23232	MAT 1:19	Ma Josep, ôpatu ba enja Malia ma anyô thêthôŋ ba intu hadum ek êndô Malia. Ma hadô indum yani mama êndôk avômalô maleŋiŋ. Êŋ ma habôlêm auk ek êndô avi êŋ menaŋna ba ni. Ma doŋtom hayê niaviŋ nena Wapômbêŋ anêŋ aŋela hayô ba hanaŋ, “Josep, Devit anêŋ lim lukmuk, amena êntêk ma Lovak Matheŋ hêv hadêŋ yani. Ba intu miŋ ôkô ek onja Malia ba nu anêm unyak êtôm vônim ami.
23235	MAT 1:22	Ma nômkama takêntêk bôk habitak ek Wapômbêŋ anêŋ abô injik anôŋ ba hanaŋ hadêŋ plopet nena,
23236	MAT 1:23	“Avi te miŋ hêk haviŋ anyô ami denaŋ ma tem esabeŋ ba embathu okna te. Ba tem nendam anêŋ athêŋ nena Imanuel.” Abô êŋ anêŋ ôdôŋ nena, “Wapômbêŋ hamô haviŋ alalô.”
23237	MAT 1:24	Ma Josep hayê niaviŋ êŋ yôv ma haviyô. Ma hadum hatôm atu ba Wapômbêŋ anêŋ aŋela hanaŋ ba hawa Malia ba hi anêŋ unyak hatôm yanavi.
23243	MAT 2:5	Ma thêlô enaŋ viyaŋ nena, “Wapômbêŋ bôk hanaŋ ba plopet te bôk hato nena,
23250	MAT 2:12	Ma êyê niaviŋ ma Wapômbêŋ hanaŋ hadêŋ thêlô nena miŋ ini ek Helot ami. Êŋ ma elom loŋôndê yaŋ ba i iniŋ loŋ hathak loŋbô.
23251	MAT 2:13	Ŋê lôkauk hathak vuliŋ etak unyak yôv, ma Josep hayê niaviŋ ba Wapômbêŋ anêŋ aŋela te hayô ba hanaŋ, “Helot tem êmbôlêm amena ek injik vônô. Aêŋ ba umbiyô onja amena lo talêbô ba ôsôv ba nu Ijip ma ômô endeba yanêm abô êndêŋ o am.”
23253	MAT 2:15	ma hamô aleba Helot hama. Nôm takêŋ habitak ek Wapômbêŋ anêŋ abô injik anôŋ ba hanaŋ hadêŋ plopet nena, “Yahalam yenaŋ okna hêk Ijip ba halêm.”
23255	MAT 2:17	Aêŋ ba Wapômbêŋ anêŋ abô hik anôŋ ba hanaŋ hadêŋ plopet Jelemaia nena,
23257	MAT 2:19	Josep hamô Ijip denaŋ ma Helot hama. Hayê niaviŋ ma Wapômbêŋ anêŋ aŋela te hayô
23261	MAT 2:23	hamô malak nate anêŋ athêŋ nena Nasalet ba hamô Galili kapô. Nom êŋ habitak ek Wapômbêŋ anêŋ abô injik anôŋ ba hanaŋ hadêŋ plopet doho nena, “Avômalô tem nendam yani nena anyô Nasalet te.”
23262	MAT 3:1	Wak êŋ ma anyô te ba elam nena “Jon anyô hathik ŋaŋ” hayô Judia iniŋ loŋ ek enaŋ Wapômbêŋ anêŋ abô êndêŋ avômalô. Ôpêŋ hamô loŋ thiliv
23263	MAT 3:2	ma hanaŋ nena, “Wapômbêŋ anêŋ loŋ lôkliŋyak lêk habobo. Ba intu node kapôlômim liliŋ.”
23264	MAT 3:3	Jon êŋ ma ôpatu ba Wapômbêŋ hanaŋ hadêŋ plopet Aisaia nena, “Kaêk te halam haveŋ loŋ thiliv nena, ‘Nôpôpêk loŋôndê ek Anyô Bêŋ êlêm, ma nopesaŋ ba imbitak thêthôŋ ek yani.’”
