23233	MAT 1:20	Met Zosep pot homehot orat hehan Godiz eenzolip auakavok erat pot mañah, “Zosep, ni Devidiz iz mimip, ni tovai Maria bat hekez kaev ravotun, oñ ni hatevet. Godiz Pul Tinapuhö Mariaz loporih ro okop ba ou batah,
23234	MAT 1:21	povoz batapanen pim abatao Iesu mañ. Met abat potaz kapot epat haom, Piuhö añarab horï tohot hezaek maot pimeri bavatapan.” Pot Zosepen mañah.
23236	MAT 1:23	“Met tokat ñari añ tohai abup nav-nap ñekevonañ ravat ro nap batapanen añarab pim abatao Imanuel mañohopan,” pot hah. Oñ abat mañapanez hah-potaz kapot epat hez, God darinañ honeo hez. Met Maria ñekevonañ ravahan Aisaiaz batam hahan heh-povoz rotapuv ou haravah.
23240	MAT 2:2	“Erom ae, met dei hotoh het etegin zeiz ahö nao berevahan pim kapotan etet pot hodad tat ev emeg, Petev Zudaholoz aban ahö abatavonañ ravapanezap ou ravah. Pot hodad ravat dei sat piin etet pim abatao bat hel batat biñ mañakaz hat ev emegig, pi taek ev batat bizahan hez?”
23242	MAT 2:4	Tahan Erod aban anumaihol bareñ elat mañaroohariz ahorir aban ñetï kateñiz mañairaholoz as hahan emahan at mañah, “Met Kristo eñizapanez au hahan hez-pop zei tairatak ou ravapanez menahan hezaek ari rekö hameg?” Pot at mañahan paru epat mañah, “Propet aban nap ñetiv pot menahan hezaek dei rekö hameg, Zudia hamarah Betelem zei potakanañ aban ahop berevat Israel nem añaraboz tin korav ravat hepan. Tapanen Betelem zei potahö zei modañ map ritou metat hepan. Pot menahan hezaek Kristo Betelem berevapanez ok hah.” Pot Erodin mañah.
23245	MAT 2:7	Tahan pi aban hodad ahovonañ emah-porin kilam as hahan emahan Erod parun at mañah, “Met arim zeiz hameg-okov tairarah berevahan eteg?” Pot at mañahan hañiv mañahan hatevetet,
23246	MAT 2:8	pi maot parun epat mañah, “Kar, ari Betelem zeitak sat ro popuz mel tat bar batepekepuh maot emat neen bar nañepeken nehoen sat piin etet pim abatao bat hel batat biñ mañom.” Pi pot moreg parun mañah.
23250	MAT 2:12	Tat paru poek orat hehan Godihö auakavok pot mañah, “Ari tovai Erodihaz maot sotunei, oñ non modaorotï sat arim zeisik sei.” Pot mañahan paru pim hahat tat sah.
23251	MAT 2:13	Met paru aban ahö hodadevonañ gitap berevamahaekanañari hasahan Zosep orat hehan Godiz enzol nap emat auakavok epat mañah, “Erom, met Erod pim ñai abanari meepanen emat ro okop bar batat men ñomapanez hah, povoz ni zuam bal hat Mariar ropunañ ari Zudia zei epes betet sat Izip zei posik hepeken tokat maot nañomazaratï Izip zeis betet haemepekeg, bal hat ari sei.”
23253	MAT 2:15	poek paru hepanen Erod ñomapanenahoh maot emapanez hat gaa tat heh. Met God pim propet aban napun batam epat mañahaek menahan hez, “Nem rop Izip zeisikanañ emapanez as haoman haemapan.” Met paru Izip zeisik sat hehan ñetï menahan hez-epov rotap ravah.
23256	MAT 2:18	“Met Rama zeitak iñir zakep ahov tohopanen hatevetek. Met añ Reseliz iz mimihol rohol men ñomapanezavoz homet iñ ahov hahopanen modari emat bahavï batapanez tapanen paru havï naravotü.” Met rohol men ñomahan añ Resel popuz iz mimihol iñ haohan Zeremaiaz pot hahan hezao rotap ravah.
23258	MAT 2:20	“Erom, ni hatevet. Met ro okop menapanez haohap hañomah, povoz ni bal hat nim añapur rop bavizat ari maot Israel zeisikaz sei.”
23260	MAT 2:22	“Akelaus Erod pim papapuz urutak rouvat Zudaholoz ahop ravat het gogot tamah,” pot hahan hatevetet pimaz ñaihet tat hehapuh orat hehan auakavok Betelem zeitak maot nasotuz mañahaek paru Galili zei posizañ sohot
23261	MAT 2:23	Nasaret zeitak sat heh. Met propet aban God hahan hatevetet haoh-nap ñetï mamog menahan hez-epovok pot hah, “‘Nasaret zeitakap ev,’ pot pimaz hahopan.” Met paru Nasaret zei potak sat hehan ñetï hahan hez-pov rotap ravah.
23263	MAT 3:2	“Met ari Godiz masakavoz roketak hepekezao totoi emapanez tah, povoz arim horiñ betet loporizaro borourat hezei.” Pot Zoan parun mañooh.
23264	MAT 3:3	Met Zoaniz tohopanezat ñetiv batam propet aban Godihö hahan hatevetet haoh-nap Aisaia pot hahan hez, “Ham betez narah aban nap het ñeo ñarah epat hahopan, ‘Darim Amip emapaneg, pimaz homet ñai bizat pim emohopanezaek nonor ba oñ batohozei.’”
23268	MAT 3:7	Met Zoan pot tohot hehaek, piuhö ivoh memeepanez hat Parisi abanarir Sadiusi abanari emahan pi parun etet epat mañah, “Ae, ari hamal ñaro eperi, tokat God arim horï tamegivoz hañiv anapanez ñetiv tairapuhö hahan ari hatevetet ivoh emeeman pov bazei manepek hat nehaz emeg?
23269	MAT 3:8	Met, ‘Deim horiñ betet loporizaro boroureg,’ pot hapek, povoz tin tovai sohopeken dei arim tohopekezavon etet, ‘Rotap parum horiñ havetet hodad tinao bah,’ pot arimaz haok.
23273	MAT 3:12	Met aban hamoh-pop pim savoris bat hez. Tamahaek aban nari uitikapiz gogot tovai uit kosiñ bamain batamahapuh kos poñ savorisik holat itiñadek beteamahan ñadamahan uit tinakap parum zeiñik bat em biamahavoz zut pi ari añarab pot etohopan.” Zoan parun pot mañah.
23275	MAT 3:14	Tat Zoanin mañahan hatevetet pot mañah, “Erom, met ni aban tin tapupuhö ne ivoh nemeekezap okeg, tairaiz ni emat neen okat nañeñ?”
23276	MAT 3:15	Pot mañahan Iesu hañiv epat mañah, “Evo, tovai ni okat haotun, oñ petev Godiz nañahat ni ne neteken tin ravapan.” Pot hahan Zoan Iesuz hahat hatevetet ivoh memeehan
23278	MAT 3:17	Tahan abarahanañ ñe nao epat hah, “Aban okop nem rop, nem loporï pihar manat pim tamahavon etet pimaz ahoam biñ ravamoh,” pot hah.
23281	MAT 4:3	Tahan Seten pim nakoe emat epat mañah, “Erom, ni Godiz rop, pot hameñ, povoz haken hel epeñ gipiz ravapanen nekë.”
23282	MAT 4:4	Pot mañahan Iesu pim mañahat natotuz homet ñetï hañiv piin epat mañah, “Erom, met Baiñetinavoz Tepatak epat red menahan hez, Gipiz nenatuhar dari añarab novai sookan darim loporizaroh tin hekazao ou naravotü, oñ Godiz añahan hezavoz amun homevai sookan darim loporizaroh tin hekazao ou ravohopan.”
23284	MAT 4:6	Tat maot epat mañah, “Ni Godiz rop pot hañi? Povoz epekanañ ni peg hat hotoh okoek meñet sa. Met Baiñetinavoz Tepatak epat menahan hez, God pim enzoliholon mañat meepanen zuam emat parum marañik ni navapanen hel okoñihö nim eñañik naneelotü. Pot menahan hez, povoz epekanañ peg hat meñet seken pi neñizapanen ni horï naravotü.” Pot Seten piin mañah.
