23233	MAT 1:20	Wasua ma talasi kae malata mola 'ua 'ala sulia me 'are fo gi li, eniselo God ka fatae fala 'i laola mo'osu bole na ma ka sae 'uri 'e, “Josef 'i'o wale ala kwalofa David li, ikoso mau 'alia tolenala Mary 'ali rau 'alia wateu 'o. Sulia 'e dodolanaa ala Aloe 'are Abu.
23234	MAT 1:21	Ma 'i lia kae faafutaa te wela wale, ma koe fafurataa 'alia Jesus (fadanai ‘Walelifaamauri’), sulia 'i lia kae faamauria ioli lia gi faasia ta'ana gera gi.”
23236	MAT 1:23	“Te ulao 'auabua kae dodolanaa ma kae faafutaa te wela wale, ma gera kae soia 'alia Emanuel.” Ma fadanala ratae 'are fo 'e 'uri 'e: “God 'e io fae gia.”
23240	MAT 2:2	Ma gera ka soilidi 'uri 'e ala ioli gi, “'Uri'e ma wela ba kae walelitalona 'ala Jiu gi li 'e futa 'i fe? Meulu saiai 'e futa 'i lifi'e, sulia talasi meulu io 'ua mae 'i tataenala da'afi li, meulu ka lesia lo fe kwalikwali 'e fatailia futanala, ma meulu ka la lo mae 'ali meulu boururu, ma meulu ka faa aofia.”
23242	MAT 2:4	Ma ka soia fata abu ba'ela gi, failia waleli falalauna ala taki gi li, 'ali gera logo ma ka soilidi 'uri 'e ada, “'Uri'e ma 'i fe lo Christ kae futa ai?”
23243	MAT 2:5	Ma gera ka olisi 'uri 'e ala, “'I Betlehem ba, falua 'i laola provins 'i Judea. Sulia geregerena ba profet li 'e sae 'uri 'e,
23244	MAT 2:6	‘Betlehem, falua 'i laola provins 'i Judea, Iko 'ali 'o wawade 'i safitala falua 'ilitoa 'i Judea gi, sulia te wale 'ilitoa kae la mae faasia 'i'o, 'ali kae talaia ioli lau gi 'i Israel.’”
23246	MAT 2:8	Ma ka keri daulu fala 'i Betlehem, ka sae 'uri 'e, “Moulu la, Moulu ka lio 'oka 'afia wela 'e. Ma ala moulu ka daria, moulu ka faarono lau mae, 'ali lau wasua lakae la lou ko fala faa aofia nala.”
23251	MAT 2:13	'I burila wale fo gi daulu oli lo fala falua daulu, eniselo God ka fatae fala Josef 'i laola mo'osu bole na, ma ka sae 'uri 'e, “Josef 'o tatae, ko sakea wela 'e failia teite lia, moulu ka tafi fala 'i Ejipt, ma moulu ka io 'i lifila la la ka dao ala talasi lakae ilia moulu ka oli lou mae ai. Sulia Herod kae lio 'afia wela 'e 'ali 'e raunia.”
23253	MAT 2:15	Ma daulu ka io 'i lififo la la Herod ka mae. Ma me 'are fo ka fakwalaimokia lo me saena ba God 'e ilia fala te profet ba ka gerea 'uri 'e, “Lakae soia mae wela lau faasia 'i Ejipt.”
23256	MAT 2:18	“Gera ronoa line anina fo 'e talulu mae faasia falua 'i Rama line gala ba'ela. Rachel kae anisia wela lia gi. Talasi 'e ani, iko ta ioli 'ali sai ala gwafenala sulia wela lia gi gera mae sui.”
23258	MAT 2:20	ma ka sae 'uri 'e, “Josef 'o tatae, ko sakea lo wela failia teite lia Mary, moulu ka oli lo fala 'i Israel, sulia ioli ba gera kae tau fala rauninala wela 'e li, gera mae lo.”
23261	MAT 2:23	Lia fo daulu ka io ala falua 'i Nasareti 'i laola provins 'i Galili. Ma ka fakwalaimokia lo me 'are ba profet gi gera alaa 'uri 'e sulia, “Gera kae soia 'alia wale 'i Nasareti.”
23263	MAT 3:2	“'Amu bulusi faasia abulona ta'ana 'amiu gi, sulia talasi God kae 'ilitoa fafia ioli lia gi li 'e garani dao lo.”
23264	MAT 3:3	John ba wale ba profet Aesea 'e sae 'uri 'e sulia, “Te wale 'e rii 'i laola abae lifi kwasi la iko 'ali totolia ta ioli 'ali io ai. Ma ka sae 'uri 'e, ‘Aofia kae dao lo mae! 'Amu farada lo tala fala!’”
23268	MAT 3:7	Ma talasi John 'e lesia ioli afula ala Farasi gi failia Sadusi gi gera la lou mae 'i so'ela 'uri 'ali lia ka fasiu abu gera, lia ka sae 'uri 'e fada, “'Amu malaa mola 'amiu kalela waa gi! Ite 'e fabasu 'amiu 'ali 'amu tafi faasia kwaikwaina God?
23270	MAT 3:9	Ma ikoso 'ali 'amu malata 'uri 'e 'i laola malatamiu, ‘'I 'amami ioli 'ami futa lo mae ala kwalofa Abraham gi. 'Ato 'ali ta kwaikwaina faasia God ka dao amaami.’ Ma lakae ili rada ai famiu, 'e talawarau mola 'ala fala God 'ali sakea tali me fau ala fau 'e gi, ma ka raunailia 'alia kwalofa Abraham gi!
23272	MAT 3:11	“Lau fasiu abu 'amiu 'alia kwai 'ali fatailia lia 'e 'amu bulusi lo faasia abulo ta'ana 'amiu gi. Wasua ma te wale kae la mae 'i burigu, lia kae fasiu abu 'amiu 'alia Aloe 'are Abu failia dunaa. Ma 'e 'ilitoa ka liufi lau, ma iko 'ali lau totolia sakenala 'ae botu lia gi.
23273	MAT 3:12	'E rerei lo fala sofilina 'i matanala ioli gi sui, ka malaa te wale 'e kefoa fuae 'ai 'oka faasia tete 'are gi li. Ma ka logosia fufuae 'are 'oka gi 'i laola luma li goli 'arena. Ma ka 'agofia lo tete 'are gi 'i laola dunaa la kae 'ago firi.”
23275	MAT 3:14	Ma John ka maili tonala olisinala malatala Jesus ka sae, 'uri 'e, “'E totolia 'i'o tae ko fasiu abu lau, ma 'o la mae 'amua 'i soegu 'ali lau fasiu abu 'o.”
23276	MAT 3:15	Ma Jesus ka olisi 'uri 'e ala, “Wasua ka 'urila 'ala, ko taua lo 'amua fagu, sulia ala taunai, gora tau lo sulia liola God.” Ma John ka ala fafia.
23278	MAT 3:17	Ma te line 'are 'e talulu mae faasia 'i nali ma ka sae 'uri 'e, “Lia 'e lo moutae wela lau, lau kwaima rasua ala, ma lau babalafe rasua 'alia.”
23281	MAT 4:3	Sui, Saetan ka la mae 'i so'ela, ma ka sae 'uri 'e, “Ala 'i'o Wela God, 'o sae fala me fau 'e gi 'ali gera rau 'ali tali berete.”
23282	MAT 4:4	Ma Jesus ka olisi 'uri 'e ala, “Geregerena Abu 'e ilia, ‘Ioli ikoso 'ali mauri mola 'alia fana talifilia. Ma 'e mauri 'alia saena 'e laa mae faasia God gi sui.’”
23284	MAT 4:6	Ma ka sae 'uri 'e fala, “Ala 'i'o Wela God, 'o 'aru fala 'i fua faasia 'i lifi'e, sulia Geregerena Abu ba sae 'uri 'e, ‘God kae kwatea mae eniselo lia gi famu, 'ali gera dau rarala amu, 'alia 'aemu wasua ikoso foto ala ta me fau.’”
