23224	MAT 1:11	a ttata Jeconías kyuk'a txqantl titz'in, a te' kyxi jtz'o'n aj Israel tzmax toj tx'otx' te Babilonia.
23230	MAT 1:17	Ikytzi'n, attaq kyajlajaj tyajil tzajnin ti'j Abraham tzmaxi' tej tul itz'je David; ex kyajlajaj tyajil tzajnin ti'j David, tej kyxi jtz'o'n aj Israel tzmax toj tx'otx' te Babilonia. Ex attaq kyajlajaj tyajil tzajnin, atxix te' kyxi jtz'o'nxjal toj Babilonia tzmax tej tul itz'je Crist.
23231	MAT 1:18	Atzin titz'jlin Jesucrist ikytzi'n kyjalu'n: Ante Mariy, a tnana, otaq b'ant ti'j, tu'n tmeje tuk'a Jse. Me tej na'mtaqx kykub' kẍe junx, b'e'x ok tz'aq tal Mariy, noq tu'n tipin Xewb'aj Xjan.
23232	MAT 1:19	Me ante Jse, a tu'n toktaq te tchmil, tej tok tka'yin qa otaq tz'ok tz'aq tal Mariy, kub' t-ximin tu'n tkub' tpa'n tib' tuk'a, qu'n jun ichin tz'aqle, ex kub' t-ximin qa noq otaq sk'on Mariy tal. Me tky'e'taq tu'n tel tqanil kywutzxjal, tu'ntzintla mi kub' kyb'inchinxjal mib'in ti'j Mariy; qala' kub' t-ximin tu'n cheb'etaq tu'n tkub' tpa'n tib' tuk'a toj ewajil.
23234	MAT 1:21	Qu'n k-itz'jil jun tal q'a, ex k-okil tq'o'n tb'i Jesús. K-okil tb'i ikyjo, qu'n kchi kletil xjal toj il tu'n.
23238	MAT 1:25	Me mix i kub'e kẍe junx, tzmaxi' tej tul itz'je tnejil tal, a q'a, a otaqxi tz'ok tz'aq. Ex ok tq'o'n tb'i Jesús.
23239	MAT 2:1	Antza itz'je Jesús tojjo tal tnam Belén, toj tx'otx' te Judey, tej toktaq Herodes te nmaq kawil tojjo tx'otx' anetzi'n. I kanin tojjo tnam Jerusalén junjun ichin aj nab'lqe, tzajninqe toj tjawitz q'ij,
23240	MAT 2:2	ex xi kyqanin: ¿Ja'tzin ta' nmaq kawil kye xjal aj Judiy, a ma tz'itz'je? Qu'n ma qli'y tche'w te tqanil tojjo qtx'otx'a toj tjawitz q'ij, ex ma qo tzaja tzalu'n tu'n qk'ulin twutz.
23245	MAT 2:7	Tu'npetzi'n, i tzaj ttxko'nte Herodes toj ewajil aye aj nab'l, ex xi tqanin alkyexix q'ij, tej kylonte che'w.
23246	MAT 2:8	Ex b'e'xsin i xi tchq'o'n tzmax Belén, ex xi tq'ma'n kye: Ku kyxi'y antza, ex kyxjelinxa wen ti'jjo tal ne'ẍ. Ajtzin knet kyu'n, kysma'ntza tqanil we'y, tu'ntzin ex ikyx weji'y tu'n nxi'y k'ulil twutz.
23247	MAT 2:9	Tu'ntzi'n tyol Herodes, b'e'x i xi' aj nab'l. Atzin te' che'w, a kyli toj tjawitz q'ij, nejnintaq kywutz ex tzmaxi we', tej tkanin tib'ajjo ja, ja' ta'taqjo tal k'wal.
23249	MAT 2:11	Atzaj te' kyokx tuja, kyli tal k'wal tuk'ax tnana, a Mariy, ex b'e'x i kub' meje k'ulil twutz. Ex xi kyoyin q'anpwaq, exsin storak ex jun k'ok'jsb'il, mir tb'i.
23250	MAT 2:12	Tb'ajlinxi' ikyjo, tzaj tyek'in Dios kye toj kywutziky', tu'n mi chi meltz'aj ja' ta'taq Herodes. Tu'npetzi'n, tojxi junxil b'e i ajtz meltz'aj, tej kyajtz.