23285	MAT 4:7	Tahan Iesu ñetï hañiv piin epat mañah, “Tin hañ, oñ epat amun menahan hez, Met ni nap betez nao tekez homet, ‘Nem ahop God neñizapanen tom,’ pot hat pi zu metotun. Pot menahan hez, povoz nem ahop zu metom hat betezam epekanañ peg hat okoek nameñetü.”
23287	MAT 4:9	Tahan pot mañah, “Erom, ni nem abatao bat hel batat rariñ rez bareñat ni neen nim ahop pot nemaz hakë, povoz ne nonair nai tin nañairohon eteñ-okotü nimotuhar bavatoman nim bekë.”
23288	MAT 4:10	Pot mañahan Iesu ñetï hañiv piin epat mañah, “Met Baiñetinavoz Tepatak epat menahan hez, Met God nenap darim ahop hat pi nenapuz abatao bat hel batat arim ahop bavatohozei. Pot menahan hez, povoz Seten nim hañit ne natotug, nehanañ zei nanat pataek sa.”
23295	MAT 4:17	Met Iesu Kapaneam zei potak sat heh-porah pim gogot kapot tat añarabon ñetï tin epov mañovai sooh, “Met Godiz masakavoz roketak hepekezao ev totoi haemah, povoz arim horiñ betet loporizaro borourei.”
23297	MAT 4:19	Tahan Iesu sahapuh parupin etet pot mañah, “Eroñariv, arip ev emepeken dari sakapuh pisihol bat batogü manamegivoz zut añarab batogü manat Godiz ñetiv mañohopeken hatevetehopanez gogot añairohom.”
23305	MAT 5:2	Tahan pi parun epat mañah, “Met ne arin ñetï nañ añoman hatevetei.
23312	MAT 5:9	Met paru tairari modari nae nap ser hat zei ñai tamahan ñetï barao mañamah-pori biñavonañ hepanez non pooroh hasamah, pot haravat hez. Met God parun etet pot mañapan, ‘Ari nem ñarohol ok.’
23315	MAT 5:12	Met batam Godiz propet abanari tin tovai emoohan aban pot ari etohopanez añamoh-poriz izaholohö paru horï ahoñ metooh. Met povoz zut paru ari etohopanen tokat abarah God hañ tinao ari anapanen bepekez homet biñ ahov ravat hezei,” pot mañah.
23316	MAT 5:13	Met Iesu pot mañat maot epat mañah, “Ari guaivetaz zut ravat hez. Met guaivet gipizoh beteamegin tin muz tamahavoz zut ari taput tat arim añarab modarinañ het meñizat non tinaorö mañairohoz. Oñ guaivetaz muzeo bon tapan, povoz dari tair tat maot bamuz batak? Evo, pot nao takaz nonor bon, oñ sepel tapanen kaev ravat baozour betek.
23319	MAT 5:16	Met ev arin añoh-poñiz zut ari non tinaorohar tovai sohopeken añarab modari arim pot tohopekezavon etehopanepuh God arim Pap abarah hezapuz abatao bat hel batohopan,” pot mañah.
23320	MAT 5:17	Met pot mañat Iesu maot epat mañah, “Met ñetï modao ev añomaz toh. Met Mosesir propet abanariz ñetï menahan hez-poñ betet bavon batomaz emoh, pot nemaz ari homeamegi? Evo, pot bon, oñ paru nemaz menahan hez-poñihar tovai sohoman ñetï poñiz rotapuv ou ravohopanez hat ne ev emoh.
23323	MAT 5:20	Met ñetï rotapuv ev arin añoman hatevetei. Met paru Parisi abanari met aban ñetï kateñiz mañairahol tin tamah, pot ari homeamegi? Evo, paru giz nenañinañ Godiz ñeo baval hat tamahaek ari taput tohopek, povoz God korav hezaek sepekez nonoroh nasotü. Oñ arim loporizaroh homet pim ñeo tin baval hahopek, povozahoh aban giz nenañitï hat tamah-pori ritou metat ari poek sat hepekez nonoroh sohopek,” pot mañah.
23324	MAT 5:21	Met Iesu ñetï modao epat mañah, “Batam darim mimiholon epat mañahan menahaek ari rekö hat hateveteameg, ‘Nim modap men ñomotun. Met aban napuhö pim modap men ñomapan, povoz ñevok bizapan,’ pot mañah.
23325	MAT 5:22	Oñ ne ari modariz mogao tamegivoz homet arin epat añom, Nap pim modap nao tapanen pi men nañomotü, oñ etet gitait ravapan, povozahoh God ñevok bizapan, ma nap pim modapuz mogao tat, ‘Ni horip ok,’ pot mañapan, ma ‘Ni kut hodadeo bonop ok,’ pot mañapan, povozahoh God ñevok pop bizapanen hañiv bapanen basat itiñadek betepanez non pooroh sohopan.
23329	MAT 5:26	Tapanen rotap ni zuam poekanañ naverevotü, oñ poekam hekepuh nim horï metekezavoz hañiv map bekepuhoh bon tat maot berevekë,” pot mañah. (Met ganö God hanï horiv pot etapan hezavoz dari zuam pinañ maot honeo ravakaz homet Iesu ñetï epov hah.)
23330	MAT 5:27	Met Iesu maot epat mañah, “Batam ah ñeo pot hahan haovai emooh, ‘Ari tovai biz bogï totunei.’ Pot hahan hezaek ari rekö hat hateveteameg.
23333	MAT 5:30	Ma nim mar nasihö horï nao tekez navat sapan, povoz mar pos ur el beteken sapanen mar honesinañ ravat non tinaoroh sohot tin hekë. Oñ nim mar mod pos am hepanen ganö itiñadek nevetepanen horï ravat hekë hezavoz ev hamoh,” pot mañah.
23334	MAT 5:31	Met Iesu maot parun epat mañah, “Batam mañahan haovai emooh-modao ev, ‘Met aban nap pim añap kaev metapanez garos meepanen sapanez ñetiv tepaek pot menapan, Rotap ne nimaz kaeveg sa. Pot menat manapanepuh meepanen sap.’
23335	MAT 5:32	Oñ neohö pot haovai emoohan hateveteameg-povoz homet epat añom, Añ nap pim abupunañ tin het bogï nat hepanen pim abupuhö pi betepanen sat abü modap bapan, povoz givogipuz zut bat hepanen abü betepanez poputï amun horiv am hepan. Met aban tairap pi añ kaev metapanez pop bapanezaek pi amun bogipuz zut bat hepan,” pot mañah.
23336	MAT 5:33	Met Iesu maot ñetï mod epov mañah, “Batam darim mimiholon mañahan haovai emooh-modao ev, ‘Met ari gog nao tepekez pot hapek, “Rotap ne Godiz abatavonañ epov tomaz ev toh.” Pot hapek, povoz rotap pim abatavonañ hapekez potam tei.’ Pot hahan hezaek ari hateveteameg.
23337	MAT 5:34	Oñ neohö parum haoh-epovoz arin epat añom, Met modari hatevetet barotap batapan hat Godiz abatavonañ, ma modapuz abatavonañ, ‘Rotap ne epat tom,’ pot haotunei. Ma ‘Rotap revah abarah ne epat tomaz ev toh,’ pot haotunei. Met God abarah tapuek tek tinatak toutat hezaek akeg okat haotunei.
23338	MAT 5:35	Ma ‘Rotap ham eparah ne epat tomaz ev toh,’ pot haotunei. Met ham eparah God pim eñañ mezat hezaek okeg okat haotunei. Ma ‘Rotap Zerusalem zei potaz abatavok ne epat tomaz ev toh,’ pot haotunei. Met zei pot darim ahö popuz zeit okeg ganö homet okat haotunei.
23339	MAT 5:36	Met arim gagañ abat epeñinañ amun modari hatevetet barotap batapanez hat haotunei. Met arim gag tae du natan mañepeken hod ravapane? Ma arim gag tae hod natan mañepeken du ravapane? Evo, pot bon, povoz ni nap, ‘Nem gagavoz abatavok rotap ev tomaz toh,’ pot haotun.
23340	MAT 5:37	Oñ rotap hatepek povoz, ‘Ne pot tom,’ pot hat am tei, oñ natotuzat ravapan, povoz ‘Evo, ne natotü,’ pot hazei. Met pot hapekezavoz revah abat mod nao barotap batat hapek, povoz horipuz añapanezat ok hapek,” pot mañah.