23268	MAT 3:7	Ma hayê avômalô Islael iniŋ ŋê bêŋbêŋ takatu ba elam nena Palisi lôk Sadyusi ma hanaŋ, “Môlô ma umya kambom anêŋ nali ba osoŋ nena tem yasik môlô ek nôsôv ênjêk Wapômbêŋ anêŋ lamaniŋ e? Mi anôŋ!
23270	MAT 3:9	Ma miŋ lemimimbi auk te ba nonaŋ êndêŋ am nena, ‘Ablaham ma yêlôaniŋ bumalô. Ba intu yêlô avômalô thêthôŋ.’ Mi, yanaŋ êndêŋ môlô nena Wapômbêŋ hatôm enja valu takêntêk ba epesaŋ Ablaham anêŋ limi esak.
23277	MAT 3:16	Ma ketheŋ oyaŋ ma haviyô hêk ŋaŋ kapô. Ma leŋ hakyav ma hayê Wapômbêŋ anêŋ Lovak Matheŋ halôk ba halêm hatôm menak bôbô ba hayô hamô yani.
23281	MAT 4:3	Êŋ ma ŋgôk iniŋ anyô bêŋ hayô ek Yisu ma hanaŋ, “O Wapômbêŋ anêŋ Nakaduŋ ma onaŋ ek valu takêntêk imbitak êtôm polom.”
23282	MAT 4:4	Ma Yisu hanaŋ viyaŋ nena, “Wapômbêŋ anêŋ kapya hanaŋ nena, ‘Anyô miŋ hatôm êmô lôkmala esak nôm iyom ami. Mi. Esopa Wapômbêŋ anêŋ abô lôkthô.’”
23284	MAT 4:6	Ma hanaŋ, “O ma Wapômbêŋ anêŋ Nakaduŋ, e? Wapômbêŋ anêŋ kapya hanaŋ nena, “‘Wapômbêŋ tem nêm anêŋ aŋela ek neyabiŋ o. Ma thêlô tem netak baheŋ ek miŋ valu la embatho vemkapô ami.’ Ba intu ôsôv kisi.”
23285	MAT 4:7	Ma Yisu hanaŋ, “Abô bute hêk Wapômbêŋ anêŋ kapya aêntêk, ‘Miŋ hatôm môlô nundum mambêŋ esak Wapômbêŋ, môlônim Anyô Bêŋ ami.’”
23288	MAT 4:10	Ma Yisu hanaŋ, “Sadaŋ, o vê. Wapômbêŋ anêŋ kapya hanaŋ, ‘Nêm yeŋ êndêŋ Wapômbêŋ anêm Anyô Bêŋ ma undum yanida anêŋ ku iyom.’”
23292	MAT 4:14	Yani hamô loŋ êŋ ek Wapômbêŋ anêŋ abô injik anôŋ ba hanaŋ hadêŋ plopet Aisaia nena,
23295	MAT 4:17	Yisu hayô Kapaneam yôv ma hadum anêŋ ku môŋ ba hanaŋ Wapômbêŋ anêŋ abô hadêŋ avômalô nena, “Wapômbêŋ anêŋ loŋ lôkliŋyak lêk habobo ba node kapôlômim liliŋ.”
23301	MAT 4:23	Yisu hi haveŋ Galili lôbôlôbô ba hathak habitak hayô iniŋ unyak yeŋ ba hanaŋ Wapômbêŋ anêŋ Abô Mavi hathak anêŋ loŋ lôkliŋyak hadêŋ i. Ma hadum iniŋ malaiŋ lôk lijiŋ lomaloma ba ibitak mavi.
