23214	MAT 1:1	Diita maji eeta Jisas Kraist riina yimowurek eeka tar wayega yechi maji. Jisas Kraist rii Devit riiti neja. Devit rii Ebraham riiti neja.
23215	MAT 1:2	Ebraham rii Aisak riiti apoko. Aisak rii Jekop riiti apoko. Jekop rii Juda riiti apoko riiti yaka kumwoy yechaka eecha tar.
23216	MAT 1:3	Juda rii Peres, Sara piiriiti apoko. Piiriiti awi siiti hi Tema. Peres rii Hesron riiti apoko. Hesron rii Ram riiti apoko.
23217	MAT 1:4	Ram rii Aminadap riiti apoko. Aminadap rii Nason riiti apoko. Nason rii Salmon riiti apoko.
23218	MAT 1:5	Salmon rii Boas riiti apoko. Riiti awi Rehap. Boas rii Obet riiti apoko. Riiti awi Rut. Obet rii Jesi riiti apoko.
23219	MAT 1:6	Jesi rii aka tabo yima Devit riiti apoko. Devit rii Solomon riiti apoko. Riiti awi sii Yuraia riiti mima.
23220	MAT 1:7	Solomon rii Riaboam riiti apoko. Riaboam rii Abaisa riiti apoko. Abaisa rii Esa riiti apoko.
23221	MAT 1:8	Esa rii Jihosapat riiti apoko. Jihosapat rii Joram riiti apoko. Joram rii Asaia riiti apoko.
23222	MAT 1:9	Asaia rii Jotam riiti apoko. Jotam rii Ehas riiti apoko. Ehas rii Hesekaia riiti apoko.
23223	MAT 1:10	Hesekaia rii Manasa riiti apoko. Manasa rii Emos riiti apoko. Emos rii Josaia riiti apoko.
23224	MAT 1:11	Josaia rii Jekonaia riiti apoko yaka kumwoyeka eecha tar. Diita nediik Isrel ma yenya pokojichi Bebilon akamak ye ir.
23225	MAT 1:12	Poko jichi ye irek, Jehonaia rii Sialtiel riiti apoko. Sialtiel rii Serababel riiti apoko.
23226	MAT 1:13	Serababel rii Abaiat riiti apoko. Abaiat rii Elaiakim riiti apoko. Elaiakim rii Eso riiti apoko.
23227	MAT 1:14	Eso rii Sedok riiti apoko. Sedok rii Ekim riiti apoko. Ekim rii Elaiat riiti apoko.
23228	MAT 1:15	Elaiat rii Eliesa rii apoko. Eliesa rii Matan riiti apoko. Matan rii Jekop riiti apoko.
23229	MAT 1:16	Jekop rii Josep riiti apoko. Josep rii Maria siiti ma. Sii Jisas riiti awi. Riina eecha habatar Kraist.
23230	MAT 1:17	Warek, na he. Ebraham riina heechi Devit riina heechi eeta ye wayega tar. Devit riina heechi Bebilon akamak ye i poko jir nedii heechi i eeta ye 14 wayega tabatar. Bebilon akama heechi i Kraist riiti nedii eechaba 14 wayega tabatar.
23231	MAT 1:18	Dii eeta Jisas Kraist riina yimowur nobo diitata. Riiti awi Maria siina Josep riina heechiken hisiichi heechitar. Worek, rii siin saka yatarek, sii yikapwa biika eecha siir. Holi Spiritek otiirek, sii eena eecha siiri, sii her.
23232	MAT 1:19	Worek, siina yaken otiitar ma Josep rii ma kepi wey tarek, rii eena saka siina hibiya majin barek, rii siina eshar veenyechi heechi inyakan hikitar.
23233	MAT 1:20	Josep rii eena hikitarek, Harapa riiti ejel rii heechirek, ya Josep riina eecha wor: “Josep, Devit riiti neja, mii opoche siina yuyeechi heechitanakech. Sii kata tawa yikapwa Holi Spiritek siina har.