23341	MAT 5:38	Met Iesu pot mañat maot epat mañah, “Batam mañahan haovai emooh-modao ev, ‘Met aban napuhö modapuz etao ur metizapan, povoz mod popuhoen rekot ur metizapanez popuz et honeo hañ ur tizapan. Ma aban nap modapuz gitao ur tizapan, povoz popuhoen rekot ur tizapanez popuz git honeo hañ ur tizapan.’ Pot hahan hezaek ari rekö hat hateveteameg.
23345	MAT 5:42	Ma aban nap niuhö nai manekez hapanen ni bagiz gut totü, oñ am man. Ma mod napuhö nim nai upai bat tokat maot nanapanez hapanen ni tovai kaev ravotü, oñ lop masak tat am man,” pot mañah.
23346	MAT 5:43	Met Iesu ñetï mod epov amun mañah, “Batam mañahan haovai emooh-modao ev, ‘Met arimaz zait tat hepanezariz ari zait tat lop masak metohopekepuh añarab pat tairari arimaz kaev ravat hepanezariz ari kaev ravat hezei.’ Pot hahan hezaek ari rekö hat hateveteameg.
23351	MAT 5:48	Met arim Pap abarah hezap nonair naiz tin etamahavoz zut ari tinaharam tovai sohozei.” Iesu pot parun mañah.
23352	MAT 6:1	Iesu pot mañat maot epat mañah, “Met nap nim modap tin nao metekë, pot homekez pop, Ne ourah epat metoman nem modari etet nemaz, ‘Tinap ok,’ hapan, pot homet tin pov meteken pot tekezavoz nim Papap hañiv nananotü.
23353	MAT 6:2	Met herï korü nenañinañ tamah-pori mod nari nai bon hezan meñizapanez homet añarab modari etet parum abatañ bat hel batapanez ourah topour zeiñik ma iñivañik pot nañ mod pori manamah. Tamahan modari manamahavon etet pot hamah, ‘Rotap aban tinari okeg, etei.’ Pot parumaz hamahaek parumeri meñizamah-pori hañiv havat hez, povoz tokat God hañ modao paru namanotü. Met parum pot meñizapanez tamahavoz zut ari totunei,
23355	MAT 6:4	oñ kilam sat meñizei. Pot tepeken arim Papap nonair nai izek tameg-potun etet hodad hezap kilam meñizepekezavon etet hañ tinao ari anapan,” pot mañah.
23356	MAT 6:5	Met Iesu pot mañat maot epat mañah, “Mañeo hahopekez ñetiv ev. Paru giz nenañinañ mañeo hamah-pori añarab modari parun etet zait tapanez hat topour zeiñik ma ourah iñivavok het mañeo hamahan modari hatevetet parumaz pot hamah, ‘Aban tin mañeo hamahari okeg, hatevetei.’ Pot añarab parumaz hamahaek rotap mañeo hamahavoz hañiv ok havat hez, povoz tokat God añarab pot tohopanez pori hañ modao namanotü. Met ari mañeo hahopekez okat haotunei,
23366	MAT 6:15	Oñ arim modariz horï etohopanez poñiz ari unun naman het homehopek, povoz arim Papap arim horï tohopekez poñiz amun unun naman het homehot hepan,” pot mañah.
23367	MAT 6:16	Met Iesu mod epov amun mañah, “Ari porah karah Godin mañ mañohopekez gipiz nain hezavoz homet ñetï epov añoman hatevetei. Met paru giz nenañinañ mañeo hamahari modari parum abatañ bat hel batapanez hat gipiz nain het parum heriñik boteo hol betet zakep heris ravamahan añarab modari parum tamahat etet, ‘Mañeo hahopanez gipiz nain het tinarihö okat tamah.’ Pot hat parum abatañ bat hel batamahaek paru pori parum tamah-povoz hañiv havat hez, povoz tokat God hañ modao paru namanotü. Met parum tamah-pot ari tovai totunei.
23369	MAT 6:18	Tepeken añarab modari arim pot tohopekezavoz hodad narav hepanen pi arim Pap et narë hezap hatevetet et ereepan. Tat pi nonair nai izek tamegiñin etet hodad hez-pop tin etat hañiv anohopan,” pot mañah.
23370	MAT 6:19	Met Iesu pot manat ñetï modao epat mañah, “Dari ev hamarah nonair nai batogü manameg-potü tibihol men borö hamah, ma girgir reamah, ma givogiri emat parum bamah, povoz arimauz nonair nai potü ahoam batogü manepekez homet zait totunei.
23372	MAT 6:21	Met ari tairari hamarah nonair nai ahotuz zait tat batogü manepek, povoz potuzahar homevai sohopek, oñ ari tairari abarah hañ tinao helapanez zait tat tovai sohopekezari poekazahar homevai sohopek,” pot mañah.
23373	MAT 6:22	Met Iesu ñetï modao epat mañah, “Arim etañ loporizaroz ramuñadez zut hez. Met arim et poñinañ tin etehot homehopekez poriz loporizaroh ramuñad rañizamegin al teamahavoz zut al tezat hepanen tinam etevai sohopek.
23374	MAT 6:23	Oñ paru tairari etañinañ etehot home horivonañ hepanez poriz loporizaroh ramuñad upiamahan kutur manamahavoz zut paruh alizao bon hepan. Met tairariz loporizaro kuturutaz zut hepanen paru ganö, Dei alizavonañ hezari ev, pot hahopanez porih rotap kutur ahot parum loporizaroh ok am hepan,” pot mañah.
23375	MAT 6:24	Met Iesu maot epat mañah, “Aban nap rekot aban ahö houloñariviz gogot nametotü, oñ pot tapan, povoz pi aban ahö napuz pim loporï manapanepuh popuz gogot tinam tohopan, met aban ahö modapuz kaev ravat hepanepuh popuz gogot tin natotü. Met povoz zut ari rekot Godiz gogot tovai monï ahos bepekez homet zait totunei. Met ni nap monï ahos nim bookez homet zait tookez pop zuamam monisiz homevai Godiz gogotaz unun manat hekë,” pot mañah.
23376	MAT 6:25	Met Iesu ñetï mod epov amun mañah, “Povoz ne epat añoman ari hatevetei, Arim gipiz nohopekezatuz, ma arim heriñik dimir giv tohopekezatuz home midin tat, Dei taekanañ bak batah, pot homehotunei. Met God ari matut etahapuh pi pul emenahan ari birirï hez-pov tin ahö ravat hezao ok, oñ gipizor dimir giv potü betezatü ok.
23382	MAT 6:31	Met paru Godiz hodad natari pot homeamah, ‘Dari taekanañ gipizor ivov bat nook, ma dimir giv bat meok,’ pot hat home midin tamah, oñ arim Pap abarah hezap ari gipizor dimir givoz tekï tepeken pi zuam etet hodad tat arimaz homehopan, povoz pimaz hodad natariz home midin tamahat tovai ari hometunei.
23385	MAT 6:34	Povoz tokat, Honoñai tairañ deitï ou ravapan batah ee, pot homet petev tovai ganö ari home midin totunei, oñ tokat ou ravapanez porah honoñai poñiz homehopek. Tat petev ou haravat hez-nen poñiz homet hezei.” Pot Iesu pim mañairooh-abanarin mañah.
23386	MAT 7:1	Met Iesu pot mañat ñetï modao epat mañah, “God nim tookezavon etet an netapan hezavoz nim modapuz tohopanezavon etet an totun.
23389	MAT 7:4	Tat nim et kulup ahotaz hodad nat, oñ nim modapun pot mañameñ, ‘Ni kil heken ne nim et kulup goe okarap ba nevetem.’
23391	MAT 7:6	Met ari saleñir tin mod natü had bedeholor bolohol manamegi? Evo, met arim tin potü had bedehol manepeken borourat emenapan hezavoz hat potü naman tameg, ma bolohol manepeken molevok mez meet bahorï batapan hezavoz potü paru naman tameg,” pot mañah. (Povoz zut añarab nari baiñetinao hatevetet batiu tiu batat betehopanez porin maot namañ tepek.)
23392	MAT 7:7	Met Iesu maot parun epat mañah, “Met ari Godin rez kek tat mañ mañohopek, povoz pimauhö eñizat anohopan, ma rez kek tat pim nonoroz mel tovai sohopek, povoz God eñizohopanen bar batohopek, ma ari haitokoroh urohopeken rekot God hatevetet tezohopan.
23397	MAT 7:12	Met batam Mosesir propet abanariz menahan hez-poñiz kapot pot hez, met arim modarihö tin tairao etohopanez ari homet zait tat hepekez potam paru metohozei,” pot mañah.
