23214	MAT 1:1	Jè xo̱jo̱n xi oxki̱t'aà 'ín‑la̱ na̱'èn‑jchá kjiìn‑la̱ Jesucristo, xi ya̱ inchrobàt'aà‑ne tje̱‑la̱ David ko̱ ts'e̱ Abraham.
23215	MAT 1:2	Jè Abraham, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Isaac ki'mì; ko̱ jè Isaac, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Jacob ki'mì; ko̱ jè Jacob, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Judá ki'mì, ko̱ jñà xi̱ta̱ 'ndse̱.
23216	MAT 1:3	Judá, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Fares ko̱ Zara ki'mì. Ko̱ jè nea̱‑la̱, Tamar ki'mì. Jè Fares, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Esrom ki'mì; ko̱ jè Esrom, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Aram ki'mì;
23217	MAT 1:4	ko̱ jè Aram, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Aminadab ki'mì; ko̱ jè Aminadab, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Naasón ki'mì; ko̱ jè Naasón, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Salmón ki'mì;
23218	MAT 1:5	ko̱ jè Salmón, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Booz ki'mì; ko̱ jè nea̱‑la̱ Booz, Rahab ki'mì. Ko̱ jè Booz, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Obed ki'mì; ko̱ jè nea̱‑la̱ Obed, Rut ki'mì. Ko̱ jè Obed, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Isaí ki'mì;
23219	MAT 1:6	ko̱ jè Isaí, jè komà na̱'èn‑la̱ xi David ki'mì xi xi̱ta̱xá ítjòn tsibìjna; koa̱ jè David, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Salomón ki'mì; ko̱ jè nea̱‑la̱ Salomón, jè xi komà chjo̱ón‑la̱ Urías nga sa̱ ítjòn.
23220	MAT 1:7	Jè Salomón, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Roboam ki'mì; ko̱ jè Roboam, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Abías ki'mì; ko̱ jè Abías, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Asa ki'mì;
23221	MAT 1:8	ko̱ jè Asa, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Josafat ki'mì; ko̱ jè Josafat, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Joram ki'mì; ko̱ jè Joram, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Uzías ki'mì;
23222	MAT 1:9	ko̱ jè Uzías, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Jotam ki'mì; ko̱ jè Jotam, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Acaz ki'mì; ko̱ jè Acaz, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Ezequías ki'mì;
23223	MAT 1:10	ko̱ jè Ezequías, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Manasés ki'mì; ko̱ jè Manasés, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Amón ki'mì; ko̱ jè Amón, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Josías ki'mì;
23224	MAT 1:11	ko̱ jè Josías, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Jeconías ki'mì, ko̱ jñà xi̱ta̱ 'ndse̱, k'e̱ nga kiìko̱ kjo̱'in xi̱ta̱ Israel ján i̱'nde ñánda 'mì Babilonia.
23225	MAT 1:12	Xi komà i̱skan k'e̱ nga jye kiìko̱ kjo̱'in xi̱ta̱ ján Babilonia, jè Jeconías, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Salatiel ki'mì; ko̱ jè Salatiel, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Zorobabel ki'mì;
23226	MAT 1:13	jè Zorobabel, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Abiud ki'mì; ko̱ jè Abiud, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Eliaquim ki'mì; ko̱ jè Eliaquim, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Azor ki'mì;
23227	MAT 1:14	ko̱ jè Azor, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Sadoc ki'mì; ko̱ jè Sadoc, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Aquim ki'mì; ko̱ jè Aquim, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Eliud ki'mì;
23228	MAT 1:15	ko̱ jè Eliud, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Eleazar ki'mì; ko̱ jè Eleazar, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Matán ki'mì; ko̱ jè Matán, jè komà na̱'èn‑la̱ xi Jacob ki'mì;
23229	MAT 1:16	ko̱ jè Jacob, jè komà na̱'èn‑la̱ José. Ko̱ José, jè xi x'i̱n‑la̱ komà María; ko̱ jè María, nea̱‑la̱á komà Jesús xi Cristo, [xi̱ta̱ xi xó kisìkasén‑ne Nainá].
23230	MAT 1:17	Ngats'iì xi̱ta̱ jchínga‑la̱ Jesús, teñijòn sko̱ ma‑ne xi inchrobàt'aà‑ne ts'e̱ Abraham skanda David. Ko̱ jñà xi̱ta̱ jchínga‑la̱ Jesús xi inchrobàt'aà‑ne ts'e̱ David skanda k'e̱ nga kiìko̱ kjo̱'in jñà xi̱ta̱ Israel ján i̱'nde ñánda 'mì Babilonia, ti̱koa̱á teñijòn sko̱ ma‑ne. Ko̱ nguì teñijòn sko̱ ma‑ne skanda k'e̱ kits'iìn xi Cristo, [xi̱ta̱ xi xó kisìkasén‑ne Nainá].
23231	MAT 1:18	K'e̱ nga kits'iìn Jesucristo kiís'ín komà: María xi nea̱‑la̱ Jesús ko̱ José jñà títsa̱jna'ñó‑la̱ xíkjín nga ki̱xan. K'e̱ nga ti̱kj'eè bìtsa̱jnako̱ xíkjín, María ki'ya‑la̱ nga ki'ndí 'ya xi i̱t'aà ts'e̱ nga'ñó‑la̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá.
