23214	MAT 1:1	Met garos aban Abraam heh, met pim ro iz mimip Devid, met Devidiz ro iz mimip Iesu, met Iesu Kristoz iz mimiholoz abatañ ev.
23215	MAT 1:2	Met Abraamiz rop Aisak, met Aisakiz rop Zekop, met Zekopoz rohol Zudar pim naner bos,
23216	MAT 1:3	met Zudaz roñariv Peresir Sera, met parupim nonopuz abatao Tama. Met Peresiz rop Esron, met Esroniz rop Ram,
23218	MAT 1:5	met Salmoniz rop Boas, met Boasiz nonopuz abatao Reap. Met Boasiz rop Obet, met Obetiz nonopuz abatao Rut. Met Obetiz rop Zesi,
23219	MAT 1:6	met Zesiz rop Devid. Met Devid pi, Zudaholoz kiñ ahop ravat hehap. Met Devidiz rop Solomon. Met ro popuz nonop pi garos Uraia bat heh.
23220	MAT 1:7	Met Solomoniz rop Reaboam, met Reaboamiz rop Abaia, met Abaiaz rop Asa,
23223	MAT 1:10	met Esekaiaz rop Manasa, met Manasaz rop Emon, met Emoniz rop Zosaia,
23224	MAT 1:11	met Zosaiaz rohol Zeoakinir naner bos. Met Zeoakin heh-porah aban patarihö Israel añarab basat Babilon zeisik meñehan het añarab poriz mañoohat tovai sooh.
23225	MAT 1:12	Met Babilon poek sat hehapuh Zeoakin pim rop Sialtiel batah. Met Sialtieliz rop Serubabel,
23228	MAT 1:15	met Eliutaz rop Eleasa, met Eleasaz rop Matan, met Matanez rop Zekop.
23229	MAT 1:16	Met Zekopoz rop Zosep. Met Zosep pi Maria Iesu batahapuz abup ravat heh. Met Iesu pop, pi Kristo, batam Godihö pi erat eñizapanez au hahan hehap ok.
23230	MAT 1:17	Met Abraamiz iz mimihol batovai emoohan emohot Devid batahan 14 ravah. Met Devidiz iz mimihol batovai emoohan emohot Zosaia batahan 14 ravah. Met Babilon zeisik Israel añarab basat meñehan het am batovai emoohan emohot Kristo batahan 14 ravah.
23231	MAT 1:18	Met Iesu Kristo batahavoz ñetiv pot hez. Pim nonop Maria Zosep bapanez au hahan heh, oñ parup nav hehan Godiz Pul Tinapuhö Mariaz ñekevok rop ba ou batah.
23232	MAT 1:19	Tahan Mariaz abü auep Zosep pi aban tinap, povoz Maria ñekevonañ hez-ñetï pov hatevetehapuh Marian tu ravapanez ñetï horï nao namañ, oñ pi, Ne añ okop navotü, pot pi kilam homeoh.
23233	MAT 1:20	Met Zosep pot homehot orat hehan Godiz eenzolip auakavok erat pot mañah, “Zosep, ni Devidiz iz mimip, ni tovai Maria bat hekez kaev ravotun, oñ ni hatevet. Godiz Pul Tinapuhö Mariaz loporih ro okop ba ou batah,
23234	MAT 1:21	povoz batapanen pim abatao Iesu mañ. Met abat potaz kapot epat haom, Piuhö añarab horï tohot hezaek maot pimeri bavatapan.” Pot Zosepen mañah.
23235	MAT 1:22	Met batam propet aban Godihö hahan hatevetet haoh-nap añarabon pot mañooh,
23236	MAT 1:23	“Met tokat ñari añ tohai abup nav-nap ñekevonañ ravat ro nap batapanen añarab pim abatao Imanuel mañohopan,” pot hah. Oñ abat mañapanez hah-potaz kapot epat hez, God darinañ honeo hez. Met Maria ñekevonañ ravahan Aisaiaz batam hahan heh-povoz rotapuv ou haravah.
