23214	MAT 1:1	Ya꞉su Kelisoko ba꞉ Da꞉ibidikono eyono gudula, ba꞉gala Da꞉ibidiko ba꞉ A꞉ibalahamakono galane dawala, ba꞉bene ba꞉moe ba꞉ Ya꞉sukunu mabu tawakalubino mahiloeno komola.
23215	MAT 1:2	A꞉ibalahamako tetene tupuimiti Da꞉ibidiko teta꞉mo puluhuku, Ya꞉sukunu mabu tawakalubino komo ba꞉ma ka꞉nala. A꞉ibalahamakono gudu Aisa꞉ketela. Aisa꞉kekono gudu Ya꞉ikobotela. Ya꞉ikobokono gudu Yudatela, huiyatiya Yudako kapiya kododiya꞉ha꞉, ebeno komo nani ekaki eba꞉go nemedenama꞉.
23216	MAT 1:3	Yudakono gugudi netewa ba꞉ Peleseko ba꞉gala Silako, ibino menoko ba꞉ Ta꞉imatela. Pelesekono gudu Hesalonatela. Hesalonakono gudu Lamatela.
23218	MAT 1:5	Samonokono gudu Bowasetela, ba꞉be guduino menoko ba꞉ La꞉iha꞉batela. Bowasekono gudu Obedatela, ba꞉be guduino menoko ba꞉ Lutitila. Obedakono gudu Yesitila.
23219	MAT 1:6	Yesikono gudu Da꞉ibiditila, ebete Isalaela hopoeno Ko Gawadalagima꞉ eda꞉nami. Ba꞉bene Da꞉ibidiko tetene tupuimiti Yekonayako teta꞉mo puluhuku, Ya꞉sukunu mabu tawakalubi ba꞉ ba꞉moi ba꞉bi Yunapi Koko Gawadubula, ibino mahiloeno komo ba꞉ma ka꞉nala. Da꞉ibidikono gudu Solomonotela, ba꞉be guduino menokote dopamo Ulayakono kamenama꞉ eda꞉nami.
23224	MAT 1:11	Yausayakono gudu Yekonayatela, huiyatiya ebe kapiya kododiya꞉ha꞉, ebeno komo ekaki eba꞉go nemedenama꞉. Yekonayako tetelo Ba꞉baloni alaholohopa꞉te pelamete Isalaela hoponapi heloamo puwatete ibino Ba꞉baloni hoponomamo ba꞉bo magataliya꞉.
23225	MAT 1:12	Ba꞉bene alaholohopa꞉te ibi Ba꞉baloni hopamo da꞉magataliya꞉ ba꞉ba tetene tupuimiti Yausepeko teta꞉mo puluhuku, Ya꞉sukunu mabu tawakalubino komo ba꞉ma ka꞉nala. Yekonayakono gudu Siyatiyelatela. Siyatiyelakono gudu Selababelatela.
23230	MAT 1:17	Ba꞉bema꞉ Ya꞉sukunu mabu tawakalubino komo ba꞉ma ka꞉nala. A꞉ibalahamako tetene tupuimiti Da꞉ibidiko teta꞉mo puluhuku 14 tawakalubila, ba꞉gala Da꞉ibidiko tetene tupuimiti alaholohopa꞉te tawakalubi Ba꞉baloni hopamo da꞉magataliya꞉ ba꞉ba teta꞉mo puluhuku 14 tawakalubila, ba꞉gala Ba꞉baloni tetene tupuimiti Kelisoko teta꞉mo puluhuku 14 tawakalubila.
23232	MAT 1:19	Ebeno awi Yausepeko ba꞉ hido tuputupudawanomola. Ba꞉bema꞉ ebete Ma꞉likoba꞉ kapiyama꞉ eda꞉heno ebete ebeno lamituma꞉ eda꞉ komo diya꞉tawuya꞉, ba꞉ba tetelo ebe ubila Ma꞉liko gelebadia꞉go ibuki, mabu ebe ubihinola tawakalubino holoholo hapulu ebetamo hilopo ikame.
23233	MAT 1:20	Huiyatiya ebete ba꞉moe komo ba emalagidolo Kodawa Godokono nopodawate hiyo gabodo ebetamo uluhukunate na꞉goeniya꞉, “Da꞉ibidikono hogo Yausepe, ama꞉le Ma꞉liko amia꞉no kamenama꞉ eda꞉ma꞉ akatoletola꞉la꞉, mabu ebeno tepo ipuwalo demedena ba꞉be gudu Godokono Hido-talona Gobogobote ebetamo ikami.
23234	MAT 1:21	Iyo, ebete dubu gudu kalahimima꞉ne ba꞉bene ama꞉ ebeno mahilo Ya꞉suma꞉ na꞉ka꞉miya꞉, mabu ebete ebeno tawakalubi ibino hiya꞉hiya꞉ kuba ododili ipuwane uwatete ibino ka꞉ka꞉ komula꞉lelamema꞉ne.”
23235	MAT 1:22	Ba꞉bene ba꞉moi hiliyonomo komate ikulihuya꞉, Kodawa Godote ebeno ukui hawakalimidawa ipuwado da꞉goiya꞉ ba꞉be tabote hibima꞉ keda꞉ma꞉, iyo, ya꞉lo tetelo ebete tabo ba꞉ma ka꞉na goiya꞉,
23244	MAT 2:6	‘Beteleheme haba Yudiya hopolo ditana, Yudiya hopoeno koko gawadubu ipuwalo ama꞉ deha꞉potoha꞉, mabu ama꞉ ipuwane tawakalubino watodawate kuluhukuma꞉ne, naeno Isalaela tawakalubi ebete bulamenamene.’”
