23214	MAT 1:1	Kɛse ɓo mɛtjil Isa al‑Masige. Naan̰ *goon Daud ɔɔ goon *Abraam.
23229	MAT 1:16	Yakub ooj Yusup. Yusup se ɓo gaabm Mari ɔɔ Mari se ɓo ooj Isan kɛn kꞋdaŋin̰ al‑Masi se.
23230	MAT 1:17	Mɛtjilɗegen iin̰ do Abraam ki bini aan do Daud ki se, aas mɛtjili sik‑kaar‑sɔɔ. Kɛn iin̰ do Daud ki bini kꞋtɔs kꞋɓaanɗen ɓulu taa naaŋ Babilon ki se, aas mɛtjili sik‑kaar‑sɔɔ. Kɛn naaɗe ɓaan Babilon ki jaay bini aan do al‑Masi ki se, kic ɓo aas mɛtjili sik‑kaar‑sɔɔ.
23231	MAT 1:18	Te ɗoobm gay jaay jꞋoojn̰ Isa al‑Masi: kon̰ Mari se mɛnd kɛɛsn Yusup, num kɛn naan̰ ɓaa te ron̰ ki ey sum ɓo, Mari tɛɗ mɛndkaama ute tɔɔgŋ *Nirl Salal.
23239	MAT 2:1	Isa se jꞋoojin̰ maakŋ gɛgɛr kɛn Betleem kɛn taa naaŋ Jude ki, do Gaar *Ɛrɔd ki. Kɛn Isa jaay jꞋoojin̰ se, jee jeel k‑dijge iin̰o kaam kaaɗa tookŋo ɔɔ ɓaa aan maakŋ gɛgɛr kɛn Jeruzalɛm ki.
23240	MAT 2:2	Kɛn naaɗe jaay aan se, naaɗe tɔnd mɛtn jeege ɔɔ: «Goon kꞋjꞋoojin̰ jaay ute kɔsn gaar Yaudge se tap ɓo, gayo? Taa naaje se jꞋaako k‑dijin̰ kaam kaaɗa tookŋo ɔɔ naaje kꞋɓaaɗo kɛrgŋ naanin̰ ki.»
23242	MAT 2:4	Gɔtn se Gaar Ɛrɔd daŋ tus magal *jee tɛɗn sɛrkɛ Raage tu paac ɔɔ ute jee jeel taaɗn tɔɔkŋ mɛtn Ko Taar Raa paac kɛn maakŋ jeen̰ge tu ɔɔ naan̰ tɔnd mɛtɗe ɔɔ: «*Al‑Masi do dɔkin̰ Raa taaɗ taa koojin̰ se tap ɓo, jꞋan̰ koojn̰ gayo?»
23245	MAT 2:7	Gɔtn jaay Ɛrɔd daŋ jee jeel k‑dijge kalɗe ki se, nam kic ɓo jeel eyo. Kɛn naaɗe aan ɔŋin̰ se, naan̰ tɔnd mɛtɗe ɔɔ: «Kɛn tap ki se, k‑dijn̰ se tap ɓo naase aakin̰ki nuŋ ki?»
23247	MAT 2:9	Kɛn naaɗe jaay booy taar gaarge aas sum se, gɔtn se naaɗe iin̰ ɓaa, ɔɔ kɛn naaɗe ɓaa ɓaa se, k‑dijn̰ kɛn naaɗe aakin̰o kaam gɔtn kaaɗa tookŋo se, tɛr teec naanɗe ki daala. K‑dijn̰ se tɔɔɗɗe bini ɓaa ɗaar do ɓee kɛn goon maak ki se.
23248	MAT 2:10	Kɛn naaɗe aak k‑dijn̰ se maakɗe raap sakan̰.
23251	MAT 2:13	Kɛn jee jeel k‑dijge jaay iin̰ ɓaa sum se, kɔɗn Mɛljege Raa kalaŋ ɓaaɗo taaɗ Yusup ki maakŋ nin̰ ki ɔɔ: «Iin̰ ute mɛndi ɔɔ uun goono aan̰ Ꞌɓaaki taa naaŋ Masar ki. Iŋg gɔtn naane bini maam mꞋai taaɗ jaay ɓo sɔm naai aɗe tɛrlɛ. Ɓɛrɛ, Gaar *Ɛrɔd se je je goono taa an̰ tɔɔlɔ.»
23254	MAT 2:16	Kaaɗ kɛn se Ɛrɔd utu zɛɛrɛ; ɔɔ naan̰ kɛn se naan̰ ɓaaɗo jeel ɔkga mɛtin̰a kɛn jee jeel k‑dijge dɛrlin̰ dɛrl se, gɔtn se naan̰ maakin̰ taarin̰ makɔn̰ɔ. Naan̰ und kulu ɔɔ num gaangen gaabgen ɔndo do ɓaar di ki jaay bɔɔyɔ bɔɔy paacn̰ kɛn maakŋ gɛgɛr kɛn Betleem ki ute maakŋ naaŋgen cɛɛs ki cɛɛs ki se, kꞋtɔɔlɗe paac. Taa ɓaar di ese se tum te kaaɗn kɛn jee jeel k‑dijge taaɗ Ɛrɔd ki gɛn k‑dijn̰ naaɗe aakin̰o.