23285	MAT 4:7	Ma Jesus ka olisi 'uri 'e ala, “Ma Geregerena Abu ba sae lou 'uri 'e, ‘Ko ala mailina tonala God 'o li.’”
23287	MAT 4:9	Ma Saetan ka sae 'uri 'e, “'Are 'e gi sui lau kae kwateda famu, ala ko boururu 'i maala 'aegu, ma ko faa aofia lau.”
23288	MAT 4:10	Ma Jesus ka olisi 'uri 'e ala, “Saetan, 'o la tatau ko faasia lau! Sulia Geregerena Abu ba 'e ilia, ‘Talifilia God 'o mola koe faa aofia, ma koe galo fala.’”
23293	MAT 4:15	“Falua 'i Sebulun failia falua 'i Naftali, daro io 'i laola provins 'i Galili, ma daro ka io sulia tala fala 'osi ba'ela li, ma daro ka io sulia kwai 'i Jodan, gula la ioli iko lou Jiu gi li gera io ai.
23294	MAT 4:16	Ioli la gi, gera io 'i laola maerodo, gerakae lesia madakwana ba'ela. Ma nalife ioli gera io 'i laola falua gogolafana ala maena li 'e 'afu fafida, madakwana kae tala 'afui gera.”
23295	MAT 4:17	Fuli ala talasi fo, Jesus ka faarono 'alia faronona 'oka lia 'uri 'e, “'Amu bulusi faasia abulona ta'ana 'amiu gi, sulia talasi God kae 'ilitoa fafia ioli lia gi li 'e dao garani 'amiu lo!”
23297	MAT 4:19	Ma Jesus ka sae 'uri 'e fadaroa, “Mora dona lau mae, 'ali lau falalau 'amoroa 'alia kwaiasina 'afia ioli li fala sakenada mae 'i soegu.”
23306	MAT 5:3	“'Oilakinaa fala ioli gera saiai gera siofa 'i maala God gi, sulia gera kae too ala 'are 'oka gi, talasi God kae 'ilitoa fafida.
23314	MAT 5:11	“'Oilakinaa famiu talasi ioli kae ili ta'a amiu, ma gera kae malakwaita amiu, ma gera kae ilia 'are ta'a afula gi amiu 'i fofola 'i 'amiu ioli li galona lau gi.
23315	MAT 5:12	Lau ilia 'are 'e gi sulia gerakae taua lou 'are ta'a gi amiu lia gera taua ala profet gi 'i lao. Moulu babalafe 'amoulu, sulia God kae kwatea kwaiarana ba'ela la 'e alu golia famiu 'i nali.”
23316	MAT 5:13	Jesus ka sae lou 'uri 'e, “Me asi 'e famamua fana famiu. Ma 'i 'amiu lou 'amu malaa me asi fala faa'okanala ioli gi sui. Wasua ma ala asiasilanai ka sui faasia, 'e 'ato rasua ko faa asiasila lou. Ma iko 'ali 'oka lo fala taunai 'alia ta me 'are, ma 'e 'oka 'ali 'amu taasi lo 'amiu 'alia 'i maluma, 'ali ioli gi gera uria lo 'ada.
23317	MAT 5:14	“'Amiu 'amu malaa lou fakwaru fala ioli gi sui 'i laola molagali. Luma gera galofia 'i gwaula fe uo li 'e 'ato 'ali agwa.
23320	MAT 5:17	“Moulu ala fii nai 'uri lau la mae fala faasuinala taki Moses gi failia falalauna profet gi li. Iko 'ali lau la mae fala faasuinali, lau la mae 'agua fala faa ali'afunala falalauna fo gi.
23324	MAT 5:21	“'Amiu ronoa sui lo saena 'ilitoa ba gera ili 'uri 'e ali fala koko gia gi 'i lao ‘Ko ala rau ioli na. Ala ta ioli 'e rau ioli, gerakae sakea 'i maala waleli tolinimalata gi.’
23325	MAT 5:22	Wasua ma talasi 'e, lakae ilia famiu, ite 'e ogata'a fala walefae lia, gerakae sakea 'i maala wale li tolinimalata gi. Ma ite 'e ilia fala walefae lia, ‘'I'o me 'oraewale mola 'i'o,’ gerakae sakea 'i maala wale li tolinimalata gi. Ma ite 'e soia walefae lia 'alia, ‘Me kwe 'i'o,’ 'i lia kae la 'i laola tala fala dunaa 'e 'ago ma ikoso ke mae.
23328	MAT 5:25	“Ma ala ta ioli ka sake 'o 'i maala taki, 'o sae kwaima ga failia, talasi iko 'ali mora dao 'ua mala taki li. Suli ala mora dao lo, 'i lia kae kwate 'o lo fala waleli tolinimalata gi, ma 'i burila 'e tolinimalata famu, 'i lia kae kwate 'o lou fala wale fala firi ioli na gi li, ma wale fala firi ioli na li ka bi alu 'o 'i laola rara.
23330	MAT 5:27	“Moulu ronoa sui lo saena 'ilitoa gi gera ilia, ‘Ikoso 'ali 'o tau ta'a failia ta geliwateu.’
23334	MAT 5:31	“Moulu ronoa sui lo saena 'ilitoa gi gera ilia, ‘Ite 'e lugasia wateu lia, 'i lia ka kwatea fofoe saena ala kwailugatae nali fala.’
23336	MAT 5:33	“Moulu ronoa lou saena 'ilitoa gera ilia fala ioli 'ua lo mae 'i lao gi, ‘Ala 'o alafuu 'alia ratala God, ikoso 'o 'oia lo alafuuna 'o.’
23340	MAT 5:37	Ala koe alafafi, 'o ilia mola, ‘'Eo.’ 'O ma ala iko 'ali 'o alafafi, 'o ilia mola ‘Iko.’ Ma ala koe ilia lou ta me 'are, me 'are la 'e la lo mae faasia Saetan.”
23341	MAT 5:38	Jesus 'e alaa ma ka sae 'uri 'e, “Moulu ronoa sui lo saena 'ilitoa gi gera sae 'uri 'e, ‘Ala ta ioli ka getea maala ta ioli, geraka getea lou maala ioli la. Ma me lifo lou fala duunala me lifo.’
23346	MAT 5:43	“Moulu ronoa sui lo saena 'ilitoa gi 'e 'uri 'e, ‘'Amu kwaima ala ioli kwaima 'amiu gi, ma 'amu malimae ala ioli gera malimae amiu gi.’
23351	MAT 5:48	'Amu ka rada sui, malaa Mama 'amiu 'i nali 'e rada.”
23352	MAT 6:1	Ma Jesus ka sae lou 'uri 'e, “'Amu madafi 'amiu, taufasia 'amu tau 'are 'oka mola 'i maala ioli, 'ali gera lesida, ma geraka 'aurae 'amiu fafida. Ala 'amu tau 'urifo, 'ato 'ali 'amu sakea ta kwaiara faasia Mama 'amiu 'i nali.
23355	MAT 6:4	Talasi 'o kwatea ta 'are fala ta ioli, 'o faagwaa faasia ta ioli lou faasia lesinai 'o ma saina ai. Wasua ko kwate agwaagwa ai, Mama 'o 'i nali 'e lesia taa gi 'o tauda, ma kae kwatea kwaiarana famu.”
23356	MAT 6:5	Jesus ka sae lou 'uri 'e, “Talasi 'amu kae foa, ikoso 'ali 'amu malaa ioli 'asa gera foa mola 'ada 'ali ioli 'ali lesida. Sulia ala talasi gera foa, gera oga rasua ala urana 'i laola luma fala foana gi li, 'o ma sulia tala ba'ela gi, 'uri 'ali ioli gi gera ka lesida, ma geraka 'auraeda. Ma lakae ilia famoulu, gera sakea sui lo kwaiarana gera gi faasia ioli 'e gera 'auraeda gi.