23247	MAT 2:9	Ba꞉bema꞉ oloki ka꞉lamiholepa꞉te Helodikono tabo ulinate ba꞉ dito tolameniya꞉. Ba꞉bene iba꞉te ba tolamena, hegelate da꞉puluhukunako ba꞉be muhulu hopolo dopamo duminiya꞉, ba꞉be atu oloki gala na꞉kanuminiya꞉. Ba꞉ba tetelo iba꞉te oloki da꞉kanuminiya꞉ kalakala ba꞉bo nelaweniya꞉, o kalakala bada konomola꞉ka꞉, ba꞉bene ba꞉be olokiti ibi dopalamenate ba tona, guduti kebolo ka꞉kapitanuya꞉ olokiti ba꞉be tetenomamo dito nutiniya꞉.
23249	MAT 2:11	Ba꞉bema꞉ iba꞉te ba꞉be genama guamo nogomonate gudu ba꞉gala ebeno menoko Ma꞉liko ba꞉bo nulameniya꞉. Ba꞉ba tetelo iba꞉te ibino pupamo ba ahidina gudutamo papamila꞉nate ebe ba꞉bo adikuminiya꞉, ba꞉bene iba꞉te dopamo mani kokonomamo duwatehuya꞉ ba꞉bi malemale ilina uluhukulatelenate gudutamo ba꞉bo ikamehoniya꞉, ba꞉ma ka꞉na golodo mani, ape abutimino hido nibo ilina, ba꞉gala eta hido nibo ihi ilina.
23251	MAT 2:13	Ba꞉bene eta dulu Kodawa Godokono nopodawate Yausepetamo hiyolo puluhukunate ebe na꞉pegoemeniya꞉, “Wadiyala ama꞉ tiyonomo mahigate, gudu ba꞉gala ebeno menoko uwatete Isipiti hopamo nalahuta꞉la꞉. La꞉ ba꞉bolo ba nemedena, keba tetelo nale la꞉ da꞉kakiyalamema la꞉ ba꞉mamo gala ba꞉bo kakapema꞉nemata, mabu tete tatalila Heloditi gudu anakapumima꞉ Beteleheme habalo kopohowadima꞉ne.”
23253	MAT 2:15	Ba꞉bema꞉ iba꞉te Isipiti hopamo nikuliti ba꞉bolo nemediya꞉ Ko Gawadalagi Helodikono hoe teta꞉mo. Ba꞉moe komote ba꞉ ba꞉ma ka꞉na uluhukuya꞉ Kodawa Godote ebeno ukui hawakalimidawa ipuwado da꞉goiya꞉ ba꞉be tabote hibima꞉ keda꞉ma꞉, iyo, ya꞉lo tetelo ebete tabo ba꞉ma ka꞉na goiya꞉, “Naeno guduti Isipiti hopone kopema꞉ nale ebe koka꞉mima꞉nemo.”
23254	MAT 2:16	Ba꞉bene oloki ka꞉lamiholepi dubate Helodiko ha꞉da damihomiya꞉, ebete ba꞉moe komo iya꞉tawate konomamo maubuya꞉. Ebe ubi konomola gudu Kelisoko anakapumi, ba꞉bema꞉ ebete Beteleheme haba ba꞉gala tamelo demedenama꞉ ba꞉bi tawakaluba꞉tamo alaholohopi dubu boelamiya꞉, iba꞉te tolamete netewa gogo tete dubu gugudi ba꞉gala a꞉lia꞉li gugudi hiliyonomo konanakapulamema꞉. Ebete ba꞉ma ka꞉na ododiya꞉ mabu oloki ka꞉lamiholepi dubate ebe a꞉kiyamiya꞉ ko olokiti ya꞉lo netewa gogo tetelo dopamo uluhukuniya꞉.
23255	MAT 2:17	Ba꞉moe komote ba꞉ ba꞉ma ka꞉na uluhukuya꞉ Kodawa Godote ebeno ukui hawakalimidawa Yelemayako ipuwado da꞉goiya꞉ ba꞉be tabote hibima꞉ keda꞉ma꞉, iyo, ya꞉lo tetelo ebete tabo ba꞉ma ka꞉na goiya꞉,
23256	MAT 2:18	“La꞉ima habanapa꞉godone ihimi konomote uluhuku, mabu Lesula꞉te ebeno gugudi bela꞉lamena! Iyo, ebete howela꞉go dihina kekelamenaha꞉, mabu ebeno gugudi hiliyonomate ba꞉ a꞉ha꞉laha.”
23258	MAT 2:20	Nopodawate ebe na꞉goemeniya꞉, “Ama꞉ gudu ba꞉gala ebeno menoko uwatete, la꞉ Isalaela hopamo na꞉kawilala꞉la꞉, mabu gudu anakapumima꞉ dewagelenama꞉ iba꞉te a꞉ha꞉lahuya꞉.”
23264	MAT 3:3	Ba꞉ hibila, Godokono ukui hawakalimidawa Aisayate dopamo Yonekono pe komoma꞉ tabo ba꞉ma ka꞉na goiya꞉, “Lumagiti dito hopolo tabo ba꞉ma ka꞉na ibulu kopegoema꞉ne, ‘Kodawoeno gabo na꞉hiduima꞉la꞉, ebeno gabo na꞉tuputupuima꞉la꞉!’”
23265	MAT 3:4	Ba꞉ba tetelo Yonekono emede komo komopino emede komo huiyaha꞉, mabu ebete ka꞉molo-goe ipo kuba kaliko kau-goe tama kamaka꞉go pulinakui, ba꞉gala ebeno baa꞉ wawaka ba꞉gala molo benahanakui.
23268	MAT 3:7	Ba꞉ba tetelo Pa꞉lisi kapiyuimipi ba꞉gala Sa꞉diyusi kapiyuimipi, komo ibi hiliyonomate Yonetamo tolamiya꞉ ebete ibi beyamo wadulatelema꞉, huiyatiya Yonete ibi ulamete iba꞉tamo na꞉goiya꞉, “La꞉ bu kalulata! La꞉ pote ka꞉goelamiti beyamo wadulatelema꞉ da꞉pelamema, aba꞉, Godokono konomo mauba komote la꞉tamo a꞉kapa꞉mene? Ao, kopema꞉ne!
