23216	MAT 1:3	Jutä iqu, Peresi iqueqätä, Sela iqueqätä kanique. Iŋgueqiyqä känai, Tema iiyi. Peresi iqu, Eslonä iqueqä kanique. Eslonä iqu, Lamä iqueqä kanique.
23217	MAT 1:4	Lamä iqu, Aminätapä iqueqä kanique. Aminätapä iqu, Nasonä iqueqä kanique. Nasonä iqu, Salämonä iqueqä kanique.
23218	MAT 1:5	Salämonä iqu, Boasi iqueqä kanique. Kiqä känai, Leopä iiyi. Boasi iqu, Opeti iqueqä kanique. Kiqä känai, Rutqi iiyi. Opeti iqu, Jesi iqueqä kanique.
23219	MAT 1:6	Jesi iqu, ämaqä naqä Dewiti iqueqä kanique. Dewiti iqu, Solomonä iqueqä kanique. Kiqä känai, hiŋuiqänäŋi Yuraya iqueqä apäkä emiŋqe.
23220	MAT 1:7	Solomonä iqu, Leopamä iqueqä kanique. Leopamä iqu, Apiya iqueqä kanique. Apiya iqu, Asa iqueqä kanique.
23225	MAT 1:12	I äpmapiyitaŋi, Joakinä iqu, Selatiyoli iqueqä kaniqu ekqe. Selatiyoli iqu, Serupapelä iqueqä kaniqu ekqe.
23226	MAT 1:13	Serupapelä iqu, Apiyutä iqueqä kaniqu ekqe. Apiyutä iqu, Eliyakimä iqueqä kaniqu ekqe. Eliyakimä iqu, Asolä iqueqä kaniqu ekqe.
23227	MAT 1:14	Asolä iqu, Satokä iqueqä kaniqu ekqe. Satokä iqu, Akimä iqueqä kaniqu ekqe. Akimä iqu, Eliyutä iqueqä kaniqu ekqe.
23268	MAT 3:7	Iŋgaŋi Jonä iqu, Parisi hŋquatä, Satyusi hŋquatä, asŋä mapŋqä kuapänä pqaŋgä äqunäqe, iqu tiiŋä ätukqe. “He qämakä quvqä iquauqä ymeqä-quenjqä. ‘Goti Hanjuwä Iqueqä äwqä tnäŋä äpäŋqiyä. He zä upiyä-qe,’ tqu hitqaŋgikä?
23275	MAT 3:14	Itaŋga Jonä iqu, “Qäyä eenä. Asŋi, Si ŋqiyqänäŋä qäyuŋä-qe, nyi kqämqä äpŋi, änääŋqäwä?” ätukqe.
23279	MAT 4:1	Iŋgaŋi Jisasi Iqueŋi, Dŋä Äŋguä Iqu, aŋä avqŋqä iuŋqä ätma äukqe. Ii, Setänä iqu Ique yamwiqä vätŋqä diŋqä.
23281	MAT 4:3	Iŋgaŋi dŋä quvqä yamwiqä vqä iqu, Ique äwimeqe, “Si Goti Hanjuwä Iqueqä Ymequki etaŋgutqe, hikä tqua buayä kunmäkmbŋqä, kukŋuä tuvä” ätukqe.
23283	MAT 4:5	Iqu iiŋä tquaŋga, Setänä iqu Ique Jerusälemä Goti Hanjuwä Iqueqä aŋä-himqä iuŋqä ätuma äwäqe, hiqäva-imäkqä aŋä atääqä iu ätqäteqe, “Si Goti Hanjuwä Iqueqä Ymequki etaŋgutqe, qua mäŋi ikuapmävä” ätukqe. “Tiiŋä etaŋgi, Goti Hanjuwä Iqueqä bukä iuŋi, tii äqänä.
23285	MAT 4:7	Iwä Jisasi Iqu tii ätukqe. “Bukä iuŋi, kukŋuä tiiŋä-pqe inä äqänänä. ‘Si Goti Hanjuwä tqä Naqä Iqueŋi, yamwiqä mävqä panä.’”
23286	MAT 4:8	Itaŋi Setänä iqu aŋgumä, qoqoŋä haqä naqä ziimäŋä hŋquenyqä ätuma äyäqe, aŋä-himqä eeqänäŋä qua täuŋitä, iquauqä nätmatqä äŋguä eeqänäŋä itä ämotquakqe.
