23232	MAT 1:19	Ha imenarã José katu tekoha-rupi voi oiko va'e. Oikwaa gwembirekorã imemby-tagwi, opoise mo'ã íxugwi: “Imemby rei-ta xe rembirekorã” he'i mo'ã. “Xe nda'e mo'ãi joty mba'eve atýra-py” he'i ojéupe ojepy'amongeta-vy. Upéa-gwi, “Apoi nhemi-ta íxugwi” he'i mo'ã ojéupe.
23233	MAT 1:20	Pyhare onhemongeta ha'e ae opy'a ndive: “Mba'éixa po apoi-ta íxugwi?” he'i he'i ojéupe. Upéi ikéra-py ojehexa uka íxupe Nhandejáry rembigwái yváy pygwa: —Nde, José, Davi remiarirõre, he'i ohenói-vy íxupe. —Eraha katu Maria-pe nde róga-py ne rembirekorã. Ani katu eretĩ teĩ ereiko-vy indive. Ani erenotĩ teĩ ne rembirekorã ogwereko-ta va'e mitã, he'i íxupe. —Nhe'ẽ Marangatu tee va'e-rupi ae ogwereko-ta upe va'e mitã, he'i íxupe.
23235	MAT 1:22	—Yma Nhandejáry nhe'ẽ-py omombe'u va'ety remimoĩgwe kwatia-rehe a-rami: “Oĩ oikwaa va'erã omembyrã omenda e'ỹ reheve. Ha upe rire katu oiko-ma va'erã imemby. Emanuel-py ohenói va'erã imemby-pe” he'i upe Nhandejáry rembiporavokwe Cristo syrã-rehe. Emanuel he'i Nhandejáry-rehe nhane moirũharã-rehe. Ipokatu voi upe va'e Nhandejáry kwatia nhe'ẽ. Upéa-gwi yma gware he'i hagwe-rami ãy oiko-ma.
23238	MAT 1:25	Hembireko jepe, gwembireko e'ỹ-rami joty ogwereko. Omboete-gwi íxupe, ogwereko mombyry joty íxupe. Ndokéiry vyteri hendive. Ha upe rire ae katu imemby kwimba'e oiko-ma rire, ogwereko ete-ma katu gwembireko-pe, ojehe'a tee-ma hese. Ãy katu oiko tee gwembireko ndive. Maria memby rypykwe-pe, “Hesu” he'i ombohéry-vy íxupe.
23244	MAT 2:6	“Ha'e-ta Belém tetã, Judéia yvy pygwa-rehe. Tetã'i jepe tuvixave va'e-rami joty. Upe-gwi oiko va'erã mburuvixagwasu. Gwymba-rehe onhangarekoha-rami, onhangareko va'erã Israel kwéry xe re'ýi kwéry-rehe” he'i Nhandejáry kwatia nhe'ẽ. Upéa-gwi upe Nhandejáry rembiporavo oiko-ta Belém-py, he'i Herodes-pe hikwái.
23253	MAT 2:15	Upe-py opyta mitã'i ndive. Herodes omano ra'arõ-vy opyta Egito-py. Yma ete Nhandejáry nhe'ẽ-py omombe'u va'ety remimoĩgwe kwatia-rehe he'i a-rami: “Ahenói-ma xe ra'y-pe Egito yvy-gwi ou hagwã” he'i upe Nhandejáry rembiporavo Cristo-rehe. Ipokatu voi Nhandejáry nhe'ẽ. Upéa-gwi yma gware he'i hagwe-rami, ãy oiko-ma.
23254	MAT 2:16	Ha upéi katu ndouvéi-ma Herodes renda-py pe hi'arandu va'e. Oikupe'o-ma ra'e oho-vy íxupe. “Xe mbotavy rei ra'e” he'i ojéupe Herodes. Upéa ombopoxy eterei-ma íxupe, ojéupe nomombe'úiry-gwi. Upéa-gwi omondo Hesu oiko hagwe-py. Mitã'i gwive he'i ojuka ukapa hagwã. Belém tetã mygwa ijerekwe rehegwa ave he'i ojuka ukapa hagwã mitã kwimba'e-pe gwive. Mokõi ro'y ogwereko va'e, ne'írã omboty vyteri mokõi ro'y va'e-pe gwive he'i ojuka ukapa hagwã. Pe hi'arandu va'e omombe'u ha-rupi rei íxupe, he'i ojuka ukapa hagwã.
23255	MAT 2:17	Yma Nhandejáry nhe'ẽ-py omombe'u va'ety Jeremias remimoĩgwe kwatia-rehe a-rami he'i: “Omemby ohapirõ va'e nhahendu-ma tetã héry va'e Ramá-py. Raquel remiarirõre voi upe va'e ohapirõ omemby kwéry. Ojahe'o ramo omemby kwéry-rehe nhahendu-ma voi. Ndoikovéi-magwi omemby nohenduséiry voi ombopy'agwapyharã mo'ã nhe'ẽ” he'i va'ekwe imemby ojejuka va'ekwe-rehe. Upéixa yma he'i hagwe-rami, ãy oiko-ma Belém tetã-my.
23261	MAT 2:23	Upe-py oho opyta Nazaré tetã-my. Yma Nhandejáry nhe'ẽ-py omombe'u va'ety remimoĩgwe kwatia-rehe he'i a-rami: “He'i va'erã íxupe Nazaré pygwa” he'i upe Nhandejáry rembiporavo Cristo-rehe. Ipokatu voi Nhandejáry nhe'ẽ. Upéa-gwi yma he'i hagwe-rami, ãy oiko-ma.
23264	MAT 3:3	Upearã-rehe yma gware Nhandejáry nhe'ẽ-py omombe'u va'ety Isaías remimoĩgwe kwatia-rehe a-rami: “Oĩ tekwaty e'ỹ-my onhe'ẽ hatã va'e. Pemopotĩ katu Nhandejáry raperã. Pembohape karẽ e'ỹ katu íxupe. Penhemoatyrõ katu henonde, he'i onhe'ẽ hatã-vy” he'i João Batista rekorã mombe'u-vy.
