23238	MAT 1:25	Per ni ca' ajcxy jadu'n chɨnaay jadu'n nej jäy ypɨcy chɨnäy ixtɨ coonɨ oy María y'ung yajma'xung'aty. Chi yxɨɨmoy Jesús.
23251	MAT 2:13	Co je rey ixpɨcytɨjc ajcxy yhuimbijttaayñɨ, chi cumäjoty José ijxy tüg Dios y'ángel, chi ñɨmaayɨ: ―Pɨdɨ̈g, nɨcx jɨm Egipto ñaaxjot mɨɨd yɨ pi'c'anäg etz mɨɨd yɨ' ytaj, e jɨm mhuɨ'mɨpy ixtɨ coonɨ ɨɨch miich nɨmähuɨpy. Com yɨ Herodes y'ixtähuamy yɨ' yɨ pi'c'anäg e yaj'öga'ñ yɨ'.
23258	MAT 2:20	―Pɨdɨ̈g, mɨɨdnɨcx yɨ pi'c'anäg etz yɨ' ytaj jɨm ma yɨ Israel ñaaxjot jadügtecy com tɨ y'öctaayñɨ yɨ huɨdibɨ anajty yaj'ögam yɨ pi'c'anäg.
23260	MAT 2:22	Per co José nejhuɨɨy co je Arquelao yɨ' anajty jɨm ane'mb jadu'n nej anajty je yteedy Herodes, ooy chɨgɨɨy nej ñɨcxɨp jɨm. E co jadu'n anajty tɨ ycumäy co ca' jɨm ñɨcxɨp, chi ajcxy ñɨcxy jɨm Galilea ñaaxjot.
23268	MAT 3:7	Per yɨ Juan y'ix co may fariseo jäy etz saduceo jäy miñ anajty ajcxy nɨɨbejtcɨxy, chi ajcxy nɨmay: ―¡Miich ajcxy, m'ajuugy m'amɨgüg ahua'n ɨyujc! ¿Pɨn tɨ xyajni'ixɨɨygɨxy nej jëbɨ huaad mgögueeccɨxy yɨ ayo'n huɨdibɨ huingomb?
23282	MAT 4:4	―Pen Dios miich xy'ung'ajtp, nɨma' jada tzaa huen naygojyii tzajcaagy. Chi Jesús y'adzooy: ―Jaybety jadu'n ymiñ ma Dios ñecy: “Ca'p jäy tzajcaagytɨ'ajty nitzɨnähuɨpy, nañ jadu'n nitzɨnähuɨpy tüg'ócɨy yɨ ayuc huɨdibɨ Dios ycapxp.”
23284	MAT 4:6	Chi nɨmay: ―Pen janch co miich Dios xy'ung'adyii, cödɨjpnax jiiby naaxcɨ́xy, ca' yɨ' nej mjadɨpy com jaybety jadu'n ymiñ co jadu'n ymɨna'ñ: Dios yquexyp yɨ' y'ángeles jɨgɨx xycuend'adɨpy xyhuidzɨpy mɨɨd ycɨ', ca'ydɨ ninej mgönepy ma tzaagop.
23296	MAT 4:18	Jesús tüyöyb anajty ma Galilea mejypa', co ijxpaty metz yëydɨjc ac tüg quëxpɨ, hue' anajty yɨ' je' je Simón, huɨdibɨ nañ jadu'n yxɨɨ Pedro, e je jadügpɨ hue' je' anajty Andrés. Acxmadzɨɨ anajty ajcxy yɨ' ytung'ajty e jɨm anajty ajcxy yɨ' tzachnɨɨgöhuich y'acxmadzɨ'ñ.
23297	MAT 4:19	Chi Jesús nɨmay ajcxy: ―Pajamgɨch, ɨɨch miich ajcxy nyajni'ixɨ̈huɨpy nej jäy myaj'ixpɨgɨpy je Dios ytɨy'ajt.
23316	MAT 5:13	Jadu'n nej caan ca' yajpüch je tzüch jɨɨcxy tɨm jadu'n miich ajcxy myajpaady ya naaxhuiñ. Pen je caan ca' mɨɨd ti xücx'ajtɨn, ¿nej jëbɨ nyajtuunɨm? Ca' y'oc'oyyajtunɨty, chi yajnajtzxɨdɨɨyñɨ, chi yhuaanɨ tembejt hua'cpejt.