23251	MAT 2:13	Tej kyajtz aj nab'l, jun t-angel qAjaw ok tyek'in tib' toj twutziky' Jse, ex xi tq'ma'n te: Kux jaw we'ksa. Chlentzjiy tal q'a tuk'ax tnana, ex kux che'xa toj tx'otx' Egipto, ex tenkja antza, tzmaxi' aj t-xi nq'ma'n tey. Qu'n kjyol Herodes ti'jjo tal q'a, tu'n tkub' b'yet.
23254	MAT 2:16	Tej tel tniky' Herodes te, qa otaq kub' sb'u'n kyu'n aj nab'l, b'e'x tzaj tq'oj kyi'j. Ex b'e'x ex tq'o'n jun tkawb'il, tu'n kykub' b'yetjo jni' k'wal, a na'mtaq kyjapin te kab'e ab'q'e, aye' ite'taq toj Belén ex kykyaqil kojb'il ti'jile, tze'nku otaq kyq'ma aj nab'l, qa otaq tz'itz'je jun nmaq kawil antza.
23255	MAT 2:17	Qu'n ikytzin japin b'ajjo, a kub' ttz'ib'in Jeremías, a yolil Tyol Dios ojtxe. Chi' kyjalu'n:
23256	MAT 2:18	B'ijte jun tq'ajq'ojil wib'aj toj Ramá, tze'nku jun oq'il tuk'a nimx b'isb'ajil. Nyakuj kyoq'il kykyaqil txub'aj aj Israel junx kyuk'a kyimnin ex kyuk'a itz'qe, nchi oq' kyi'j kyal, aye' i kub' b'yo'n, ex mix a'l nchewsin te' kyk'u'j.
23260	MAT 2:22	Me te' tb'inte Jse, qa ataq Arquelao, a tk'wal qtzan Herodes, toktaq te kawil te t-xel qtzan ttata toj tx'otx' te Judey, mix xa'yil, qu'n b'e'x xob' tu'n t-xi' antza. Me toj juntl wutziky' ok q'ma'ne te, tu'n t-xi' toj tx'otx' te Galiley.
23262	MAT 3:1	Tb'ajlinxi' ila' ab'q'e, ul Juan, a Jawsil A', tojjo tzqij tx'otx', ja' nti' kynajb'ilxjal toj, tojx ttx'otx' Judey. Me b'e'x i xi' nim xjal b'ilte, qu'n nyolintaq Juan ti'j Tyol Dios,
23263	MAT 3:2	ex ntq'ma'ntaq: Ku tajtz ti'j kyanmi'n, qu'n a Tkawb'il Dios toj kya'j kyja tul laq'e.
23265	MAT 3:4	Atzin t-xb'alin Juan noq tsmal jun wiq txuk, kamey tb'i, tuk'a tk'alb'il tal ttx'aqin tz'u'n, tze'nku kyxb'alin yaj. Ex atzin twa n-oktaq, noq txuk tze'nqeku' txanin, ex ta'l aq toj k'ul.
23266	MAT 3:5	Ex nimxjal toj tnam te Jerusalén nche'xtaq b'ilte, exqetzi'n toj tx'otx' te Judey ex tk'atz Nim A' Jordán.
23268	MAT 3:7	Me atzaj te' tok tka'yin Juan nimtaq xjal kyxol Parisey ex Sadusey nchi ultaq, tu'n kyku'x toj a' te jawsb'il a', b'e'x xi tq'ma'n kye: Nti'x kye' kyajb'in, ikyqexji'y tze'nku jun ch'uq ma' kan. ¿Ma noqtzin tu'n aj kyku'xa toj a', ok kchi kletili'y te tkawb'il Dios kujxix wen, a ch'ix tul kanin kyib'aja?
23270	MAT 3:9	¿Tze'ntzin tten nkub' kyb'isintza, qa aku chi kleta noq tu'n Judiyqi'y, a tyajil qtzan Abraham, ex nya tu'n tajtz ti'j kyanmi'n? Tu'npetzi'n, kxel nq'ma'n kye'y, noqpetzin at kolb'iltz ikyjo, majqexpetla kye' ab'j lu'n, aku chi ok tq'o'n Dios te tyajil Abraham, tu'n kyklet.