23267	MAT 3:6	Ogwahẽ ramo henda-py, peteĩ teĩ onhemombe'u João-pe gwembiapo vaikwe-rehe: “Amboasy-ma xe rembiapo vaikwe” peteĩ teĩ onhemombe'u ramo, omongarai-ma íxupe. Jordão ysyry-py oporomongarai oiko-vy.
23270	MAT 3:9	“Abraão amyrĩ nhande ru voi. Nhande kwéry hemiarirõre tee voi” ere rei erenhemboete ukase-vy. Ani joty ere upéa. Pehexa katu ko va'e ita. Ha'e-ta peẽ-my. Ko itakwe Nhandejáry omondo kwaa va'erã kente ramo. Hetave omondo kwaa va'erã Abraão remiarirõre ramo. Ndaheko rasýiry arã hemimondo ramo ita.
23281	MAT 4:3	Upe ramo ohekoteta-vy ou anháy ruvixa. Ombojejavyse mo'ã íxupe. Anháy he'i íxupe: —Nde ere ndéjehe, “Xe Nhandejáry ra'y voi”. Aipo ramo ere ko ita-pe eremondo hagwã íxupe mbojape ramo, he'i Hesu-pe anháy itantea-vy, ombojejavyse mo'ã-vy.
23282	MAT 4:4	Hesu ae ndojapóiry joty inhe'ẽ. Nhandejáry nhe'ẽ ae joty omombe'u íxupe: —Ko'a-rami ae voi Nhandejáry nhe'ẽ oĩ va'e kwatia-rehe, he'i íxupe: —“Nhane rembi'ukwe-rehe anho rei ndaha'éi nhande rekoverã tee. Nhandejáry he'i va'e gwive ae nhande rekoverã tee” he'i Hesu, Nhandejáry kwatia nhe'ẽ omombe'u-vy íxupe.
23284	MAT 4:6	—“Xe Nhandejáry ra'y voi” ere nde ndéjehe, he'i íxupe. —Aipo ramo, he'a katu a-gwi. Ko'a-rami ae oĩ Nhandejáry kwatia nhe'ẽ he'i anháy Hesu-pe ombojejavy ukase mo'ã-vy: —“Nhandejáry omonhangareko uka va'erã nde-rehe gwembigwái yváy pygwa-pe. Ipo-py nde joko va'erã pono ere'a-vy ererokwa hatã nde py ita-rehe” he'i Nhandejáry kwatia nhe'ẽ oiporu rei-vy. —Upéa-gwi he'a katu, he'i mo'ã Hesu-pe.
23285	MAT 4:7	Ha Hesu ae katu ndojapóiry joty inhe'ẽ. Nhandejáry nhe'ẽ ae joty omombe'u íxupe: —Ko'a-rami ave oĩ Nhandejáry kwatia nhe'ẽ, he'i ave íxupe Hesu omombe'u-vy. —“Ani katu eretantea teĩ Tupã nde Járy-pe imbojejavy ukase-vy mo'ã” he'i anháy ruvixa-pe Nhandejáry kwatia nhe'ẽ omombe'u-vy.
23288	MAT 4:10	Ha Hesu ae katu ndojapóiry inhe'ẽ. He'i joty íxupe: —Tereho katu, nde Satanás, he'i joty íxupe. —Ko'a-rami ae oĩ Nhandejáry kwatia nhe'ẽ, he'i ave íxupe Hesu: —“Pemomba'egwasu katu Tupã pende Járy-pe. Íxupe anho mante pehendu pemboete-vy” he'i anháy ruvixa-pe onhe'ẽ mbojevy-vy.
23294	MAT 4:16	Upe va'e kwéry pytũ-my rei oiko va'e-rami oiko va'ekwe. Ãy katu hendy va'e-py ohexa porã va'e-rami oiko-ma va'erã hikwái. Gwĩ omano va'erã-rami, ohexa jokupe rei-ma va'e-rami oiko va'ekwe hikwái, ãy katu ohesape íxupe va'e-rami oiko va'erã hikwái” he'i Nhandejáry kwatia nhe'ẽ. Yma he'i hagwe-rami, ãy oiko-ma.
23306	MAT 5:3	—Gwĩ, “Iporiahu va'e-rami ko yvy-py xe aiko” he'i ójehe va'e, gwĩ, “Xejéhegwi rei ndikatúiry xe aiko” he'i ójehe va'e, heko vy'a tee va'e. Nhandejáry nhande ruvixa ndive gwarã voi. Upéa-gwi ovy'a.
23312	MAT 5:9	—Gwĩ gwapixa peteĩxa omoingo porã va'e, ombojoja va'e, heko vy'a tee va'e. “Xe ra'y voi, xe rajy voi” he'i va'erã hese Nhandejáry. Upéa-gwi ovy'a.
23320	MAT 5:17	Upéi he'i jevy Hesu: —Ani ere teĩ: “Ogwahẽ-ma ou-vy Hesu ohekoviarõ hagwã Moisés amyrĩ remimombe'ukwe tekoha” ani ere teĩ. “Ou-ma ohekoviarõ hagwã Nhandejáry nhe'ẽ-py omombe'u va'ety amyrĩ remimombe'ukwe tekoha” ani ere teĩ. Agwahẽ-ma ae aju-vy ipokatu hagwã upe Nhandejáry remimo'arandukwe nhe'ẽ oiko hagwã he'i hagwe-rupi, he'i.
23322	MAT 5:19	Upéa-gwi oĩ ramo Nhandejáry kwatia nhe'ẽ ohendu rire mixĩ eterei va'e nohendusevéi va'e. Upéi ohendu e'ỹ uka hagwã ombo'e gwapixa-pe. Upe va'e apohare-pe nomomba'egwasúi arã voi Nhandejáry oiko ha-rupi nhande ruvixarã. Ombohekomixĩve va'erã ae voi íxupe. Ha Nhandejáry kwatia nhe'ẽ apoha, “Pehendu katu Nhandejáry kwatia nhe'ẽ Moisés amyrĩ remimombe'ukwe” he'i ae va'erã gwapixa-pe, omomba'egwasu va'erã íxupe Nhandejáry oiko ha-rupi.