23237	MAT 1:24	Enzolip auakavok Zosepen pot mañahan Zosep etañ elat bal hahapuh mañahat tat Maria pimamakeh basat meñehan heh,
23239	MAT 2:1	Met Zudia zei posiz ahop Erod hehan Betelem zeitak Maria Iesu batahan gitap berevamahaek, zei hotohasikanañ aban zeizañiz kapotaz hodad ahov heh-nari Zerusalem zeitak emat Erodin epat mañah,
23242	MAT 2:4	Tahan Erod aban anumaihol bareñ elat mañaroohariz ahorir aban ñetï kateñiz mañairaholoz as hahan emahan at mañah, “Met Kristo eñizapanez au hahan hez-pop zei tairatak ou ravapanez menahan hezaek ari rekö hameg?” Pot at mañahan paru epat mañah, “Propet aban nap ñetiv pot menahan hezaek dei rekö hameg, Zudia hamarah Betelem zei potakanañ aban ahop berevat Israel nem añaraboz tin korav ravat hepan. Tapanen Betelem zei potahö zei modañ map ritou metat hepan. Pot menahan hezaek Kristo Betelem berevapanez ok hah.” Pot Erodin mañah.
23245	MAT 2:7	Tahan pi aban hodad ahovonañ emah-porin kilam as hahan emahan Erod parun at mañah, “Met arim zeiz hameg-okov tairarah berevahan eteg?” Pot at mañahan hañiv mañahan hatevetet,
23247	MAT 2:9	Met pot moreg mañahan paru pim hahat hatevetet gu hat sapanez tahan mamog zeiz etet emooh-pov parum garosik sahan paru etet tokat sooh. Tat zeiz pov rop oraeh-zei pomakez revah sat gaa tat hehan,
23249	MAT 2:11	kohat zei pomakeh lokat ropur nonopun etet ropuz abatao bat hel batapanez hat parum rariñ rez bareñat biñ mañah. Met parum golivor zi tik aer ulagï tinavonañavor zi tik mav ulagï tinavonañ modao parum kituk bavelahan hehaek hoh rezat tezahapuh Iesu manah.
23251	MAT 2:13	Met paru aban ahö hodadevonañ gitap berevamahaekanañari hasahan Zosep orat hehan Godiz enzol nap emat auakavok epat mañah, “Erom, met Erod pim ñai abanari meepanen emat ro okop bar batat men ñomapanez hah, povoz ni zuam bal hat Mariar ropunañ ari Zudia zei epes betet sat Izip zei posik hepeken tokat maot nañomazaratï Izip zeis betet haemepekeg, bal hat ari sei.”
23252	MAT 2:14	Pot mañahan Zosep zagerï tat bal hahapuh Mariar ropunañ tapuratï zei pot betet hotoh sohot Izip zei posik sat
23253	MAT 2:15	poek paru hepanen Erod ñomapanenahoh maot emapanez hat gaa tat heh. Met God pim propet aban napun batam epat mañahaek menahan hez, “Nem rop Izip zeisikanañ emapanez as haoman haemapan.” Met paru Izip zeisik sat hehan ñetï menahan hez-epov rotap ravah.
23254	MAT 2:16	Met Zoseper Mariar Iesu hasahan tokat aban hotohanañ emooh-pori emat Erodin namañ kilam sahavoz homet pi kaev ravat gitaitiv ahoam tahapuh pim ñai abanarin mañat meehan, sat Betelem zeitak ma zei potaz okat epat zei goeñik Iesu batovai pinañ honeo ro batahan krismas navokaro nao bon nat heh-pori map men ñomah. Met tairaiz ro pot narav heh-pori menah hometunei, oñ aban hodadevonañari Erodin zeiz ahov haverevah-pot mañahaek pi hodad povoam homeme het mañahan men ñomah.
23255	MAT 2:17	Met batam God hahan hatevetet haoh-propet abanap Zeremaia tokat tapanezat pot hahan hez,
23256	MAT 2:18	“Met Rama zeitak iñir zakep ahov tohopanen hatevetek. Met añ Reseliz iz mimihol rohol men ñomapanezavoz homet iñ ahov hahopanen modari emat bahavï batapanez tapanen paru havï naravotü.” Met rohol men ñomahan añ Resel popuz iz mimihol iñ haohan Zeremaiaz pot hahan hezao rotap ravah.