23270	MAT 3:9	La꞉ ha꞉kiya la꞉eno ukuilo ba꞉ma ka꞉na akaga꞉lanakala꞉, ‘A modobola mabu A꞉ibalahamako ba꞉ aeno iniwa nabiwila.’ Ao, la꞉ a꞉kamodobamata! Na la꞉tamo hibi tabo begoemo, Godogodolo helo bitana ebete ba꞉moi nakolamo A꞉ibalahamakono gugudi kododilimima꞉!
23271	MAT 3:10	Ba꞉bema꞉ ka꞉lo Godote ebeno kabi adi, hiliyonomo nolohoha꞉ gao keha ebete luhuti koa꞉mo kiya꞉hekema꞉ne.
23273	MAT 3:12	Iyo, ebete witi-laisoeno nonoka tama꞉mo miya꞉teno ilina a꞉lawi, ba꞉bene ebete witi-laisa nahoeno ebeno genama guamo ba miya꞉te nonoka koa꞉mo ba꞉bo kiya꞉hekema꞉ne, ba꞉be koete itana tetelo na꞉woena, a꞉kaha꞉gale.”
23275	MAT 3:14	Ba꞉ba tetelo Yonete na꞉goiya꞉, “Ama꞉le na beyamo adunatene modobola, huiyatiya mabu keka꞉ ama꞉ ba꞉be komo nagodone lawema꞉ da꞉pa꞉? Modoboha꞉!”
23277	MAT 3:16	Ba꞉bene Ya꞉suti beyane ba podolo, ba꞉ba tetenomolo Godote ebeno Hunu Haba a꞉hiya꞉midutalo ba꞉bo umiya꞉, ba꞉gala ebete eta komo ba꞉ma ka꞉na kumiya꞉, Godokono Gobogobo gimai hola keba ka꞉nala꞉ka꞉ ba꞉ba ka꞉na pihitigate ebetamo dito pemediya꞉.
23279	MAT 4:1	Ba꞉bene Godokono Gobogobote Ya꞉suku dito hopamo na꞉magatuya꞉, mabu ebe ubila Saitanatamo tete ba꞉bolo nikamete, ebete Ya꞉suku kuba gabamo kemogabuimima꞉.
23282	MAT 4:4	Ya꞉suti ebeno tabo ba huiya na꞉goiya꞉, “Godokono Bukalo tabo ba꞉ma ka꞉na itana, ‘Lumagiti ba꞉moe hopoeno baa꞉ kapiyalo a꞉kaka꞉ka꞉namene, huiyatiya ebete Godokono hiliyonomo tabo komo da꞉nahamene hibinomolo ba꞉ka꞉ka꞉namene.’”
23284	MAT 4:6	ebe ba꞉bo negoemiya꞉, “Ama꞉ Godokono hibi Guduma꞉ deda꞉na, ama꞉ ha꞉kiya hakamo na꞉nepatega, mabu Godokono Bukalo tabo ba꞉ma ka꞉na itana, ‘Godote ebeno nopopi amia꞉no komoma꞉ kopoelamema꞉ne, iyo, iba꞉te ibino kokotamo ama꞉ kopelawema꞉na꞉ta, ba꞉bema꞉ ama꞉le nakolalo nato a꞉kanukamidamena꞉ta.’”
23285	MAT 4:7	Huiyatiya Ya꞉suti na꞉goiya꞉, “Ao, nale ba꞉be kuba komo a꞉kododa꞉mo, mabu Godokono Bukalo eta tabo ba꞉ma ka꞉na itana, ‘Hopo lumagiti Kodawa Godoko pawima꞉ akewagela꞉la꞉.’ Iyo, ba꞉be mabuma꞉ hopo haba lumagiti ebeno daedae ukuia꞉mo eta komo dododimini, ebete akemalagidolala꞉ Godote ebeno ka꞉ka꞉ dito kopemula꞉mema꞉.”
23288	MAT 4:10	Huiyatiya Ya꞉suti ebetamo na꞉goiya꞉, “Saitana, ama꞉ nagodone na꞉toa! Godokono Bukalo tabo ba꞉ma ka꞉na itana, ‘Ama꞉ amia꞉no Kodawa Godoko adikumilo ebe kapiyatamo na꞉papamiwatanakuya꞉!’”
23291	MAT 4:13	Ebete Nasalete haba miya꞉pate Kapeniyama habalo nemedenami, Kapeniyama haba ba꞉ Ga꞉lili Bobo dodolo itanami, ba꞉moe bobo Sebulana ba꞉gala Na꞉patali ba꞉moi netewa gu tawakalubino hopo tamelo itanami.
23292	MAT 4:14	Ba꞉moe komote uluhukuya꞉ Godokono ukui hawakalimidawa Aisayate kebe tabo kolamagiya꞉ ba꞉be tabote hibima꞉ keda꞉ma꞉, iyo, ebete ya꞉lo tetelo ba꞉ma ka꞉na olamagiya꞉,
23293	MAT 4:15	“Sebulana hoponapi ba꞉gala Na꞉patali hoponapi, Ga꞉lili Bobamo tolame gabo tamelo demedehonama, la꞉ ba꞉bi tawakalubilata. Iyo, la꞉ ba꞉ Yodane Tuli hapuwagutilo da꞉pola꞉nama ba꞉bi tawakalubilata, la꞉eno hopoeno mahilo ba꞉ Yuha꞉ tawakalubino Ga꞉lilila.
23294	MAT 4:16	Puya꞉te du ipuwalo demedehona, iba꞉te alo konomo kumima꞉na꞉, iyo, puya꞉te hoe ipuwalo demedehona, huiyatiya ka꞉ka꞉ alote ibi ka꞉la꞉minalema꞉ne.”