23358	MAT 6:7	“Ala talasi 'amu foa, ikoso 'ali amu malaa lou ioli 'e raria God gi. Sulia talasi gera kae foa, gera sae tekwa rasua, ma iko 'ali gera sai madakwa ala taa gi 'e gera ilida. Malatada 'e fia 'uria ala gera foa tekwa 'urifo God kae ronoda.
23360	MAT 6:9	“Ala talasi 'amu kae foa, 'amu ka sae 'uri 'e, ‘Mama 'ami 'i nali, 'Ami oga ioli gi sui geraka fabaelaa ratamu, sulia 'e abu rasua.
23364	MAT 6:13	'O ala lugatae na mami fala ilitoona gi fala liufi namami. Ma ko lau 'ali 'ami faasia Saetan.’
23365	MAT 6:14	“Ala 'amu kwailufa 'alia ta'ana ta ioli 'e fulia amiu gi, Mama 'amiu 'i nali kae kwailufa lou 'alia ta'ana 'amiu gi.
23366	MAT 6:15	Ma ala iko 'ali 'amu kwailufa ala ioli 'e fulia 'are ta'a amiu, Mama 'amiu 'i nali wasua ikoso kwailufa lou amiu.”
23367	MAT 6:16	Jesus ka sae lou 'uri 'e, “Ala talasi 'amu abu fana fala foa nanata na li, ikoso 'ali 'amu malaa ioli 'asa gi. Sulia talasi gera abu fana, gera lio malaa ioli gera kwaimalatai gi, 'uri 'ali ioli ka leesia lia 'e gera abu fana, ma geraka 'auraeda. Ma lakae ilia famoulu, ioli fo gi 'ato 'ali gera sakea ta kwaiara, sulia ioli 'e kwatea lo kwaiara fada 'alia tafenada. Ma God ikoso 'ali kwatea lo ta kwaiara fada.
23369	MAT 6:18	'ali ioli ikoso lio raea lia 'e 'o abu fana. Ma wasua 'ala ioli ikoso lio rae 'o, Mama 'o 'i nali 'e leesi 'o, ma kae kwatea kwaiara famu fala 'are 'o tauda gi. 'I lia 'e leesi 'o ala atoa gi sui, wasua 'i'o iko 'ali 'o lesia.”
23370	MAT 6:19	Sui, Jesus ka sae lou 'uri 'e, “'Amu ala goli nala too 'arena 'amiu gi 'i laola molagali lifi 'e sulaa failia furafurana kae fafuta'a, failia ioli belibeli kae belida.
23373	MAT 6:22	“Suli ala maamu 'e 'oka, ko io 'i laola madakwana ala falalauna God, sulia maamu 'e dau talaia mae madakwana 'i laola rabemu.
23374	MAT 6:23	Ala iko 'ali 'o lesia madakwa na 'e, maamu 'e ta'a, ma ko io mola 'amua 'i laola maerodo. 'Amu madafi 'amiu, ala 'amu tafisia madakwana God, 'i laola manomiu 'e rodo rasua.”
23375	MAT 6:24	Jesus ka sae lou 'uri 'e, “'Ato 'ali ta ioli 'ali ka galo 'ala ta rua wale ba'ela atale. Ala 'e 'urifo, 'i lia kae malimae ala ta ai, ma ka kwaima ala ta ai. Ma kae galo 'oka 'ala ta wale, ma kae 'ailuga 'ali ta wale. Lia fo, 'e 'ato rasua 'ali ta ioli 'ali galo 'ala God ma bata ala teke me talasi.
23376	MAT 6:25	“'Are la 'e laka ilia famoulu, ikoso 'ali 'amu fiitala sulia ta 'amu kae 'ania, ma 'amu kae goufia, ma ta 'amu kae toro 'alia fafia rabemiu. Sulia maurina 'e 'oka ka tasa liufia fana, ma rabe 'e 'oka ka tasa liufia toro.
23379	MAT 6:28	“Ma 'utaa bui 'e 'amu ka fiitala sulia 'afinamiu? 'Amu lesia ga taganala 'ai 'e gera afola gi. 'E iko 'ali gera galo mola, ma iko 'ali gera raunailia mola ta toro 'ada.
23382	MAT 6:31	“Lia fo, 'o ala fiitalana 'uri 'e, ‘Fana, failia 'are li goufia, 'o ma toro lau gi kae la mae faasia 'i fe?’
23385	MAT 6:34	Lia fo, ikoso 'ali 'amu fiitala sulia booboona fala 'i danii gi. Alua fala 'i dani. Iko 'ali'e totolia 'ali 'amu logosia fiitalana 'i dani gi failia fiitalana ala fe atoa 'e tara'ela gi li lou. Sulia fe atoa 'e tara'ela 'e too ala fiitalana 'e totolia lo tara'ela gi.”
23386	MAT 7:1	Ma Jesus ka sae lou 'uri 'e, “'Amu ala iili saena na suli ta ioli mamata, taufasia God 'e bi suafafi 'amiu lou.
23389	MAT 7:4	Ma ko sae 'uri 'e fala ioli mamata, ‘'O fulia me 'are 'e ta'a, ala 'alia 'ali lau farada maurinamu.’ Wasua ma iko 'ali 'o malata booboo mola sulia ta'ana ba'ela 'o tauda gi.
23391	MAT 7:6	“Ma 'amu ala kwate nala 'are abu gi fala kui gi, sulia gera kae bulusi, ma gerakae 'alai 'amiu. Ma ikoso 'ali 'amu kwatea launi 'amiu gi fala boo gi, tau ma gera bi uria mola 'ada.”
23392	MAT 7:7	Jesus ka sae lou 'uri 'e, “'Amu ka sugaa God 'ali 'amu sakea 'are 'amu suga 'afia. 'Amu faitale 'afia 'are 'amu boboo fai gi ala God, ma 'i lia kae rana 'amiu, 'ali 'amu daria. 'Amu ka kidikidi ala mala luma, ma God ka tafa famiu.
23394	MAT 7:9	“'Uri'e ma, ite amoulu ala mama gi, ala wela 'o 'e suga 'o fala ta me fana, ko kwatea mola me fau fala?
23397	MAT 7:12	“Me 'are la fo, 'are 'amu kae tautauda gi sui, tali ta 'amu oga 'alia ioli mamata gi 'ali gera taua famiu, 'amu ka taua lou fada. Sulia lia lo fadanala faalalauna gi sui 'i laola taki Moses, failia profet gi.”
23398	MAT 7:13	Jesus ka sae lou 'uri 'e, “'Amu ruu ala maala luma 'e susukudi, sulia maala luma 'e ba'ela ma ka afola, 'e la fala maena firi. Ma liuna sulia ka talawarau rasua, ma ioli afula rasua gi gera la sulia tala fo.
23399	MAT 7:14	Ma maala luma failia tala fala maurina firi li 'e susukudi, ma liuna sulia ka 'ato, ma ofotae ioli gi mola gera liu sulia.”
23400	MAT 7:15	Jesus ka alaa lou ka sae 'uri 'e, “'Amu madafi 'amiu faasia profet kotokoto gi. 'Amu madafi 'amiu sulia gera lio malaa ioli 'oka gi, wasua malatada 'e malaa kui kwasi gi lia gera oga fata'anamiu.
23405	MAT 7:20	Lia fo, lakae ilia famiu, 'amu ka lio raea profet kotokoto gi 'alia 'are gera tauda gi.”
23406	MAT 7:21	Jesus ka sae lou 'uri 'e, “Iko lou ioli gera soi 'uri 'e agu gi sui, ‘Aofia! Aofia!’ gera kae io failia ioli God kae 'ilitoa fafida gi. Ma ioli gera tau sulia liola Mama lau 'i nali mola gerakae io failia ioli 'e God kae 'ilitoa fafida gi.