23262	MAT 3:1	Kɛn kaaɗin̰ jaay aan sum se, Jan‑Batist naar teec naan jeege tu ɔɔ baag taaɗn taar *Raa do kɔɗ‑ɓaar kɛn taa naaŋ Jude ki. Naan̰ taaɗ jeege tu ɔɔ:
23264	MAT 3:3	Taa Jan se ɓo, debm taaɗ taar teeco taar Raa ki ron̰ Ezayi taaɗo taarin̰ do dɔkin̰ kɛn ɔɔ: KꞋbooy mind deba taaɗ makɔn̰ do kɔɗ‑ɓaar ki ɔɔ: ꞋƊaapki ɗoobm Mɛljege ɔɔ Ꞌtɛɗin̰sin̰ki jiga Ꞌtooɗn tal.
23267	MAT 3:6	Naaɗe tɔɔɗ mɛtn *kusin̰ɗege naan jeege tu ɔɔ Jan‑Batist batizɗe maakŋ ool magal kɛn kꞋdaŋin̰ Jordan se.
23268	MAT 3:7	Kɛn Jan aak *Parizige ute *Sadusege dɛna ɓaaɗo ɔŋin̰ taa naan̰ aɗen batiz se, naan̰ ɗeekɗen ɔɔ: «Aakumki tu wɔɔjgen ara! Naŋa jaay ɓo dɛjseno taa aki kaan̰ kɔtn maak‑taar Raa kɛn utu bɔɔy do jeege tu se?
23278	MAT 3:17	Ɔɔ gɔtn se kꞋbooy mind deba taaɗ maakŋ raa ki ɔɔ: «Naan̰ se Goon maak‑jema. Maam ɓo mꞋbɛɛr mꞋɔɔɗin̰o taa naan̰ tɔɔlumi.»
23279	MAT 4:1	Gɔtn se *Nirl Raa tɔɔɗ ɓaan ute Isa do kɔɗ‑ɓaar ki, taa Bubm sitange an̰ ɓaa naama.
23280	MAT 4:2	Maakŋ ɓiige tun si‑sɔɔ se, nɔɔrɔ katara se Isa ɔs te ɗim eyo ɔɔ kɛn ɓii si‑sɔɔ jaay aas se, naan̰ ɓo tɔɔlin̰a.
23290	MAT 4:12	Jan‑Batist se kꞋjꞋɔkin̰ga daŋgay ki ɔɔ kɛn Isa jaay booy ɔɔ Jan jꞋɔkin̰ga daŋgay ki se, naan̰ iin̰ tɛrl ɓaa taa naaŋ Galile ki.
23306	MAT 5:3	«Maak‑raapo jeege tun jeel roɗe ki naaɗe se jee daayge naan *Raa ki, taa *maakŋ Gaar Raa se naaɗe ki!
23307	MAT 5:4	Maak‑raapo jeege tun iŋg eem keeme, taa Raa utu aɗen sɛlɛ.
23308	MAT 5:5	Maak‑raapo jeege tun dalul, taa do naaŋa se Raa utu aɗesin̰ kɛɗn naaɗe ki.
23309	MAT 5:6	Maak‑raapo jeege tun kɛn je nakŋ kɛn tɔɔl Raa ki ute maakɗe paac taa nakŋ naaɗe je se, Raa utu aɗesin̰ kɛɗn ute maraadin̰a.
23310	MAT 5:7	Maak‑raapo jeege tun kɛn ɛɛj do jeege tu, taa naaɗe kic Raa utu aɗen kɛɛjn̰ doɗe ki.
23311	MAT 5:8	Maak‑raapo jeege tun maakɗe *salal taa naaɗe utu kaakŋ Raa.
23312	MAT 5:9	Maak‑raapo jeege tun je ano ɓaa ute tɔɔsɛ, taa naaɗe se Raa utu aɗen daŋ ɔɔ: gɛnin̰ge.
23313	MAT 5:10	Maak‑raapo jeege tun kꞋdabarɗe taa nakŋ kɛn naaɗe lee tɛɗ jaay tɔɔl Raa ki, taa maakŋ Gaar Raa se naaɗe ki.
23361	MAT 6:10	Ɔn̰ naai ɓo kɔsn gaara do jeege tu paac. Ɔn̰ jeegen do naaŋ ki ara paac se, ai tɛɗn maak‑jei aan gɔɔ gɛn jeegen maakŋ raa ki.
