23214	MAT 1:1	Kɛse ɓo mɛtjil Isa al‑Masige. Naan̰ *goon Daud ɔɔ goon *Abraam.
23216	MAT 1:3	Juda ɓo ooj Pɛrɛz ute Zɛra ɔɔ gaangen se Tamar ɓo kon̰ɗe. Pɛrɛz ooj Esrom. Esrom ooj Aram.
23218	MAT 1:5	Salmon ooj Booz ɔɔ ko Booz se ron̰ Raab. Booz se ɓo ooj Obed ɔɔ ko Obed se ron̰ Rut.
23219	MAT 1:6	Obed ooj Jɛsɛ. Jɛsɛ se ɓo ooj Gaar *Daud. Daud se ɓo ooj Salomon do mɛnd Uri ki.
23224	MAT 1:11	Jɔsias ooj Yekonia ute gɛnaan̰gen gaabge ɔɔ kaaɗ kɛn se ɓo gaan *Israɛlge kꞋtɔs kꞋɓaanɗe ɓulu taa naaŋ Babilon ki.
23225	MAT 1:12	Kɛn naaɗe ɓaa aan Babilon ki se jaay ɓo, Yekonia ooj Salatiɛl ɔɔ Salatiɛl ooj Zorobabɛl.
23229	MAT 1:16	Yakub ooj Yusup. Yusup se ɓo gaabm Mari ɔɔ Mari se ɓo ooj Isan kɛn kꞋdaŋin̰ al‑Masi se.
23230	MAT 1:17	Mɛtjilɗegen iin̰ do Abraam ki bini aan do Daud ki se, aas mɛtjili sik‑kaar‑sɔɔ. Kɛn iin̰ do Daud ki bini kꞋtɔs kꞋɓaanɗen ɓulu taa naaŋ Babilon ki se, aas mɛtjili sik‑kaar‑sɔɔ. Kɛn naaɗe ɓaan Babilon ki jaay bini aan do al‑Masi ki se, kic ɓo aas mɛtjili sik‑kaar‑sɔɔ.
23231	MAT 1:18	Te ɗoobm gay jaay jꞋoojn̰ Isa al‑Masi: kon̰ Mari se mɛnd kɛɛsn Yusup, num kɛn naan̰ ɓaa te ron̰ ki ey sum ɓo, Mari tɛɗ mɛndkaama ute tɔɔgŋ *Nirl Salal.
23232	MAT 1:19	Gaabm kɛɛsin̰ Yusup se, debm kɛn lee tɛɗ nakge te ɗoobin̰a ɔɔ je an̰ kɔɔɗn mɛtin̰ naan jeege tu eyo. Taa naan̰ se ɓo naan̰ je an̰ rɛsɛ taa nam Ꞌbooy taarɗe eyo.
23233	MAT 1:20	Kaaɗ kɛn naan̰ utu iŋg saap saap do taar kɛn se, gaŋ *kɔɗn Mɛljege Raa maakŋ nin̰ ki se teec naanin̰ ki taaɗin̰ ɔɔ: «Yusup, naai se mɛtjil *Daud, ɔn̰te ɓeere Mari se ɔkin̰ Ꞌtɛɗn mɛndi, taa Mari se aam te Nirl Salal.
23234	MAT 1:21	Naan̰ se utu Ꞌkoojn̰ goon gaaba ɔɔ goon se naai an̰ daŋ Isa, taa naan̰ ɓo debm utu kɔɔɗn do jeen̰ge maakŋ *kusin̰ ki.»
23236	MAT 1:23	ꞋBooyki! Goon mɛnd kɛn gaaba ɓaa te ron̰ ki eyo, utu Ꞌtɛɗn mɛndkaama ɔɔ koojn̰ goono ɔɔ goon se jeege an̰ daŋ Emanuel. Ro Emanuel se je ɗeekŋ ɔɔ: *Raa ute naajege.