23234	MAT 1:21	Komas siita eeta yikapwa riina yimowunak riiti hi napa eecha haba, Jisas. Rii riiti ma mima yechi kapasek boboy bachi poyechi yesokwa hehar yicha tawa yikapwa. Eena riiti hi Jisas habato.”
23236	MAT 1:23	“Omunyego mima pochi sii hoyey yikapwan biika siichi yimowukiita. Yimowunak, riina eecha habakiita, Emanyuel.” (Diita maji eecha wocho, “God rii notaka eecha tawa.”)
23237	MAT 1:24	Worek, Josep rii sokwa Harapa riiti ejel rii riina otiken eecha bar majin rii eena sumowur. Rii eena sumowurek, rii mima siina yar.
23238	MAT 1:25	Siina yarek, rii siitaka eecha bana bana takasakech. Eecha ta iri, i Jisas riina yimowur. Yimowurek, Josep rii riina hi eecha habar, Jisas.
23239	MAT 2:1	Herot rii aka tabo yima tarek, Maria sii i Jisas riina Judia nosap Bethlehem akamak eeka yimowur. Worek, winymayn hechar ma ye ya sokwa nobok eeka tar. Eeta ma yecha Jerusalem akamak eeka yar.
23241	MAT 2:3	Worek, aka tabo yima Herot rii eena meejirek, rii Jerusalem ma yechaka kaw inyaka nubu nubu tar.
23243	MAT 2:5	Ye awasen eecha wor: “Judia nosap Bethlehem akamak eeka yimowukiita. God riita worek, piirapet rii mashi keyir maji eecha wocho:
23244	MAT 2:6	‘Judia nosap Bethlehem akama ma mii aka tabo yiman otiitawey, mii eeta karakadakasakech. Kwoti nediik siitii kowu tawa ma por sokwanak, eeji Isrel ma yenya nobon mukuchikiita. Eena nota eecha wocho, rii Bethlehem akamak eeka yimowukiita.’”
23245	MAT 2:7	Worek, Herot rii ya sokwa eemek tar yen kuruk uwa yaya yichi maji bar. Batarek, rii her winyumay sokwa tar nedii.
23246	MAT 2:8	Worek, rii yenya Bethlehem akamak wochirek ir. Rii eecha wor: “Na i yikapwan yeshaniga he. Kwotaq henyak, napa ya ana wonyak, ada i riina henyak, ada riiti hi kepi i yesokwabak.”
23247	MAT 2:9	Worek, ye heechi nobon icharek, ye her mashi ya sokwa eemek ye her winyumay sii mapo iri yikapwa riita water eemek i bana bana siitii buya tarek, ye her.
23249	MAT 2:11	Aka wok i yarechi ye her yikapwa rii awi siitaka eecha tarek, ye yatii bogok piitiichi ye riiti hin yesokwa tar. Worek, ye yechi ye ir kwowun tagwachi boboy kepin riina har. Gol, kwowa ya tawa hikisheboka, kwowa ya tawa ukuka eecha riina har.
23250	MAT 2:12	Worek, sukwiyari, God riita yenya eecha wor: “Kwo opoche Herot riitaka kawka ichanakech.” Ye meejichi ye heechi anadii nobok i yechi akamak ir.
23251	MAT 2:13	Yecha heechi irek, God riiti ejel por yari, Josep riina sukwiya majik bar. Bari, eecha wor: “Herot rii yikapwan ya pi sowakwoken otiito. Na sokwa. Yikapwan, nokwapaka eecha yeechi Isip nosapek na heechi i. Heechi i tanak, komas ada miina kawka wokiita. Herot rii yikapwan hechi ya pi sowakwoken otiito.”
23252	MAT 2:14	Worek, Josep rii meejichi sokwa riiti mima yikapwa yeechiniga niyik heechi Isip nosapek ir.
23253	MAT 2:15	Irek, rii eecha tarek, Herot rii har. Eecha otirek, Harapa riiti majin piirapet por riita keyiri sii eeta siiken sokwar. Eecha wor: “Ada eeji yikapwan uwarek, rii Isip nosapen heechi yar.”