23232	MAT 1:19	José, xi x'i̱n‑la̱ komà, nga xi̱ta̱ kixi̱‑né, majìn‑la̱ nga kjo̱sobà tsjá‑la̱ jè María, kisìkítsjeèn nga tà si̱ìkíjna‑ne chjo̱ón jè, ko̱ mì yá xi̱ta̱ kji̱'nchré.
23233	MAT 1:20	K'e̱ nga k'oa̱s'ín tísíkítsjeèn jñà kjoa̱ koi, jngoò àkja̱le̱‑la̱ Nainá tsohóko̱ i̱nga nijñá. Kitsò‑la̱: ―José, xi ya̱ nchrobàt'aà‑ne tje̱‑la̱ David, kì tsakjoòn‑jèn nga bijnakoi María xi chjo̱ón‑lè ko̱ma, jè ki'ndí xi 'ya, nga'ñó ts'e̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá‑né.
23235	MAT 1:22	Ngats'iì kjoa̱ koi, k'oa̱á s'ín tsitasòn koni s'ín kitsò Nainá xi i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá kjòtseé nga kitsò:
23236	MAT 1:23	Jngoò chjo̱ón xo̱ngó, ki'ndí k'oa̱ ko̱ k'oe̱è jngoò ki'ndí x'i̱n xi Emanuel k'oín 'ín‑la̱. Jè 'ín xi Emanuel tsò, Nainá tíjnako̱‑ná tsòyaá‑ne.
23237	MAT 1:24	K'e̱ nga jaá‑la̱ José, k'oa̱á s'ín kis'iìn koni s'ín kitsò‑la̱ àkja̱le̱‑la̱ Nainá, kiskoétjò María ko̱ chixàn‑ko̱.
23239	MAT 2:1	Jesús kits'iìn ya̱ na̱xa̱ndá xi 'mì Belén, nangui xi chja̱‑ne Judea, k'e̱ nga xi̱ta̱xá ítjòn tíjna xi 'mì Herodes ya̱ i̱'nde jè. Ijchò ján Jerusalén, xi na̱xa̱ndá sko̱‑la̱ Judea, xi̱ta̱ xi 'ñó tjín‑la̱ kjoa̱chji̱ne̱, xi inchrobà‑ne ñánda bitjokàtji‑ne ts'oí
23241	MAT 2:3	K'e̱ nga kiì'nchré Herodes xi xi̱ta̱xá ítjòn tíjna, tà kitsakjòn‑né ko̱ ngats'iì xi̱ta̱ na̱xa̱ndá Jerusalén.
23242	MAT 2:4	Jè xi̱ta̱xá ítjòn xi 'mì Herodes, kiìchja̱‑la̱ ngats'iì xi̱ta̱ sko̱‑la̱ no̱'miì ko̱ xi̱ta̱ xi okóya kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá xi kiskiì Moisés; kiskònangui‑la̱ ñánda jts'ín xi Cristo, [jè xi̱ta̱ xi xó si̱ìkasén‑ne Nainá].
23243	MAT 2:5	Jñà xi̱ta̱ koi kitsò‑la̱: ―Ya̱á Belén, na̱xa̱ndá xi chja̱‑ne Judea. K'oa̱á s'ín tíchja̱ xo̱jo̱n xi kiskiì jñà xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá nga kitsò:
23244	MAT 2:6	Jñò xi xi̱ta̱ Belén 'mì‑nò, xi nangui Judá nokjoà‑nò, ngásòn chjí‑la̱ na̱xa̱ndá‑nò koni jñà na̱xa̱ndá ítjòn‑la̱ nangui Judá, nga ya̱á ki̱tjojiìn jngoò xi̱ta̱xá ítjòn xi si̱ìkinda̱ na̱xa̱ndá‑na̱ Israel.
23245	MAT 2:7	Jè xi̱ta̱xá ítjòn xi 'mì Herodes, kiìchja̱'ma‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi 'ñó tjín‑la̱ kjo̱chji̱ne̱ nga kiskònangui‑la̱ mé na̱chrjein‑ne nga kijtseè ni'ño.
23246	MAT 2:8	K'e̱é kisìkasén ján Belén; kitsò‑la̱: ―Tanguió ján, koa̱ ndaà chji̱nanguio xi i̱t'aà ts'e̱ ki'ndí jè. K'e̱ nga sa̱kò‑nò, ti̱kí'nchré‑ná mé‑ne ti̱koa̱ kjián katsejèn‑la̱ nga skoexkoán koa̱ jeya siìkíjna.
23247	MAT 2:9	K'e̱ nga jye kiì'nchré xi̱ta̱ xi 'ñó tjín‑la̱ kjoa̱chji̱ne̱ koni s'ín kitsò Herodes, k'e̱é kiì xi̱ta̱ koi ko̱ jè ni'ño xi kijtseè ñánda bitjokàtji‑ne ts'oí k'oa̱á s'ín kiì ítjòn‑la̱ skanda ijchò ñánda tíjna ki'ndí jè, ko̱ ya̱á tsasìjna jè ni'ño.