23322	MAT 5:19	Je jäy huɨdibɨ ca' nimɨdooy je Dios ytɨy'ajt oy yjadɨm mutzjaty etz yaj'ixpɨcy jäy jadu'n, je' ajcxy padamb je mutzpɨ tɨgɨydac ma Dios y'ane'mɨn. Paady je jäy huɨdibɨ yaj'ixpɨjcp jadu'n nej tɨy'ajt ymɨna'ñ, e paduñ jadu'n nej yaj'ixpɨcy, je' ajcxy padamb tüg je mɨjpɨ tɨgɨydac ma Dios y'ane'mɨn.
23326	MAT 5:23	Pen myajnɨcxpy miich mhuindzɨgɨ'ñ ma Dios ytɨjc, e pen jɨm jäymetzgodyii co mmɨgüg tɨ xyhuin'ɨɨnnaxy tɨ xyhuincapxynaxy yinjaty hueenjaty,
23332	MAT 5:29	Pen yɨ mhuin a'oy'amybɨ xyajtundɨgoyamb tɨm yajpɨdzɨmb; jac'oy co tüg'ɨdu'mbɨ mhuin ytɨgoyɨpy ca'ydɨ co cɨxyca'px mnɨcxɨpy jɨɨnjoty.
23334	MAT 5:31	Nañ jadu'n ymiñ jaaybety: “Pɨn ixmajtzp ytöxyɨjc, huen möhuɨpy tüg necy ti ycɨxpɨ co ñay'ixmájtzɨgɨxy.”
23337	MAT 5:34	Per ɨɨch miich ajcxy nɨmaayb: ni mga'ɨɨbaadɨp ni mgacapxpaadɨp; ni mgamɨna'nɨp; “y'ijxpy tzajpjotypɨ,” com yɨ' Dios chɨnaydac. E ni mgamɨna'nɨp, “y'ijxpy naaxhuiñybɨ,” com Dios yajpatp oy ytɨmymaajɨty. E ni mgamɨna'nɨp; “y'ijxpy Jerusalén,” com jɨm je' Dios chajptɨjc; ni mga'ɨɨbaadɨp ni mgacapxpaadɨp mgohuajc, com ca' mjaty myaj'ahuimbity poob o tzixy tüg cöhuay.
23341	MAT 5:38	Miich ajcxy mnejhuɨɨyb co jecy'ajty yajmɨnañ: “Pen ji jäy mhuiin xyajpɨdzɨmɨ, nañ tɨm jadu'n yhuiin myajpɨdzɨmɨpy; pen ji mɨgüg mdɨɨtz xyajpɨdzɨmɨ, nañ jadu'n myaj'ahuimbidɨpy.”
23342	MAT 5:39	Per ɨɨch miich ajcxy nɨmaayb: Ca' myaj'ahuimbidɨpy jɨbɨcpɨ ma mɨgügtɨjc; pen ji pɨn xycoxy ma mhuiñyjɨjp tüg adu'mbɨ, jac tɨm mo' jadüg adu'm'amybɨ.
23343	MAT 5:40	Pen ji pɨn xyxɨ̈y e xypɨgaanɨ yɨ mnïjen, najtz'ixɨ', huen xyajnɨcxɨ nañ jadu'n mjocx huit.
23344	MAT 5:41	Pen ji pɨn adzip tzɨmy xyajmɨnɨcxa'ñ tüg kilómetro jɨguemɨty, yajnɨcx jac tɨm jadüg kilómetro.
23345	MAT 5:42	Pen tijaty xypɨjctzoohuɨ, mo'. E pen ji pɨn xymɨnuucxa'ñ, yajnuucx.
23349	MAT 5:46	Pen miich ajcxy mdzojcpy je huɨdibɨ xychojcp, ¿ti jäygɨdaacɨn yɨ' m'ocpadamyb? Nañ jadu'n yɨ' ajcxy yja'ɨdɨɨtzp yɨ pocyjäydɨjc etz yɨ yajcogüejtpɨdɨjc.
23350	MAT 5:47	Pen miich ajcxy mgapxpocxyp yɨ mjugymɨgüg, ¿ti oybɨ yɨ'? Nañ jadu'n ajcxy yɨ' yja'ɨdɨɨtzp yɨ huɨdibɨ ajcxy ca' Dios nejhuɨɨygɨxy.
23352	MAT 6:1	Ca' mdungɨxy je oybɨ ma jäy y'ixy yhuindɨcxy mɨɨd co mdzachyajhuindɨcxaangɨxy co mdungɨxy oybɨ. Pen jadu'n m'ɨdɨɨtzcɨxy mDios Teedy huɨdi jiiby tzajpjoty tzɨnaayb, ca' ajcxy xymöhua'ñ je oy'ajtɨn.