23254	MAT 2:16	Winyumayn hechar ma ye yikapwa water eemek Herot riin veenyichi maji saka ya saworek, Herot rii eena hechi ri inyaka kwotayir. Worek, rii wosoworek, ri ow ana pichar ma ye Bethlehem akamak bana bana tar ta yey tar akama ma yechi eyey hoyey yikapwan sukwiya upurus tari sukwiya podat tarin eyey pi sowakwo hamar. Herot rii winyumayn otii hechar ma yenya wowohechari, hiki tarin, eena rii eecha tar yikapwan eecha otii tar.
23255	MAT 2:17	Riita eecha otii tari, piirapet Jeremaia riita keyir maji sii eeta siiken sokwar.
23256	MAT 2:18	Maji eecha wor: “Ye Rama akamak uwar ayan meejir. Harapa keya yesokwarin meejir. Resel sii siiti yikapwan eena keyatar. Keya tari, ma mima ye siina saboy eshar siikasakech. Boyewak? Yikapwan eyey hama seechir. Hama seechirek, eena keya tar.”
23257	MAT 2:19	Komas Herot rii harek, God riiti ejel por rii ya Josep riina Isipek tarek, sukwiya majik wor: Yikapwa riina sowakwo tar ma ye eeta ha hamar.
23258	MAT 2:20	Hamarek, eena na sokwanak, mima yikapwan yaniga Isrel nosapek awasen heechi ir.
23259	MAT 2:21	Worek, Josep rii sokwa mima yikapwan yeechi Isrel nosapek heechi ir.
23260	MAT 2:22	Irek, Josep rii meejir Akeleas rii apoko Herot riita otii tar Judia aka tabo yima yon rii eena yar. Eena meejichi akiichi eeta nosapek saka yirek. Sukwiya majik God riita riina eecha worek, eena rii heechi Galili nosapek ir.
23261	MAT 2:23	Ichi akama pochi siiti hi Nasaret eeka yir. Rii otiirek, piirapet yecha mashi keyir maji sii eeta siiken sokwar. Yecha eecha keyir maji eecha wor: “Yecha riina eecha habakiita, rii Nasaret ma.”
23262	MAT 3:1	Eeta nedii Jon Baptis rii ya God riiti majin Judia me biish tar eemek eeka sawo tasiir.
23264	MAT 3:3	Piirapet Aisaia rii batari, rii eeta Jon riiti yon eena batar. Rii eecha wor: “Ma por rii me biish tar eemek eeka uwato. ‘Harapa riiti nobon na sayarechicha. Riiti nobon na nagw nagwa seechi ta!’”
23265	MAT 3:4	Jon riita kamel yechi niibiik tar kapasek rikin ruwuchi putu sapik giirii tar. Rii nowo sagan saka atarek, eena saman atarek, heemi yechi bey ukun atar.
23266	MAT 3:5	Eeta nedii Jerusalem akamak tar ma ye, Judia nosapek tar ma ye, Jodan pak bana bana tar ma ye eyey heechi riitak yar.
23267	MAT 3:6	Yecha yarek, ye yechi kapasek boboyen geenyek kwodii worek, Jon rii yenya Jodan pak uku yeechi tar.
23268	MAT 3:7	Worek, Jon rii nokwapa nokwapa Peresi ma ye Sadyusi ma ye riitak uku yeechibaken eena yatarek, rii her. Hechi rii yenya eecha wor: “Kwo eeta hopo riiti yikapwa. Nama kwona wochi tawak, kwo God riita kwotay tawa boboyen kwo heechi akii ichu?
23269	MAT 3:8	Ma yenya na jecha mukuchicha: Kwo kwoti inyaka na dareboyetanak, yo kepin na otii ta. Eena na eecha mukuchicha.
