23233	MAT 1:20	Kama’t di dit simsimmok na yoong nilumtaw ud anghel Apudyus kan siya si in-inop un kanana’n, “Jose un kaganakan Ali David, adika umogyata mangasawa kan Maria ta nabugi utdit pannakabalin Ispiritu Santu.
23236	MAT 1:23	“Mabugi’d osa’n babai’n daan payyan di laḻaki’n aduḻon ot mangiyanak si laḻaki’n mangadanan si Immanuel, un piyaona’n ugudon, ‘Awad si Apudyus kan ditaku.’ ”
23240	MAT 2:2	Ot inimus da un, “Kawad dit naiyabenga Alin di Judio? Naila mi dit bituwon sin kapon lumtawan init un nanigammuwan mi utdit naiyabengana ot inummoy kami’t tu un mandaydayaw kan siya.”
23243	MAT 2:5	Summungbat da un, “San Betlehem sidin probinsiya’d Judea ta siya’d ingkanglit dat propeta un,
23246	MAT 2:8	Matigammuwana man, pinadaḻanna dida’d Betlehem un kanana’n, “Umoy kayu ot ammaan yu un inapon nat abeng ta nu maodasan yu, ipatigammu yu kan sakon ta umoyak pay mandaydayaw kan siya.”
23251	MAT 2:13	Utdit kaysananon dadiya kakkaili, nampaila ud anghel Apudyus umanon si in-inop kan Jose un kanana’n, “Gumangun ka! Ibtik nu danat man-ina ud Egipto, ot inggaw kayu’t di inggana’t ibagaka mangulin kayu, ta panggop Herodes un painap nat abenga papatoy.”
23253	MAT 2:15	Ot iniinggaw da utdi inggana’t natoy si Herodes. Nakwa tu daḻapnu matungpal dit paimbagan Apudyus sidit propetana’t dit un, “Inayagak dit abeng ku un manligwat Egipto.”
23256	MAT 2:18	“Magngoḻ dit damit da utdin Rama ta amod dit man-iibil kan manlaḻamat da. Ib-ibbilan Raquel dat abeng na ta naamin da un napatoy ot adina’n taḻon maliwliwa.”
23258	MAT 2:20	Kanan dit anghel un, “Gumangun ka ta iyulin nu danat man-ina ud Israel, ta natoyon dit mamiya’n mamatoy sinat abeng.”
23261	MAT 2:23	Ot ummoy da utdin boboḻoy Nazaret. Utdi, natungpal dit imbagan Apudyus sidat propeta un kanana’n, “Ngadnon dat tagu’n iNazaret.”
23263	MAT 3:2	“Mandadaoli kayu ot igongda yu dat basuḻ yu ta dandaniyon dit timpu’n mangiyapuwan Apudyus.”
23264	MAT 3:3	Si Juan dit ug-ugudon dit ingkanglit propeta Isaias un, “Awad tagu’t dit igawa maid tagtagguwan na un mampappakuya kanana’n, ‘Isagana yu dit daḻan dit Apu. Manggodngon yu dit daḻan un ayona.’ ”
23268	MAT 3:7	Yoong mailan man Juan un adu’n Fariseo kan Saduceo un umoy kan siya mampabunyag, kanana kan dida un, “Dikayu’n ganak di uḻog! Singngadan nat nangibaga kan dikayu un mampabunyag kayu daḻap maligligan yu dit dumatonga mandusaan Apudyus?
23275	MAT 3:14	Yoong piyaon Juan un lappodan ot kanana’n, “Apay umoy ka mampabunyag kan sakona lobbong na un sakon okyanot nat bunyagom?”
23276	MAT 3:15	Yoong summungbat si Jesus un, “Kooma lawa uttun satun ta lobbong na un tungpaḻon ta dat losana ipakwan Apudyus.” Ot ummampayun pay si Juan.
