23214	MAT 1:1	Dios jas tjejyama Jesucristo nosis nt'a jis capj la p'acj judiopan. Papel niná nin vele püna tapatja jis lá, Jesucristo ne yupj sin popa p'iyá, püs naya tüpü'ü jupj. David popa watsja jupj. Abraham popa watsja.
23215	MAT 1:2	Abraham Isaac popay waytsja. Isaac Jacob popay waytsja. Jacob Judá popay waytsja, Judá jüpülücpan jis popay watsja.
23217	MAT 1:4	Aram Aminadab popay waytsja. Aminadab Naasón popay waytsja. Naasón Salmón popay waytsja.
23218	MAT 1:5	Salmón Booz popay waytsja. Booz jamay Rahab lotsja. Booz Obed popay waytsja. Obed jamay Rut lotsja. Obed Isaí popay waytsja.
23220	MAT 1:7	Salomón Roboam popay waytsja. Roboam Abías popay waytsja. Abías Asa popay waytsja.
23224	MAT 1:11	Josías Jeconías popay waytsja, Jeconías jüpülücpan jis papay watsja jupj. Josías tüpü'ü na, Babilonia mo'o tapatja tjiquil, la tapalan yupj israelpan jis lal. Jis tsupapj, tjaman Babilonia nt'a.
23225	MAT 1:12	Babilonia nt'a tsupapj tjil na, p'a wa sin popa jis tepyala. Jeconías Salatiel popay waytsja. Salatiel Zorobabel popay waytsja.
23226	MAT 1:13	Zorobabel Abiud popay waytsja. Abiud Eliaquim popay waytsja. Eliaquim Azor popay waytsja.
23228	MAT 1:15	Eliud Eleazar popay waytsja. Eleazar Matán popay waytsja. Matán Jacob popay waytsja.
23229	MAT 1:16	Jacob José popay waytsja. José niná María voyum waytsja. María Jesús jamaytsja. Jesús, Cristo ló wa jupj; Dios tjevele ca jas majamas jupj, gente jis capj la p'acj, mpes nin ló jupj.
23230	MAT 1:17	Nin jis latsja püna tapatja, Jesucristo ne yupj sin popa p'iyá, püs naya tüpü'ü jupj. Pjü way jis lá sin pac na Abraham ló mpe David ló nt'a, catorce way yupj. Nin p'iyá, pjü way jis lá sin pac na David ló mpe israelpan Babilonia nt'a tsupapj tjil nas, catorce way yupj 'ots'ipj. Nin p'iyá, pjü way jis lá sin pac na yupj tjil na mpe Jesucristo ló nt'a, catorce wa yupj.
23267	MAT 3:6	Yupj tjiquil, tjowelepj jupj lal malala nyuca la tjajay. Niná tjowelepj na, Juan bautizar lis tjiji 'üsǘ mo'ó, niná 'üsǘ Jordán ló.
23268	MAT 3:7	Juan tjinyuca watsja fariseopan pülücj jiquiltsja, pülücj saduceopan tjiquil wa. Juan ma tepyónatsja yupj pajal 'aplijílatsja malala la tjajay mpes. Mpes jupj tjevele yupj jis lal: “Nun nin p'iyá latsj jinwá. Nun solejé Dios po ma jos gente malala lajay. Len̈ way ca jis capj ntülüs. Nin mpes tjuculá nun napj nt'a, napj ca bautizar la numejay. Nujola nin lojí mpes, jupj ma ca nucopj ntülüs. T'üc' tulucj. Dios selé nun newa ma quelel lojí jupj jos jinwá.
23270	MAT 3:9	Po ma nujola t'as nun pajal 'üsüs, nun judiopan mpes. Ma ca nujola nsem nun pajal 'üsüs way, nun Abraham püna tüpü'ü popa p'iyá mpes. T'üc' tulucj. Dios ca 'ücj la qjuijis niná pwen Abraham ts'uyupj ca mpalas.