23407	MAT 7:22	Ioli afula gi gerakae sae 'uri 'e fagu ala fe atoa fo ala tolinimalata na li, ‘Aofia! 'Ami faatalo 'alia saenala God 'alia ratamu, ma 'ami ka balia aloe 'are ta'a gi 'alia ratamu, ma 'ami ka taua 'are mama'ala gi 'alia ratamu.’
23408	MAT 7:23	Wasua ma lakae sae madakwa 'uri 'e fada, ‘Iko 'ali lau sai amiu. Ioli tau ta'a gi 'i 'amiu. 'Amu la tatau ko faasia lau!’
23409	MAT 7:24	“Lia fo, ioli gera ronoa alaana lau gi li, ma gera ka tau sulia, gera malaa wale liotoo 'e raunailia luma lia 'i fofola fulu 'ai nasi gi ma ka 'eli ka sifo lalo 'i laola faufaua.
23411	MAT 7:26	“Ioli gera ronoa alaana lau gi, ma iko 'ali gera tau sulia, gera malaa wale kwekwe'ela 'e raunailia luma lia 'i fofola ole, ma iko 'ali 'eli 'ali sifo lalo mola.
23412	MAT 7:27	Ma uta ba'ela ka too, ma kwai gi ka afe, ma oru ba'ela ka fotoia luma fo, ma luma fo ka toli, ma ka manisi sui lo.”
23416	MAT 8:2	Ma te wale kuu 'e odea rabela ka la mae, ma ka boururu 'i maala Jesus, ma ka sae 'uri 'e, “Arai, ala ko marabe, ko guraa lau.”
23417	MAT 8:3	Sui Jesus ka tadaa ko limala, ma ka dau tonala rabela, ma ka sae 'uri 'e, “'Eo, lau marabe. 'O mafo lo.”. Ma nainali mola 'i burila Jesus 'e sae 'urifo, kuu fo ka sigi lo faasia wale fo.
23418	MAT 8:4	Jesus ka sae 'uri 'e fala, “Ikoso 'ali 'o faronoa lou ta ioli 'alia me 'are 'e lau taua famu. Wasua ma 'o la, ko fatailia rabemu fala fata abu God, ko ala'alia fata abu God ka iro 'oka amu. Sui ko kwatea foasina 'o malaa lia ba Moses 'e ilia fala kwatenai, 'ali fatailia kwalaimoki fala ioli gi sui lia 'e rabemu 'e mafo lo.” Ma Jesus ka kwatea wale fo ka la lo 'ala.
23420	MAT 8:6	ma ka sae 'uri 'e, “Aofia, ioli li galona lau, 'e matai rasua, ma ka teo mola 'ala, ma ka raria lo bulusinala rabela 'i talala, ma rabela ka fii rasua.”
23421	MAT 8:7	Jesus ka sae 'uri 'e fala, “'Oka mola 'ala, lakae la mae fala luma 'o 'ali lau guraa.”
23422	MAT 8:8	Ma wale etaeta fo ka sae lou 'uri 'e fala Jesus, “Aofia, iko 'ali lau totolia 'ali lau fadao 'o 'i luma agu. 'O ilia mola mae ta alaana, ala ko ilia mola ta me alaana, wale li galona lau kae 'akwaa lo.
23423	MAT 8:9	Lau saiai 'o totolia mola 'amua taunala me 'are 'urifo, suli 'i lau talagu wale lau galo 'i malula wale ba'ela gi lou, ma lau too ala wale li mae gi gera galo 'i malula nanata na lau. Ma ala laka sae 'uri 'e fala ta wale, ‘'O la,’ lia ka la lo. Ma ala laka sae 'uri 'e fala ta wale, ‘'O la mae,’ 'i lia ka la lo mae. Ma ala laka sae 'uri 'e fala ta wale li galona lau, ‘'O taua me 'are 'e,’ 'i lia ka taua lo.”
23424	MAT 8:10	Ma talasi Jesus 'e ronoa me 'are fo li, ka kwele rasua. Ma ka bulusi fala ioli gera la sulia gi, ma ka sae 'uri 'e fada, “Lakae ilia famiu, iko 'ali lau lesia 'ua ta ioli 'ali fitoo 'uri 'e, 'i laola falua 'i Israel wasua.
23426	MAT 8:12	Ma afulanala Jiu gi lia 'e totolia gera ka 'ado ala 'are 'oka gi 'i nali, God kae tabalida fala lifi rodo. Ma talasi gera io ala lifi fo li, gerakae ani, ma gerakae giria lifoda, sulia gera rabefii.”
23427	MAT 8:13	Ma Jesus ka bulusi lou fala wale ba'ela fo, ka sae 'uri 'e fala, “'O oli. Lau taua lo 'are 'e 'o sugaa, sulia 'o fitoo agu.” Ma ala me talasi fo mola lo, wale li galona ba lia ka 'akwaa lo.
23431	MAT 8:17	Talasi 'e taua 'are fo gi li, 'e fakwalaimokia saenala profet Aesea ba 'e gerea ka sae 'uri 'e, “'I lia 'e faamauri gia faasia mataina gia gi.”
23432	MAT 8:18	Ma talasi Jesus 'e lesia ioli afula gera logo mae galia, lia ka sae 'uri 'e fala waleli galona lia gi, “Golu tofolo fala abae 'osi lobaa.”
23433	MAT 8:19	Ala talasi fo lou, te wale falalau ala taki li ka la mae 'i so'ela Jesus ka sae 'uri 'e, “Waleli Falalauna, lau oga 'ali lau la fae 'o 'i fe wasua koe la fai.”
23434	MAT 8:20	Talasi Jesus ronoa me 'are fo li, ka sae 'uri 'e, “'E iko 'ali 'e talawarau. 'A kui kwasi gi gera too ala lifi gera gi fala teona, ma malu gi lou gera too ala tatafe gera gi. Wasua ma 'i lau, Wela Wale li, iko 'ali lau too ala ta luma 'agua 'i talagu fala mo'osu na.”
23435	MAT 8:21	Ma na wale ala wale li galona lia gi, ka sae fala Jesus 'uri 'e, “Arai, 'o ala'alia 'ali lau la, laka io ga failia mama lau, la la ka mae bui, laka alua ka sui, laka bi dona 'o.”
23436	MAT 8:22	Jesus 'e olisia ka sae 'uri 'e, “Iko. 'O la lo mae faelau ala talasi 'e. Ala'alia ioli iko 'ali gera too ala maurina ala God gi, gera alua lo 'ada ioli mae gera gi.”
23439	MAT 8:25	Ma wale li galona lia gi gera ka faa ada, gera ka sae 'uri 'e, “Aofia! 'O faamauri golu! Golu kae garani mae lo.”
23440	MAT 8:26	Ala talasi fo Jesus ka sae 'uri 'e fadaulu, “'Uta 'e 'amu ka mau? Lau lesia fitoona 'amiu agu 'e iko 'ali ba'ela.” Jesus 'e sae 'urifo fadaulu sui ka tatae, ma ka sae nanata fala oru failia lafolafo, 'ali daro ka io aroaro. Ma ala talasi fo mola, oru failia lafolafo daro ka io aroaro lo, ma ka beata lo.
23441	MAT 8:27	Ma wale li galona lia gi gera ka kwele rasua, ma geraka sae 'uri 'e, “Wale 'utaa lo 'e wani? Oru failia lafolafo gi wasua gera rono lou sulia!”
23443	MAT 8:29	Ala talasi aloe 'are fo gera io ala rua wale fo gi li gera lesia Jesus ai, gera ka rii 'uri 'e, “Wela 'e God, taa 'o oga koe taua ameulu? 'Uta ko la mae fala malakwaita na ameulu, lia 'e talasi ala malakwaitanali iko 'ali dao 'ua?”
23445	MAT 8:31	Ma aloe 'are ta'a fo gi gera ka aniulu 'uri 'e fala Jesus, “Ala koe lulu 'ameulu, 'o lulu 'ameulu fala 'i laola boo lobaa gi.”