23353	MAT 6:2	Paady co mbubedɨpy mmɨgüg, je ayoobɨ jäy huɨdi yajmayjajtpy tijaty, ca' huaad mnigapxy mnimɨydägy o mnaygömayii co anajty tɨ mmöy tijaty. Yɨ' jadu'n ɨdɨɨtzp je jäy huɨdi mɨj cɨx nayjɨhuɨɨyɨp huɨdi anɨdaacp co huen jäy y'ixyii mɨjpɨdägyii co anajty jadu'n y'ɨdɨ̈ch. Janch ɨɨch miich ajcxy jadu'n nɨmaaygɨx co yɨ' tɨ patcɨxy je oy'ajtɨn.
23365	MAT 6:14	Pen miich ajcxy mhuinmeecxyp je huɨdibɨ xymɨdundɨgooygɨxp, je mDios Teedy huɨdibɨ tzajpjoty je' nañ jadu'n xyhuinmeecxɨp miich ajcxy mbocy.
23374	MAT 6:23	Pen miich mhuiin xyajtundɨgoyb nañ jadu'n mjot mhuinma'ñ huɨdi miich mɨɨd ca' y'oyɨty, jadu'n yɨ' nej coodzpɨ ¡jac tɨm nïgɨ ca' y'oyɨty ca'ydɨ je coodzpɨ!
23376	MAT 6:25	Paady ɨɨch miich ajcxy nɨmaaygɨxy: Ca' mdzachhuinmaaygɨxy ti ajcxy mnitzɨnähuɨpy, ti ajcxy mgayɨpy m'ügɨpy o ti ajcxy mhuit'adɨɨyb mducxy'adɨɨyb. MDios yɨ' tɨ xymooygɨxy je mjugy'ajtɨn, e paady ycɨxpɨ yɨ' nejhuɨɨyb ti ajcxy myajmayjajtpy.
23378	MAT 6:27	¿Pɨn ji ma miich ajcxy, ooy mɨj jahuinmay, jëbɨ tüg nuux yjacyeegyɨ?
23380	MAT 6:29	Per janch tɨy'ajt jadu'n nej nɨmaaygɨxy, ni je comeeñyjäy huɨdi yxɨɨ rey Solomón, ni ycaquipxɨ̈y je' yxojxɨn mɨɨd je pɨjy.
23382	MAT 6:31	Paady ca' nɨgoobɨ mdzachhuinmaaygɨxy ma ajcxy mbaadɨp ti mgayɨpy m'ügɨpy o ti mhuit'adɨɨyb mducxy'adɨɨyb.
23385	MAT 6:34	Paady ca' mhuinmaaygɨxy cham mɨɨd je jabom cɨxpɨ, je' co je jabombɨ ymɨmiñ je tajɨn mayɨn. Tzoc mɨjotcujc'ajtɨm je tajɨn mayɨn huɨdi cham nmɨnajx nyajnajxɨm.
23387	MAT 7:2	Pen miich m'ix'ijxpy mba'ijxpy mmɨgügtɨjc ti ytundɨgooyb, nañ jadu'n miich Dios xytɨydunɨpy xychaachytunɨpy, e yɨ quipxɨ'ñ huɨdibɨ miich mhuamyb quipxɨ'ñ, nañ yɨ' Dios yajtunamyb ma miich.
23411	MAT 7:26	Per yɨ' ajcxy huɨdibɨ mɨdoob e ca' cuyduñ huɨdibɨ ngapxpɨch, je' jadu'nɨp nej tüg jäy huɨdi janch locɨ huɨdi ytɨjccoj ma pu' jot.
23428	MAT 8:14	Chi Jesús ñɨcxy ma Pedro ytɨjc. Chi ijxy je Pedro ymɨ̈d co jɨm cɨjx'am ycöcnäy mɨɨd je toyba'm.
23434	MAT 8:20	Chi Jesús y'adzooy: ―Je huaax ymɨɨd je' ajcxy yjut, e je joon ymɨɨd je' ajcxy ype'ñ. Per ɨɨch, je jäy huɨdibɨ tzoon jiiby tzajpjoty, ca' nmɨ́ɨdɨdyɨch ma nmähuɨbɨch ma nbócxɨbɨch.