23272	MAT 3:11	Juan tjevele wa: “Napj bautizar la nusejay 'üsǘ lal p'in. Napj nin lejay mpes, ca pjü jus nlayecj 'aplijila nun malala nyuca la tjüjí mpes. Jus nlayecj nasa quelel lojí Dios jos jinwá. P'a wa ca ncuwim más püné napj lal. Napj pajal tsjicj way jupj lal. Po 'üsüs napj lal napj tsji' lejay jupj mpes. Napj jupj caite jet' la p'in, 'ücj napj lal. Pajal 'üsüs ca la mijis jupj. Nun nepénowa quelel lojí Dios jos jinwá. Jupj ca nu ma'ayas Dios Cjües. Nun nepénowa newa ma quelel lojí Dios jos jinwá. Jupj ca nucopj ntülüs.
23274	MAT 3:13	Locopyaya Jesús tjac' wa Juan nt'a. Jesús jostsja ca Juan bautizar la mijis jupj. Jesús tjac' Galilea mpe. Tjac' 'üsǘ nt'a, niná 'üsǘ Jordán ló, Juan tüpü'ü nt'a.
23275	MAT 3:14	Juan ma quelel bautizar líjitsja jupj. Nin tjevele Jesús lal: —Más 'ücj jipj bautizar la nejay napj. Jipj más 'üsüs napj lal.
23276	MAT 3:15	Jesús tjevele Juan lal: —Najas ne jipj ca nin la mijin quinam. Más 'ücj pjü 'üsüs lijicj Dios jos jin. Mpes Juan tjevele 'ücj ca bautizar la mijis jupj.
23279	MAT 4:1	Jesús bautizar tepyala na, campa 'in tjemey, wa cjuwá nt'a, jusapj p'in. Dios Cjües jostsja mpes tjemey jupj. Ne'aj jámatsja nt'a, diablo quelel malala véletsja jupj lal, la nuc ncu malala la mijis jupj.
23281	MAT 4:3	Diablo lovin jostsja Jesús malala la mijis. Diablo lovin malala vele gente jis lal, jos malala nyuca lajay. Jupj tjac' Jesús nt'a, tjevele: —Jipj Dios Jatjam p'iyá, 'ücj ca müjü'tün niná pe ca ve mpalas, ne nin ca nsem.
23282	MAT 4:4	Jesús ma la tjiji diablo tjevele jin. Jesús Dios Popel velá tjevele p'in. —Dios Popel vele: ‘Gente ma ca mpatjam ve mpes p'in. Pjü way Dios tjevelá mpes ca mpatjam yupj’ —tjevele.
23283	MAT 4:5	Locopyaya diablo malala la tjiji, tjemyana Jesús Jerusalén mo'ó, Dios wo ton̈ca nt'a. Ne'aj Dios wo casapa tjijyünsa jupj. Pajal campányatsja ne'aj.
23284	MAT 4:6	Diablo tjevele Jesús lal: —Jipj Dios Jatjam p'in, palá ntolo quepé. Dios Popel vele: ‘Dios ca jis müjü'tüs jupj angelpan, ca mya jamacj jipj. Jis mas mpes ca mya ma'nucj, ne ca ma mpojom jipj, pe lal. Ma ca malala mya palas’ —nin tjevele diablú.
23285	MAT 4:7	Jesús ma la tjiji diablo tjevele jin. Nin p'in tjevele jupj lal: —Dios Popel tjevele wa: ‘Jipj ma ca malala la mijin ma jola jinwá, la nuc ncu jipj Jepa Dios ca cyapj mp'a'sas’ —nin tjevele Jesús.
23286	MAT 4:8	Diablo niswa malala la tjiji Jesús lal. Lal tjemey joc' campanya nt'a. Ne'aj la tjiji Jesús 'ücj tjinyuca pjü nt'a nosis mo'ó. La tjiji tjinyuca wa pjü 'üsüs way jatatj.