23248	MAT 2:10	Jñà xi̱ta̱ xi 'ñó tjín‑la̱ kjoa̱chji̱ne̱ k'e̱ nga kijtseè ni'ño jè, ta̱xki̱ tsjaá komà‑la̱.
23249	MAT 2:11	K'e̱ nga jahas'en ni'ya jñà xi̱ta̱ koi, kijtseè ki'ndí ko̱ nea̱‑la̱ María. K'e̱é chincha-xkó'nchit'aà‑la̱ jè ki'ndí ko̱ kijtseèxkón; jeya kisìkíjna. I̱kjoàn kiskíx'a̱ kaxa̱‑la̱ ko̱ kitsjaà‑la̱ to̱n oro, ko̱ chrjongó‑la̱ Nainá ko̱ xkiì xi 'ñó ndaà jne̱ xi 'mì mirra.
23251	MAT 2:13	K'e̱ nga jye kiì‑ne jñà xi̱ta̱ xi 'ñó tjín‑la̱ kjoa̱chji̱ne̱, jngoò àkja̱le̱‑la̱ Nainá kisìnijñá‑la̱ José, kitsò‑la̱: ―Ti̱sítji̱in; chjoí jè ki'ndí ko̱ nea̱‑la̱; t'in ján nangui Egipto; ya̱á tijni skanda k'e̱ 'a̱n ko̱xán‑lè. Nga jè Herodes xi xi̱ta̱xá ítjòn tíjna, ko̱hótsji ki'ndí jè nga mejèn‑la̱ nga si̱ìk'en.
23252	MAT 2:14	K'e̱é tsasítje̱n José, k'e̱ nga ni̱tje̱n kiskoé jè ki'ndí ko̱ nea̱‑la̱ nga kiì ján nangui Egipto.
23254	MAT 2:16	K'e̱ nga kijtseè jè Herodes nga jñà xi̱ta̱ xi 'ñó tjín‑la̱ kjoa̱chji̱ne̱ kiskoòna̱cha̱n‑la̱, tsí jti komà‑la̱. I̱kjoàn kitsjaà o̱kixi̱ nga si̱ìk'en yije ndí i̱xti x'i̱n xi jò nó tjín‑la̱ ko̱ ngats'iì xi ìsa̱ ki'ndí ìsa̱ kóho̱kji ján na̱xa̱ndá Belén, ko̱ ya̱ na̱xa̱ndá i̱ndiì‑la̱ koni s'ín jye kisijiìn‑la̱ mé na̱chrjein‑ne nga kijtseè ni'ño jñà xi̱ta̱ xi 'ñó tjín‑la̱ kjoa̱chji̱ne̱.
23255	MAT 2:17	K'oa̱á s'ín tsitasòn 'én xi kitsò Jeremías, xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá, nga kitsò:
23257	MAT 2:19	K'e̱ nga jye k'en Herodes, xi xi̱ta̱xá ítjòn tíjna, jngoò àkja̱le̱‑la̱ Nainá kisìnijñá‑la̱ José ján Egipto. Kitsò‑la̱:
23259	MAT 2:21	K'e̱é tsasítje̱n José, kiìko̱‑ne ki'ndí jè ko̱ nea̱‑la̱ ya̱ nangui Israel.
23260	MAT 2:22	Ta̱nga k'e̱ nga kiì'nchré José nga jè tíhotíxoma jè xi 'mì Arquelao ya̱ nangui Judea, nga jè tíjna ngajo‑la̱ na̱'èn‑la̱ Herodes, José kitsakjòn‑né; mì k'oa̱á s'ín kiì. Ján kiì i̱'nde ñánda 'mì Galilea nga k'oa̱á s'ín kis'eno̱jmíya‑la̱ i̱nga nijñá.
23261	MAT 2:23	K'e̱ nga ijchò i̱'nde jè, ya̱á tsibìtsa̱jna ya̱ na̱xa̱ndá xi 'mì Nazaret. K'oa̱á s'ín komà mé‑ne nga tsitasòn koni s'ín kitsò jñà xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá, nga jè Jesús xi̱ta̱ Nazaret k'oín.
23262	MAT 3:1	Jñà na̱chrjein koi j'iì Juan xi kis'iìn bautizar xi̱ta̱ ya̱ i̱'nde i̱t'aà xìn ñánda nangui kixì choòn, nangui xi chja̱‑ne Judea, nga kisìka'bí 'én‑la̱ Nainá,
23264	MAT 3:3	Jè Isaías, xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá, k'oa̱á s'ín kiskiì xo̱jo̱n‑la̱ xi i̱t'aà ts'e̱ Juan nga kitsò: Na'yà‑la̱ jta̱‑la̱ jngoò xi̱ta̱ xi 'ñó chja̱ ya̱ i̱'nde i̱t'aà xìn ñánda nangui kixì choòn, nga tsò: “Tjandaà ndi̱yá‑la̱ Nainá ya̱ i̱jiìn ini̱ma̱‑nò; kixi̱ ti̱kíjna koni jngoò ndi̱yá ñánda ko̱jmeèya Na̱'èn‑ná.”