23238	MAT 1:25	Num gaŋ naan̰ baate ɓaa ron̰ ki bini Mari oojn̰ maak ki. Ɔɔ goon jꞋoojin̰ se, Yusup ɔndin̰ ron̰ Isa.
23239	MAT 2:1	Isa se jꞋoojin̰ maakŋ gɛgɛr kɛn Betleem kɛn taa naaŋ Jude ki, do Gaar *Ɛrɔd ki. Kɛn Isa jaay jꞋoojin̰ se, jee jeel k‑dijge iin̰o kaam kaaɗa tookŋo ɔɔ ɓaa aan maakŋ gɛgɛr kɛn Jeruzalɛm ki.
23240	MAT 2:2	Kɛn naaɗe jaay aan se, naaɗe tɔnd mɛtn jeege ɔɔ: «Goon kꞋjꞋoojin̰ jaay ute kɔsn gaar Yaudge se tap ɓo, gayo? Taa naaje se jꞋaako k‑dijin̰ kaam kaaɗa tookŋo ɔɔ naaje kꞋɓaaɗo kɛrgŋ naanin̰ ki.»
23241	MAT 2:3	Kɛn Ɛrɔd jaay booy taar se, nirlin̰ teece taa gaarin̰a; bin se ɔl jee Jeruzalɛm ki paac se ɓeere ɔkɗe.
23242	MAT 2:4	Gɔtn se Gaar Ɛrɔd daŋ tus magal *jee tɛɗn sɛrkɛ Raage tu paac ɔɔ ute jee jeel taaɗn tɔɔkŋ mɛtn Ko Taar Raa paac kɛn maakŋ jeen̰ge tu ɔɔ naan̰ tɔnd mɛtɗe ɔɔ: «*Al‑Masi do dɔkin̰ Raa taaɗ taa koojin̰ se tap ɓo, jꞋan̰ koojn̰ gayo?»
23244	MAT 2:6	Gɛgɛr kɛn Betleem kɛn taa naaŋ Jude ki se, naai kic lɛ maakŋ gɛgɛrge tun magal magal kɛn taa naaŋ Jude ki. Taa maakŋ naaŋi ki se ɓo utu aɗe teecn̰ magal kɛn utu Ꞌtɔɔɗn *Israɛl jeemge aan gɔɔ debm gaama se.»
23245	MAT 2:7	Gɔtn jaay Ɛrɔd daŋ jee jeel k‑dijge kalɗe ki se, nam kic ɓo jeel eyo. Kɛn naaɗe aan ɔŋin̰ se, naan̰ tɔnd mɛtɗe ɔɔ: «Kɛn tap ki se, k‑dijn̰ se tap ɓo naase aakin̰ki nuŋ ki?»
23246	MAT 2:8	Ɔɔ naan̰ ɗeekɗen ɔɔ: «ꞋƁaaki Betleem ki je ɔŋumkiro gɔtn goono se tak. Kɛn jaay ɔŋin̰kiroga num, Ꞌtɛrl Ꞌɓaakiro Ꞌtaaɗumki gɔtin̰a taa maam kic ɓo mꞋɓaa kɛrgŋ naanin̰ ki.»
23247	MAT 2:9	Kɛn naaɗe jaay booy taar gaarge aas sum se, gɔtn se naaɗe iin̰ ɓaa, ɔɔ kɛn naaɗe ɓaa ɓaa se, k‑dijn̰ kɛn naaɗe aakin̰o kaam gɔtn kaaɗa tookŋo se, tɛr teec naanɗe ki daala. K‑dijn̰ se tɔɔɗɗe bini ɓaa ɗaar do ɓee kɛn goon maak ki se.
23249	MAT 2:11	Kɛn naaɗe aan se, ɛnd maakŋ ɓee ki ɔɔ ɔŋ goono ute kon̰ Mari. Naaɗe ɛrg naan goon ki ɔɔ tɔɔmin̰ jaay ɓo naaɗe tɔɔɗ taa ɓɔɔnɗege ɔɔ ɛɗin̰ nakgen bɛɛ bɛɛ: daab, nakŋ ooto, ute uubm ootn kꞋdaŋin̰ mir se.
23250	MAT 2:12	Kɛn naaɗe iin̰ ɔn̰ Mari sum se, *Raa ɔɔjɗe maakŋ niɗe ki ɔɔ jꞋɔn̰ten tɛrl kaal gɔtn Gaar Ɛrɔd ki. Taa naan̰ se ɓo naaɗe uun ɗoobm kuuy ɔɔ tɛrl ɓaa taa naaŋɗe ki.