23287	MAT 4:9	Diablo tjevele jupj lal: —Napj nawalap'a'a ca palá mpi'tjim, ca mvelen napj pajal püné. Niná la tjejay na, napj ca pjü niná mya 'a müjü'tün.
23289	MAT 4:11	Jesús nin tjevele na, diablo tjemey. Tjemey na, angelpan tjiquil, cus tjap'acj Jesús.
23291	MAT 4:13	Ne'as tjemey na, ma tüpü'ü Nazaret nt'a, püna tüpü'ü nt'a. Tjemey nepé quinam, Capernaum nt'a tjemey, pülücj patja nt'a. Ne'aj p'intsja 'üsǘ la nt'a, Zabulón lotsja ne'aj pajal püna. Neftalí ló watsja ne'aj pajal püna.
23293	MAT 4:15	“Pülücj patja ne'aj Zabulón nt'a. Pülücj patja wa Neftalí nt'a. Jümücj 'üsǘ püné nt'a, yupj patja nt'a culupwen nipj jama jümücj niná. 'Üsǘ la nt'a patja, niná 'üsǘ Jordán ló. Ne'aj Galilea ló, judiopan tulucj patja nt'a.
23299	MAT 4:21	Tsjicj way tjil na, Jesús tjinyuca la p'a wa niyom mat'e. Pjaní wa Jacobo lotsja. Ma'ajapj Juan lotsja. Juan Jacobo tsüípetsja. Zebedeo jatjampan waytsja yupj. Játjatsja yupj jis barco mo'ó, yupj jis papay lal. Jis ataraya 'ücj lajaytsja. Jesús jis la tjemyona ncul yupj, ca cus ncon̈cocj.
23340	MAT 5:37	Nin mpes ma ca jurar la müjí. T'üc' tjowelé la p'in. Gente jurar lajay na, diablo jos jin lajay.
23364	MAT 6:13	Qjuis capj tjep'ya'sa wa ma ca quelel malala la mijicj. Qjuis capj tjep'ya'sa diablo ma ca malala la qjuis mijis. Jipj p'in Jepa. Jipj pajal püné. 'Üsüs way p'in la veles jipj 'üsüs. Nin ca nsem lovin. Qjuisas ca nin nsem.’ ” Nin tjevele Jesús, cupj ca nin mvelecj Dios lal.
23425	MAT 8:11	Pülücj israelpan tulucj ca mpatjam wa Dios jyü'ta nt'a. Pjü jun ta'á mpe ca ncul. Ca majatjum, ca nlajacj Abraham lal, Isaac lal wa, Jacob lal wa. T'üc' way nin ca nsem.
23437	MAT 8:23	Jesús barco mo'o wama tjemey. Jupj discipulopan wama tjil wa. 'Üsǘ na'aj po'o jil watsja yupj. Pajal la pünetsja 'üsǘ, pajal campwila watsja.
23438	MAT 8:24	Len̈ way pajal jas tjelyapjünǘ lüpjüs 'üsǘ püné nt'a. 'Üsǘ pajal la tjepjetpjets'é. 'Üsǘ barco wama tjemey, quelel pít'atsja barcas. Jesús nasa tjejyá. Newa tjejyatsja jupj.
23449	MAT 9:1	Jesús niswa wama tjemey barco mo'ó. 'Üsǘ na'aj po'o tjemey jupj, püna tüpü'ü nt'a.
23462	MAT 9:14	Locopyaya Juan discipulopan tjiquil Jesús nt'a. Juan bautizar liji watsja püná. Jupj discipulopan tjowelepj Jesús lal: —Nenéyawa ma lyajacj cupj, quelel velecj p'in Dios lal. Nin p'iyá fariseopan ma jalá wa neneyawá, quelel javelepj p'in Dios lal. ¿Tsjan mpes ma nin lajay jipj discipulopan, Dios lal la veles?
23488	MAT 10:2	Ninana apostolpan jis lá: mwalá way Simón lotsja. Pedro ló watsja jupj. Jupj tsüipe Andrés apóstol watsja. Jacobo pjaní watsja. Jupj tsüipe Juan pjaní watsja. Yupj ne Zebedeo jatjampan.