23271	MAT 3:10	Tu'npetzi'n, ch'ix tul tkawb'il Dios kujxix kyib'aj kykyaqiljo aye' kyky'e' tu'n tajtz ti'j kyanmin, ikyxjo tze'nku tajaw jun wi' tze kjawil ttx'emin, qa nti' twutz n-el. Ex a tze, a nti' tajb'in, k-okix toj q'aq'; ikyxtzin kchi tenb'ilaji'y, qa mi s-ajtz ti'j kyanmi'n.
23274	MAT 3:13	Kyojjo q'ij anetzi'n, etz Jesús toj tx'otx' te Galiley, tu'n tpon ttzi Nim A' Jordán, tu'n tku'x toj a' te jawsb'il a' tu'n Juan tojxjo nim a'.
23276	MAT 3:15	Me ante Jesús xi tq'ma'n te: Qb'inchinku ja'lin, qu'n ilxix ti'j tu'n tb'ant qu'n, tze'nkuxjo tkyaqiljo taj qMan. Ex b'e'x xi ttziyin Juan.
23277	MAT 3:16	Atzaj te' tjatz Jesús toj a', b'e'x xi jaqpaj kya'j, ex xi tka'yin T-xew Dios, a Xewb'aj Xjan, kyja'taq tku'tz tze'nku jun palom, ex kub' ten tib'aj.
23278	MAT 3:17	Ex q'ajq'ojin jun yol toj kya'j. Chi' kyjalu'n: Axixpen weji'y Nk'wal k'u'jlin wu'n, a o jaw nsk'o'n.
23280	MAT 4:2	Otaq kub' tpa'n Jesús wa'yaj ka'wnaq q'ij ex ka'wnaq qniky'in, tu'n tna'n Dios. Tu'npetzi'n, tzaj wa'yaj ti'j.
23281	MAT 4:3	Tej tok tka'yin tajaw il ikyjo, tzaj laq'e tk'atz, tu'n tok tniky'b'in toklin, exsin xi tq'ma'n te: Qa K'wa'lb'ajxixtza te Dios, q'manxa kye ab'j lo, tu'n kyok te wab'j, qu'n manyor wa'yajx ti'ja.
23284	MAT 4:6	Ex xi tq'ma'n te: Qa K'wa'lb'ajxixtza te Dios, xo'nkuxsin tib'tza, tu'n tkupin tzmax twutz tx'otx', qu'n ikytzi'n ntq'ma'n Tyol Dios kyjalu'n: Kchi tzajil tsma'n Dios t-angel te kloltiy. Ex kjawil q'i'n kyu'n toj kyq'ob', tu'ntzintla mi ky'ixb'i'y twi' ab'j.
23288	MAT 4:10	Me ante Jesús xi ttzaq'win: Laq'exa nk'atza, ay, satanás, a tajaw il, qu'n ikytzin ntq'ma'n toj Tyol Dios: K'uli'n o'kx twutz qAjaw, a tDiosa, ex noq te, tu'n tajb'iniych.
23291	MAT 4:13	Me mix kyjaye tene toj tnam Nazaret, qala' b'e'x xi' toj juntl tnam toj tx'otx' te Galiley, Capernaum tb'i, jun tnam nqayin ta' ttzi nijab', toj tx'otx', a xi q'on kye tyajil qtzan Zabulón ex te qtzan Neftalí, aye' tk'wal qtzan Israel.
23294	MAT 4:16	Aye' xjal tojjo tx'otx' lo ite'taq toj qxopin toj kyanmin, me o kyli jun nim tqan tzaj. Ex aye' najleqe tojjo tx'otx', a iky'in kyu'nxjal ex te kyiminch, qu'n nyakuj nti'taq kyoklin. Me atzi'n ja'lin, ma kyli jun nim spiky'in, ex jun tqan tzaj, a tzunx nqopinx.
23295	MAT 4:17	Atxixsi'n ttzaj xkye taq'in Jesús, tu'n tyolin Tyol Dios, ex xi tq'ma'n: Ku tajtz ti'j kyanmi'n, ex ku kymeltz'aja tuk'a qMan Dios, qu'n a Tkawb'il Dios toj kya'j ma tzaj laq'e.