23446	MAT 8:32	Ma Jesus ka sae 'uri 'e fala aloe 'are fo gi, “Moulu la lo!” Ma gera ka latafa, ma gera ka la lo fala 'i laola boo fo gi. Ma boo fo gi sui gera 'aru ala me raeraena 'i rabela faulifu fala 'i laola 'osi li. Ma gera ka mae sui 'i lififo.
23450	MAT 9:2	nali ioli gera ka sakea mae te wale la rabela mae 'i fofola tafe 'i so'ela Jesus, 'ali 'e guraa. Ma talasi Jesus 'e lesia fitoona daulu, lia ka sae 'uri 'e fala wale rabe mae fo, “'O ala mau na wale'e, lau kwailufa lo 'alia ta'ana 'o gi sui.”
23451	MAT 9:3	Ala talasi fo, nali wale falalau ala taki gi gera ka malata 'uri 'e, “Talifilia God mola 'e saiala kwailufana 'alia ta'ana gi li. 'E fafuradani lia 'i talala failia God.”
23452	MAT 9:4	Ma Jesus 'e raea malata 'i laola lioda gi, ma ka sae 'uri 'e fadaulu, “Moulu ala malata ta'a na lou 'uri la.”
23453	MAT 9:5	Sui ka sae 'uri 'e, “Ala laka sae 'uri 'e fala wale rabe mae 'e, ‘Ta'ana 'o gi, lau kwailufa lo alida,’ 'ato 'ali moulu lesia mola 'ali 'e fuli. Wasua ma ala laka sae 'uri 'e, ‘Tatae ma ko liu lo,’ 'urifo lo 'amu ka bi lesia lia 'e nanatana agu fala gurana.
23454	MAT 9:6	Talasi lakae guraa wale 'e li, lakae fatailia famiu lia 'e 'i lau, Wela Wale li, lau too ala nanatana fala kwailufa na 'alia ta'ana gi li.” Sui Jesus ka sae 'uri 'e fala wale rabe mae fo, “'O tatae lo, sakea tafe 'o, ma ko la lo 'i falua 'o.”
23457	MAT 9:9	Ma ala talasi Jesus 'e la lo faasia lifi fo li, ka lesia Matthew. 'E gwauru mola 'ala ala lifi fala golinala bata ala takisili, sulia 'e galo 'i lififo. Ma Jesus ka sae 'uri 'e fala, “'O la mae faelau.” Ma Matthew ka tatae, ma ka la lo 'ala failia.
23459	MAT 9:11	Ma talasi Farasi gi gera lesia me 'are fo li, gera ka soilidia waleli galona lia gi, 'uri 'e, “'E totolia ikoso 'ali fana lou failia ioli 'urifo gi.”
23460	MAT 9:12	Jesus ka ronoa me 'are fo, ma ka sae 'uri 'e, “Ioli iko 'ali gera matai gi, iko 'ali gera oga mola ta ioli li gurana, wasua ma ioli gera matai gi lou 'ada, gera boboo fala ioli li gurana.
23461	MAT 9:13	'Amu malata ga sulia malutala Geregerena Abu ba 'e sae 'uri 'e, ‘Lau oga mola kwaiamasina 'amiu fala ioli li, iko lou foasina 'amiu gi.’ Iko 'ali lau la mae fala kwalonala ioli rada gi 'ali geraka bulusi, wasua ma ioli 'e taunada ta'a gi lou 'ada 'e lau la mae fala kwalonada fala olisi nala malatada.”
23462	MAT 9:14	Burila 'are fo gi, waleli galona John wale fasiuabu gi, gera ka la mae 'i so'ela Jesus, geraka sae 'uri 'e, “'Ameulu failia Farasi gi, meulu saiala abu fana na. Ma 'utaa 'e waleli galona 'o gi iko 'ali gera tau 'urifo?”
23463	MAT 9:15	Ma Jesus ka olisi 'uri 'e adaulu, “'E iko 'ali ke rada fala ioli gera io ala fanana ala araarainali 'ali geraka kwaimalatai. Dunala lia 'e, arai fa'alu 'e io 'ua mola 'ala failida, gera ka babalafe. Wasua ma talasi kae dao mae 'i dani gerakae sakea arai fa'alu faasida. Talasi fo bui, gera ka bi abu fana lou, sulia gera kwaimalatai. Lia fo iko 'ali totolia waleli galona lau gi 'ali geraka abu fana talasi lau io 'ua mola 'agua failida.”
23464	MAT 9:16	Sui Jesus ka sae lou 'uri 'e, “Iko ta ioli 'ali'e taibolosia ta toro 'e gaga lo 'alia ta nisinisi toro fa'alu. Suli ala ka tau 'urila, nisinisi toro fa'alu fo kae gagasia toro 'ualo fo sulia toro fa'alu 'e lugu lo 'i burila saunai, ma ka taua maekwakwana la 'e ba'ela rasua.
23465	MAT 9:17	“Ma 'amu sai lou ai, iko 'ali'e totolia 'ali ta ioli 'ali alua waen fa'alu 'i laola wai 'ualo gera galofia 'alia sunasunala nanigot li, sulia wai 'ualo fo 'ato 'ali 'e paku. Suli ala ka tau 'urila, talasi waen fo kae tora mola mae, ka fogaa lo wai 'ualo fo, ma waen fo ka aniki lo, ma wai 'are fo ka ta'a lo. Lia fo ioli ka alua lo waen fa'alu 'i laola wai fa'alu 'e saiai kae paku faasia fata'anala rua 'are fo gi sui.”
23466	MAT 9:18	Talasi Jesus 'e alaa 'ua, te wale etaeta ala ioli Jiu gi ka la mae. Ma ka boururu 'i maala Jesus, ma ka sae 'uri 'e, “Ulao lau 'e bi mae mola. Lau oga ko la mae 'ali 'o alua limamu fafia 'ali maurifa'alu lou.”
23469	MAT 9:21	Sulia geli fo 'e malata 'uri 'e, “Te 'ali lau dau mola tonala tamitamila to'omi Jesus, lakae 'akwaa lo.”
23470	MAT 9:22	Talasi 'e dau tonala tamitamila to'omi lia li, Jesus ka bulusi, ma ka lesia lo geli fo, ma ka sae 'uri 'e fala, “'O ala malata fitala na. 'O 'akwaa lo, sulia 'o fitoo agu.” Ma ala me talasi fo mola lo, mataina fo ka sui lo faasia.
23472	MAT 9:24	Ma Jesus ka sae 'uri 'e fala ioli fo gi, “'Amiu sui 'amu latafa. Wela geli 'e iko 'ali mae mola, 'e mo'osu mola 'ala.” Talasi gera ronoa Jesus 'e sae 'urifo li, gera ka wasi 'ada 'alia.
23475	MAT 9:27	Burila Jesus 'e la ko faasia lifi fo, rua wale maa daroa koro gi daro dona Jesus, daro ka rii, 'uri 'e, “Galela David walelitalona, 'o amasi 'ameroa mae!”
23476	MAT 9:28	Ma talasi Jesus 'e ruu 'i laola te luma li, rua wale maa koro fo gi daro ruu lou 'i burila. Ma Jesus ka sae 'uri 'e fadaroa, “'Uri'e ma mora fitoo agu lakae guraa maa moroa?” Ma daro ka olisi 'uri 'e ala, “'Eo, Aofia.”
23477	MAT 9:29	Ma Jesus ka dau tonala maa daroa, ka sae 'uri 'e, “Sulia mora fitoo, me 'are 'e kae fuli kwalaimoki lo famoroa.”
23481	MAT 9:33	Ma Jesus ka balia aloe 'are ta'a fo faasia wale fo. Sui, wale fo ka sae lo. Ma ioli gera logo ala talasi fo li, gera ka kwele rasua 'alia, ma gera ka sae 'uri 'e, “Iko 'ali gia lelesia 'ua ta 'are 'uri 'e laola falua gia 'i Israel!”
