23240	MAT 2:2	Nuc'ua c'o mago o mbürü o zopjüji c'o mi cãrã a Jerusalén, o xipjiji: ―Ya jítsijme 'na señal; ró jandajme o mbes'e 'na seje. Ngue c'ü rvá pãrãgöjme c'ü ya jmus'ü 'na ts'it'i c'ü ra manda cja yo menzumü a Israel. Nutscöjme rí ne rí xitscöjme ja bübü c'e ts'it'i. Na ngue rvá ẽcjöjme rá ẽ ndüñijõmüjme a jmi angueze, rá ma't'üjme, eñe c'o nte c'o mi xiji mago.
23249	MAT 2:11	Cjanu o zät'äji c'ua cja c'e ngumü, cjanu o cjogüji a mbo. O jñandaji c'e ts'it'i ma bübü cja c'e ngumü co e María c'ü nu nana. Cjanu o ndüñijõmüji a jmi c'e ts'it'i, o ma't'üji. Cjanu o xo's'üji c'ua o̱ cajaji c'o mi quiji o oro, 'ñe o nguichjünü, 'ñe o mirra c'o ma jo ma jyärä y me mi muvi. Cjanu o nguibiji, cjanu o unüji c'e ts'it'i.
23251	MAT 2:13	Nuc'ua 'ma ya vi mbedye c'o mago, cjanu o nguinch'i c'ua 'na t'ĩjĩ e José o jñanda 'na c'o o̱ anxe Mizhocjimi. Cjanu o ña c'ua c'e anxe o zopjü e José, o xipji: ―Nu'tsc'e, ñanga rí sidyi ne ts'it'i 'ñejnu nu nana; rí c'ueñe rí möji a ma cja c'e xoñijõmü a Egipto. Na ngueje e Herodes ra jyodü ne ts'it'i ra mbö't'ü. Y rí mimitjoji nu hasta 'ma cja rá xi'ts'i, eñe c'e anxe.
23254	MAT 2:16	'Ma o unü ngüenda e Herodes c'ü dya nzhogü c'o mago ro ẽ xipjiji ja mi bübü c'e ts'it'i, me co üdü c'ua na puncjü angueze. Cjanu o manda o mbö't'üji texe c'o ts'it'i c'o mi cãrã a Belén, y hasta ja c'o mi tjorü c'e jñiñi c'ü. O mbö't'üji c'o cja vi mus'üji, cja na 'ñe c'o ya mi ëdyi ye cjë. Na ngue e Herodes ya vi dyönü na jo c'o mago, nguec'ua va mbãrã ja ya nzi zana vi mezhe ndeze 'ma ya vi mbes'e c'e seje.
23255	MAT 2:17	Mi jinguã vi dyopjü a cjava c'e profeta Jeremías: Cja c'e jñiñi a Ramá mi t'ärä 'na c'ü me ma huë na jens'e. Mi ngue c'e ndixũ c'ü mi chjũ e Raquel mi huëpi c'o o̱ mboxbëche. Dya go ne cjó ro chëzhi o̱ jmi pa ro mäjä, na ngueje ya vi mbö'tp'üji c'o o̱ mboxbëche, eñe c'e profeta va pätpä Mizhocjimi. Nguec'ua 'ma o manda e Herodes o mbö't'üji c'o ts'it'i, o zädä c'ü vi mama c'e profeta.
23261	MAT 2:23	O zät'äji cja 'na jñiñi c'ü ni chjũ a Nazaret; o mimiji nu. Mi jinguã vi mama a cjava c'o profeta: “Ra xiji menzumü a Nazaret nu c'ü ra ẽjẽ”, eñe c'o profeta. Nguec'ua 'ma o ma mimi a Nazaret e José 'ñe e María 'ñe c'e ts'it'i, o zädä c'e jña c'ü ya vi mama c'o profeta.
23270	MAT 3:9	I̱ṉ pëzhgueji ra recibidots'üji Mizhocjimi, na ngueje o̱ mboxbëchets'üji e Abraham. Pero rí xi'tsc'öji, dya cja rí tsjijñiji c'ü ni jyodü ra recibidots'üji. Na ngueje me na zëzhi Mizhocjimi, sö ra tsjapü yo ndojo ra mbëzhi nte c'o ra jñu's'ü e Abraham, xo ra 'ñench'e o̱ mü'büji Mizhocjimi.
23271	MAT 3:10	Xe sido o ña e Juan o zopjü c'o fariseo 'ñe c'o saduceo, o xipjiji: ―Nza cjatsc'eji za'a c'o dya jo c'o quis'i, c'o ya juns'ütjo jacha cja o̱ dyü'ü. Texe za'a c'ü dya jo c'o quis'i, ya ngue ra dyëziji cja rrũ mboch'üji cja sivi. Je xo rga cjanu rgá tsja'c'eji, nu 'ma dya ra nzhogü in mü'büji cja Mizhocjimi.
23275	MAT 3:14	Pero e Juan dya mi ne ro jichi, mi xipji: ―Nu'tsc'e va ẽcje i̱ṉ negue rá ji'tsc'ö, maco nguetscö ni jyongö rí jitscö, eñe e Juan.