23323	MAT 5:20	Ha gwĩ judeu rekombo'ehaty kwéry, fariseu kwéry ndive ojapose mo'ã Nhandejáry remimbota gwive ogwahẽ hagwã mo'ã oho-vy nhande ruvixa ramo Nhandejáry oiko haty-py. “Heta nhane rembiapo porã porã” he'i ójehe kwéry. “Upéa-gwi nhagwahẽ va'erã jaha-vy Nhandejáry oiko haty-py” he'i mo'ã ójehe kwéry. Ha nogwahẽ mo'ãi voi. Ha'e kwéry heko-rupi peiko ramo, napemoirũ mo'ãi Nhandejáry pene ruvixarã-pe. Nhandejáry remimbota gwive pehenduseve seve ramo ae, pemoirũ va'erã íxupe, he'i gwemimbo'e kwéry-pe Hesu.
23324	MAT 5:21	Upe rire katu he'i jevy Hesu: —“Ani ereporojuka teĩ” he'i araka'e yma gware-pe. “Oporojuka va'ekwe-pe ogweraha va'erã mburuvixa rovagwy-py oporandu hagwã íxupe hembiapokwe-rehe” he'i araka'e yma gware-pe. Upéa pehendu-ma.
23325	MAT 5:22	Ãy xe ae katu nde rekoha porãve hagwã amombe'u-ta peẽ-my. Gwe'ýi-rehe ipoxy rei va'e-pe gwive ogweraha va'erã mburuvixa renda-py ogwereko hagwã íxupe hembiapokwe-rami. Gwe'ýi-rehe onhe'ẽ rei va'e-pe ogweraha va'erã mburuvixa kwéry ojogweroaty haty-py omoporandu uka hagwã hembiapokwe-rehe íxupe. Ha, “Nde tavy. Ne arandu e'ỹ va'e” he'i va'e gwive gwapixa-pe katu, ojereraha va'erã tata opa rei rei e'ỹ va'e-py.
23330	MAT 5:27	Upéi he'i jevy Hesu: —“Ani erenhomongy'a teĩ nde rapixa rembireko ndive, nde rapixa ména ndive ereiko-vy” he'i araka'e yma gware-pe. Upéa pehendu-ma. Ha ãy katu xe ae nde rekoha porãve hagwã amombe'u-ta peẽ-my.
23334	MAT 5:31	—“Gwembireko-gwi opoise va'e gwive, tojapo kwatia ome'ẽ hagwã gwembireko-pe, Apoi-ta ndéhegwi, he'i-vy va'e tome'ẽ íxupe” upéa he'i ave araka'e yma gware.
23336	MAT 5:33	Upéi he'i jevy Hesu: —“Ani erejapo e'ỹ teĩ ne nhe'ẽ. Xe apu ramo xe rendu va'erã Nhandejáry, ere ramo, ejapo katu ne nhe'ẽ” he'i araka'e yma gware-pe. Upéa ave pehendu-ma.
23337	MAT 5:34	—Ãy ae katu nde rekoha porãve hagwã amombe'u-ta peẽ-my. “Nanhe'ẽ rei mo'ãi, ajapo-ta voi” ere ramo, ani ereiporu teĩ imba'e réry rei ererovia uka hagwã ne renduharã-pe ne nhe'ẽ. Ani ereiporu yváy réry. Upe-py Nhandejáry ogwapy haty. Nde ae ne nhe'ẽ eiporu.
23340	MAT 5:37	Erenhomongeta ramo, erejapose va'erã-rehe. “Ajapo-ta” ere. Ha nderejaposéi va'erã-rehe, “Ndajapo mo'ãi” ere ave. Imba'e réry rei ani ereiporu teĩ. Imba'e réry rei ereiporu ramo, nde rekombo'e ra'e anhaygwasu. Anhaygwasu rape-rupi ereiko ra'e, he'i Hesu gwemimbo'e kwéry-pe.
23341	MAT 5:38	Upéi he'i jevy Hesu gwemimbo'e kwéry-pe: —“Iporã erejepy” he'i araka'e yma gware-pe. “Nde resa ombyai ramo nde rapixa, embyai katu hesa hekovia. Ne rãi omopẽ ramo nde rapixa, emopẽ katu hãi hekovia. Nde-rehe ojapo hagwe-ramima nde rapixa ejapo ave hese” he'i araka'e nhande rekorã omombe'u-vy araka'e. Upéa pehendu-ma.
23344	MAT 5:41	“Eraha katu areko va'e peteĩ quilômetro” he'i ramo nde-vy peteĩ soldado omanda-vy, ejapo katu inhe'ẽ. Ejapove joty inhe'ẽ. Eraha joty katu ogwereko va'e mokõi quilômetro.
23346	MAT 5:43	Upéi he'i jevy Hesu: —“Ehayhu katu nde re'ýi-pe ha nde-rehe ija'e'ỹ va'e-pe ani ave erehayhu teĩ” he'i araka'e yma gware-pe. Upéa pehendu-ma.
23349	MAT 5:46	—Nde rayhu va'e-pe anho erehayhu ramo, “Hekoha porã eterei” nde'i mo'ãiry nde-rehe Nhandejáry. Nde reko-ramima ave oiko gwĩ plata-py nhane mbopaga va'ety, hese imandu'a vai va'e.
23350	MAT 5:47	Nde re'ýi anho ererovy'a ramo, “Hembiapo porã eterei” nde'íry va'erã nde-rehe Nhandejáry. “Xe rekoha porã” ere rei arã ndéjehe. Nde reko-ramima ave oiko va'erã judeu e'ỹ va'e Nhandejáry kwaa e'ỹha, gwe'ýi anho ogwerovy'a-vy.
23352	MAT 6:1	Hesu he'i jevy gwemimbo'e kwéry-pe: —Xáke, enhangareko porã katu ndéjehe, he'i. —Ne rembiapo porã ramo, ani erejapo teĩ enterove va'e resa-py erejehexa uka porãse-vy imandu'a porã hagwã mo'ã nde-rehe. Upéixa ereiko ramo, “Hekoha porã upe va'e. Íxupe gwarã ame'ẽ-ta” nde'i mo'ãi arã voi nde-rehe Nhandejáry pende Ru yváy pygwa. Nde rekoha oikwaa voi. Ani erejapo teĩ upéixa. Ndaipotái upéixa erenhemboete ukase ereiko-vy.
