23223	MAT 1:10	ko̱ jè Ezequías, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Manasés ki'mì; ko̱ jè Manasés, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Amón ki'mì; ko̱ jè Amón, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Josías ki'mì;
23229	MAT 1:16	ko̱ jè Jacob, jè komà na̱'èn‑la̱ José. Ko̱ José, jè xi x'i̱n‑la̱ komà María; ko̱ jè María, nea̱‑la̱á komà Jesús xi Cristo, [xi̱ta̱ xi xó kisìkasén‑ne Nainá].
23230	MAT 1:17	Ngats'iì xi̱ta̱ jchínga‑la̱ Jesús, teñijòn sko̱ ma‑ne xi inchrobàt'aà‑ne ts'e̱ Abraham skanda David. Ko̱ jñà xi̱ta̱ jchínga‑la̱ Jesús xi inchrobàt'aà‑ne ts'e̱ David skanda k'e̱ nga kiìko̱ kjo̱'in jñà xi̱ta̱ Israel ján i̱'nde ñánda 'mì Babilonia, ti̱koa̱á teñijòn sko̱ ma‑ne. Ko̱ nguì teñijòn sko̱ ma‑ne skanda k'e̱ kits'iìn xi Cristo, [xi̱ta̱ xi xó kisìkasén‑ne Nainá].
23231	MAT 1:18	K'e̱ nga kits'iìn Jesucristo kiís'ín komà: María xi nea̱‑la̱ Jesús ko̱ José jñà títsa̱jna'ñó‑la̱ xíkjín nga ki̱xan. K'e̱ nga ti̱kj'eè bìtsa̱jnako̱ xíkjín, María ki'ya‑la̱ nga ki'ndí 'ya xi i̱t'aà ts'e̱ nga'ñó‑la̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá.
23232	MAT 1:19	José, xi x'i̱n‑la̱ komà, nga xi̱ta̱ kixi̱‑né, majìn‑la̱ nga kjo̱sobà tsjá‑la̱ jè María, kisìkítsjeèn nga tà si̱ìkíjna‑ne chjo̱ón jè, ko̱ mì yá xi̱ta̱ kji̱'nchré.
23233	MAT 1:20	K'e̱ nga k'oa̱s'ín tísíkítsjeèn jñà kjoa̱ koi, jngoò àkja̱le̱‑la̱ Nainá tsohóko̱ i̱nga nijñá. Kitsò‑la̱: ―José, xi ya̱ nchrobàt'aà‑ne tje̱‑la̱ David, kì tsakjoòn‑jèn nga bijnakoi María xi chjo̱ón‑lè ko̱ma, jè ki'ndí xi 'ya, nga'ñó ts'e̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá‑né.
23234	MAT 1:21	S'e̱é jngoò‑la̱ ki'ndí x'i̱n, ko̱ 'ín‑la̱ Jesús k'oín. Koií k'oa̱s'ín k'oín‑ne nga jè ko̱chrjetjì na̱xa̱ndá‑la̱ xi kjoa̱ ts'e̱ jé‑la̱.
23235	MAT 1:22	Ngats'iì kjoa̱ koi, k'oa̱á s'ín tsitasòn koni s'ín kitsò Nainá xi i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá kjòtseé nga kitsò:
23237	MAT 1:24	K'e̱ nga jaá‑la̱ José, k'oa̱á s'ín kis'iìn koni s'ín kitsò‑la̱ àkja̱le̱‑la̱ Nainá, kiskoétjò María ko̱ chixàn‑ko̱.
23238	MAT 1:25	Ta̱nga mìkiì tsoyijòko̱ xíkjín skanda k'e̱‑né nga kits'iìn ki'ndítjòn‑la̱ María. Ko̱ k'oa̱á s'ín tsibít'aà 'ín‑la̱ nga Jesús ki'mì.
23239	MAT 2:1	Jesús kits'iìn ya̱ na̱xa̱ndá xi 'mì Belén, nangui xi chja̱‑ne Judea, k'e̱ nga xi̱ta̱xá ítjòn tíjna xi 'mì Herodes ya̱ i̱'nde jè. Ijchò ján Jerusalén, xi na̱xa̱ndá sko̱‑la̱ Judea, xi̱ta̱ xi 'ñó tjín‑la̱ kjoa̱chji̱ne̱, xi inchrobà‑ne ñánda bitjokàtji‑ne ts'oí
23241	MAT 2:3	K'e̱ nga kiì'nchré Herodes xi xi̱ta̱xá ítjòn tíjna, tà kitsakjòn‑né ko̱ ngats'iì xi̱ta̱ na̱xa̱ndá Jerusalén.