23296	MAT 4:18	Nb'ettaq Jesús ttzi Nijab' te Galiley, tej t-xi tka'yin kab'e kyiẍil, kyitz'in kyib'. Ataqtzi'n jun, Simun, a toktaq juntl tb'i Pegr, junx tuk'a titz'in, Andrés. Tzmataq nkux kyq'o'n kypa toj a' te tzuyb'il kyiẍ,
23297	MAT 4:19	xi tq'ma'n Jesús kye: Chi lipeka wi'ja. Qu'n ayetzin kye' nchi chmo'n kyiẍ ja'lin, me kchi xel nxnaq'tzi'n tze'n tten tu'n tb'ant kychmo'n xjal tu'n kyklet.
23299	MAT 4:21	Tej kyxi laq'e ch'intl, i xi tka'yin Jesús kab'etl xjal kyitz'in kyib', aye' Jacob, a toktaq juntl tb'i Santyaw, tuk'ax titz'in, Juan, tk'walqe Zebedey. Ite'kxtaq toj jun bark tuk'ax kytata nchi slepintaq kypa te tzuyb'il kyiẍ. I tzaj ttxko'n Jesús,
23301	MAT 4:23	Nb'ettaq Jesús toj tkyaqil tx'otx' te Galiley, ex nxnaq'tzintaq kyojile junjun tnam antza kyojjo mu'ẍ ja te kyna'b'l aj Judiy Dios. Nyolintaq Tb'anil Tqanil ti'j Tkawb'il Dios, ex nq'anintaq tkyaqil wiq yab'il, a otaq tz'ok lemtz'aj kyi'jxjal.
23302	MAT 4:24	El tqanil Jesús toj tkyaqil tx'otx' te Siria, ex i b'aj tzaj kyi'nxjal kyyab' tuk'a noq ti'chaqku yab'il, ex noq ti'chaqku kyixk'oj, exqetzi'n tzyu'ntaq kyanmin tu'n taq'nil tajaw il, exqetzi'n ntzajtaq nlu'lin kyi'j, ex jni' qe kox; ex b'e'x i el we' tu'n Jesús.
23304	MAT 5:1	Tej tok tka'yin Jesús txqan xjal otaq chmet ti'j, b'e'x jax twi' wutz, ex kub' qe antza. Me awotzi'n, a t-xnaq'tzb'in, b'e'x o xi laq'e'y tk'atz, ex ok qtxolin qib'a ti'j.
23305	MAT 5:2	Ex ok ten Jesús xnaq'tzil, ex tq'ma:
23312	MAT 5:9	Ky'iwlinqexixjo aye' tok tilil kyu'n, tu'n kymujb'in texjal kyib' kyxolile, qu'n axte Dios k-okil q'onte kyb'i te k'walb'aj.
23313	MAT 5:10	Ky'iwlinqexixjo aye' n-iky'x yajb'il kyu'n, noq tu'n nkub' kyb'inchin a tz'aqle, a tze'nku taj Dios, qu'n at kyoklin ti'j Tkawb'il Dios toj kya'j.
23314	MAT 5:11	Ky'iwlinqexix kye', qa ma chi xo'nxjal yol kyi'ja, ex qa ma tziky'x yajb'il kyu'n, ex tkyaqil nya b'a'n, a kjawil b'ant kyu'nxjal kyi'ja, noq tu'n npaja.
23315	MAT 5:12	Qa ma tziky'x kyu'n, chi tze'jixa, ex chi tzalajxa, qu'n ktzajil tq'o'n Dios nim t-xel kye'y toj kya'j, tze'nku xi tq'o'n kye yolil Tyol Dios ojtxe, tu'n nim iky'x kyu'n tze'nku' kye' ja'lin.
23316	MAT 5:13	Ayetzin kye' ma chi oka tze'nku atz'in te twutz tx'otx', tu'n mi naje toj il. Qu'n qa ma tz'el naj tpitz'mejil atz'in, nlay b'ant tu'n tel pitz'mejix juntl majl, qu'n nti'xla tajb'in, qala' noq tu'n tex xo'yit, ex tu'n kyjax we'xjal tib'aj. Tu'ntzintzjo, kyka'yinkxix kyib'a, tu'n mi naje a at toj kyanmi'n.
23318	MAT 5:15	Ex nlay b'ant tu'n tok txqet jun tzaj, exsin tu'n tokx ewitl tjaq' jun kax; qala' il ti'j tu'n tjax tib'aj xtanko'l, tu'ntzin tspiky'emix tkyaqil tuja tu'n.
