23229	MAT 1:16	Jekop, Josep nup tikak. Josep mey, biyn Mariya nup ñeyak, nuk yip ma kinak won ak, Mariya koŋgiy mindiy mey, Jiysis bi kiyŋ yomb key yimb kond mindyiŋgipay ak nup tikak.
23230	MAT 1:17	Kun ak, basind chin Ebraham nund tikek tik dand, amiy apiy giy mey, basind kiyŋ Depiyt nup wanjrem piskind ak tikyak. Tikey Depiyt nund pen tikek amiy apiy gek, kunep wanjrem piskind ak amek, Babiylon kay ap kuyip kalambis ay dand miñmon kiyk ak amniyak. Dand ameyak, kisen pen tip ak tik dand amiy apiy giy, Krays nup wanjrem piskind ak tikyak.
23231	MAT 1:18	Jiysis Krays nup tikyak minim ak tikniŋg gispiyn: Jiysis nonim Mariya, Josep nup ñeyak, yip ma kinrik ñin ak niŋyak; Mariya ñapan koŋgiy mindek. Gor Kawnan nuk ak key gek, ñapan koŋgiy kun ak mindek.
23232	MAT 1:19	Pen Josep bi suŋ-tep ak mey, minim yomb ma aŋgak. Ñapan koŋgiy mindip kun ak, biynimb okok aŋgñeniŋgayn, nup nambiŋ giniŋgamb. Kun ak nup kapkap aŋgyokiyn aŋgiy niŋak ak pen,
23233	MAT 1:20	kisyim biyaŋ wisin niŋak: enjol bap aŋgak, “Josep, Depiyt ñinuk! Biyn kun ak yenen dinim aŋgiy gos ak ma niŋnimin; monmon dinimin. Ñapan koŋgiy mindip ak, Gor Kawnan anep gek mindip.
23234	MAT 1:21	Kisen ñi ak tikek yomb giy, biynimb nuk gok gach kuyip ak wiykyokiy, di Nop yip jimñiy ayniŋgamb ak mey; yimb nup Jiysis aŋgnimin aŋgak.”
23236	MAT 1:23	Nuk aŋgak: “Biyn piñ bi yip ma kiniŋgamb bap, ñapan koŋgiy mindiy, ñi bap tikeniŋgamb; yimb nup ak Yimanwel aŋgniŋgambay aŋgak.” Yimanwel minim kiñiŋ ak, Gor chin yip mindip apay.
23238	MAT 1:25	Kun ak Mariya ñi ak tikek, Josep ñi kun ak yimb Jiysis aŋgiy, kisen mey; Mariya nup pisnep dak.
23239	MAT 2:1	Pen kiyŋ Herot mindek ñin ak, Mariya Jiysis nup tikak miñmon sikoy Betliyhem; Jiwdiya propens namb okok. Tikek, bi gap niŋep gok, pumb limgip tam okok nimb ap Jerusalem apiy aŋgyak,
23240	MAT 2:2	“Jiwda biynimb, kiyŋ chin apay ak nup tikpay! Miñiy dayey mindip akay? Miñmon chin okok mindiy niŋbun; gap ak limgamb niŋiy mey, nup lotiw giniŋg aswun aŋgyak.”
23241	MAT 2:3	Kun aŋgeyak, kiyŋ Herot minim kun ak niŋiy, ñapan kun ak nup gosimb niŋiy yip kirginiŋgiy rek ayip aŋgiy, gos kuŋay niŋak. Jerusalem biynimb kunep, gos kuŋay niŋyak.
23242	MAT 2:4	Pen kiyŋ Herot, bi Gor nup simboŋgep yomb gok sek, bi low tiysa gok sek kuyip suk aŋgek apeyak aŋgak, “Bi kiyn yomb key yimb ak nup tikniŋgambay miñmon akay?”
23243	MAT 2:5	Aŋgek aŋgyak, “Bi Gor minim aŋgep bap minim tikiy aŋgak rek: nup tikniŋgambay miñmon sikoy Betliyhem. Bi Gor minim aŋgep kun ak tikiy aŋgak,
23244	MAT 2:6	‘Jiwdiya propens namb okok, miñmon keykey kuŋay mindip, miñmon Betliyhem niŋey sikoy rek ayniŋgamb ak pen; Biyomb ak miñmon kun ak nimb apiy, biynimb yand Yisrel kay kuyip kond mindeniŋgamb. Kun giniŋgamb rek Betliyhem yimb yomb mindeniŋgamb aŋgak.’”