23358	MAT 6:7	—Gwĩ judeu e'ỹ va'e Nhandejáry kwaa e'ỹha onhembo'e mbo'e rei. Heta nhe'ẽ oiporu rei va'e omondo rei onhe'ẽ Nhandejáry-pe. “Xe nhe'ẽ puku ramo, anhe'ẽ porã-ma” he'i mo'ã ójehe. “Heta-gwi xe nhe'ẽ, ohendu-ta xe nhe'ẽ Nhandejáry” he'i mo'ã ójehe.
23382	MAT 6:31	Upéa-gwi ani erepena ndéjehe. “Mbava'e tipo ja'u va'erã? Mbava'e tipo jay'u va'erã? Mbava'e-py tipo nhanhemonde va'erã?” ani ere teĩ upéixa.
23386	MAT 7:1	Hesu he'i jevy gwemimbo'e kwéry-pe: —Ani nde rapixa rembiapo-rehe, “Ivai” ere teĩ erepondera-vy. Ne rembiapo ojohu vai ave arã nde-rehe Nhandejáry.
23387	MAT 7:2	—Upe erejavaeterekoha-rami ave, “Ivai” he'i arã nde-rehe Nhandejáry. Nde rapixa ererekoha-rami nde ave nde rereko va'erã Nhandejáry.
23388	MAT 7:3	—Ãy amombe'u-ta pene rekorã-rehe. Yvyra ra'ykwe rehegwa nhe'ẽ-rami aiporu-ta peẽ-my imombe'u-vy. “Oĩ ra'e nde resa-py yvyra ra'ykwe” ere teĩ nde rapixa-pe. Ha nde ave tuvixave nde resa-py oĩ va'e. Heko porã va'e-rami ereikose mo'ã nde rapixa-pe.
23389	MAT 7:4	Upéixa ramo ma'erã ere teĩ nde rapixa-pe: “Taipe'a nde resa-gwi pe yvyra ra'ykwe mixĩ oĩ va'e”. Nde ave tuvixave nde resa-py oĩ va'e.
23390	MAT 7:5	Nde, “Ndaxe py'a ky'ái”, ere mo'ã ndéjehe. Nde nde rekoha vai-ma. Erova ranhe katu nde rekoha. Eipe'a ranhe katu ndejéhegwi pe yvyra tuvixave va'e nde resa-py oĩ va'e. Upéi erehexa porã arã ereipe'a hagwã nde rapixa resa-gwi upe yvyra ra'ykwe mixĩ oĩ va'e.
23391	MAT 7:6	“Ani ereme'ẽ teĩ jagwa-pe imarangatu porã va'e” ja'e. “Ojere arã nde su'u-vy.” “Ani eremombo kure rovagwy-py ne mba'e porã hepy va'e. Opyrũ rei arã hese omongy'apa-vy” ja'e. Nde rapixa ne nhe'ẽ porã ombojevy va'e, ndaha'éi ne nhe'ẽ porã íxupe gwarã.
23400	MAT 7:15	Upéi Hesu he'i jevy: —Oĩ, “Nhandejáry nhe'ẽ-py amombe'u” he'i va'e mo'ã ójehe. Xáke. Ani penhembotavy uka íxupe. Ojehexa uka porã va'erã ogwahẽ ou-vy pende ha-py. Ou va'erã ovexa-rami. Ipoxy e'ỹ va'e-rami ou va'erã ojehexa uka-vy. Ha opy'apy-py kwéry katu ipoxy. Heko poxy va'e-rami, jagwarete ivare'a va'e-rami voi ipoxy opy'a-py.
23405	MAT 7:20	Upéixa yvyra'a-rami pehexa kwaa va'erã hekoha-rehe. “Nhandejáry nhe'ẽ-py oromombe'u” he'i ramo mo'ã, hembiapo-rehe pehexa kwaa va'erã, he'i gwemimbo'e kwéry-pe Hesu.
23406	MAT 7:21	Upéi Hesu he'i jevy: —Heta oĩ, “Nde xe Járy, nde xe Járy” he'i rei va'erã xe-vy. Upéa nomoirũi va'erã oho-vy Nhandejáry nhande ruvixa-pe. Nogwahẽi va'erã oho-vy oiko haty-py. Ha xe Ru yváy pygwa remimbota ojapo va'e ae katu omoirũ va'erã íxupe oho-vy, he'i.
23407	MAT 7:22	—Upe áry-py, enterove va'e-pe hembiapo apokwe-rami areko hagwã áry-py, heta, “Nde xe Járy, nde xe Járy” he'i rei va'erã xe-vy. “Nde réry-py Nhandejáry nhe'ẽ oromombe'u va'ekwe. Nde réry-py oromosẽ mosẽ oromondo-vy anháy-pe. Nde réry-py heta hexapyrã-rupi ore rembiapo porã va'ekwe. Heta ipu'aka va'e orojapo va'ekwe” he'i va'erã mo'ã xe-vy.
23408	MAT 7:23	Ha upe rire katu “Hesu réry-py xe rembiapo. Ãy ae Hesu re'ýi tee-ma voi xe” he'i ójehe mo'ã va'e-pe xe Hesu ha'e va'erã íxupe kwéry: Yma gwive ko'ánga ete peve peẽ ndaha'éi xe re'ýi. Ndoroikwaái voi. Xe re'ýi e'ỹ voi peẽ, xe ha'e va'erã íxupe kwéry. Pende rekoha vai. Tapeho jevy katu xéhegwi, ha'e va'erã íxupe kwéry, he'i Hesu.
23418	MAT 8:4	Upéi he'i Hesu: —Ejeapysaka katu xe nhe'ẽ-rehe. Ani eremombe'u avave-pe orombogwera-ma hagwe, he'i hasy va'ekwe-pe Hesu. —Tereho katu pa'i oĩ ha-py ejehexa uka-vy. Ehexa uka íxupe erekweramaha. Eme'ẽ íxupe upe myamyrĩ “Nhame'ẽ katu” he'i va'ekwe. Upéixa ramo, “Okwera-ma. Onhemopotĩ jevy-ma” he'i va'erã nde-rehe, atýra-py ne mombe'u-vy, he'i íxupe Hesu.