23489	MAT 10:3	Felipe apóstol watsja, Bartolomé pjaní watsja; Tomás pjaní watsja jupj. Mateo pjaní wa. Jupj impuesto jaylacj t'e'enca watsja püna. Jacobo apóstol watsja jupj, jupj ne Alfeo jatjam. Tadeo pjaní watsja jupj.
23511	MAT 10:25	Mpes 'ücj nin la pal sin 'yüsa la siji lal, 'ücj wa nin p'iyá jis la pal sin 'yüsa jis lal. 'Ücj malala pyala jis jepa, 'ücj wa malala se palá jupj jomozopan. Malala tjowelepj napj nin po'ó. Tjowelepj napj p'iyá Beelzebú, jupj ne lapanenpan jis jepa. Nun napj mpülücpan. Mpes ca jus nlayé yupj más malala ca mvelecj nun po'ó napj lal tjowelepj lal.
23530	MAT 11:2	Juan tjá'asa cawilta mo'ó quinam. Jupj ne bautizar lis tjiji püná. Juan jas tji'yǘsatsja Jesucristo pajal 'üsüs way líjitsja. Mpes Juan sin tjejyama jupj discipulopan mát'eya Jesús nt'a, tjil la veles jupj lal.
23559	MAT 12:1	Locopyaya Jesús trigo sine lejen̈ culupwen nipj tjemey, jupj discipulopan jis lal. Sábado jawas waytsja, nin jawas judiopan ma tsji' lajay. Jupj discipulopan vecj tecya'lin̈tsja, mpes trigo nepenowá sey jat'anqueptsja. Tjalá yupj. ('Üctsja niná nin la tjajay yupj ne'aj. Jümücj nt'a jiltsja na, 'üctsja jis la las la p'a 'isin nt'a.)
23560	MAT 12:2	Fariseopan tjunuc watsja Jesús discipulopan trigo nepenowá jat'anqueptsja. Tjunuc na, malala yólatsja yupj, nin la tjajay mpes. Tjowelepj Jesús lal: —Jipj discipulopan malala lajay. Dios Popel vele cupj ma polel tsji' lijicj sábado na. Yupj ma polel trigo jat'anquepj sábado na —tjowelepj yupj.
23563	MAT 12:5	Moisés popel vele wa sacerdotepan 'ücj tsji' lajay Dios wo nt'a sábado na. Malala tulucj tsji' lajay yupj sábado na, nin jawas judiopan ma polel tsji' lajay. ¿Ncu lovin ma mo'o tjowelé nun niná? Napj discipulopan ma malala la tjajay.
23566	MAT 12:8	La p'a wa velé wa. Napj p'iyá niná Yomen Dios jas tjejyamá. Napj 'ücj wa jyütütj tsjan 'ücj jis la jay sábado na, ts'ac' ma tsji' lijicj na —nin tjevele Jesús.
23568	MAT 12:10	Yom ne'aj tjá'asa wa mo'ó, mos c'atsja jupj. Ma polel le páctatsja jupj. Niyom p'a wa ne'aj jatja watsja. Yupj po jisastsja Jesús ca malala mveles, mpes ca 'ücj jat' mvelecj Jesús malala. Nin mpes la tjü'üy: —¿Ncu 'ücj wa Dios lal 'uts'ucucj ma'ayacj sábado na?
23569	MAT 12:11	Jesús tjevele yupj jis lal: —Nun popa pjaní oveja tya'a, ca cus mp'a'sas wa oveja niná sábado na. Oveja jomwen jul campwila yaca na sábado na ¿ncu ma ca ntji'lim, ca pje'á la nts'iyas jupj sábado na? Nin ca la mijis.
