajaku, yalaku wayju ngayuku nukanka. Ngayu nukal, yinyamun yunun blessing-bunganka, ngayu wulanjiku.” |
733 | GEN 27:5 | Kari. Rebeccangka Isaac nyajin Esaunji balkan-balkawanya. Esau jilba dungan, Rebeccangka Jacobanda yalaman, “Ngaykundu milka-janay. Goat karrkay-bulal jambul mana, wandul. Ngayu wayjunku yalaku yunuku nganjanku wawu. Yundu nyungundu daya, nyulu yunun blessing-bungal, nyulu wulanjiku.” Jacobangka ngamundu yalaman, “Kari. Esau mungka jirray bangkarrba. Nganjanangka nganya nguba marabu karrbal. Mungka yamba-kari ngaykundu dakilba, nyulu binalmalda ngayu nyungun jurril-bal-bal. Yinyamun nyulu nganya kari blessing-bungal, nyulu Godundu babaji nganya buyun-damanka.” Ngamungku yalaman, “Kari. Kaki nyulu Godundu babaji yunun buyun-damanka, balu nyulu babajika. Godungku nganyaku buyun-damal, yunun kari. Yundu nganya kuku-nyaka.” |
746 | GEN 27:18 | Jacob nganjananda dungan, yalaman, “Ya, nganjan.” Isaacangka babajin, “Yundu wanya?” Nyulu miyil-burra. Jacobangka jurril balkan, “Ngayu Esau, yunu kangkal jakalbamun. Ngayu minya manin yala yundu balkan. Dakada, minya nukanka, yala nganya blessing-bungankada.” Isaacangka babajin, “Wanjarrku yundu minya jinbaldaku manin?” Jacobangka yalaman, “Godungku ngaykundu minya milbin.” Isaacangka yalaman, “Yuba kadayngarr, ngayu baranka if yundu Esau. Jacob nganjananda yuba kadan, nganjanangka nyungun baran, yalamanda, “Bulu yala Jacobamu, yamba dakil Esaumu.” Isaacangka balu nyajin Esau, mungka dakilba, yala Esaumu dakil. Nyulu babajin baja, “Yala yundu Esau?” Jacobangka yalaman, “Ngayu Esaukuda.” Nganjanangka yalaman, “Ngayku minya daya. Wawu mayimun ngayu yunun blessing-bungalda.” Jacobangka nyungu mayi dajin, minya jirray wamban, yira wine dajin nukanka. |
754 | GEN 27:26 | Nganjanangka Jacobanda yalaman, “Yubamaka, nganya kissim-bunga.” Jacob nganjananda yuba kadan, nganjanangka kambi nyuman, Jacob blessing-bunganda. Nyulu yalaman, “Yunu kambi jila yala bubu Godungku ngulkurrduku balkan. Ngayu wawu nyajinka Godungku kaba yunganya mayika, bubu ngulkurrku yunu dajinka. Ngayu wawu nyajinka Godungku mayi jirray-bunganka, yunuwunbu bubungu. Ngayu wawu yunun nyajinka majamanka bamanka bubumun yindu-yindumun, bama wubulku yunundu milka-jananka. Ngayu wawu yunun nyajinka majamanka yunuwunku jawun-karranka, jana yunundu milka-jananka. Kaki bamangka yunun buyun-damal, Godungku yalarrku jananin buyun-damal. Kaki bama yunundu ngulkurrku bunday, God yalarrku jananda ngulkurrmal.” Isaacangka Jacob yalaku blessing-bungan. Jacobangka nganjan bawanda. |
758 | GEN 27:30 | Jacobangka nganjan bawan, yinyamun Esau jilbamun kadan, minyaji. Nyulu Esaungku minya wayjun, nganjananda wundin, yalaman, “Ya, nganjan, dakada, minya nukanka ngayu yunu wundin, yundu nganya blessing-bunganka.” Isaacangka babajin, “Yundu wanya?” Esaungku yalaman, “Ngayu Esau, yunu kangkal jakalbamun.” Isaac yararrinda, babajin, “Yala wanyangka ngayku minya dajin jakalbaku? Ngayu yinya minya nukan before yundu kadanjiku. Ngayu nyungun blessing-bungankuda, yinya blessing kari kunbay baja, nyungukuda.” Esau yaykarrku badinda, yalaman, “Nganya yalarrku blessing-bunga.” Yamba Isaacangka yalaman, “Yunuwundu yabajungku nganya jurril-bungan, ngayu nyungun blessing-bungankuda.” Esaungku babajin baja, “Nganya blessing-bunga, nganjan. Kaki blessing yalbay yamba-kari, blessing buban dayarrku.” Nyulu banbadin. Isaacangka yalaman, “Yundu bunday bubungu marralba, mayi buban bajaku. Yundu bamanji kuniway mayika, yamba-yambaka. Bama Jacobandamun majamal yunuwunku bama-bamanka wubulinkaku, yamba juma jana free-balamalda.” |
774 | GEN 27:46 | Rebeccangka Isaacanda yalaman, “Ngayu wawu kari Esaundumunku manyarr-bulalanka, bula yaluymun bubumun. Ngayu wawu kari nyajinka Jacob jalbu yala yinya-bulal marryim-banka.” |
775 | GEN 28:1 | Isaacangka Jacob kunjan, nyungundu yalaman, “Jalbu yaluymun kari wunay. Kalnganda, ngajindaku dungay baja, jalbu-jalbu kambanmu-karra yinyamun bubumun wunay. Ngayu wawu nyajinka Godungku kangkal-kangkal wubul yunu dajinka. Ngadiku Godungku yunu kami bubuku promiseim-ban, ngayu wawu nyajinka nyulu yinya bubu yunu dajinka.” Isaacangka Jacob yunganda, kalnganda Labananda. |
784 | GEN 28:10 | Jacobangka ngamu, nganjan bawanda. Nyulu bubungu maku Haran dungan-dungan, wungar daran, nyulu warngku wunan, dukul yijarrin kuljinga. Nyulu ladder bijarrin, ladder jirimun bubungurrku. Angel-angel ladderburr bada-bada kankadan, wangkar-wangkar dakal-dakan. Nyulu Maja God bijarrin, nyungunjiku janjananya. Godungku yalaman, “Ngayu Maja God Abrahamamu, Isaacamu, bula ngaykundu milka-janan. Ngayu bubu yanyu dajil yunundu, and bamamu yunundumun kaday. Jana wubulmal, jananga bubu yalbay-bungal. Ngayu bama wubulku yiringkurrku blessing-bungal yununku, and bamanka yunundumun kaday. Milkanga kuji, ngayu yununji dungay, yunun ngulkurrduku kujil, wundil baja yalaymbaku. Ngayku kuku ngayu manubajabuku yunundu balkal.” |
828 | GEN 29:32 | (29.32-30.36) Jacobamu kangkal-kangkal dingkar-dingkar burri Reuben, Simeon, Levi, Judah, Dan, Naphtali, Gad, Asher, Isaachar, Zebulon, Joseph. Wawu Josephandamun Jacobangka Labananda yalaman, “Nganjinin yungada, ngayu bayanbaku dunganka, nganjanandaku, bubunguku.” Labanangka yalaman, “Ngayu binal Godungku ngayku sheep, goats jirray-bungan, yundu ngaykundu workmanijinya. Ngayu wanjarrku yunun payim-bal, yundu ngaykundu workmanijinka baja?” Jacobangka yalaman, “Ngayu moneyka wawu kari. Ngayku wubulku sheep daya kaykay-kaykayku, ngumbu, wubulku goat kaykay-kaykayku, jinjurr-jinjurr. Kaki yundu ngaykundu yinyarrin dajil, ngayu yunundu workmal baja.” Labanangka yalaman, “Yala.” Yamba Labanangka same day goat jinjurr-jinjurr, sheep ngumbu manin, ngami-ngami-bungan yindu-yindumun kanbalmun, dajin nyunguwunbu dingkar-dingkaranda kangkal-kangkalanda, kujinka. Nyulu jananin kala-kalbay yungan. Jacobangka kanbal goat, sheep kujin Labanamu. |