23287	MAT 4:9	Ga iqu tiiŋä ätukqe. “Si qoŋä änäuktäutnä, nyaqä yoqe haqeqä manmäuqaŋgtqe, nyi eeqänäŋä tä Si ktapmqänä.”
23288	MAT 4:10	Jisasi Iqu tii ätukqe. “Setänä iquki, huätä päuvä! Goti Hanjuwä Iqueqä bukä iuŋi tii äqänä, ‘Si qoŋä äwoktäutnä, Goti Hanjuwä tqä Naqä Iqueä yoqenä haqeqä ämamäutnä, wäuŋui Iqueqenä iqaŋginyä.’”
23289	MAT 4:11	Iŋgaŋi Setänä iqu Ique ävämeqaŋga, eŋätqä iqua äpäpu, Ique yätamäkqä äwikuwi.
23291	MAT 4:13	Itaŋi Iqu aŋä-himqä Nasäretqä iuŋi ävämaŋi, aŋä-himqä Kapänamä buŋqä äwitä äpmakqe. Kapänamäŋi, eqä-huäŋä Galili-täŋä qäqiqi eä, Seplonä, Näptali gueqiyqä hueqä-himqä iquauqä qua iuvi.
23293	MAT 4:15	“Seplonä, Näptali gueqiyqä quae, hänaqä eqä-huäŋä duŋqä änyäwäŋqä qäqiqi eä, eqä Jotänä-täŋä iŋgi-mända, qua Galili-täŋä iŋgisayi. Itaŋga ämaqä Israitqä iquanä ma, huiziqua iqi anä äpmeŋäuä.
23296	MAT 4:18	Iqu eqä-huäŋä maŋä Galili iu qaŋä äwätäqäŋgaŋi, Saimonä, Endru gueqi hämapäkä-piqä qa ätnämäutqätaŋginyä äquŋgqe. Saimonä iqueqä yoqä huizi, Pitä ique. Iŋgueqi hämapäkä äpisinyä, mbqä ämamiŋiyi.
23299	MAT 4:21	Iqisaŋi haqä nänä hmbu tii äwäqe, ämaqä hŋgueqi, Jemisi iquesä, Jonä iquesä hiŋuä äquŋgqe. Iquaqu Sepri iqueqä hikŋä-quaqu eänyä, imätqua yimba iu äpmapu, hämapäkä-piqä qae dakmäuqaŋgi anä imäkqämanmiŋuwi. Jisasi Iqu iŋgueqi hiŋuä äqunäqe, tääqä ätuätumakqe.
23302	MAT 4:24	Iquenyqä kukŋui, qua Siliya iuŋi eeqänä im-imä qe äukqe. Ga ämaqe Jisasi Iqueŋqä, täŋä-yaqä huitaŋä-huitaŋä-täŋitä, dŋä quvqä-täŋitä, yaqä ppqä-täŋitä, yaqä ŋŋuä-täŋitä, eeqänä äma pqaŋguwäŋgaŋi, Iqu eeqänä äŋguä imäkkqe.
23325	MAT 5:22	Itaŋgi Nyi he tiiŋä etqänä. Ämaqä hŋqu ämaqä hŋququque äkasuwä ätuätqe, iqueŋi kukŋuä wimeniqeqä. Itaŋi, ämaqä hŋqu hŋquququeŋi, ‘Hiŋgiŋqukiyqä’ ätuätqä iqu, kukŋuä iwäsäuqä naqä iquau wimeniqeqä. Itaŋi ämaqä huizi ique-mända, ‘Si ämaqä kŋuä maeqä hŋgisanä iqä iqukiyqä’ ätuätqä iqu, tä quvqä iqu äsäŋqä iuŋqä wäniqeqä.
23328	MAT 5:25	Ämaqä hŋqu si kukŋuä miktätŋqä iqaŋgutqe, itaŋi iqutä sitä kukŋuä tqä aŋiuŋqä hänaqä iu qaŋä anä äwäsiyäŋgaŋi, si maqänäŋi ique äwqä haŋuä iwimäkätnä, iqutä jänä imäkiyŋqeqä. Si e mimäkqä iqaŋgtqe, iqu ämaqä jänä imäkqä iqueqä hipa iu kivqaŋguti, jänä imäkqä iqu guä kiqiyäueqä aŋä iu miqä iqueqä hipa iu kivqaŋguti, itaŋga iqu guä kiqiyäueqä aŋä iu mäqumuatekiyäniqeqä.