23296	MAT 4:18	Ba꞉bene Ya꞉suti Ga꞉lili Bobo dododo ba peto dubu netewa ba꞉bo nulamiya꞉, Saimonoko ebeno eta mahilo Pitatela ba꞉gala ebeno ekawi A꞉nduluku, ibi netewapi daha uwateholepila, iba꞉te daha kamahamo na꞉hutiya꞉.
23301	MAT 4:23	Ba꞉bene Ya꞉suti Ga꞉lili hopo konomodo da꞉petonakui, ba꞉ba tetelo ebete Yu tawakalubino hiya꞉hiya꞉ baidi ibubulamehole genamalo ibi ba iya꞉tulame, Godote Ko Gawadalagima꞉ deda꞉na ebete ba꞉be komoeno Hido Tabo iba꞉tamo ba꞉bo olamaginakui, ba꞉gala tawakalubi ipuwalo puya꞉te hiya꞉hiya꞉ temetema꞉go demedehonama꞉ ebete ibi hiliyonomo atumu akahiduilamenakui.
23302	MAT 4:24	Ba꞉bene ba꞉ba tetelo Siliya hoponapi hiliyonomate atumu Ya꞉sukunu komo kulihote, iba꞉te ibino hiya꞉hiya꞉ temetema꞉gopi ebetamo ba꞉bo magahelenakuya꞉. Ba꞉ma ka꞉na kuba gobogobagopi, ala꞉ temetema꞉gopi, ape kodakoda temetema꞉gopi, ba꞉gala komo hiya꞉hiya꞉ tawetawa꞉gopi hiliyonomate Ya꞉sutamo da꞉pelamenakui, ebete ibi ba꞉bo hiduilamenakui.
23303	MAT 4:25	Ba꞉ hibila, ba꞉ba tetelo tawakalubi hiliyonomate Ya꞉sutamo hiya꞉hiya꞉ hopone pelamiya꞉, iyo, iba꞉te Ga꞉lili hopone, Ta꞉ni Habahaboeno hopone, Yelusalema ko habane, Yudiya hopone, ba꞉gala Yodane Tuli hapuni hiya꞉hiya꞉ pelameholete Ya꞉suku ba꞉bo ta꞉matuya꞉.
23307	MAT 5:4	Ba꞉gala puya꞉te ba꞉ma tetelo temetema꞉go dihimina, wadiyala iba꞉te na꞉kalakalahamina꞉, mabu Godote iba꞉tamo gelebadi kikalamema꞉ne!
23311	MAT 5:8	Ba꞉gala puya꞉te ibino tepo ipuwa hidamo dukulalena, wadiyala iba꞉te na꞉kalakalahamina꞉, mabu iba꞉te Godokono holoholo kumima꞉na꞉!
23312	MAT 5:9	Ba꞉gala puya꞉te maubahapa꞉tamo gelebadi dikalamena, wadiyala iba꞉te na꞉kalakalahamina꞉, mabu Godote ibi ebeno gugudima꞉ kogoema꞉ne!
23313	MAT 5:10	Ba꞉gala puya꞉te tuputupu gabodo ba wapata꞉lamena ba꞉be mabuma꞉ temeteme duwatenaka, wadiyala iba꞉te na꞉kalakalahamina꞉, mabu Godote Ko Gawadalagima꞉ deda꞉na, ba꞉be hido haboeno komo ibinola!
23315	MAT 5:12	Iyo, la꞉ konomamo na꞉kalakalahala꞉, mabu galane tetelo la꞉le Godokono Hunu Habalo la꞉eno huiya kokonomo konuwatema꞉nemata. Numa꞉la꞉, dopamo tetelo demedenama꞉ ba꞉bi kubapa꞉te atumu Godokono ukui hawakalimipa꞉tamo koko temeteme ba꞉ba ka꞉na kikalamenama꞉.”
23316	MAT 5:13	Ba꞉bene Ya꞉suti gala na꞉kagoiya꞉, “La꞉ ba꞉ ba꞉moe hopoeno solo golalata, huiyatiya la꞉eno solo golate dalatidimini, eta lumagiti gala soloma꞉ a꞉kamida꞉mene. Ba꞉be solo ba꞉ kubanomoma꞉ eda꞉, ba꞉bema꞉ tawakaluba꞉te gobogobamo hola꞉minalete natamo komikimoelema꞉na꞉.
23317	MAT 5:14	“Ba꞉gala eta komo, la꞉ ba꞉ ba꞉moe hopo konomoeno alolata, mabu hibila, haka hunulu ditana tawakaluba꞉te ba꞉be haba hidonomamo buminamena꞉.
23318	MAT 5:15	Iyo, lumagiti ebeno wuiki alo pa꞉titi bagolo ipuwamo a꞉kihata꞉mene huiyatiya ebete hawakala baha꞉mo kihatema꞉ne, ba꞉bene ba꞉be alote genama gulu demedena ba꞉bi tawakalubi hiliyonomo ka꞉la꞉minalema꞉ne.
23320	MAT 5:17	Ba꞉bene Ya꞉suti gala na꞉kagoiya꞉, “La꞉ hidamo nemalagidolala꞉, Godote Moseseko ipuwado tawakaluba꞉tamo dikalamiya꞉ ba꞉gala ebeno ukui hawakalimipa꞉te ebeno Bukamo da꞉miya꞉tiya꞉, nale ba꞉bi hidohido Tutumu Tabo gobogobamo miya꞉tema꞉ kapiya꞉ha꞉. Ao, eba ka꞉naha꞉. Nale huiyatiya ba꞉bi Tutumu Taboeno hibi komo hawakalimima꞉ piya꞉mo.
23321	MAT 5:18	Na la꞉tamo hibi tabo begoemo. Ba꞉moe hopo ba꞉gala alomo ibino ilinate tete ga꞉ga꞉nomolo ba pola꞉na Godokono Tutumu Tabote atumu ba꞉kapola꞉namena꞉, ibi hiliyonomo ipuwalo eta deha꞉potonomo tabote a꞉kalatida꞉mene. Iyo, Godote kebe tabo komokomo ebeno Bukamo da꞉miya꞉tiya꞉, ba꞉bi komate tawakalubi biya꞉tulamenakomena꞉ ebeno oko hiliyonomo upula꞉le kuitita꞉mo!