23367	MAT 6:16	«Kɛn naase uunki kuun siam num, ɔn̰te dɔɔkki naanse aan gɔɔ jeegen tɛɗ roɗe aan gɔɔ jee bɛɛ se. Kɛn naaɗe jaay uunga siam num, tɛɗ daan‑kaamɗe taa jeege aakɗega num Ꞌɗeekŋ ɔɔ: jee se uun kuun siam. Anum Ꞌbooyki bɛɛ mꞋasen taaɗa: naaɗe se ɓɔrse ɔŋga bɛɗɗe do naaŋ ki ara.
23368	MAT 6:17	Num naai, kɛn Ꞌkuun siam num, Ꞌtug daan‑kaami ɔɔ Ꞌtɛɗ uubu roi ki.
23370	MAT 6:19	«Ɔn̰ten Ꞌdabarki rose gɛn Ꞌtusn maalse do naaŋ ki ara, taa maalsen Ꞌtusin̰ki do naaŋ ki ara se, k‑n̰ɔɔge ute kuurge an̰ kɔŋ tujn̰ naatn ɔɔ jee ɓoogge kic lɛ Ꞌkɛnd ɓeene ɔɔ an̰ kɔŋ ɓoogo.
23371	MAT 6:20	Bin num Ꞌtuski maalse maakŋ raa ki, gɔtn kɛn k‑n̰ɔɔge ute kuurge aɗen kɔŋ tuj eyo ɔɔ jee ɓoogge kic kɔŋ Ꞌkɛnd jaay an̰ ɓoog eyo.
23372	MAT 6:21	Taa gɔtn maali ro ki se, gɔtn ese ɓo maak‑saapi iŋg ro ki kici.»
23389	MAT 7:4	Ute naan̰ se ɓo naai Ꞌkɔŋ ɗeekŋ gɛnaai ki ɔɔ: Gɛnaama, Ꞌɓaaɗo mꞋai kɔɔɗn mu kaami ki. Ey num naai ɔk mɛt‑guɗum kaaga kaami ki se kici!
23390	MAT 7:5	Nakŋ naai Ꞌtɛɗin̰ se, mɛt ki eyo. Bɛɛki num, ɔɔɗ mɛt‑guɗum kaagŋ kaami ki se ram, jaay naai Ꞌkaakŋ jiga ɔɔ tɛr kɔɔɗn mu cɔkɔn kɛn kaam gɛnaai ki kici!
23392	MAT 7:7	«ꞋLee Ꞌtɔndki mɛta ɔɔ jꞋasen kɛɗa, Ꞌlee Ꞌjeki ɔɔ naase aki kɔŋɔ, Ꞌlee Ꞌtɔndki kaam‑taara ɔɔ jꞋasen kɔɔɗɔ.
23393	MAT 7:8	Ɗeere, debm tɔnd mɛta se jꞋan̰ kɛɗɛ, debm je se Ꞌkɔŋɔ ɔɔ debm tɔnd kaam‑taara se lɛ, jꞋutu jꞋan̰ kɔɔɗɔ.
23400	MAT 7:15	«Ɔndki kɔnd te jeegen jig eyo tɛɗ roɗe aan gɔɔ jee taaɗ taar teeco taar Raa ki se. Naaɗe ɓaaɗo ɔŋse ɔɔ tɛɗ roɗe dalul aan gɔɔ baatge, num gaŋ te maakɗe se naaɗe jee *kusin̰ aan gɔɔ k‑sogsogige.
23406	MAT 7:21	«Jeegen kɛn daŋum ɔɔ: Mɛluma, Mɛluma se, naaɗe se paac ɓo kɔŋ kɛnd *maakŋ Gaar Raa ki eyo, num jeegen kɛn tɛɗ maak‑je Bubum kɛn maakŋ raa ki se sum ɓo Ꞌkɛndɗe.
23407	MAT 7:22	Ɓii kɛn kaam mɔɔtn se jeege dɛna am ɗeekŋ ɔɔ: ‹Mɛluma, Mɛluma, ute ro naai se ɓo naaje kꞋtaaɗo taar Raa, ute ro naai se ɓo naaje kꞋtuuro sitange ro jeege tu, ɔɔ ute roi naai se ɓo, naaje kꞋtɛɗo nakŋ‑kɔɔɓge dɛna!›
23425	MAT 8:11	Anum mꞋɗeeksen mꞋɔɔ: jeege dɛna utu aɗe kiin̰ ɓaa gɔtn kaam kaaɗa tookŋo, ɔɔ kaam kaaɗa toocn̰ ni, naaɗe aɗe ɓaa utu tusn Ꞌkiŋg kɔsn ɓii laa ki ute maak‑raapo ute ɓugjege *Abraam, Isaka ɔɔ *Yakub *maakŋ Gaar Raa ki tɛlɛ.
23434	MAT 8:20	Isa tɛrlin̰ ɔɔ: «ꞋBooyo! K‑bukumbɔɔge kic ɓo ɔk ɓee tooɗɗege, ɔɔ yeelge kic lɛ ɔk kujɗege. Num gaŋ maam *Goon Deba se mꞋɔk gɔtn maam mꞋan kɔl dom eyo.»