23398	MAT 7:13	Met Iesu pot mañat mod epov amun mañah, “Met rotap añarab ahovokaro horiek sapanez haitok ahooroh ok lokat non ahooroh samah, oñ añarab pohao tin het hepanez pori haitok goeoroh samah. Met pori boi tatahoh mel tovai sohot bar batat non pooroh samahaek añarab ahovokaro nas, oñ honep honep boi tat rez kek tohot bar batat samah. Povoz met ari haitok goe poorotihar sepekez homet boi tat sohozei,” pot mañah.
23400	MAT 7:15	Met Iesu parun pot mañat maot epat mañah, “Aban moreg etohopanezarizao ev. Met aban nari emat arin ñetï moregao añat, ‘Godiz ñetï rotapuv ev añameg,’ pot hapanez pori ganö paru emat bahorï avatapan hezavoz ari ñai bizat tinam etet hezei. Met paru pori anumai sokoriz zut emohopan, oñ parum loporizaroh had ñairiz zut bahorï etohopanezari ok.
23405	MAT 7:20	Met zi hamoh-poñiz zut aban moreg pori arim ñaravatak emapanen parum tohopanezavon etet parum kapotaz zuam hodad ravat pot hapek, ‘Aban eperi zi horimedek ul horiñ badamahavoz zut moregari ev,’ pot parumaz hahopek,” pot mañah.
23406	MAT 7:21	Met Iesu pot mañat maot epat mañah, “Añarab tairari tin hom nameek amauam, ‘Deim Amip,’ pot neen nañapanez mapori rekot God hezaek sat naketü, oñ paru tairari nem Pap abarah hezapuz ñeo baval hat tohopanez nen pori rekot poek sat hepan.
23407	MAT 7:22	Met tokat God añarab ñevok bizapanez aliz posik paru ahovokaro pot neen nañapan, ‘Deim Amip, met dei nim abatao haovai Godiz baiñetinao añarabon mañoog, ma pitü paruh menat hehari ruogin añarab maot tin ravooh, ma red navor nao ahoam añarabon mañairoog.’
23408	MAT 7:23	Pot nañapanen parun epat mañom, ‘Ari betezam nem abatao haogiri okeg, ne arimaz unun, povoz nehanañ pataek sei,’ pot mañom.” Pot Iesu parun mañah.
23409	MAT 7:24	Tat pi maot epat mañah, “Met ari nem hamoh-ñetï epeñ hatevetet baval hahopekez pori tairavotï zut tat añom? Met aban hodad tinavonañ nap pim zeimak demapanez garos pi ham kezarah hamauruñ menat bahahav kez bareñapanepuh zeimak demapan.
23412	MAT 7:27	Tapanen teptep ahov urohopanen ut honoñai ahor pelohopanen iverï ñai rezat emapanepuh zei pomak bareñ edapanen map horï ravapan.” Pot Iesu parun mañat bon tah.
23416	MAT 8:2	Tahan aban obuloñ pohao tat heh-nap pim nakoe emat rariñ rez bareñat epat mañah, “Nem ahop ae, ni ne batin navatekez zait tekë, povoz haken ne tin ravom.”
23417	MAT 8:3	Pot mañahan Iesu pim maras meet aban popuh bizat epat mañah, “Ne zait toh, povoz ni tin rav.” Pot mañovaiam obuloñ map bon tahan aban pop tin ravah.
23418	MAT 8:4	Tahan Iesu aban popun epat mañah, “Tovai ni nem netohovoz modarin bar mañotun, oñ ni sat aban anumaihol bareñ elat mañaramah-napun nim heris mañaireken ni tin raveñ-epovon pi etet hodad tapan. Tapanen batam Mosesiz hahan hezat ideñariv bat ni God hañiv metekë. Teken añarab niin etet epat hapan, ‘Rotap pi tin haravah,’ pot nimaz hat maot ari honeo hepek,” pot mañah.
23420	MAT 8:6	“Nem ahop ae, met nem gog aban nap lamao tat pim eñar mar map sikö tat hezan kakam ahov hatevetehot hez.”
23421	MAT 8:7	Pot mañahan Iesu hatevetet aban popun epat mañah, “Met ne deip sopainepuh nim gog abanap batin batom.”
23422	MAT 8:8	Pot Iesu mañahan aban popuhoen maot epat mañah, “Evo, met ne aban horivonañapuz zeimakeh ni aban tinap rekot nasotü, oñ epekam ni het ñe nenao haken nem gog abanap tin ravap.
23423	MAT 8:9	Met ne nem ahö ravat hezariz irih het parum nañamahat tamoh, ma nem irih ñai aban modariz ne korav ravat hezaek poriz napun epat mañamoh, ‘Ni ok sa,’ hamohon am nem hamohoek samah, ma modapun, ‘Ni ev em,’ pot mañamohon am emamah, ma nem gog aban napun gog nao netapanez mañamohorah nem mañamohotam am tamah. Met povoz zut ni ev het ñe nenao haken pim lamao bon tapanen pi tin ravapan.”
23424	MAT 8:10	Pot mañahan Iesu aban popuz ñetï hahavoz hatevetet pi homehot het añarab pinañ honeo sooharin epat mañah, “Met rotap aban pat epop nemaz homeo badae batah-okovoz zut Israel añarab nemerih gogot tovai emoohoek epat navon ne et narë.
23426	MAT 8:12	oñ parum iz mim Godiz zei tinasik emapanez au hahan hez-pori pimaz homeo badae navat hezaek, ruapanen sat iñidoh kuturutaz lopotak het ahoam iñ hahot het kakamao hatevetehot gitahav men tep hat hepan.” Pot Iesu añarabon mañat
23427	MAT 8:13	pi ñai abanapun epat mañah, “Nim zeimakehaz sooken ne metomaz nim homet nañeñ-pov toman ou ravapan.” Pot mañovai terï taputanañ pim gog abanap tin ravah.
23432	MAT 8:18	Met añarab ahovokaro emat Iesu balopotak batat hehan etet pim mañairooh-abanarin epat mañah, “Dari havë epovoz okatasitï sak.”
23433	MAT 8:19	Pot mañovai aban ñetï kateñiz mañair-nap Iesun epat mañah, “Añairameñip ae, met ne nim sookezaek deip honeo sohopainez zait toh.”
23434	MAT 8:20	Pot hahan Iesu ñetï hañiv epat mañah, “Met had bedehol parum oramah-tekeñ hez, ma idehol parum oramah-zezeñ amun hez, oñ ne Añaraboz Nanep nem zei hemaz namak bon, povoz nim nañeñ-okovoz tinam hometahoh em.”
23435	MAT 8:21	Pot mañovai aban Iesu mañoohan hatevetevai emooh-nap Iesun epat mañah, “Nem ahop ae, ni gu haken ne sat het nem papap ñomapanen baveiromapuhoh emoman deip sohopain ma tair?”
23436	MAT 8:22	Pot mañahan Iesu hañiv epat mañah, “Met paru nemaz homeo badae navat hepanezari parumeri ñomohopanen baveirohopan, oñ ni nenañ honeo am sohopain,” pot mañah.
23439	MAT 8:25	paru Iesu bazagerï metat epat mañah, “Deim ahop ae, dari totoi havevok er horat emiv elakaz tegig, ni bal hat dei eñiz.”
23440	MAT 8:26	Pot mañahan Iesu epat mañah, “Met rotap ari nemaz homeo aviam badae batat hezaek, ñai het tat neen okat nañeg.” Pot mañat bal hat havevor hadavon bon tapanez mañahan bon tahan haveo maot pim hehat ravah.
23441	MAT 8:27	Tahan paru agol atat pot parumam nae nap mañah, “Ai ui, hadavor havevon mañahan pim ñeo hatevetet zuam hahat tat bon tahag, aban epop tair heripuhö okat tah?”
23443	MAT 8:29	ñeo ñarah epat hah, “Ni Godiz rop, tair etekez hat ev emeñ? Met deim hañ horiv etekez narav hez-eparah petev zuam kakamao etekez homet emeñi?”
23445	MAT 8:31	pituhol aban poñariviz gizasikarohanañ Iesun epat mañah, “Met ni dei oruekez homekë, povoz dei emeeken sat bol akarih lokak.”