23306	MAT 5:3	“Ôpatu ba hayala nena yani anyô kambom anôŋ, ôpêŋ lêk hamô mavi ba tem enja Wapômbêŋ anêŋ loŋ lôkliŋyak.
23307	MAT 5:4	Ma ôpatu ba lamalaiŋ, ôpêŋ lêk hamô mavi ba Wapômbêŋ tem nêm yani thêvô.
23310	MAT 5:7	Ma ôpatu ba hêv kapô ek anyô yaŋ, ôpêŋ lêk hamô mavi ba Wapômbêŋ tem nêm kapô ek ôpêŋ aêŋ iyom.
23311	MAT 5:8	Ma ôpatu ba kapô mabuŋ, ôpêŋ lêk hamô mavi ba tem ênjê Wapômbêŋ.
23312	MAT 5:9	Ma ôpatu ba hêv bulubiŋ, ôpêŋ lêk hamô mavi ba tem nendam nena Wapômbêŋ anêŋ nakaduŋ.
23313	MAT 5:10	Ma anyô thêthôŋ te hapôm vovaŋ, ôpêŋ lêk hamô mavi ba tem enja Wapômbêŋ anêŋ loŋ lôkliŋyak.
23315	MAT 5:12	“Avômalô bôk idum aêŋ hadêŋ plopet tak sêbôk ba êmôŋ ek o. Ma Wapômbêŋ tem nêm vuli mavi bêŋ te êndêŋ o êmô malak leŋ ba intu lemmavi anôŋ ba ômbô o!
23322	MAT 5:19	Aêŋ ba ôpatu ba hêv abô balabuŋ yaônate vê ba hadôŋ avômalô hathak tem êtôm okna hathek ênjêk Wapômbêŋ anêŋ loŋ lôkliŋyak. Ma doŋtom ôpatu ba hasopa abô balabuŋ lôk hik thô hadêŋ avômalô tem imbitak anyô lôk athêŋ bêŋ ênjêk Wapômbêŋ anêŋ loŋ lôkliŋyak.
23323	MAT 5:20	Yanaŋ avanôŋ êndêŋ môlô. Anêm thêthôŋ miŋ hamôŋ ek Palisi lôk ŋê lôkauk hathak abô balabuŋ iniŋ ami, êŋ ma tem miŋ hatôm ôyô Wapômbêŋ anêŋ loŋ lôkliŋyak ami.
23336	MAT 5:33	“Môlô bôk olaŋô abô takatu ba enaŋ hadêŋ bumalô thêlô nena, ‘Hovak balabuŋ hathak Wapômbêŋ anêŋ athêŋ hathak nômla, êŋ ma undum nôm êŋ anôŋ.’ Miŋ ômbôliŋ dômim ami.
23337	MAT 5:34	Ma doŋtom yanaŋ êndêŋ môlô nena miŋ ombak balabuŋ esak nômla ami lôk miŋ ombak balabuŋ esak Wapômbêŋ anêŋ athêŋ ami ek malê nena yanida hamô malak leŋ hatôm kiŋ.
23338	MAT 5:35	Ma miŋ ombak balabuŋ esak pik ami ek malê nena pik bêŋ êntêk ma balê Wapômbêŋ da hatak vakapô hayô hamiŋ. Ma miŋ ombak balabuŋ esak Jelusalem ami ek malê nena Jelusalem ma Kiŋ Bêŋ atu anêŋ malak.
23352	MAT 6:1	“Môlô noyabiŋ am! Miŋ nundum ku mavi lomaloma ek avômalô nêgê ba nebam môlô ami. Yakô Wapômbêŋ atu ba hamô malak leŋ tem miŋ nêm nôm mavi la êndêŋ môlô ami.
23353	MAT 6:2	“Môlô udum ek nônêm avômalô siv sa, ma miŋ nundum êtôm ŋê takatu ba esau avômalô ami. Thêlô ethak êv anyô ek iyuv lavuak êmôŋ ba i unyak yeŋ. Êŋ ma thêlô êv nômlate hadêŋ avômalô siv ek avômalô nêgê ba nebam thêlô. Yanaŋ avanôŋ êndêŋ môlô nena ŋê takêŋ lêk ewa iniŋ mavi yôv ba embeŋ yam ma Wapômbêŋ tem miŋ nêm nôm mavi yaŋ êndêŋ i ami.