23288	MAT 4:10	Cjanu o ndünrü c'ua e Jesús o xipji c'ü dya jo: ―Nu'tsc'e Satanás, c'ueñe cja ín jmigö. Dya rá ma'tc'ö, na ngueje ya t'opjü o̱ jña Mizhocjimi c'ü rá ndüñijõmüjme rá ma't'üjme Mizhocjimi c'ü ngue ín Jmuji. Y nguextjo angueze rá pëpijme, enzgöjme c'ü. Nguec'ua, dya rá ma'tc'ö, eñe e Jesús.
23314	MAT 5:11	’Nu'tsc'eji i̱ṉ ejmezügöji dya. Nguec'ua bübü 'ma ra zanc'eji, ra ndäc'eji, ra xo'sc'eji o bëchjine rga zanc'eji texe c'o me rrã s'o. Pero rí xi'tsc'öji, zö ra tsja'c'eji a cjanu, nguejyo rgui mäcjeji yo.
23318	MAT 5:15	Je xo ga cjatjonu, 'ma tjütüji 'naja sivi, dya co'büji cja 'naja caja. Je ẽ's'ẽji nu ja na ts'ijens'e, ngue c'ua ra sö ra jñanda texe c'o ri cãrã cja c'e ngumü c'ü.
23321	MAT 5:18	Na cjuana rí xi'tsc'öji, ni muvi texe yo letra yo bübü cja o̱ ley Mizhocjimi, 'ñe texe yo jña. Zö ra nguins'i ne jens'e 'ñe ne xoñijõmü, pero ot'ü ra zädä texe c'ü mama cja o̱ ley Mizhocjimi.
23324	MAT 5:21	’Ya i̱ dyäräji o xi'tsc'eji c'o xöpüte c'ua ja va sjipji c'o mi cãrã mi jinguã. O xipjiji a cjava: “Dya rí pö't'ünteji. Nu 'ma cjó c'o ra pö't'ünte, ra mbë's'itsjë o̱ s'ocü 'ma, c'ü rguí tjünpü ngüenda ra sufre.”
23325	MAT 5:22	Pero nutscö rí xi'tsc'öji, 'ma cjó c'o ra ünbü nu minteji, zö dya ra mbö't'ü, ra mbë's'itsjë o̱ s'ocü 'ma, c'ü rguí tjünpü ngüenda ra sufre. Xo rí xi'tsc'öji, nu 'ma cjó c'o ra zo'bü nu minteji ra xipji: “Dya i̱ṉ pãrã pje i̱ṉ cja'a”, ra 'ñembe c'ü, xo ra mbë's'itsjë o̱ s'ocü 'ma c'ü, c'ü rguí tjünpü ngüenda ra sufre. Y 'ma cjó c'o xo ra xipji nu minteji: “Me na s'otsc'e”, ra 'ñembe, ra mbë's'itsjë o̱ s'ocü 'ma c'ü rguí ma sufre cja sivi a linfiernu.
23329	MAT 5:26	Na cjuana rí xi'tsc'öji, dya ra sö rí pedyegueji nu, hasta 'ma cja rí tsjõt'üji texe c'o ri tũgueji.
23335	MAT 5:32	Pero nutscö rí xi'tsc'öji, dya cjó ra mbëzi nu su, nguextjo 'ma ri 'ñe 'naja bëzo. Zö dya ri cja na s'o 'na ndixũ pero 'ma ra tsja nu xĩra ra mbëzi, pe ra tsja c'e ndixũ ra chjüntui c'ü 'naja bëzo. Nguec'ua chjëntjui c'ü ri tsãjã bëzo c'e ndixũ. Nguec'ua c'e bëzo c'ü o mbëzi c'ü nu su, ri pë's'i nu s'ocü 'ma c'ü, chjëntjui c'ü ro tsjapü o̱ su ro tsãjã bëzo. Y c'e bëzo c'ü na yeje o̱ xĩra c'e ndixũ, xo ri pë's'i nu s'ocü chjëntjui c'ü ro tsãjã ndixũ. Na ngueje ya rguí chjüntui c'e ndixũ c'ü ya vi bëzi.
23337	MAT 5:34	Pero nutscö rí xi'tsc'öji, dya pje rí ñädäji. Dya rí manji nza mbãrã a jens'e. Na ngueje nguejnu manda Mizhocjimi.
23339	MAT 5:36	Ni xo rí mamaji nza mbãrã in ñigueji, na ngueje nu'tsc'eji, dya sö rí tsjapqueji c'ü rrã t'öxü ne rí 'na in ñixtegueji, ni xo ri tsjapqueji c'ü rrã potjü.
23342	MAT 5:39	Pero nutscö rí xi'tsc'öji, dya cjó rí nzhopcüji c'o ra tsja'c'üji c'o na s'o. Nu 'ma cjó c'o ra mbë'chc'iji in jojmiji, xo rí pjünbütjoji 'ma c'ü 'nanguarü ra mbë'chc'iji.
23345	MAT 5:42	Cjó c'o pje ra dyö'tc'ügueji, rí unüji. Y c'o pje c'o ra pe'sc'eji, dya xo rí tsänbäji c'o.
23347	MAT 5:44	Pero nutscö rí xi'tsc'öji, rí s'iyagueji c'o ra nuc'üji na ü, rí ma'tp'üji Mizhocjimi c'o ra zanc'eji. Tsjapqueji na jo c'o ra nuc'üji na ü, dyötpüji Mizhocjimi c'o ra jyonnc'eji o chũ, 'ñe c'o ra jñü'c'ügueji na ü.