23278	MAT 3:17	Utdiyon inggaw ginga’n nanligwat langit un kanana’n, “Siyatu’d pipiyaoka Anak ku un taḻona masmas-omak.”
23281	MAT 4:3	Utdi, inummoy si Satanas kan Jesus ot kanana’n, “Nu sika’d abeng Apudyus, bilinom tu un batu ta mambalin si tinapay.”
23282	MAT 4:4	Yoong summungbat si Jesus un, “Kanan dit ugud Apudyus un, ‘Bokona lawa’n makan ud ikatagun di tagu nu adi masapul na pay dat losana ibagan Apudyus.’ ”
23284	MAT 4:6	Ot kanana kan siya un, “Nu abeng dika kan Apudyus lumayug ka, ta kanana’t din ugud Apudyus un, ‘Bilinon Apudyus dat aanghel na un mangayyuwan kan sika kan tapayaon dika daḻapnu adina maisugpi danat ikim sidan batu.’ ”
23285	MAT 4:7	Yoong summungbat si Jesus un, “Kanana payyan sin ugud Apudyus un, ‘Adim padpadason si Apudyus un Apum.’ ”
23287	MAT 4:9	Ot kanana un, “Itdok kan sika un losan datu nu mampalintumong ka un mandayaw kan sakon.”
23288	MAT 4:10	Yoong summungbat si Jesus un, “Manaḻan ka Satanas! Ta kanana pay sin ugud Apudyus un, ‘Dayawom si Apudyus un Apum ot siya ullawa’d manselbiyam.’ ”
23293	MAT 4:15	“Sat pitan da Zabulon kan Neftali awad sin kapon baybay sidin domang din wangwang Jordan, inggana’t din sakup Galilea un igaw dat bokona Judio.
23295	MAT 4:17	Manipud sit timpu’n dummakngana’d Galilea, inlugin Jesus nantudtudu un kanana’n, “Mandadaoli kayu ot igongda yu dat basuḻ yu ta dandaniyon dit timpu’n mangiyapuwan Apudyus!”
23297	MAT 4:19	Kanana kan dida un, “Maitung-ud kayu kan sakon ta mambalinok dikayu un mantatabukuḻ si tagu.”
23306	MAT 5:3	“Nagasat dan tagu’n mamigbig un naid mabalin da nu maipanggop sidan naispirituwana banag, ta mangkuwa da din mangiyapuwan Apudyus!
23307	MAT 5:4	“Nagasat dan tagu’n mandomdom ta liwliwaon Apudyus dida!
23308	MAT 5:5	“Nagasat dan tagu’n napakumbaba ta maitod kan dida tun pita!
23309	MAT 5:6	“Nagasat dan tagu’n taḻona gutagutan da un tungpaḻon dat piyaon Apudyus ipakwa ta ponkona dida!
23310	MAT 5:7	“Nagasat dan nakaasi ta kaasiyan Apudyus dida!
23311	MAT 5:8	“Nagasat dan nadaḻus si somsomok ta maila da si Apudyus!
23312	MAT 5:9	“Nagasat dan tagu’n mangwa’t mangkikinnappiyaan di tagu, ta ngadanon Apudyus dida un abeng na!
23313	MAT 5:10	“Nagasat dan maidapdapes gapu’t dit mangwaan da utdadit ipakwan Apudyus, ta mangkuwa da din mangiyapuwan Apudyus!
23314	MAT 5:11	“Nagasat kayu nu babbainan dikayu, idapdapes dikayu kan palpalawengon dikayu gapu kan sakon.
23316	MAT 5:13	Intultuluy Jesus un nantudtudu’n kanana’n, “Dikayu’d kama’t asin dan losana tagu. Yoong nu mangkubay nat asin, adinaon mabalina maiyulin dit apgad na. Naid selbi naon nu adi maidawat kad dabdabbokon di tagu’l lawa.
23317	MAT 5:14	“Dikayu’d kama’t silaw dat tagu’t tun lubung. Somsomkon yu un adina mailingod nat ili un nabangun sinat tuktuk di bateled.