23270	MAT 3:9	Opoche eecha hikitanakech ‘Ebraham rii eeta noti wayega.’ li eeta saka kiki siikiitawak. Ada kwona wocho, God rii eeta kiki sowa rii papan yeechi otiiney, iipa Ebraham nejak siikiita!
23271	MAT 3:10	Eeta yeeberu sii men muku tawa. Tawak, sii yiiken kowutu. Kata me siik kepi wanan siiney, iipa yiichi hik rabochinyak uwukiita.
23272	MAT 3:11	“Ada kwona ukuk uku yeechi tawak, ii eeta mukuchichu kwo kwoti inyaka dareboyer. Wowak, ma por rii ana komas yanak, rii kwona Holi Spiritek, hika eeka uku yeechikiita. Rii eeta harapa. Ada eeta karakada. Ada ma kepika tanak, eena ada riiti yatii ruwa tawa bobyen kiya ik.
23273	MAT 3:12	Riiti keyibochi saniga saniga heechi tawa gishagu sii riitak tawa. Tawak, rii wit otiichi sharega saka tawak, siik akak heechi tawak, sharega ye i hik tukuchichawak, uwutu! Uwutawa hi sii ha hikasakech!”
23274	MAT 3:13	Eeta nedii Jisas rii Galili nosapen heechi Jodan pak ir. Irek, rii Jon riitak uku yeechiken yar.
23275	MAT 3:14	Yarek, Jon rii Jisas riiti inyakan dareboyeken rii eena otii her. Eecha wor: “Eeta kepi miita ana uku yeechikiita. Boyewak ada miina uku yeechikiita?”
23276	MAT 3:15	Worek, Jisas rii awasen eecha wor: “Siikayekiisii. Miita keena ana uku yeechikiita. Diita yikadey nobon otiiney, sicha eyey nobo kepin sumowukiita.” Worek, Jon riita riiti majin sumowur.
23277	MAT 3:16	Jisas riina uku yeechi hamarek, rii pan heechi ameya giiriibak ya sokwar. Ya sokwarek, neer tagwar. Riina tagwachirek, God riiti Spirit sejikiir apo saka tawaga eech ya saka riitak siirek, rii her.
23278	MAT 3:17	Worek, neerek uwar aya eecha wor: “Dii rii eeta eeji ada rukusii tawa yikapwa. Riita otii tawa abo ada eena kwoya hecho.”
23279	MAT 4:1	Worek, Spirit rii Jisas riina yeechi me biish tar eemek Gaba riita riina woshepii otii otii heken eena ye ir.
23280	MAT 4:2	Eeka tarek, jisas rii aboboy yadii 40 niyi 40 rii akasakech. Biish tarek, rii eecha har.
23281	MAT 4:3	Worek, Gaba rii Jisas riitak yar. Yarek, rii eecha wor: “Miita God riiti yikapwa taney, diita papan na yeechi geyen dareboy.”
23282	MAT 4:4	Jisas rii meejichi awasen eecha wor: “Keyir maji eecha wocho: ‘Ma geyeban eechi takasakech. Ye God riiti eyey kujak saya tawa maji kepin eena sa a ta.’”
23284	MAT 4:6	“Miita God riiti yikapwa taney, miita na diika siitiichi muk durii. Keyir maji eecha wocho: ‘God riita riiti ejel yenya maji wochinak, yecha miina hehar otiikiita. Wonyak, yecha miina tapak seechikiita. Seechinak, kepi siikiita. Wonyak, miiti yatii ma papak gworomokasakech.’”
23286	MAT 4:8	Worek, Gaba rii Jisas riina yeechi harapa kwowuk ye i ye yo ye ichi eyey diita nosapek tawa kigdomen siiti harapa eyey boboyen riina mukuchi hamar.
23288	MAT 4:10	Jisas rii awasen eecha wor: “Gaba mii na heechi i! ‘God riiti keyir maji eecha wocho: ‘Eeta Harapa Ma Miiti God, riiti hiban na yesokwa ta. Riiti yoban na otii ta.’”