23570	MAT 12:12	Yom más 'üsüs oveja lal. Nin mpes nin velé, 'ücj wa Dios lal 'üsüs lijicj sábado na.
23582	MAT 12:24	Fariseopan jus nlay watsja Jesús pje'á jas tjejyama lapanen. Newa ma quelel japontsja Jesús 'üsüs. Yupj tjowelepj: “Beelzebú se p'á'satsja Jesús. Nin mpes 'ücj pje'á jas tjejyama lapanen. Beelzebú jepa püné lapanenpan jis lal.”
23585	MAT 12:27	Mop'in nin welé nun. Nun welé wa Beelzebú ncapj p'ya'sa. Nun welé nin mpes 'ücj pje'á li ts'i lapanenpan. Nin tulucj. Nun popa nepenowá pje'á sin tjajam wa lapanenpan. ¿Pjacj jis capj p'ya'sa yupj? Yupj p'iyá ca mvelecj wa nun malala welé pajal.
23587	MAT 12:29	”Napj tsyupapj jupj, diablú. Nin mpes 'ücj lo 'ü'süs lejay jupj malala la tjijá. Diablú yom jas tjiyocj jinwá. P'a wa ma polel wama la winin la pecj yom jas tjiyocj wo nt'a. Mwalá way ca ntsu'pá yom jas tjiyocj. Locopyaya, nin la tjiji na, 'ücj lo tjilil yom jas tjiyocj juts'a'á.
23588	MAT 12:30	”Nun ca nujola cüpalas diablú ncapj p'ya'sa tulucj. Jupj ma jos napj lejay, mpes napj ne'enemigo jupj. Jupj ma gente cyuna Dios nt'a, napj lejay jinwá. Jupj liji yupj ma jis la winin Dios nt'a.
23610	MAT 13:2	Pajal pülücj 'a jis tjimyula jupj nt'a. Jupj quelel sin 'yüsa la síjitsja. Mpes barco wama tjemey, 'etjele jupj, más 'ücj la veles yupj jis walap'a'á. Pajal pülücj 'üsǘ la nt'a tjelejen̈ jis la pjac.
23611	MAT 13:3	Pülücj sin tji'yüsa lis tjiji jupj. Lovin parábola tjevele jupj, sin la 'üsüs jis la jay. Ninana Jesús tjevelá: “Yom setel sine wínetsja. Na'aj li ts'iyá sínetsja jupj.
23617	MAT 13:9	Jesús nasa t'üc' tjevele quinam parabolas. T'üc' tjevele na, tjevele wa: “Najas pjü tjapja'aqué, pjü nusin tjü'üsüs napj tjevelé”.
23618	MAT 13:10	Locopyaya Jesús discipulopan tjiquil jupj nt'a, la tjü'üy jupj lal: —¿Tsjan mpes jipj sin 'yüsa lejay parábola mpes p'in?
23621	MAT 13:13	Nin mpes napj sin 'yüsa lejay parábola mpes. Yupj januc, newa ma yola se palá tsjan mpes januc niná. Yupj pjyacan̈, newa ma salejepj tsjan mpes pjyacan̈ niná. Ma sin 'yüsa.
23626	MAT 13:18	”Tjapja'aqué nun. Napj ca mvelé tsjan po'o tjevelé parábola tjevelé na. Setel sine po'o tjevelé.
23627	MAT 13:19	Pülücj way pjyacan̈ niná cupj velecj Dios jyü'ta po'ó. Nepénowa ma sin 'yüsa yupj pjyacan̈. Setel jümücj casá palá tinca jinwá yupj. Diablo jac' la ta'es yupj tjepjyacan̈. Mpes lovin ma lajay Dios tjevele jin.
23632	MAT 13:24	P'a parábola tjevele Jesús, sin la 'üsüs jis la jay. Sin tji'yüsa lis tjiji 'oyn nyuca liji Dios nosis casá. Jesús tjevele: “Ts'ac' pjaní yom setel 'üsüs sínetsja jupj moma nt'a.