23265	MAT 3:4	Nikje xi tsohòkjá Juan, tsja̱‑la̱ cho̱ camello‑né; ko̱ jngoò sincho̱ chrjoa̱ tsibíkjá ndáyá‑la̱. Koa̱ jñà tsojmì xi kiskine, cho̱ langosta‑né ko̱ tsjén‑la̱ cho̱ cera xi tjín i̱jiìn ijñá.
23266	MAT 3:5	Ijchò 'nchré‑la̱ xi̱ta̱ xi inchrobà‑ne Jerusalén, ko̱ nga kijndà nangui Judea ko̱ ngats'iì na̱xa̱ndá xi ya̱ chrañàt'aà‑la̱ xa̱jngá nandá Jordán.
23267	MAT 3:6	K'e̱ nga jye tsafátakòn jé‑la̱ jñà xi̱ta̱, Juan, i̱kjoàn kis'iìn bautizar ya̱ xa̱jngá nandá Jordán.
23268	MAT 3:7	K'e̱ nga kijtseè Juan nga kjìn xi̱ta̱ fariseo ko̱ xi̱ta̱ saduceo j'iì nga ko̱ma bautizar, kitsò‑la̱: ―¡Jñò, k'oa̱á s'ín ngaya‑nò koni tsà tje̱‑la̱ ye̱! ¿Yá xi o̱kitsò‑nò nga ki̱nchat'aàxìn‑là jè kjo̱'in xi nchrobá machrañàt'aà‑nò?
23270	MAT 3:9	Kì k'oa̱á s'ín nìkítsjeèn i̱jiìn ini̱ma̱‑nò nga bixón: “Ngaje̱n, [mìkiì s'e̱‑naje̱n kjo̱'in nga] ya̱á inchrobàt'aà‑naje̱n tje̱‑la̱ Abraham.” K'oa̱á xan‑nò, Nainá, skanda jñà nda̱jo̱ ko̱ma‑la̱ si̱ìkjatjìya‑la̱ nga i̱xti‑la̱ Abraham ko̱ma.
23272	MAT 3:11	Xi o̱kixi̱, 'a̱n ko̱ó nandá s'i̱in‑nò bautizar, mé‑ne nga si̱kájnoò jé‑nò ko̱ mì ti̱ jé ki̱nchátsji‑nò. Ta̱nga jè xi nchrobátji̱ngui‑na s'iìn‑nò bautizar ko̱ Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá koa̱ ko̱ ni'ín. Ìsa̱á tjín‑la̱ nga'ñó mì k'oa̱á‑ne 'a̱n. Skanda mìkiì tjí'nde‑na̱ nga 'a̱n kjíkoa̱a xo̱jté‑la̱.
23275	MAT 3:14	Ta̱nga jè Juan k'e̱ nga sa̱ ítjòn mìkiì kòkjeiín‑la̱, kitsò‑la̱ Jesús: ―'A̱án xi mochjeén‑na nga ji̱í s'e̱en‑ná bautizar, ta̱nga ngaji̱, ta̱ sa̱á 'a̱n f'iìchòn‑ná.
23276	MAT 3:15	K'e̱é kitsò Jesús: ―Tjiì‑lè kjo̱ndaà, t'e̱en‑ná bautizar mé‑ne nga k'oa̱s'ín si̱kitasoán kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá. K'e̱é kòkjeiín‑la̱ Juan.
23277	MAT 3:16	K'e̱ nga jye komà bautizar Jesús, k'e̱ nga jye itjojiìn‑ne nandá, i̱kjoàn kitáx'a̱‑la̱ ngajmiì, ko̱ jè Jesús kijtseè Ini̱ma̱ Tsjeè‑la̱ Nainá xi inchrobàjen‑ne ngajmiì, koni kji ni̱se paloma kji; ya̱á kiskaàsòn‑la̱ Jesús.
23281	MAT 4:3	Jè xi̱ta̱ nei̱í xi ma‑la̱ kona̱cha̱n ijchò kasìt'aà chrañà‑la̱ ñánda tíjna Jesús, kitsò‑la̱: ―Tsà kixi̱í kjoa̱ nga ngaji̱ xi Ki'ndí‑la̱ Nainá 'mì‑lè, tjiì‑la̱ o̱kixi̱ jñà nda̱jo̱ koi nga i̱nchra̱jín kàtama.
23282	MAT 4:4	Ta̱nga Jesús kitsò‑la̱: ―Tjít'aà Xo̱jo̱n‑la̱ Nainá, nga tsò: “Mìtsà tà koi tsojmì xi ma chine kítsa̱kon‑ne xi̱ta̱, ti̱koa̱á kítsa̱kon‑ne nga yije 'én xi chja̱ Nainá.”