23242	MAT 2:4	Jè xi̱ta̱xá ítjòn xi 'mì Herodes, kiìchja̱‑la̱ ngats'iì xi̱ta̱ sko̱‑la̱ no̱'miì ko̱ xi̱ta̱ xi okóya kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá xi kiskiì Moisés; kiskònangui‑la̱ ñánda jts'ín xi Cristo, [jè xi̱ta̱ xi xó si̱ìkasén‑ne Nainá].
23243	MAT 2:5	Jñà xi̱ta̱ koi kitsò‑la̱: ―Ya̱á Belén, na̱xa̱ndá xi chja̱‑ne Judea. K'oa̱á s'ín tíchja̱ xo̱jo̱n xi kiskiì jñà xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá nga kitsò:
23244	MAT 2:6	Jñò xi xi̱ta̱ Belén 'mì‑nò, xi nangui Judá nokjoà‑nò, ngásòn chjí‑la̱ na̱xa̱ndá‑nò koni jñà na̱xa̱ndá ítjòn‑la̱ nangui Judá, nga ya̱á ki̱tjojiìn jngoò xi̱ta̱xá ítjòn xi si̱ìkinda̱ na̱xa̱ndá‑na̱ Israel.
23245	MAT 2:7	Jè xi̱ta̱xá ítjòn xi 'mì Herodes, kiìchja̱'ma‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi 'ñó tjín‑la̱ kjo̱chji̱ne̱ nga kiskònangui‑la̱ mé na̱chrjein‑ne nga kijtseè ni'ño.
23246	MAT 2:8	K'e̱é kisìkasén ján Belén; kitsò‑la̱: ―Tanguió ján, koa̱ ndaà chji̱nanguio xi i̱t'aà ts'e̱ ki'ndí jè. K'e̱ nga sa̱kò‑nò, ti̱kí'nchré‑ná mé‑ne ti̱koa̱ kjián katsejèn‑la̱ nga skoexkoán koa̱ jeya siìkíjna.
23247	MAT 2:9	K'e̱ nga jye kiì'nchré xi̱ta̱ xi 'ñó tjín‑la̱ kjoa̱chji̱ne̱ koni s'ín kitsò Herodes, k'e̱é kiì xi̱ta̱ koi ko̱ jè ni'ño xi kijtseè ñánda bitjokàtji‑ne ts'oí k'oa̱á s'ín kiì ítjòn‑la̱ skanda ijchò ñánda tíjna ki'ndí jè, ko̱ ya̱á tsasìjna jè ni'ño.
23249	MAT 2:11	K'e̱ nga jahas'en ni'ya jñà xi̱ta̱ koi, kijtseè ki'ndí ko̱ nea̱‑la̱ María. K'e̱é chincha-xkó'nchit'aà‑la̱ jè ki'ndí ko̱ kijtseèxkón; jeya kisìkíjna. I̱kjoàn kiskíx'a̱ kaxa̱‑la̱ ko̱ kitsjaà‑la̱ to̱n oro, ko̱ chrjongó‑la̱ Nainá ko̱ xkiì xi 'ñó ndaà jne̱ xi 'mì mirra.
23251	MAT 2:13	K'e̱ nga jye kiì‑ne jñà xi̱ta̱ xi 'ñó tjín‑la̱ kjoa̱chji̱ne̱, jngoò àkja̱le̱‑la̱ Nainá kisìnijñá‑la̱ José, kitsò‑la̱: ―Ti̱sítji̱in; chjoí jè ki'ndí ko̱ nea̱‑la̱; t'in ján nangui Egipto; ya̱á tijni skanda k'e̱ 'a̱n ko̱xán‑lè. Nga jè Herodes xi xi̱ta̱xá ítjòn tíjna, ko̱hótsji ki'ndí jè nga mejèn‑la̱ nga si̱ìk'en.
23252	MAT 2:14	K'e̱é tsasítje̱n José, k'e̱ nga ni̱tje̱n kiskoé jè ki'ndí ko̱ nea̱‑la̱ nga kiì ján nangui Egipto.
23254	MAT 2:16	K'e̱ nga kijtseè jè Herodes nga jñà xi̱ta̱ xi 'ñó tjín‑la̱ kjoa̱chji̱ne̱ kiskoòna̱cha̱n‑la̱, tsí jti komà‑la̱. I̱kjoàn kitsjaà o̱kixi̱ nga si̱ìk'en yije ndí i̱xti x'i̱n xi jò nó tjín‑la̱ ko̱ ngats'iì xi ìsa̱ ki'ndí ìsa̱ kóho̱kji ján na̱xa̱ndá Belén, ko̱ ya̱ na̱xa̱ndá i̱ndiì‑la̱ koni s'ín jye kisijiìn‑la̱ mé na̱chrjein‑ne nga kijtseè ni'ño jñà xi̱ta̱ xi 'ñó tjín‑la̱ kjoa̱chji̱ne̱.