932 | GEN 32:4 | Jacobangka bama yungan kukuji yabanda Esaundu, bubungu Edom. Jana Esaundu balkan, “Yunu yabaju Jacob Labananji bundandan, yamba nyulu kankadayda. Yundu majamal nyungunku, nyulu yunundu milka-jananka.” Jana kukuji Jacobandaku kadan baja, yalaman, “Nganjin yunuwunbu yabanda dungan; nyulu kankadayda, yunundu maku-warrinka. Nyulu dingkar-dingkaranji 400-balanji kankaday.” Jacob yinyilman, worry-balaman. Nyulu junjuy-junjuy, bama-bama ngami-ngami-bungan, kanbal yarra yungan, kanbal yarra naka yungan. Nyulu nyulurrku balkawan, “Kaki Esaungku kanbal kunil, kanbal nguba warriri.” Yinyamun nyulu Godunji balkawan, “God, yundu kamimu Abrahamamu God, nganjanamu Isaacamu God. Ngaykundu milka-janay. Maja God, yundu ngaykundu balkan bubunguku dunganka baja, jawun-karrandaku. Yundu balkan yundu nganya ngulkurrduku kujil. Ngayu buyun bajaku, yamba yundu ngaykunku ngulkurr bajaku. Nganya kujinka ngaykuwundumun yabandamun. Ngayu yinyilmal, nyulu nganjinin yarkinkaku kuninji, jalbu-jalbu, kaykay-kaykay, wubulku kuninji. Yundu nganya promiseim-ban ngulkurrduku kujinka, bama ngaykundumun wubulmanka.” Jacobangka yalaku Godundu balkan. |
951 | GEN 32:23 | Wawu yinyamun Jacobangka bama wubulku yungan jakalba, jana nyungu yamba-yamba wundin ngubar-ngubar wawubajanga Jabbok. Nyulu nyulurrku bawajin. Nyubun dingkar nyungundu kadan, nyungunji wrestleman, mudu-wayjulmalmanda. Mudu-wayjun, bula kariku kunban, junkurrku dungan-dungan. Dingkarangka Jacob malbin kunin, bajibay wabamun wandin. Nyulu dingkarangka Jacobanda yalaman, “Nganya yungada, wungar juma wandilda.” Jacobangka yalaman, “Kariku, nganya blessing-bungarr, ngayu yunun yungalda.” Dingkarangka babajin, “Yunu burri wanya?” Jacobangka yalaman, “Jacob.” Dingkarangka yalaman, “Yunu burri Jacob karida. Yundu wrestleman Godunji, and bamanji, yundu beatim-ban. Yinyaynka ngayu yunun burri dalkil, Israel.” Yinyamun nyulu Jacob blessing-bungan. Jacobangka yalaman, “Ngayu God nyajinda, yamba ngayu juranku, kari wulan.” Wungar dakan, Jacob dungan baja, yalkan-yalkajinda, bajibay wandinya wabamun. |
1013 | GEN 35:1 | Godungku Jacobanda yalaman, “Bubunguku Bethelbuku dungay baja, yinyaymbaku bunday.” Jana Jacob bubunguku Bethelbuku dungan baja, yinyayda bundan. Yinyaymba Godungku nyungundu yalaman, “Ngayu ngadiku yanyu bubu dajin Abrahamanda, Isaacanda, ngayu yanyu bubu yalarrku dajil yunu, yunuwunbu jawun-karramu yunundumun kaday.” |
1039 | GEN 35:27 | Jacob nganjananda Isaacanda kadan, townbu Mamre. Isaac wulmanman bajaku, 180 years oldmanda, nyulu wulanda. Nyunguwundu kangkal-bulalangka Esaungku, Jacobangka nyungun nandanda. |
1462 | GEN 48:10 | Nyulu Jacob wulman bajaku, nyulu miyil-burraman. Josephangka bulanin Ephraim, Manasseh yubaku wundin nyungundu, Jacobangka bulanin baru karrban. Nyulu Josephanda yalaman, “Ngayu kunbayda yurranka; Godungku nganya kujinyarrku, yunun and yunu kangkal-bulal nyajinka.” Josephangka yaba Mannaseh yijarrin yubaku Jacobanda right handanda, yabaju Ephraim yuba-bungan Jacobanda left handanda. Jana yalaku, right hand yijarrinya kangkalanda jakalbamun. Kari, Jacobangka nyungu right hand yijarrin Ephraimanda dukulbu, nyungu left hand yijarrin Manassehnda dukulbu. Josephangka nyajin, nyulu nganjanamu mara manin, yalaman, “Manasseh jakalbamun. Yundu yunu right hand yijarrika nyunguwunbu dukulbu.” Jacobangka yalaman, “Kari, ngayu binal ngayu wanjarrmalmal. Bama wubulmal Manassehndamun, yamba bama wubulmal bajaku Ephraimandamun.” Jacobangka yalaman, “Godungku ngulkurrduku kujin, Abraham, Isaac, nganya. Ngayu wawu nyulu yalarrku yaluy-bulal warru-bulal ngulkurrduku kujinka.” Nyulu Josephanda yalaman, “Ngayu kunbayda yurranka. God yununji bunday, yunuwunji kangkal-kangkalanji. Nyulu yurrangan wundil baja bubunguku Canaanku.” |
1502 | GEN 49:28 | Jacobamu kangkal-kangkal 12-bala. Bama janandamun kadan, burri Israel-warra, burri yindu Jew-warra. Israel-warramu jawun-karra wubulman yaba-karrandamun, Jacobandamun kangkal-kangkalandamun. |
1529 | GEN 50:22 | Jana, Joseph, nyungu jawun-karra, jana bubungu Egypt bundandan. Nyulu Joseph wulmanman, ngadingka bundan, 110 yearsanka. Nyulu nyunguwunbu jijanga kangkal-kangkal nyajin. Nyulu jawun-karranda yalaman, “Ngayu kunbayda yurranka. Godungku yurranin wundil baja bubunguku Canaanku. Nyulu yinya bubu dajin Abrahamamu, Isaacamu, Jacobamu. Yurra nganya promiseim-bunga, yurra nganya wundinka baja yurranjiku, nganya nanda bubungu Canaanku.” Joseph wulanda, jana junjuynju nyungun bangkarr julngkan, kabumanji. Yinyamun jana nyungun yarkin mumban yulalba. |
1534 | EXO 1:1 | Jacobamu jawun-karra 70-bala, jana bubungu Egypt dungarin. Joseph, nyulu bubungu Egypt jakalba dungan. Juma Joseph, nyungu yaba-yabuju-karra wubulku wularin, yamba bama janandamun Israel-warra, jana wubulmarin bubungu Egypt. |
1541 | EXO 1:8 | Yinyamun nyubun bama walu-yindu kingman bubuku Egyptmunku. Nyulu binal kari Josephanka. Nyulu nyunguwunbu bamanda Egypt-warranda yalaman, “Jana Israel-warra wubulmarinda, junkurrjida. Jana ngananji kuniwanji. Ngana wawu kari jananin nyajinka wubulmanka baja.” Yinyaynka Egypt-warrangka jananin slave-bungan, wawu-buyun-bunganka. Israel-warrangka town wubul balkan Egypt-warranga. Egypt-warrangka jananin Israel-warra buyun-daman, yamba jana Israel-warra wubulmalmankuda. Yinyaynka Egypt-warrangka jananin workim-ban baja, workim-ban baja, towndurr, paddockmundurr, jananka kari jiba-badin. |
1548 | EXO 1:15 | Yinyamun majangka kingangka jananda Egypt-warranda yalaman, “Israel-warra ngawa-ngawa dingkar-dingkar balkaji, jananin mana, wawubajanga Nilemunbu yilba. Yamba jana kaykay-kaykay maral-maral balu juranku bundarika.” |
1560 | EXO 2:5 | Kingamu kangkal jalbu wawubajanga kadan, janjinka. Nyungu jalbu-jalbu nyungundu workmalman, jana yikindarr dungan-dungan. Kingandamunbu kangkalanda balji nyajijin jikanba. Nyulu nyubun jalbu yungan, balji maninka. Kingandamundu kangkalangka balji walngan, ngawa nyajin, banbadinya. Nyulu jiba-badin nyungunku. Nyulu yalaman, “Ya, karrkay Israel-warrandamunbi!” Karrkayamu babarr nyulu warrin kingandamunbu kangkalanda, babajin, “Yundu wawu ngayu warrinka, jalbu Israel-warrandamun maninka, karrkay ngulkurrduku kujinka?” Kingandamundu kangkalda yalaman, “Yuwu, yala, dungayda!” Karrkayamu babarr warrin, bulangaku ngamu manin. Kingandamundu kangkalda ngawa ngawandamunbu ngamundu dajin. Nyulu ngamundu yalaman, “Yundu yanyu ngawa bayanbaku wundi, ngulkurrduku kuji. Ngayu yunun payim-bal.” Ngamungku ngawa bayanbaku kujin. Karrkay yalbayman, ngamungku nyungun kingandamunbu kangkalanda dajin. Kingandamundu kangkalda nyungun kangkal bamban, nyulu nyungu kangkalman. Nyulu nyuluku yalaman, “Ngayu nyungun banamun manin. Yinyaynka ngayu nyungun burri dalkil Moses.” Jananga kuku Moses mean ‘manin’. |