23351	MAT 5:48	Nguec'ua rí xi'tsc'öji, rí s'iyagueji texe yo nte c'ua ja nzi ga tsja c'ü nin Tatagueji c'ü bübü a jens'e.
23353	MAT 6:2	Bübü nte c'o cjapü cja na jo; cjaji c'ü rguí mäpäji yo nte'e. Nguec'ua 'ma pöji nu ja cjogü na puncjü o nte, nza cja cja nintsjimi o cja 'ñiji, unüji o merio c'o dya pje pë's'i. Pero rí xi'tsc'öji c'ü na cjuana, zö ra mama yo nte na jonteji, pero Mizhocjimi dya ra mama na jonteji. Nu'tsc'eji, dya rí tsjaji nza cja anguezeji.
23354	MAT 6:3	Pero 'ma rí unüji merio c'o dya pje pë's'i, rí unüji c'ü dya cjó ra mbãrã.
23356	MAT 6:5	’C'o cjapü cja na jo, me ne o̱ mü'büji c'ü ra jñanda yo nte. Nguec'ua pöji cja nintsjimi, 'ñe c'ua ja pomü o 'ñiji, ni ma dyötüji Mizhocjimi. Pero rí xi'tsc'öji c'ü na cjuana, zö mama yo nte me na jonteji, Mizhocjimi dya ra mama na jonteji. Nu'tsc'eji, dya rí tsjaji nza cja anguezeji.
23359	MAT 6:8	Nguec'ua rí xi'tsc'öji, dya me rí yepegueji jña c'ua ja nzi ga tsja anguezeji. Na ngueje c'ü nin Tataji pãrã c'o ni jyonc'eji ante c'ü rí dyötqueji c'ü.
23364	MAT 6:13	Dya rí jyëzgue ra ndöcöjme c'ü dya jo. Pjöxcüjme ngue c'ua dya rá cjajme c'o na s'o. Na ngueje ngue'tsc'e i̱ṉ mandague, ngue'tsc'e me na zë'tsc'e, ngue'tsc'e me na notsc'e. Je ga cjatjotsc'e nu textjo c'o cjë c'o ra ẽjẽ. Amén.
23365	MAT 6:14	’Nu 'ma rí perdonaogueji c'ü cjó pje ra tsja'c'eji, xo ra perdonaots'üji 'ma c'ü nin Tataji c'ü bübü a jens'e.
23366	MAT 6:15	Pero 'ma dya rí perdonaogueji c'ü cjó pje ra tsja'c'eji, dya xo ra perdonaots'üji 'ma c'ü nin Tatagueji, nu c'o pje nde i̱ṉ cjagueji.
23367	MAT 6:16	’Bübü c'o cjapü cja me na jo. Nguec'ua 'ma go mbempjeji, cjapü ndumüji, dya xo dyebeji. Je ga tsjaji a cjanu, ngue c'ua ra mbãrã yo nte c'ü mbempjeji, ra mamaji na jo c'ü cjaji. Na cjuana rí xi'tsc'öji, zö ra mama yo nte c'ü na jo cjaji, pero Mizhocjimi dya je ra mama a cjanu. Nu'tsc'eji, dya rí tsjagueji ga cjanu.
23371	MAT 6:20	Jyodügueji ja rgá mbë'sc'iji a jens'e c'o ya ri bübü 'ma rí sätc'eji nu. Na ngueje a jens'e, dya cãrã o dyoxü nu, nu c'ü ra dyo'tc'eji c'o ri pë's'iji, ni pje xo ra zijõmü nu. Dya xo cãrã o mbuẽ nu, c'ü ra põnnc'ügueji c'o ri pë's'igueji.
23373	MAT 6:22	’C'ü unü jya's'ü cja in cuerpogueji ngue in chöji. 'Ma janda na jo 'na nte, bübü jya's'ü 'ma texe o̱ cuerpo. Pero 'ma dya sö ra jñanda, chjëntjui c'ü ri bübü cja bëxõmü 'ma c'e nte. Je xo ga cjatsc'eji nu. Nu 'ma nguextjo Mizhocjimi rí jyodüji, ra bübü 'ma jya's'ü texe cja in mü'bügueji. Pero 'ma rí jyodüji Mizhocjimi, 'ñe rí jyodüji rí pë's'iji na puncjü cja ne xoñijõmü, 'ma rí jyodüji nza yeje, nu'ma, dya nda ra bübü jya's'ü in mü'büji. Y 'ma i̱ṉ pëzhgueji bübü jya's'ü in mün'c'eji, nu 'ma dya cjuana jya's'ü, nu'ma, ojtjo jya's'üts'üji 'ma.
23376	MAT 6:25	’Nguec'ua rí xi'tsc'öji, dya rí tsjijñiji ja rgui chöt'üji c'ü rí siji. Dya xo rí tsjijñiji c'ü pje rí jyeji. Mizhocjimi me na nojo, ya ngambgaji va. Nadya, ¿cjo dya xo ra dya'c'eji c'ü rí siji, 'ñe c'ü rí jyegueji?