23356	MAT 6:5	“Môlô udum ek noteŋ mek, ma miŋ nundum êtôm ŋê takatu ba esau avômalô ami. Thêlô leŋiŋhaviŋ neteŋ mek nimiŋ malaklêvôŋ lôk unyak yeŋ ek avômalô nêgê i. Odaŋô! Yanaŋ avanôŋ êndêŋ môlô. Ŋê takêŋ lêk ewa iniŋ mavi yôv ba embeŋ yam ma Wapômbêŋ tem miŋ nêm nôm mavi yaŋ êndêŋ i ami.
23358	MAT 6:7	“Hudum ek oteŋ mek, ma miŋ ondela abô êtôm ŋê daluk ethak idum ami. Thêlô eteŋ mek daim ek esoŋ nena Wapômbêŋ tem endaŋô iniŋ mek daim êŋ.
23359	MAT 6:8	Ma doŋtom hudum ek oteŋ mek ma Wapômbêŋ lêk hayala anêm malaiŋ yôv ba intu miŋ osopa iniŋ bôk lo loŋ ami.
23360	MAT 6:9	Ma noteŋ mek aêntêk, “‘Wakamik, hômô malak leŋ. Yêlô nambô anêm athêŋ matheŋ liŋ.
23367	MAT 6:16	“Hutip ek nôm ek lemimbi Wapômbêŋ, ma miŋ malem tiyamtiyam êtôm ŋê esau avômalô ethak idum ami. Thêlô miŋ ithik i ba epesaŋ i katô ami ek avômalô neyala nena thêlô lêk itip ek nôm. Yanaŋ avanôŋ êndêŋ môlô nena ŋê êŋ lêk ewa iniŋ nôm mavi yôv ba embeŋ yam ma Wapômbêŋ tem miŋ nêm nôm mavi yaŋ êndêŋ i ami.
23368	MAT 6:17	Ma doŋtom hutip ek nôm ek lemimbi Wapômbêŋ, ma otak nôm lêŋlêŋ esak lemkadôk lôk usik thonam lo malem êtôm lemmavi iyom
23375	MAT 6:24	“Anyô te miŋ hatôm indum anyô bêŋ ju iniŋ ku ami. Ma tem la imbiŋ anyô yaŋ ma kapô êndô yaŋ. Ma tem ma endahaliŋ anyô yaŋ ma imbuliŋ dôm ek anyô yaŋ. Môlô miŋ hatôm nosopa Wapômbêŋ lôk valuseleŋ ami.
23377	MAT 6:26	Ôŋgô menak. Thêlô miŋ ethak idum ku lôk elav nôm ami. Ma miŋ ethak ewa nôm ba etak hamô unyak kapô ami. Môlônim Lemambô atu ba hamô malak leŋ havakôŋ thêlô. Ma môlô ma Wapômbêŋ lahaviŋ bêŋ anôŋ hamôŋ ek menak.
23381	MAT 6:30	Môlô ma avômalô ôêvhaviŋ yaôna lôk! Ketheŋ oyaŋ ma tem nedabêŋ kamuŋ takatu kisi ba nêmbôk esak atum! Ma doŋtom Wapômbêŋ hathak hêv kwêv hadêŋ kamuŋ takêŋ. Ba intu tem eyabiŋ môlô mavi aêŋ iyom.
23384	MAT 6:33	Ba intu ku môŋ ma lem injik o esak Wapômbêŋ anêŋ loŋ lôkliŋyak lôk osopa anêŋ abô ma tem nêm nôm takêŋ sapêŋ êndêŋ o.
23386	MAT 7:1	“Môlô miŋ nutitiniŋ anyô vi ami. Wapômbêŋ tem ititiniŋ môlô aêŋ iyom!
23387	MAT 7:2	Abô takatu ba honaŋ hathak anyô vi, êŋ ma Wapômbêŋ tem enaŋ aêŋ êndêŋ o. Ma malêla takatu ba huik sam hadêŋ anyô vi ma tem nêm viyaŋ aêŋ iyom êndêŋ o.