23323	MAT 5:20	Ba꞉bema꞉ nale la꞉ begoelamemata, wadiyala la꞉le Godokono Tutumu iya꞉tulamepi ba꞉gala Pa꞉lisi kapiyuimipi ibino komo nemalagidolala꞉. Tawakaluba꞉te ibi tuputupupima꞉ ga꞉lana, huiyatiya la꞉eno tuputupu emede komote ibino emede komo gogoloheno la꞉ Godokono Hunu Habamo a꞉kana꞉pa꞉la꞉hamata.”
23324	MAT 5:21	Ba꞉bene Ya꞉suti gala na꞉kagoiya꞉, “Dopamo tetelo tawakaluba꞉te Godokono eta tutumu ba꞉ma ka꞉na diya꞉tulamenakui, la꞉ uliya꞉mata. ‘Lumagi akanakapuma꞉la꞉. Pote eta lumagi danakapumimini, tawakalubino tabo anagilamelelamedawate ebetamo kuba huiya kikamema꞉ne.’
23325	MAT 5:22	Huiyatiya ba꞉ma tetelo nale eta tabo bekagoemo. Kebe lumagiti ebeno ekawitamo da꞉maubamene, tabo anagiya꞉midadawate ebetamo kuba huiya kikamema꞉ne, ba꞉gala kebe lumagiti ebeno ekawi diduduputimimini, Ka꞉nisolo dubate ebetamo kuba huiya kikamema꞉na꞉, ba꞉gala kebe lumagiti ebeno ekawi watohenoma꞉ da꞉goemene, ba꞉be kuba mabuma꞉ Godote ebe Koe Habamo konoemema꞉ne.
23327	MAT 5:24	wadiyala ba꞉ba tetelo ama꞉ amia꞉no malemale ilina ba꞉bamo na꞉miya꞉patepuya꞉. Ama꞉ dopamo tote amia꞉no ekawi negelebadimiti, ba꞉bene ama꞉ gala kapete ba꞉be malemale ilina Godotamo ba꞉bo na꞉pikamiya꞉.
23328	MAT 5:25	“Ama꞉tamo da꞉maubana ba꞉be lumagiti ama꞉ gabomani ko dubutamo da꞉magatamena꞉, la꞉ ebetamo nuluhukuhino wadiyala ama꞉ dopamo alaholodawago gelebadima꞉ na꞉nediya꞉la꞉. Ama꞉ ebe gelebadimihino, hibila, ebete ama꞉ ko dubuino kokotamo konihatema꞉na꞉ta, ba꞉bene ko dubuti huiyatiya amia꞉no kuba anagiya꞉midamete ama꞉ polisi dubutamo ba noeme, ama꞉ du genamamo ba꞉bo kotoma꞉na꞉ta.
23329	MAT 5:26	Na ama꞉tamo hibi tabo begoemo, ama꞉ du genama gulu ba nemede, gabomani dubuti kebako tete huiyama꞉ ama꞉ da꞉kiyamemena꞉, ama꞉le ba꞉bako kuba huiya modobotenomo modobotete habamo gala kakapema꞉na꞉ta, huiyatiya ama꞉le ba꞉be huiya modoboteheno a꞉kuluhukamena꞉ta.”
23331	MAT 5:28	Huiyatiya ba꞉ma tetelo nale eta tabo bekagoemo. Kebe dubuti eta kamena umiti ubi ebetamo dihatemene, Godokono umi ipuwalo ebete ebeno tepo ipuwalo ba꞉be kuba ya꞉lo ododi.
23332	MAT 5:29	Ba꞉bema꞉ amia꞉no tu hapu baiditi ama꞉ kuba gabamo demogabuimina, ama꞉ magubutiti gobogobamo na꞉da꞉na! Wadiyala amia꞉no baiditi ba꞉ma tetelo alatidi, kubala galane tetelo Godote amia꞉no ape konomo Koe Habamo a꞉da꞉na!
23333	MAT 5:30	Ba꞉gala amia꞉no tu hapu kokotote ama꞉ kuba gabamo demogabuimina, ama꞉ itamidate gobogobamo na꞉da꞉na. Wadiyala amia꞉no kokotote ba꞉ma tetelo alatidi, kubala galane tetelo ama꞉le ape konomago Koe Habamo to!”
23334	MAT 5:31	Ba꞉bene Ya꞉suti gala na꞉kagoiya꞉, “Ba꞉gala tawakaluba꞉te Godokono eta tutumu ba꞉ma ka꞉na iya꞉tulamenakuya꞉, ‘Kebe dubuti ebeno ubiha꞉ tetelo kamena dibukimini, kubaha꞉. Ebete ebe ibuki tabo pepamo miya꞉tete ebetamo ikamelo ba꞉bo konoemema꞉ne.’
23335	MAT 5:32	Huiyatiya ba꞉ma tetelo nale eta tabo bekagoemo. Eta dubuino kamenate eta dubago kuba ododihino, ba꞉bene ebeno awiti ebe ubiha꞉ma꞉ eda꞉te dito dibukimini, ba꞉be dubuti ko kuba kododima꞉ne, ba꞉bene ebete Godogodone kuba huiya hibilo kolawema꞉ne. Mabu ebeno kuba ododi komodo ebeno kamenate ba to eta dubu da꞉nelawemene, Godokono umi ipuwalo ibi netewapino ododi komote ba꞉ pilo komoma꞉ keda꞉ma꞉ne.”
23339	MAT 5:36	Ba꞉gala amia꞉no tabo ulidawate amia꞉no tabo hibima꞉ komidima꞉, ama꞉le amia꞉no mahilo akaka꞉ma꞉la꞉ mabu ama꞉ kodawaha꞉, iyo, ama꞉godolo helo kitanaha꞉ amia꞉no kapiya kilikili hinibo keyakeyama꞉ midi.