23446	MAT 8:32	Pot mañahan Iesu parun, “Kar, ari berevat tapurih sa lokei,” mañovaiam pitü pori berevat sat boloholok lokahan bolohol daparavazañ porü hat kotï sat iv havevok ñodat emiv elat ñomah.
23450	MAT 9:2	Tat poek hehan aban nari aban eñar mar ñomat hehap bi tav tavasik bavizat, Rekot piuhö aban epop batin batapan, pot paru pimaz homeo badae batat bat emahapuh Iesuz nakoe biih. Tahan Iesu parum homet bat emahat hodad ravat aban lamapun etet epat mañah, “Erom, ne nim horï tovai emooñ-poñ ba ol haveteohö, povoz ni biñ rav.”
23452	MAT 9:4	Pot homeohan Iesu parum homeoh-pov pi hodad hatahapuh epat parun mañah, “Tairaiz ari nemaz okat homeameg?
23453	MAT 9:5	Met ‘Nim horï tovai emooñ-potü ba ol haveteohö,’ pot piin mañoh, oñ rotap ba ol haveteohö ma ba ol navet, povoz ari etet hodad nat hez. Oñ aban epopun, ‘Ni bal haz,’ pot mañoman pi petev bal hapanen ari etepekezaek nem kezao ou ravapanen hodad tepek.
23454	MAT 9:6	Met ne Añaraboz Nanep ev het ari añaraboz horï tamegiñ bavetehomaz kez pov neeh hez-pot hodad tepekez ne aban epopun, ‘Ni bal haz,’ mañoman bal hapanen etet nem kezavoz ari hodad tepek.” Iesu parun pot mañat aban lamapun pat, “Ni bal hat bi tav tavas bat nim zeitakaz sa.”
23455	MAT 9:7	Pot mañahan aban pop bal hat pim bi tav tavas bat sahan paru añarab etet hehari agol atat pot hah, “Rotap Godihö pim kezao aban epop manahan okat tahan eteg.” Pot hat paru Godiz abatao bat hel batat biñ mañovai sooh.
23457	MAT 9:9	Met Iesur mañairooh-abanari poek hehaekanañ sohot etehan Matiu pim takes monis booh-zeimakeh toutat hehan Iesu piin etet epat mañah, “Erom, ni emeken deip honeo sohopain.” Pot mañahan Matiu bal hahapuh Iesunañ parup sah.
23459	MAT 9:11	Tahan Parisi aban narihö parun etet pim mañairooh-abanarin epat at mañah, “Erohol ae, met arim añairamahap tairaiz pi aban horï tamah-okorinañ honeo paru toutat het gipiz namah?”
23460	MAT 9:12	Pot hahan Iesu hatevetet parun hañiv epat mañah, “Aban nap lamao nat tinam hepanez pop meñizat batin batapanez popuhaz nasotü, oñ aban nap lamao tat hepan, povoz meñizat batin batapanezapuhaz sapan.
23461	MAT 9:13	Met povoz zut ne, ‘Dei aban tin tamegiri ev,’ pot hamah-poriz hat ne naem, oñ aban horï ravat hezari meñizomaz hat ne emoh. Met Baiñetinavoz Tepatak pot menahan hez, Met ari giz nenañinañ nemaz hat anumaihol bareñ elat mañarohopeken uveo berevohopanezavoz ne God zait nat, oñ arim loporizarohanañ tin homet nae nap masak metohopekez ne zait toh. Met ari ñetï añoh-epovoz kapot hodad tepekez tin homevai sohozei.” Iesu parun pot mañah.
23462	MAT 9:14	Pot mañahan sahan tokat Zoan ivoh memeohapuz mañairoohari emat Iesun epat mañah, “Met dei ma Parisi abanari porah karah aliz nañik mañeo haokaz gipizor ivovoz ah ñeo hat nain het mañ hameg, oñ paru nim mañairameñ-abanari deim tameg-pot nat, povoz homet at nañakaz ev emeg.”
23463	MAT 9:15	Pot mañahan Iesu hañiv epat mañah, “Met añarab nari parum kapotak nap emapanen paru pinañ honeo het biñ ravat gipiz nohopan, oñ tovai sohot tokat ñai aban narihö aban pop basapanez porah pim kapotakari pimaz zakep tat gipiz nain hepan.
23465	MAT 9:17	Met mod nao amun pot hez. Aban nap iv ñerë hep hop hop hatat hepanez mamogavok ivov holapanen emat beo rezapanen zuam rapat ozourapan, oñ iv ñerë hep magei tinavok ivov holapan, povoz rapat naverevotü, oñ tin hepan.” (Pot Iesu paru Zuda pimeri parum iz mimiholoz mañovai emoohat pim ñetï mageivonañ bahoneo batotun hezavoz homet ñetï epovokaro mañah.)
23466	MAT 9:18	Met Iesu ñetï pov mañohot hehan Zudaholoz topour zeimakez aban ahö nap pim totoi emat rariñ hamarah rez bareñat epat mañah, “Erom, nem ñarip totoiam ñomapanez tahan ne emoh, oñ ni sat nim maras pim herisik bizeken pi maot tin ravat hepan.”
23470	MAT 9:22	Tahan Iesu havoe tat añ popun etet epat mañah, “Eñarim, nim homeo neohö batin navatomaz badae bateñ, povoz ni tin haraveñ.” Pot mañovaiam terï taputanañ añ pop tin ravat sah.
23472	MAT 9:24	Tahan pi parun pot mañah, “Met ñari akap nañom, oñ pi ok au unun orat hezag, ariparo iñ hamegiek bon tat havï ravat berevat sei,” pot mañah. Met pot mañahavoz homet añarab pori pimaz kek haoh.
23473	MAT 9:25	Tahan Iesu añarab pori baverevahan iñidoh sahan ñari pop oraeh-zei girü povok lokat pim marasiz bat, “Bal haz,” hahan bal hah.
23475	MAT 9:27	Pot metahapuh Iesu zei pomakehanañ berevat nonoroh soohan aban etañ kut tat heh-nañariv pim tokat emohot ñeo ñarah epat mañovai emooh, “Devidiz iz mimip ae, ni deipimaz zakep tat eñiz.”
23476	MAT 9:28	Pot mañovai emoohan Iesu sat kohat zei namakeh lokahan parup pim nakoe emahan Iesu parupin at mañah, “Ne rekot arip batin avatomaz homeamegi?” Pot hahan parup hañiv epat mañah, “Gu, rotap ni rekot deip batin avatekë.”
23477	MAT 9:29	Pot mañahan Iesu parupim etañik marasikaro biit pot mañah, “Aripim homet emeg-pov rotap ravah.”
23478	MAT 9:30	Pot mañovaiam parupim etañ tin eteh. Tahan Iesu parupin ah ñe kezao epat mañah, “Tovai aripim etoh-ñetï epov añarabon mañotunei.”
23481	MAT 9:33	Tahan Iesu pitü pop ruahan aban pop betet berevat sahan ñeo hahan añarab agol atat etet pot hah, “Met ev Israel darim zei epesik mamog okat nao dari et narë heg.”
23482	MAT 9:34	Pot hahan Parisi abanari etet epat hah, “Met pituholoz ahop pinañ het pi kezao manat hezan pituhol añaraboh menat hezaek ruamahan samah,” pot mañah.
23485	MAT 9:37	pim mañairooh-abanarin epat mañah, “Met av epesik gipiz utap hatat hez-epotü map ahoam hez, oñ gipiz epotü bat batogü manapanez añarab aviam hez,
23486	MAT 9:38	povoz av posiz maupun mañ mañohopeken pi gog añarab modari ba ou batapanen gipiz epotü batogü manohopan.” (Poek añarab meñizohopanezari honep honep hez, povoz God modari ba ou batapanezavoz piin mañ mañohopanez homet Iesu parun mañooh.)
23491	MAT 10:5	Met aban eperi meepanen gogot tohopanez pot mañah, “Met ari tovai añarab patarir añarab Sameriaholoz zeiñik sotunei,
23493	MAT 10:7	pot parun mañohopek, ‘Godiz masakavoz roketak hepekezao totoi ev haemah.’
23498	MAT 10:12	Met ari zei natak sat zei namakeh lokat poek hepanezarin, ‘Ari lop tinarizaronañ hezei,’ pot mañepek.
23501	MAT 10:15	Met pot etapanez añarab poriz epat añom, Met batam añarab Sodom zeitak heh-pori horï povor kao ahoam tooh, povoz tokat God ari añarab ñevok evizapanezarah pi Sodom pori hañ horiv metapan, oñ zei añarab het arimaz kaev ravapanezatak hepanez poriz horivohö Sodom añaraboz batam tooh-pov ritou metat map ahö ravapanezaek God paru hañ horï ahö mapov metapan,” pot mañah.