23257	MAT 2:19	Met Izip zeisik Zoseper añapur rop hehan Erod ñomahan darim Amipuz enzolipuhö maot erat Zosepen auakavok epat mañah,
23258	MAT 2:20	“Erom, ni hatevet. Met ro okop menapanez haohap hañomah, povoz ni bal hat nim añapur rop bavizat ari maot Israel zeisikaz sei.”
23261	MAT 2:23	Nasaret zeitak sat heh. Met propet aban God hahan hatevetet haoh-nap ñetï mamog menahan hez-epovok pot hah, “‘Nasaret zeitakap ev,’ pot pimaz hahopan.” Met paru Nasaret zei potak sat hehan ñetï hahan hez-pov rotap ravah.
23263	MAT 3:2	“Met ari Godiz masakavoz roketak hepekezao totoi emapanez tah, povoz arim horiñ betet loporizaro borourat hezei.” Pot Zoan parun mañooh.
23264	MAT 3:3	Met Zoaniz tohopanezat ñetiv batam propet aban Godihö hahan hatevetet haoh-nap Aisaia pot hahan hez, “Ham betez narah aban nap het ñeo ñarah epat hahopan, ‘Darim Amip emapaneg, pimaz homet ñai bizat pim emohopanezaek nonor ba oñ batohozei.’”
23265	MAT 3:4	Met Zoan pop pim dimip bol kamereholoz taetanañ matut tahan hehap meet, zapatis anumai kosisik matut tahan hehas pavarah urahan hehan pi mainiaholor ñed urü nenao nooh.
23268	MAT 3:7	Met Zoan pot tohot hehaek, piuhö ivoh memeepanez hat Parisi abanarir Sadiusi abanari emahan pi parun etet epat mañah, “Ae, ari hamal ñaro eperi, tokat God arim horï tamegivoz hañiv anapanez ñetiv tairapuhö hahan ari hatevetet ivoh emeeman pov bazei manepek hat nehaz emeg?
23269	MAT 3:8	Met, ‘Deim horiñ betet loporizaro boroureg,’ pot hapek, povoz tin tovai sohopeken dei arim tohopekezavon etet, ‘Rotap parum horiñ havetet hodad tinao bah,’ pot arimaz haok.
23270	MAT 3:9	Met arimam tovai, Abraam deim iz mim tinap ok, povoz dei pim zut Godiz ñarohol ravat hez, pot homeamegi? Evo, pot ari hometunei. Met ne rotapuam arin epat añom, God rekot hel upai epeñ bat Abraamiz iz mimihol matut tapanen ou ravat pim ñarohol ravat hepan.
23271	MAT 3:10	Met God zi kapoñik enarinañ menapanez baval hat kip tat ñai bizat hez. Tat zi tairañ uloñ tin navad hepanez poñin etet pi menat itiñadek betepanen map ñadapan.
23272	MAT 3:11	Met aban nem tokat gogot tovai emapanez tah-popuz kezavohö nem kezao ritou netat hepan. Met pop pi aban abat ahovonañap ok, oñ ne aban goe abatao bon betezap ev, povoz pinañ deip toutat ñetiv hakaz ne rekot bon. Met ari loporizaro borouramegin ne iv et pei upaivonañ emeamoh, oñ popuhoh Godiz Pul Tinap ari añarab anapan. Tapanen dari itiñadek nai beteamegin ñadat bon tamahavoz zut arim horiñ bavon batapan.
23273	MAT 3:12	Met aban hamoh-pop pim savoris bat hez. Tamahaek aban nari uitikapiz gogot tovai uit kosiñ bamain batamahapuh kos poñ savorisik holat itiñadek beteamahan ñadamahan uit tinakap parum zeiñik bat em biamahavoz zut pi ari añarab pot etohopan.” Zoan parun pot mañah.
23284	MAT 4:6	Tat maot epat mañah, “Ni Godiz rop pot hañi? Povoz epekanañ ni peg hat hotoh okoek meñet sa. Met Baiñetinavoz Tepatak epat menahan hez, God pim enzoliholon mañat meepanen zuam emat parum marañik ni navapanen hel okoñihö nim eñañik naneelotü. Pot menahan hez, povoz epekanañ peg hat meñet seken pi neñizapanen ni horï naravotü.” Pot Seten piin mañah.