23251	MAT 2:13	Kɛn jee jeel k‑dijge jaay iin̰ ɓaa sum se, kɔɗn Mɛljege Raa kalaŋ ɓaaɗo taaɗ Yusup ki maakŋ nin̰ ki ɔɔ: «Iin̰ ute mɛndi ɔɔ uun goono aan̰ Ꞌɓaaki taa naaŋ Masar ki. Iŋg gɔtn naane bini maam mꞋai taaɗ jaay ɓo sɔm naai aɗe tɛrlɛ. Ɓɛrɛ, Gaar *Ɛrɔd se je je goono taa an̰ tɔɔlɔ.»
23252	MAT 2:14	Maakŋ nɔɔr ki se sum ɓo, Yusup iin̰ ute mɛndin̰a uun goono ɔɔ aan̰ ɓaa taa naaŋ Masar ki.
23254	MAT 2:16	Kaaɗ kɛn se Ɛrɔd utu zɛɛrɛ; ɔɔ naan̰ kɛn se naan̰ ɓaaɗo jeel ɔkga mɛtin̰a kɛn jee jeel k‑dijge dɛrlin̰ dɛrl se, gɔtn se naan̰ maakin̰ taarin̰ makɔn̰ɔ. Naan̰ und kulu ɔɔ num gaangen gaabgen ɔndo do ɓaar di ki jaay bɔɔyɔ bɔɔy paacn̰ kɛn maakŋ gɛgɛr kɛn Betleem ki ute maakŋ naaŋgen cɛɛs ki cɛɛs ki se, kꞋtɔɔlɗe paac. Taa ɓaar di ese se tum te kaaɗn kɛn jee jeel k‑dijge taaɗ Ɛrɔd ki gɛn k‑dijn̰ naaɗe aakin̰o.
23255	MAT 2:17	Bin ɓo, nakŋ se aanga ɗoobin̰ ki aan gɔɔ kɛn debm taaɗ taar teeco taar Raa ki, ron̰ Jeremi, taaɗɗeno do dɔkin̰ ɔɔ:
23256	MAT 2:18	KꞋbooy nɔɔ eem maakŋ naaŋ Rama ki jeege tɔɔyɔ ɔɔ eem nɔɔ dɛna. Kɛse Rasɛl ɓo eem taa gɛnin̰ge, naan̰ kꞋsɛlin̰ kic ɓo ɗaar eyo gɛn tɔɔyɔ, taa gɛnin̰ge utga.
23258	MAT 2:20	Naan̰ taaɗin̰ ɔɔ: «Iin̰ ute mɛndi ɔɔ uun goono ɔk Ꞌtɛrl Ꞌɓaaki taa naaŋ *Israɛl ki taa jeegen kɛn je tɔɔl goono se, naaɗe ooyga.»
23260	MAT 2:22	Anum kɛn naan̰ booy ɔɔ Arkɛlɛɔs ɔsga gaar gɛn taa naaŋ Jude gɔɔ bubin̰ Ɛrɔd ki se, gɔtn se Yusup ɓeere ɔkin̰ gɛn tɛrl ɓaa taa naaŋ Jude ki. Ɔɔ Mɛljege Raa taaɗin̰ maakŋ nin̰ ki ɔɔ n̰Ꞌiin̰ ɓaa taa naaŋ Galile ki.
23261	MAT 2:23	Naan̰ iin̰ ɓaa iŋg maakŋ gɛgɛr kɛn kꞋdaŋin̰ Nazarɛt. Nakgen se aan ɗoobin̰ ki aan gɔɔ kɛn jee taaɗ taar teeco taar Raa ki taaɗo do dɔkin̰ ɔɔ: Naan̰ se jꞋan̰ daŋin̰ kɔɗ Nazarɛt.
23262	MAT 3:1	Kɛn kaaɗin̰ jaay aan sum se, Jan‑Batist naar teec naan jeege tu ɔɔ baag taaɗn taar *Raa do kɔɗ‑ɓaar kɛn taa naaŋ Jude ki. Naan̰ taaɗ jeege tu ɔɔ:
23264	MAT 3:3	Taa Jan se ɓo, debm taaɗ taar teeco taar Raa ki ron̰ Ezayi taaɗo taarin̰ do dɔkin̰ kɛn ɔɔ: KꞋbooy mind deba taaɗ makɔn̰ do kɔɗ‑ɓaar ki ɔɔ: ꞋƊaapki ɗoobm Mɛljege ɔɔ Ꞌtɛɗin̰sin̰ki jiga Ꞌtooɗn tal.