23345	MAT 5:42	Ba꞉gala kebe lumagiti amia꞉no eta ilinama꞉ ama꞉ da꞉toemehomena꞉, wadiyala ama꞉ ebetamo malemalelo nikamiya꞉. Iyo, etate eta tetelo ama꞉godone ilina lawete gala ama꞉tamo ikamema꞉ da꞉kagoemene, wadiyala ama꞉le ebe nowalubiya꞉.”
23346	MAT 5:43	Ba꞉bene Ya꞉suti gala na꞉kagoiya꞉, “Tawakaluba꞉te ba꞉ma ka꞉na diya꞉tulamenakui, la꞉ uliya꞉mata. ‘Ama꞉ amia꞉no hopodalagi malemalelo nemalagidolona, huiyatiya pote ama꞉go dalaholona ama꞉le ba꞉bako lumagitamo mauba kubaha꞉.’
23347	MAT 5:44	Huiyatiya ba꞉ma tetelo nale eta tabo bekagoemo. La꞉tamo dalaholohona, wadiyala la꞉ ibi malemalelo nemalagidolenala꞉, ba꞉gala la꞉tamo temeteme dikalamena ibi Godotamo na꞉wadiya꞉paa꞉latelenakuya꞉la꞉ ebete ibi hidamo kowalubilinama꞉.
23349	MAT 5:46	Puya꞉te la꞉ malemalelo demalagidolena, la꞉ ba꞉bi tawakalubi kapiya demalagidolenama la꞉eno ukui keba ka꞉nala꞉ka꞉? Ba꞉be mabuma꞉ Godote la꞉tamo hido huiya ba꞉kikalametamena꞉? Ao, mabu mani pilolo uwatepa꞉te atumu ibino mabulubi kapiya emalagidolenaka!
23350	MAT 5:47	Ba꞉gala la꞉ la꞉eno tawakalubi kapiyatamo hidohido komo dododilinama la꞉eno ukui keba ka꞉nala꞉ka꞉? La꞉ ba꞉bi hidohido ododili ipuwado komo tawakalubi ba꞉ka꞉gogoleoma? Ao, mabu hibima꞉ midiha꞉pa꞉te atumu ibino tawakalubi kapiyatamo hidohido komo ododilinaka!
23352	MAT 6:1	Ba꞉bene Ya꞉suti gala na꞉kagoiya꞉, “La꞉ hidamo, hidohido komo ododili tetelo komopa꞉te la꞉eno hido komo umima꞉ ibino holoholo hapulu akododila꞉la꞉. La꞉ eba ka꞉na dewagelema la꞉eno Hunu Haboeno Nabiwiti la꞉tamo hido huiya a꞉kikalama꞉mena꞉ta.
23353	MAT 6:2	Ba꞉bema꞉ malemale ilina awaepa꞉tamo ikalame tetelo komopa꞉te la꞉eno hido ododi komo umima꞉ hawakala akododa꞉la꞉. Numa꞉la꞉, ma꞉lapila netewa tawakaluba꞉te baidi ibubulamehole genamalo ba꞉gala tawakalubino holoholo hapulu ibino malemale ilina diyamo konomago ikalamenaka komopa꞉te ibi komililameholema꞉. Ba꞉bema꞉ na la꞉tamo hibi tabo begoemo, iba꞉te tawakalubino mililamehole ipuwalo ibino ko huiya ba꞉ a꞉lawa꞉, Godogodone gala a꞉kuwata꞉mena꞉.
23355	MAT 6:4	Iyo, la꞉ malemale ilina diya gabodo nikalamenakuya꞉la꞉, ba꞉bene la꞉eno Nabiwi Godote la꞉eno diya ododi komo umiti ebete ha꞉kiya la꞉tamo hido huiya bikalamenakomena꞉ta.”
23356	MAT 6:5	Ba꞉bene Ya꞉suti gala na꞉kagoiya꞉, “La꞉le Godokoba꞉ tabo ga꞉la tetelo ma꞉lapila netewa tawakalubima꞉ akeda꞉hala꞉. Iba꞉te baidi ibubulamehole genamalo ba꞉gala tawakalubino holoholo hapulu utitatate tabo madodo hunamo wadiya꞉paa꞉latelelo Godotamo ba꞉bo ga꞉lanaka, mabu ibi ubila tawakaluba꞉te ibino ga꞉la komo kulilatelema꞉. Ba꞉bema꞉ na la꞉tamo hibi tabo begoemo, iba꞉te tawakalubino mililamehole ipuwalo ibino ko huiya ba꞉ a꞉lawa꞉, Godogodone gala a꞉kuwata꞉mena꞉.
23358	MAT 6:7	“Ba꞉bema꞉ ama꞉le Godokoba꞉ tabo ga꞉la tetelo, ama꞉ Godoko iya꞉tawaha꞉ lumagima꞉ akeda꞉la꞉. Numa꞉la꞉, ba꞉bako lumagiti Godoko toemeho tetelo ba꞉ma ka꞉na emalagidolonako, ‘Nale atu toetoe tabo hiliyo teta꞉mo dolamaginakomo, ba꞉bema꞉ Godote naeno tabo hibinomolo kulima꞉ne.’
23360	MAT 6:9	Ba꞉bema꞉ la꞉ Godotamo toetoe tabo ba꞉ma ka꞉na na꞉ga꞉lanakuya꞉la꞉, ‘Aeno Hunu Haboeno Nabiwi, wadiyala amia꞉no talona mahilo tawakaluba꞉te nadipata꞉mena꞉,
23361	MAT 6:10	ba꞉gala wadiyala ama꞉le Ko Gawadalagima꞉ deda꞉na ba꞉be komote na꞉hawakalamene. Hibila, ama꞉le amia꞉no ubi keba ka꞉na ka꞉miya꞉teona Hunu Habalo ba꞉ba ka꞉na bododilinakomena꞉ta, ba꞉bema꞉ wadiyala ama꞉ hopo habalo amia꞉no ubi komokomo atumu na꞉kododilinakuya꞉.