23422	MAT 8:8	—Nde, nde tuvixa mba'e-gwi, mba'éixa ereike-ta ereho-vy xe róga gwy-py? he'i omboete-vy íxupe. —Erenhembohekomirĩve-ta para'e ereike ereho-vy. Tuvixave e'ỹ va'e-rami joty ereike-ta upe-py. Aipo ramo ne nhe'ẽ-py rei embogwera katu xe rembigwái-pe, he'i. —“Tokwera” ere ramo, okwera va'erã. A-gwi rei ne nhe'ẽ-py mante okwera va'erã xe rembigwái hasy va'e, he'i Hesu-pe.
23423	MAT 8:9	—Oĩ xe-rehe omanda va'e. Inhe'ẽ ajapo va'e. Xe pogwy-py ave oĩ soldado xe amanda hese va'e. Kóa-pe, “Tereho katu” ha'e ramo, oho ave arã voi. Ha upéa-pe, “Eju katu” ha'e ramo, ou ave arã voi. Xe rembigwái-pe, “Ejapo katu xe nhe'ẽ” ha'e ramo, ojapo ave arã voi. Upéixa ave ne nhe'ẽ-py rei nde pu'aka nipo ra'e mba'asy-rehe erembogwera hagwã xe rembigwái-pe, he'i íxupe upe soldado ruvixa.
23424	MAT 8:10	Upéa nhe'ẽ rendu-vy “Mba'éixa ojerovia tee xe-rehe” he'i Hesu opondera-vy hese. —Ojerovia tee voi xe-rehe upe va'e, he'i kente kwéry-pe hapykwéri ogwa'ẽ va'e-pe. —Amombe'u-ta peẽ-my anhetegwa, he'i. —Oĩ Israel remiarirõre judeu kwéry xe-rehe ojerovia va'e. Ha ko va'e soldado ruvixa judeu e'ỹ ramo jepe, ojerovia teeve joty xe-rehe, he'i.
23431	MAT 8:17	Upéa rehegwa ojapo Hesu, upéixa hembiapo yma gware he'i hagwe-rami oiko hagwã ãy. Yma Nhandejáry nhe'ẽ-py omombe'u va'ety Isaías remimoĩgwe kwatia-rehe a-rami: “Nhande kwéry nhande rasy ramo, omboyke-ma opaixagwa mba'asy heraha-vy nhandéhegwi”. Yma he'i hagwe-rami, ãy oiko-ma.
23453	MAT 9:5	—Pejeapysaka porã katu xe nhe'ẽ-rehe. Oĩ ramo, “Amboyke-ma ndéhegwi ne rembiapo vaikwe” he'i va'e katu, ndajahexái hemimboyke. Omboyke para'e. Tapa nomboykéiry ra'e. Ndajahexáiry. Ha oĩ ramo, “Epu'ã katu egwata eho-vy” he'i rei va'e katu, jahexa ave. Nomopu'ãiry upe va'e.
23461	MAT 9:13	—Ko'a-rami ae oĩ Nhandejáry kwatia nhe'ẽ: “Ijukapyrã xe mboete-vy pejuka rei ramo, pende py'a porã e'ỹ reheve ojóupe, xe ndajohu porãi arã. Ha pejoporiahuvereko rei ramo katu xe ajohu porã arã pende reko. Upe va'e xe aipota voi, he'i Nhandejáry”. Upéixa he'i Nhandejáry kwatia nhe'ẽ. Upéa nhe'ẽ, tapeho katu peikwaa hagwã he'ise va'e. Ndajúi va'ekwe ahenói-vy “Xe potĩ” he'i ójehe va'e-pe ou xe moirũ. Gwĩ ojejavy va'e-pe ae aju arova uka-vy hekoha íxupe xe moirũ hagwã, he'i fariseu kwéry-pe.
23469	MAT 9:21	“Amboja ramo jepe xe po ijao-rehe, akwera-ma va'erã” he'i ra'e ojéupe.
23493	MAT 10:7	Pemombe'u mbe'u pehokwe-vy Nhandejáry rehegwa nhe'ẽ íxupe kwéry: “Ogwahẽ-ma ngatu hi'óra. Pene mo'agwĩ-ma ou-vy Nhandejáry pende ruvixarã” peje kuri judeu kwéry-pe, he'i.
23496	MAT 10:10	Nde vosa ani ereraha teĩ ave ne ndive ereho jave. Ne kamisa ani erembojo'a ave kuri. Nde pyryru, nde pykoka ave ani ereraha teĩ. “Omba'apo va'e-pe nhame'ẽ hemikotevẽ” ja'e.
23497	MAT 10:11	Atygwasu-py ereike ramo, tetã'i-my ereike ramo ave, eporandu ranhe hembiapo porã porã va'e-rehe. “Kipy kipy tipo oĩ hembiapo porã va'e” peje. Epyta indive eresẽ peve pe tetã-gwi ereiko-vy upe-py.
23498	MAT 10:12	Ereike ramo óga-py, “Tapene mbopy'agwapy katu Nhandejáry” ere óga pygwa-pe.
23500	MAT 10:14	Ha oĩ ramo óga pygwa pende rerohory e'ỹ va'e, oĩ ramo tetã mygwa ave pene nhe'ẽ renduse e'ỹha va'e katu, pe tetã-gwi eresẽ jave, embovava nde py ho'apa hagwã yvy timbore nde py-gwi. Upéixa erejapo ramo, eremomandu'a uka arã hembiapo vaikwe-rehe. “Nhandejáry re'ýi e'ỹ-rami nipo ra'e nhande” he'i va'erã ójehe.
23511	MAT 10:25	Iporã katu ombo'eháry-pe ohekoarupityse ramo hemimbo'e. Ojáry-pe ohekoarupityse ramo hembigwái, iporã ave. Onhe'ẽ vai rei kuri xe-rehe, “Anháy ruvixa Belzebu” he'i kuri xe-rehe. Upéixa he'i ramo xe-rehe, onhe'ẽ vaive va'erã voi pende-rehe. Xe óga járy-rami. Peẽ óga pygwa. Xe-rehe onhe'ẽ vaiha-rami ave, pende-rehe onhe'ẽ vaive va'erã, he'i gwemimbo'e kwéry-pe Hesu.