23255	MAT 2:17	K'oa̱á s'ín tsitasòn 'én xi kitsò Jeremías, xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá, nga kitsò:
23256	MAT 2:18	Ya̱ i̱'nde Ramá kina'yà jngoò‑la̱ xi̱ta̱ xi tísíkájno ko̱ 'ñó tíkjindáya ko̱ títsiné; jè chjo̱ón Raquel xi tíkjindáyakeè ndí i̱xti‑la̱, nga mìkiì majehikon ini̱ma̱‑la̱ nga jye k'en i̱xti‑la̱.
23257	MAT 2:19	K'e̱ nga jye k'en Herodes, xi xi̱ta̱xá ítjòn tíjna, jngoò àkja̱le̱‑la̱ Nainá kisìnijñá‑la̱ José ján Egipto. Kitsò‑la̱:
23258	MAT 2:20	―Ti̱sítji̱in, chjoí ki'ndí jè ko̱ nea̱‑la̱. T'in ìjngoò k'a‑ne nangui Israel. Jyeé k'en jñà xi̱ta̱ xi tjín‑ne nga mejèn‑la̱ si̱ìk'en ki'ndí jè.
23259	MAT 2:21	K'e̱é tsasítje̱n José, kiìko̱‑ne ki'ndí jè ko̱ nea̱‑la̱ ya̱ nangui Israel.
23260	MAT 2:22	Ta̱nga k'e̱ nga kiì'nchré José nga jè tíhotíxoma jè xi 'mì Arquelao ya̱ nangui Judea, nga jè tíjna ngajo‑la̱ na̱'èn‑la̱ Herodes, José kitsakjòn‑né; mì k'oa̱á s'ín kiì. Ján kiì i̱'nde ñánda 'mì Galilea nga k'oa̱á s'ín kis'eno̱jmíya‑la̱ i̱nga nijñá.
23261	MAT 2:23	K'e̱ nga ijchò i̱'nde jè, ya̱á tsibìtsa̱jna ya̱ na̱xa̱ndá xi 'mì Nazaret. K'oa̱á s'ín komà mé‑ne nga tsitasòn koni s'ín kitsò jñà xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá, nga jè Jesús xi̱ta̱ Nazaret k'oín.
23262	MAT 3:1	Jñà na̱chrjein koi j'iì Juan xi kis'iìn bautizar xi̱ta̱ ya̱ i̱'nde i̱t'aà xìn ñánda nangui kixì choòn, nangui xi chja̱‑ne Judea, nga kisìka'bí 'én‑la̱ Nainá,
23263	MAT 3:2	kitsò: ―Ti̱kájno jé‑nò, kì ti̱ jé binchaàtsji‑nò nga jyeé kjòchrañàt'aà‑nò na̱chrjein nga jcha̱a kó s'ín otíxoma jè xi ngajmiì nchrobá‑ne.
23265	MAT 3:4	Nikje xi tsohòkjá Juan, tsja̱‑la̱ cho̱ camello‑né; ko̱ jngoò sincho̱ chrjoa̱ tsibíkjá ndáyá‑la̱. Koa̱ jñà tsojmì xi kiskine, cho̱ langosta‑né ko̱ tsjén‑la̱ cho̱ cera xi tjín i̱jiìn ijñá.
23266	MAT 3:5	Ijchò 'nchré‑la̱ xi̱ta̱ xi inchrobà‑ne Jerusalén, ko̱ nga kijndà nangui Judea ko̱ ngats'iì na̱xa̱ndá xi ya̱ chrañàt'aà‑la̱ xa̱jngá nandá Jordán.
23267	MAT 3:6	K'e̱ nga jye tsafátakòn jé‑la̱ jñà xi̱ta̱, Juan, i̱kjoàn kis'iìn bautizar ya̱ xa̱jngá nandá Jordán.
23269	MAT 3:8	Ndaà tjín kjoa̱ xi t'e̱en nga ndaà kàta'ya‑nò nga jyeé kinìkájno jé‑nò nga mì ti̱ jé binchaàtsji‑nò.
23271	MAT 3:10	Jè ki̱cha̱yá jyeé kjijnandaà nga ko̱tesòn yá; ngats'iì yá xi 'mì ndaà toò ojà‑la̱, skanda ko̱ i̱ma̱‑la̱, jtísòn‑né, i̱kjoàn si̱nchájiìn ni'ín nga ki̱ti̱.