23482	MAT 9:34	Wasua ma Farasi gi, gera ka sosa saena 'uri 'e sulia Jesus, “Wale 'ilitoa ala aloe 'are ta'a gi li lo 'e kwatea nanatana fala wale 'e ka balia aloe 'are ta'a gi 'alia.”
23485	MAT 9:37	Ma Jesus ka sae 'uri 'e fala waleli galona lia gi, “Ioli 'e gi gera malaa 'ai li 'ania afula gera funu 'alia fuae 'are afula la gi gera maua ma gera ka mada lo 'i laola raku. Wasua ioli li galona gi 'e iko 'ali gera afula 'ali gera talaida fala God.
23486	MAT 9:38	'Urifo 'amu ka foa, ma 'amu ka sugaa God lia 'e ba'ela ala galo na, 'ali 'e kwatea mae ioli li galona gi 'ali gera talaida fala God.”
23491	MAT 10:5	Ma Jesus ka keria akwala wala rua wale fo gi, ka sae 'uri 'e, “Ikoso moulu la 'i safitala ioli mamata fo faasia Jiu gi li ma ikoso moulu ruu 'i laola tali falua ala ioli 'i Samaria gi.
23493	MAT 10:7	Ma talasi moulu la, moulu ka fatalo 'uri 'e, ‘Talasi God kae 'ilitoa fafia ioli lia gi li, 'e dao garani 'amiu lo!’
23497	MAT 10:11	“Ma ala 'amu dao ala ta falua, 'amu ka lio 'afia ta ioli 'e oga kae kwalo 'amiu fala 'i laola luma lia. Ma 'amu ka io failia ioli la la la ka dao ala talasi 'amu ka la faasia mae falua la li.
23498	MAT 10:12	Talasi 'amu ruu 'i laola ta luma, 'amu ka sae 'uri 'e fala ioli gera io 'i lifi la gi, ‘God kae fa'oka 'amiu, ma aroarona lia ka io fae 'amiu 'i laola luma 'e.’
23501	MAT 10:15	Ma Lakae ilia 'are kwalaimoki famoulu, ala fe atoa fo God kae loko kwaikwaina fala molagali li, kwaikwaina kae kwatea fala ioli la gi li kae ba'ela ka liufia kwaikwaina God kae kwatea fala ioli ta'a ba 'i laola rua mae falua ba 'i Sodom failia 'i Gomora gi li.”
23502	MAT 10:16	Ma Jesus ka sae lou 'uri 'e, “'Amu ka fafurono 'oka, lakae keri 'amiu fala nanana gi, sulia 'amu la lo malaa sipsip gi 'i so'ela ioli ta'a gera malaa kui kwasi gera oga fafuta'anamiu gi. Lia fo, 'amu ka liolio 'oka, ikoso 'ali 'amu tau ta me 'are rero 'ali gera suafafi 'amiu 'alida.
23507	MAT 10:21	“Ioli afula gi, gerakae sakea walefae gera gera fitoo agu gi fala ioli gi 'ali gera raunida. Ma ioli afula gi lou, gerakae tau lou 'urifo ala wela gera gi lia gera fitoo agu. Ma wela afula gi lou, gerakae malimae lo ala mama ma teite gera gi, ma geraka sakeda 'i so'ela ioli gi fala rauninada.
23510	MAT 10:24	“Ioli 'e kae raerae malata mola 'ala, iko 'ali ba'ela liufia ioli fo kae faalalau lia. Ma ioli li galona iko 'ali ba'ela liufia arai 'ilitoa lia.
23511	MAT 10:25	'E 'oka fala ioli raerae malata 'ali malaa ioli li faalalau lia. Ma ta me 'are gera taua ala wale ba'ela, gera kae taua lou ala ioli li galona lia gi. Ma ala 'i lau, wale 'ilitoa 'amiu, gera soi lau 'alia Saetan wale ba'ela ala aloe 'are ta'a gi li, 'urila ma 'i 'amiu wasua, gerakae soi 'amiu lou 'alia ta ratae 'are 'e ta'a ka tasa.”
23512	MAT 10:26	Jesus ka sae lou fala waleli galona lia gi 'uri 'e, “Ikoso moulu mau 'alia ioli. 'Are ioli 'e faagwaa, God kae fatailia. Ma 'are agwa gi sui, God kae sae sulida.
23518	MAT 10:32	“Ioli kae fulanailia 'e fakwalaimoki agu 'i maala ioli li, lakae fulanailia ioli fo lou fala Mama lau 'i nali.
23519	MAT 10:33	Ma ta ioli wasua 'ala 'e tofe fafi lau 'i maala ioli gi, lakae tofe lou fafia fala Mama lau 'i nali.”
23520	MAT 10:34	Ma Jesus ka sae lou 'uri 'e, “Ikoso moulu fia lou 'uri lau la mae failia aroarona fala molagali. Iko 'ali lau sakea mae aroarona. Lau la mae 'ali ioli fo iko 'ali gera fitoo agu gi, gera kae kwalaa failia ioli lau gi.
23523	MAT 10:37	“Ma ta ioli 'e kwaima ala mama lia 'o ma teite lia ka liufi lau, 'i lia iko 'ali totolia dona nagu. Ma ta ioli 'e kwaima ala wela lia gi ka liufi lau, 'i lia iko 'ali totolia dona nagu.
23526	MAT 10:40	“Ma ta ioli 'e kwalo 'amiu, 'e kwalo lau lou. Ma ta ioli 'e kwalo lau, 'e kwaloa lou God lia 'e kwate lau mae.
23528	MAT 10:42	Ma lakae ilia 'are kwalaimoki famiu, ala ta ioli ka kwatea ta mae kwai gwari fala ta ioli ala wale li galona 'e lau gi, sulia 'i lia wale li galona lau, 'i lia kae sakea lou ta kwaiara.”
23531	MAT 11:3	Ma daulu ka soilidi 'uri 'e ala, “'O famadakwa 'ameulu mae. 'Uri'e ma 'i'o lo 'e Christ 'e John 'e ilia kae dao mae, 'o ma 'ami ka masia lou 'amami ta wale mamata?”
23532	MAT 11:4	Ma Jesus ka olisi 'uri 'e adaulu, “Moulu oli, ma moulu ka faronoa John 'alia 'are 'e moulu ronoa ma moulu ka lesida gi.
23534	MAT 11:6	Ma 'oilakina fala ioli iko 'ali too malata ruarua agu gi.”
23535	MAT 11:7	Talasi wale li galona John gi gera oli lo, Jesus ka sae sulia John fala logona fo 'uri 'e, “Ala talasi 'amu la 'i so'ela John 'i laola abae lifi kwasi li, ite 'amu la fala lesinala 'i lififo? Ta wale 'e malata ruarua ka malaa mola 'ala me gwano rade 'e saola ala oru li? Iko! John iko lou wale 'urifo.
23538	MAT 11:10	John lo ba gera geregere sulia 'i laola Geregerena Abu ala talasi God 'e alaa fala Christ 'uri 'e, ‘Lio ga, lakae kwatea ko te wale li sake alaana lau 'i lao amu, 'ali lia kae rerei 'alia ioli gi famu.’
23539	MAT 11:11	“Lakae ilia me 'are kwalaimoki famiu, John 'e 'ilitoa ka liufia ioli gera futa mae 'i laola molagali 'e li sui. Wasua ioli wawade 'i laola 'Ilitoana God gi, gera 'ilitoa ka tasa liufia lou John.
23543	MAT 11:15	'Amu ka fafurono 'oka fala alaana 'e lau gi.”
23544	MAT 11:16	Ma Jesus ka sae lou 'uri 'e fada, “Lakae fafuradania famiu io namiu ioli 'i tara'ela, 'amu malaa wela wawade gera logo 'i maala uusina 'alia rua logona gi li. Ma gera ka rii kwailiu fada,
23545	MAT 11:17	‘'Ami ufi 'au, ma iko 'ali moulu wae mola sulia. Ma meulu nulia lo fe nuu sulia maenali famoulu, ma iko 'ali moulu kwaimalatai mola.’