23516	MAT 10:30	Heta eterei gwyra'i ovende ramo jepe ndahepy etéi joty. Ha nde ae katu tuvixa mba'eve Nhandejáry-pe gwyra kwéry-gwi. Ne akã ragwe jepe, mbovy po oĩ oikwaa-ma. Peteĩ teĩ oipapa-ma nde-rehe opena eterei-gwi. “Tuvixa mba'e” he'i nde-rehe Nhandejáry. Upéa-gwi aníke pekyhyje teĩ pendéjehe, he'i gwemimbo'e kwéry-pe.
23518	MAT 10:32	Upéi he'i jevy Hesu: —Atýra-py, “Hesu re'ýi voi xe” ere ramo katu, xe Ru yváy pygwa va'e renonde-py, “Xe re'ýi voi upe va'e” ha'e arã nde-rehe, he'i.
23519	MAT 10:33	—Ha atýra-py, “Hesu remimbo'e e'ỹ voi xe” ere ramo katu, xe Ru yváy pygwa renonde-py, “Xe re'ýi e'ỹ voi upe va'e” ha'e arã nde-rehe, he'i gwemimbo'e kwéry-pe.
23520	MAT 10:34	Upéi he'i jevy Hesu: —“Ojekwaa-ma ou-vy Hesu entéro yvypóry ijoja porã hagwã” ani ere mo'ã ndejéupe. Upe va'erã-rehe ndajúi va'ekwe. Ha ijoja e'ỹ hagwã onhondive xe renduse e'ỹha xe renduseharã ave ae katu aju va'ekwe.
23530	MAT 11:2	Ha João Batista katu onhemoĩ preso oiko-vy. Ohendu ramo Cristo Nhandejáry rembiporavo va'e rerakwã, mokõi gwemimbo'e omondo Hesu ha-py oikwaa hagwã: “Mba'eixagwa po nde” omoporandu uka hagwã omondo íxupe.
23534	MAT 11:6	Xe rembiapo rerakwã rendu ramo, ohexa kwaa-ma va'erã xe rekoha-rehe. Oikwaa-ma va'erã xe-rehe. Xe-rehe ojerovia ku'a ku'a va'e, “Nhandejáry rembiporavo tee para'e. Nhandejáry rembiporavo e'ỹ para'e” he'i rei va'e xe-rehe, ndovy'a mo'ãi va'erã. Ha xe-rehe ojerovia tee va'e, xe rerovia ku'a ku'a e'ỹ va'e katu xe rerovy'a tee va'erã, he'i João-rehe.
23538	MAT 11:10	Pe Nhandejáry kwatia nhe'ẽ omotenonde íxupe va'ekwe-pe pehexa araka'e. Ko'a-rami ae oĩ Nhandejáry kwatia nhe'ẽ: “Xe nhe'ẽ mombe'uharã amondo va'erã íxupe ne renonde-rupi. Ne'írã ereho jave, omopotĩ va'erã nde raperã” he'i va'ekwe João Batista rekoharã-rehe, upe xe nhe'ẽ ohendu uka va'erã-rehe.
23541	MAT 11:13	Entéro yma gware Nhandejáry nhe'ẽ-py omombe'u va'ety gwive omotenonde va'ekwe ãy oiko va'erã. Nhandejáry nhande ruvixarã oiko va'erã omotenonde va'ekwe Nhandejáry kwatia nhe'ẽ-py omombe'u-vy. João Batista peve omotenonde va'ekwe omombe'u-vy: “Onhemoingove jevy va'erã Elias amyrĩ” he'i va'ekwe yma gware, Nhandejáry kwatia nhe'ẽ mombe'u-vy.
23545	MAT 11:17	“Ore remimby orombopu kuri ha peẽ ndapejerokyséi ra'e. Orohapirõ ra'anga kuri ha peẽ ndapejahe'oséiry ra'e” he'i oirũrãgwe-pe nonhembosaraiséi-gwi indive kwéry. Upe mitã oirũ remimbota ndojaposéiry. Upe mitãgwe reko-rami ãygwa ndogwerovy'ái gwapixa reko.
23546	MAT 11:18	Ojekwaa va'ekwe ou-vy João Batista. Nhandejáry oipotaha-rami ohasa okaru e'ỹ reheve. Uva rykwere ndo'úi va'ekwe. Ha hexaháry ae katu, “Anháy rerekoha” he'i mo'ã João Batista-rehe va'ekwe.
23547	MAT 11:19	Ãy xe Nhande Ryke'y tee va'e ajekwaa-ma aju-vy. Akaru-vy aju. Uva rykwere'u-vy aju. Ha xe rexaháry ae katu: “Okaru eterei upe va'e” he'i xe-rehe. “Ho'u eterei uva rykwere upe va'e. Oporombopaga uka va'ety ndive oiko va'e upéa. Gwĩ ojejavy va'e ndive ave oiko va'e upéa” he'i voi xe-rehe hikwái. Ha João rembiapo porã rexa kwaa-vy hese, xe rembiapo porã rexa kwaa-vy xe-rehe ave katu, “Hi'arandu tee nipo ra'e” peje va'erã ore-rehe, he'i João-rehe ijaty jaty va'e kente kwéry-pe.
23551	MAT 11:23	Ha peẽ Cafarnaum tetã mygwa katu, “Jajeupi va'erã yvate yváy-py jaiko hagwã” peje mo'ã pendéjehe penhembotuvixa ukase-vy. Ahániry, napene mbojeupi mo'ãi va'erã Nhandejáry. Pegwejy ae va'erã yvy gwy-py peho-vy, tata opa opa rei e'ỹ haty-py. Heroviapyrã-rupi xe rembiapo porã porã kuri pene retã pa'ũ-rupi apombojerovia ukase-vy mo'ã xéjehe. Upéixa ndajapói araka'e Sodoma tetã-my, upe hekoha vai eterei oiko va'e haty-py. Ha upéixa xe ajapo ramo ae katu araka'e upe-py, omboasy arã voi araka'e gwembiapo vaikwe, ogwerova arã araka'e gwekoha. Nonhehundíry arã araka'e. Ko'ánga ete peve opyta arã ra'e pe tetã.