23320	MAT 5:17	Intuluy Jesus un kanana’n, “Adiyu kanana dummatongaka umoy manwaswas sit lintog Moses kan dat ingkanglit dat propetan Apudyus, nu adi umoyak tungpaḻon dat losana imbaga da.
23324	MAT 5:21	“Dingngoḻ yu un inabus dit naibilin sidat tagu’t dit aw-awe un kanana’n, ‘Adi kayu kumatoy ta sanat kumatoy maidaḻum.’
23328	MAT 5:25	“Ot nu awad mangidaḻum kan sika, makaaliglu ka un dagus sit daan yu payyan dumakngan sit uukkuman. Ta nu adim koon di, ipaima dika’t din kuis ot san kuis paibaḻud dika’t dan pulis.
23330	MAT 5:27	“Dingngoḻ yu un inabus dit naibilin un, ‘Adi kayu makadagdagas.’
23334	MAT 5:31	“Naibilin pay sidit un: ‘Nu awad laḻaki’n mangidang si asawa na, masapula itdana dit asawa na si kasulatan dit man-idangan da.’
23336	MAT 5:33	“Dingngoḻ yu pay dit naibilin sidat ginnapuwan taku un, ‘Masapula adiyu man-awidan dit insapata yu, nu adi masapula tungpaḻon yu dit isapata yu.’
23341	MAT 5:38	“Dingngoḻ yu pay dit naibilin sidit un kanana’n, ‘Sat mamuḻsok si padana un tagu, buḻsokon da pay kan sat mangengaw si padana un tagu gengawan da pay.’
23346	MAT 5:43	“Dingngoḻ yu pay dit naibilin sidit un, ‘Piyaom dat gayyom nu yoong lawengom dat mangidapdapes kan sika.’
23352	MAT 6:1	Kanan Jesus un, “Ilan yu ta adiyu gagaḻaona ipappaila din mangwaan yu si nabaḻu, ta nu siya’d koon yu naid gun-guna yu kan Ama yu ud langit.
23353	MAT 6:2	“Isunga nu awad ituḻung yu utdan nakapus, adiyu umoy ipalapalawag un kama’t din koon dan man-ag-agina tagu nu inggaw da utdin sinagoga kan kaḻkaḻsa daḻapnu idayaw dat tagu dida. Tuttuwa tun ibagak kan dikayu un, inawat daon dit gun-guna da utdiya mangidayawan dat tagu kan dida.
23356	MAT 6:5	“Nu manluwaḻu kayu, adiyu padaon dan man-ag-agin. Pipiyaon da un sumikada manluwaḻu’t dan sinagoga kan sidan nan-ab-abtan di kaḻsa daḻapnu ilan dat tagu dida. Tuttuwa tun ibagak kan dikayu un, inawat daon dit gun-guna da utdiya mangidayawan dat tagu kan dida.
23358	MAT 6:7	“Nu manluwaḻu kayu, adiyu anduwon nat naid si bogasa luwaḻu’n siya’d koko-on dan adi makatigammu kan Apudyus. Ta kanan da nin nu dongḻon Apudyus dit luwaḻu da gaputa andu.
23365	MAT 6:14	“Nu pakawanon yu dat makabasuḻ kan dikayu, pakawanon dikayu pay kan Ama yu ud langit.
23367	MAT 6:16	“Nu manlangan kayu’n mangan sin manluwaḻuwan yu, adi kayu manduduuya padan dan man-ag-agin. Ta manduduuyon da din ila da daḻapnu mailan kad dat tagu un nanlangan da un mangana manluwaḻu, idayaw da dida. Tuttuwa tun ibagak kan dikayu un, inawat daon dit gun-guna da utdiya mangidayawan dat tagu kan dida.
23370	MAT 6:19	“Bokona uttun pita’d mantaḻponan yu utdan talipon yu, ta kaynga’l lawa’n aminon di angngat ya lati kan awad pay lumnoka mangakaw.