1566 | EXO 2:11 | Nyulu Moses jaba-jabaman, nyulu kingandamun bayanmun dungan, nyungu jawun-karra nyajinka. Nyulu nyajin jana Egypt-warrangka nyungu jawun-karra slave-bunganya. Nyulu nyajin nyubunyinja dingkarangka Egyptmun nyubun dingkar Israelmun yarkinkaku kuninya. Yinyaynka Mosesangka yarra kuwa nyajin, yarra naka nyajin, yinyamun nyulu yinya dingkar Egyptmun yarkinkaku kunin. Nyulu nyungun yarkin jukaranga nandan. |
1568 | EXO 2:13 | Warngku yindu nyulu jambul Israel-warra nyajin kunil-kuniwanya. Mosesangka nyubunyimba yalaman, “Yubal Israel-warra wanyurrinku jawun-karrajiku kunil-kuniway?” Nyulu dingkarangka yalaman, “Wanjungku yunun maja-bungan nganjinanka? Kuda yundu nganya kuninka yala yundu yinya dingkar Egyptmun yilayku kunin?” Moses yinyilmanda, nyuluku yalaman, “Jana binalmanda ngayu yinya bama yarkinkaku kunin.” |
1581 | EXO 3:1 | Yala-yalaku Mosesangka nyungu ngalayinamu minya sheep, minya goat kujil-kujin. Nyulu jananin bububurr marraldarr wundin, manjalba kadan, burri Sinai. Yinya Godumu manjal. Yuba manjalba Mosesangka baya nyajin duduymbu, yamba yinya duduy kari wayjujin. Mosesangka nyuluku yalaman, “Ya, yinya duduy wanyurrinku kari wayjuji? Ngayu yubaku dungay, nyajinka.” Moses yubaku dunganka, yamba Godungku nyungundu yirrkan duduymun. Nyulu yalaman, “Moses, Moses.” Mosesangka yalaman, “Yuwu, ngayu kukuuu.” Godungku yalaman, “Kari yuba kaday. Yundu dambal walnga, ngayu God yaluy, yundu bubungu dayirr-dayirrba janjanayda. Ngayu yunuwunbu nganjan-karramu God. Ngayu Abrahamamu God, Isaacamu God, Jacobamu God.” Mosesangka yinya kuku nyajin, nyulu yinyilman, walu nandajin, God kari nyajinka. |
1591 | EXO 3:11 | Yamba Mosesangka Godundu yalaman, “Ngayu jarra yala. Ngayu murruji kinganda dungay, Israel-warra bubumun Egyptmun wundinka.” Godungku yalaman Mosesanda, “Ngayuda yununji dungay. Yundu jananin Egyptmun wandi-manil, yurra nganya buyay-manil yalaymba manjalba. Yinyamundu yundu binalmal ngayuku yunun yungan.” Yamba Mosesangka yalaman, “Ngayu jananda Israel-warranda dungay, balkal, ‘Nganjan-karrandamundu Godungku nganya yungan.’ Jana nguba balkal, ‘Yinya God burri wanju?’ Ngayu wanyu balkalda jananda?” Godungku yalaman, “Ngayu God wuljaljiku juranku bundan, wuljaljiku juranku bunday. Yundu jananda balka ngayu yinya God wuljaljiku. Jananda balka ngayuku Maja God Abrahamamu, Isaacamu, Jacobamu, janawundu majangka Godungku yunun yungan. Bamangka nganya yalaku bamba, Maja God wuljaljiku. Dungayda, Israel-warramu maja-maja muru-bunga, jananda balka Abrahamamu, Isaacamu, Jacobamu God yunundu nguwimal milbijin. Jananda balka ngayu jananin nyajin warrngkan-warrngkanya bubungu Egyptanda. Balka ngayu jananin bubumun Egyptmun wandi-maninka, bubungu ngulkurrbu wundinka. Yundu jananji maja-majanji kinganda dungay, nyungundu babajika yurranin yunganka bubungu jirrbu-jirrbungu, nganya buyay-maninka. Nyulu kingangka wawu kari yurranin yunganka, yamba ngayu nyungun junkurr-murubuku mambarril yurranin yunganka. Ngayu jananin Egypt-warra yinyil-bungal, jana yurranin yunganka.” |
1603 | EXO 4:1 | Mosesangka Godundu yalaman, “Jana Israel-warrangka nganya nguba kari kuku-nyajil. Jana nguba balkal, ‘Godku kari nguwimal milbijin yunundu.’” Godungku yalaman Mosesanda, “Yunuwunbu maranga wanyu?” Mosesangka yalaman, “Yinya juku.” Godungku yalaman, “Bubungu yilba.” Mosesangka juku yilban, juku jarbaman. Moses warrinda jarbandamun. Yamba Godungku yalaman, “Kari, biji karrba.” Mosesangka karrban, jarba jukuman baja. Godungku yalaman Mosesanda, “Kaki jana yunun kari believeim-bal, yundu juku jarba-bunga jananda miyilbaku. Yinyamun jana Israel-warra binalmal ngayu manubajaku nguwimal milbijin yunundu. Jana binalda ngayu yinya God nguwimal milbijin Abrahamanda, Isaacanda, Jacobanda.” |
1608 | EXO 4:6 | Godungku Mosesanda balkan baja, yalaman, “Yunu mara kananga kambinga yijarrika.” Mosesangka yijarrin, walngan baja. Nyungu mara bingajiman, bajiji, leprosymunji. Yinyamun Godungku yalaman, “Mara yijarrika baja.” Mosesangka yijarrin, nyungu mara ngulkurrman baja. Godungku yalaman, “Yundu yalamaka, miracle milbi jananda Israel-warranda, jana yunun believeim-bunganka. Kaki jana kariku believeim-bal, yundu bana mana wawubajamun Nilemun, bubungu yilba. Yinya bana mulamal.” |
1612 | EXO 4:10 | Yamba Mosesangka yalaman Godundu, “Kari, Maja, nganya kari yunga jananda Israel-warranda. Ngayu mala-kuku kari. Ngayu kuku waymbulku balkan-balkaway.” Godungku yalaman, “Wanyangka bamanda ngandal dajin? Wanyangka jananda milka ngulkurr or milka buyun dajin? Wanyangka jananda miyil ngulkurr or miyil buyun dajin? Ngayuku jananda dajinkuda. Dungayda! Ngayu yunun mala-kuku-bungal, ngayu yunundu kuku dajil, balkanka.” |
1631 | EXO 4:29 | Bula Moses and Aaron Egyptanda kadan, bula maja-maja Israel-warra muru-bungan. Aaronangka jananda balkan yinyarrin kuku Godungku Mosesanda balkan. Yinyamun Mosesangka miracles milbin jananda Israel-warranda. Jana maja-majangka Israel-warrangka kuku believeim-banda. Jana binalman Godungku nyajin Egypt-warra jananin buyun-damal-damanya. Yinyanka jana dukul badaman, God buyay-manin. |
1634 | EXO 5:1 | Moses bula Aaron kinganda dungan, yalaman, “Israel-warrandamundu majangka Godungku balkal, ‘Ngayku bama yunga. Jana nganya buyay-maninka bubungu jirrbu-jirrbungu.’” Nyulu kingangka yalaman, “Wanya jananga maja God? Ngayu wanyurrinku jananin yunganyaku? Ngayu yinyaynka majanka Godunku binal kari. Ngayu jananin kari yungal.” |