23553	MAT 11:25	Upe ramo he'i Nhandejáry-pe Hesu: —Xe Ru, he'i —Nde yváy pygwa Járy, yvy pygwa Járy ave. Oĩ oakã-gwi rei hi'arandu va'e. Nahi'arandu porãi. “Ore ae oroikwaa va'e” he'i va'e mo'ã ójehe, upe va'e-pe ndereikwaa ukái inharandu porãrã. Ha gwĩ mitã vérami ne'írã inharandu va'e, “Ore oroikwaa va'e” he'i e'ỹ va'e ójehe katu, upéa va'e-pe ereikwaa uka inharandu porãrã. Upéa ne remimbota porã voi, xe Ru. Ereipota voi upe va'e. Upéa-rehe atima porã nde-vy, he'i Nhandejáry-pe Hesu.
23562	MAT 12:4	Upéa-gwi oike koty-py va'ekwe, Nhandejáry-pe nhamboete haty-py oike va'ekwe. Oĩ upe-py upe mbojape Nhandejáry rovagwy-py pa'i remimoĩgwe. Nhandejáry nhe'ẽ-py ndaja'úi voi upe mbojape. Ha pa'i kwéry anho mante ho'u arã. Ha Davi katu pa'i e'ỹ ramo jepe, ho'u joty upe mbojape. Omongaru joty ave oirũ kwéry-pe. Ivare'a-gwi, Nhandejáry, “Pejejavy ko” nde'íry íxupe. Ojohu porã hembiapokwe, ogwerovy'a ave.
23563	MAT 12:5	Pemonhe'ẽ nhe'ẽ rei peiko-vy ndapeikwaái Moisés amyrĩ remimombe'ukwe nhane rekorã. Ndatekoha-ramiry jaiko nhamba'apo ramo pytu'uha áry-py. Ha pa'i kwéry katu omba'apo joty pytu'uha áry-py. Nhandejáry róga kakwaa-py omba'apo. Upe áry-py omba'apo ramo jepe, Nhandejáry, “Pejejavy ko” nde'íry joty íxupe. Pytu'uha áry-py omba'apo ramo Nhandejáry róga-py, ojohu porã joty huvixa kwéry hembiapo.
23565	MAT 12:7	Xe Nhande Ryke'y tee va'e. Upéa-gwi xe ko pytu'uha áry járy ave. Upéixa-gwi iporã joty xe amba'apo pytu'uha áry-py. He'i Nhandejáry kwatia nhe'ẽ: “Ha peẽ katu ndapejoporiahuvereko kwaáiry peiko-vy. Aipo ramo, pene kyre'ỹ ramo jepe pejapo hagwã Moisés amyrĩ remimombe'ukwe gwive, pejapo rei joty. Xe aipota ae katu pende py'a porã onhondive” he'i Nhandejáry nhe'ẽ. Upéa kwatia nhe'ẽ pemonhe'ẽ rei peiko-vy, ndapeikwaáiry. Ne arandu ramo ra'e, ipy'a potĩ va'e-rehe, “Ipy'a ky'a” nde'íry arã ra'e, he'i fariseu kwéry-pe Hesu.
23568	MAT 12:10	Upe-py oĩ ipo ypi va'e. Ha fariseu kwéry, “Hembiapo vai va'e upe va'e” he'ise Hesu-rehe. Upéa-gwi oporandu íxupe hikwái: —Tekoha-rami pa jaiko ra'e nhambogwera ramo pytu'uha áry-py? he'i ombojase rei hese-vy.
23574	MAT 12:16	Ombogwera-ma ramo, “Aníke xe mombe'u teĩ” he'i okwera va'e-pe.
23579	MAT 12:21	Hese ojerovia-ma va'erã yvypóry kente kwéry: Nhaha'arõ katu íxupe jaiko-vy. Ou va'erã, he'i va'erã hese” he'i va'ekwe Nhandejáry kwatia nhe'ẽ gwa'ýry rehegwa omombe'u-vy.
23582	MAT 12:24	Ha fariseu kwéry katu upéa ohendu ramo: “Ojéhegwi rei ndaipu'akái omosẽ hagwã anháy” he'i. “Anháy ruvixa Belzebu nhe'ẽ-rupi ae omosẽ imondo-vy” he'i mo'ã ojéupe hikwái.
23585	MAT 12:27	—“Belzebu nhe'ẽ-rupi omosẽ anháy” peje kuri xe-rehe. Aipo ramo, kiva'e nhe'ẽ-rupi pende re'ýi kwéry omosẽ anháy? Anháy ruvixa nhe'ẽ-rupi para'e, Nhandejáry nhe'ẽ-rupi para'e. Ha Nhandejáry nhe'ẽ-rupi omosẽ ramo katu, ma'erã po, “Anháy ruvixa nhe'ẽ-rupi hembiapo Hesu” peje kuri joty xe-rehe. “Ijapu” he'i va'erã pende-rehe pende re'ýi kwéry.
23586	MAT 12:28	—Ha Nhandejáry Nhe'ẽ Marangatu tee va'e-rupi katu xe amosẽ anháy. Aipo ramo, xe rekoha-rehe pehexa kwaa ramo ra'e, “Oiko-ma nipo ra'e Nhandejáry nhande ruvixa ramo” peje arã ra'e xe-rehe.
23589	MAT 12:31	Upéi he'i jevy: —Aipo ramo, anhete ko xe ha'e-ta peẽ-my: Ne rembiapo vai ramo, erenhe'ẽ vai ramo Nhandejáry-rehe, omboyke-ta ndéhegwi Nhandejáry entéro ne rembiapo vaikwe gwive. Erenhe'ẽ vai ramo ave xe Nhande Ryke'y tee va'e-rehe, omboyke-ta ndéhegwi ne rembiapo vaikwe. Ha erenhe'ẽ vai ramo katu Nhe'ẽ Marangatu tee va'e-rehe, nande poriahuvereko mo'ãiry Nhandejáry. Nde py'a ky'a eterei-ma. Ãy nande py'a potĩ mo'ãvéi-ma va'erã. Ha upe áry-py xe aju jevyha áry-py nande py'a potĩvéi-ma va'erã opa e'ỹ-rehe, he'i fariseu kwéry-pe, “Anháy nhe'ẽ-rupi hembiapo ra'e Hesu” he'i-gwi Hesu-rehe.