23266	MAT 3:5	Gɔtn se jeegen iin̰o maakŋ gɛgɛr kɛn Jeruzalɛm ki ute kɛngen taa naaŋ Jude ki paac ɔɔ ute kɛngen iin̰o taa ool Jordan ki paac, naaɗe ɓaaɗo gɔtn Jan ki.
23268	MAT 3:7	Kɛn Jan aak *Parizige ute *Sadusege dɛna ɓaaɗo ɔŋin̰ taa naan̰ aɗen batiz se, naan̰ ɗeekɗen ɔɔ: «Aakumki tu wɔɔjgen ara! Naŋa jaay ɓo dɛjseno taa aki kaan̰ kɔtn maak‑taar Raa kɛn utu bɔɔy do jeege tu se?
23270	MAT 3:9	ɔɔ ɔn̰te Ꞌtaaɗki ɔɔki: naaje se lɛ kꞋgaan *Abraamge. ꞋBooyki mꞋasen ɗeeke, kogen ese se kɛn Raa je kic ɓo an̰ dɛlin̰ Ꞌtɛɗn gaange Abraam ki.
23272	MAT 3:11	«Maam se, mꞋasen batizn ute maane ɔɔ kɛse je ɗeekŋ ɔɔ naase Ꞌtɛrlkiga kiŋgse; num gaŋ debm utu ɓaaɗo mɛtum ki se, naan̰ magal ciruma. Maam se saa jɛn̰ ki kic ɓo mꞋaas gɛn kɔɔɗin̰ eyo. Debm ese se ɓo utu asen *batizn ute Nirl Salal ɔɔ ute pooɗo.
23274	MAT 3:13	Gɔtn se Isa iin̰ taa naaŋ Galile ki ɔɔ ɓaaɗo maakŋ ool magal gɛn Jordan ki, ɓaaɗo ɔŋ Jan taa an̰ batizin̰a.
23275	MAT 3:14	Num Jan se baate tooko, ɗeek Isa ki ɔɔ: «Maam se, naai ɓo am batiz ey ɓo, tɛr naai ɓo ɓaaɗo gɔtn maam ki la!»
23277	MAT 3:16	Kɛn Isa kꞋbatizin̰ jaay ooko maakŋ maane ki sum se, naan̰ kɛn se sum ɓo maakŋ raa ɔɔɗ waŋ ɔɔ naan̰ aak *Nirl Raa bɔɔyo don̰ ki tec aan gɔɔ dɛɛrɛ.
23278	MAT 3:17	Ɔɔ gɔtn se kꞋbooy mind deba taaɗ maakŋ raa ki ɔɔ: «Naan̰ se Goon maak‑jema. Maam ɓo mꞋbɛɛr mꞋɔɔɗin̰o taa naan̰ tɔɔlumi.»
23279	MAT 4:1	Gɔtn se *Nirl Raa tɔɔɗ ɓaan ute Isa do kɔɗ‑ɓaar ki, taa Bubm sitange an̰ ɓaa naama.
23280	MAT 4:2	Maakŋ ɓiige tun si‑sɔɔ se, nɔɔrɔ katara se Isa ɔs te ɗim eyo ɔɔ kɛn ɓii si‑sɔɔ jaay aas se, naan̰ ɓo tɔɔlin̰a.
23281	MAT 4:3	Bubm sitange, naan̰ debm naam jeege se, ɓaaɗo ɔŋ Isa ɗeekin̰ ɔɔ: «Kɛn naai ꞋGoon *Raa ɗeer num, Ꞌtaaɗ koge tun se ai dɛl nakŋ kɔsɔ.»