23377	MAT 6:26	Jñant'maji yo s'ü. Dya podüji o ndëxü, dya xo tagüji, dya pje xo üt'üji cja t'ujmü; maco c'ü nin Tatagueji c'ü bübü a jens'e nde 'huiñi yo. Nu'tsc'eji, xenda ni muvits'ügueji na puncjü que na ngue yo s'ü. Nguec'ua, ¿cjo dya xo ra 'huiñtsc'eji Mizhocjimi?
23382	MAT 6:31	Nguec'ua rí xi'tsc'öji, dya me rí tsjijñiji rí mamaji: “Pãrã, ¿pje rá sigöji, o pje xo rá jegöji?”, rí 'ñeñeji.
23420	MAT 8:6	O xipji: ―Nu'tsc'e ín Jmuts'ügö, dya cja sö ra 'ñõmü ín ch'i'i, ya zürü o ngueme. Ya dyobütjo ín nzungö, y me sufre na puncjü c'o na ü.
23424	MAT 8:10	Nuc'ua 'ma o dyärä e Jesús c'o vi mama c'e bëzo, me co nguentjo c'ua. Na ngue o unü ngüenda c'ü mi junt'ü o̱ mü'bü c'e bëzo c'ü pje ro mama e Jesús, ro zädä. Nguec'ua va xipji c'ua c'o mi pöji: ―Na cjuana rí xi'tsc'öji, ni ri 'na yo ín menzumüji a Israel ró tötc'ö c'ü ri ejme na jo nza cja ne bëzo nu.
23425	MAT 8:11	Nutscö rí xi'tsc'öji, na puncjü o nte c'o rguí 'ñeje nu ja ni mbes'e e jyarü, 'ñe nu ja ni nguibi, xo 'ñe textjo cja ne xoñijõmü; ra 'ñe mimiji nu ja manda Mizhocjimi a jens'e, ra zi'iji o xëdyi co e Abraham, 'ñe e Isaac, 'ñe e Jacob.
23499	MAT 10:13	Nu 'ma ra dyä'tc'eji in jñagueji c'o ri cãrã nu, ix na cjuana ra mbös'ü Mizhocjimi anguezeji c'ua ja nzi vi zenguaji. Pero 'ma dya ra dyä'tc'eji, iyö 'ma.
23501	MAT 10:15	Na cjuana rí xi'tsc'öji, nu pa c'ü ra tjün ngüenda, xenda ra sufre c'o ri cãrã c'e jñiñi, que na ngueje ra sufre c'o ma cã a Sodoma, 'ñe a Gomorra c'o o chjotü Mizhocjimi mi jinguã na ngueje c'ü me ma s'oji.
23508	MAT 10:22	Ra nuc'üji na ü texe yo nte, na ngue c'ü ni 'ñejmezügöji. C'o ra sido ra 'ñejmezü, zö ra mbö't'üji, ra salva c'o.
23509	MAT 10:23	'Ma ra ndäc'äji cja 'na jñiñi, rí c'ueñeji c'ua rí möji c'ü 'naja jñiñi. Na cjuana rí xi'tsc'öji, dya be xi ri nzhonnc'eji texe cja yo jñiñi a Israel 'ma rá ẽgö na yeje cja Mizhocjimi.
23513	MAT 10:27	Na puncjü c'o ín jñagö, nguextjotsc'eji i̱ dyäräji 'ma mi cãrãtsjëgöji. Nguec'ua ni jyodü rí xipjiji yo nin minteji texe c'ua ja rí chjëji. C'o jña c'o rí xi'tsc'ötsjëji, rí xipjiji ngue c'ua ra dyäräji texeji.
23528	MAT 10:42	Rí xi'tsc'öji, 'ma cjó c'o ra unütjo 'naja ts'ixalo jörteje 'naja yo ín mbëpji yo dya nda pjëzhi, na ngue ín discípulogö, nuc'o, na cjuana ra unü Mizhocjimi c'o na jo c'o, eñe e Jesús.
23533	MAT 11:5	Rí ma xipjivi e Juan c'ü ya janda yo mi ndëzhö; xipjivi c'ü ya nzhodü yo mi me'dye; xipjivi c'ü ya jogü yo mi sö'ö o lepra, 'ñe yo mi ngogõ, ya ärä yo. Xo rí xipjivi c'ü ya tetjo yo ya vi ndũ, 'ñe c'ü rí zopcjö yo dya pje pë's'i, rí xipjiji nu o̱ jña Mizhocjimi nu me na jo.
23538	MAT 11:10	Je t'opjü o̱ jña Mizhocjimi c'ü mama ja ga cja e Juan: Dyärä, ró juajnügö 'na bëzo ra zopjü yo nte ra xipjiji ín jñagö. Ra ot'ü in xo'ñigue, ngue c'ua 'ma rí mague, ya rguí bübü dispuesto yo nte ra dyä'tc'äji, eñe.
23539	MAT 11:11	Na cjuana rí xi'tsc'öji, dya ch'unü 'naja bëpji yo nte c'ü ni muvi nza cja c'ü o unü Mizhocjimi e Juan. Zö me ma nojo c'e bëpji c'ü mi pë's'i e Juan, 'ñe me ma zö, pero xenda na zö 'ma cjó c'o ra tsjapü Mizhocjimi o̱ nte, eñe e Jesús.