23595	MAT 12:37	Erenhe'ẽ porã ramo, “Ipy'a potĩ-ma” he'i va'erã nde-rehe. Ha erenhe'ẽ rei ramo katu, “Ipy'a ky'a-ma” he'i va'erã nde-rehe, he'i gwĩ fariseu kwéry-pe hekoha mombe'u-vy.
23602	MAT 12:44	Upe ramo he'i ojéupe anháy: “Aha jevy-ta xe taperekwe-py, aiko hagwe-py jevy” he'i. Ojevy oho-vy otaperekwe-py. Otaperekwe-py ogwahẽ ramo upe-py otopa nandi oĩ. Ikoty oitypei ra'e. Omoĩ porãmba ra'e.
23614	MAT 13:6	Kwarahy ojeupi rire, onhandu kwarahy aku hemitỹgwe. “Xĩ” he'i hogwe. Ha kwarahy ohapypa voi. Hovirupa ave ndahapói-gwi.
23623	MAT 13:15	Napehenduséi-gwi, aipe'a-ma pendéhegwi pene arandurãgwe. Ijapysa e'ỹ va'e-ramima peiko peẽ kwéry. Hesapyso e'ỹ va'e-rami ave peiko. Ha xe renduse ramo katu, hesapyso va'e-rami peiko va'erã. Ijapysa va'e-rami pehendu va'erã ave. Pene akã-my pereko-ma va'erã pene arandu porãha. Perova arã pende rekoha. Pende rekoha perova-ma ramo, apombogwera-ma va'erã, he'i Nhandejáry.” Upéixa he'i Nhandejáry kwatia nhe'ẽ.
23635	MAT 13:27	Henhói-ma ramo, oho oje'ói-vy omombe'u ojáry renda-py hembigwái: “Upe nde kokwe-py erenhotỹ uka va'ekwe ne remitỹgwe trigo ra'ỹi voi ra'e” he'i. “Mba'eixagwa kapi'i po trigo pa'ũ-rupi henhói-ma erejaty e'ỹ va'ekwe” he'i ojáry-pe omombe'u-vy.
23636	MAT 13:28	“Xe rehe ija'e'ỹ va'e rembiapokwe voi nipo ra'e aipo va'e” he'i gwembigwái-pe. “Ereipota tipo ore oroho oromondoro trigo pa'ũ-gwi gwĩ kapi'i?” he'i oporandu-vy ojáry-pe.
23637	MAT 13:29	“Ndikatúiry” he'i. “Aníke pejapo teĩ upéa. Pemondoro ramo kapi'i, ndaipotái pemondoro ave upe trigo onhenhotỹ va'ekwe” he'i.
23638	MAT 13:30	“Tokakwaa kapi'i trigo jave nhaikytĩ hagwã áry peve. Upe áry-py ha'e va'erã trigo kytĩharã-pe: Pemondoro ndoro ranhe katu kapi'i. Pemboaty aty pejokwa pehapy hagwã. Ha upe rire katu pemondoro trigo pemboaty jaraha hagwã nhanhongatu hagwã-py” he'i Hesu omombe'u-vy Nhandejáry irũ rehegwa oikwaa uka-vy.
23643	MAT 13:35	Upéixa oiko-ma Nhandejáry nhe'ẽ-py omombe'u mbe'u va'ety he'i hagwe-rami: “Anhe'ẽ ramo, arandu rehegwa nhe'ẽ amombe'u va'erã, ambue kwéry va'e rehegwa nhe'ẽ aiporu-vy. Yma ko yvy onhemoingo hagwe gwive ãy peve ndojekwaáiry va'ekwe, ãy amombe'u-ta aikwaa uka-vy, he'i.” Upéixa he'i Nhandejáry kwatia nhe'ẽ.
23661	MAT 13:53	Arandu rehegwa nhe'ẽ omombe'upa rire, upe-gwi osẽ oho-vy gwetã-my ha'e ae oiko ha-py. Upe-py ojeporahéi haty-py ombo'e mbo'e gwe'ýi kwéry-pe. Hexapyrã-rupi ombo'e porã oiko-vy. “Mba'éixa onhemonhe'ẽ” he'i opondera-vy hese. —Mamo-gwi po upéa ohendu aipo va'e nhe'ẽ? he'i hese. —Kiva'e omombe'u hi'arandu hagwã íxupe, he'i hese. —Hexapyrã-rupi voi Hesu hembiapo porã. Kiva'e po omombe'u íxupe ojapo hagwã upéa? he'i joa hese hikwái.
23671	MAT 14:5	Upéa-gwi ojukase mo'ã João-pe. Ha kente kwéry katu he'i hese, “Upéa ko Nhandejáry nhe'ẽ-py omombe'u va'ety voi” he'i João-rehe hikwái. Ha mburuvixa katu opy'apy-py ikyhyje ójehe. Nombopoxyséi íxupe kwéry. Upéa-gwi ndojukái joty íxupe.
23672	MAT 14:6	Ha upéi katu mburuvixa oiko hagweha áry-py, oike ojeroky henonde-py Herodias memby kunhataĩ. Mburuvixa irũ gwéry renonde-py ojeroky kunhataĩ. Ogwerovy'a eterei-gwi íxupe, kunhataĩ-pe, he'i mburuvixa: “Ne rembijerure va'e gwive ame'ẽ-ta nde-vy” he'i íxupe. Pono oapu “Tupã réry-py ame'ẽ-ta nde-vy” he'i. Nde'i reíry pe kunhataĩ ojeroky va'e-pe.
23674	MAT 14:8	Upéi osy nhe'ẽ-rupi he'i: “Aipota ereme'ẽ xe-vy João Batista akãgwe. A-py ete enterove va'e resa-py eme'ẽ mani katu xe-vy nha'ẽ-py” he'i mburuvixa-pe kunhataĩ.
23675	MAT 14:9	Upe-ma ramo omboasy eterei he'i va'ekwe. Ha “Tupã réry-py ame'ẽ-ta nde-vy” he'i-gwi imboviapyre resa-py katu, he'i joty ome'ẽ hagwã kunhataĩ-pe hembijerure ojéupe.