23285	MAT 4:7	Tahan Iesu ñetï hañiv piin epat mañah, “Tin hañ, oñ epat amun menahan hez, Met ni nap betez nao tekez homet, ‘Nem ahop God neñizapanen tom,’ pot hat pi zu metotun. Pot menahan hez, povoz nem ahop zu metom hat betezam epekanañ peg hat okoek nameñetü.”
23288	MAT 4:10	Pot mañahan Iesu ñetï hañiv piin epat mañah, “Met Baiñetinavoz Tepatak epat menahan hez, Met God nenap darim ahop hat pi nenapuz abatao bat hel batat arim ahop bavatohozei. Pot menahan hez, povoz Seten nim hañit ne natotug, nehanañ zei nanat pataek sa.”
23290	MAT 4:12	Met Erod pim ñai abanarin mañahan Zoan basat kakam zeimakeh memerizahao Iesu hatevetehapuh zei pos betet Galili zeisizañ sohot
23291	MAT 4:13	Nasaret zeitak nas, oñ pi Galili iv havevoz totoi Kapaneam zei potak sat heh. Met zei pot Sebiulan zeisir Naptalai zeisiz bodorih demahan heh.
23292	MAT 4:14	Met batam propet aban Godihö hahan hatevetet haoh-nap Aisaia pot menahan hez,
23295	MAT 4:17	Met Iesu Kapaneam zei potak sat heh-porah pim gogot kapot tat añarabon ñetï tin epov mañovai sooh, “Met Godiz masakavoz roketak hepekezao ev totoi haemah, povoz arim horiñ betet loporizaro borourei.”
23296	MAT 4:18	Met pot mañovai soohapuh narah Iesu iv havë ahö navoz abatao Galili mañooh-povoz kupavozañ sohot etehan Saimon pim abat modao Pita, met pim bosip Anduru, parup pisihol boohañariv, povoz iv havë povok pis deveñ betehot heh.
23299	MAT 4:21	Met paru sohot etehan Sebedir roñariv Zemisir bosip Zon parum boutitak het ki devetü porourahaek or manoohan Iesu parupin etet sapanez mañahan
23301	MAT 4:23	Met tokat Iesu Galili zei posizañ sohot Zudaholoz topour zeiñik añarab topourat hehaek lokat God parum koravopuz masakavoz roketak hepanez ñetiv parun mañovai lam povor kao añaraboh tat hehaek batin batovai sooh.
23304	MAT 5:1	Met paru añarab ahovokaro emat topourat hehan Iesu parun etet revah dañ navok helat toutahan pim mañairooh-abanari emat pim nakoe toutah.
23305	MAT 5:2	Tahan pi parun epat mañah, “Met ne arin ñetï nañ añoman hatevetei.
23306	MAT 5:3	Met paru tairari, Dei non tinaoroh sohokaz hodadeo bonori eveg, God eñizohopanezaek tin sook, pot homeamah-pori God parum koravopuz masakavoz roketak hakez, povoz biñavonañ hepanez nonoroh hasamah.
23307	MAT 5:4	Met paru tairari parum horivoz homet zakep tamahari biñavonañ hepanez non pooroh hasamah, pot haravat hez. Met God parum zakep tat hez-povon eteamahaek meñizapan.
23308	MAT 5:5	Met paru tairari parum heriñ bat hel navat hezari biñavonañ hepanez non pooroh hasamah, pot haravat hez. Met tokat paru darim Papapuz zeir ham tinasiz au ravat hepan.
23309	MAT 5:6	Met paru tairari Godiz hahan hez-tin nen povohar tovai sohopanez zaitiv ahö tamahari biñavonañ hepanez non pooroh paru hasamah, pot haravat hez. Met God meñizohopanen parum zait ahö tamah-pov am tohopan.
23310	MAT 5:7	Met paru tairari modariz zakep tat masak metamahari biñavonañ hepanez non pooroh hasamah, pot haravat hez. Met God parumaz taput masak metohopan.
23311	MAT 5:8	Met paru tairari lop houlorizaronañ nakez, oñ lop tin nenarizaronañ hez-pori biñavonañ hepanez nonoroh hasamah, pot haravat hez. Met tokat paru Godin haetepan.
