23214	MAT 1:1	Iki layang turunané mbah-mbahané Gusti Yésus Kristus. Gusti Yésus Kristus kuwi turunané ratu Daved lan ratu Daved turunané Bapa Abraham.
23229	MAT 1:16	Yakub bapaké Yosèf lan Yosèf kuwi bojoné Maria. Maria kuwi sing nglairké Gusti Yésus, sing diarani Kristus.
23231	MAT 1:18	Lairé Gusti Yésus Kristus kuwi lakuné ngéné: Maria, ibuné, wis patyangan karo Yosèf. Nanging sakdurungé kawin Maria wis meteng sangka Roh Sutyi.
23232	MAT 1:19	Lah jalaran Yosèf kuwi sakwijiné wong sing nglakoni kekarepané Gusti Allah, mulané dèkné ya ora gelem nggawé wirangé Maria nang tengahé wong okèh. Yosèf jawané arep meneng-menengan waé medot pepatyangané karo Maria.
23233	MAT 1:20	Nanging sak barengé nggagas-nggagas bab kuwi, dèkné éntuk impèn. Ing sakjeroné impèn kuwi mulékaté Gusti ngétok marang dèkné ngomong ngéné: “Yosèf, turunané ratu Daved, kowé aja wedi ngepèk Maria dadi bojomu, awit bayi sing digémbol kuwi tekané sangka Roh Sutyi.
23235	MAT 1:22	Kuwi mau kabèh marakké klakon sing wis diomong karo Gusti dèk mbiyèn liwat nabi Yésaya, sing uniné ngéné: “Enèng prawan bakal meteng lan nglairké anak lanang, sing bakal dijenengké Imanuèl, tegesé: Gusti Allah karo awaké déwé.”
23237	MAT 1:24	Kadung tangi, Yosèf terus nuruti sing diomong karo mulékaté Gusti mau. Dèkné terus kawin karo Maria.
23239	MAT 2:1	Gusti Yésus lairé nang kuta Bètlehèm, nang distrik Yudéa. Ing waktu kuwi Hérodès sing dadi ratuné kono. Ora let suwi ènèng wong pinter siji-loro sangka bawah wétanan teka nang kuta Yérusalèm.
23250	MAT 2:12	Wong-wong pinter mau mulihé ora mlaku dalan sing diliwati mauné. Awit ing impèn Gusti Allah ngomongi wong-wong kuwi, dipenging balik nang nggoné ratu Hérodès.
23251	MAT 2:13	Sakwisé wong-wong pinter mau pada mulih, terus ènèng mulékaté Gusti Allah ngétok marang Yosèf ing sakjeroné impèn. Mulékaté mau ngomong ngéné: “Yosèf, tangi! Bayiné lan ibuné gawanen lunga nang negara Egipte. Pada manggona nang kana tekané aku ngomongi kowé menèh. Awit ratu Hérodès bakal nggolèki Bayiné arep dipatèni.”
23253	MAT 2:15	Yosèf terus manggon nang kono tekan patiné ratu Hérodès. Dadiné klakon tenan tembungé Gusti Allah dèk mbiyèn liwat nabi Hoséa sing uniné ngéné: “Aku nyeluk Anakku sangka Egipte.”
23255	MAT 2:17	Dadiné klakon tenan tembungé Gusti Allah liwat nabi Yéremia, sing uniné ngéné:
23257	MAT 2:19	Sakwisé ratu Hérodès mati, Yosèf, sing ijik manggon nang negara Egipte, terus éntuk impèn menèh. Mulékaté Gusti ngétok ing impèn kuwi, ngomong ngéné:
23260	MAT 2:22	Nanging kadung Yosèf krungu nèk Arkélaus sing ngganti Hérodès, bapaké, dadi ratuné distrik Yudéa, dèkné terus ora gelem manggon nang kana. Ing impèn liyané Yosèf nampa tembungé Gusti, kongkon lunga nang bawah Galiléa.
23261	MAT 2:23	Mulané dèkné terus rana lan manggon nang sakwijiné kuta sing jenengé Nasarèt. Dadiné klakon tembungé Gusti Allah liwat para nabi, sing ngomongké nèk Gusti Yésus bakal diarani “Wong Nasarèt.”
23262	MAT 3:1	Ing waktu kuwi Yohanes Pembaptis molai nggelarké pituturé Gusti Allah nang wustèn nang bawah Yudéa.
23263	MAT 3:2	Dèkné ngomong ngéné: “Pada ninggala urip sing dosa, awit ora suwi menèh Gusti Allah bakal ngedekké kratoné.”