23283	MAT 4:5	Tɛr Bubm sitange ɓaan ute Isa maakŋ gɛgɛr kɛn *salal Jeruzalɛm ki, ɓaa uun ɔlin̰ do *Ɓee Raa ki raan lɛŋ lɛŋ,
23284	MAT 4:6	ɔɔ ɗeekin̰ ɔɔ: «Kɛn naai ꞋGoon Raa ɗeer num, do ɓee ki ara se, iin̰ aal naaŋ ki. Taa taara se kꞋraaŋin̰ga raaŋ do dɔkin̰ kɛn ɔɔ: Raa Ꞌkund Ꞌkulu kɔɗin̰ge tu ɔɔ naaɗe ai caapm kɔkŋ jiɗege tu, taa jɛige se Ꞌkɔŋ rɔɔkŋ ro ko kɛn gam eyo.»
23286	MAT 4:8	Tɛr Bubm sitange tɔɔɗ ɓaansin̰ do ko kɛn jɛrlɛ ɔɔ taaɗin̰ taa naaŋ gaarin̰gen do naaŋ ki paac ute nakŋ kaakŋ bɛɛɗege.
23287	MAT 4:9	Gɔtn se naan̰ ɗeekin̰ ɔɔ: «Kɛn naai jaay Ꞌɓaaɗo ɛrgga naanum ki ɔɔ Ꞌdaanumga num, nakgen se paac maam mꞋaisin̰ kɛɗa.»
23288	MAT 4:10	Anum Isa tɛrlin̰ ɔɔ: «Iik naatn cɛɛm ki Bubm sitange! Taa taar se kꞋraaŋin̰ga raaŋ do dɔkin̰ kɛn ɔɔ: Mɛli Raa kalaŋ tak se ɓo naai Ꞌkɛrgŋ naanin̰ ki ɔɔ an̰ Ꞌtɛɗn naabin̰a.»
23289	MAT 4:11	Gɔtn se Bubm sitange iin̰ ɔn̰in̰a ɔɔ *kɔɗn Raage ɓaaɗo aakin̰ don̰ ki.
23290	MAT 4:12	Jan‑Batist se kꞋjꞋɔkin̰ga daŋgay ki ɔɔ kɛn Isa jaay booy ɔɔ Jan jꞋɔkin̰ga daŋgay ki se, naan̰ iin̰ tɛrl ɓaa taa naaŋ Galile ki.
23291	MAT 4:13	Kɛn naan̰ aan sum se, ɔn̰ gɛgɛrin̰ Nazarɛt ɔɔ ɓaa tiŋg maakŋ gɛgɛr kɛn Kaparnayum ki kɛn taa baar ki, taa naaŋ Zabulon ki ute gɛn Nɛptali ki.
23292	MAT 4:14	Taa naan̰ se ɓo nakŋ kɛn debm taaɗ taar teeco taar Raa ki ron̰ Ezayi taaɗno do dɔkin̰ se, aanga ɗoobin̰ ki kɛn ɔɔ:
23293	MAT 4:15	Naase jee taa naaŋ Zabulon ki ute jee taa naaŋ Nɛptali ki kɛn sak kaam aak baar, naase ɓo jee kɛn iŋgki jɛŋ ool Jordan kaam naane kɛn taa naaŋ Galile kɛn jeen̰ge Yaudge ey se;
23294	MAT 4:16	naase jeegen kɛn iŋgki maakŋ gɔt kɛn ɔɔɗɔ utu aki kaakŋ gɔtɔ asen wɔɔr kɛlɛŋ! Naasen kɛn iŋgki taa naaŋ kɛn ɔɔɗɔ aan gɔɔ jee ooyga kooy se, gɔtn wɔɔr, ɓɛrɛ, aanga.
23295	MAT 4:17	Kaaɗ kɛn se sum ɓo Isa baag taaɗn taar Raa jeege tu ɔɔ: «ꞋTɛrlki maakse taa *maakŋ Gaar Raa se ɔɔpga gɔɔrɔ!»
23296	MAT 4:18	Isa jaay aan taa naaŋ Galile ki se, naan̰ ɓaa lee taa baar ki ɔɔ gɔtn se naan̰ aak gɛnaage dio: deb kalaŋ ron̰ Simon kɛn kꞋdaŋin̰ ute ro Piɛr kici ɔɔ gɛnaan̰ se ron̰ Andre, tund tund gɛndɗe maan. Naaɗe se jee toocn̰ kɛn̰jge.