23363	MAT 6:12	Ba꞉gala komopa꞉te atamo kuba dododilina, ale ba꞉bi kuba egebolelamete kadodoholelamema꞉nema꞉, ba꞉bema꞉ wadiyala ama꞉ atumu aeno kuba egebolea꞉mete nadodoholea꞉ma꞉.
23364	MAT 6:13	Ba꞉gala Saitanakono kuba gabamo emogabuimi ipuwalo ama꞉le huiyatiya a ba owalubi amia꞉no hido gabodo na꞉magatoenakuya꞉, iyo, ebeno kuba ododi ipuwane aeno ka꞉ka꞉ na꞉mula꞉lea꞉ma꞉, mabu amia꞉no Ko Gawadalagi komo, ba꞉gala helo konomo, ba꞉gala awagaha komo emedena emedena tetelo ama꞉godolo ba꞉pola꞉namena꞉. Ba꞉ba꞉la.’”
23365	MAT 6:14	Ya꞉suti tabo moga꞉melo gala na꞉kagoiya꞉, “Komopa꞉te kuba la꞉tamo dododili, la꞉le ibino kuba dadodoholelamema la꞉eno Hunu Haboeno Nabiwiti atumu la꞉eno kuba egebolelamete kadodoholelamema꞉na꞉ta,
23366	MAT 6:15	huiyatiya la꞉le komopino kuba adodolelameheno, la꞉eno Hunu Haboeno Nabiwiti atumu la꞉eno kuba egebolelamete a꞉kadodoholelama꞉mena꞉ta.”
23367	MAT 6:16	Ba꞉bene Ya꞉suti gala na꞉kagoiya꞉, “La꞉le Godokono oko owatima꞉ baa꞉ nahaheno da꞉pola꞉nama, ma꞉lapila netewa tawakalubima꞉ akeda꞉hala꞉. Iba꞉te baa꞉ nahaheno pola꞉na tetelo ibino dopo menemenema꞉ eda꞉halamenaka, mabu ibi ubila tawakaluba꞉te ibino baa꞉ nahaha꞉ komo kumilamema꞉. Ba꞉bema꞉ na la꞉tamo hibi tabo begoemo, iba꞉te tawakalubino mililamehole ipuwalo ibino ko huiya ba꞉ a꞉lawa꞉, Godogodone gala a꞉kuwata꞉mena꞉.
23368	MAT 6:17	Huiyatiya amia꞉no baa꞉ naheno luta tetelo wadiyala ama꞉ ba꞉be komo diya gabodo nododinakuya꞉. Ba꞉bema꞉ ama꞉ baa꞉ kapete umihino, ama꞉le kalakalago demedena ama꞉ ba꞉ ba꞉ba ka꞉na na꞉lutiya꞉, ama꞉le amia꞉no hinibo a꞉higiliwadolete amia꞉no holoholo hidamo kukulama꞉na꞉ta.
23370	MAT 6:19	Ba꞉bene Ya꞉suti gala na꞉kagoiya꞉, “La꞉ ba꞉moe hopolo ilina akadogodoguilamenala꞉, mabu ba꞉moe hopolo hidohido kaliko unawa꞉te a꞉kubahilamenaka ba꞉gala auli ilina hakate atumu a꞉kakubahilamenaka. Iyo, ba꞉ hibila, pilo tawakaluba꞉te genama guamo pogomote la꞉eno komo ilina dito kopekubahilamema꞉na꞉.
23374	MAT 6:23	huiyatiya baiditi hidamo a꞉la꞉minaleheno amia꞉no apete du ipuwalo kitanama꞉ne. Ba꞉bema꞉ ama꞉ hidamo, amia꞉no tepo ipuwoeno alote da꞉dumini, ba꞉be du komo bada konomola꞉ka꞉!”
23375	MAT 6:24	“Ba꞉gala ba꞉moe ba꞉ eta komola, lumagiti netewa gawadubatamo okodawama꞉ eda꞉ modoboha꞉. Ebete ba꞉ba ka꞉na dewagelemene etatamo ba maubana eta malemalelo bemalagidolonamene, ba꞉gala ebe etatamo ba utina eta ubiha꞉ma꞉ beda꞉namene. Ba꞉bema꞉ ama꞉ ba꞉ atumu, Godotamo ba꞉gala manitamo kapiya tetelo papamiwata modoboha꞉.”
23376	MAT 6:25	Ba꞉bene Ya꞉suti gala na꞉kagoiya꞉, “Nale la꞉ begoelamemata, la꞉eno emedeho komokomoma꞉ aka-ukuibilibilihonala꞉, iyo, la꞉le naha ilina, niho ilina, ba꞉gala pupulino ilina uwatema꞉ koamo akemalagidola꞉la꞉, mabu naha ilina ba꞉gala pupulino ilina iba꞉te kokoma꞉ keda꞉hanaha꞉. Naha ilinate lumagitamo hibi ka꞉ka꞉ ba꞉kikamemene? Ao, a꞉kikama꞉mene, ba꞉gala pupulino ilinate atumu ebeno ape emedena tetelo a꞉kowalubinamene.
23377	MAT 6:26	Ba꞉bema꞉ la꞉ holaholoeno komo nemalagidolala꞉, iba꞉te pali ilina a꞉kamihala꞉ ba꞉gala iba꞉te pelamete nahoeno kikipo a꞉kapetapihala꞉, iyo, ibino pali ilina miya꞉teno genama puliyala, huiyatiya la꞉eno Hunu Haboeno Nabiwiti iba꞉tamo baa꞉ modobolo ikalamenako. Numa꞉la꞉, Godokono malemale hibilo bitana holaholatamo, huiyatiya la꞉tamo keba ka꞉na kitana? Ba꞉ hibila, ebeno malemale la꞉tamo konomoma꞉ eda꞉te emedena emedena tetelo bitanamene!