23502	MAT 10:16	Pot mañat maot epat mañah, “Met ari hatevetei, ne bol sipsip sokoriz zut ari emeeman aban had ñairiz zut hoririz ñaravatak sepekez ok teg, povoz hamalehol sapanezaekaz tinam et bameet samahavoz zut ari tinam arim hezhezavoz korav ravat id pururuaholoz sokoam sa em tamahavoz zut ari tinam tovai sohozei.
23511	MAT 10:25	Povoz añarab modarihö aban mañohopanez pop tairao metohopanezavoz zut pim irih hepanezari amun taput metohopan, ma gogovoz aban korav pop nao metohopanezavoz zut gog povok hepanezari amun metohopan. Met ne arim koravop paruh batiu tiu navatat, ‘Pi Bielsebul, pituholoz papap, ak,’ pot nemaz hahaek ari nem irih hezari amun batiu tiu avatat arimaz ñetï moregañ ahoam hahopan,” pot mañah.
23512	MAT 10:26	Met Iesu pot mañat maot epat parun mañah, “Rotap paru horï etohopan, oñ parumaz ari ñaihet totunei. Met petev kil izek horï hat tovai samah-map poñ tokat ba ou batapanen ari etepek.
23517	MAT 10:31	Met ari añarab idehol ritou metat hez, povoz pi arimaz korav hezag, modariz ari ñaihet totunei.” Pot pim mañairooh-abanarin mañah.
23518	MAT 10:32	Iesu pot mañat maot epat mañah, “Met tairap, ‘Iesu nem ahop ok,’ pot añarabon ourah mañohopanez pop tokat abarah nem Papap etet hepanen ne pimaz, ‘Epop nemop ev,’ pot haom.
23519	MAT 10:33	Oñ pi tairap ne kos rez nanat, ‘Ne pimaz unun,’ pot añarab modari hatevetet hepanen nemaz hapanezap tokat abarah nem Papap etet hepanen ne pin, ‘Ne nimaz unun,’ pot mañom,” pot parun mañah.
23520	MAT 10:34	Iesu pot mañat maot epat mañah, “Met ne ari añarab ev hamarah het eñizat bahon avatoman tin hepekez ev eroh, pot homeamegi? Evo, oñ ari añarab ba everat bamain main avatomaz ev eroh.
23524	MAT 10:38	Met tairap nenañ emohopanez pop, ne nemauz zaitiv betet nem Papapuz hahat baval hat pim zaitivok samoh-povoz zut, pi pop nem tamoh-taput tovai emohot epat homehopan, Met ne Iesuz zaitivok sohoman modari honoñai tairao netapan, ma ur noñomapanez hapanez porah ne kaev ravat ñaihet tat navetetü. Pot nemaz homet emookez pop nenañ honeo pohao tin het hekë. Oñ nap pim herisiam tin hepanez homet ñaihet tapanez pop rekot nenañ honeo naketü, oñ horï ravapan,” pot mañah.
23526	MAT 10:40	Pot mañahapuh Iesu maot epat mañah, “Met ari nem ñetiv mañovai sohopeken añarab tairari eñizat tin etohopanez pori ne amun neñizat tin ok netohopanezavoz zut ravat hepan, ma nem Pap nemeehan eroh-pop amun meñizat tin ok metohopan.
23527	MAT 10:41	Met añarab tairari Godiz ñetiv ourah hahopanezapun etet, ‘Propet aban Godiz ñetiv darin añamahap ok,’ pot pimaz hat meñizat tin metohopanez pop tokat God propet abanari hañ tinao manapanezarah zu taput paru añarab meñizohopanez pori amun manapan. Ma añarab tairari aban tin tohopanezapun etet, ‘Aban tinap ok,’ pot pimaz hat meñizat tin metohopanen tokat God aban popuz hañiv manapanezaek zu taput paru añarab pot tohopanez pori amun manapan.
23528	MAT 10:42	Ne rotap arin epat añoman hatevetei, Met nem tokat emohot abatao bon hepanez-nap ivovoz metapanen tairap piin etet, ‘Iesuzap ev,’ pot hat ivov holat manapanez pop tin pot metapanezavoz hañ tinao tokat havapan.” Pot parun mañah.
23531	MAT 11:3	“Met ‘Tokat nap emapan,’ pot hahan hezan dei ñai bizat etet hezag ni tapupu? Ma mod nap tokat ok emapanez etet hek?”
23532	MAT 11:4	Pot at mañahan Iesu hañiv epat mañah, “Met ari sat Zoanin petev nem tamohon ari hatevetet eteameg-epeñiz bar mañei.
23533	MAT 11:5	Met etañ kut tat heharir eñañ horï ravat heharir aban obuloñ pohao tat heharir hat koveñ unun manat heh-pori map batin batamohovoz ñetiv, ma ñomamahari maot baval hamohovoz, ma añarab, ‘Dari horï hezaek tairap eñizapan,’ pot hahot hezarin Godiz ñetiñ mañamohon hateveteamahavoz ñetiv, ma hatevetet eteameg-epeñiz ñetiñ ari sat piin bar mañei.
23534	MAT 11:6	Met tairap nem tamohovoz homet, Rotap emapanez hah-tapup ev, pot homet lop houlorizaronañ naketuz pop pim loporih biñ ravat hepan, pot piin sat mañei.”
23535	MAT 11:7	Pot mañahan paru sahan Iesu Zoaniz ñetiv añarabon epat mañah, “Met batam Zoan ham betez nonair nai bon heh-narah hehan ari poek tair toohavon etehopekez hat poek soog? Met havos teptepivok basaem tamahavoz zut aban betez napun etepekez hat soogi?
23541	MAT 11:13	Met batam Mosesir propet aban mapori epat haovai emooh, ‘Met tokat propet aban nap Elaiza popuz het toohavoz zut modap ou ravat zu taput tohopan.’ Pot haovai emoohaek Zoan Elaizaz tooh-taput tohopanezap haverevah. Met ñetï añoh-epovoz ari hatevetet barotap batepek, ma barotap navatotü batah?
23545	MAT 11:17	Met ñaro poriz narihö biñ ravat tenaveñ urat modarin epat mañamah, ‘Ari deinañ honeo emat daat mezei,’ pot mañamahan mod pori kaev ravat epat hamah, ‘Evo, dei kaev.’ Pot hamahan tapurihö maot iñ mazamañ hahot mod porin epat mañamah, ‘Ari deinañ iñ mazamañ honeo haok.’ Pot maot hamahan mod pori kaev ravat epat hamah, ‘Evo, dei iñ mazamañ haovai iñ haokaz kaev.’ Met ari petev ev hez-eperi ñaro poriz zut tameg.
23546	MAT 11:18	Met Zoan emahapuh pi goerahanañ pohao bain ivov nain heh. Tat porah karah pi gipiz nainotuz ahao hat hehan ari etet ñaroholotï zut tat añohovoz zut pimaz kaev ravat, ‘Pitup menat hezan okat tamah,’ pot ari haog.
23547	MAT 11:19	Oñ ne Añaraboz Nanep emat gipizor bain ivov nohot hezan ari etet ñaroholotï zut tat añohovoz zut kaev ravat nemaz pot hameg, ‘Aban epop pi gipizor bain ivov ahoam namahap ev. Tat pi aban takes monis bamaharir horï modarinañ ñod reet hez,’ pot nemaz hameg. Oñ Godiz hodad tinao ari bat hegitin dei Zoaniz tin hodad teg narab, oñ ari pot bon, kut hez.” Pot parun mañah.
23549	MAT 11:21	“Ui, ari Korasin zeitak añarab ma Betsaida zeitak añarab, mai zakep ari tokat honoñai ahov bepekezari okeg, arim zeitakaroh ne lamari batin batat pituhol ruoh, oñ arim horiñ navet am hez. Met batam Taiar Saidon zei potakaroh añarab Godiz hodad natari hehaek aban nap het nem red navor nao arin añairamoh-epeñiz zut nañ tat lamari batin batahatin parum horiñ bavetepanez zakep tat ki zeneñ paru rau rau tat boteo hol ruah narab, oñ ne arin red povor kao añairamohon ari et hareet arim horiñ navet. Povoz tokat ari añarab ñevok eviipanez porah Taiar Saidon zei potakarohari parum horivoz hañiv aviam bapan, oñ arim horivoz hañiv ari ahoam bepek.”