23246	MAT 2:8	Aŋgek, nup minim kun ak aŋgñeyak; kuyip Betliyhem aŋgyokniŋg, tom giy aŋgak, “Nimb am ñapan kun ak piyow niŋrep giy, yip ap aŋgem, yand kunep am nup lotiw ginim.”
23247	MAT 2:9	Aŋgek kiyk saŋdiyakniŋ, gap ak nind nind gakniŋ; kiyk kisen giyak. Gap ak am am, ñapan ŋaŋ ak korip mindek namb siŋak nep aland gak.
23249	MAT 2:11	korip miŋgan biyaŋ amiy niŋyak: ñapan ŋaŋ ak nonim Mariya yip minderik. Am koŋgim yimiy, nup lotiw giy, wand kiyk gok aŋiy, nup gol gunap, pawil kuyrep wip rek gunap, wel kuy wip rek gunap ñiyak.
23251	MAT 2:13	Pen kiyk kun giy amey, Josep wisin niŋak: enjol bap apiy nup aŋgak, “Herot ñapan ŋaŋ ak pikayin aŋgiy, piyow niŋniŋg gisap. Kun ak ñapan ŋaŋ amiymiŋay ak kasek poŋind, pirik Yijip amnimin. Pen winimin aŋgen nep, tip ak andkind winimin aŋgak.”
23252	MAT 2:14	Aŋgek, Josep kisyimnamb biyaŋ nep tikjakiy, ñapan ŋaŋ amiymiŋay ak poŋind Yijip amnak.
23254	MAT 2:16	Pen Herot bi gap niŋep gok kuyip aŋgak rek ma geyak; nup milukrimey yimb yapek aŋgak, “Yip gipay kun ak, ñiŋaŋ biyomb mindniŋg gisap ak yergiy pik aynim aŋgak.” Pen gos bap niŋiy aŋgak, “Ñiŋaŋ kun ak kisen tikyak ñin ak, gap ak limgek, yip aŋgrep giy amniyak. Kun ak yand niŋbiyn: Betliyhem ñiŋaŋ tikey, simiy omiŋal yinimb gok sek, ñiŋaŋ kisen tiksipay gok sek pikjirikiy mey, ñi kun ak sek pikjirik ayniŋgambun aŋgak.” Kun aŋgiy, binuk gunap aŋgyokek am ñiŋaŋ Betliyhem maŋ okok mindeyak gok maŋgiysek pikjirik aydiyak.
23255	MAT 2:17	Betliyhem ñiŋaŋ pikjirik ayak kun ak, bi Gor minim aŋgep Jeriymaya giniŋgamb aŋgiy tikak rek nep giyak. Jeriymaya minim kun ak tikiy aŋgak:
23256	MAT 2:18	“Miñmon Rama simb gek, kilpul yomb aŋgiy, siy yomb aŋgniŋgambay. Biyn Resel tikek, tikey amiy apiy giniŋgamb gok, simb gek siy aŋgniŋgambay. Pen biynimb gunap, kuyip aŋgdep rek ma ayniŋgamb aŋgak.”
23257	MAT 2:19	Pen kisen biyomb Herot kumek, Josep miñmon Yijip kiniy wisin niŋak: enjol bap apiy nup aŋgak,
23258	MAT 2:20	“Bi ñapan ŋaŋ pikayniŋg giyak gok kumbay ak mey; biyn amiymiŋay ak poŋind, andkind miñmon Yisrel amnimin aŋgak.”
23260	MAT 2:22	Pen amjakek, minim bap aŋgyak, “Herot kumek, ñinuk Akeleyas, Jiwdiya biynimb kuyip kond mindip aŋgyak.” Aŋgeyak Josep nuk Akeleyas mindip ak yergiy miñmon kun ak amnim aŋgiy pirikak ak pen, kiniy wisin niŋak: Gor nup aŋgak, “Jiwdiya propens ma andkind amnimin; Galiyliy propens amnimin aŋgak.”
23261	MAT 2:23	Aŋgek, Josep Jiysis amiymiŋay kuyip poŋind am miñmon Nasaret mindyiŋgip. Amnak kun ak, bi Gor minim aŋgep gok giniŋgamb aŋgiy tikyak rek nep gak. Kiyk aŋgyak, “Nup bi Nasaret nimb aŋgniŋgambay aŋgyak.”