23462	MAT 9:14	Gɔtn se jee mɛtn Jan‑Batist ki ɓaaɗo tɔnd mɛtn Isa ɗeekin̰ ɔɔ: «Naaje jꞋute *Parizige se kꞋlee kꞋtuun siam; anum gɛn ɗi jaay jee mɛtn naai ki uun siam ey se?»
23463	MAT 9:15	Isa tɛrlɗen ɔɔ: «Jeegen ɓaaɗo kɔkŋ mɛnda jaay gaabm mɛnda utu se, naaɗe Ꞌkɔŋ kiŋg maak‑tuj ki la? Mɛt ki eyo. Naaɗe se kɔŋ kuun siam eyo kɛn mɛl mɛnda jaay utu te naaɗe se. Num gaŋ ɓii kalaŋ kaaɗin̰ utu Ꞌkaana gaabm mɛnda jꞋan̰ kɔɔɗn naatn se jaay ɓo mɛɗin̰ge se Ꞌkuun siam.
23465	MAT 9:17	Ɔɔ tɔtn koojn̰ bin̰ utu iin̰ kiin̰ se jꞋan̰ kɔŋ maakŋ k‑lɛɛtɛrge tun koon eyo. Ey num tɔtn koojn̰ bin̰ utu iin̰ kiin̰ se an dɔɔbm ute k‑lɛɛtɛrge. Ɔɔ tɔtɔ se lɛ kɔɔy naaŋ ki cɛrɛ, ɔɔ k‑lɛɛtɛrge se lɛ tujn̰ kici. Bin num, tɔtn koojn̰ bin̰ utu iin̰ kiin̰ se jꞋan̰ kɔmbin̰ maakŋ k‑lɛɛtɛrge tun kiji; taa bin se, tɔtn maak ki se lɛ tuj eyo ɔɔ k‑lɛɛtɛrge se lɛ kɔŋ Ꞌdɔɔb eyo.»
23468	MAT 9:20	Kɛn naaɗe utu ɓaa ɓaa ɗoob ki se, gɔtn se, mɛnda kalaŋ bin se gɔtn moosin̰ aan sum se ɔŋ ɗaar eyo bini tɛɗ ɓaar sik‑kaar‑dio, naan̰ ɔko mɛtn Isa ɔɔ taaɗ te maakin̰ ɔɔ: «Kɛn maam mꞋɓaa jaay mꞋutga taa kalin̰ sum ɓo, mꞋutu mꞋkɔŋ lapia.» Gɔtn se naan̰ ɓaaɗo naagŋ Isa ki ut taa kalin̰a ɔɔ naar ɔŋ lapia.
23475	MAT 9:27	Kɛn Isa iin̰ gɔtn se jaay ɓaa ɓaa se, gɔtn se jee kaam‑tɔɔkge dio ɔk mɛtin̰a ɔɔ tɔɔɗ tɔɔy ɔɔ: «Ɛɛjjen doje ki, naai *Goon Daud!»
23476	MAT 9:28	Kɛn Isa jaay aan ɓeen se, jee kaam‑tɔɔkge se ɓaaɗo ɔŋin̰a ɔɔ naan̰ ɗeekɗen ɔɔ: «Naase Ꞌtook aalki maakse dom ki la kɛn maam mꞋɔk tɔɔgɔ gɛn tɛɗn nakŋ ese se?» Naaɗe tɛrlin̰ ɔɔ: «Yɛɛ Mɛlje, naaje kꞋtooko.»
23480	MAT 9:32	Gaŋ kɛn jee kaam‑tɔɔkgen di se jaay teec ɓaa ɓaa sum se, naan̰ kɛn se, naaɗe ɓaano gɔtn Isa ki ute gaaba kalaŋ bin se, ɔk kɔɔn̰ sitan kɛn ɔlin̰ ɔŋ taaɗ taar eyo.
23485	MAT 9:37	Gɔtn se Isa ɗeek jeege tun mɛtin̰ ki ɔɔ: «Maakŋ‑gɔtn tɛɗga gɛn kɔjɔ se dɛna, naɓo jee tɛɗn naabge se, baata.
23486	MAT 9:38	Bin num, Ꞌtɔndki mɛtn Mɛl maakŋ‑gɔtɔ taa aɗe kɔl jee tɛɗn naabge do ki gɛn kɔjn̰ maakŋ gɔtin̰a.»
23487	MAT 10:1	Tɛr Isa daŋo jee mɛtin̰ kɛn sik‑kaar‑dio. Naan̰ ɛɗɗen tɔɔgɔ gɛn tuur sitange ro jeege tu ɔɔ gɛn kɛɗn lapi jee kɔɔn̰ge tu paac ɔɔ jeegen paacn̰ kɛn kɔɔn̰ɔ tujɗenga tuju.