23392	MAT 7:7	“Ŋê takatu ba enaŋ hik Wapômbêŋ liŋ, ma tem neja nômkama êtôm atu ba enaŋ. Ma anyô habôlêm nômlate, êŋ ma tem êpôm. Ma ôpatu ba hapididiŋ unyak abôlêk, ma tem injik unyak abôlêk vê ek ôpêŋ. Aêŋ ba nonaŋ injik Wapômbêŋ liŋ ma tem nêm môlônim lemimhaviŋ êndêŋ môlô. Ma môlô ôbôlêm ma tem nôpôm. Ma upididiŋ unyak abôlêk ma tem injik vê ek môlô.
23396	MAT 7:11	Odaŋô! Môlô ma avômalô kambom! Ma doŋtom môlô othak ôêv nômkama mavi hadêŋ nalumi. Ma môlônim Lemambô atu ba hamô malak leŋ ma Wapômbêŋ mavi anôŋ ba intu tem nêm nômkama mavi êndêŋ môlô ŋê takatu ba onaŋ hik yani liŋ.
23406	MAT 7:21	“Avômalô ethak elam ya nena, ‘Anyô Bêŋ, Anyô Bêŋ.’ Ma doŋtom thêlô sapêŋ miŋ hatôm nêyô Wapômbêŋ anêŋ loŋ lôkliŋyak kapô ami. Ma avômalô takatu ba esopa Wakamik atu ba hamô malak leŋ anêŋ abô, thêlô êŋ iyom intu tem nêyô Wapômbêŋ anêŋ loŋ lôkliŋyak kapô.
23407	MAT 7:22	Waklavôŋ yandaŋô avômalô sapêŋ iniŋ abô, ma bêŋ anôŋ tem nenaŋ êndêŋ ya ‘Anyô Bêŋ, Anyô Bêŋ, yêlô athak alam anêm athêŋ ba adum anêm ku plopet. Ma yêlô athak alam anêm athêŋ ba êv ŋgôk vê lôk adum nômbithi bêŋ anôŋ hathak.’
23425	MAT 8:11	Yanaŋ êndêŋ môlô. Avômalô loŋ buyaŋ bêŋ anôŋ tem nejaŋ ba ninum imbiŋ Ablaham lo Aisak ma Jekop nêmô Wapômbêŋ anêŋ loŋ lôkliŋyak.
23426	MAT 8:12	Sêbôk ma Wapômbêŋ lahaviŋ avômalô Islael nêyô anêŋ loŋ lôkliŋyak kapô, ma doŋtom lêk ma yani tem nêm thêlô vê ba ini loŋ momaŋiniŋ bêŋ. Loŋ êŋ ma tem thêlô nedaŋ asêŋ maleŋ ba nesaŋ veŋiŋbôlêk ôdôŋ loŋ.”
23431	MAT 8:17	Ba intu Wapômbêŋ anêŋ abô atu ba bôk hanaŋ hadêŋ plopet Aisaia hik anôŋ nena, “Yani hapesaŋ alalôaniŋ lijiŋ mavi ma hêv alalôaniŋ vovaŋ vê.”
23443	MAT 8:29	Ma êyê Yisu ma elam lôklala, “Wapômbêŋ anêŋ Nakaduŋ, hôlêm ek undum malê êndêŋ yêlô? Waklavôŋ nindum abô hêk denaŋ. Ma hôlêm loŋ êntêk ek nêm vovaŋ êndêŋ yêlô e?”
23451	MAT 9:3	Ŋê lôkauk hathak abô balabuŋ doho elaŋô abô êŋ ma enaŋ hadêŋ i, “Ôpêŋ hasoŋ nena yani ma Wapômbêŋ e?”
23456	MAT 9:8	Ma avômalô êyê nôm êŋ ba esoŋ kambom ma êbô Wapômbêŋ atu ba hêv lôklokwaŋ lôk athêŋ bêŋ hadêŋ avômalô.
23461	MAT 9:13	Aêŋ ba môlô lemimimbi Wapômbêŋ anêŋ abô atu ba hêk kapya hanaŋ nena, “‘Yaleŋhaviŋ môlô nônêm kapôlômim êndêŋ avômalô. Ma yahapôlik hathak da.’ Ba intu yahalêm ek yandam ŋê takatu ba idum kambom. Ma miŋ yahalêm ek yandam ŋê thêthôŋ ami.”