23542	MAT 11:14	Nu 'ma i̱ṉ ne rí creoji c'ü rí xi'tsc'öji, rí xi'tsc'öji e Juan o pätpä e Elías c'ü mi te'begueji ro ẽjẽ na yeje.
23547	MAT 11:19	Nuc'ua nutscö rvá ẽcjö cja Mizhocjimi, rí mäjä rgá sigöji o xëdyi. Nguec'ua ga mama yo nte: “Chjã, 'na bëzo nu me ñõnü, y me si o vinu. Me xo joji yo cobra o contribución, 'ñe yo 'ñaja yo xiji na s'o”, eñeji. Pero rí xi'tsc'öji, c'o ätä Mizhocjimi unüji ngüenda Mizhocjimi me pãrã na jo c'ü cja'a; nguec'ua nde nan'ño bëpji va dyacöbe e Juan.
23552	MAT 11:24	Nguec'ua rí xi'tsc'öji, nu pa c'ü ra tjün ngüenda, xenda ra jñus'ü c'ü rgui sufregueji que na ngueje c'ü ra sufre c'o mi menzumü a Sodoma, embeji.
23556	MAT 11:28	Cãrãtsc'eji i̱ṉ jonnc'eji rí tsjaji c'o ne Mizhocjimi, pero ya tõgü in mün'c'eji. Chjä'däji co nutscö, rá da'c'öji ra söya in mün'c'eji, dya cja pje rí mbeñeji.
23557	MAT 11:29	O nzhünü äräji 'ma 'huëch'iji. Je xo rga cjatsc'eji nu, rí dyätcöji ín jñagö. Dya rá huënchc'eji rga jí'tsc'öji. Dya xo rí cjapütsjë na nozü c'ü rgui bëzhgueji in tseji. Nguec'ua ra söya in mün'c'eji, dya pje rí mbeñeji.
23578	MAT 12:20	Cãrã nte c'o nza cja 'naja dye'e c'ü ya cho't'ü, na ngue dya ga zëzhi ga 'ñejmeji. Xo cãrã c'o nza cja 'naja sivi c'ü me pjüt'ü, na ngue dya nda bübü jya 's'ü o̱ mü'büji. Pero nín mbëpcjö, dya ra chjotü c'o; ra mbös'ü c'o. Nguec'ua ra zädä c'ü ra tsjaji c'o na jo.
23587	MAT 12:29	’Rí önnc'üji, ¿ja rgá sö'ö cjó ra cjogü cja nu ngumü 'naja bëzo c'ü me na zëzhi, cja rrũ jñünbü c'o ri pë's'i, 'ma dya ot'ü ra jyü'tp'ü a dyë c'ü na zëzhi? Nuc'ua ya ra sö ra põnbü 'ma texe c'o ri pë's'i cja o̱ ngumü. Je xo ga cjazgö nu, ya ró tõpü c'ü dya jo ngue c'ua sözgö rá pjongü dya yo demonio.
23589	MAT 12:31	’Nguec'ua rí xi'tsc'öji, texe c'o o̱ nzhubüji ra sö ra perdonaoji yo nte. Xo 'ñe texe c'o s'o va jña c'o ra xiji Mizhocjimi. Pero c'o ra zadü o̱ Espíritu Mizhocjimi ra mamaji o̱ bëpji o̱ Espíritu ngueje o̱ bëpji c'ü dya jo, nuc'o, nunca ra perdonaoji c'o.
23592	MAT 12:34	Tsjijñiji o pozü, na s'oji na ngueje po'o o̱ posuña a ne. Je xo ga cjatsc'eji nu; na s'otsc'eji, nguec'ua ga mbedye in teji c'o na s'o. Na ngue c'o rí pë'sc'öji cja ín mü'büji, ngue c'o pedye cja ín tegöji.
23594	MAT 12:36	Nutscö rí xi'tsc'öji, texe jña c'o ra mbedye o̱ ne yo nte, zö dya ra nguijñi o̱ ñi'iji, ra jñünpüji ngüenda c'o, nu pa c'ü ra tjün ngüenda.
23617	MAT 13:9	Nu'tsc'eji bübü in tsõgueji, rí dyäräji na jo yo jña yo rí xi'tsc'öji, eñe e Jesús va xipji ejemplo c'o nte.
23625	MAT 13:17	Na cjuana rí xi'tsc'öji, na puncjü profeta c'o mi cãrã mi jinguã, 'ñe na puncjü nte c'o mi cja na jo, c'o me mi ne ro jñanda yo i̱ṉ jandgueji, pero dya go jñantji. Xo mi ne ro dyäräji yo i̱ṉ ärägueji, pero dya go dyäräji.
23652	MAT 13:44	’C'ü ni manda Mizhocjimi, xo chjëntjui nza cja 'naja caja c'ü mi quiji na puncjü c'o me ni muvi, c'ü vi dyögüji cja 'naja juajma. O chöt'ü 'naja bëzo, cjanu o dyögütjo na yeje. Me go mäjä c'e bëzo na ngue vi chöt'ü c'e caja, nguec'ua va ma mbö'ö texe c'o mi pë's'i, cjanu o ma ndõmü c'e juajma ngue c'ua ro tsjapü o̱ cjaja c'e caja.