23488	MAT 10:2	Kɛn ara ɓo ro jee kaan̰ naabm Isagen sik‑kaar‑dio: kɛn deet se, Simon kꞋdaŋin̰ Piɛr se ute gɛnaan̰ Andre; Jak ute gɛnaan̰ Jan, naaɗen di se gaan Zebedege;
23491	MAT 10:5	Naaɗe se ɓo jee kaan̰ naabm Isagen sik‑kaar‑di kɛn naan̰ ɔlɗen naaba. Kɛn ɔlɗe kɔl se, naan̰ dɛjɗe ɔɔ taaɗɗen ɔɔ: «Ɔn̰te Ꞌɓaaki maakŋ naaŋge tun mɛlin̰ge Yaudge eyo ɔɔ maakŋ gɛgɛr *Samarige tu se kalaŋ kic ɓo ɔn̰te Ꞌkɛndki maak ki.
23502	MAT 10:16	«ꞋƁooyki! Maam mꞋɔlse aan gɔɔ baatge maakŋ k‑sogsogige tu; naɓo naase se iŋgki do mɛtɛkse ki aan gɔɔ wɔɔjge ɔɔ Ꞌtɛɗki rose miskinge aan gɔɔ dɛɛrge.
23529	MAT 11:1	Kɛn Isa jaay dooy jee mɛtin̰ kɛn sik‑kaar‑di aas sum se, naan̰ iin̰ ɔn̰ gɔtn ese ɔɔ ɓaa lee taaɗ taar *Raa jeege tun maakŋ gɛgɛrge tun gɛn taa naaŋ gɔtn ese ɔɔ dooyɗe.
23530	MAT 11:2	Kaaɗ kɛn Jan‑Batist utu maakŋ daŋgay ki se, naan̰ booyga nakŋ paacn̰ kɛn *al‑Masi tɛɗ se. Ɔɔ naan̰ daŋo maakŋ jeege tun mɛtin̰ ki se jeege kandum ɔɔ ɔlɗe gɔtn Isa ki.
23533	MAT 11:5	jee kaam‑tɔɔkge lɛ, kaamɗege tɔɔɗ taakga, jee cɛkɛɗge lɛ, leega talam talam, jee bikiɗge lɛ, ɔŋga lapia ɔɔ roɗege tooɗga kɔlɔn̰ kɔlɔn̰, jee duguyge lɛ, ɓɔrse booy booyo, jee ooyga kooy kic lɛ, duroga daan yoge tu ɔɔ Labar Jiga se lɛ, kꞋtaaɗin̰ga jee daayge tu.
23534	MAT 11:6	Maak‑raapo deb kɛn jaay ai kaamin̰ ɔn̰te ɗoobm gɛn kaal maakin̰ do maam ki eyo.»
23535	MAT 11:7	Kɛn jee Jan ɔlɗeno naaba jaay ɔk tɛrl ɓaa se, Isa baag taaɗn taar Jan se jee dɛnge tu ɔɔ: «Do kɔɗ‑ɓaar ki se, naase tap ɓo iŋgkiro kaakŋ naŋa? Lɔɓu iŋgkiro kaakŋ mu taa baar kɛn kuul teen̰ ɓaansin̰ kaam ara kaam ara se la?
23536	MAT 11:8	A‑a! Bin num naase iŋgkiro kaakŋ naŋa? Lɔɓu iŋgkiro kaakŋ gaabm kɛn tus kal aak bɛɛ se ne? Gɔtɔ. Jee lee tus kalgen aak bɛɛ gɛn koono se tiŋg maakŋ ɓee gaarin̰ge tu.
23539	MAT 11:11	ꞋBooyki bɛɛ mꞋasen taaɗa: maakŋ jeege tun mɛndge toojɗen do naaŋ ki ara bini aan do Jan‑Batist ki se, debm kɛn magal cirin̰ Jan se, gɔtɔ. Anum debm *maakŋ Gaar Raa ki se baat aan gɔɔ ɗi kic ɓo, naan̰ se ɓo magal cir Jan.
23540	MAT 11:12	Kaaɗ kɛn Jan‑Batist lee taaɗo Taar Raa jeege tu bini aan ɓɔrse se, maakŋ Gaar Raa se jeege je kɛnd ute taa tɔɔgɔ. Ɔɔ jeegen tɛɗ naka ute taa tɔɔgɔ se, je an̰ kuun maakŋ Gaar Raa se kaam jiɗe.
23547	MAT 11:19	Kɛn *Goon Deba jaay ɓaaɗo se ɔsɔ ɔɔ aaye, naɓo jeege ɗeek ɔɔ: naan̰ se debm kaam‑kɔsɔ ɔɔ debm kaay‑koono ɔɔ ɔk mɛɗɛ ute *jee tɔkŋ miirge ɔɔ ute jee *kusin̰ge! Num jeel‑taar gɛn Raa se jꞋaak kꞋjeelin̰ naan̰ mɛt ki se ute nakgen jikilimge tɛɗa, taa naaɗe se took aalga maakɗe do Raa ki.»