23436	MAT 8:22	Huin'it Jesús y'adzooy: ―Pamiingɨch, ixmajtzcɨx yɨ öcpɨ huen ymɨɨ'öcpɨ yajnaaxtɨgɨ̈yii.
23441	MAT 8:27	E je' ydiscípulos ajcxy nɨgoobɨ y'occɨ́x y'occuejtnɨ chachmɨnaangɨxy: ―¿Pɨn yëydɨjc jada jada', co je mejy je poj tɨ ycapxymɨdoyii?
23445	MAT 8:31	Chi je ca'oybɨ ymɨnañ: ―Pen miich xyajpɨdzɨm ɨɨch ajcxy, xyaj'adɨgɨɨygɨxy xyajjottɨgɨɨygɨxy yɨ may'ɨdzɨm.
23453	MAT 9:5	¿Huɨdibɨ ca' chipɨty, co nmɨná'ñɨbɨch: “Tɨ yɨ mbocy nhuinmeecxɨch”, o co nmɨná'nɨbɨch: “Pɨdɨ̈g etz tüyöy”?
23454	MAT 9:6	Ɨɨch ndzojcpyɨch co miich ajcxy mhuinjɨhuɨ̈huɨp co ɨɨch tɨ ndzooñɨch tzajpjoty e paady nmɨɨdɨch je cötujcɨn ya naaxhuiñ e jëbɨ nhuinméecxɨbɨch pocyjäy ajcxy. Huin'it Jesús nɨmay je cɨ̈mätpɨ tecymätpɨ: ―Pɨdɨ̈g, huijtzɨ̈g yɨ mdögy etz nɨcxnɨ ma mdɨjc.
23457	MAT 9:9	Co Jesús oy choonɨ jɨm, huin'it ijxy tüg yëydɨjc, yxɨɨ Mateo, huɨdibɨ anajty ɨñaayb ma yajcogüejttac. Chi nɨmay: ―Pajamgɨch. Huin'it Mateo ytɨnayɨ̈gy. Chi panɨcxy Jesús.
23465	MAT 9:17	Ca' pɨn pɨdägy vino nɨɨ ma tucpɨ cochac, ycɨɨdzɨp je', e tüg'ócɨy anajty tɨ y'ayoodäy je vino nɨɨ mɨɨd ñigochac. Pɨdägɨpy ajcxy jemy vino ma jemy cochac, chi jadu'n ca' ayoohuɨpy je vino, ni huindɨgoyɨpy je cochac.
23475	MAT 9:27	Ma anajty jɨm tɨ choñ huin'it metz jäy huintzpɨ ypamiinɨ. Chachñɨmäyii jadu'n: ―¡Pa'ayoogɨch ajcxy, miich David y'ap y'oc!
23482	MAT 9:34	Per je fariseos jadu'n ymɨnaangɨxy co Jesús je' mɨɨd je ca'oybɨ ymɨc'ajt yajpɨdzɨmy ca'oybɨ ma jäy.
23486	MAT 9:38	Paady pɨjctzou miich ajcxy ma Dios co huen quexy tumbɨdɨjc ma yɨ' ytung.
23488	MAT 10:2	Jada je' je nimajmetzp yxɨɨ: Simón, huɨdi nañ jadu'n yajtijp Pedro, etz ymɨguëx Andrés; Jacobo etz y'uch Juan, Zebedeo ymang;
23511	MAT 10:25	Jëb jotcujc idɨpy je discípulo co jadu'n yajpaadɨpy jadu'n nej yhuindzɨn, e je tumbɨ jotcujc idɨpy nej yhuindzɨn. Pen jäy mɨnamb co ɨɨch nmɨɨdɨch ca'oybɨ, jac nïgɨ ymɨna'na'ñ co miich ajcxy mɨɨdɨty.
23515	MAT 10:29	¿Nej ca' jäy ajcxy toogy metz pi'cjoon mɨɨd tügpɨ pi'cmeeñɨ? Per ca' ni tüg huaad ycäy naaxhuiñ, pen ca' tzocy je mDios Teedy huɨdi jiiby tzajpjoty.
23517	MAT 10:31	Paady miich ajcxy ca' mdzɨgɨ̈huɨpy, jac nïgɨ miich ajcxy mdzoubaady ca'ydɨ je joon.
23519	MAT 10:33	Per je jäy ajcxy huɨdi ɨɨch xycoyützpɨch ma mayjäy ajcxy yhuinduu, nañ jadu'n yɨ' ngoyützɨp ma ɨɨch nDeedy yhuinduu huɨdibɨ jiiby tzajpjoty.