23284	MAT 4:6	Kitsò‑la̱: ―Tsà kixi̱í kjoa̱ nga ji̱ xi Ki'ndí‑la̱ Nainá 'mì‑lè, ti̱katje̱ngui yijo‑lè, nga k'oa̱á s'ín tjít'aà Xo̱jo̱n‑la̱ Nainá nga tsò: Nainá koií xá‑la̱ àkja̱le̱‑la̱ i̱t'aà tsi̱ji, nga ko̱ tsja tso̱ba̱'ñó‑lè, mé‑ne nga ni̱jngoò nda̱jo̱ satíngui‑ne ndso̱koiì.
23285	MAT 4:7	Jesús kitsò‑la̱: ―Ti̱koa̱á tjít'aà Xo̱jo̱n‑la̱ Nainá, nga tsò: “Kì k'oa̱á s'ín chít'iì Na̱'èn‑ná xi Nainá.”
23286	MAT 4:8	Ìjngoò k'a jè xi̱ta̱ nei̱í kiìko̱ Jesús i̱sòn nindoò xi 'ñó 'nga kji, koa̱ tsakó yije‑la̱ ngats'iì na̱xa̱ndá xi tjín i̱sò'nde ko̱ kjoa̱jeya‑la̱ jñà na̱xa̱ndá.
23287	MAT 4:9	Kitsò‑la̱: ―Nga ji̱í tsjaà yije‑lè na̱xa̱ndá koi, tsà ko̱si̱xkó'nchit'aà‑ná ko̱ jeya si̱kíjna‑ná.
23288	MAT 4:10	K'e̱é kitsò Jesús: ―Ti̱xín xi̱ta̱ nei̱í, ti̱si̱t'aàxìn‑ná. Nga k'oa̱á s'ín tjít'aà Xo̱jo̱n‑la̱ Nainá nga tsò: “Jeya ti̱kíjni Na̱'èn‑ná xi Nainá 'mì‑la̱; tà jè ta̱jngoò ti̱kitasòn‑la̱.”
23289	MAT 4:11	K'e̱é kiì jè xi̱ta̱ nei̱í, tsasìt'aàxìn‑la̱ Jesús. I̱kjoàn ijchò àkja̱le̱‑la̱ Nainá xi kisìs'in‑la̱ Jesús.
23291	MAT 4:13	Ta̱nga mì ya̱ tsibìjna ñánda 'mì Nazaret; ján kiì kíjna ñánda 'mì Capernaum, jngoò na̱xa̱ndá xi kijnandiì ndáchikon ya̱ i̱'nde xi chja̱‑ne Zabulón ko̱ Neftalí.
23293	MAT 4:15	Jè nangui xi ts'e̱ Zabulón ko̱ jè nangui xi ts'e̱ Neftalí, ya̱ ndi̱yá xi fì i̱ndiì ndáchikon, ján xijngoaà xa̱jngá nandá Jordán ya̱ nangui Galilea, ñánda tjín xi mìtsà xi̱ta̱ judío.
23294	MAT 4:16	Jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá koi xi tjíjñò kjo̱hítsjeèn‑la̱, kijtseè jngoò ni'ín xi 'ñó tse kji, koa̱ jñà xi̱ta̱ xi ya̱ tjímaya ndi̱yá‑la̱ kjoa̱biyaà, kjòhiseèn kjo̱hítsjeèn‑la̱.
23296	MAT 4:18	K'e̱ nga tífa Jesús ya̱ i̱ndiì ndáchikon ts'e̱ Galilea, kijtseè jò xi̱ta̱ xi 'ndse̱ ma, jngoò xi 'mì Simón ko̱ ti̱jè‑ne xi 'mì Pedro, ko̱ xi ìjngoò, jè xi 'mì Andrés. Jñà xi̱ta̱ koi xi sík'en ti̱n. K'e̱ nga nchisíkatje̱n‑jiìn‑ndá na̱'ya‑la̱,
23299	MAT 4:21	Ìsa̱ xijngoaà ìsa̱ Jesús kijtseè nguì jò xi̱ta̱ xi ti̱koa̱ 'ndse̱ ma‑ne; jngoò xi 'mì Jacobo, ko̱ xi ìjngoò, Juan 'mì; i̱xti‑la̱ Zebedeo. Ya̱á títsa̱ya chitso ko̱ na̱'èn‑la̱. Nchibíndaàya jñà na̱'ya‑la̱. Jesús kiìchja̱‑la̱ nga jñà ko̱jmeiìko̱.
23301	MAT 4:23	Jesús tsajmeè kóho̱kji nangui Galilea, tsakóya 'én‑la̱ Nainá ya̱ ni'ya i̱ngo̱ sinagoga nga íjngó íjngó na̱xa̱ndá. Kiìchja̱ya 'én ndaà‑la̱ Nainá koni s'ín otíxoma Nainá; ti̱koa̱ kisìndaà‑ne ngats'iì ch'in xi tjín‑la̱ xi̱ta̱ nga xki̱ xi ján ijòjno ijòt'aà yijo‑la̱.