1639 | EXO 5:6 | Yilay-yilayman kingangka maja-majanda Egypt-warranda yalaman, “Yurra Israel-warranda kari straw daya baja, bricks balkanka. Jananin yunga, balu janangaku straw warrmba-bunganka. Yamba jana must bricks jirray still balka yala jakalbaku. Jananga work nguba buban. Yinyaynka jana ngaykundu babajin dunganka, God buyay-maninka. Jana must yaykarrku workmaka. Yinyamun jana time-karimal, kuku jurril nyajinka.” Maja-maja Egypt-warra Israel-warranda dungan, yalaman, “Nyulu kingangka yalaman, ‘Yurra yurrangaku straw warrmba-bungada, yamba yurra still bricks jirray balka yala jakalbaku.’” |
1645 | EXO 5:12 | Jana bama yiringkurrku dunganda, straw nubinka. Jana ngadingka nubil-nubin, yinyaynka jana jarra bubanku bricks balkan. Yinyaynka jana maja-majangka Israel-warra wuybubu kulban. Yinyamun Israel-warrangka kanbal bama kinganda yungan, yalaman, “Nganjinanga straw yamba-kari, yamba yundu wawu nganjin bricks jirray balkanka yala jakalbaku. Jana maja-majangka nganjinin wuybubu kulbal-kulbal.” Nyulu kingangka jananda yalaman, “Yurra majarr bajaku, lazy-bala. Yinyaynka yurra bubungu yinduymbu dunganka, God buyay-maninka. Dungayda! Workmakada! Ngayu yurranda straw kari dajil, yamba yurra bricks jirray still balka, yala jakalbaku.” Jana bamangka Israel-warrangka king bawal-bawan, jana bulanin Moses and Aaron maku-nyajin. Jana bulanda yalaman, “Nyulu king ngananka wawu kari bajaku. Yinya yubalanga fault, nganjin yubalin wujirrngal. Nyulu ngananin juma yarkin-bal.” |
1700 | EXO 7:14 | Yinyamun Godungku Mosesanda yalaman, “Nyulu king dukul-dandimalman, bama wawu kari yunganka. Wunkun yalibalaku nyulu wawubajanga kaday. Yundu nyungun maku-nyaka yinyay. Yundu juku wundi, nyungunku waitmaka yikinba. Nyulu kaday, yundu nyungundu balka, ‘Israel-warrandamundu Godungku yanyu kuku yunundu yungan. Yundu Godumu bama yunga, jana nyungun buyay-maninka bubungu jirrbu-jirrbungu. Yamba yundu Godundu kari milka-janan. Yundu nyakada! Yundu Godunku binalmalda, nyulu yunundu junjuy-junjuy jirray miracle milbil. Nyaka, ngayu bana wawubaja kunil jukubu. Yinya bana mulamalda, kuyu wubulku wulayda, bana kabumalkuda, bamangka kari nukal baja.’” |
1731 | EXO 8:16 | Godungku Mosesanda balkan, “Yundu wunkun yalibalaku wawubajanga dungay, king maku-nyajinka. Nyungundu yanyu kuku ngayku daya. Yalamaka, ‘Godumu bama yunga, jana nyungun buyay-maninka. Kaki yundu kari yungal, Godungku burul-burul wubul bajaku yungal Egypt-warranda. Burul-burul yiringkurrku dungay, bayanba, bubungu. Yamba nyulu burul-burul kari yungal nyunguwunbu bamanda Israel-warranda bubungu Goshen. Yundu yinya nyajil, yundu binalmalda nyuluku Maja God. Yundu yalarrku binal nyulu nyungu bama Israel-warra ngulkurrduku kujil. Wunkun nyulu burul-burul yungal.’” Warngku yindu Godungku burul-burul wubul bajaku yungan kingandamunbu bayanba, nyunguwunbu workingmananda, bubungu yiringkurrku. Burul-buruldu bubu buyun-daman. |
1736 | EXO 8:21 | Yinyamun kingangka bulanin Moses, Aaron kunjan, yalaman, “Dungayda, yurra Israel-warrangka yurranga God buyay-mana yaluy bubungu Egypt.” Yamba Mosesangka yalaman, “Kari, nganjin God kari buyay-manil yaluy. Kaki jana Egypt-warrangka nganjinan nyajil minya kuninya, wayjunyu, Godundu dajinya, jana kuli-kaday nganjinanka. Jana nganjinan yarkin-bal, wubulku. Nganjin bubungu kala-kalbay dunganka. Nganjin warngku kulur dungay, kaday, yinyaymba God buyay-maninka yala nyulu nganjinanda balkan.” Nyulu kingangka yalaman, “Ngayu yurranin bubungu jirrbu-jirrbungu yungal, yamba yurra kari kala-kalbay dungay. Godundu praymaka ngaykunku.” Mosesangka yalaman, “Ngayu yunun bawalda, ngayu Godundu babaji nyulu wunkun yurrandamun burul-burul yunganka. Yamba yundu nganjinin kari jurril-bunga baja, nganjinin kari kiri baja, God buyay-maninka.” Moses dunganda, Godundu babajin burul-burul bubumun yunganka. Godungku Mosesamu kuku nyajin, burul-burul bubumun yungankuda. Jana wubulku dungaynda. Yamba nyulu king dukul-dandiman baja, jananin Godumu bama kari yungan. |
1744 | EXO 9:1 | Godungku Mosesanda yalaman, “Dungay, kinganda balka, ‘Israel-warrandamundu Godungku balkalda, “Ngayku bama yunga, jana nganya buyay-maninka. Kaki yundu kari yungal, ngayu bambay jirray yungal yurrawunbu yarramananda, donkeynda, camelundu, bulkinda, sheepanda, nanny goatundu. Jana minya yurranga wulari. Yamba ngayu Israel-warramu minya kari bambay-bungal, jananga minya kari wulari. Ngayu wunkun bambay jirray yungal.” ’” Warngku yindu Maja Godungku bambay yungan, minya wubulku wularin, Egypt-warramu. Yamba Israel-warramu minya kari bambayman, kari wularin. Nyulu kingangka babajin, “Yala Israel-warramu minya? Jana wularin or kari?” Nyulu binalmanda, jananga minya kari wularin. Yamba nyulu walu-dandiman baja, Godumu bama kari yungan. |
1765 | EXO 9:22 | Yinyamun Godungku Mosesanda yalaman, “Yunu mara wangkar-bunga, kaba dandi yala ice blocks jirimun daray yiringkurrku bubungu Egypt. Kaba dandi daray bamanda, minyanda, mayinga jurrbungu paddockmunbu.” Mosesangka juku wangkar-bungan jiringa, Godungku jarramali, kaba dandi yala ice blocks yungan. Nyulu balbay jirray yungan bubungu, jana Egypt-warrangka jakalbaku yala kari nyajin, jarramali yalbay. Bama and minya ngalkalba, jana wubulku wularin. Mayi paddockmunbu wubulku buyunmarin, kabamun dandimun. Yamba Israel-warramu bubu Goshen kari buyunman, kaba dandi yamba-kari. |
1776 | EXO 9:33 | Yinyamun Mosesangka king bawan, town bawan, mara wangkar-bungan, Godundu prayman. Godungku jarramali and kaba yala ice blocks kunbay-manin. Kingangka nyajin jarramali kunbanya, nyulu buyun-daman baja. Nyulu and nyungu workingman walu-dandiman baja. Yala Godungku balkan, nyulu kingangka Israel-warra kari yungan. |
1781 | EXO 10:3 | Yinyamun bula Moses, Aaron kinganda dungan, yalaman, “Maja God babaji, ‘Yundu wanja-wanja ngaykundu milka-janay? Ngayku bama yunga, jana nganya buyay-maninka. Kaki yundu kari yungal, ngayu yinja-yinja yunuwunbu bubungu yungal wunkun. Jana yinja-yinja wubulmal, bubu yiringkurrku nandal. Jikan, mayi wheat, birra jukungu, jana yinja-yinjangka wubulku nukal. Jana bayanba walal yiringkurrku. Yurrawundu nganjan-karrangka jakalbaku yala kari yinja-yinja jirray nyajin.” Moses kuku kunban, nyulu jurrkijin, king bawan. Yamba kingandamundu workingmanangka nyungundu yalaman, “Nyulu bamangka wanja-wanja ngananka trouble kunbay-manil? Jananin Israel-warra yunga, jananga God buyay-maninka. Godungku ngananga bubu Egypt buyun-damanyarrkuda.” |