23272	MAT 3:11	Xi o̱kixi̱, 'a̱n ko̱ó nandá s'i̱in‑nò bautizar, mé‑ne nga si̱kájnoò jé‑nò ko̱ mì ti̱ jé ki̱nchátsji‑nò. Ta̱nga jè xi nchrobátji̱ngui‑na s'iìn‑nò bautizar ko̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá koa̱ ko̱ ni'ín. Ìsa̱á tjín‑la̱ nga'ñó mì k'oa̱á‑ne 'a̱n. Skanda mìkiì tjí'nde‑na̱ nga 'a̱n kjíkoa̱a xo̱jté‑la̱.
23273	MAT 3:12	Jyeé kjinaya tsja jè pala nga si̱ìtsjeè tjé‑la̱ trigo. Ki̱nchàxkó trigo ya̱ i̱ya ni'nga; ko̱ jè tjé paja ki̱nchàjiìn ni'ín ñánda nga mìkiì bits'o ni̱ta̱ mé na̱chrjein‑ne.
23275	MAT 3:14	Ta̱nga jè Juan k'e̱ nga sa̱ ítjòn mìkiì kòkjeiín‑la̱, kitsò‑la̱ Jesús: ―'A̱án xi mochjeén‑na nga ji̱í s'e̱en‑ná bautizar, ta̱nga ngaji̱, ta̱ sa̱á 'a̱n f'iìchòn‑ná.
23276	MAT 3:15	K'e̱é kitsò Jesús: ―Tjiì‑lè kjo̱ndaà, t'e̱en‑ná bautizar mé‑ne nga k'oa̱s'ín si̱kitasoán kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá. K'e̱é kòkjeiín‑la̱ Juan.
23278	MAT 3:17	K'e̱é kina'yà jngoò‑la̱ 'én xi ngajmiì inchrobà‑ne xi kitsò: ―Jè jèe̱ xi ki'ndí‑na̱ xan‑la̱ xi 'ñó matsjake̱; tsja tjín‑la̱ takoàn i̱t'aà ts'e̱.
23279	MAT 4:1	Jè Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá kiìko̱ Jesús jngoò i̱'nde i̱t'aà xìn nga jè xi̱ta̱ nei̱í skót'aà nga mejèn‑la̱ nga kàtátsji jé.
23282	MAT 4:4	Ta̱nga Jesús kitsò‑la̱: ―Tjít'aà Xo̱jo̱n‑la̱ Nainá, nga tsò: “Mìtsà tà koi tsojmì xi ma chine kítsa̱kon‑ne xi̱ta̱, ti̱koa̱á kítsa̱kon‑ne nga yije 'én xi chja̱ Nainá.”
23283	MAT 4:5	Jè xi̱ta̱ nei̱í kiìko̱ Jesús ya̱ Na̱xa̱ndá‑la̱ Nainá xi xó kitjaàjiìn‑ne [ñánda 'mì Jerusalén]; kisìkíjnasòn i̱ngo̱ ítjòn ñánda ìsa̱ 'nga kji.
23284	MAT 4:6	Kitsò‑la̱: ―Tsà kixi̱í kjoa̱ nga ji̱ xi Ki'ndí‑la̱ Nainá 'mì‑lè, ti̱katje̱ngui yijo‑lè, nga k'oa̱á s'ín tjít'aà Xo̱jo̱n‑la̱ Nainá nga tsò: Nainá koií xá‑la̱ àkja̱le̱‑la̱ i̱t'aà tsi̱ji, nga ko̱ tsja tso̱ba̱'ñó‑lè, mé‑ne nga ni̱jngoò nda̱jo̱ satíngui‑ne ndso̱koiì.
23288	MAT 4:10	K'e̱é kitsò Jesús: ―Ti̱xín xi̱ta̱ nei̱í, ti̱si̱t'aàxìn‑ná. Nga k'oa̱á s'ín tjít'aà Xo̱jo̱n‑la̱ Nainá nga tsò: “Jeya ti̱kíjni Na̱'èn‑ná xi Nainá 'mì‑la̱; tà jè ta̱jngoò ti̱kitasòn‑la̱.”