23332	MAT 5:29	Tqä hiŋuä ämuaŋgisaŋi suqä quvqeuŋqä äkiyqiyämeqaŋgutqe, huätä ätquätnä bi tnämävä. Si iiŋä imäkqaŋgtqe, tqä huiwitaŋä hmbu yuuwä ätänäŋqä-qe, suqä quvqä iiŋä mimäkqä iŋä-qae, saqä huiwi, tä quvqä iqu äsäŋqä iu matnämäuqä ipŋqäuä. Huiwä hmbi yuuwä ätänäŋqe, ii haŋä-iqä wäŋqäpiyqä. Tä duŋqä uwqe, haŋä-iqä naqänäŋiqä.
23333	MAT 5:30	Itaŋga tqä hipa ämuaŋgisaŋi suqä quvqeŋqä äkiyqiyämeqaŋgutqe, huätä ätävätnä bi tnämävä. Si iiŋä imäkqaŋgtqe, tqä huiwitaŋä hmbu yuuwä ätänäŋqä-qe, suqä quvqä iiŋä mimäkqä iŋä-qae, saqä huiwi, tä quvqä iqu äsäŋqä iu matnämäuqä ipŋqäuä. Huiwä hmbi yuuwä ätänäŋqe, ii haŋä-iqä wäŋqäpiyqä. Tä duŋqä uwqe, haŋä-iqä naqänäŋiqä.”
23336	MAT 5:33	“Kukŋuä hiqä taqä-tawäkiqua hiŋuiqänä qätä äwiyäpu ämakuwi, he qätä tiiŋä ae äyä äwiyätqäŋuwiqä. ‘Si nätmatqä hŋqu imäktŋqä diŋqä kukŋuä yäŋänäqŋqä ätätŋäŋgaŋi, quaŋgi matqä panä. Si ätätŋä-pa Naqä Iqueqä hiŋuä iqiŋi ii imäktŋqeqä.’
23339	MAT 5:36	I etaŋgi si kukŋuä hŋqu yäŋänäqŋqä imäktŋqä etaŋgutqe, tqä nyuäŋä iquenyqe matqä panä. Oeyqä. Si tqä nyuäŋä iuŋi, dä qaandätä nätqätä huitŋqe, mimäkqä isŋqinyä.
23345	MAT 5:42	Hŋqu si nätmatqäŋqä yatŋqä kiyqaŋgutqe, ique äwisŋqeqä. Itaŋga ämaqä hŋqu, ‘Si yakuä dapiyä’ ktqaŋgutqe, si ique tuwä mäwiyqä panä.”
23346	MAT 5:43	“Qu tiiŋä ätätqäŋuwiŋqä, he qätä ae äyä äwiyätqäŋuwiqä. ‘Si sämaqä iquenyqe kiiŋä äkinyätä, tqä himä-wiuŋqä iquenyqe, äwqä quvqä imäktŋqeqä.’
23350	MAT 5:47	Iiŋä etaŋgqä-qe, he hiqä hita-hiŋguäkaunä yeeqä äväpu itmapqe, ämaqä huizi iquauŋi äänä mäwqätäupŋqäwä? Suqä käta-kŋguäkauŋqänä äwiŋqä ii, ämaqä Goti Hanjuwä Iquenyqä quuvqä maeqiyqä iqua-pqe inä imäkätqäŋuwiqä.
23357	MAT 6:6	Iŋi si Goti Hanjuwä Iquenyqä tääqä ätätŋäŋgaŋi, aŋä hiqŋqä ämaqä maeqä iŋgisa äwätnä, qŋqaŋä ämäyeŋi, zä äpmanä tääqä tquätŋqe. Si iiŋä imäkqaŋgŋäŋgaŋi, tqä Tniqu zä wiqä imä hiŋuä äqunäŋqe, Iqu tqä suqä iutaŋi, kima ktapäniqeqä.
23362	MAT 6:11	Täŋgaŋi Si buayä hiunji tquenyqe, änätaptŋqeqä.
23363	MAT 6:12	Ämaqä quvqä inetqueqaŋguwä iquauŋqä ne äwqä haŋuä imäknätuŋquä-pa, Si nenyqä äwqä haŋuä imäknätnä, neqä suqä quvqe huätä mänamäutŋqe.
23364	MAT 6:13	Yamwiqä nemetŋqä itŋqä iuŋi, Si hiŋuinä mäquŋquä panä. Ämaqä quvqä imäkqä iqueqä hipa iuta aŋgu inätmetnä, metäuku neyä.’
23369	MAT 6:18	Si iiŋä imäkätŋi, buayä pmua imäknätqäŋiŋqe, ämaqe qu sinyqe maqŋqä iqaŋguwä-qe, tqä Tniqu si hiŋuä mäquŋquä eŋä Iqu kiqä-kiuänä näqŋqeqä. Itaŋi Iqu nätmatqä zä wiqä imä hiŋuä äqunäŋqe, tqä suqä iutaŋä kima ktapäniqeqä.”