23639	MAT 13:31	Jesús parábola p'a wa tjevele sin la 'üsüs jis la jay. Ninana tjevelá: “Napj ca mvelé tsjan ca mpalas Dios si jütüta jis lal. Mostaza setel jinwá ca nsem. Yom setel niná sine 'amá mo'ó, jupj sine nt'a.
23641	MAT 13:33	Jesús p'a wa parábola tjevele wa, sin la 'üsüs jis la jay. Ninana tjevelá: “Napj ca mvelé tsjan ca mpalas Dios si jütüta jis lal. Levadura jinwá ca nsem. Quepj levadura tyá'atsja. Harina medida cont'e lal la süpjütj la tjiji jupj, pan la tjiji. Levadura mpes pjü jis t'yüna harinas. Nin p'iyá ca nsem nosis Dios si jütüta jis lal”, tjevele Jesús.
23642	MAT 13:34	Parábola p'in tjevele jupj, pülücj 'a jis tjimyula jis lal. Pues pjü sin 'yüsa lis tjiji, parábola mpes sin 'yüsa lis tjiji jupj.
23643	MAT 13:35	Pajal püna profeta pjaní tjevele Jesús ca nin la mijis. Jupj tjevele: “Parábola mpes ca sin mü'üsüs lis mejay napj. Püna ma sin tji'yüsa, niná ca sin mü'üsüs lis mejay quinam. Dios nosis la tjiji na mpe, ma sin tji'yüsa niná.” Nin tepyaca jupj Jesús po'ó.
23644	MAT 13:36	Gente pülücj way pjyacan̈tsja Jesús tjevelá. Jupj sin tjejyama t'üc' tjevele na. Wa mo'ó tjemey. Jupj discipulopan tjiquil jupj nt'a. Tjowelepj: —Ma qjuisin tji'yüsa tsjan po'o tjevelen, parábola tsjutsj malala mpes tjevelen na. ¿Tsjan qjuisin 'yüsa lejay jipj parábola niná lal?
23645	MAT 13:37	Jesús tjevele yupj jis lal: —Parábola tjevelé, napj mpes p'iyá tjevelé niná. Nosis casá patja mpes wa tjevelé. Napj setel sin jinwá lejay. Napj p'iyá niná Yomen Dios jas tjejyamá.
23646	MAT 13:38	Nosis napj namama jinwá. Dios jatjampan setel 'üsüs way jinwá. Diablo jos jinwá lajay, tsjutsj malala jinwá yupj.
23647	MAT 13:39	Diablo napj ne'enemigo jupj. Jupj tsjutsj malala sine jinwá liji. Nasa quelel cyawaja na nosis, nasa vyala jinwá. Angelpan vyala jacutj jinwá.
23648	MAT 13:40	”Parábola tjevelé na, tjeveletsja yupj japocj tsjutsj malala. Ja'üm, tjevelé napj. Nin p'iyá ca nsem nosis casá, nosis quelel cyawaja na.
23652	MAT 13:44	Jesús p'a wa parábola tjevele wa yupj jis lal, sin la 'üsüs jis la jay. Ninana parabolas: —Yom pjaní t'emel pülücj yus tjinyuca 'amá 'alá. Jus tjinyuca na, niswa tyoca t'emel. Tjemey. Pjü vender la tjiji jupj tyá'atsja. Jupj pajal 'ücj jostsja nin la tjiji mpes. T'emel mpes jaylacj la tjiji jupj moma, t'emel já'asa nt'a. Nin p'iyá liji Dios jupj jatjampan jis lal —tjevele Jesús—. Pajal quelel la siji yupj.
23653	MAT 13:45	P'a wa parábola nin p'iyá tjevele wa Jesús. Tjevele: —Yom pjaní tjemey, pe la tepyala, pe 'üsüs yustapj. Jupj pe 'üsüs yustapj vender liji, pǘ'ütsja jupj.