23462	MAT 9:14	Jon anêŋ ŋê ku êlêm hadêŋ Yisu ma enaŋ hik yani liŋ, “Yêlô lôk ŋê Palisi athak avak balabuŋ ek nôm ek leŋiŋhabi Wapômbêŋ. Ma doŋtom anêm ŋê ku miŋ ethak idum aêŋ ami eka?”
23465	MAT 9:17	Ma môlô othak ôkê waiŋ lukmuk halôk kolopak epesaŋ hathak bok kupik bô e? Mi! Waiŋ lukmuk êŋ tem imbuliŋ bok kupik bô atu bôk thekthek ba tem ipup ba waiŋ eŋgasô ni. Ba intu othak ôkê waiŋ lukmuk halôk bok kupik lukmuk atu ba belap ek isiŋ mavi ma miŋ ipup ami lôk waiŋ miŋ eŋgasô ni ami.”
23483	MAT 9:35	Ma Yisu haveŋ loŋ buêŋ sapêŋ ba habitak hayô avômalô iniŋ unyak yeŋ ba hadôŋ avômalô lôk hanaŋ Abô Mavi hathak Wapômbêŋ anêŋ loŋ lôkliŋyak. Ma hapesaŋ avômalô iniŋ malaiŋ sapêŋ lôk hêv iniŋ lijiŋ lomaloma sapêŋ vê.
23493	MAT 10:7	Unu luvuluvu ba nonaŋ Wapômbêŋ anêŋ abô êndêŋ avômalô nena, ‘Dokte ma Wapômbêŋ anêŋ loŋ lôkliŋyak tem êlêm.’
23498	MAT 10:12	Ma ubitak ôyô anêŋ unyak kapô, ma nonaŋ êndêŋ yani lôk anêŋ avômalô nena, ‘Wapômbêŋ anêŋ lamavi êmô imbiŋ môlô.’
23501	MAT 10:15	Yanaŋ avanôŋ êndêŋ môlô nena waklavôŋ atu ba Wapômbêŋ endelêm ek endaŋô abô, êŋ ma avômalô loŋ atu ba miŋ ewa môlô thô ami, thêlôniŋ malaiŋ tem êmôŋ ek avômalô kambom anêŋ Sodom lo Gomola.
23508	MAT 10:22	Ma môlô ma yenaŋ avômalô. Ba intu avômalô sapêŋ tem nêpôlik esak môlô. Ma doŋtom ŋê takatu ba imiŋ lôklokwaŋ aleba hayô anêŋ daŋ, ma Wapômbêŋ tem nêm i bulubiŋ.
23516	MAT 10:30	Ma doŋtom môlô ma Wapômbêŋ bôk hakatuŋ môlô sapêŋ lemimkadôk ŋauŋ yôv.
23518	MAT 10:32	“Aêŋ ba ôpatu ba hanaŋ hadêŋ avômalô nena hasopa ya, intu tem yanaŋ imiŋ Wakamik atu ba hamô malak leŋ ma nena, ‘Ôpêntêk ma yenaŋ.’
23519	MAT 10:33	Ma ôpatu ba hanaŋ hadêŋ avômalô nena hadô esopa ya, intu tem yanaŋ êndêŋ Wakamik atu ba hamô malak leŋ nena, ‘Yahathôŋ ôpêŋ paliŋ.’
23529	MAT 11:1	Ma Yisu hadôŋ anêŋ ŋê ku laumiŋ ba lahavuju yôv, ma hatak loŋ êŋ ma hi hanaŋ Wapômbêŋ anêŋ abô lôk hadôŋ avômalô hamô Galili anêŋ malak nenanena.
23531	MAT 11:3	ek nenaŋ injik yani liŋ, “O ma Mesia atu ba Wapômbêŋ bôk habutiŋ abô ek nêm êlêm mena yêlô nayabiŋ anyô yaŋ?”