23373	MAT 6:22	“Satun ata siya’d pannakasilaw ditun long-ag. Isunga nu napadda tun ata, napadda tun losana long-ag.
23375	MAT 6:24	“Maid baba-unon si mandisanona’n manselbiyan dan duwa’n apu. Ta lawengona dit osa ot piyaona dit osa, onnu ipasnok na un manselbi’t dit osa ot duḻaona dit osa. Ot padana pay kan dikayu un adiyu mabalina mandisanon din manselbi kan Apudyus kan gumamgama gumaknang.”
23376	MAT 6:25	“Isunga ibagak kan dikayu un bokona sadan makan, mainum kan badut dan mandanagan yu. Bokon kada napotpotog nat mataguwan yu nu san makan kan napotpotog nat long-ag yu nu san badut?
23379	MAT 6:28	“Apay ikadanag yu ud mambadut yu? Somsomkon yu din mandadakoḻ dan simalona sabsabung. Adida mangkokwa onnu mangganay.
23386	MAT 7:1	“Adiyu ukumon dan uduma tagu daḻapnu adin pay Apudyus dikayu ukumon.
23391	MAT 7:6	“Adiyu itdon sidan asu dan singngadan na mana nasantuwan ta dukusan kan kotban dikayu. Adiyu pay igga dan perlas sin sinagung di boḻok ta dabdabbokon da ullawa.”
23392	MAT 7:7	“Nu awad masapul yu adi kayu lumipsuta mangkodaw kan Apudyus ot itdana dikayu. Adi kayu lumipsuta man-inap ot tuḻungan dikayu kan siya’n mangdas. Adi kayu lumipsuta mangkogkog sit sawang na ot ibukatan dikayu kan siya.
23397	MAT 7:12	“Koon yu utdan pada yu un tagu din piyaon yu un koon da pay kan dikayu, ta siya’d kustu un kaipooyan dit lintoga ingkanglit Moses kan sadat insuḻun dat propeta.”
23398	MAT 7:13	“Mangoy kayu’t din nasupita sooban, ta sat nanawaga sooban kan naḻasu un daḻan manaḻan sin mannanayuna mapaligatan ot adu dan mangoy.
23400	MAT 7:15	“Alimbanan yu dat man-ag-agin propeta. Ta umoy da kan dikayu un naamma dit ila da un kama dat kannelu, yoong sat katuttuwaana kama da utdan naenget un tanana asu.
23406	MAT 7:21	“Bokona losana mangibaga kan sakon si, ‘Apu, Apu’ makaḻnok sin langita mangiyapuwan Apudyus, nu adi abusa lawa dan mangwa’t dan piyaon Ama’d langita ipakwa.
23409	MAT 7:24	“Isunga sat tagu’n mangngoḻ kan manungpal sidatu’n ibagbagak, maipada’t dit nasiliba tagu’n namoḻoy sit lap-at di batu.
23416	MAT 8:2	Ot inggaw nakutoḻ un ummoy nampalintumong sit atubang na un kanana’n, “Apu, tigammuka kabooḻama papiyaon sakon nu piyaom.”
23417	MAT 8:3	Inagpadan Jesus un kanana’n, “On, piyaok. Kumiya ka!” Ot dagusa nakaan dit kutoḻ na.
23418	MAT 8:4	Utdi, binilin Jesus un kanana’n, “Ilam ta adim ibagbaga’t udum, nu adi mandadawwos ka kan padi ta umoy ka ipaila un kummiya kaon, asika umoy mandatun kan Apudyus un kama’t dit imbilin Moses sidit si manigammuwan di losana tagu un kummiya ka.”
23420	MAT 8:6	“Apu, awad dit baba-unoka masakit sin boḻoy. Taḻona kawas ot adina makagidu.”
23421	MAT 8:7	“On, umoy ku papiyaon,” kanan Jesus.
23422	MAT 8:8	Yoong summungbat dit kapitan un kanana’n, “Apu, adika ullawaon umoy sin boḻoy ta bokona nadayawaka tagu’n umoy ka dakngon. Ibagama lawa’n kumiya din baba-unok ot kumiya.