23655	MAT 13:47	Jesús p'a wa parábola tjevele yupj jis lal, sin la 'üsüs jis la jay. Sin tji'yüsa lis tjiji pülücj 'a si mulú Dios jatjampan jis lal. Ma pjü ca mpatjam jupj lal. Jesús tjevele: —Niyom jis ataraya püné na'aj la ts'i 'üsǘ püné casá, cjul jis la tjilil. Yupj lajay jinwá liji Dios nosis casá. Niyom pülücj pje'á la coy cjulun. Cjul nepénowa 'üsüs, nepénowa malala.
23661	MAT 13:53	Parábola niná pjü way t'üc' tjevele na, tjemey nepé Jesús.
23663	MAT 13:55	Jupj popay silla líjitsja, cjan líjitsja la p'in. Jupj popay cupj popa p'iyá p'in. Jupj jamay María p'in. Jupj püné tulucj. Selecj wa jatjaypan jis lá. Pjaní wa Jacobo ló, p'a wa José ló, p'a wa Simón ló, p'a wa Judas ló.
23672	MAT 14:6	Locopyaya p'a año tepyala Herodes. Fiesta la tjiji jupj. Fiesta mpes Herodías jucucus bailar la tjiji yupj jis la nuc. Herodes 'ücj jostsja tsjücjüim bailar la tjiji mpes.
23688	MAT 14:22	Pjü t'üc' tjalá na, Jesús jis tjijyü'ta jupj discipulopan jis la winin yupj jis barco mo'ó. 'Üsǘ na'aj po'ó sin tjejyama, jupj quelel jámatsja nt'a. Jesús jostsja yupj mwalá ca mal jupj lal, jupj la p'a wa sin tjejyama nas. Mpes tjil yupj.
23690	MAT 14:24	Jupj discipulopan pajal campa játjatsja 'üsǘ casa'á. Barco mo'o játjatsja yupj custjay. Malala jis tepyala, ne ma polel jiltsja yupj. 'Üsǘ pajal lo pjets'epjets'e. Pajal yümücj po yácatsja barco po'ó. Lüpjǘ püné jis wala séjetsja, ne nin.
23695	MAT 14:29	—Was jipj —tjevele Jesús. Mpes Pedro palá tjac' barco mpe. 'Üsüs casá wínetsja Jesús nt'a.
23698	MAT 14:32	Manas wama tjil barco mo'ó. Barco wama tjil na, lüpjǘ 'üt'ün nasa tepyala.
23717	MAT 15:15	Pedro tjevele jupj lal: —Jipj tjevelen: lampe pyacj, malala. ¿Tsjan qjuisin 'yüsa lejay jipj parábola niná lal?
23741	MAT 15:39	T'üc' tjalá na, Jesús sin tjejyama yupj. Tjil na, barco wama tjemey. Magdalá po'o tjemey jupj, barco mpes.
23759	MAT 16:18	P'a wa lyá le t'a jipj mpes quinam. Pedro lyá nsem wa quinam. Pe jinwá jipj, mpes nin lyá jipj quinam. Napj 'os wa pe püné jinwá. Pülücj ca mponecj napj lal, ca mpatjam Dios lal. Napj nin lejay ca nin nsem. Diablo jas tjiyocj tulucj ca nsem yupj jis lal. Newa ca mpatjam yupj napj lal.
23770	MAT 17:1	Ts'ac' séisiya tjejyawca na, Jesús tjemey Pedro lal, Jacobo lal wa, Juan lal wa. Juan niná Jacobo jüpülüctsja. Yupj jis lal tjemey joc' campanya ton̈ca nt'a, tucuc' pacá nt'a. Yupj yulupjana way p'in tjil.
23819	MAT 18:23	Jesús parábola tjevele wa Pedro lal. Jas tji'yüsa la tjiji Dios jos ncupj lovin perdonar lijicj la p'a wa. Ninana nin tjevele: —Napj ca mvelé 'onin ne nin liji Dios jupj jyü'ta lal. Jepa püné po'ó ca mvelé napj. Dios liji wa jepa püné niná jinwá. Jepa püné quelel seletsja nol leveltsja jupj jomozopan jupj lal. Jostsja ca jaylacj la mijicj quinam.