23289	MAT 4:11	Worek, eeta Gaba rii riina heechi saka ir. Irek, ejel ye Jisas riitak ya riina kiyatayer.
23290	MAT 4:12	Jon riina poko jicharek, Jisas rii meejichi rii heechi Galilinosapek eeka ir.
23291	MAT 4:13	Irek, rii Nasaret akamak siikasakech. Rii i Kapaneam akamak eeka siir. Kapaneam Galili pagirebak bana tar. Eeta Sebyulan Naptalai nosapek eeka tar.
23292	MAT 4:14	Riita diina otiirek, piirapet Aisaia riiti maji sii eeta siiken sokwar. Rii mashi eecha wor:
23293	MAT 4:15	“Pagiireba yepak, Jodan pa yepak Sebyulan nosap, Naptalai nosap eeka tar. Galili muk shebo shebo tawa ma eeka tawak, ye niyik yiniga ye harapa haba okoreenak hekiita.
23295	MAT 4:17	Eeta nedii Jisas rii diita majin yesokwachi bar. Rii eecha wor: “Kwoti kapasek boboyen na dareboy! God riiti kigdom diika bana bana tawa!”
23296	MAT 4:18	Jisas rii Galili pak pagiirebak chishi icharek, rii i yaka kumwoy piiriin her. Saimon, riiti anadii hi, Pita, riiti kumwoy, Endru piiriin her. Piir emiyepen mayak yater yon otiitar.
23297	MAT 4:19	Otii tarek, Jisas rii piiriina hechi uwa yayeechi piiriin eecha wor: “Ki na ya adaka eecha ta. Wonyak, ada kinya man ya tawa tobon mukuchik.”
23298	MAT 4:20	Worek, piir maya ameya heechi ya riina sumowur.
23299	MAT 4:21	Worek, rii way kawka chishitarek, rii way anadii yaka kumwoy piiriin i hebar. Piiriiti hi Jems, Jon. Piir Sebedi riiti yikapwa. Piir yechi jabiir wok tar. Piiriiti apoko Sebedi riitak ye eecha tar. Tarek, ye mayan sayaretar.
23300	MAT 4:22	Sayaretarek, Jisas rii i piiriina uwa yayar. Uwa yayarek, piir meejichi piiriiti eepi jabiirek ameya heechi piir Jisas riina ya sumowubar. Piiriiti apokon heechi ya sumowuba tar.
23301	MAT 4:23	Jisas rii eyey galili nosap i ye yatar. I ye yatarek, yechi nokwapa nokwapa lotu akak i yar maji pokii tar. Kigdom siiti hadabas maji kepin rii eena sawo tar. Rii ma mima yechi hak otii tar boboyen yeechi robotarek, ye kepi siitar.
23302	MAT 4:24	Riita eecha otiir yo maji sii eyey Siria nosapek i ye yar. I ye yarek, ma mima ye eyey ma ye hak otii ye i tarin yeechichi riitak yayar. Eyey kapasek hak otii tar boboy ma eecha tari, kapasek Spiritek tar ma yen, kuja sugwiyabak saka tar ma yen, yatii tapa ha tar ma yen yeechichi riitak yayar. Yayarek, rii eeta yenya eyey otii kepi siir.
23303	MAT 4:25	Eecha otii tarek, nokwapa nokwapa ma mima ye Galili nosapek tari, Dekapolis eeka tari, Jerusalem eeka tari, Jodan pa pagiireba yepak tari, ye heechi ya riitaban sumowu chishitar.
23304	MAT 5:1	Jisas rii nokwapa nokwapa ma mima yenya herek, rii kwowuk yo i yir. Yirek, riiti disaipel ye ya riitak ya yopo wuchi yir.
23305	MAT 5:2	Worek, riita yenya maji pokii tar. Rii pokiir maji diitata:
23307	MAT 5:4	“Kata ma ye keya tawey, God riita yenya saboyekiita! Yechi inyaka eeta kwoya wey hiki takiita.
23308	MAT 5:5	“Kata ma ye yechi hin veenyi tawey, God riita yenya mashi wosawor boboyen yepa yakiita! Yechi inyaka eeta kwoya wey hiki takiita.