23264	MAT 3:3	Ya bab Yohanes iki nabi Yésaya dèk mbiyèn ngomong ngéné: “Nang wustèn ènèng wong bengok-bengok ngomong: ‘Gusti pada digawèkké dalan, pada dilempengké dalan sing arep diambahi.’ ”
23268	MAT 3:7	Uga wong Farisi lan wong Saduki okèh pada mara nang nggoné Yohanes njaluk dibaptis. Yohanes weruh wong-wong mau terus ngomong: “Anakan ula! Sapa ta sing ngomongi kowé nèk bisa nyimpangi setrapané Gusti Allah sing bakal teka?
23270	MAT 3:9	Aja mikir dumèh kowé anak turunané Bapa Abraham waé, kuwi wis tyukup. Ngandela omongku iki: Gusti Allah nduwèni kwasa ngekèki anak-turunan marang Bapa Abraham sangka watu-watu iki.
23273	MAT 3:12	Dèkné bakal napèni pariné sing wis diiles. Gabahé bakal dilebokké nang lumbung, nanging kapahé bakal diobong nang geni sing ora bisa mati.”
23274	MAT 3:13	Gusti Yésus lunga sangka bawah Galiléa, budal nang laut Yordan, supaya dibaptis karo Yohanes.
23276	MAT 3:15	Nanging Gusti Yésus semaur: “Wis bèn ta, awit awaké déwé kudu nglakoni apa waé sing dikarepké Gusti Allah.” Yohanes terus nuruti apa karepé Gusti Yésus.
23277	MAT 3:16	Sakwisé dibaptis Gusti Yésus terus mentas sangka banyu. Langité terus menga lan Dèkné weruh Roh Sutyi medun kaya manuk dara, méntyloki Dèkné.
23279	MAT 4:1	Sakwisé kuwi Gusti Yésus terus digawa karo Roh Sutyi nang wustèn, supaya digoda karo Sétan.
23280	MAT 4:2	Nang kono Dèkné pasa patang puluh dina patang puluh wengi. Gusti Yésus terus krasa ngelih.
23281	MAT 4:3	Sétan terus marani Dèkné ngomong: “Jaréné Kowé Anaké Gusti Allah? Jajal watu iki dipréntah kongkon dadi roti!”
23282	MAT 4:4	Nanging Gusti Yésus semaur: “Nang Kitab ketulis ngéné: ‘Manungsa uripé ora namung sangka roti waé, nanging uga sangka sak ènèngé tembung sing metu sangka Gusti Allah.’ ”
23283	MAT 4:5	Sakwisé kuwi Sétan terus nggawa Gusti Yésus nang kuta sutyi Yérusalèm, diejèk ngadek nang putyuké payoné Gréja Gedé.
23284	MAT 4:6	Sétan terus ngomong: “Nèk Kowé Anaké Gusti Allah, kana anjlok medun! Nang Kitab lak ketulis ta: ‘Gusti Allah ngongkon para mulékaté mageri kowé. Kowé bakal ditampani nganggo tangané, supaya sikilmu ora kenèng watu!’ ”
23285	MAT 4:7	Nanging Gusti Yésus semaur: “Nang Kitab uga ketulis ngéné: ‘Kowé aja nyoba Gusti Allahmu.’ ”
23286	MAT 4:8	Sétan terus nggawa Gusti Yésus munggah nang gunung sing duwur banget. Nang kono Gusti Yésus terus kongkon ndelok sakkèhé kraton ing donya sak apik-apikané kabèh.
23288	MAT 4:10	Gusti Yésus terus ngomong: “Kana lunga Sétan! Nang Kitab ketulis: ‘Nyembaha marang Gusti, Dèkné Allahmu. Namung Dèkné sing kudu mbok ladèni.’ ”
23289	MAT 4:11	Sakwisé kuwi Sétan terus lunga. Para mulékat terus teka lan ngladèni Gusti Yésus.
23290	MAT 4:12	Kadung Gusti Yésus krungu nèk Yohanes dilebokké nang setrapan, Dèkné terus lunga nang bawah Galiléa.
23291	MAT 4:13	Sangka Nasarèt Dèkné manggon nang Kapèrnakum, sakwijiné kuta nang pinggiré mér Galiléa, nang bawah Sébulon lan Naftali.