23424	MAT 8:10	Nasdaaw si Jesus sit dongḻona di ot kinnanana’t dat tagu’n maitungtung-ud kan siya un, “Tuttuwa tun ibagak kan dikayu un pulus pay nu awad innilak si osa’t iyIsrael un manuttuwa si kama’t tuwa kapitan.
23427	MAT 8:13	Utdi, imbagan Jesus sit kapitan un, “Manaḻan kan, matungpal nat kodkodawom un kama’t dit tuttuwaoma makwa.” Ot dagusa gummilog dit baba-unon didit kapitan.
23431	MAT 8:17	Siya’d kingwana daḻapnu matungpal dit ingkanglit propeta Isaias un, “Kinaan na un losan dadit dupektun di long-ag taku kan sinagapaḻ na dat sigabon taku.”
23432	MAT 8:18	Utdit mailan Jesus dat adu’n tagu’t dit nangkalliput na, imbagana’t dat disipulus na un, “Mandoḻmang taku.”
23433	MAT 8:19	Utdi, ummadani kan siya dit osa un mistulun di lintog un kanana’n, “Mistulu, umoyak kan sika si kigada ayam.”
23434	MAT 8:20	Summungbat si Jesus un, “Unnay pay dan buwot ta awad lungug si inggawan da kan dan sissiwit ta awad lubu da yoong sakona Inyanak di Tagu, naid boḻoy ku ut man-illongak.”
23435	MAT 8:21	Inggaw pay osa’t dat disipulus na ud kanana’n, “Apu, oni ta umoy ku yan ilbon si amak.”
23436	MAT 8:22	Insungbat Jesus un, “Maitung-ud kaot kan sakon. Bay-ama sadat adi manuttuwa kan sakon ud mangilbon sida’t minatoy da.”
23439	MAT 8:25	Ot ummoy dat disipulus na pinukaw un kanan dan, “Apu taguwon dikami! Ta maḻmos takuwon!”
23440	MAT 8:26	Summungbat si Jesus un, “Apay kumimut kayu? Kaakit nat pammati yun!” Utdi, gummangun si Jesus ot ginimauwana dit bayogbog kan paḻuung ot gumminok da.
23441	MAT 8:27	Nasnasdaaw da un losan dat disipulus na ot kanan dan, “Ngad kadnin dituwa tagu’n ulay danat bayogbog kan paḻuung, tuttuwaon da tun ibaga na?”
23443	MAT 8:29	Ilan da man si Jesus kakḻata lawa’n gapappakuyan da un, “Sika un Anak Apudyus apay lingalingom dikami? Umoy ka kad situ ta umoy dikami dusaon sinat bokon payyana timpu na?”
23445	MAT 8:31	Nampakpakaasi dat dimunyu kan Jesus un kanan dan, “Nu addagon dikami, manaḻnon dikami’t dan boḻok sidi.”
23446	MAT 8:32	“Ikayu!” kanan Jesus. Ot tinengyan da dat duwa’n tagu ot ummoy da nilumnok sidadit boḻok. Utdiyon, nanggugunod dat sin-amaḻana boḻoka kaysan sit gassud ot naotdag da utdit bananaw ot losan da un naḻmos.
23450	MAT 9:2	Utdiya ininggawana’t di, inggaw da ud tagu’n nangidatong si adi makagidu’n tagu’n uumbog sit katli na. Utdit mailan Jesus un taḻona manuttuwa da kan siya, kanana’t dit adi makagidu un, “Anak, pabilogom nat somsomok nu, ta napakawanon dat basuḻ nu.”
23451	MAT 9:3	Ininggaw da ud mimistulun di lintoga nadaan sidi ot magngoḻ da man dit imbagan Jesus kankanan da utdit somsomok da un, “Mambagbaga’t maisuganggang kan Apudyus tuwa tagu.”