23302	MAT 4:24	Kina'yà‑la̱ Jesús kóho̱kji ya̱ i̱'nde ñánda 'mì Siria, koa̱ j'iìko̱‑la̱ xi̱ta̱ xk'én xi kjìn ska̱ya ch'in tjín‑la̱, jñà xi ijòjno ijòt'aà yijo‑la̱ ko̱ xi̱ta̱ xi ch'in nei̱í tíjiìn ini̱ma̱‑la̱, ko̱ tjín xi ch'in biyaàxín tjín‑la̱, ko̱ xi̱ta̱ xi mì kì ndaà ma síhiníyá yijo‑la̱. Jesús kisìndaà‑ne ngats'iì xi̱ta̱ koi.
23303	MAT 4:25	Kjìn xi̱ta̱ xi ya̱ i̱'nde‑la̱ Galilea kiìtji̱ngui‑la̱, ko̱ jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá xi te ma‑ne (xi 'mì Decápolis), ko̱ jñà xi̱ta̱ na̱xa̱ndá Jerusalén ko̱ na̱xa̱ndá xi i'nga xi ya̱ chja̱‑ne nangui Judea, ko̱ xi chja̱‑ne xijngoaà xa̱jngá nandá Jordán.
23304	MAT 5:1	Jesús, k'e̱ nga kijtseè ngats'iì xi̱ta̱ xi kjìn ma‑ne, kiìmijìn‑jno ya̱ i̱sò'nga nindoò koa̱ ya̱á tsibìjna. Jñà xi̱ta̱ xi kota'yàt'aà‑la̱ ijchò kinchat'aà‑la̱.
23306	MAT 5:3	―Mé tà ndaà‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi machi̱ya‑la̱ nga mochjeén‑la̱ kjo̱ndaà‑la̱ Nainá; xi̱ta̱ koi, jyeé ts'e̱ ngats'iì kjo̱ndaà xi tjín ya̱ ñánda tíhotíxoma jè xi ngajmiì nchrobá‑ne.
23311	MAT 5:8	’Mé tà ndaà‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi tsjeè tjín ini̱ma̱‑la̱; jñà xi̱ta̱ koi, jñà‑né xi skoe̱xkon Nainá.
23313	MAT 5:10	’Mé tà ndaà‑la̱ jñà xi̱ta̱ xi kjo̱'in tjín‑la̱ nga fìtji̱ngui kondra̱‑la̱ xi̱ta̱, koi kjoa̱‑la̱ nga ndaà síkitasòn xi kjoa̱kixi̱. Xi̱ta̱ koi, jyeé ts'e̱ ngats'iì kjo̱ndaà xi tjín ya̱ ñánda tíhotíxoma jè xi ngajmiì nchrobá‑ne.
23315	MAT 5:12	Tsja t'è‑là ini̱ma̱‑nò, koa̱ tsja t'è‑là takòn. Jñò, tseé kjo̱ndaà tjoé‑nò ján ngajmiì. Mìtsà tà jñò xi o̱tínìko̱‑nò. K'oa̱á ti̱s'ín kinìko̱ jñà xi̱ta̱ xi kiìchja̱ ngajo‑la̱ Nainá xi chinchima ítjòn‑nò.
23316	MAT 5:13	’Jñò, k'oa̱á s'ín ngaya‑nò koni tsà na̱xa̱ xi mochjeén‑la̱ xi̱ta̱ i̱sò'nde. Ta̱nga tsà jè na̱xa̱ mì ti̱ kiì si̱ìjnchra‑ne tsojmì, ¿kó ti̱s'ín ko̱chjeén‑ne? Mì ti̱ mé chjí‑la̱; xíxteèn‑ne ko̱ ya̱á ki̱nchanè xi̱ta̱.
23317	MAT 5:14	’Jñò, k'oa̱á s'ín ngaya‑nò koni tsà ni'ín xi mochjeén‑la̱ xi̱ta̱ i̱sò'nde. Tsà jngoò na̱xa̱ndá xi i̱sò'nga nindoò kijna, mìkiì ko̱ma kíjna'ma.
23318	MAT 5:15	K'e̱ nga jngoò ni'ín sit'a'í, mìtsà ya̱ si̱jnangui kaxa̱. Ya̱á si̱jna ñánda 'nga choòn, mé‑ne nga ko̱hiseèn yije‑la̱ xi̱ta̱ xi títsa̱jnaya ni'ya.
23319	MAT 5:16	Koni ni'ín xi síhiseèn‑la̱ xi̱ta̱, k'oa̱á s'ín ndaà ti̱jchá yijo‑nò nguixko̱n xi̱ta̱ xi kj'ei̱í, mé‑ne jñà xi̱ta̱ koi, jeya si̱ìkíjna Na̱'èn‑nò xi Nainá xi tíjna ngajmiì k'e̱ nga skoe̱‑nò nga ndaà titsa̱'nè.
23321	MAT 5:18	O̱kixi̱í xi xan‑nò, koni tjín na̱chrjein kíjna‑ìsa i̱sò'nde ko̱ ngajmiì, ni̱mé xi tjáxìn‑la̱ jè kjo̱tíxoma, ni̱jngoò punto ko̱ ni̱jngoò letra tjáxìn‑la̱, skanda kóni nga ko̱jngoò yije kjoa̱ xi tjít'aà kjo̱tíxoma.