23378	MAT 6:27	Ba꞉bema꞉ la꞉ ukui bilibilima꞉ akeda꞉hala꞉. Lumagiti ebe ha꞉kiya ebeno hoe tete eta hegelamo keba ka꞉na na꞉kihatemene, ba꞉gala ebete ebeno ka꞉ka꞉ keba ka꞉na na꞉ka꞉ga꞉gima꞉tepamene? Gabo puliyala, kitanaha꞉.
23380	MAT 6:29	Nale la꞉ begoelamemata, Ko Gawadalagi Solomonote dogodogodawanomoma꞉ eda꞉nami, huiyatiya ebete hidohido tita꞉goeno ilina da꞉pupulinakui, ba꞉bi kalikoeno titi ba꞉moe hopoeno haiyaino hido komote na꞉gogolena.
23381	MAT 6:30	Numa꞉la꞉, ba꞉moe hopoeno hemate ka꞉lo napepehuta, dumutu tawakaluba꞉te koa꞉mo kiya꞉hekema꞉na꞉, huiyatiya Godote ba꞉bi nonoka ilina tita꞉goenoma꞉ midilina, ba꞉bema꞉ ebete atumu la꞉tamo pupulino ilina modobolo bikalamenakomena꞉ta. La꞉ ba꞉moe komo hidamo iya꞉tawahaheno la꞉eno hibima꞉ midi komo Godotamo kokoha꞉!
23383	MAT 6:32	Hibima꞉ midiha꞉pa꞉te ba꞉moi ilina ukui bilibila꞉go oholena, la꞉ huiyatiya eba ka꞉na akewagelenala꞉, mabu ba꞉bi ilina la꞉godolo modobolo pola꞉naheno la꞉eno Hunu Haboeno Nabiwiti ya꞉lo iya꞉tawanako.
23387	MAT 7:2	mabu la꞉le tawakalubino komo keba ka꞉na danagilamelelamema, Godote ba꞉ ba꞉ba ka꞉na la꞉eno komo kanagilamelelamema꞉na꞉ta, ba꞉gala la꞉ komopa꞉tamo keba ka꞉na dododilinakoma, ba꞉ba ka꞉na Godote la꞉tamo atumu ba꞉kododilinakomene.
23390	MAT 7:5	A꞉iye! Ama꞉ ma꞉lapila netewa lumagilata! Wadiyala ama꞉ dopamo amia꞉no baidilo ditana ba꞉be keha lawete, ama꞉le galane hidamo gahimiti amia꞉no ekawino baidilo ditana ba꞉be puhulu deha꞉poto ba꞉bo kolawemema꞉na꞉ta.
23391	MAT 7:6	“Ba꞉gala ba꞉moe ba꞉ eta komola, la꞉le Godokono talona ilina gahagahatamo akikalama꞉la꞉. La꞉ ba꞉ba ka꞉na dewagelema, diyala, iba꞉te la꞉tamo ohobila꞉te la꞉ kubanomamo da꞉ aloholetamena꞉, ba꞉gala la꞉eno hidohido mani goegoa꞉tamo akikalama꞉la꞉, iba꞉te ba꞉bi ilina natamo mikimoelete dito miya꞉paledemena꞉.”
23392	MAT 7:7	Ba꞉bene Ya꞉suti gala na꞉kagoiya꞉, “La꞉ Godoko na꞉toemehala꞉, ebete la꞉tamo kikalamema꞉na꞉ta. Iyo, la꞉ ebeno hido komo nohowada꞉la꞉, la꞉le kumima꞉nemata, ba꞉gala gigiho nanakama꞉la꞉, ebete la꞉tamo ka꞉hiya꞉midama꞉ne.
23397	MAT 7:12	“Ba꞉bema꞉ tawakaluba꞉te la꞉tamo bada komo ododima꞉ la꞉le ubi dihatenakoma, la꞉ komopa꞉tamo ba꞉ ba꞉ba ka꞉na nododinakuya꞉la꞉, mabu Godote ebeno Tutumu Tabo Moseseko ipuwado tawakaluba꞉tamo dikalamiya꞉ ba꞉gala ebeno ukui hawakalimipa꞉te ebeno Bukamo da꞉miya꞉tiya꞉, ba꞉bi koko taboeno ipuwa kapiya ba꞉ ba꞉ma ka꞉nala, la꞉ komopa꞉tamo malemale komo na꞉hawakaliminakuya꞉la꞉.”
23398	MAT 7:13	Ba꞉bene Ya꞉suti gala na꞉kagoiya꞉, “La꞉ tutuwa gigihodo na꞉pa꞉la꞉hala꞉, mabu Koe Habamo da꞉na꞉pa꞉la꞉hanaka ba꞉be gigiho konomola, gabo kodakodaha꞉. Tawakalubi hiliyonomate ba꞉bana na꞉pa꞉la꞉hate ba꞉be gabodo tolamena.
23399	MAT 7:14	Huiyatiya Godokono Ka꞉ka꞉ Habamo da꞉na꞉pa꞉la꞉hanaka ba꞉be gigiho tutuwanomola, gabo kodakodala. Tawakalubi kapiyakapiyate ba꞉be gigiho numiti ba꞉bana tolamena.”
23400	MAT 7:15	Ba꞉bene Ya꞉suti gala na꞉kagoiya꞉, “La꞉le Godokono mahilamo ha꞉da tabo olamagimipi hidamo nulama꞉la꞉. Iba꞉te gelebadihole sipi-goegoeno tama pupuliti la꞉tamo ba꞉bo pelamenaka, huiyatiya ibino tepo ipuwalo ibi helohelo gahagaha keba ka꞉nala꞉ka꞉ ba꞉ba ka꞉nala.
23403	MAT 7:18	Iyo, hido kehalo kuba gaote a꞉kanolohamena꞉, ba꞉gala kuba kehalo hidohido gaote a꞉kanolohamena꞉,