23289	MAT 4:11	K'e̱é kiì jè xi̱ta̱ nei̱í, tsasìt'aàxìn‑la̱ Jesús. I̱kjoàn ijchò àkja̱le̱‑la̱ Nainá xi kisìs'in‑la̱ Jesús.
23290	MAT 4:12	K'e̱ nga kiì'nchré Jesús nga jè Juan xi kis'iìn bautizar xi̱ta̱ nda̱yá tíjna'ya, kiì ìjngoò k'a‑ne ya̱ i̱'nde‑la̱ ñánda 'mì Galilea.
23292	MAT 4:14	K'oa̱á s'ín komà mé‑ne nga tsitasòn‑ne 'én xi kiskiì Isaías xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá nga kitsò:
23295	MAT 4:17	K'e̱é tsibíts'ia̱ Jesús nga kiìchja̱ya 'én ndaà‑la̱ Nainá. Kitsò: ―Ti̱kájno jé‑nò, kì ti̱ jé binchaàtsji‑nò nga jyeé kjòchrañàt'aà‑nò na̱chrjein nga jcha̱a kós'ín otíxoma jè xi ngajmiì nchrobá‑ne.
23296	MAT 4:18	K'e̱ nga tífa Jesús ya̱ i̱ndiì ndáchikon ts'e̱ Galilea, kijtseè jò xi̱ta̱ xi 'ndse̱ ma, jngoò xi 'mì Simón ko̱ ti̱jè‑ne xi 'mì Pedro, ko̱ xi ìjngoò, jè xi 'mì Andrés. Jñà xi̱ta̱ koi xi sík'en ti̱n. K'e̱ nga nchisíkatje̱n‑jiìn‑ndá na̱'ya‑la̱,
23301	MAT 4:23	Jesús tsajmeè kóho̱kji nangui Galilea, tsakóya 'én‑la̱ Nainá ya̱ ni'ya i̱ngo̱ sinagoga nga íjngó íjngó na̱xa̱ndá. Kiìchja̱ya 'én ndaà‑la̱ Nainá koni s'ín otíxoma Nainá; ti̱koa̱ kisìndaà‑ne ngats'iì ch'in xi tjín‑la̱ xi̱ta̱ nga xki̱ xi ján ijòjno ijòt'aà yijo‑la̱.
23302	MAT 4:24	Kina'yà‑la̱ Jesús kóho̱kji ya̱ i̱'nde ñánda 'mì Siria, koa̱ j'iìko̱‑la̱ xi̱ta̱ xk'én xi kjìn ska̱ya ch'in tjín‑la̱, jñà xi ijòjno ijòt'aà yijo‑la̱ ko̱ xi̱ta̱ xi ch'in nei̱í tíjiìn ini̱ma̱‑la̱, ko̱ tjín xi ch'in biyaàxín tjín‑la̱, ko̱ xi̱ta̱ xi mì kì ndaà ma síhiníyá yijo‑la̱. Jesús kisìndaà‑ne ngats'iì xi̱ta̱ koi.
23303	MAT 4:25	Kjìn xi̱ta̱ xi ya̱ i̱'nde‑la̱ Galilea kiìtji̱ngui‑la̱, ko̱ jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá xi te ma‑ne (xi 'mì Decápolis), ko̱ jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá Jerusalén ko̱ na̱xa̱ndá xi i'nga xi ya̱ chja̱‑ne nangui Judea, ko̱ xi chja̱‑ne xijngoaà xa̱jngá nandá Jordán.
23305	MAT 5:2	Jesús k'e̱é tsakóya‑la̱ kitsò‑la̱:
23306	MAT 5:3	―Mé tà ndaà‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi machi̱ya‑la̱ nga mochjeén‑la̱ kjo̱ndaà‑la̱ Nainá; xi̱ta̱ koi, jyeé ts'e̱ ngats'iì kjo̱ndaà xi tjín ya̱ ñánda tíhotíxoma jè xi ngajmiì nchrobá‑ne.
23307	MAT 5:4	’Mé tà ndaà‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi kjindáya; Nainá si̱ìjetakòn‑né.
23308	MAT 5:5	’Mé tà ndaà‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi indaàjiìn tjín ini̱ma̱‑la̱; jñà tjoé‑la̱ nangui xi Nainá jye k'oa̱s'ín kitsò nga jñà tsjá kjo̱tjò‑la̱.
23309	MAT 5:6	’Mé tà ndaà‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi 'ñó mejèn‑la̱ nga ki̱tasòn xi kjoa̱ kixi̱ xi Nainá síjé; Nainá ko̱si̱ko̱ nga ki̱tasòn kjoa̱ koi.