23322	MAT 5:19	Jè xi̱ta̱ xi mìkiì síkitasòn koni s'ín tíchja̱ kjo̱tíxoma, na̱s'ín 'ñó chiba tíchja̱, ko̱ k'oa̱á s'ín okóya‑la̱ xi̱ta̱, k'oa̱á ti̱s'ín 'ñó chiba jcha̱‑la̱ ya̱ i̱jiìn na̱xa̱ndá xi jè otíxoma‑la̱ xi ngajmiì nchrobá‑ne. Ko̱ jè xi̱ta̱ xi síkitasòn kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá ko̱ k'oa̱s'ín okóya‑la̱ xi̱ta̱ xi kj'ei̱í, jè xi̱ta̱ jè, jè xi 'ñó 'nga kíjna ya̱ i̱jiìn na̱xa̱ndá xi jè otíxoma‑la̱ xi ngajmiì nchrobá‑ne.
23323	MAT 5:20	O̱kixi̱í xi xan‑nò, tsà mìkiì ìsa̱ ndaà si̱kitasòn kjoa̱kixi̱ koni jñà xi̱ta̱ fariseo ko̱ xi̱ta̱ xi okóya kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá xi kiskiì Moisés, mìkiì ki̱tjás'e̱n‑jñoò ñánda tíhotíxoma jè xi ngajmiì nchrobá‑ne.
23326	MAT 5:23	’Tsà k'e̱ nga kíkoi̱i tsojmì kjo̱tjò‑lè nga Nainá k'oi̱‑la̱ ya̱ i̱'nde tsjeè‑la̱, koa̱ ya̱ koi̱ìtsjeèn‑lè nga jè 'ndsì tjín‑la̱ kondra̱ tsi̱ji,
23327	MAT 5:24	ti̱kítsajnei tsojmì kjo̱tjò‑lè ya̱ i̱'nde tsjeè, i̱kjoàn tikìtsi'ba‑la̱ 'ndsì koa̱ k'e̱é ko̱ma si̱kítsajnei tsojmì‑lè.
23328	MAT 5:25	’Tsà tjín xi̱ta̱ xi ko̱hòngui‑lè nga kji̱ko̱‑lè ni'ya osen, k'e̱ nga tjaàya ndi̱yá, ni̱to̱ón jchi̱bàndaà‑nò, mé‑ne nga mì ya̱ kji̱ko̱‑lè nguixko̱n xi̱ta̱xá, ko̱ jè xi̱ta̱xá mì ya̱ tsjá‑la̱ kinda̱ jñà policía nga mì nda̱yá kji̱ko̱‑lè.
23334	MAT 5:31	’K'oa̱á ti̱s'ín kis'eno̱jmí kjòtseé, ni̱ta̱ yá xi̱ta̱‑ne xi mejèn‑la̱ tsjín chjo̱ón‑la̱, ítjòn tjámiì'nga xo̱jo̱n xi tsjeiìn‑ne xíkjín xi̱ta̱.
23335	MAT 5:32	Ta̱nga 'a̱n k'oa̱á xan‑nò: tsà jngoò xi̱ta̱ x'i̱n xi tsjín chjo̱ón‑la̱, tsà mìtsà kjoa̱ chijngui tís'ín jè chjo̱ón, jè x'i̱n‑la̱ tíbít'in‑la̱ nga kjoa̱ chijngui kàtas'ín chjo̱ón. Jè chjo̱ón, k'e̱ nga ki̱xan ìjngoò k'a‑ne, jè x'i̱n xi ki̱xan‑ko̱, ti̱koa̱á jye kjoa̱ chijngui tís'ín.
23336	MAT 5:33	’Ti̱koa̱á jye kina'yà koni s'ín ki'mì‑la̱ jñà xi̱ta̱ jchínga‑ná: “K'e̱ nga bixón: tíbeè Nainá, kì chona̱cha̱n‑jèn, ti̱kitasòn 'én‑nò.”
23337	MAT 5:34	Ta̱nga 'a̱n k'oa̱á xan‑nò: K'e̱ nga 'bioò 'én‑nò, jngoò k'aá kì yá xi nìkíjna ítjòn. Kì k'oa̱s'ín bixón: “Tíbeè ngajmiì.” Nga jè ngajmiì, jè íxi̱le̱ kjo̱tíxoma‑la̱ Nainá.
23338	MAT 5:35	Ti̱koa̱á kì bixón‑jèn: “Tíbeè i̱sò'nde”, nga jè nangui, ya̱á nchasòn ndso̱ko̱ Nainá. Ti̱koa̱á kì bixón‑jèn: “Tíbeè na̱xa̱ndá Jerusalén”, nga jè na̱xa̱ndá jè, ts'e̱é Xi̱ta̱xá Ítjòn xi Nainá.
23340	MAT 5:37	Tà k'oa̱á s'ín ti̱nókjoa̱a “jon”, o xi “majìn”. Jñà 'én xi kjisòn, ya̱á nchrobá‑ne i̱t'aà ts'e̱ xi̱ta̱ nei̱í.