23525	MAT 10:39	Pɨn yjugy'ajtɨn najtztzogɨɨyb, yajtɨgoyɨpy yɨ'; e pɨn yjugy'ajtɨn tɨgooyb mɨɨd ɨɨch ycɨxpɨ, ypaadɨpy jugy'ajtɨn huinɨxɨɨ tzajpjoty.
23526	MAT 10:40	Pɨn miich ajcxy xycöbɨjcp, ɨɨch yɨ' anajty xycöbɨjcp; e pɨn ɨɨch anajty xycöbɨjcp, nañ ycöbɨjcpy anajty je huɨdibɨ ɨɨch tɨ xyquejxyɨch ya naaxhuiñ.
23542	MAT 11:14	Pen miich ajcxy mɨbɨjcpy Moisés ycötujcɨn etz Dios y'ayucnajtzcapxɨɨybɨ ajcxy, Juan je Bautista je' je' je Elías huɨdibɨ anajty miinamb.
23543	MAT 11:15	Pɨnjaty mɨdo'n mɨɨd huen mɨdo'mbɨgɨpy ɨɨch n'ayuc.
23544	MAT 11:16	Jesús yjacmɨnañ: ―¿Pɨn mɨɨd n'ocyajtügɨ̈huɨbyɨch yɨ jäy huɨdi ajcxy cham tzɨnaayb? Tɨm jadu'n yɨ' ajcxy nej pi'ctɨjc huɨdibɨ ajcxy ɨyɨɨyb ma mayjäy yjuygɨxy ytooccɨxy, mɨyaaxcɨxy mɨdɨnaaygɨxy ymɨgügtɨjc:
23550	MAT 11:22	Paady miich ajcxy yam nɨmaaygɨxy. Co anajty Dios tɨyduna'ñ je naaxhuiñybɨ jäy, huin'it miich ajcxy Dios xychaachytuna'ñ jac nïgɨ, ca'ydɨ je jäy ajcxy huɨdibɨ jecy'ajty tzɨnay jɨm Tiro etz Sidón.
23551	MAT 11:23	Miich ajcxy, Capernaum jäy, mnaybɨdáacɨgɨxy jadu'n nej jɨhuɨ̈y mdɨgɨ̈huaangɨxy jiiby tzajpjoty. Per ca' yjadu'nɨty. Mdɨgɨ̈huam miich ajcxy ayoodactuuby. Ayo'n tzaachypɨ mbadaangɨxy. Co ixyipy ɨɨch tɨ nduñɨch jecy'ajty je mɨjhuinma'ñ mɨj tzög'ajtɨn ma Sodoma cajp, jadu'n nej tɨ nduñɨch ma miich ajcxy mgajp, chambaad ixyipy ity yɨ jadu'mbɨ cajp, ca' ixyipy Dios cayajtɨgooy.
23552	MAT 11:24	Paady ɨɨch miich yam nɨmaaygɨxy. Co anajty Dios tɨyduna'ñ je naaxhuiñyjäy, huin'it miich ajcxy myajtzaachytuna'ñ jac nïgɨ, ca'ydɨ je jäy huɨdibɨ jecy'ajty tzɨnay ma Sodoma ñaaxjot.
23561	MAT 12:3	Per Jesús mɨnañ: ―¿Nej ca' miich ajcxy mgapxyñɨ ma Dios ñecy, jadu'n nej David etz ymɨgügtɨjc ajcxy ɨdɨ̈ch jecy'ajty co yuböccotɨ?
23562	MAT 12:4	Pues yɨ' ajcxy tɨgɨɨy ma Dios ytɨjc. Chi cay ajcxy je tzajcaagy huɨdibɨ anajty jäy ajcxy tɨ yajhuindzɨgɨ̈y Dios. Je' je tzajcaagy huɨdibɨ teedy ajcxy anajty paatɨp cayɨpy.
23565	MAT 12:7	Pen miich ajcxy tɨ mhuinjɨhuɨ̈y nej yhuimbɨdzɨmy jada Dios y'ayuc, co Dios jadu'n ymɨnañ: “Ɨɨch ndzojcpy co miich ajcxy mɨɨd'idɨpy pa'ayo'n ca'ydɨ co ajcxy myegɨpy huindzɨgɨ'ñ.” Pen miich ajcxy tɨ mhuinjɨhuɨ̈y jada ayuc, ca' ixyipy mbocy'ixy ma ɨɨch nmɨgügtɨjc huɨdibɨ ca' ma tɨ ytundɨgooy.