23309	MAT 5:6	“Kata ma ye God riiti inyakak tawa boboyeban otii taken hiki tawey, God riipa yenya hehar otii takiikiisiichikiita! Yechi inyaka eeta kwoya wey hiki takiita.
23310	MAT 5:7	“Kata ma ye anadii man rukusii tawey, God riipa yenya rukusii takiita! Yechi inyaka eeta kwoya wey hiki takiita.
23311	MAT 5:8	“Kata ma ye inyaka apoma hechawey, yepa God riina hekiita! Yechi inyaka eeta kwoya wey hiki takiita.
23312	MAT 5:9	“Kata ma ye anadii man otiiniga ye yechaka eecha anapoy anapoy siiken otii tawey, God riita yenya riiti yikapwa haba takiita! Yechi inyaka eeta kwoya wey hiki takiita.
23313	MAT 5:10	“Kata ma yecha God riiti inyakak otii tawey, yenya kikir poyiwey, God riiti kigdom eeta yechi. Yechi inyaka eeta kwoya wey hiki takiita.
23314	MAT 5:11	Kwota ana sumowu tawey, anadii ma ye kwona wosiiboy majin banak, kapasek yon kwona otiinak, nokwapa nokwapa woshepii majin ba taney, ii kwoti inyaka sa kwoya wey hiki ta.
23315	MAT 5:12	“Na riiga ta. Kwoti hevenek tawa hadabas boboy eeta harapa. Ma ye kwona eecha otii tawey, yecha mashi tar piirapet eechaba yenya otiitar.
23316	MAT 5:13	“Ana sumowu tawa ma kwota diita nosapek tawa woshiga eecha tawa. Woshi somakwo taweyn heechiney, kwopa shecha otiinak woshi kawka somakwo takiita? Eeta yikadey woshi sii boyen otikasakech? Na kayek eeta rabowak, ma ye yatiik piitiichishitu.
23317	MAT 5:14	“Kwota diita nosapek tawa haba tawaga eecha tawa. Ma ye nokwapa nokwapa akan kwowuk yo otii tari ii veenyekasakech. (Kwowuk tawaakaman ma hechawaga, ye kwoti habe eechaba hecho.)
23318	MAT 5:15	Ma por rii lam hayichi awo bik beenyechi tadii yichikasakech. Yaho. Rii hayichi yichi tawa eemek yichi. Tawak, eeta akak tawa ma ye yaman kiki hecho.
23319	MAT 5:16	Ma ye eecha otiiwey, kwo kwoti haban na anadii man eechaba mukuchi ye inyak, ye sa heba ta. Wonyak ye sa kwoti yo kepin henyak, sa kwoti hevenek tawa Apoko riiti hin sa yesokwaba ta.
23320	MAT 5:17	“Kwo opoche eecha hikitaqnakech ada lo majin piirapet yecha pokiir majin eena ada wosowoyek yar. Ada saka eena yeechi raboken yarek. Yaho. Ada yari, lo maji mun geenyek kwodii woken eena yar.
23321	MAT 5:18	Opoche diina abosuchitanakech diitata: Neer nosap sii tanak, eyey sokwak otii tawa boboy sii sa eyey sokwanak, lo mogo saka rabokiitawak.
23322	MAT 5:19	Wowak, ma por rii eeta lo mogo pochin wosowoyeney, rii anadii man eechaba pokii taney, riipa hevenek ikarakada wey siikiita. Wowak, ma por rii lo majin hehar sumowu taney, rii anadii man eechaba hehar pokii taney riipa i hevenek harapa ma siikiita.
23323	MAT 5:20	Ada kwona wocho: lo majin pokii tawa ma Peresi ma yecha nagwa nagwa nobon otii tawey, kwota eena kiki siinan siiney, kwo iipa God riiti kigdom saka iyarekiitawak. Kwo nagwa nagwa otii tawa abo na harapa otii ta.