23341	MAT 5:38	’Jye kina'yà koni s'ín ki'mì‑nò kjòtseé: “Tsà yá xi ko̱chrje jngoò xkoiìn, ti̱nachrjeè ngajo‑ne ts'e̱. Ko̱ tsà yá xi skoe̱toòn‑lè nga skónáje̱n jngoò ni'ñoi, chjínáje̱n ngajo‑ne ts'e̱.”
23342	MAT 5:39	Ta̱nga 'a̱n, k'oa̱á xan‑nò: Ti̱kjeiín‑là xi̱ta̱ ts'e̱n. Tsà jngoò xi̱ta̱ xi si̱ìjts'iìn‑t'aà kjioòn kixi̱, ti̱koa̱á tjiì‑là xi ngobà nga kàt'eé‑la̱.
23345	MAT 5:42	Tsà yá xi̱ta̱ xi síjé‑nò tsojmì, tjiì‑là; ko̱ tsà jngoò xi̱ta̱ xi mejèn‑la̱ ski̱ñat'aà‑nò tsojmì, kì 'mì‑là: mìkiì ko̱ma.
23349	MAT 5:46	Jñò, tsà tà jñà matsjacha xi̱ta̱ xi matsjakeè‑nò, ni̱ mé kjo̱ndaà xi s'e̱‑nò; nga k'oa̱á ti̱s'ín jñà xi̱ta̱ xi síkíchjítjì tsojmì ts'e̱ Roma.
23350	MAT 5:47	Tsà tà jñà xi̱ta̱ xinguio̱o xi 'ndsè chiba si̱xat'aà, ¿a k'oa̱á ma‑nò nga 'ñó ndaà titsa̱'nè?; nga ti̱koa̱á jñà xi̱ta̱ xi mìkiì beèxkon Nainá, k'oa̱á ti̱s'ín.
23351	MAT 5:48	Jñò, nguì kjoa̱kixi̱í t'e̱en, koni jè Na̱'èn‑ná xi tíjna ngajmiì nga nguì kjoa̱kixi̱í s'ín.
23352	MAT 6:1	’K'e̱ nga ndaà tjín kjoa̱ xi 'nè, ti̱kinda̱ko̱‑nò yijo‑nò; kì tà k'e̱é k'oa̱ 'nè k'e̱ nga nguixko̱n xi̱ta̱, tsà tà jè xi mejèn‑nò nga skoe̱‑nò xi̱ta̱ xi kj'ei̱í. Tsà k'oa̱s'ín s'e̱en, Na̱'èn‑ná xi tíjna ngajmiì mìkiì si̱ìchikon‑t'in‑nò.
23353	MAT 6:2	K'e̱ nga jngoò kjo̱ndaà k'oi̱i‑là xi̱ta̱ i̱ma̱, kì kiì bèno̱jmí‑là ngats'iì xi̱ta̱ xi kj'ei̱í, koni s'ín xi̱ta̱ xi jò i̱sén tjín‑la̱ ya̱ ni'ya i̱ngo̱ sinagoga ko̱ ya̱ ndi̱yá nga tsjá kjo̱tjò‑la̱ tsojmì xi̱ta̱; tà jé xi mejèn‑la̱ nga skoe̱ yije xi̱ta̱. Ta̱nga o̱kixi̱í xi xan‑nò, jñà xi̱ta̱ xi k'oa̱s'ín s'ín, jyeé tjín‑la̱ chjí‑la̱ [nga nguixko̱n xi̱ta̱. Mì ti̱ mé si̱ìchikon‑t'in‑ne Nainá.]
23354	MAT 6:3	K'e̱ nga tsà tsojmì k'oi̱ kjo̱tjò‑là xi̱ta̱ i̱ma̱, mochjeén‑né nga mì yá xi̱ta̱ xi skoe̱; ni̱ jè skoe̱ xi 'ñó amigo chibá.
23356	MAT 6:5	’K'e̱ nga bìtsi'ba, kì k'oa̱á 'nè koni s'ín xi̱ta̱ xi jò i̱sén tjín‑la̱. Jñà xi̱ta̱ koi, k'e̱ nga bítsi'ba‑la̱ Nainá, tsjakeè‑né nga bincha kixi̱ ya̱ ni'ya i̱ngo̱ sinagoga ko̱ ya̱ chrja̱ngui̱‑la̱ ndi̱tsi̱n ñánda kjìn xi̱ta̱ kotsejèn‑la̱ nga Nainá bítsi'ba‑la̱. Xi o̱kixi̱ k'oa̱á xan‑nò, jñà xi̱ta̱ koi, jyeé tjín‑la̱ chjí‑la̱ [nga nguixko̱n xi̱ta̱. Mì ti̱ mé si̱ìchikon‑t'in‑ne Nainá.]
23358	MAT 6:7	’K'e̱ nga bìtsi'ba, kì ta̱xki̱ kjìn 'én nokjoà, koni s'ín xi̱ta̱ xi mìkiì beèxkon Nainá. K'oa̱á s'ín síkítsjeèn nga kjìn 'én ki̱chja̱‑la̱ Nainá, ìsa̱á ndaà kji̱'nchré‑la̱.