23569	MAT 12:11	Chi Jesús y'adzooy: ―Pen ya ma miich ajcxy ji tüg jäy huɨdibɨ cöbixy yjutcögäy sábado xɨɨ, ¿nej ca' je' nɨcxy yajpɨdzɨmy mɨc'amy?
23582	MAT 12:24	Per co je fariseos ajcxy nejhuɨy nej je jäy huinmay, chi ajcxy ymɨnañ: ―Jadaabɨ yëydɨjc yajpɨdzɨmy ca'oybɨ mɨɨd je mujcu' huindzɨn ymɨc'ajt (ca' yɨ' yjëjɨty je Cristo).
23583	MAT 12:25	Per Jesús ñejhuɨɨyb anajty ti je fariseos ajcxy yhuinmaayb, chi ymɨnañ: ―Pen tügpɨcy tungmɨɨdpɨ ixyipy ñaybɨjc-huäcxɨgɨxy, etz ñaymɨdziptzóonɨgɨxy ixyipy ac jëyɨ, pues cɨxɨpy yɨ' ajcxy y'ane'mɨn. Pen tüg cajp o tügpɨcy jugymɨgüg ixyipy ñaybɨjc-huäcxɨgɨxy, pues ca' ajcxy y'idaangɨxy tügmucy.
23584	MAT 12:26	Pen Satanás, je ca'oybɨ huindzɨn, yajpɨdzɨmy ixyipy ca'oybɨ ma je jäy ajcxy, chi cɨ'm ixyipy je ca'oybɨ tɨ ñaybɨjc-huäcxɨgɨxy, e je Satanás ymɨc'ajt ca' y'ida'ñ.
23585	MAT 12:27	Miich ajcxy mɨnamb co ɨɨch nyajpɨdzɨmyɨch ca'oybɨ mɨɨd je ca'oybɨ huindzɨn, je Beelzebú ymɨc'ajt. Pen tɨy'ajt jadu'n nej miich ajcxy mɨna'ñ, je jäy ajcxy huɨdibɨ xymɨjnɨcxpejt miich ajcxy, ¿nej yɨ' ajcxy paady mɨc'ajt ma je mujcu' co ajcxy yajpɨdzɨmy ca'oybɨ ma je pa'm jäy? Pues ca', paady yɨ' ajcxy tɨy'ajt yejcp co miich ajcxy tɨ mgapxtɨgoy co ymɨnaangɨxy co ɨɨch nyajpɨdzɨmyɨch ca'oybɨ mɨɨd Satanás ymɨc'ajt.
23586	MAT 12:28	Per ɨɨch nyajpɨdzɨmyɨch ca'oybɨ ma pa'mjäy mɨɨd Dios yjɨhuɨ'ñ ymɨc'ajt. Paady miich ajcxy nejhuɨɨyb co tɨ ymiiñ yjäty je Dios y'ane'mɨn ma miich ajcxy.
23587	MAT 12:29	(Dios ycötujcɨn jac mɨc ca'ydɨ je ca'oybɨ ycötujcɨn, paady jëbɨ nyajpɨdzɨmyɨch ca'oybɨ.) ¿Nej jëbɨ tüg jäy ytɨgɨɨy ma tüg mɨcpɨ jäy ytɨjc etz pɨgaanɨ tijaty yɨ' ymɨɨd, pen ca' jayɨjp ycɨ' ytecy xojtzɨty? Pues ca'. Coonɨ jayɨjp ycɨ' ytecy xojtzɨty, huin'it jëb pɨjcɨp tɨjaty ymɨɨd.
23588	MAT 12:30	Pɨnjaty ca' xymɨjnɨcxpetyɨch, xymɨdzipɨch yɨ'. Pɨnjaty ca' tuñ mɨɨd ɨɨch co jäy nyaj'ixpɨcyɨch, hue' je' ajcxy jäy yajhuinma'ñydɨgooyb.
23590	MAT 12:32	Pɨnjaty jɨbɨc xyñigapxpɨch xyñimɨydacpɨch, je' huinmecxam. Per je huɨdibɨ jɨbɨc ñigapxpy je Espíritu Santo, je' ca' huinmecxa'ñ ni jadachambɨ tiempo, etz ni camɨna xɨɨ.