23312	MAT 5:9	Met paru tairari modari nae nap ser hat zei ñai tamahan ñetï barao mañamah-pori biñavonañ hepanez non pooroh hasamah, pot haravat hez. Met God parun etet pot mañapan, ‘Ari nem ñarohol ok.’
23313	MAT 5:10	Met paru tairari Godiz ñeo baval hat tovai samahan modari parum tamah-povon etet kaev ravat bahorï metamahan hez-pori non biñavonañ hepanezaoroh hasamah, pot haravat hez. Met paru pori Godiz masakavoz roketak hakez.
23314	MAT 5:11	Met ari nem ñeo baval hat tovai sohopeken añarab modari arim tohopekezavon etet batiu tiu batovai, horï etovai arimaz ñetï moregañ hahopanez porah arim loporizaroh biñavonañ hepek.
23315	MAT 5:12	Met batam Godiz propet abanari tin tovai emoohan aban pot ari etohopanez añamoh-poriz izaholohö paru horï ahoñ metooh. Met povoz zut paru ari etohopanen tokat abarah God hañ tinao ari anapanen bepekez homet biñ ahov ravat hezei,” pot mañah.
23316	MAT 5:13	Met Iesu pot mañat maot epat mañah, “Ari guaivetaz zut ravat hez. Met guaivet gipizoh beteamegin tin muz tamahavoz zut ari taput tat arim añarab modarinañ het meñizat non tinaorö mañairohoz. Oñ guaivetaz muzeo bon tapan, povoz dari tair tat maot bamuz batak? Evo, pot nao takaz nonor bon, oñ sepel tapanen kaev ravat baozour betek.
23317	MAT 5:14	Met itiñad ñadat rai rai hamahan alizavok tin eteamegivoz zut ari hezan modari arim tovai samegivoz alizavon etet Godiz nonoroz tin hodad ravohopan. Met aban nari rav navok zeiñ demapanen hepanezaek zei poñ naih rau rau natotü, oñ ourah hepan.
23318	MAT 5:15	Ma nap ramuñad rañizapanepuh kohat hapisiz giruvok ba iz navatotü, oñ ram poñad ourah badapanen ñadohopanen añarab zei pomakehari alizavok tin etehopan.
23319	MAT 5:16	Met ev arin añoh-poñiz zut ari non tinaorohar tovai sohopeken añarab modari arim pot tohopekezavon etehopanepuh God arim Pap abarah hezapuz abatao bat hel batohopan,” pot mañah.
23320	MAT 5:17	Met pot mañat Iesu maot epat mañah, “Met ñetï modao ev añomaz toh. Met Mosesir propet abanariz ñetï menahan hez-poñ betet bavon batomaz emoh, pot nemaz ari homeamegi? Evo, pot bon, oñ paru nemaz menahan hez-poñihar tovai sohoman ñetï poñiz rotapuv ou ravohopanez hat ne ev emoh.
23321	MAT 5:18	Met epat añoman ari hatevetet hodad ravei. Ham eparar abarar nonair nai map am bon nat hepanez porah Mosesir propet abanariz ñetï menahan hez-poñiz nao aban napuhö bavon navatotü, oñ ñetï map poñ am hepanen nonair nai mapotü berevapanez hahan menahan hezaek God ba ou batapan.
23322	MAT 5:19	Met tairap Godiz ñetï kateñiz nao elat ritou tapanepuh modarin pim tapanez pot tapanez mañapanezap tokat abarah God korav hezaek sapanezarah pop betezap ravat hepan. Oñ tairap ñetï katë poñ map baval hapanepuh modarin pim tohopanezat tapanez mañapanezap tokat abarah God korav hezaek sapanezarah pop abatavonañap ravat hepan.
23323	MAT 5:20	Met ñetï rotapuv ev arin añoman hatevetei. Met paru Parisi abanari met aban ñetï kateñiz mañairahol tin tamah, pot ari homeamegi? Evo, paru giz nenañinañ Godiz ñeo baval hat tamahaek ari taput tohopek, povoz God korav hezaek sepekez nonoroh nasotü. Oñ arim loporizaroh homet pim ñeo tin baval hahopek, povozahoh aban giz nenañitï hat tamah-pori ritou metat ari poek sat hepekez nonoroh sohopek,” pot mañah.