23292	MAT 4:14	Dadiné klakon tembungé Gusti Allah liwat nabi Yésaya, sing uniné ngéné:
23293	MAT 4:15	“Tanah Sébulon lan tanah Naftali, tanah sing nang sak uruté dalan nang mér, nang sabrangé laut Yordan, tanah Galiléa panggonané bangsa-bangsa liya.
23295	MAT 4:17	Ing waktu kuwi Gusti Yésus terus molai mulang, tembungé: “Pada ninggala urip dosa, awit ora suwi menèh Kratoné Gusti Allah bakal diwiwiti.”
23296	MAT 4:18	Dongé Gusti Yésus mlaku nang pinggiré mér Galiléa kono, Dèkné weruh wong loro kakang-adi, yakuwi Simon sing uga dityeluk Pétrus lan Andréas. Wong loro iki ijik nguntyalké jalané, awit kerjanané nggolèk iwak.
23297	MAT 4:19	Gusti Yésus nyeluk: “Hayuk pada mèlu Aku. Kowé bakal tak blajari dadi tukang nggolèk wong.”
23298	MAT 4:20	Simon lan Andréas terus ninggal jalané lan mèlu Gusti Yésus.
23299	MAT 4:21	Kadung mlaku sedilut menèh terus nemu wong loro menèh, yakuwi Yakobus lan Yohanes, kabèh loro anaké Sébédéus. Wong loro iki karo bapaké ijik pada ndandani jalané nang prauné, terus dityeluk karo Gusti Yésus.
23300	MAT 4:22	Sakwat terus pada medun sangka prauné, terus mèlu Gusti Yésus, ninggal bapaké.
23301	MAT 4:23	Gusti Yésus terus ndlajahi bawah Galiléa. Dèkné memulang nang sinaguk-sinaguk lan nggelarké kabar kabungahan bab Kratoné Gusti Allah. Sing lara pada ditambani sangka pernyakité lan memalané.
23302	MAT 4:24	Kabar bab Gusti Yésus terus sumebar nang seluru bawah Siria. Wong-wong sing lara lan sing nduwé werna-werna pernyakit, sing kesurupan demit, sing lara ayanen lan sing lumpuh pada digawa nang nggoné Gusti Yésus lan kabèh ditambani.
23303	MAT 4:25	Wong pirang-pirang pada mèlu Gusti Yésus. Enèng sing sangka Galiléa, sangka Dékapolis, sangka Yérusalèm, Yudéa lan sabrangé laut Yordan.
23304	MAT 5:1	Kadung Gusti Yésus weruh wong pirang-pirang kuwi, Dèkné terus munggah nang gunung. Sakwisé Dèkné njagong, murid-muridé terus njagong ngubengi Dèkné.
23305	MAT 5:2	Gusti Yésus terus molai mulangi murid-muridé ngéné:
23306	MAT 5:3	“Beja wong mlarat sing pada njagakké marang Gusti Allah, awit wong sing kaya ngono kuwi sing nduwèni Kratoné Swarga.
23307	MAT 5:4	Beja wong sing sedi, awit bakal dilipur karo Gusti Allah.
23308	MAT 5:5	Beja wong sing andap-asor, awit wong sing kaya ngono kuwi sing bakal nampa prejanjiané Gusti Allah.
23309	MAT 5:6	Beja wong sing kepéngin banget nglakoni kekarepané Gusti Allah, awit Gusti Allah bakal nggawé maremé atiné.
23310	MAT 5:7	Beja wong sing seneng melasi wong liya, awit Gusti Allah uga bakal melasi wong kuwi.
23311	MAT 5:8	Beja wong sing resik atiné, awit bakal weruh Gusti Allah.
23312	MAT 5:9	Beja wong sing seneng ngrukunké, awit bakal diarani anaké Gusti Allah.
23313	MAT 5:10	Beja wong sing disiya-siya jalaran nglakoni kekarepané Gusti Allah, awit wong sing kaya ngono kuwi sing nduwèni Kratoné Swarga.
23316	MAT 5:13	Gusti Yésus neruské tembungé ngéné: “Kowé kuwi uyahé jagat. Nèk uyah ilang asiné, wis ora ènèng apa-apa menèh sing kenèng kanggo ngasinké. Uyah kuwi ora kanggo gawé apa-apa menèh, kejaba namung dibuwang nang dalan lan diidek-idek wong.
23320	MAT 5:17	Gusti Yésus ngomong ngéné: “Kowé aja pada mikir nèk Aku iki teka arep ngrombak wèt-wèté nabi Moses. Tekaku iki ora arep ngrombak, ora, nanging Aku malah netepké.