1790 | EXO 10:12 | Yinyamun Godungku Mosesanda yalaman, “Mara wangkar-bunga, yinja-yinja wundinka. Jana jikan, birra, mayi wubulku nukal kariku buyun-damajin kabamun dandimun.” Mosesangka juku wangkar-ban, Godungku muyar yungan nakamun. Muyar nakamun wanarrin wungaraburr, wujurrdurr. Yalibalaku jana yinja-yinja kadan muyariji. Jana yiringkurrku dungan, wubul bajaku. Jana bubu nandan, bubu ngumbuman. Bamangka yala kari yinja-yinja jirray nyajin jakalbaku. Jana yinja-yinjangka jikan, birra, mayi wubulku nukan, green-bala yamba-karikuda. Yinyamun nyulu kingangka bulanin Moses, Aaron kunjan, yalaman, “Yunuwunbu Godundu praymaka, ngayu God kari kuku-nyajinya. Godundu babajika nganya kari punishim-bunganka baja.” Mosesangka king bawan, Godundu prayman. Godungku muyar nakamun jurrki-manin, muyar jibarrmun kadanda. Muyarabu yinja-yinja yilbanda, Red Seamunbu. Yinja-yinja wubulku warririn bubumun Egyptmun. Yamba Godungku king walu-dandi-ban, nyulu Israel-warra kari yunganka. |
1799 | EXO 10:21 | Godungku Mosesanda yalaman, “Mara wangkar-bunga, bubu Egypt nguwul-nguwul-bunga.” Mosesangka mara wangkar-ban, bubu Egypt warngku kulur nguwul-nguwulku bundan. Jana Egypt-warra jana-karrajiku kari nyajiwan, bayan kari bawan. Yamba jana Israel-warrangka wungar nyajin, light jirray janawunbu bubungu. Nyulu kingangka Moses kunjan, yalaman, “Ngayu yurranin wubulku yungal, God buyay-maninka, jalbu-jalbu, kangkal-kangkal, wubulku, yamba yurra minya sheep, nanny goat, bulki kari wundi.” Mosesangka yalaman, “Nganjin must minya bulki, sheep, nanny goat wundil, wayjunku, Godundu dajinka. Kari, nganjin minya kari bawal, nganjin must kanbal wangkanyinka, Godundu dajinka, nyungun buyay-maninka. Nganjin must minya wangkanyinka yinyaymba bubungu.” Yamba Godungku king walu-dandi-ban, nyulu kingangka jananin kari yungan. Nyulu Mosesanda yalaman, “Dungayda, ngayu yunun wawu kari nyajinka baja. Ngayu yunun nyajil baja, yundu wulay.” Mosesangka yalaman, “Yundu junkayku balkan. Yundu nganya kari nyajil baja.” |
1818 | EXO 12:1 | Godungku bulanda Mosesanda, Aaronanda yalaman, “Yubal Israel-warranda yanyu kuku balka: warngku 10-balamal yurra minya sheep karrkay or minya nanny goat karrkay wangkanyika, minya dingkar 1 year old. Minya ngulkurr wangkanyika, bambay kari, barrka-buyun kari. Yinyamun warngku 4-balamal, yilay-yilaymal Israel-warrangka wubulduku kunida, yinyarrin minya jana wangkanyin. Jana mula minyamun wangkar-wangkar doorngu julngka, yalarrku julngka doorngu karangkalba, jambulurr sidemunbu. Yinyamun jana minya wayju, nukada. Bread balan-balan, mayi nganja-burra yalarrku nuka. Minya wayju, kari kayalku nuka. Wubulku nukarrku, dukul, jina, julbi, jiba, burrkul, birra, wubulku yalaku nuka. Minya yanday kari bawa, bayanga wayjurrku. Yurra nukanjiku, yurra readymaka dunganka, dambal dida, jaba marabu kuji, readymanka dunganka. Yurra readymal, minyada, mayida jinbaldaku nuka. Wawu mayimun ngayu bububurr Egyptmundurr dungay, kangkal-kangkal dingkar-dingkar jakalbamun wubulku yarkin-bunganka, bama-bama, minya-minya. Ngayu Maja God. Kaki ngayu mula nyajil wangkar-wangkar doorngu, sidemunbu jambulurr, ngayu yinyaymba bayanba kari walal; kari, ngayu walkuku dungay, pass overmaniji, kangkal jakalbamun kari yarkin-bungal. Yamba ngayu bayanba mula-kariymba walal, jananin punishim-bunganka, kangkal jakalbamun yarkin-bunganka, Egypt-warra. Ngayu wawu yurra every year mayi Passover nukanka, kari milka-wulanka ngayu yurranin bubumun Egyptmun wundin kuli-bakandamun.” Godungku yalaku kuku dajin Israel-warranda. |
1844 | EXO 12:27 | Yinyamun kukumun jana Israel-warra bungkubu janan, God buyay-manin. Wawu yinyamun jana Godumu kuku wukurrin yala Mosesangkaku balkan. |
1848 | EXO 12:31 | Nyulu kingangka bulanin Moses, Aaron jinbalku kunjan, yalaman, “Dungayda, yurra Israel-warra! Yanyu bubu bawa, yurranga God buyay-mana. Yurranga bulki, sheep, nanny goat wubulku wundijika. Ngaykunku praymaka yurrawunbu Godundu.” Jana Egypt-warrangka Israel-warranda yalaman, “Jinbal, yurra dungayda. Kaki yurra kari dungari, nganjin wubulku wulari.” |
1851 | EXO 12:34 | Jana Israel-warrangka bread balan-balan dingkan dishmunbu, kambibu mulun-ban, bindabuku jarra-kulban. Jana Mosesamu kuku wukurrin, Egypt-warranda babajin kambika, goldmunku, silvermunku. Jana Egypt-warrangka jananda dajin. Yinyaynka jana Egypt-warramu yamba-yamba and jewelry jananji wundin bubumun. Jana Joseph yarkin yalarrku jananji wundin. Josephangka ngadi bajaku yalaman, “Godungku Israel-warra juma yaluymun wundil. Jana nganya yarkin yalarrku wundida.” |
1854 | EXO 12:37 | Jana Israel-warra bubumun Egyptmun dungarin. Bama wubul bajaku dungarin, dingkar-dingkar 6 hundred thousand, jalbu-jalbu and kangkal-kangkal wubul bajaku. Minya bulki, sheep, nanny goat wubul bajaku jana wundin. Kanbal Egypt-warra yalarrku jananji dungarin. Jana bubu Egypt bawanjiku, jana bread balan-balan dingkan. Jana time kari, bread kujinka, yeastmun wubajinka. |
1857 | EXO 12:40 | Jana Israel-warra ngadingka bubungu Egypt bundandan, 430 years. Yinyamun jana Godundumundu bamangka wubulduku bubu Egypt bawan. Nyulu Godungku jananin ngulkurrduku kujin, kunarangkalba nyulu jananin jakalbamun-karra kari yarkin-bungan, yala nyulu Egypt-warra jakalbamun-karra yarkin-bungan. Nyiku-nyiku jana Jew-warrangka still Passover nukal, kari milka-wulanka Godungku jananin Egyptmun wundin kuli-bakandamun. |
1895 | EXO 14:5 | Kingangka kuku nyajin jana Israel-warra ngakijinya. Nyulu, kanbalda maja-majangka kuku jurrkinda, yalaman, “Ngana wanjarrman? Jana Israel-warra nganandamun ngakijin, ngananga slave yamba-karida.” Kingangka nyungu buggy manin, soldier-soldier muru-ban. Yinyamun nyulu buggy kanbal manin baja, driveranji ngulkurr-ngulkurranjiku, warmunku readyman. Godungku king dukul-dandi-bungan, Israel-warra wukurrinka. Israel-warrangka bubu Egypt wawurr-wawurrduku bawan. Jana Egypt-warrangka wukurrin, wukurrin, janangan juru-manin Red Seamunbu bundandarin. |