23319	MAT 5:16	Ikytzin kyeji'y, kyyek'ima kynimb'ila kywutzxjal, tze'nku spiky'in, tu'ntzin aj tok kyka'yin xjaljo kyb'inchb'i'n tb'anilx, ex kjawil kynimsin tb'i qMan Dios toj kya'j.
23320	MAT 5:17	Mi kub' kyximi'n qa ma chin ula yupil te' tkawb'il Moisés exqetzi'n kyxnaq'tzb'in yolil Tyol Dios ojtxe. Qu'n nya ma chin ula yupilte tkyaqiljo lu'n, qala' tu'n tjapin wu'n tkyaqil t-xilin.
23321	MAT 5:18	Twutzxix kxel nq'ma'n kye'y, nlay najjo kawb'il lo, nipela jun tal netz' yol ti'j, ajxi tjapin b'aj tkyaqil t-xim Dios, ex ajxi tiky' kya'j ex tx'otx'.
23322	MAT 5:19	Tu'npetzi'n, altzin kye jun ma tziky' tib'ajjo kawb'il, exla qa noq jun tal mu'ẍ yol toj twutz, mo qa ma txi tq'ma'nj kye txqantl, tu'n mi kub' nimite ch'in, ex tal mu'ẍ k-esb'ajila toj kya'j. Me ante', a japin b'aj tu'n tkyaqilx, ex qa ma txi tq'ma'n kye txqantl qa il ti'j tu'n tjapin b'aj tkyaqil, ex aj tkanin toj Tkawb'il Dios toj kya'j, k-okil q'o'n te nim toklin.
23323	MAT 5:20	Tu'npetzi'n, kxel nq'ma'n kye'y, mi chi oka tze'nku kye Parisey exqetzi'n xnaq'tzil ti'j ojtxe kawb'il, a o'kx kyajjo tu'n tjapin kyu'n kywutzxjal, me noq tuk'a tka'min kyk'u'j nkub' kyb'inchine. Qu'n qa mix japin kyu'n tuk'a tkyaqil kyanmi'n, mi chi okxa toj Tkawb'il Dios toj kya'j.
23324	MAT 5:21	Qu'n b'i'n kyu'n ti' q'umj kye ojtxe qxe'chil: Mi chi b'iyi'n, qu'n qa ma b'iyin, at til twutz kawb'il te twutz tx'otx'.
23325	MAT 5:22	Me metzin we' kxel nq'ma'n kye'y, ankye' noqx q'oj kxel taq'nin tuk'a tuk'a, at til twutz kawb'il. Ex ankye' k-okil lipin yisol tuk'a, at til twutz tnejil kawb'il. Ex ankye' kxel tq'ma'n te tuk'a: Nti' tnab'l, kxe'l toj q'aq' te jun majx.
23326	MAT 5:23	Tu'npetzi'n, qa taja tu'n t-xi'y q'ol jun toyaja toj ja te na'b'l Dios, ex aj tpon, me qa akux s-ul toj tk'u'ja, qa at jun tq'oja tuk'a jun tuk'iy,
23327	MAT 5:24	mi txi'y q'ol toyaja nej; qala' nej, ku txi'y kub'sil twutza te tuk'iy, tu'n tkub' tnajsin tila. Ex ajtzin kykyija toj wen tuk'a, kuxpin txi'tza q'ol toyaja.
23328	MAT 5:25	Ikytzi'n, qa at jun taj tu'n t-xi' patil tey twutz kawil, q'onka tilil, tu'n tkyija toj wen tuk'a axsa toj b'e, tu'ntzin mi txi q'i'n tu'n twutz kawil. Qu'n qa mina, kxel q'o'n toj kyq'ob' xq'uqil, tu'n tkux jpu'n toj tze.
23331	MAT 5:28	Me metzin we' kxel nq'ma'n kye'y, ankye' qa ma txi tka'yin jun qya, ex qa ma pon tk'u'j ti'j, ma b'inchin aj pajil tuk'a toj tanmin twutz Dios.
23332	MAT 5:29	Tu'npetzi'n, wenitla tu'n tjatz kyi'n toj kyanmi'n tkyaqiljo, a nxi q'i'n kye'y toj il. Ikytzi'n, noqit qa tu'n tpaj kywutza aku chi kub' tz'aqiy toj il, kyimitza, ex kyxomixa najchaq. Qu'n wenitla tu'n tnaj jun tnej kyxmilila, tze'nku tu'n kyxi' kyxmilila tkyaqil toj q'aq' te jun majx, aj kykyima.