23324	MAT 5:21	Gusti Yésus neruské piwulangé ngéné: “Kowé pada ngerti nèk mbah-mbahané awaké déwé diwulangi ngéné: ‘Aja matèni wong; sapa sing matèni wong kudu dikrutu.’
23326	MAT 5:23	Mulané, nèk kowé arep nggawa pawèhmu marang Gusti Allah, nanging kowé kélingan nèk ènèng sakwijiné wong nduwèni prekara karo kowé, pawèhmu disèlèhké nang ngarepé altar ndisik, terus wongé diparani. Nggawéa rukun karo wongé ndisik, terus balik menèh masrahké pawèhmu marang Gusti Allah.
23330	MAT 5:27	Gusti Yésus ngomong menèh: “Kowé wis pada ngerti piwulang sing uniné ngéné: ‘Kowé aja laku bédang!’
23334	MAT 5:31	Gusti Yésus neruské tembungé ngéné: “Uga ènèng piwulang sing uniné ngéné: ‘Sapa sing megat bojoné kudu ngekèki layang pegat.’
23336	MAT 5:33	Gusti Yésus ngomong: “Kowé pada ngerti nèk mbah-mbahané awaké déwé diwulangi ngéné: ‘Kowé aja mblénjani janji. Nèk kowé wis janji karo wong nganggo sumpah karo jenengé Gusti Allah, janji kuwi kudu mbok tetepi.’
23337	MAT 5:34	Nanging saiki kowé tak omongi: kowé aja pisan-pisan sumpah. Aja sumpah nyeluk langit, awit langit kuwi jagongané Gusti Allah.
23338	MAT 5:35	Lan aja sumpah nyeluk bumi, awit bumi kuwi antyik-antyiké sikilé Gusti Allah. Lan aja sumpah nyeluk jenengé Yérusalèm, awit kuwi kuta panggonané ratuné.
23341	MAT 5:38	Tembungé Gusti Yésus: “Kowé pada ngerti nèk wèté nabi Moses ngomong ngéné: ‘Sapa sing ngrusak mripat kudu gentèn dirusak mripaté lan sapa sing ngrusak untu kudu gentèn dirusak untuné.’
23346	MAT 5:43	Gusti Yésus neruské tembungé ngéné: “Kowé pada ngerti piwulang iki: ‘Kowé pada trésnaa marang kantya-kantyamu lan pada sengita marang mungsuhmu.’
23348	MAT 5:45	Dadiné ketara nèk kowé kuwi pantyèn anaké Gusti Allah Bapakmu sing nang swarga. Awit Gusti Allah Bapakmu nylorotké padangé srengéngé marang wong sing betyik lan sing ala. Gusti Allah Bapakmu uga ngekèki udan marang wong sing nglakoni betyik lan sing nglakoni ala.
23349	MAT 5:46	Lah nèk kowé namung nrésnani wong sing trésna marang kowé, aja njagakké nèk Gusti Allah bakal ngupahi kowé, awit wong sing mata-duwiten waé nglakoni kuwi.
23350	MAT 5:47	Lah nèk kowé namung mbagèkké kantya-kantyamu, lah kowé apa ènèng bédané karo liyané? Wong sing ora kenal marang Gusti Allah ya pada waé kaya ngono.
23351	MAT 5:48	Mulané, kowé kudu sampurna, kaya enggoné Gusti Allah Bapakmu nang swarga ya sampurna.”
23352	MAT 6:1	Tembungé Gusti Yésus: “Enggonmu pada nglakoni panyembah kuwi aja kanggo pamèran wong. Mengko ndak Bapakmu nang swarga ora mberkahi kowé.
23356	MAT 6:5	Gusti Yésus ngomong: “Nèk kowé ndedonga, aja kaya wong lamis. Wong lamis kuwi lumrahé pada ndedonga nang sinaguk-sinaguk apa nang dalan-dalan, supaya kétok wong. Ngertia, wong sing kaya ngono kuwi wis nampa upahé.
23357	MAT 6:6	Nanging nèk kowé ndedonga, mlebua nang kamar lan lawangé dikantying, terus ndedongaa marang Bapakmu sing ora kétok. Dèkné ngerti apa sing mbok tindakké, senajan wong liya ora weruh. Gusti Allah Bapakmu bakal ngupahi kowé karo berkah.
23358	MAT 6:7	“Nèk kowé ndedonga, aja dawa-dawa, kaya lumrahé wong sing ora kenal marang Gusti Allah. Wong-wong kuwi mikiré Gusti Allah ngrungokké pandongané, jalaran dawa.