1900 | EXO 14:10 | Jana Israel-warrangka nyajin jananin soldier-soldier kankadanya, janandarrku maku-janjanan, jana yinyilmarin, Godunduda yirrkan helpmunku. Jana kanbalda Mosesanda babajin, “Bubu yamba-kari Egyptanda juljalka? Yundu nganjinin yaluy bajaku wundin wulanka. Nyaka, yundu wanyurrinku nganjinin Egyptmun wundin? Nganjin yunundu balkanda ngana juma yarraku wulari. Yundu nganjinin bawanyaku, jananda Egypt-warranda workmalmanyaku, nganjin wuljaljiku yinyay bundanyaku. Nganjin wawu kari yarra wularinka, bubungu marralba.” Mosesangka jananda yalaman, “Kari yinyilmaka. Junkayku janay, junkurrjiku. Yurra nyajilda Godungku yurranin kujil Egypt-warrandamun, yurra jananin kari nyajil baja. Godku yurranka kuniway, yurra yalaku bundarika.” |
1905 | EXO 14:15 | Godungku Mosesandada yalaman, “Wanyurrinku yundu helpmunku yirrkan-yirrkay? Jananda balka Red Seamundurr dungarinka. Juku wangkar-bunga, jalundurr wuyaraburr kuji. Jalun ngami-ngamimalda, yurra Israel-warra dindarrdarr dungay jinabuku, bububurr marraldarr. Ngayu baral yurranga balkal. Ngayu jananin Egypt-warra dukul-dandi-bungal, yurranin wukurrinka. Ngayu jananin winim-bungal. Ngayu winim-bungal, jana binalmalda ngayu Maja God bajaku.” |
1909 | EXO 14:19 | Godumu angel jananda Israel-warranda jakalba bundandan, nyulu kudamunduda dungan, dindarranga Egypt-warranda, Israel-warranda. Ngurrban Godunji yalarrku dungan dindarra jananda. Ngurrbanangka nguwul-nguwul-bungan Egypt-warranka, yamba bubu dayirrku kujin Israel-warranka. Jana Egypt-warra yinyamun jananda kari kadan baja wujurrdurr. |
1911 | EXO 14:21 | Mosesangka nyungu mara kujin wuyar jalundurr, Godungku muyarabu junkurrdu jalun ngami-ngami-bungan. Muyar kadan, kadan, jalun marralmanda. Jalun junkayku janan, yala ngamar, jambulku side, jananga baralda balkan. Jana Israel-warra dungaynda yinyayngkarr baraldarr. Jana Egypt-warrangka jananin wukurrin, buggynji yarramanangka kulbal-kulbanya. Mudu-wayjun, Godungku jananin Egypt-warra kunkun-bal-ban ngurrbanmun, jananin walu-ngangkal-ngangkal-bungan. Nyulu jananga buggy jaybi-manin kambal-kambalba. Jana murruji jurrkin. Egypt-warrangka yalaman, “God jananka Israel-warranka kunin-kuniway, ngananji. Ngana dungarinkakuda!” Godungku Mosesanda yalamanda, “Yunu mara wuyar jalundurr kuji baja, jalun murumal janandaku, Egypt-warranda, jananin bujil-janji-manil.” Mosesangka nyungu mara kujinda jalundurr. Wungar dakan, jalun muruman baja. Jana Egypt-warra jalunmun ngakijinyaku, yamba Godungku jananin jalunbuku yilban baja. Jalundu jananin wubulku nandan, yarraman, buggy, soldier-soldier. Jana wubulku bujil-janjin, nyubunku Godungku kari bawan. Yamba jana Israel-warra marralku dungan jalundurr, bububurr marraldarr. Godungku yalaku jananin Israel-warra kujin Egypt-warrandamun. Jana Israel-warrangka jananin Egypt-warra nyajinda yarkinku wunananya yikandarr. Jana Israel-warrangka Godumu junkurr nyajin, jana yinyilmarin nyungundumun. Jana God bulangan Moses kuku-nyajinda, bulanin wukurrinka baja. |
1922 | EXO 15:1 | Yinyamun Mosesangka, Israel-warrangka wulngku yirrkanda Godundu. Nyulu yalaku yirrkan, “Ngayu wulngku yirrkay Godundu, nyulu ngananin kujinya, nyulu jananin Egypt-warra jalundurr yilbanya, yarraman muruku.” |
1943 | EXO 15:22 | Yinyamun Mosesangka jananin Israel-warra Red Seaandamun wundin, kala-kalbay bububurr marraldarr burri Shur. Jana warngku kulur jinabuku dungarin, yamba bana kari warrmba-ban. Jana dungan, dungan, bubungu Marah kadan. Jana bana yinyay warrmba-ban, baban, bana yinya kaka bajaku, jana kari nukan. Yinyaynka jana burri dalkin, Marah. Jananga kuku Marah mean kaka. Jana Israel-warra kuli-kadarin, Mosesanda babajinda, “Ngana wanyu nukal?” Moses Majanda babajin, helpim-banka. Nyungundu Majangka juku milbin. Mosesangka juku manin, bananga yilban. Bana ngulkurrmaynda, nukanka. Majangka yalamanda, “Ngayu maja bajaku, yurrangan manubajabuku kujin-kujil buyunmun.” |
1949 | EXO 16:1 | Jana Israel-warrangka yinya bubu bawan, dungan, dungan, yinduymbu bubungu marralba kadan. Jana yinyay kadan, mayi-kariman. Jana Mosesanda, and Aaronanda yalamanda, “Majangka nganjinin bawanyaku bubungu Egypt. Yaluy bubu mayi kari, minya kari. Nganjin Egypt bundandan, nganjin yanjiku dungan-dunganya. Yamba yubal nganjinin yarra wundin bubungu marralba, ngana wulay, mayi-karimun.” Majangka Mosesanda yalaman, “Ngayu yurranga mayi yungal, yala kaba jirimun. Yurra yalibalaburr dakal, yurranga mayi maninka, wungaranka, wujurrinka. Yalibalamal baja, ngayu yurranga mayi yungal baja. Ngayu yalaku yurrangan nyajil, kaki yurra nganyaku wukurril. Warngku 6-balamal, yurra mayi jirray bangka, wunkunyinka yalarrku.” Bula Moses and Aaronangka jananda Israel-warranda yalaman, “Nyiku yilay-yilaymal yurra binalmalda yurrangan Majangka Egyptmun wundin. Yalibalamal yurra light junkurrji nyajil. Yinyamundu lightmundu Maja milbil. Nyulu yurrangan nyajin kuku daman-damajinya nyungunku. Yuwu, nyungunku kuda. Yurra balu ngalinyin murru-kal-kal; kari, yurra Majaku murru-kal-kal, ngalin nyunguku kuku nyajil-nyajinya.” Yinyamun Mosesangka yalamanda, “Nyuluku Majangkaku yilay-yilaymundurr minya yurranda dajil nukanka, mayi bread dajil nukanka yalibalaburr, nyulu yurranda milka-janjananya kuku-daman-damajinya.” Mosesangka yinyamun Aaronandada yalaman, “Jananda wubuliymbaku balka yaluy kadanka, Majanda jananka, nyulu jananin nyajinya kuku-daman-damajinya.” Aaron jananda balkawan, jana jurrkijin, naka-naka bubu marral walu-wukurrin. Yinyamun nyulu Maja milbijinda, lightmun ngurrbanmun. Majangka Mosesandada yalaman, “Ngayu jananin Israel-warra nyajin kuku-daman-damajinya. Jananda balka, nguwul-nguwulmanijinjiku, ngayu jananga minyada dajil. Yalibalamal ngayu jananga bread dajil, janangan yanji-bungankarrku. Jana binalmalda, ngayu jananga Maja, God jiringa.” |