23547	MAT 11:19	Sui, talasi 'i lau, Wela Wale li, lau dao mae, lau fana ruru ma laka gou failia ioli gi, ma 'amu ka sae lou 'uri 'e, ‘Moulu lesia! 'E fana ba'ela, ma ka gou ba'ela ala waen, ma ka kwaima failia ioli gera goli bata ala takisi gi li ma ioli taunada ta'a gi lou.’ Wasua ma, ioli 'e gera ronosulia liotoo God gi, gera fatailia lia 'e God 'e kwalaimoki.”
23549	MAT 11:21	Jesus ka sae 'uri 'e, “'E ta'a famiu ioli 'amu io 'i Koresin gi. Ma ioli 'amu io 'i Betsaeda gi ka 'urifo lou. Osiala iko 'ali 'amu fakwalaimokia 'are mama'ala afula ba lau tauda famiu gi. Ala gera taua 'are mama'ala fo gi 'i Taea ma 'i Saedon 'i lao, ioli 'i lififo gi gera ka gwauru 'i wado, ma gera ka rufia toro midia gi, ma gera ka farafurafua rabeda 'alia 'ora, 'ali ka fatailia gera bulusi sui lo faasia ta'ana gera gi.
23551	MAT 11:23	“Ioli 'amu io 'i Kapaneam gi, 'amu fia God kae lafu 'amiu fala 'i nali. Wasua ma, 'i lia kae 'ui 'ala 'ali 'amiu 'i laola gilu ala famalifiina li. Sulia 'are mama'ala ba lau tauda 'i laola mae falua 'amiu gi li, ala laka taua 'are 'urifo gi 'i Sodom, 'urila ioli 'i Sodom gi gera ka bulusi lo, ma God ikoso manisia mola falua gera.
23552	MAT 11:24	Lia fo, Lakae ilia famiu, ala fe atoa God kae kwaia ioli ala molagali li, kwaikwaina 'amiu kae tasa ka liufia ioli 'i Sodom gi.”
23553	MAT 11:25	Ala talasi fo, Jesus ka foa ka sae 'uri 'e, “Mama, 'i'o 'o 'ilitoa fafia 'are gi sui 'i nali ma 'i wado lou. Lau batafe 'o, dunala 'o fatailia 'Ilitoana 'o fala ioli 'e gera malaa wela wawade gi li, ma ko faagwaa 'are 'e gi faasia ioli 'e gera 'auraeda dunala gera too ala liotoo, ma geraka lio saiala 'are afula gi li.
23554	MAT 11:26	'Eo Mama, 'are 'e gi 'e 'uri 'e lo sulia kwaiogalina 'o 'ua lo mae 'i lao.”
23555	MAT 11:27	Ma Jesus ka sae 'uri 'e fala logona fo, “Mama lau 'e kwatea lo 'are gi sui fagu. Ma talifilia Mama mola 'e sai agu wela lia. Ma talifilia Wela mola 'i talala 'e saiala Mama lia, ma talifili ioli 'e Wela 'e filida gi ma ka fatailia Mama fada, gera mola gera saiala Mama.”
23556	MAT 11:28	“Me saena nasi wale falalau ala taki Moses gera alua famiu gi, gera gulugulu fafii 'amiu. 'Amu la mae 'i soegu, 'ali lau lafua faasi 'amiu.
23558	MAT 11:30	Sulia kwai talai na lau amiu, 'e talawarau fala dona nai.”
23560	MAT 12:2	Ma nali wale ala Farasi gi gera lesida. Ma gera ka balufia Jesus 'uri 'e, “'O lesia! Me 'are 'e wale li galona 'o gi gera taua, 'e 'oia taki Moses gi, dunala moulu 'oia witi ala Sabat, atoa ala mamalona li!”
23561	MAT 12:3	Ma Jesus ka olisi 'uri 'e adaulu, “Lau saiai moulu idu sulia 'i laola Buka Abu me 'are ba David walelitalona 'e taua 'i lao. Ala talasi fo, David failia wale lia gi daulu fiolo rasua,
23562	MAT 12:4	'i lia ka la 'i laola luma God, ma fata abu 'ilitoa ka kwatea fala David berete la gera fa abua fala God. Ma David ka 'ania lo berete fo, ma ka kwatea lou fala wale lia gi, ma gera ka 'ania. Wasua taki gia ala'alia fala talifilia fata abu God gi mola gera saiala 'aninai. David 'e tau wasua 'ala 'urifo God iko 'ali kwaia mola.”
23563	MAT 12:5	Ma Jesus ka sae lou 'uri 'e, “Lau saiai moulu idu sulia 'i laola Buka Abu, taki fala fata abu gera galo 'i laola Luma Abu God ala Sabat, atoa ala mamalona li. Gera galo wasua 'ada 'urifo ala Sabat God iko 'ali kwaida mola.
23565	MAT 12:7	'Eo, God 'e sae 'uri 'e, ‘Lau oga kwaiamasina ala ioli li, iko lou foasina 'amiu gi.’ Ma ala 'amu ka saiala malutala me 'are 'e, 'e 'ato 'ali 'amu ka loko kwaikwaina ala ioli lau gi, sulia iko 'ali gera rero mola.
23566	MAT 12:8	Dunala 'i lau, Wela Wale li, lau too ala nanatana fala iilinala me 'are fala ioli ma geraka taua mola 'ada ala fe atoa ala mamalona li.”
23568	MAT 12:10	Ma te wale limala mae 'e io lou 'i laola luma fo fala foana li. Ma nali ioli gera soilidia Jesus 'uri 'e, “'Uri'e ma 'e totolia mola 'ala fala guranala ioli matai gi ala Sabat, atoa ala mamalona li?” Gera soilidia 'urifo 'uri 'ali gera daria ta me 'are fala saena 'i maala Jesus ala 'oianala taki God ala gurana li. Gurana gera lesia 'alia galona.
23569	MAT 12:11	Ala talasi fo, Jesus ka soilidi gera lou 'uri 'e, “'Amu faarono lau ga, ala ta ioli amiu, sipsip lia 'e toli 'i laola ta gilu ala Sabat, 'urifo ma ikoso 'ali lafua faasia gilu ala fe atoa fo?
23570	MAT 12:12	Moulu saiai, God 'e lio 'ilitoa ala ioli ka liufia sipsip. Sulia ioli 'e 'ilitoa 'urifo, iko 'ali rero mola fala taunala ta 'are 'oka fala ma rananala ala Sabat atoa ala mamalona li.”
23571	MAT 12:13	Ala talasi fo mola lo, Jesus ka sae 'uri 'e fala wale fo limala 'e mae, “'O tadaa limamu.” Ma wale fo ka tadaa limala. Ma talasi fo mola, limala ba 'e mae ka 'oka lo malaa gula lima ba 'e 'oka mola 'ala.
23576	MAT 12:18	“Wale li galona lau 'e, lau filia 'ali ma ka taua galona lau. Lau kwaima rasua ala, ma lau babalafe rasua 'alia. Lakae kwatea ko Aloe 'are lau 'ali ka io failia. Wale 'e kae kwatea lou lokomalatana rada fala ioli mamata faasia Jiu gi li.
23579	MAT 12:21	Wale 'e lo, ioli afula faasia falua gi sui, gera kae fitoo ala.”
23581	MAT 12:23	Te logona fo ka kwele rasua, ma gera ka soilidi kwailiu 'uri 'e, “'Uri'e ma wale 'e lo wale ba God 'e filia, ma kae futa mae ala kwalofa ba David walelitalona li?”
23582	MAT 12:24	Ma talasi nali Farasi gera ronoa me 'are fo gi li, gera ka sae 'uri 'e, “Iko lou 'i lia 'e. Jesus 'e balia aloe 'are ta'a gi 'alia nanatanala Saetan 'ilitoe aloe 'are ta'a gi.”