23333	MAT 5:30	Ex qa noq tu'n kyman q'ob'a, aku chi kub' tz'aqiy toj il, kytx'emimila, ex kyxomixa najchaq. Qu'n wenitla tu'n tnaj jun tnej kyxmilila, tze'nku tu'n kyxi' kyxmilila tkyaqil toj q'aq' te jun majx.
23335	MAT 5:32	Me metzin we' kxel nq'ma'n, qa at jun ichin xkub' tpa'n tib' tuk'a t-xu'jil noq kukxjo, ex nya tu'n ma kub' tz'aq t-xu'jil toj ky'a'jin, tu'n tpaj k-okile' t-xu'jil te aj ky'a'jil, aj tok meje tuk'a juntl ichin. Ex ankye' ichin, k-okil meje tuk'a qya, a otaq tz'el lajo'n, ex ikyxjo, k-okil aj ky'a'jil, qu'n twutz Dios, nya ma pa'yitjo qya tuk'a tnejil tchmil.
23336	MAT 5:33	Ex ikyxjo, o kyb'i'y a q'umle kye ojtxe qxe'chil, qa il ti'j tu'n tb'ajx kyyola, aj qa ma tzaj kytxko'n tb'i Dios toj.
23337	MAT 5:34	Me metzin we' kxel nq'ma'n: Mi tzaj kytxko'n tb'i jun a'la mo tb'i jun ti' toj kyyola; tze'nku tb'i kya'j, qu'n atzin tq'uqb'il Diosjo;
23339	MAT 5:36	Ex mi kub' kyq'ma'n jun kyyola, ti'j tsaqil kywi'y, qu'n nlay saqix mo q'aqix jun tsmal kywi'y kyu'nxa.
23342	MAT 5:39	Me metzin we' kxel nq'ma'n kye'y, qa at jun xjal s-ok lipin kyi'ja, mi tz'ok kyq'o'n t-xel, expe qa ma tz'ok laqtz'in jun plaj kytzi'y, kymeltz'inxji'y jun plajtl.
23343	MAT 5:40	Ex qa at jun s-ok tstz'i'minte tkamiẍ kyi'ja, ex chex q'i'n twutz kawil tu'n tpajjo ikyjo, kyq'onxa te, expe qa majxjo kychaketa kykotpinxa.
23344	MAT 5:41	Ex qa ma tz'ok q'o'n il kyi'ja, tu'n t-xi kyiqin jun iqtz toj niky'jin ajlab', majx kyiqinxa toj juntl ajlab'.
23346	MAT 5:43	Ex ikyxjo, b'i'n kyu'n tze'n q'umle kyu'nxjal ojtxe: Kyk'u'jlinqekji'y kyuk'iy, ex kyi'jlinqemilji'y aye' nchi jaw, tu'n kyq'oj kyi'ja.
23348	MAT 5:45	Qu'n k'walb'ajqexixa te kytati'y, a at toj kya'j. Qu'n ate ntzaj q'onte q'ij kyib'ajjo wen ex kyib'ajjo mina; ex n-etz q'onte jb'al kyib'ajjo o chi nimin ti'j exqetzi'n b'inchil il.
23349	MAT 5:46	Qu'n qa o'kqex nchi ok kyk'u'jlinji'y aye k'u'jlinqi'y kyu'n, ¿Ma atpela jun oyaj kye'y toj kya'j? Qu'n ikypen kye peyil pwaq ex jni' aj il nb'ant kyu'n.
23350	MAT 5:47	Ex qa o'kqex ẍi ok kyq'olb'inji'y aye nimil, ¿Ti'tzin ch'in wen nb'ant kyu'n ikyjo? Qu'n ikypen kye xjaljo nb'ant kyu'n, aye' nya ojtzqi'n Dios kyu'n.