1961 | EXO 16:13 | Yilay-yilayman dikal kaki wubul kadarin, wubul bajaku, jananga bayan nandanyarrku. Yalibalaman dewungku bubu kanbinyarrku ngalkalba bayandarr. Dew kunban, junjuy bawajin, bubungu wuyar wunanan, kima-kima bajaku. Jana Israel-warrangka nyajin, jana ngangkarin, jana-karrajiku babajin, “Wanyu yinya?” Mosesangka jananda yalaman, “Yanyu junjuy mayida Majangka ngananda yungan, nukanka. Majangka balkan yurra wubuliynjaku mayi yanyu bangka, wungarinka, and wujurrinka, yurrangan yanji-bunganka.” Jana Israel-warra dungaynda, mayi mujanka, wungarinka, wujurrinka. Kanbalangka wubul manin, kanbalangka buban manin. Yamba yinyarrinyangka wubul manin kariyirrku kunbay-manin. Janaji kanbalangka buban mujan, jana yalarrku kariyirrku kunbay-manin. Jana mujan wungarinka, wujurrinka. Mosesangka jananda yalaman baja, “Yurra mayi kari kuji wunkunyinka.” Yamba kanbal kari milka-janan, mayi kanbal kujin wunkunyinka. Jana yalibalaku wandin, mayi jananga kabuman, kandarrji. Moses jananka kulimanda. Yalibalaburr jana Israel-warrangka mayi bangkanya janangaku. Wungar wumbulmanya, mayi bubungu wunananya burranya. Warngku 6-balamanya baja jana mayi jirray bangkanya, wunkunyinka. Jana maja-majangka Mosesandada balkan, “Ngana wanjarrmal mayiji wubuliynji? Kunka ngananga mayi kabumal wunkunyinka.” Mosesangka jananda yalaman, “Wunkun Godumu day, bama milkanga nyungunjiku bundarika, kari wunkun workmaka. Nyikuku mayi wayju, wunkunyinka, nyikunku.” Jana Moses kuku-nyajin, mayi wayjunda. Warngku yindu mayi kari kabuman, kari kandarrjiman. Mosesangka yalamanda, “Yanyu mayi nyiku nuka because nyiku Godumu day, bama kari workmaka. Yurra mayi kari warrmba-bal. Yurra mayi muja 6 daysanka, warngku yindu Godumu day, mayi yamba-karimal.” |
1975 | EXO 16:27 | Warngku 7-balaman, jana kanbal kari milka-janan Mosesanda, dungaynda, mayika nubijinka. Yamba jana mayi kari warrmba-ban. Majangka Mosesanda babajin, “Yunu jawun-karra wanja-wanja ngaykundu milka-janay? Ngayuku Majangkaku yurranda warngku nyubun dajin wawu-balangajinka. Yinyaynka 6 daymal, ngayu yurrangan mayi jirray dajil, warngku jambulinka. Bama wubulku bayanbaku bunday ngaykuwunbu daymunbu, bayan kari bawa workmunku.” Yinyamun janajin bama kari workmanijin nyunguwunbu daymunbu. Jana Israel-warrangka mayi Godundumun manin, burri dalkin manna. Yinya mayi yala diburr karrkay, bingaji. |
1985 | EXO 17:1 | Jana Israel-warrangka yinya bubu marral bawanda, yala dungan-dungan bubungu yindu-yinduymbu yala Godungkuku jananda balkal-balkan. Jana kadan bubungu Rephidim, yinyada jana bayan ngaran. Bana yamba-kari yinyaymba bubungu. Jana kuku-damajin baja Mosesanda, yalaman, “Nganjinanda bana daya, nukanka.” Mosesangka yalaman, “Yurra wanyurrinku kuku-damaji? Yurra wanyurrinku Maja ngingal-ngingal?” Yamba jana bama wawu-wulan bajaku banaka, Mosesanda kuku-daman-damajinku. Jana yalaman, “Yundu nganjinin wanyurrinku Egyptmun wundin? Yundu nganjinin wubulku wulay-maninka bana-karimun.” Moses praymanijinda Majanda manubajaku, yalaman, “Ngayu wanjarrmal yinyarrinyanji bama-bamanji? Jana juma nganya kuljibu mungkil.” Majangka Mosesanda yalaman, “Jananin maja-maja mana, jakalba dungay janandamun kanbalandamun. Yinya juku yalarrku wundi yundu kujil-kujil. Ngayu kuljinga janay yunundu jakalba, kuljinga bubungu burri Mt. Sinai. Kulji jukubu kuni, bana kuljimun wandil yurranga, nukanka.” Mosesangka kulji jukubu kunin jananda maja-majandaku miyilbaku, bana wandinda, bama-bamanka wubulkuku. |
1992 | EXO 17:8 | Jana Amelek-warra kadan, Israel-warranji kuniwanka bubungu Rephidim. Mosesangka Joshuanda yalaman, “Kanbal dingkar-dingkar mana, jananji Amelek-warranji wunkun kuniwanka. Ngayu wangkar wuburrbu janay jukuji Godungku ngaykundu balkan wundinka.” Joshuangka Moses kuku-nyajin, dunganda, dingkar-dingkar muru-banka, kuniwanka. Janajin Moses, Aaron, Hur wangkar-wangkar wuburrbu dungan. Mosesangka dakil jambulurr jiringa kujil-kujinya, jana Israel-warrangka winim-bal-banya. Nyulu dakil bada-banya, jana Amalek-warrangka winim-bal-banya, yalaku, yalaku. Mosesamu dakil baja-burranda, Aaronangka, Hurangka kulji yalbayku wundin Mosesanda, nyulu bundanka. Moses bundan, bula Aaronangka and Hurangka nyungu dakil jambulurr junkayku kujil-kujin, balu wungar daranyarrku. Joshuangka yalaku janangan Amelek-warra kunbay-manin. |
2028 | EXO 19:1 | Jana Israel-warrangka bubu Rephidim bawanda, dungan, dungan, bubungu marralba Sinaimunbu kadan. Jana jananga bayan ngaran bada-bada wuburrbu Mount Sinaimunbu. Moses wangkar-wangkar wuburrbu dakan, maku-jananka Godundu. Godungku nyungundu balkan jananda Israel-warranda balkanka, “Yurra nganya nyajin Egypt-warra buyun-damanya. Ngayu yurrangan ngulkurrduku kujin yala wandingka nyungu kangkal kujil. Ngayu yurrangan yaluy wundin, ngaykundu. Kaki yurra nganya kuku-nyajil and law wukurril, yurra ngaykukuda bama. Bubu wubulku yiringkurrku ngayku, yamba ngayu yurraninku wangkanin ngaykumanka, nganyaku wukurrinka.” Moses wuburrmun walanda, council-council muru-bungan, jananda balkanda junjuy-junjuy Godungku nyungundu balkan. Yinyamun jana Israel-warrangka murubuku yalaman, “Nganjin God kuku-nyajil, nyunguku kuku wukurril.” Mosesangka Godundu balkan. Godungku Mosesanda yalaman, “Ngayu yurranda kaday, ngurrbanji yalbaynji, jana Israel-warrangka nganya nyajinka yununji balkal-balkawanya ngurrbanmun. Yinyamun jana yunun manubajabuku kuku-nyajilda.” |
2036 | EXO 19:9 | Mosesangka Godundu balkan wanyu jana Israel-warrangka yalaman. Godungku nyungundu yalaman, “Jananda bama-bamanda balka nyiku, wunkun dayirrmanka, nganya buyay-maninka. Jana kambi julurrika, warngku yindumal readymanka ngaykunku. Warngku yindu ngayu jirimun kaday Mount Sinaimunbu, jana wubuliynjaku ngayku junkurr nyajinka. Mark wuburrdurr balka, jananda balka kari naka-naka markmunbu dunganka. Jananda balka kari wuburrbu kaday, yalarrku kari yuba kaday. Kaki bama wuburrbu kaday, nyulu wulay.” |
2043 | EXO 19:16 | Warngku kulurman yalibalaku jarramali, balbay muruku kadan. Ngurrban yalbay bajaku milbijin wuburrbu. Jana trumpet wuburrmun milkabu nyajin, yaykarr bajaku yirrkanya. Jana Israel-warra yinyilmarin, yararrinkuda. Mosesangka jananin wundinda, Godundu maku-jananka. Jana bada-bada wuburrbu janarin. Kububu wuburr kanbinyarrku, Maja God bayaji kadan. Kubu dakan yala ngalkumun, jirray bajaku. Jana yinyilmarin baja, numburr trumpetmun jirraymalman. Bula God, Moses balkawaynda. |