23324	MAT 5:21	Met Iesu ñetï modao epat mañah, “Batam darim mimiholon epat mañahan menahaek ari rekö hat hateveteameg, ‘Nim modap men ñomotun. Met aban napuhö pim modap men ñomapan, povoz ñevok bizapan,’ pot mañah.
23328	MAT 5:25	Met nim modap arip naiz ser nae nap hat ni ñevok nevizapanez hapanen arip nonoroh sohot zuam aban pop bavizat arip ñetiv nae nap mañat bavon batat maot lop honeri ravei. Oñ ganö ni pot nat arip am sohot aban pop ñevok nevizapanen aban ñe ahoñiz hateveteamah-ahopuhö pei du napun mañapanen ni navat sat kakam zeimakeh nemerizapan
23329	MAT 5:26	Tapanen rotap ni zuam poekanañ naverevotü, oñ poekam hekepuh nim horï metekezavoz hañiv map bekepuhoh bon tat maot berevekë,” pot mañah. (Met ganö God hanï horiv pot etapan hezavoz dari zuam pinañ maot honeo ravakaz homet Iesu ñetï epov hah.)
23330	MAT 5:27	Met Iesu maot epat mañah, “Batam ah ñeo pot hahan haovai emooh, ‘Ari tovai biz bogï totunei.’ Pot hahan hezaek ari rekö hat hateveteameg.
23332	MAT 5:29	Met ni nap nim et navohö horï nao tekez zaitiv netapan, povoz et pov batiz beteken sapanen et honevonañap non tinaoroh sohot tin hekë. Oñ nim et houlovokaro hepanen ganö non horioroh sohot itiñadek nevetepanen horï ravekë hezavoz ev hamoh.
23333	MAT 5:30	Ma nim mar nasihö horï nao tekez navat sapan, povoz mar pos ur el beteken sapanen mar honesinañ ravat non tinaoroh sohot tin hekë. Oñ nim mar mod pos am hepanen ganö itiñadek nevetepanen horï ravat hekë hezavoz ev hamoh,” pot mañah.
23334	MAT 5:31	Met Iesu maot parun epat mañah, “Batam mañahan haovai emooh-modao ev, ‘Met aban nap pim añap kaev metapanez garos meepanen sapanez ñetiv tepaek pot menapan, Rotap ne nimaz kaeveg sa. Pot menat manapanepuh meepanen sap.’
23335	MAT 5:32	Oñ neohö pot haovai emoohan hateveteameg-povoz homet epat añom, Añ nap pim abupunañ tin het bogï nat hepanen pim abupuhö pi betepanen sat abü modap bapan, povoz givogipuz zut bat hepanen abü betepanez poputï amun horiv am hepan. Met aban tairap pi añ kaev metapanez pop bapanezaek pi amun bogipuz zut bat hepan,” pot mañah.
23336	MAT 5:33	Met Iesu maot ñetï mod epov mañah, “Batam darim mimiholon mañahan haovai emooh-modao ev, ‘Met ari gog nao tepekez pot hapek, “Rotap ne Godiz abatavonañ epov tomaz ev toh.” Pot hapek, povoz rotap pim abatavonañ hapekez potam tei.’ Pot hahan hezaek ari hateveteameg.
23337	MAT 5:34	Oñ neohö parum haoh-epovoz arin epat añom, Met modari hatevetet barotap batapan hat Godiz abatavonañ, ma modapuz abatavonañ, ‘Rotap ne epat tom,’ pot haotunei. Ma ‘Rotap revah abarah ne epat tomaz ev toh,’ pot haotunei. Met God abarah tapuek tek tinatak toutat hezaek akeg okat haotunei.
23338	MAT 5:35	Ma ‘Rotap ham eparah ne epat tomaz ev toh,’ pot haotunei. Met ham eparah God pim eñañ mezat hezaek okeg okat haotunei. Ma ‘Rotap Zerusalem zei potaz abatavok ne epat tomaz ev toh,’ pot haotunei. Met zei pot darim ahö popuz zeit okeg ganö homet okat haotunei.