23297	MAT 4:19	Naan̰ ɗeekɗen ɔɔ: «ꞋƁaaɗo daanumki! Ɓɔrse maam mꞋasen tɛɗn naase jee ɓaa Ꞌje jikilimge aɗe ɓaa ɗoobm Raa ki.»
23301	MAT 4:23	Tɛr Isa lee dɔɔɗ taa naaŋ Galile se paac dooy jeege maakŋ *ɓeeɗege tun Yaudge lee tusn maak ki gɛn keem Raa. Naan̰ taaɗɗen Labar Jiga gɛn *maakŋ Gaar Raa ɔɔ jeegen ɔk kɔɔn̰ge paac ute jeegen kɛn kɔɔn̰ge tujɗenga tuju maakɗe ki se, naan̰ ɛɗɗen lapia.
23302	MAT 4:24	Gɔtn se *nookin̰ eem dɔɔɗ taa naaŋ Siri se paac. Ɔɔ jeege ɓaano ute jee kɔɔn̰ge paac kɛn dɔɔl kɔɔn̰ɗege kaam kalaŋ eyo ɔɔ lee dabarɗe aan gɔɔ: jee ɔk kɔɔn̰ sitange, jee ɔk kɔɔn̰ puputu ɔɔ jee kꞋruŋguyge, paac se, naan̰ ɛɗɗen lapia.
23304	MAT 5:1	Kɛn Isa aak dɔɔl jeegen dɛn ese se jaay ɓaaɗo cɛɛn̰ ki se, naan̰ ookŋ iŋg do kɔs ki ɔɔ jeegen mɛtin̰ ki ɓaaɗo ɔŋin̰a.
23312	MAT 5:9	Maak‑raapo jeege tun je ano ɓaa ute tɔɔsɛ, taa naaɗe se Raa utu aɗen daŋ ɔɔ: gɛnin̰ge.
23315	MAT 5:12	Ɔn̰ki maakse Ꞌraapm dɛn aak eyo, taa maakŋ raa ki se, Raa utu asen kɔgŋ bɛɗse dɛn aak eyo. Bin ɓo jee taaɗ taar teeco taar Raa ki do dɔkin̰ ɓaaɗo naanse ki se kic, kꞋdabarɗeno bin kici.»
23316	MAT 5:13	«Naase se ɓo aan gɔɔ kaatn gɛn do naaŋa. Num kɛn kaata jaay kiŋgin̰ nijim se gɔtɔga num, jꞋan̰ tɛɗn jꞋɔɔ ɗi jaay Ꞌtɛɗn nijim gɔtin̰ ki se? Kɛn nijimin̰ se jaay gɔtɔga num, naan̰ se tɛɗga nakŋ cɛrɛ, jꞋan̰ ɓaa si naata ɔɔ jeege lee do ki.
23317	MAT 5:14	«Naase se ɓo gɔtn wɔɔr gɛn *dunia. Gɛgɛr kɛn jaay jꞋɔndin̰ do kɔs ki raan se, jꞋaakin̰ tal.
23318	MAT 5:15	Kɛn jꞋɔɔc lɔɔmpɔ se taa jꞋan̰ deebm dugul don̰ ki eyo, num jꞋan̰ kuun kɔl ro kaag ki raan taa wɔɔr gɔtɔ jeege tun maakŋ ɓee ki se paac.
23319	MAT 5:16	Bin num ɔn̰ki gɔtn wɔɔrse se wɔɔr naan jeege tu paac, taa naan̰ se ɓo jeege kaakŋ naabsen jigan kɛn Ꞌlee tɛɗki se, naaɗe *Ꞌnookŋ Bubsen maakŋ raa ki.»
23320	MAT 5:17	«Maakŋ Ko Taar kɛn Raa ɛɗo Musa ki ute taar jee taaɗ taar teeco taar Raa ki raaŋo ɔɔ dooyno jeege do dɔkin̰ se, ɔn̰ten Ꞌsaapki ɔɔki maam mꞋɓaaɗo se taa Ko Taar se tɛɗn gɔtɔ, naɓo maam mꞋɓaaɗo se taa mꞋan̰ tɛɗn Ꞌkaasn ɗoobin̰ ki.