2070 | EXO 20:18 | Jana Israel-warrangka numburr nyajin jarramalindamun, trumpetmun, jana balbay nyajin, wuburr kubuji, jana yinyilmarin, kala-kalbay janarin. Jana Mosesanda yalaman, “Yundu nganjinanda balkawaka, nganjin yunundu milka-janay. Yamba nganjin yinyilmari; kaki God nganjinanda balkaway, nganjin wularikuda.” Mosesangka jananda balkan, “Kari yinyilmaka. Godungku yurranin milka-bakanka, yurranin yinyil-bungal-bunganka, because nyulu yurranin wawu kari nyajinka buyun balkanka.” Yamba jana kala-kalbayku janjanarin. Yinyamun Mosesku yuba kadan Godundu, ngurrbanba ngumbungu. |
2181 | EXO 24:3 | Mosesangka jananda Israel-warranda balkaynda wanyu Godungku nyungundu balkan. Jana muruku yirrkan, “Nganjin kuku wubulku wukurril nyulu yunundu balkan.” Mosesangka Godumu kuku wubulku writeim-bungan kabanba. Warngku yindu nyulu yalibalaku dakan, kulji muru-bungan, altar balkan bada-bada wuburrmun. Nyulu kulji 12-bala jajirrin, Israelandamunku kangkal-kangkalanka 12-balanka. Yinyamun nyulu dingkar-dingkarda yungan, bulki maninka, Godundu dajinka. Jana minya bulki kuljinga wuyar yijarrin, wayjunda, Godumu. Jana wayjunjiku, Mosesangka mula kanbal manin, kuljinga yilbanka, milbinka jana Godunji wawumanya. Yinyamun nyulu nyungu kabanda manin Godundumunji kukuji, nyulu yaykarrdaku readim-ban Israel-warranda. Jana yalaman, “Nganjin Godku kuku-nyajil, nyunguku kuku wukurril yala nyuluku balkan.” |
2440 | EXO 32:1 | Moses wuburrbu bundandan 40 daysanka, jana Israel-warrangka nyungun kari nyajin. Jana murumarin, Aaronanda yalamanda, “Yala Moses wanjabu? Nyulukubi nganjinin Egyptmun wundin, yamba nyulu nganjinanka walu-kunbanda. Ngurma balka yala God, nganjinin wundinka baja.” Aaronangka jananda yalaman, “Yurranga junjuy-junjuy goldmun ngaykundu wundi.” Jana junjuy-junjuy goldmun mujan, Aaronanda wundin. Nyulu manin, gold meltim-bungan bayabu, nyulu junjuymbu yijarrin, ngurma statue balkanka yala bulki. Nyulu yinyamundu bulkida balkan, goldmun. Jana Israel-warra jana-karrajiku balkawan, “Yurra, yanyuda ngananga god, nyuluku ngananin Egyptmun wundin.” Aaronangka altar ngaran, jakalba bulkinga goldmun, yalaman, “Ngana wunkun party haveim-banka, Godunku.” Warngku yindu jana yalibalaku minya-minya wundin, wayjunku, kanbal dajinka yinyayanda bulkinga goldmun jana balkan, kanbal nukanka. Jana mayi jirray nukan, yinyamun kamukamu nukan, drunkmanijirin, manyarr, dunyu yindu-yindu manin, God buyun-daman. |
2446 | EXO 32:7 | Majangka Godungku Mosesanda yalaman, “Bama-bamandaku dungay baja. Yundu jananin Egyptmun wundin, yamba jana buyunman, ngaykundumun jurrkijin. Jana ngayku kuku kari wukurril baja. Jana bulki statue goldmun balkan, burri dalkin god, buyay-manin, minya dajin. Jana jana-karrajiku balkaway, ‘Yanyu ngananga god, nyulu ngananin Egyptmun wundin.’ Ngayu jananka binal, jana dukul-dandi bajaku. Nganya kari kiri. Ngayu kuliji jananka, janangan kunbay-maninka. Yinyamun ngayu bama yunundumun wubul-bungal, junkurrji-bungal, jana kanbal Israel-warra karrnga-dajinka.” Yamba Moses walu-dandiku Godundu babajin Israel-warranka. Nyulu Godundu yalaman, “Maja, yunuwunku bama-bamanka kari kulimaka. Yunduku jananin Egyptmun junkurr-murubuku wundin. Kaki yundu jananin kunbay-manil, jana Egypt-warrangka balkanji, ‘Godungku nyungu bama yaluymun wundin, wuburrbu kunbay-maninkarrku.’ Kari kulimaka baja. Kuku jurrki. Yunu bama-bama kari kunbay-mana.” Moses Godundu babajinya, Godungku kuku jurrkin, nyungu bama-bama kari kunbay-manin. |
2458 | EXO 32:19 | Moses yuba campmunbu kadan, nyulu bulki statue nyajin, bama nyajin wurin-wurinya. Nyulu kuli-kadan bajaku. Nyulu kulji jambul-bulal kukuji yilban, dumbarrin. Nyulu bulki statue manin, bayabu kima-bungan, dirka-bungan, bananga murnin. Yinyamun nyulu Israel-warra mambarrin yinya bana goldji nukanka. |
2533 | EXO 35:1 | (Exodus 35-40) Godungku Mosesanda yalaman, “Bamangka ngayku tent balka, ngayu jananji bundanka. Tent, junjuy-junjuy balka yala ngayu yunundu balkal.” Mosesangka Israel-warranda yalaman, “Majangka Godungku yurranda kuku dajin. Junjuy-junjuy Majamu daya. Kaki bamangka wawurr-wawurrduku dajinka, nyulu junjuy-junjuy wundi, gold, silver, bronze, mararr, wool, mararr goatundumun mungkamun balkan, sheep yulban ngala-ngala, bulki yulban, juku ngulkurr yamba-yamba balkanka, oil, spices, kulji jewels wundi.” Jana Israel-warrangka jirray bajaku wawurr-wawurrduku wundin, Godumu dajinka. Jana yinyarrinmun junjuy-junjuymun Godumu tent and junjuy-junjuy balkan, yala nyuluku jananda kuku dajin. Room jambul tentmunbu, jana curtain walngkan-daman, room jambul-bunganka. Jana box ngulkurr balkan Godumu, yijarrin tentmunbu roommunbu kananga bajaku. Jana yinya-bulal kulji balan-balan jambul-bulal Godundumunji kukuji yijarrin boxmunbu. Jana junjuy-junjuy Godumu yalarrku balkan, tentmunbu yijarrin. Jana wubulku Godumu kunbay-manin, tent dayirr-dayirr bajaku, bamanda milbin, God yinyaymba. Jana dunganya, tent ngami-ngami-bunganya, jarra-kulbanya. Jana bundanya baja, tent ngaranya baja, yalaku, yalaku. Godungku Aaron wangkanin priestmanka. Nyungu kangkal-kangkal dingkar-dingkar nganjanandamun priestmanya, jananga kangkal-kangkal dingkar-dingkar nganjanandamun priestmanya, yalaku, yalaku. Godungku kuku dajin, holidaymunku. Jana Saturdaymundurr kari workmanijinya, wawu-balangajinya. Nyulu holiday Passover dajin, bamangka milkanga kujinka Godungku jananin kulimun wundin, bubumun Egyptmun. Nyulu yindu-yindu holiday yalarrku dajin. |
5000 | DEU 3:23 | Moses Godundu babajin, “Maja, nganya naka-naka wawubajanga Jordanba yunga. Ngayu bubu Canaan nyajinka, bubu ngulkurr-ngulkurr bajaku.” Yamba Godungku nyungundu yalaman, “Kari. Kari babajika baja. Jarra-jarranga wuburrbu Mount Pisgahmunbu dungay, yinyamun bubu wubulku walu-wukurrika. Bubu mumbarabuku nyaka, yundu yinyaymba bubungu kari dungay. Joshuanda kuku daya. Nyungun junkurrji-bunga, nyuluda jananin Israel-warra yinyaymba bubungu wundil.” |