23583	MAT 12:25	Ma sulia Jesus 'e sai mola 'ala ala malatada, ka sae 'uri 'e fada, “Ala alae ioli 'i laola ta falua ba'ela gera kwalaa mola 'i matanada talada, 'urila falua ba'ela fo kae tagalo lo. Ma ala ta falua, 'o ma ta wale, failia wateu, failia wela lia gi, daulu kwalaa mola 'i matanadaulu taladaulu, 'e 'ato 'ali daulu ka io ruru.
23585	MAT 12:27	“'Eo, ma moulu ilia lau balia aloe 'are ta'a gi 'alia nanatanala Saetan. 'Urilali ma nanatanala ite 'e nali wale li galona 'amoulu gera balia aloe 'are ta'a gi 'alia? Saetan? 'E iko mola! 'Are fo gi, gera fatailia lia 'e 'amu rero.
23586	MAT 12:28	“Lau balia aloe 'are ta'a gi 'alia nanatanala God. Ma 'i lia ka fatailia lo famiu lia 'e Tatalona God fafia ioli gi li 'e dao garani lo mae 'i soemiu.
23587	MAT 12:29	“Ala ta ioli mola 'ala 'e oga ka balia ta aloe 'are ta'a, ioli la ka nanata ka liufia Saetan. 'E malaa lou te wale 'e oga kae ruu 'i laola luma na wale nanata fala sakenala 'are lia gi li. 'I lia ka nanata ka liufia lou wale fo, 'ali 'e totolia firinala wale nanata fo, sui bui ka bi sakea 'are lia gi.
23588	MAT 12:30	“Ioli 'e iko 'ali dona buri agu, 'i lia malimae lau. Ma ioli 'e iko 'ali kwairanai agu fala logosinala mae ioli gi 'i so'ela God, 'i lia kae tagalailia ioli faasia God.
23589	MAT 12:31	Sulia 'e 'urifo, laka ilia famiu, God 'e saiai kae kwailufa 'alia ta'ana ioli 'e taua ma 'are ta'a 'e ilida gi. Ma ala ta ioli 'e sae ta'a fagu, Wela Wale li, God 'e saiai kae kwailufa 'alia. Wasua ma ala ta ioli ka sae fafuta'a galona Alo ala God, 'ato rasua 'ali God kwailufa 'alia ioli la, ala talasi 'e, 'o ma talasi kae lao mae gi.”
23591	MAT 12:33	Jesus ka sae lou 'uri 'e, “Moulu saiai ala 'amu too ala 'ai 'oka, fuala wasua ka 'oka lou. Ma ala 'amu too ala 'ai ta'a, fuala wasua ka ta'a lo lou. 'Urifo lou ala ioli. Sulia 'are 'oka gi 'e la mae faasia ioli 'oka, ma 'are ta'a gi ka la mae faasia ioli ta'a.
23594	MAT 12:36	“Lakae ilia famiu, talasi ala kwaikwaina li, God kae kwaia ioli gi sui 'i laola molagali fala alaana ta'a gera ilida gi.
23595	MAT 12:37	Ma God kae loko kwaikwaina fala ioli 'alia saenada 'i talada. Ala alaana ta ioli ka 'oka, God kae fulanailia ioli la 'e rada. Ma ala alaana ta ioli ka ta'a, God kae fulanailia ioli la 'e rero.”
23596	MAT 12:38	Sui nali wale falalau ala taki gi failia nali Farasi, gera la mae 'i so'ela Jesus, gera ka sae 'uri 'e fala, “Waleli Falalauna, meulu oga rasua ko taua ta 'are mama'ala, 'ali fatailia kwalaimoki ala lia 'e God 'e kwate 'o mae.”
23597	MAT 12:39	Jesus ka sae 'uri 'e fadaulu, “'Amiu iolila talasi'e, 'i 'amu ioli ta'a gi. Dunala 'amu oga lesinala 'are mama'ala kae fatailia nanatanala God, wasua ma 'e 'ato famiu fala lesinai. 'Amu kae lesia mola 'amiu 'are mama'ala malaa 'are ba 'e fuli fala profet ba 'i lao Jona.
23600	MAT 12:42	Ma talasi God kae loko kwaikwaina fala ioli li, geli 'ilitoa ba 'i Siba, kae tatae lou fala alaana sulia rerona 'amiu gi. Te geli fo kae tau 'urifo, sulia 'e la mae faasia falua lia 'e tatau rasua fala rononala Solomon walelitalona. Ma te wale 'e 'ilitoa ka liufia Solomon 'e io mola 'ala fae 'amiu. 'E 'urifo wasua, iko 'ali 'amu oga mola rononala.”
23601	MAT 12:43	Jesus ka sae lou 'uri 'e, “Talasi gera balia aloe 'are ta'a faasia ta ioli, 'i lia kae liu lo 'ala 'i laola lifi kwasila, ma ka lio 'afia ta lifi 'ali 'e io lou ai. Ma ala 'e liolio ma ka iko lo,
23602	MAT 12:44	kae malata 'uri 'e, ‘Lakae oli fala ioli ba lau ioio mae ala 'i lao, ma laka la mae faasia. Ala talasi 'e oli mae ka dao, ka lesia ioli ba 'e sogolia ma ka farada lo maurinala sui.
23603	MAT 12:45	Talasi 'e lesia 'e 'urifo, ka oli ma ka talaia lou mae na fiu aloe 'are daulu ta'a ka rasua liufia 'i lia, daulu ka la mae, ma daulu ka io lo 'i laola ioli fo. Ala talasi fo, ionala ioli fo ka bi ta'a ka liufia lo 'i lao. Ma kae 'urifo lou famiu ioli talasi'e gi, 'amu ioli ta'a gi, ma ionamiu ka bi ta'a ka liufia lo 'i lao, sulia 'amu barasi 'ali lau.”
23605	MAT 12:47	Ma na wale ala logona fo ka sae 'uri 'e fala Jesus, “Teite 'o failia walefae 'o gi, daulu ura mola mae 'adaulu 'i maluma, ma daulu oga 'ali daulu alaa fae 'o.”
23606	MAT 12:48	Jesus ka olisi 'uri 'e adaulu, “Lakae ilia ioli 'e teite lau failia walefae lau gi li.”
23607	MAT 12:49	Ala talasi fo, Jesus ka uusua wale li galona lia gi, ma ka sae 'uri 'e, “'Amu lesia ga. Gera lo gera malaa lo teite lau gi failia walefae lau gi.
23608	MAT 12:50	Sulia ioli 'e tau sulia liola Mama lau 'i nali, lia lo walefae lau, failia gelifae lau, ma teite lau.”
23611	MAT 13:3	Sui ka falalau gera 'alia 'are afula gi 'alia alaana tarifulaana gi, ka sae 'uri 'e, “Te wale 'e la ka taasi 'alia fufuae witi gi 'i laola raku lia.
23616	MAT 13:8	Ma nali fufuae witi lou 'e toli 'i laola wado 'oka, ma talasi gera tatae mae, gera ka funu 'alia fuae 'are afula gi. Ma nali witi gera ka funu 'alia teke talanae fuae 'are, ma nali witi gera ka funu 'alia olo akwala fuae 'are, ma nali witi lou gera ka funu 'alia olu akwala fuae 'are.”
23617	MAT 13:9	Ma Jesus ka faasuia saenala 'uri 'e, “Ala ta ioli 'e oga ka sai 'oka ala 'are 'e gi, 'i lia ka fafurono 'oka.”
23618	MAT 13:10	Waleli galona lia gi daulu la mae 'i so'ela, daulu ka soilidi 'uri 'e ala, “'Uta 'e ko sae fala ioli 'alia saena ala tarifulaana gi li?”
23619	MAT 13:11	Jesus ka olisi 'uri 'e adaulu, “Talasi sui gi, God iko 'ali'e faamadakwa kae 'ilitoa 'utaa fafia ioli lia gi. Wasua ma talasi'e, madakwana 'e dao lo famiu. Ma ioli 'e iko lou wale li galona lau gi li, iko 'ali lau faamadakwa fada.