23380	MAT 6:29	Itaŋgi Nyi he etqänä. Hiŋuiqänäŋi ämaqä miqä Solomonä iqu, iqueqä yoqä naqä motquetŋqä vä-yauqä äŋguä-täŋä qäyä etaŋgqä-qe, vä-yauqe, qätaqä iquauqä hutqe mämäwqätäuqä inä.
23388	MAT 7:3	Si hinoqukuä wäŋqä hmbu tqä tta-tuŋgueqä hiŋuä iu witaŋgi äqunätŋä-qe, zä naqänäŋä tqä hiŋuä iu äwiŋqe, hiŋuä mäquŋquä iŋinyä. Ii suŋqäwä?
23390	MAT 7:5	Si wopqä itnä, kukŋuinä tqä iqukiyqä. Si zä tqä hiŋuä iu äwiŋqe, huätä ganä mamänyä. Itaŋi iŋganä hiŋuä äŋguänä äqänätnä, hinoqukuä huiziqueqä hiŋuä iu änyäŋqe, huätä mamäutŋqeqä.
23397	MAT 7:12	Itaŋi, suqä ämaqä huiziqua he emäkpŋqä eŋgaŋgutqe, he-pqe suqä asiqunä motquapiyä. Suqä iiŋä iqu, kukŋuä-suqä Mosisi iqu ätätä äqäkqetä, hiŋuä-tqä iqua äqäkuwitäŋi, kiqä quatiyqä.”
23416	MAT 8:2	Iŋgaŋi ämaqä wänyimäŋqä-täŋä hŋqu Ique äwimeqe, qoŋä äwoktäutä ätukqe. “Naqä Iqukiyä. Si äkiŋgaŋgutqe, nyi äŋguä nyimäktŋqeqä.”
23417	MAT 8:3	I tquaŋga, Iqueqä hipae, ämaqä iqueqä huiwiu itmaqiyätä, “Nyi änyiŋgiyä. Si äŋguä kimänänä” tquaŋga, maqänäŋi wänymäŋqe qäpu eätä, ämaqä iqu äŋguä qe imäŋgqe.
23418	MAT 8:4	Itaŋi Jisasi Iqu iqueŋi, “Si äkimeqeŋqe, ämaqeu mätquä panä. Si äwätnä, tqä huiwi ämaqä Goti Iquenyqä hiqäva-imäkqä ique ämotquetnä, Mosisi iqu hiŋuiqänä ätkqä-pa hiqäva imäkiyä. Tqä yaqe qäpu eqeŋqe, ämaqe, näqŋqä iuta hipŋqeqä” ätukqe.
23422	MAT 8:8	E tquaŋga, ämiqä iqu kimaŋi, tiiŋä ätukqe. “Naqä Iquki, Si nyaqä aŋä täŋgisaŋqä yaptŋqe, nyi ämaqä äŋguänäŋä-qunä hmanjqä. Iŋi Si kukŋuinä tqaŋgti, nyaqä wäuŋuä-nyiyqä iqu äŋguä imänänä.
23423	MAT 8:9	Nyi-pqe inänji. Nyi ämaqä yoqä-täŋä hŋqueqä yäpä imä äpmamä, ique qänaknä inä wimqänä. Nyaqä ämaqä mäkä-iqä nyi ämitŋqä iquauŋi, hŋque ‘Si uvä’ tquaŋgundqe, iqu äwäŋqiyä. Hŋque ‘Si biyä’ tquaŋgundqe, iqu äpäŋqiyä. Itaŋga ŋqä wäuŋuä-nyiyqä hŋque ‘Si tä imäkiyä’ tquaŋgundqe, iqu imäkäŋqiyä” ätukqe.
23427	MAT 8:13	E ätuäqetaŋi, Iqu ämiqä ique, “Si ätuŋqueqä. Nyi imäkmqeŋqä quuvqä ae eqŋä-pa timäuŋqiyä” ätukqe. Iiŋä tquaŋga, asäŋgaŋi ämiqä iqueqä wäuŋuä imäkqä iqu, äŋguä qe imäŋgqe.
23433	MAT 8:19	Iŋgaŋi ämaqä kukŋuä-suqeŋqä näqŋqä hŋqu äpäqe, Jisasi Ique tiiŋä ätukqe. “Ämotqueqä Iqukiyä, Si aŋä-himqä eeqänäŋä iuŋqä uwqaŋgtqe, nyi qänaknä kivändmqänä.”