23654	MAT 13:46	Nuc'ua o mbãrã c'e bëzo ja mi pë's'iji 'naja perla c'ü me mi muvi na puncjü. Nguec'ua va ma mbö c'ua texe c'o mi pë's'i, cjanu o ndõmü c'ua c'e perla.
23656	MAT 13:48	Nuc'ua 'ma ya ra nizhi c'e rre, c'o mbëjmõ ra pjons'üji a ma a ñünü. Cja rrũ mimiji c'ua, ra juajnüji c'o na jo jmõ, ra dyüt'üji cja c'o o̱ bos'iji c'o. Pero c'o jmõ c'o dya s'a'a, ra mboztjoji nu c'o.
23660	MAT 13:52	Nuc'ua angueze o xipjiji c'ua: ―I̱ pãrãji c'o ejemplo c'o ró xi'tsc'öji. Nguec'ua rí xi'tsc'öji, texe c'o ya mbãrã na jo ja ga manda Mizhocjimi a jens'e, chjëntjui 'naja bëzo c'ü ri pë's'i 'naja caja c'ü ri quiji c'o cja nuevo, 'ñe c'o ya mezhe. 'Ma pje c'o rguí jyodü c'o ri cãrã o̱ ngumü c'e bëzo, ra ma c'e bëzo ra ma ngama, o ra ma jñümü nu ja ri pë's'i c'o.
23673	MAT 14:7	O xipji c'ua c'e xunt'i: ―C'ua ga mbãrã Cjimi 'ma pje rí dyötcü, nutscö rá da'c'ü, eñe e Herodes.
23687	MAT 14:21	Tsi'ch'a mil c'o bëzo c'o vi ñõnü; dya bezhe c'o ndixũ, ni ri ngue c'o ts'it'i, ni xo ri ngue c'o ts'ixut'i.
23693	MAT 14:27	Nuc'ua e Jesús o zopjüji o xipjiji: ―Nguezgö. Dya ra pi'tsc'eji, dya rí sũgueji.
23694	MAT 14:28	Jo ni ndünrü c'ua e Pedro o xipji: ―Nu'tsc'e ín Jmuts'ügö, nu 'ma ngue'tsc'e, xitscö xo rá nzhodü a xes'e cja c'e ndeje rá ma tjün'c'ü.
23721	MAT 15:19	Je ngueje cja o̱ mü'bü yo nte, nu ja ni 'ñeje c'ü ni nguijñiji s'opjeñe, 'ñe c'ü ni pö't'ünteji, 'ñe c'ü ni tsãji o ndixũ, 'ñe yo ndixũ c'ü ni tsãji o bëzo. Je xo ni 'ñeje nu c'ü pje ni põnüji, 'ñe c'ü ni xosp'üji o bëchjine nu minteji, 'ñe c'ü ni santeji.
23740	MAT 15:38	Mi nziyo mil c'o bëzo c'o vi ñõnü; dya mbezheji c'o ndixũ, ni ri ngueje c'o ts'it'i, ni xo ri ngueje c'o ts'ixut'i.
23766	MAT 16:25	'Ma cjó c'o dya bübü dispuesto ra sufre o ra ndũ nguec'ua dya ra ne ra ndenngue co nutscö, dya ra chöt'üji c'ü rguí bübütjoji. C'o tenngue co nutscö, zö ra mbö't'üji, pero ra chöt'üji c'ü rguí bübütjoji.
23767	MAT 16:26	Nu 'ma ro tsja 'naja nte ro tsjapü o̱ cjaja texe yo bübü va cja ne xoñijõmü, pero 'ma dya ro 'ñejmezü, ¿pje ro dyeje 'ma? Na ngueje ro jyëzi Mizhocjimi c'e nte. Y 'ma ya jyëzi Mizhocjimi c'e nte, zö ro tsja c'e nte ro unü c'ua Mizhocjimi texe c'o ri pë's'i, pero dya ro ẽ bübü 'ma Mizhocjimi co c'e nte.
23769	MAT 16:28	Na cjuana rí xi'tsc'öji, bünc'ua ja nzi yo dya ra ndũ hasta 'ma cja ra jñandgöji c'ua ja rga cjazgö, 'ma rá ẽcjö rá ẽ manda. Nutscö rvá ẽcjö cja Mizhocjimi, ra jñandgöji c'ua ja ga cjazgö me rrã zëzhizgö, eñe e Jesús va xipji c'o o̱ discípulo.
23773	MAT 17:4	Jo nu ña c'ua e Pedro o xipji e Jesús: ―Nu'tsc'e ín Jmutsc'öjme, me na jo rí cãrãjme va co nu'tsc'e 'ñe e Moisés 'ñe e Elías. 'Ma i̱ṉ negue, rá ät'äjme va jñi ngumü. 'Naja c'ü rá ä'tc'öjme, 'naja c'ü rá ä'tp'äjme e Moisés, 'naja e Elías.
23781	MAT 17:12	Pero nuzgö rí xi'tsc'öji, e Elías ya ẽ na yeje c'ü. Pero dya go mbãrã yo nte pje mi pjëzhi c'ü; go tsjapüji c'ü go ne anguezeji. Je xo rga cjazgö nu. Nutscö rvá ẽcjö cja Mizhocjimi, rá sufregö c'ua ja rgá ne yo nte.