23359	MAT 6:8	Aja pada niru wong-wong kuwi, awit Gusti Allah Bapakmu ngerti apa sing mbok butuhké, sakdurungé mbok tembung ing pandonga.
23367	MAT 6:16	Tembungé Gusti Yésus: “Nèk kowé pasa, aja kétok sedi kaya lumrahé wong lamis. Wong-wong kuwi rupané digawé-gawé, supaya kétok sedi, dadiné wong kabèh ngerti nèk ijik pasa. Ngertia, wong sing kaya ngono kuwi wis nampa upahé kaya sak mestiné.
23370	MAT 6:19	Gusti Yésus neruské piwulangé ngéné: “Aja pada nglumpukké banda ing donya, awit bisa rusak dipangan rayap lan renget lan bisa dityolong maling.
23373	MAT 6:22	Tembungé Gusti Yésus: “Mripat kuwi diané awak. Nèk mripaté padang, awakmu sak kujur ya padang.
23375	MAT 6:24	Tembungé Gusti Yésus: “Ora ènèng wong sing bisa ngrangkep ngladèni gusti loro. Awit wongé bakal sengit karo sing siji lan nrésnani liyané, apa ngelem sing siji lan nyepèlèkké sing liyané. Semono uga kowé, kowé ora bisa ngladèni Gusti Allah lan uga ngladèni duwit.”
23376	MAT 6:25	Tembungé Gusti Yésus: “Mulané Aku ngomong: aja pada sumelang bab uripmu, bab apa sing mbok pangan lan apa sing mbok ombé lan apa sing mbok enggo. Apa urip kuwi ajiné ora ngungkuli pangan lan awak kuwi ajiné apa ora ngungkuli sandangan?
23381	MAT 6:30	Semono uga suket-suket nang kebon, sing dina iki tukul lan sésuk diobong. Kuwi waé diapik-apik tenan karo Gusti Allah. Lah kowé menèh! Gusti Allah mesti bakal nyandangi kowé ngungkul-ungkuli suket-suket kuwi. Nanging kowé pada tyilik pengandelé.
23383	MAT 6:32	Awit kuwi prekara-prekara sing dipikir karo wong-wong sing ora kenal marang Gusti. Bapakmu nang swarga lak wis ngerti nèk barang-barang kuwi kabèh mbok butuhké.
23384	MAT 6:33	Mulané, sing kudu mbok pikir sing ndisik déwé kuduné Kratoné Gusti Allah lan kepriyé enggonmu bisa nuruti kekarepané. Mengko Gusti Allah bakal ngekèki kowé barang-barang liyané sing mbok butuhké.
23386	MAT 7:1	Gusti Yésus neruské piwulangé ngéné: “Aja pada maido liyané, supaya Gusti Allah ora maido kowé.
23387	MAT 7:2	Awit Gusti Allah bakal maido kowé manut tyarané enggonmu maido liyané. Lan Dèkné bakal ngukur kowé nganggo ukuran sing mbok kanggokké kanggo ngukur liyané.
23392	MAT 7:7	Tembungé Gusti Yésus: “Nèk kowé njaluk, kowé mesti bakal dikèki; nèk kowé nggolèk, kowé mesti bakal nemu; nèk kowé totok-totok lawang, mesti kowé bakal dibukakké.
23398	MAT 7:13	Gusti Yésus mulangi ngéné: “Pada mlebua liwat lawang sing tyiyut, awit lawang sing amba lan dalan sing jembar kuwi nggawa kowé nang karusakan lan wong okèh sing pada milih dalan iku.
23400	MAT 7:15	Gusti Yésus neruské piwulangé ngéné: “Pada sing ati-ati karo nabi-nabi sing palsu. Wong-wong kuwi tekané nang nggonmu kaya wedus manut, nanging wujuté beburon sing galak.
23406	MAT 7:21	Gusti Yésus ngomong: “Sing mlebu ing Kratoné Swarga kuwi ora wong sing ngomong ‘Gusti, Gusti’ marang Aku, ora, nanging saben wong sing nglakoni kekarepané Bapakku nang swarga.
23407	MAT 7:22	Ing dina kruton okèh wong bakal ngomong marang Aku: ‘Gusti, Gusti, awaké déwé lak ngabarké pituturé Gusti Allah ing jenengmu ta? Lan awaké déwé lak nundungi demit ing jenengmu ta lan awaké déwé ya nindakké mujijat ing jenengmu uga?’