23548	MAT 11:20	Gɔtn se Isa mooy jeegen maakŋ gɛgɛrge tun ese dɛna taa naaɗe baate Ꞌtɛrl kiŋgɗe, ey num gɔtn ese se ɓo, gɔtn naan̰ tɛɗno nakŋ‑kɔɔɓin̰ge dɛna.
23549	MAT 11:21	Naan̰ ɗeekɗen ɔɔ: «Utu asen kɔɔn̰ aak eyo naasen jee maakŋ gɛgɛr kɛn Kɔrɔzin ki! Utu asen kɔɔn̰ aak eyo naasen jee maakŋ gɛgɛr kɛn Betsaida ki! Taa nakŋ‑kɔɔɓgen tɛɗ gɔtse ki se jaay Ꞌtɛɗoga tɛɗ maakŋ gɛgɛrge tun Tir ki ute kɛn Sidɔŋ ki num, kaaɗn do dɔkin̰ naaɗe tɛrloga maakɗe do Raa ki, naaɗe tuusn kal kɔl doa ɔɔ bɔɔy burku doɗege tu ɔɔ kɔn̰ kusin̰ɗege.
23551	MAT 11:23	Ɔɔ naase, jee maakŋ gɛgɛr kɛn Kaparnayum ki, gɛn naase ki num, ɔɔki nookse se Ꞌkeem kaan maakŋ raa ki la? Gɔtɔ! Naase se utu aki kooy Ꞌɓaa gɔtn jee ooyga kooy tusn ro ki se. Taa nakŋ‑kɔɔɓgen tɛɗo gɔti ki se jaay ɓo tɛɗoga tɛɗ Sɔdɔm ki num, kaaɗn naane gɛgɛr Sɔdɔm se ɓɔrse kic tɛɗn utu.
23553	MAT 11:25	Kaaɗ kɛn se Isa ɗeek ɔɔ: «Bua, naai ɓo Mɛl maakŋ raa ute gɛn do naaŋa, maam mꞋtɔɔmi taa nakgen se naai ɔyin̰ga kɔyɔ jee jeel‑taarge tu ute jee mɛtɛkge tu, ɔɔ ɓɔrse naai Ꞌtaaɗga mɛtin̰a gaan sɛɛmge tu.
23576	MAT 12:18	«Kɛn ara ɓo debm tɛɗn naabum kɛn maam Raa mꞋbɛɛr mꞋɔɔɗin̰o. Naan̰ ɓo debm maak‑jema ɔɔ tɔɔlum jaay maam mꞋbɛɛr mꞋɔɔɗin̰o. Maam mꞋan̰ bɔɔy Nirlum se don̰ ki ɔɔ ɗoobm maam daan ki se, naan̰ an̰ taaɗin̰ jikilimge tu paac.
23580	MAT 12:22	Gɔtn se jeege ɔk ɓaano gɔtn Isa ki ute gaaba kalaŋ ɔk kɔɔn̰ sitan ɔɔ kɔɔn̰ sitan se tɛɗin̰ gaabm se tɛɗ kaam‑tɔɔkɔ ɔɔ ɔŋ taaɗ taar eyo. Gaabm se Isa ɛɗin̰ lapia, kaamin̰ ɔɔɗ aaka ɔɔ naan̰ baag taaɗn taara cɛy.
23583	MAT 12:25	Gaŋ Isa jeel maak‑saapɗe ɗey se ɗeekɗen ɔɔ: «Maakŋ taa naaŋ gaar kɛn jeen̰ge taarɗe ɔk mɛtn naap eyo ɔɔ baagga tɛɗn bɔɔrɔ ute naapa se, naaŋ se utu tɛrɛcɛ. Maakŋ gɛgɛr, ey lɛ maakŋ ɓee kɛn malin̰ge tɛɗ taara ute naapa se kic ɓo, malin̰ge Ꞌkɔŋ kiŋg eyo.
23596	MAT 12:38	Gaŋ gɔtn se jee jeel taaɗn tɔɔkŋ mɛtn Ko Taar Raage kandum ute *Parizige naaɗe ɗeek Isa ki ɔɔ: «Debm dooy jeege, naaje kꞋje jꞋai kaakŋ naai ajen tɛɗn nakŋ‑kɔɔɓm kɛn jꞋan kaakŋ jeel ro ki naai se iin̰o gɔtn Raa ki.»
23597	MAT 12:39	Naan̰ ɗeekɗen ɔɔ: «Jee ɓɔrse jig eyo ɔɔ Ꞌtuj ɔrmɗe naan Raa ki se je kaakŋ nakŋ‑kɔɔɓɔ, naɓo nakŋ‑kɔɔɓm naaɗe an kaakŋ jeel ro ki se, tecn̰ aan gɔɔ kɛn gɛn debm taaɗ taar teeco taar Raa ki kɛn kꞋdaŋin̰ Yunus se sum.