23789	MAT 17:20	O ndünrü c'ua e Jesús o xipjiji: ―Na ngueje dya i̱ṉ ejmeji na jo. Na cjuana rí xi'tsc'öji, nu 'ma rí jñunt'ü in mün'c'eji c'ü ra dya'c'eji Mizhocjimi c'ua ja nzi gui dyötqueji, ra sö rí xipjiji ne t'eje: “Chjans'a ga manu”, rí 'ñembeji, ra ma c'ua. Nu 'ma rí 'ñejmeji a cjanu Mizhocjimi, texe nde ra sö rí tsjaji, zö dya nda i̱ṉ ejmeji.
23796	MAT 17:27	Pero pa dya ra üdü c'o örü ra nguijñiji na s'o rí cjaji, na jo rá cjõ't'üji c'ü örüji. Nguec'ua rí mague cja c'e tazapjü, ma pät'ä 'naja gancho. Nuc'ua c'e jmõ c'ü ot'ü rí sürü, rí pënch'i rí xejpje a ne'e. Rí chö'tp'ü c'ua 'naja t'opjü rí jñü'p'ü, ya xtí ma tsjõ't'ü c'ü t'ötcüvi.
23799	MAT 18:3	Cjanu o xipjiji: ―Nu'tsc'eji i̱ṉ cjapüji na nots'üji. Na cjuana c'ü rí xi'tsc'öji, ni jyodü rí jyëziji c'e pjeñe c'ü i̱ṉ cjijñiji a cjanu, rí tsjaji nza cja 'na ts'it'i c'ü dya cjapü na nojo. 'Ma jiyö, dya ra sö Mizhocjimi a jens'e ra tsja'c'eji o̱ ntetsc'eji ra mandats'üji.
23800	MAT 18:4	Ne ts'it'i, dya cjapü na nojo nu. Nu c'o ga cjanu rgá tsja, ngue c'o nda rrã nojo cja c'o cjapü Mizhocjimi o̱ nte.
23801	MAT 18:5	C'o ra recibido 'naja ts'it'i nza cja ne ts'it'i, na ngueje c'ü ni 'ñejmezgö c'e ts'it'i, chjëntjui c'ü ri nguezgö recibidozügö c'o.
23814	MAT 18:18	’Nu'tsc'eji rí xipcjeji yo nin cjuarmaji pje ni mbë c'o na s'o c'o dya ra tsjaji. Xo rí xipcjeji pje ni mbë c'o na jo c'o ra tsjaji. Na cjuana rí xi'tsc'öji, nu c'ü rí xipcjeji ngueje c'ü mama Mizhocjimi.
23821	MAT 18:25	Pero c'e bëzo, dya mi jün pje rví ngõ't'ü c'o mi tũ'ũ. O manda c'ua c'ü nu lamu ro mböji c'e bëzo, 'ñe c'ü nu su, 'ñe c'o o̱ t'i, 'ñe c'o pje xe mi pë's'i, ngue c'ua ro ngõ't'ü c'o mi tũ c'ü.
23844	MAT 19:13	Nuc'ua c'o nte o siji ja nzi o ts'it'i, o sinpiji e Jesús ngue c'ua ro 'ñe's'e o̱ dyë cja c'o ts'it'i, ro dyötpü Mizhocjimi c'o. Nuc'ua c'o o̱ discípulo o huënch'i c'o nte c'o vi siji c'o ts'it'i.
23845	MAT 19:14	Nuc'ua e Jesús o xipji c'o o̱ discípulo: ―Jyëziji yo ts'it'i ra ẽji cja ín jmigö; dya rí ts'a's'üji yo. Na ngue nu c'o ra ẽjẽ co nuzgö nza cja yo ts'it'i, ngueje c'o cjapü Mizhocjimi o̱ nte c'o.
23846	MAT 19:15	Nuc'ua 'ma o nguarü e Jesús o 'ñe's'e o̱ dyë cja c'o ts'it'i, o mbedye c'ua nu.
23852	MAT 19:21	O mama c'ua e Jesús o xipji: ―Nu 'ma i̱ṉ ne rí bübütjo, ma'a ma pö'ö texe c'o i̱ṉ pë's'i, cja rrĩ unü c'o merio c'o dya pje pë's'i. Dya ra me'ts'e c'ua ixtí chennguegö rá më. 'Ma rí tsjague a cjanu, rí pë's'igue 'ma a jens'e c'o me ni muvi.
23854	MAT 19:23	Nuc'ua e Jesús o xipji c'o o̱ discípulo: ―Na cjuana rí xi'tsc'öji, nu c'o pë's'i na puncjü, na s'ëzhi para ra unü o̱ mü'büji Mizhocjimi ra tsjapüji o̱ Jmuji.
23858	MAT 19:27	O ndünrü c'ua e Pedro o xipji: ―Nutscöjme ró sogüjme texe c'o mi pë's'ijme, ró tennc'ejme co nu'tsc'e. Nazgöjme, ¿pje xo ra ch'acöjme?