23351	MAT 5:48	Tu'npetzi'n, chi okxa tz'aqle, tze'nku' te kyTati'y toj kya'j tz'aqlexix te'.
23353	MAT 6:2	Tu'npetzi'n, aj qa ma chi oni'n kyi'jjo nti'x ch'in at kye, mi kub' kyb'inchi'n noq tu'n telku kyqanila kyxolilexjal, tze'nku nb'ant kyu'n xmiletz', aye' nimsil kyib', kyojile' ja te k'ulb'il ex kyxolile' tnam, noq tu'n tkub' kyyolinku xjal qa tb'anilqex. Twutzx kxel nq'ma'n kye'y, qa kyinxla ch'in chojb'iljo ktzajil q'o'n ti'j.
23356	MAT 6:5	Ex aj kyna'n Dios, mi chi oka tze'n kye xmiletz', a wa'lqenaj nchi na'n Dios toj ja te k'ulb'il ex toj xky'ich b'e toj tnam, noq tu'n kyokku ka'yin kyu'nxjal, ex tu'n kyjaw nimsin. Me twutzxix kxel nq'ma'n kye'y, qa ti'jjo ikyjo, kyinxla ch'in chojb'iljo ti'j.
23358	MAT 6:7	Ex aj kyok ten na'l Dios, nya noq ti'chaqku kchi okil ten q'malte, tze'nku nb'ant kyu'nxjal, a nya ojtzqi'n Dios kyu'n. Qu'n toj kywutz, nyakuj noq tu'n ikyjo, kchi tzajil b'i'n tu'n Dios; qala' tuk'ax jun jte' yol, me qa nkyna'n toj kyanmi'n.
23359	MAT 6:8	Mitzin chi oka tze'nqeku' xjal xmiletz' anetzi'n, qu'n noqtzin chi oktza tze'nqe nya nimil. Qu'n ex ojtzqi'nl te kyMan tu'n, na'mxtaq txi kyqani'n alkye nti' kye'y.
23360	MAT 6:9	Tu'npetzi'n, iky chi na'la Diosji'y kyjalu'n: Ay qMan Dios, ate toj kya'j, noqit tz'el kyniky'xjal qa xjanxixjo tb'iy.
23361	MAT 6:10	Noqit tku'tzjo Tkawb'ila tzalu'n twutz tx'otx', tu'ntzintla tb'antjo tajb'ila tzalu'n, tze'nkuxjo nb'ant toj kya'j.
23363	MAT 6:12	Ex najsimjiy qila, a o b'ant qu'n, tze'nku qe', nkub' qnajsi'n kyilxjal nchi b'inchin mib'in qi'ja.
23364	MAT 6:13	Mi ttziyiy tu'n qkub' tz'aqa toj jun joyb'il, aj ttzaj qi'ja; qala' qo tkloma toj tq'ob' tajaw il. Qu'n tex te tkyaqil Tkawb'il, ex nimx te tipin, ex jni' tqoptz'ajiyila ja'lin, ex te jun majx.
23365	MAT 6:14	Qu'n qa ma kub' kynajsi'n kyiljo nchi ok lipin kyi'ja, ex ikyxjo te qMan Dios, a at toj kya'j, k'wel tnajsin kyila.
23366	MAT 6:15	Me qa mix kub' kynajsi'n kyiljo nchi ok lipin kyi'ja, ex ikyxjo te qMan Dios, mi kub' tnajsin kyila.
23367	MAT 6:16	Ajtzin tkub' kypa'n wa'yaj tu'n kyna'n Diosa, mi kub' kyyek'i'n qa nq'aq'in kyk'u'ja, ex mi chi jaw b'isi'n, tze'nku nb'ant kyu'n xmiletz', aye' nimsil kyib', noq tu'n telku kyniky'tzajil qa nchi pa'n wa'yaj. Twutzx kxel nq'ma'n kye'y, qa o'kx ch'in chojb'iljo ti'jjo lo.
23368	MAT 6:17	Qala', aj kypa'n wa'yaj tu'n kyna'n Dios, kyb'inchim kyib'a, kytxjomil kywutza, ex chi tze'ji'y,
23369	MAT 6:18	tu'ntzin mi tz'ele kyniky'xjal kye'y, qa nchi pa'n wa'yaj; qala' o'kx kyMa'n, ex ax ktzajil q'onte chojb'il kye'y.
23370	MAT 6:19	Mi kub' kychmo'nji'y kyq'inimila tzalu'n twutz tx'otx', a ja' ta'ye pok' tu'n tyuch'j, ex ja' aku tz'oke jun ti' kyi'j, ex a ja' aku chi okxi ileq' elq'ilte.