23600	MAT 12:42	Ɓii kɛn Raa an kɔjn̰ bɔɔrɔ do jeege tu se, nɛɛlgen iin̰o kaam kaam bɔɔyɔ gɔtn duni ɗaar ro ki se utu kɔkŋ mind jeegen duni kɛn ɓɔrse se. Taa naan̰ iin̰o gɔtn dɔkɔ gɛn booy taar Gaar Salomon debm jeel‑taara se, ɔɔ Ꞌbooyki, debm jeel‑taar ara se, cir Salomon se daala.»
23601	MAT 12:43	Tɛr Isa taaɗɗen ɔɔ: «Kɛn sitan jaay teec ɔn̰ga nam se, naan̰ ɓaa leeɗo do kɔɗ‑ɓaarge tu je gɔtn kiŋgi, naɓo naan̰ ɔŋo te eyo.
23628	MAT 13:20	Num jee mɛtin̰ge se tec aan gɔɔ kupm si do naaŋ kɛn maakin̰ ɔk ko se; naaɗe se kɛn booyga taar Raa se, naar ɔkin̰ maakɗe ki ute maak‑raapo.
23632	MAT 13:24	Tɛr Isa taaɗɗen ute kaal naagŋ taar kuuy daala ɔɔ: «*Maakŋ Gaar Raa se tec aan gɔɔ gaabm tɔs kupm jiga ɔɔ ɓaa kɔɔcn̰ maakŋ‑gɔtin̰ ki se.
23635	MAT 13:27	Gɔtn se jee tɛɗn naabge se ɓaaɗo ɔŋ mɛlɗe ɔɔ ɗeekin̰ ɔɔ: ‹Mɛlje, naai ɔɔco kupm jiga ɓo maakŋ‑gɔti ki ey la? Num dɛrɛŋgɛl maak ki se tap ɓo iin̰o gay?›
23639	MAT 13:31	Tɛr Isa taaɗɗen ute kaal naagŋ taara kuuy daala ɔɔ: «*Maakŋ Gaar Raa se tec aan gɔɔ kaam nakŋ kꞋdaŋin̰ mutard, kɛn gaaba kalaŋ uun ɔɔcin̰ maakŋ‑gɔtin̰ ki.
23644	MAT 13:36	Gaŋ gɔtn se Isa iin̰ ɔn̰ jee dɛnge ɔɔ ɔk tɛrl ɓaa ɓeene. Jee mɛtin̰ ki ɓaaɗo ɔŋin̰a tɔnd mɛtin̰ ɔɔ: «ꞋTaaɗ tɔɔkjen tu mɛtn taar kaal naagŋ taar ro dɛrɛŋgɛl kɛn maakŋ‑gɔt ki se?»
23646	MAT 13:38	Maakŋ‑gɔtɔ se lɛ do naaŋa ɔɔ kupm jiga se lɛ, kɛse jeegen gɛn *maakŋ Gaar Raa, dɛrɛŋgɛlɛ se lɛ taaɗn ute jee *Ɓubm sitange.
23652	MAT 13:44	«*Maakŋ Gaar Raa se tec aan gɔɔ kɔrbɔtn kꞋjꞋɔyin̰ maakŋ‑gɔt ki ɔɔ deba ɓaaɗo rɛk ɔŋin̰a ɔɔ naan̰ ɔyin̰ gɔtin̰ ki ɔɔ iin̰ ɓaa. Ute maak‑raapm naan̰ ɔk se, naan̰ ɓaa dugŋ ute nakŋ naan̰ ɔk se paac, ɔɔ ɔk tɛrl ɓaaɗo dug maakŋ‑gɔtn ese se.
23662	MAT 13:54	Gɔtn se naan̰ iin̰ ɓaa maakŋ naaŋin̰ ki ɔɔ kɛn naan̰ aan se, baag dooy jeege maakŋ ɓee kɛn Yaudge lee tus maak ki. Ɔɔ kɛn jee se jaay booy taar kɛn naan̰ dooyɗe se, tap ɓo ɔkɗen taaɗ eyo ɗeek ɔɔ: «Jeel‑taara ute nakŋ‑kɔɔɓgen naan̰ tɛɗ se tap ɓo, ɔŋin̰o gayo?
23666	MAT 13:58	Taa naan̰ se ɓo, gɔtn se, Isa ɔŋ tɛɗ te nakŋ‑kɔɔɓge dɛn eyo taa naaɗe baate tookŋ kaal maakɗe don̰ ki.
23668	MAT 14:2	Naan̰ ɗeek jee tɛɗn naabin̰ge tu ɔɔ: «Kɛse Jan‑Batist ɓo duroga daan yoge tu! Taa naan̰ se ɓo *Raa ɛɗin̰ga tɔɔgɔ gɛn tɛɗn nakŋ‑kɔɔɓge se.»
23672	MAT 14:6	Ɓii kalaŋ gaar Ɛrɔd tɛɗ tɛɗ maak‑raapm gɛn ɓii koojin̰ se, goon Ɛrɔdiad mɛnda se daam naan jeege tun kꞋdaŋɗeno ɓaaɗo gɔtn tɛɗn maak‑raap ki se ɔɔ daamin̰ se tɔɔl Gaar Ɛrɔd ki.