23452	MAT 9:4	Yoong tigammun Jesus dit somsomok da ot kinnanana’n, “Apay mansomsomok kayu’t laweng?
23454	MAT 9:6	Yoong pabilgok tu un adi makagidu daḻapnu manigammuwan yu un sakona Inyanak di Tagu, awad kalintogak situn pita un mamakawan si basuḻ.” Utdi, imbagana’t dit tagu’n adi makagidu un, “Ibagak kan sika, gumangun ka, aḻam nat obog nu ta manaḻan ka.”
23457	MAT 9:9	Tinengyan Jesus di un igaw ot utdit manaddaddaḻanana, naila na dit osa’n laḻaki un mangngadan kan Mateo un man-uuḻup si bugisa mantutupak sit pisina na. Kinnanan Jesus kan siya un, “Maitung-ud ka kan sakon.” Lummigwat si Mateo ot naitung-ud kan Jesus.
23459	MAT 9:11	Utdit mailan dat Fariseo, kinnanan da utdadit disipulus Jesus un, “Apay makakan din mistulu yu utdan man-uuḻup si bugis kan gumabasuḻ?”
23460	MAT 9:12	Yoong magngoḻ man Jesus dit imus da, siya’d summungbata kanana’n, “Sadan awad si sakit ud makasapul si man-aagas bokona sadan naid si sakit.
23462	MAT 9:14	Namingsan, inggaw da ud dummatong un disipulus Juan un Mambunbunyag kan Jesus ot inimus da un, “Apay manlangan kami’n mangan sidadin Fariseo, yoong adida manlangana mangan danat disipulus nu?”
23463	MAT 9:15	Summungbat si Jesus un, “Mabalin kad un mandomdom dadin sangaili’t din boda nu inggaw payyan kan dida dit laḻaki’n namboda? Bokon! Yoong nu dumtong dit timpu’n maaḻaon dit laḻaki’n namboda, siyadiyon ud timpu’n manlanganan da un mangan un mangipaila’t dit domdom da.”
23464	MAT 9:16	Intuluy Jesus un kanana’n “Maid mangitakup si bagu’n luput sinat dadaana badut ta nu masaksakan, mangkulisonson dit bagu’n luput ot am-amdona’n pissayon dit dadaana badut.
23466	MAT 9:18	Madama payyana makabagbagbaga’t Jesus kan dida utdit dummatong dit osa’n pangat di Judio ot nampalintumong sit sinagung Jesus un kanana’n, “Kakatoy din abeng ku un babai, yoong pangngaasim ta umoy nu agpadan kad umungaḻ.”
23469	MAT 9:21	Ta kanana’t dit somsomok na un, “Ulay nu masekgel ku ullawa din badut na, kumiyaak.”
23470	MAT 9:22	Nan-awing si Jesus ta nagikna na ot ilana man dit babai kinnanana’n, “Anak ku, pabilgom nat somsomok nu. Kummiya nat sakit nu gapu’t nat pammatim kan sakon.” Ot dagusa kummiya dit babai.
23472	MAT 9:24	Utdi kinnanana un, “Lumaksun kayu’n losan ta bokona natoy nat abeng. Masusuyopa lawa.” Inyaamang da si Jesus.
23475	MAT 9:27	Tinengyan Jesus diya igaw ot naitungtung-ud pay dat duwa’n nakuḻap kan siya. Mampappakuy da un kanan dan, “Sika’n kaganakan Ali David, kaasiyan dikami!”
23476	MAT 9:28	Utdit dumatong si Jesus sit boḻoya iinggawana, nilumnok ot nilumnok pay dat duwa’n nakuḻap un ummoy ummadani kan siya. Utdi, inimus Jesus kan dida un, “Tuttuwaon yu kad un kabooḻaka papiyaon dikayu?” “On, Apu,” kinnanan da.
23477	MAT 9:29	Utdi, inapḻusan Jesus dat ata da un kanana’n, “Kumiya kayu un kama’t nat tuttuwaon yu un makwa.”