23551	MAT 11:23	Pot hahapuh modarin epat mañah, “Met ari Kapaneam zei potakari, arim abatañ bat hel batat abarah helepekez homeamegi? Evo, ari poek rekot nahelotü, oñ horiek evetepanen sepek. Met batam Sodom zeitakari horiñ ahoam tohot hehan zei pot bahorï batahan ñadat bon tah. Oñ nap poek het nem tamoh-red navor nao tahan etehatin parum horï tooh-poñ betehan zei pot am tin heh narab, oñ ne arin red povor kao añairoohon ari et hareet arim horiñ navet. Povoz tokat ari añarab ñevok eviipanezarah Sodom pori parum horivoz honoñaiv aviam bapan, oñ arim horiñiz hañiv ari ahoam bepek.” Pot parun mañah.
23553	MAT 11:25	Pot hat Iesu epat mañ hah, “Apai, ni nenap abarar hamarah hezatur hezariz maup hez. Met paru nari pot hamah, ‘Dei hodad ahö tinavonañ het tovai sameg.’ Pot hamahari nim ñetï rotapuv hodad tapan hezavoz ba iz batameñ, oñ paru, ‘Dei hodadeo tekï hezari eveg, eñizooken tin hodad ravook,’ pot hamahariz ni hatevetet kapot tin hodad tapanez meñizameñ, povoz homet ne nimaz biñ ravat hez.
23554	MAT 11:26	Met Apai, rotap nimauz zaitivonañ añarab pot metameñ-povoz ne eteamohon tin ravamah.” Pot mañ mañah.
23555	MAT 11:27	Tat añarabon maot epat mañah, “Met nem Papapuhö gog tamoh-map epeñiz neen au nañahan hez, met pi nenapuhö ne pim ropuz tamohot tin hodad hez, ma ne pim ropuhö nem Papapuz tamahat ne tin hodad hez. Met añarab tairari ne mañairohoman paru tin hodad tohopanezari amun nem Papapuz tin hodad tohopan, oñ añarab pot natotuzari pimaz hodad natotü.
23557	MAT 11:29	Met ne aban masakavonañap hez, met ari gog tairao tovai sohopekez ne arin añom-povoz homet nenañ honeo hepeken eñizat añairohoman ari honoñai natotü, oñ tohou het arim loporizaro bakez avatohoman tin hepek.” Pot parun mañah.
23560	MAT 12:2	Tahan Parisi aban nari etet Iesun epat mañah, “Erom ae, met petev darim gogot natotuz alizas ev, oñ nim mañairameñ-abanari ahao hahan hezao elat aliz epesik gog okat tat uit uloñ tavat namahag eterë.”
23561	MAT 12:3	Pot hahan Iesu hañiv epat mañah, “Evo, paru horiv ok nat, oñ Devidiz tah-ñetï pov ari rekö hamegiek tin hodad nata? Met Devid popur pimeri emohot gin ñomat gipizoz mel tahan bon tahan paru kohat Godiz tup ahomakeh bereñ Godiz au hat bizooh-nañ aban anumaihol bareñ elat mañaramah-nenari nohopan, pot hahan hezaek Devid pop paru pot toohariz nap bon, oñ pi am lokat berë poñ bahan paru nah.
23566	MAT 12:8	Met ne Añaraboz Nanep darim gogot natotuz aliz hahan hezañiz maup ravat hezap ev.” Iesu pot parun mañah.
23568	MAT 12:10	aban maras bel ravat ñomat hehap heh. Tahan Parisi aban pi parum ah ñe nao elapanen paru, “Pi horiv ok tah,” pot hat ñevok biipanez homeh-narihö emat Iesun epat at mañah, “Met rekot aban napuhö darim gogot nat aliz epesik aban lam nap batin batapane? Ma pot tapanez pop Mosesiz ah ñe nao elapan?” Pot aban porihö at mañahan
23569	MAT 12:11	Iesu parum hahavoz hodad haravat hañiv epat parun mañah, “Met arihanañ nap ni bol sipsip hon nenap manookezaek bol sipsip pop aliz hameg-poñiz nasik hamauruvok er horat hepanen ni, ‘Gogot natotuz alizas eveg, rekot gogot tat nem bol okop navotü,’ pot ni nakaotü, oñ am sat nim bol sipsip pop bekë.
23570	MAT 12:12	Met añarabohö bol sipsipihol ritou metat hez, povoz bol sipsipip sat bekezavoz zut aban napuhö petev aliz epesik gog tin okat nao tat aban modap meñizat batin batapanen Mosesiz ah ñe nao naelotü.”
23571	MAT 12:13	Pot mañat Iesu aban maras bel ravat hehapun epat mañah, “Nim maras tu haz mee.” Pot mañahan mar bel pos meehan mar mod tin hehasiz zut tin ravah.
23576	MAT 12:18	“Met nem gog aban ba ou batohon hezap ev, povoz ne pimaz ahoam biñ ravat het nem loporï pihar manat hez. Povoz nem Pul Tinap pihar manoman het nem ñetï kateñ añarab maporizaron mañohopan.
23579	MAT 12:21	Met pi pot tovai sohopanen añarab zei maposikarohari etet, ‘Pi nenapuhö rekot dari eñizohopan,’ pot pimaz hahopan.” Met Aisaiaz pot menahan hez-pov Iesu tovai soohan rotapuv ou ravah.
23581	MAT 12:23	añarab ahovokaro hehaek etet agol atat epat nae nap mañah, “Met pi Devidiz ro iz mim eñizapanez hahan hezan ñai biit eteameg-pop ma patapuhö okat tamah?”
23582	MAT 12:24	Pot hahan Parisi abanari hatevetet kaev ravat epat parumam kil haoh, “Evo, met pi aban horip okeg, pituholoz ahop Bielsebul popuhö kezao manamahan pituhol añaraboh menat hezaek ruamahan samah.”
23583	MAT 12:25	Met Bielsebul popuz kezavonañ tamah-pot homet hahavoz Iesu hodad haravat parun epat mañah, “Erohol ae, met paru añarab zei nasik togü honet hepanepuh kaev ravat berat toguñ main main ravat nae nap menohopanezaek, parum mamog tin hepanezao horï ravat hepan. Ma zei natak añarab nae nap zei ñai tovai sohopanezaek, parum hepanezao amun horï ravapan.
23585	MAT 12:27	Oñ ari nemaz, ‘Pi Bielsebul popuz kezavonañ pituhol ruamahan samah,’ pot hamegivoz epat arin at añom, Met arimeri tairapuz kezavonañ pituhol ruamahan samah? Ma hameg-popuz kezavonañ pitü pori ruamaha? Met pot parun at mañepeken paru epat arin añapan, ‘Evo, dei rekot Seteniz kezavonañ pim pitü pori naruotü.’ Pot arin añapanezaek ari nemaz okat hag-pov moregao ravapan.
23587	MAT 12:29	Met modao ev. Aban kez nap pim zeimakeh hepanen aban givogï nap sat kunak lokat pimotü givogï bapane? Evo, pot bon, oñ garos aban kez popuz eñar maraz birepenañ demat betepanen oraepanenahoh pim zeimakeh lokat pimotü givogï bapan.” (Met pim ñetï hah-epovoz zut garos Iesu pi Seten mez haer horat ritou metat hetahoh pituhol pi unun ruoh.)
23588	MAT 12:30	Pot mañat maot epat mañah, “Met añarab tairari nemaz homet naketuz pori nenañ zei ñai tohopanezari ok, ma paru tairari nem añarab batogü naman tohopanezari paruhö nemeri baverat bamain main batohopanezari ok.
23589	MAT 12:31	Met epat añoman ari hatevetei. Ari añarab ñetï horï tairao hapek, ma horï tairao tepekezaek rekot God horï poñ ba ol betepan, ma ne Añaraboz Nanepuz homet ñetï horï tairañ hapekez poñ rekot God ba ol betepan. Oñ Pul Tinapuhö nap meñizat kezao manapanen tin nao tapanen, napuhö Pul popuz abatao batiu tiu batat, ‘Setenizao ok tamah,’ pot hapan, povoz God rekot petev ma tokat parum hapanez horï pov ba ol navetetü, oñ pohazao am het hepan,” pot mañah.