23591	MAT 12:33	Pen miich ajcxy mnejhuɨ̈huamy je quipy pen oy quipy, o pen ca', jëbɨ mnejhuɨ̈huɨpy co je quipy nɨcxy ytɨɨm'aty. Pen oy je ytɨɨm, miich mɨna'nɨp co oy je quipy. E pen ca' oy ytɨɨm'aty, huin'it miich ajcxy mɨna'nɨp co ca' y'oyɨty je quipy.
23592	MAT 12:34	Jɨbɨc jäy miich ajcxy, jadu'n nipaady nej jɨhuɨ̈y ahua'n ɨyujc xy'ung'ajtp. Pen miich ajcxy jɨbɨc jäy'ajtp, ¿nej jëbɨ miich ajcxy oybɨ ayuc mgapxɨpy? Jadu'n nej jäy ajcxy yjot yhuinma'ñ mɨɨdɨty, ac tɨm jadu'n ajcxy ycapxy.
23597	MAT 12:39	Chi Jesús y'adzooy: ―Yɨ jɨbɨc jäydɨjc ajcxy etz ajcxy huɨdibɨ ca' mɨbɨga'ñ Dios ypɨjctzooyb tüg ijxpejt huɨdibɨ tzomb tzajpjoty. Per Dios ca' yega'ñ jadüg ijxpejt. Tɨ Dios yecy tüg ijxpejt ma Jonás.
23599	MAT 12:41	Je mayjäy huɨdibɨ anajty tzɨnaayb ma Nínive cajp, tɨ jothuimbijtcɨxy etz tɨ ixmach ajcxy huɨdijaty jɨbɨcpɨ ajcxy ytumyb co Jonás capxhuäcxy Dios y'ayuc ma yɨ' ajcxy. Cha ɨɨch ngapxhuäcxyɨch Dios y'ayuc ma miich ajcxy, etz jac nïgɨ cötujcɨn nmɨɨdɨdyɨch, ca'ydɨ Jonás; e ca' miich ajcxy mjothuimbity. Paady co anajty Dios tɨyduna'ñ je naaxhuiñyjäy, je Nínive jäy miich ajcxy xyajpocycähuam.
23606	MAT 12:48	Jesús y'adzooy, nɨmay je jäy huɨdibɨ ytaj y'ayuc yajnajxɨ ma yɨ': ―¿Pɨn jäy miich ajcxy mdijy co ɨɨch ndaj'adyii etz ɨɨch n'uch'adyii nmɨgüg'adyii?
23610	MAT 13:2	E co mayjäy ooy ñaymujcɨ jɨm ma anajty Jesús ɨñay, chi Jesús ytɨgɨy barcojoty. Per tüg'ócɨy je mayjäy yhuɨ'mday ma mejypa'.
23616	MAT 13:8	Per je tɨɨm huɨdibɨ ca'u ma oy ñaax, je' yon yajxon e tɨɨm'ajt may'amy; tüg ypi'cpajc iipxmajc oy yco'ity, jadüg pi'cpajc tugɨ'px oy yco'ity, jadüg pi'cpajc mɨgo'px oy yco'ity.
23617	MAT 13:9	Pinjaty mɨdo'n mɨɨd huen mɨdo'mbɨcy jada ayuc.
23620	MAT 13:12	Pɨnjaty ymɨɨd yajmöhuɨp nïgɨ, pɨnjaty hueen mɨɨd yajpɨgɨpy nïgɨ, oy ixyipy hueen jadɨm mɨɨdɨty.
23621	MAT 13:13	Paady jɨhuimbit'amy nyajnɨmaayɨch; jaydëbɨ pɨnjaty ijxcɨxy, ñipatpy nejɨhuɨ̈y ca' tɨ ijxcɨxy; etz co ajcxy mɨdoogɨxy, ca' ajcxy huinjɨhuɨ̈y, ñipatpy nejɨhuɨ̈y ca' tɨ mɨdoogɨxy.
23624	MAT 13:16	Per jotcujc miich ajcxy, co miich ajcxy ijxhuɨ'my mɨɨd mhuiin huɨdibɨ ndumybɨch, e mmɨdo'mbɨcy ajcxy ɨɨch n'ayuc.
23633	MAT 13:25	Per co ajcxy yma'öctay nidüg'ócɨy je cogam, chi ytɨgɨɨy tüg ymɨdzip ma je ycamjot. Chi je mɨdzip jɨbɨc ujtz tɨɨm oy huɨjy ma je trigo cam. Chi ñɨcxñɨ.