23532	MAT 11:4	Êŋ ma Yisu hanaŋ viyaŋ, “Nôbônu ma nonaŋ êndêŋ Jon esak nôm takatu ba mamu olaŋô lo ôyê. Ŋê maleŋiŋ pusip êyê tak, ma ŋê veŋiŋvuviŋ eveŋ, ma ŋê palê lepla ibitak mavi, ma ŋê leŋiŋôndôŋ kôtôŋ elaŋô abô, ma ŋê ŋama iviyô hathak loŋbô, ma avômalô siv elaŋô Wapômbêŋ anêŋ Abô Mavi atu. Ba intu unu nonaŋ êndêŋ Jon esak nôm takêŋ.
23538	MAT 11:10	Bôk eto hathak ôpêŋ hêk Wapômbêŋ anêŋ kapya nena, “‘Odaŋô, tem yanêm yenaŋ anyô ku te êmôŋ ek o, ek enaŋ yenaŋ abô bêŋ ek êpôpêk loŋôndê ek o.’
23539	MAT 11:11	“Yanaŋ avanôŋ biŋ êndêŋ môlô nena Jon ma bêŋ ek avômalô pik sapêŋ. Avi te miŋ bôk havathu anyô te aêŋ ami ma mi. Ma doŋtom ôpatu ba yaôna hêk Wapômbêŋ anêŋ loŋ lôkliŋyak, ôpêŋ ma bêŋ ek Jon.
23540	MAT 11:12	“Ma plopet sapêŋ lôk kapya balabuŋ bôk enaŋ Wapômbêŋ anêŋ abô bêŋ aleba lêk hayô Jon habitak haviŋ. Ma sêbôk aleba lêk ma ôpêŋ hanaŋ abô ma Wapômbêŋ anêŋ loŋ lôkliŋyak halêm hatôm ŋê vovak ibi thêthô i ba i aleba ik vovak ba lovak.
23542	MAT 11:14	Ma môlô lemimhaviŋ nodaŋô plopet takatu iniŋ abô ba nodaŋô! Wapômbêŋ anêŋ kapya hanaŋ nena Elia tem êlêm. Elia êŋ ma Jon.
23547	MAT 11:19	Ma doŋtom Anyô Anêŋ Nakaduŋ atu halêm ma miŋ hatip ek nôm lo waiŋ ami. Ba intu avômalô êpôlik ba enaŋ, ‘Ôŋgô! Anyô êŋ hathak hayaŋ nôm lôk hanum waiŋ bêŋ anôŋ aleba intu halo molo. Yani ma ŋê idum kambom lôk ŋê ewa takis iniŋ anyô môlô.’ Aêŋ ba Wapômbêŋ anêŋ auk tem injik anôŋ mavi ba avômalô tem nêgê nena auk êŋ ma thêthôŋ anôŋ.”
23550	MAT 11:22	Odaŋô! Yahanaŋ avanôŋ êndêŋ môlô nena waklavôŋ atu ba Wapômbêŋ endelêm ek endaŋô abô, êŋ ma môlônim malaiŋ tem bêŋ anôŋ êmôŋ ek avômalô Taia lo Saidon iniŋ!
23552	MAT 11:24	Odaŋô! Yanaŋ avanôŋ! Waklavôŋ atu ba Wapômbêŋ endelêm ek endaŋô alalôaniŋ abô, êŋ ma môlônim malaiŋ tem bêŋ anôŋ êmôŋ ek avômalô Sodom!”
23553	MAT 11:25	Yôv ma Yisu hanaŋ, “Wakamik, O ma pik lo leŋ anêŋ alaŋ! Lêk huvuŋ anêm auk hadêŋ ŋê lôkauk lôk ŋê bêŋbêŋ, ma huik thô hadêŋ ŋê takatu ba êtôm avômena yaônena. Ba intu yahabô anêm athêŋ!
23554	MAT 11:26	Wakamik, avanôŋ oda hosopa anêm lemhaviŋ ba intu hudum aêŋ.
23555	MAT 11:27	“Wakamik bôk hôêv ya auk sapêŋ yôv. Ba anyô late miŋ hayala Nalum atu ami. Mi, O Wakamik iyom. Ma anyô late miŋ hayala O Wakamik katô ami. Mi, Nalum lôk ŋê takatu ba Nalum lahaviŋ injik O thô êndêŋ i iyom.