23371	MAT 6:20	Qala' kychmomji'y kyq'inimila toj kya'j, noq tu'n kyb'inchb'i'n b'a'n, tze'nku taj Dios, qu'n nlaypen kub' pok'ix te', nlay q'ayj, ex nlay tz'ex tu'n ileq'.
23372	MAT 6:21	Qu'n ja' ta'yex kyq'inimila, axsa kxele lipeye kyanmi'n.
23374	MAT 6:23	Me qatzin ma txi kyq'o'n amb'il te kywutza noq tu'n kyka'yi'n ti'jjo nya wen, ex ikyxjo ok k-okil kyanmi'n te nya wen, ex toj qxopin. Mi qe kyk'u'ja ti'j jun kyanmi'n nya wen, qu'n kchi k'wel sb'u'n tu'n, tu'n kyxi q'i'n toj manyor qxopin.
23376	MAT 6:25	Tu'npetzi'n, kxel nq'ma'n kye'y, mi chi b'isi'n ti'j tze'n tten tu'n kyanq'i'n: Qa ti'j kywa'y mo ti'j kyk'wa'y, mo ti'j kyxb'ali'n. ¿Ankye nej; a kywa'y mo a kychwinqilja? ¿Ex atzin kyxb'ali'n mo a kyxmililja?
23377	MAT 6:26	Qu'n kyka'yinqektzinji'y tal pich' nchi lipin twutz kya'j; mi nchi awan, mi nchi k'u'n kyawal. ¿Ma tzu'ntzin nchi kyim? Mina, qu'n a kyMa'n, a at toj kya'j, k'a'chilkye. ¿Ma nyatzin aye kye' nim kyoklin tze'nqeku' tal pich'?
23379	MAT 6:28	¿Ex tiqu'n tzunx chi b'isinxa ti'j kyxb'ali'n? Kyka'yinktzi'n tze'n nchi ch'iye' jni' t-xmakil k'ul. Mina nchi aq'nin, ex mina nchi chub'in.
23380	MAT 6:29	Me kxel nq'ma'n kye'y, qa a qtzan nmaq kawil Salomón ojtxe, tuk'a tkyaqil tq'inimil, s-ok tktxu'n tib' tuk'a t-xb'alin tb'anilx wen, me mix kanine tqoptz'ajiyil t-xb'alin, tze'n ka'yi'n jun tal t-xmakil k'ul.
23381	MAT 6:30	Qatzin qa nchi ok tktxu'n Diostzjo tal t-xmakil k'ul ikyjo, a loqe tzunx nchi milinx toj kojb'il ja'lin, me meljo nchi'j b'e'x kchi k'wel b'olj tu'n q'aq'; ¿Yajxsila kyetza? ¿Nyapela kchi okil ktxu'n kye' tu'n Dios? Qu'n qa noq o'kxtza nchi b'isini'y ti'jjo tkyaqiljo lo, antza nyek'ine qa noq tal ch'in kynimb'ila.
23382	MAT 6:31	Tu'ntzi'n, mi chi b'isi'n, ex mi kyq'ma'y: ¿Ti' kxel qwa'n, mo qa ti' kxel qk'wa'n, mo qa tze'n tten qxb'alin tu'n tok? qa chi chiji'y.
23383	MAT 6:32	Qu'n ayetzin kye' txqantl xjal, a nya nimil, nimx nchi jaw melj kye' ti'j tkyaqiljo lo. Me metzi'n kyetza, at jun kye' kyMan toj kya'j, a ojtzqi'n tu'n alkye atx taj kye'y.
23385	MAT 6:34	Mi chi b'isin kye' ti'jjo nchi'j, qu'n nchi'jxi te', ex tex te' tkyaqiljo kb'ajil toj. Qu'n toj jun q'ij nimku aku b'aj.
23388	MAT 7:3	Nya wen tu'n tyolb'i'n ti'j juntl, qu'n ikytzi'n tze'nku jun xjal tokx jun ma tij tze toj twutz, exsin tajtz tu'n tetz ti'n jun tal netz' tz'is toj twutz juntl tuk'a. ¿Tze'ntzin tten tu'n t-xi tq'ma'n te termana: Yo'nkutzin nej, tu'n tetz wi'n tz'is toj twutza, ex mi na'nl te tu'n, qa at jun ma tij tze tokx toj twutza?