23262	MAT 3:1	Nasaret mindeyak ñin namb kun ak, Jon bi ñiŋg pikñemb ap Jiwdiya miñmon nep namb okok mindiy, biynimb gok kuyip Gor minim tep ak aŋgñiyiŋgip.
23263	MAT 3:2	Kuyip aŋgñiy aŋgyiŋgip, “Maŋ mindip; Gor biynimb diy kond mindeniŋgamb ak mey; tap siy tap timey gipim ak yenen kun gipun aŋgiy kirgiy, Gor nup nep gosimb niŋnimimb aŋgyiŋgip.”
23265	MAT 3:4	Pen Jon nuk kanj kamel kas diy giyak chech ak ay, ler ak namb ak pimbrikyiŋgip. Tap nuk ñimbyiŋgip ak; joŋ golbind ak sek, bum ñiŋg ak sek.
23266	MAT 3:5	Ñin kun ak, Jerusalem biynimb diy, Jiwdiya miñmon namb okok maŋgiysek diy, Joden ñiŋg maŋ okok mindeyak gok diy, Jon mindek ak apiy,
23267	MAT 3:6	tap siy tap timey giyak gok aŋg yikyakniŋ, kuyip Joden ñiŋg namb ak ñiŋg pikñak.
23268	MAT 3:7	Pen Peresiy biynimb gok sek, Sanjiwsiy biynimb gok sek kuŋaynep, Jon chinup ñiŋg pikñaŋ aŋgiy apeyak, kuyip aŋg giy aŋgak, “Nimb siyŋ saraw ñapan guniy! Yerip gos ak niŋiy pirik opim? Ñiŋg pikon, Gor biynimb gunap kuyip aŋg giniŋgamb ñin ak, chinup ma aŋg giniŋgamb aŋgiy, pirik opim?
23269	MAT 3:8	Ñiŋg pikniŋg, tap siy tap timey gipim ak kirgiy, mindrep gem mey, Gor nup gosimb niŋbay aŋgiy, nimbip ñiŋg pikñinim.
23270	MAT 3:9	Pen nimb gos bap niŋiy; chin basind yes Ebraham ñapan nuk mindpun aŋgiy ma aŋgnimimb. Ebraham ñapan nuk apim ak tap yikop! Gor kamb guniy diy, Ebraham ñapan nuk gok gayniŋg gaypikop!
23271	MAT 3:10	“Niŋrep ginimimb! Gor mon ak junj sek timbjiwniŋg, tiw ak mamb giy mindip. Mon siŋok, maŋgiy ñiŋemb tep gunap ma piyip gok, timbek amek, di mon yinjap ak yokniŋgamb.
23272	MAT 3:11	Nimb tap siy tap timey gipim ak yenen kun gipun aŋgiy kirgiy, Gor nup gosimb niŋem mey, nimbip ñiŋg pikñimbiyn. Pen Bi kisen winiŋgamb ak biyomb yimb: yand bi yikop. Tomb tirup nup tuŋgasikyiŋg tap nup gok marik ginim rek ma ayip; yip nambiŋ gip. Yand nimbip yikop ñiŋg pikñimbiyn; Bi kun ak apiy, nimbip Gor Kawnan ak sek, mon maŋlaŋ rek ak sek ñiniŋgamb.
23274	MAT 3:13	Ñin kun ak, Jiysis Jon yip ñiŋg pikñaŋ aŋgiy, miñmon Galiyliy kirgiy, Joden ñiŋg mindek ak amiy,
23275	MAT 3:14	aŋgak, ‘Yip ñiŋg pikñan.’ Aŋgek Jon aŋgak “Nand nep mey, yip ñiŋg pikñimbinap. Pen yand nip yergiy ñiŋg pikñinim?”
23276	MAT 3:15	Aŋgek Jiysis aŋgak, “Nand aspan ak kirgiy, yand apiyn rek gey mey, Gor aŋgip aŋgip rek nep giniŋgambur aŋgak.” Aŋgek Jon “Niŋind apan” aŋgiy, Jiysis nup ñiŋg pikñak.
23277	MAT 3:16	Pikñek, Jiysis ñiŋg gol siŋak apiy niŋak: semb biyoŋ miŋgan yikiy, Gor Kawnan ak yakir kochir rek nup ker wiŋind wak.
23279	MAT 4:1	Ñin kun ak Gor Kawnan ak, Seytan biynimb gok kuyip per gip rek, nup kunep ginimuŋ aŋgiy, Jiysis nup poŋind, miñmon nep namb okok amnak.