23562	MAT 12:4	Yani habitak hayô Wapômbêŋ anêŋ unyak matheŋ kapô ma hayaŋ polom atu ba matheŋ anôŋ. Polom êŋ ma ŋê êbôk da iyom iniŋ ek nejaŋ ba intu habuliŋ abô balabuŋ buêŋ.
23563	MAT 12:5	Odaŋô abô te imbiŋ. Môlô bôk osam abô te hamô abô balabuŋ nena Sabat sapêŋ ma ŋê êbôk da idum ku ba êv da hadêŋ Wapômbêŋ. Thêlô ethak ibuliŋ abô balabuŋ bô êntêk hathak Sabat. Ma doŋtom thêlô ma kambom mi.
23575	MAT 12:17	Yisu hanaŋ aêŋ ek Wapômbêŋ anêŋ abô injik anôŋ ba bôk hanaŋ hadêŋ plopet Aisaia nena,
23581	MAT 12:23	Ma avômalô sapêŋ esoŋ kambom ba enaŋ, “Yakô êntêk ma Devit anêŋ Lim Lukmuk atu ba Wapômbêŋ hêv halêm ek nêm alalô bulubiŋ la?”
23586	MAT 12:28	Ma doŋtom Wapômbêŋ anêŋ Lovak Matheŋ hêv lôklokwaŋ hadêŋ ya ba yahêv ŋgôk vê hêk avômalô. Aêŋ ba oyala nena Wapômbêŋ anêŋ loŋ lôkliŋyak lêk halêm yôv.
23589	MAT 12:31	“Aêŋ ba yanaŋ êndêŋ môlô nena Wapômbêŋ tem nêm avômalô iniŋ kambom lomaloma lôk abôma takatu ba enaŋ hathak Wapômbêŋ vê. Ma doŋtom anyô te hayê Lovak Matheŋ anêŋ ku ba hanaŋ abôma nena, ‘Êntêk ma Ŋgôk Bêŋ anêŋ ku’, êŋ ma Wapômbêŋ miŋ hatôm nêm kambom êŋ vê ênjêk ôpêŋ ami. Ma mi.
23590	MAT 12:32	Ma anyô te hanaŋ abô kambom hathak Anyô Anêŋ Nakaduŋ atu, ma Wapômbêŋ tem nêm ôpêŋ anêŋ kambom vê. Ma doŋtom anyôla hanaŋ abô kambom hathak Lovak Matheŋ, êŋ ma Wapômbêŋ tem miŋ nêm ôpêŋ anêŋ kambom êŋ vê ami ma ênjêk thêthô.
23594	MAT 12:36	“Odaŋô! Yanaŋ êndêŋ môlô! Wapômbêŋ tem êlêm ek endaŋô abô. Ba intu anyô tomtom tem nenaŋ iniŋ kambom takatu ba bôk enaŋ hadêŋ avômalô vi lôk ibuliŋ i bêŋ.
23595	MAT 12:37	Wapômbêŋ tem endaŋô anêm abô ba enaŋ êndêŋ o nena o anyô thêthôŋ mena o anyô lokbaŋ.”
23596	MAT 12:38	Vêm ma Palisi lôk ŋê lôkauk hathak abô balabuŋ doho enaŋ hadêŋ Yisu, “Kêdôŋwaga, yêlô leŋiŋhaviŋ undum lavôŋiŋ te ek injik thô nena Wapômbêŋ hêv o ba hôlêm.”
23597	MAT 12:39	Ma Yisu hanaŋ, “Môlô avômalô bôlôŋ êntêk ma avômalô kambom ba miŋ ôêvhaviŋ ya ami. Ba intu lemimhaviŋ yandum lavôŋiŋ ek injik thô nena Wapômbêŋ bôk hêv ya ba yahalêm, ma doŋtom tem mi. Wak lô ma Jona hamiŋ alim ŋgwêk bêŋ te kapô. Ma wak lô aêŋ iyom ma tem Anyô Anêŋ Nakaduŋ atu ênjêk pik kapô. Lavôŋiŋ êŋ iyom intu tem Wapômbêŋ injik thô nena bôk hêv ya ba yahalêm.