23859	MAT 19:28	O ndünrü c'ua e Jesús o xipjiji: ―'Ma ya ndo ri nuevo ne xoñijõmü 'ñe a jens'e, nutscö rvá ẽgö cja Mizhocjimi rá mimigö nu ja rá mandagö. Xo 'ñetsc'eji i̱ chennguegöji, na cjuana c'ü rí xi'tsc'öji, xo rí mimigueji nu ja rá mandagö. Nguec'ua rí jñünpüji ngüenda c'o o̱ mboxbëche c'o doce o̱ t'i e Israel.
23877	MAT 20:16	Nguec'ua rí xi'tsc'öji, c'o cjapü vi tsjaji c'o me ni muvi, dya rguí muvi a jmi Mizhocjimi c'o. C'o unü ngüenda c'ü dya ni muvi c'ü cjaji, rguí muvi na puncjü a jmi Mizhocjimi c'o.
23887	MAT 20:26	Nu'tsc'eji, dya rga cjatsc'eji c'o pje pjëzhi. 'Ma bübütsc'eji 'naja c'ü ne ra mbëzhi na nojo cja Mizhocjimi, ni jyodü ra mböxc'üji 'ma c'ü, dya ra mandatsc'eji.
23898	MAT 21:3	'Ma cjó c'o pje ra xi'ts'ivi, rí xipjivi a cjava: “Ngue c'ín Jmugöji ni jyodü yo”, rí 'ñembevi. Nuc'ua ixta jyë'tsc'itjo rí dyëvi, eñe e Jesús.
23911	MAT 21:16	Nguec'ua va mamaji o xipjiji e Jesús: ―¿Cjo i̱ṉ ärägue nu na s'o nu mama yo t'i? O ndünrü c'ua e Jesús o xipjiji: ―Jã, rí ärägö yo. ¿Cjo dya i̱ xörügueji c'ü mama a cjava: Ngue yo ts'it'i 'ñe yo sibatjo yo i̱ xõcü ra tõjõji c'o me na zö o alabanza rgá ma'tc'üji, eñe o̱ jña Mizhocjimi?
23914	MAT 21:19	O jñanda c'ua 'naja za'a c'ü mi ngue higo, c'ü bëxtjo mi 'netjo cja c'e 'ñiji. O ma nu'u, pero ojtjo dya pje chöt'ü c'ü ri quis'i. Mi nguextjo o̱ xi c'o mi cans'a. O mama c'ua e Jesús o xipji c'e higo: ―Dya cja xe ra nguis'its'ü, embe. 'Nangua dyoxtjo c'ua c'e za'a.
23916	MAT 21:21	O ndünrü c'ua e Jesús o xipjiji: ―Na cjuana rí xi'tsc'öji, 'ma rí jñunt'ü in mün'c'eji c'ü ra dyä'tc'eji Mizhocjimi 'ma rí dyötqueji, y 'ma dya rí yembeñeji, dya nguextjo nu ró cjapü ne higo nu ra sö rí tsjagueji. Xo ra sö rí xipjigueji ne t'eje nu bübü nu: “C'ueñe c'ua, ma so'o cja ne ndeje”, rí 'ñembeji. Ra ma c'ua, ra ma zo'o nu.
23923	MAT 21:28	O sido o ña e Jesús o xipjiji: ―Tsjijñiji c'e jña c'ü rá xi'tsc'öji dya. Mi bübü 'naja bëzo c'ü mi 'ñeje yeje o̱ t'i. 'Na nu pa o ma c'ua c'e bëzo, o ma xipji c'ü 'naja o̱ t'i: “Nu'tsc'e ín ch'itsc'ö, mague ma pëpji nu pa dya, cja ín juancjö.”
23926	MAT 21:31	¿Pje i̱ṉ mangueji c'o yeje t'i? ¿Ja ngue c'ü o tsja c'ü mi ne'e c'ü nu tatavi? O mama c'ua anguezeji: ―Nu c'ü ot'ü o xipji, eñeji. Nuc'ua e Jesús o xipjiji: ―Je xo ga cjatjonu yo publicano, 'ñe c'o ndixũ c'o tsãjã o bëzo, nzhogü o̱ mü'büji cja Mizhocjimi 'ma rí zopcjöji. Nguec'ua rí xi'tsc'öji c'ü na cjuana, yo publicano 'ñe c'o ndixũ c'o tsãjã o bëzo, sö Mizhocjimi a jens'e ra tsjapüji o̱ nte ra mandaji anguezeji. Pero nu'tsc'eji, dya sö.
23930	MAT 21:35	Nuc'ua c'o mi pëpi c'o uva, o zürüji c'ua c'o mbëpji c'o vi ndäjä c'e lamu. 'Naja c'ü o s'odüji, 'naja c'ü o mbö't'üji, 'naja c'ü o pjat'üji o ndojo.
23938	MAT 21:43	Nguec'ua rí xi'tsc'öji, ra zädä 'ma dya cja ra tsja'c'üji o̱ ntets'üji ra mandats'üji Mizhocjimi. Ra tsjapü o̱ nte c'o 'ñaja nte c'o ra tsja c'ua ja nzi ga ne angueze.
23939	MAT 21:44	C'o ra pjeñe cja c'e ndojo c'ü rí xi'tsc'öji, ixta 'huagü na jo c'o. Y 'ma ra ẽ zë'bi c'e ndojo cja 'na nte, ixta nzhench'e 'ma c'e nte, embeji c'o.