23280	MAT 4:2	Poŋind amek, Jiysis miñmon nep namb kun okok tap ñimbiy mer; yikop nep mindek ñin nokom jiwiy, andikiy onep ar piskind ak amnak. Kun giy yikop nep mindek, nup yiwan yomb yimb ak gek,
23281	MAT 4:3	Seytan apiy nup aŋgak, “Nand Gor Ñinuk mindiy ker, kamb biy diy aŋgey, biret ayek ñiŋan.”
23282	MAT 4:4	Aŋgek Jiysis pen aŋgak, “Baybol buk ak tikiy aŋgyak, ‘Biynimb gok, tap ñiŋemb nep ñimbiy ma mindeniŋgambay; Gor minim aŋgip ak niŋiy mey, per mindeniŋgambay aŋgak.’”
23284	MAT 4:6	“Yand Gor Ñinuk mindpiyn aŋgiy, pindeŋg man biyaŋ ayan. Baybol buk ak tikiy aŋgyak, ‘Gor enjol nuk gok aŋgek, ñin kind nip ak di mindeniŋgambay mey, kamb tomb nip ma piŋiyniŋgamb aŋgyak’ aŋgak.”
23285	MAT 4:7	Aŋgek Jiysis aŋgak, “Baybol buk ak minim gunap sek tikiy aŋgyak, ‘Gor Biyomb ak nup ñiñloŋ ay ma aŋgniŋnimimb aŋgyak’ aŋgak.”
23286	MAT 4:8	Aŋgek, Seytan Jiysis nup dand dum yomb bap amiy aŋgak, “Miñmon tep tep biyomb keykey kond mindpay guniy niŋan!
23287	MAT 4:9	Nand koŋgim yimiy yip lotiw geniŋgamban, miñmon kun guniy nip maŋgiysek aŋgniŋgayn aŋgak.”
23290	MAT 4:12	Ñin kun siŋak, Jon bi ñiŋg pikñemb ak nup kalambis ayeyak, Jiysis minim kun ak niŋiy, miñmon Galiyliy amnak.
23291	MAT 4:13	Amiy miñmon nuk Nasaret ma am mindek; am mindek miñmon Kapaniyam, Galiyliy chemb gol ak.
23292	MAT 4:14	Biynimb miñmon kun okok kuyip minim tep ak aŋgñi mindyiŋgip ak mey; bi Gor minim aŋgep Asaya giniŋgamb aŋgiy tikak rek nep gak. Nuk aŋgak:
23293	MAT 4:15	“Miñmon Sebyiwlan Naptalay, Galiyliy chemb pis biy sek, biynimb Jiwda mer Joden ñiŋg kind bindoŋ mindpay gok sek melik ak niŋniŋgambay. Kisyim okok mindiy kumniŋgiy rek ayniŋgamb ak pen; melik yomb yimb ak niŋniŋgambay aŋgak.”
23295	MAT 4:17	Jiysis ñin kun ak kiñiŋ giy, biynimb okok kuyip Gor minim tep ak aŋgñiyiŋg aŋgak, “Tap siy tap timey gipim ak yenen kun gipun aŋgiy kirgiy, Gor nup gosimb ak niŋnimimb. Yenen Gor biynimb diy kond mindeniŋgamb ñin ak maŋ yimb asaw aŋgak.”
23296	MAT 4:18	Jiysis Galiyliy chemb gol ak apiy niŋak: bi piys dep mamiymiŋay ak, wimben yokiy, piys derik. Bi mamiymiŋay kun ak, numam bap yimb nuk Enjriw; numam bap Saymon. Saymon nup ñin gunap, Piyta aŋgyiŋgipay.
23298	MAT 4:20	Aŋgek, aŋgak rek niŋiy, piys derik wimben ak kirgiy, Jiysis chirup aŋgñirep ginimuŋ aŋgiy nuk yip taŋgyiŋgipiyr.
23300	MAT 4:22	Jiysis niŋiy kuyipmiŋay suk aŋgek, wimben gok kirgiy, Jiysis chirup aŋgñirep gaŋ aŋgiy yip amniyak.
23301	MAT 4:23	Jiysis miñmon Galiyliy namb okok giraŋgyiŋg, Jiwda lotiw korip miŋgan okok amiy; Gor biynimb diy kond mindeniŋgamb minim tep ak, kuyip aŋgñiyiŋg, biynimb tap gak gok sek, tap yerip yerip gak gok sek gek suŋ ayiŋgip.