23674	MAT 14:8	Kon̰ ɔlin̰ mɛtin̰ ɔɔ ɓaa ɗeekin̰ ɔɔ: «ꞋGaaŋ ɛɗumo maakŋ supura ki ara, do Jan‑Batist.»
23679	MAT 14:13	Kɛn Isa jaay booy naan̰ se, naan̰ iin̰ ook maakŋ markab ki ɔɔ gaaŋ ɓaa do kɔɗ‑ɓaar ki kalin̰ ki. Kɛn jee dɛnge jaay booy labar se, naaɗe teeco maakŋ gɛgɛrge tun cɛɛs ki cɛɛs ki ɔɔ uun jɛn̰a aal te taa baar.
23681	MAT 14:15	Aan tɛgɛr se jee mɛtn Isa ki ɓaaɗo ɔŋin̰a ɔɔ ɗeekin̰ ɔɔ: «Ɓɛrɛ, kaaɗa se ɓaaga, gɔtɔ se kic lɛ daanin̰ kɔɗ‑ɓaara dɔk ute ɓea. Jee dɛnge se ɔn̰ɗe wɔɔkŋ ɓaa maakŋ naaŋge tun cɛɛs ki cɛɛs ki ɓaa dugŋ nakŋ kɔsɔ.»
23686	MAT 14:20	Naaɗe paac ɔs dɛrɛŋ te maraadɗe ɔɔ togŋ ɔɔp se kꞋtuunin̰ se ɗooc gɔrnɔ sik‑kaar‑dio.
23687	MAT 14:21	Jeegen ɔs paac se gaabge kalɗe ki sum ɓo ɓaa ɓaa nakŋ dupu‑mii. Mɛndge ute gaange se maak ki eyo.
23716	MAT 15:14	Ɔn̰ɗeki naaɗe se jee kaam‑tɔɔkge ɔɔ tɔɔɗ jee kaam‑tɔɔkge. Kɛn debm kaam‑tɔɔkɔ jaay tɔɔɗ naapin̰ se, naaɗen di paac se Ꞌsi maakŋ gɔɔ ki!»
23732	MAT 15:30	Dɔɔl jeege dɛna ɓaaɗo ɔŋin̰a. Naaɗe ɓaaɗo ute jee cɛkɛɗge, jee kaam‑tɔɔkge, jee ɗukurge, jee ɔŋ taaɗ taar eyo ute jee kɔɔn̰ɗegen kuuy kic dɛna. Naaɗe ɓaanɗeno naan Isa ki ɔɔ naan̰ ɛɗɗen lapia.
23733	MAT 15:31	Gɔtn se dɔɔl jeege se jaay aak nakŋ se, paac ɓo ɔkɗen taaɗ eyo, kɛn naaɗe jaay aak jee ɔŋ taaɗ taar eyo baag taaɗa, ɔɔ jee ɗukurge ɔŋ lapia, jee cɛkɛɗge baaga lee talam talam ɔɔ jee kaam‑tɔɔkge baaga kaaka. Gɔtn se naaɗe *nook Raa gɛn *Israɛl.
23735	MAT 15:33	Jee mɛtin̰ ki ɗeekin̰ ɔɔ: «Do kɔɗ‑ɓaar kɛn ara jꞋakiro kɔŋ mappa gay jaay jꞋaki kɛɗn jeege tun dɛn se kɔsn dɛrɛŋ se?»
23740	MAT 15:38	Jeegen ɔs paac se gaabge kalin̰ ki dupu‑sɔɔ ɔɔ mɛndge ute gaange maak ki eyo.
23742	MAT 16:1	Parizige ute Sadusege ɓaaɗo ɔŋ Isa. Naaɗe je an̰ goom kɔk se tɔnd mɛtin̰ ɔɔ: «Naaje kꞋje ajen tɛɗn nakŋ‑kɔɔɓm kɛn jꞋan kaakŋ jeel ro ki, kɛn iin̰o maakŋ *Raa ki.»
23745	MAT 16:4	Jee ɓɔrsen jig eyo ɔɔ Ꞌtuj ɔrmɗe naan Raa ki se. Naaɗe je ɔɔ kaakŋ nakŋ‑kɔɔɓɔ, naɓo nakŋ‑kɔɔɓm naaɗe an kaakŋ jeel ro ki se, tecn̰ aan gɔɔ kɛn gɛn Yunus se sum.» Gɔtn se tɛr Isa iin̰ ɔn̰ɗe ɔɔ ɓaa.
23750	MAT 16:9	Ɓɔrse kic naase Ꞌbooy ɔkki te ey rɔk la? Naase Ꞌsaapin̰ki tu, kɛn ute mappa mii sum ɓo gaabge dupu‑mii ɔso ɔɔ mɛt kɔɔpin̰ se, naase Ꞌtɔskiro gɔrnɔ kando?