23591	MAT 12:33	Pot mañat Iesu maot epat mañah, “Met zi tin hepanezamedek ul tinañ badapan, met zi horï hepanezamedek ul horiñ badapan. Met dari zi ul tinañin etet, ‘Zi tinamed ev,’ pot hameg, ma zi ul horiñin etet, ‘Zi horimed ev,’ pot hameg.
23594	MAT 12:36	Met hatevetei. God arim ñeo hat an etapanez porah ñetï horï tairañ petev ari ev het hameg-poñ rekot ba iz navatotü, oñ God ba ou batat ari honep honepun epat at añapan, ‘Ni horï haoñ-okoñiz kapot tair?’ Pot at añohopanen ari honep honep kap potaz bar mañohopek.
23595	MAT 12:37	Tat ari tairari ñetï tinao hamegiri honep honepun pi pot añapan, ‘Ni tin haovai emooñip ok.’ Oñ ari ñetï horiv hamegiri honep honepun pi pot añapan, ‘Ni horï haoñip okeg, horivoz hañiv bekë,’ pot arin añapan,” pot mañah.
23596	MAT 12:38	Pot Iesu Parisi aban porin mañat bon tahan aban ñetï kateñiz mañair-narir Parisi aban porihanañ narihö piin epat mañah, “Añairameñip ae, met ni dari añarab rekot natotuz red ahö nao teken dei etekaz zait teg. Met ni pot tekenahoh dei etet nim kapotaz hodad ravak.”
23597	MAT 12:39	Pot hahan Iesu parun hañiv epat mañah, “Ari añarab eperi God betet horï nenañ tohot hez. Tat ne Godiz kezavonañ red ahö nao añairoman etepekez hameg, oñ neohö red nao betezam arin naañairotü. Oñ batam propet aban Zonaz tahavoz zut red nen pov toman etepek.
23600	MAT 12:42	Met batam añ nap zei hotoh nasik het kuin ahop ravat heh-pop pim zeis betet hotoh emat aban ahop Solomon pop hodad tinavonañ het ñetiv hahot hehaek hatevetepanez hat pi emah. Tat pim ñetivon hatevetet hodad tinao bah. Met Solomon hodad tinavonañ ok haoh, oñ nem hodadevohö pimov ritou metat hezan ne ev het ñetiv añamohon ari hatevetet hodad tinao nav hez, povoz tokat ari añarab ñevok eviipanezarah añ pop piuhö het arim pot tamegivoz homet, ‘Ari hañ horiv bepekezari ok,’ pot arimaz hapan,” pot mañah.
23601	MAT 12:43	Pot mañat maot epat mañah, “Met ne arim tamegivoz homet aban pituhol menat hepanez naputï epat zu tat añom. Met pitup aban nap menat hepanezaek ruapanen pi berevat sat zei betezasik hepanezaekaz melahar etevai sohopan. Tapanen pim hepanezaek bon tapanen
23602	MAT 12:44	pi maot epat hapan, ‘Met ne somapuh nem mamog hehö-zei pomakeh maot sat lokom.’
23603	MAT 12:45	Pot hapanepuh pi sat etepanen pim zei pomak ivov betet batin batapanen hepanen, etet pi maot borourat sat pim modari map horï tohot hepanezari 7 bavizat sapanepuh aban popuh paru mapori lokapan. Tapanen aban pop pim garos pitü honepunañ het aviam horï ravat hehat naketü, oñ pitü pop ruapanen sapanezaek pim modarin mañat bavizat em lokat pi map bahorï batapanen hepan. Met povoz zut ari petev horï tamegiri map horï ravat hepek,” pot mañah.
23605	MAT 12:47	Tahan aban napuhö parun etet piin epat mañah, “Erom ae, nim nonopur bosihol iñidoh emat ari ñetiv hapekez nimaz gaa tat hez.”
23606	MAT 12:48	Pot mañahan Iesu hañiv epat hah, “Rotap ok hañ, oñ tairari nem nonopur bosihol ravat hez?”
23607	MAT 12:49	Pot at mañahapuh pim mañairooh-añarabon marasinañ mañairat pot hah, “Met nem nonopur naner bos ev hezag, etei. Met añarab tairari nem Pap abarah hezapuz zaitivok tovai sohopanez pori amun nem nonoholor bosiholor sauhol ravat hezari ok,” pot mañah.
23611	MAT 13:3	Tahan ñetiñ nañir nañitï bavatat añarabon mañooh. Pot toohapuh epat mañah, “Met aban nap uit bi nañ pim avasik betepanez basahapuh,
23616	MAT 13:8	Met mod nañ ham haleñai tinarah ñodat berevahapuh uloñ badah-poñiz nañik aviam 30 badahan, mod nañik ahö heriam 60 pot badahan, met modañik ahoam 100 badah.” Iesu ñetï pov mañat epat mañah,
23617	MAT 13:9	“Met ari hat koveñinañari okeg, nem ñetï hahö-epovon hatevetet tin hodad ravei,” pot mañah.
23618	MAT 13:10	Tahan pim mañairooh-abanari emat epat at mañah, “Met tairaiz ni añarabon ourah namañ, oñ ñetiñ nañir nañitï bavatat mañameñ?” Pot at mañahan Iesu hañiv epat parun mañah,
23619	MAT 13:11	“Met Godiz masakavoz roketak hepekez nonor iz ravat hehaek petev ari nenari pimauhö hodadeo anamah, oñ modari hodadeo naman tamahavoz homet okat mañamoh.
23624	MAT 13:16	Met batam Godiz propet aban nari ma añarab tin modari arim petev nem añairamohon etet hateveteameg-epeñin etet hatevetepanez paru zait tooh, oñ paru mamog et narë, ma hat navet heh, povoz ari etañinañ etet, hat koveñinañ tin hateveteamegiek biñ ravat lop tinarizaronañ hezei,” pot mañah.
23626	MAT 13:18	Iesu pot mañat maot epat mañah, “Kar, uit biñiz ñetï añoh-epovoz kapot epat arin añoman hatevetei.
23631	MAT 13:23	Met bi ul nañ ham haleñai tinarah ñodat berevat ul tinañ badah, pot añoh-poñiz zut añarab nari Godiz ñetivon hatevetet parum loporizaroh tinam biamahapuh baval hat sohot ul tinañiz zut nari aviam tin tovai samah, met nari ahö heriam tin tovai samah, met nari ahoam tin tovai samah,” pot mañah.
23632	MAT 13:24	Met Iesu pot mañahapuh navotï bavatat mod epov parun mañah, “Met God arim koravopuz masakavoz roketak hepekezavoz homet aban napuz tahavotï zut tat epat arin añoman hatevetei. Met aban pop pim avasik uit bi nañ beteh.
23635	MAT 13:27	Tahan aban av posiz maupun pim gog abanarihö epat mañah, ‘Deim ahop ae, met ni avasik uit bi tinañ beteñ, oñ tair tahapuh sisiñ horï okoñ honeo berevat hez?’
23636	MAT 13:28	Pot mañahan aban av posiz maup epat mañah, ‘Met aban pat nemaz kaev ravat hez-napuhö okat tah.’ Pot hahan pim gog abanari piin epat mañah, ‘Met dei rekot sisiñ horï okoñ sat batiz beteka?’
23637	MAT 13:29	Pot mañahan aban maup pat, ‘Evo, met ari uit biñ magei berevamahaek sat sisiñ horï okoñ batiivai ganö batiipik hezag, am sa hep.
23638	MAT 13:30	Met tokat ahö ravapanez porahahoh gogot tohopanezarin mañoman sat sisiñ okoñ batizat ut urat basat mañaratahoh uit uloñ bat emat nem gipizoz zeimakeh bizapan,’” pot mañah.
23639	MAT 13:31	Met Iesu mod navotï bavatat ñetï epov mañah, “Met Godiz masakavoz roketak hepekezavoz ñetiv miz bi ul goe povotï zu tat epat añom. Met bi pov aban nap goevotar hamarah ñedeamah,
23640	MAT 13:32	oñ goe povotar ñedeamahan berevat ahö ravamahapuh zi modañ ritou metat mar aruñ ahö ravamahan idehol emat parum zezeñ poek bizat oramah.”
23641	MAT 13:33	Met modao epat mañah, “Ari Godiz masakavoz roketak hepekezao ist parava botevonañ bahoneo batat biamahavoz zut hez. Met añ nap ist pov aviam bat parava bot ahovonañ honeo biit basat em tamahan map tu hat ahö ravamah,” pot mañah.