23637	MAT 13:29	Chi je cogam ymɨnañ: “Ca'. Pen miich ajcxy mhuijxɨ̈cpy je jɨbɨc ujtz, ca' jecyɨty co m'ahuijxmugɨpy nañ jadu'n je trigo.
23639	MAT 13:31	Nañ jadu'n Jesús yaj'ixpɨjcy jadüg jɨhuimbit ayuc, ymɨnañ: ―Je Dios y'ane'mɨn jadu'n nipaady nej tüg mostazapajc huɨdibɨ tüg jäy ñiip ma je' ycam. E je mostaza ytɨɨm je' jac tɨm mutz ca'ydɨ ni huɨdibɨ ujtz tɨɨm. Per co je mostaza ytɨɨm ymujx etz yoñ, chi y'ahuimbijty jac mɨj ca'ydɨ jacjadyii ujtz. E hue' nɨcxy yjaty janch mɨj, ixtɨ joon ajcxy oy yqueec miiñ yqueec xɨjpy jɨm, pɨdägy je ype'ñ ma je mostaza y'aacx.
23651	MAT 13:43	Per je jäy ajcxy huɨdibɨ cuydumb Dios chojcɨn, idam ajcxy mɨɨd Dios Teedy jiiby tzajpjoty. Ymɨɨ'idamy ajcxy tüg oy'ajtɨ, jadu'n nipaadɨp nej je xɨɨ ytɨɨcxɨn yjajɨn. Pen miich ajcxy mɨdo'n mɨɨd, mɨdo'mbɨjc ajcxy ɨɨch n'ayuc.
23652	MAT 13:44	Je Dios y'ane'mɨn jadu'n nipaady nej meeñ huɨdibɨ yüch ijtp ma tüg cam. Per co tüg jäy paady je meeñ, chi mɨc'amy jadüg'oc yüdz tɨgach. Chi ooy yxondägy. Chi ñɨcxy etz tooctäy tüg'ócɨy huɨdibɨ ymɨɨd etz juy je naax.
23665	MAT 13:57	Paady je maycogajpɨ ajcxy ca' ytunɨcuend. Paady Jesús ajcxy nɨmay: ―Huen ma'amyɨty tüg'ócɨy je mayjäy ajcxy ooy yajmɨj'aty yɨ jäy ajcxy huɨdibɨ najtzcapxɨɨyb Dios y'ayuc, ca'ydɨ huɨdibɨ y'ayucnajtzcapxɨɨyb ma ycɨ'mnaax ycɨ'mgajp ycɨ'mjɨɨn ycɨ'mdɨjc.
23672	MAT 14:6	Co Herodes yjɨmɨjtpejty, chi anajty ñayñixɨɨduñyii, e chi Herodías ñɨɨx ñɨcxy ejtzp ma Herodes yhuinduu. Je rey ooy jäygɨdacy nej anajty Herodías ñɨɨx y'ejch. Paady Herodes Herodías ñɨɨx nɨmay:
23675	MAT 14:9	Co jadu'n mɨdooy je rey, chi ytɨgɨɨy tajp maybɨ mɨj cajee. Per co tɨ anajty Dios capxpaatnɨ, ymɨnaanɨ mayjäy yhuinduu co ymöhuamyb tijaty ypɨjctzooyb. Paady ane'my tüg soldado co huen nɨcxy yajtzoñyii Juan ycohuajc, e möhuɨpy Herodías ñɨɨx.
23683	MAT 14:17	Chi je' ajcxy ymɨnañ: ―Per ɨɨch ajcxy jëyɨ yeeby nmɨɨdɨty mɨgoox tzajcaagy etz metz acx.
23694	MAT 14:28	Chi oy Pedro Jesús ymɨgapxyii, nɨmaayɨ: ―Huindzɨn, pen janch miichɨty, ane'mgɨch co huen ɨɨch miich ninɨcxɨp adüyöyɨp mejyhuingɨ́xy.
23695	MAT 14:29	Chi Jesús Pedro nɨmay: ―Min. Huin'it Pedro ymɨnajcy ma je barco etz ñɨcx ma Jesús adüyöyɨp mejyhuingɨ́xy.
23696	MAT 14:30	Per co Pedro jɨhuɨ'ñybɨjcy jadu'n nej anajty ooy mɨc yjanchpojy, chi ooy chɨgɨy, chi oy oga'n ytɨgɨɨyñɨ quimbɨ, chi yaaxqueecy, ymɨnañ: ―¡Huindzɨn, ɨɨch yajtzóocɨgɨch!