23436	MAT 8:22	I tquaŋgaŋi, Jisasi Iqu kimaŋi tii ätukqe. “Qäyä eänä. Ämaqä ae äpäkombqä iqua, quwqä ämaqä pizqä iqueŋi, qua qäyä ptepŋqeqä. Si Nyi qänaki nyivändiyä.”
23443	MAT 8:29	Ique äwimayi, zääqä yäŋänäqŋqä ätukiyi. “Goti Hanjuwä Iqueqä Ymeqä Iquki, squä nemäktŋqäwä? Hea qäyuŋi matimäuqä qäyä etaŋgi, Si qui nemäktŋqä äpinyä?”
23445	MAT 8:31	Itaŋga peŋqä iqua yatŋqä yäŋänäqŋqä äväpu, “Si huätä nandowatqaŋgtqe, ne yaqueqä iquau-mända paquvatuŋquä hiŋuinä naqänyä!” ätukuwi.
23453	MAT 9:5	Nyi iqueŋi, ‘Tqä suqä quvqe huätä ämakmäuqänä’ ätuätmä imäkmqe, yäŋänäqŋqä-täŋunjqä. Itaŋga Nyi iqueŋi, ‘Si ävautnä qaŋä uvä’ ätuätmä imäkmqä-pqe yäŋänäqŋqä-täŋunjqä. Qäquaqu asänäŋi.
23454	MAT 9:6	Iŋi Ämaqeuqä Ymeqä Ekqä Iqu, qua täuŋi suqä quvqe huätä mamäuŋqiyä-qe, he näqŋqä mapŋqä änyiŋgiyä.” E ätuäqetaŋi, yäŋä ŋŋuä-täŋä iqueŋi, “Si pämä ätqäutnä, yquvaŋä ämetnä, tqä aŋä iuŋqä uvä” ätukqe.
23462	MAT 9:14	Iŋgaŋi ämaqä Jonä iqu ämotquamiŋqä iqua, Jisasi Ique äwimepu yatŋqä äwikuwi. “Ii änääŋäŋqäwä? Nesä, Parisi iqua ämotquetqäŋuwä iquatä, tääqä yäŋänäqŋqä imäkatuŋquä diŋqä, buayä maŋqä imäknätanä yakuä äpmetuŋqueqä. Iŋäqe ämaqä Si ämotquetqäŋä iqua, iiŋä miqä itqäŋuwiqä.”
23466	MAT 9:18	Jisasi Iqu, ämaqä Jonä iqu ämotquamiŋqä iquau, kukŋuä ii yqänä tuätqätaŋga, ämaqä miqä hŋqu äpäqe, Ique qoŋä äwoktäutä tii ätukqe. “Ŋqä ymeqä apäkä ii, täŋga äpäkoŋgqä-qe, Si äpätnä Saqä hipae haqeqi wiyqaŋgti, häŋä vautŋqänänyä.”
23470	MAT 9:22	Ii Ique itmaqiyqaŋga, Iqu hiqumuaŋä äwiyäqe, ii hiŋuä äqunätä tii ätukqe. “Ŋqä ymeqä iiki, tqä äwqe haŋuä äkinyänä. Si Nyinyqä quuvqä eqäŋä-qae, äŋguä äyä ikimäkqänä.” Hea iŋgata-tiŋi, äŋguä äpmaka äukqe.
23475	MAT 9:27	Jisasi Iqu aŋä ique äväma wätqätaŋgaŋi, ämaqä hiŋuä pisqä hŋquaqu, Ique qänaki äwivändäsinyä, tääqäqä äumiŋiyi. “Dewiti iqueqä Kawiquki, Si yenyqä qeqä kimänänä.”
23488	MAT 10:2	Ämaqä kukŋuä awä tuäkiqäpŋqä dowatätŋqä 12 iquauqä yoqe, tiinji. Kiŋganäŋi Saimonä, iqueqä yoqä huizi Pitä iquvi. Itaŋga käŋguequ, Endru iquvi. Itaŋi Sepri iqueqä hikŋä iquaqu, Jemisi iqutä Jonä iqutänji.
23489	MAT 10:3	Itaŋga Pilipä ique, Batromi ique, Tomasi ique, Matiu mbqä motauqä ique, Jemisi Aläpiyasi iqueqä hikŋä ique, Tatiyusi ique, Saimonä ämaqä Selotqä iutaŋä ique, itaŋga Jutasi Iskarioti, ämaqä qänaknda Jisasi Ique ämaqä huiziuqä hipa iu qui imäkpŋqä väniqŋqä iquvi.
23491	MAT 10:5	Ämaqä 12 iquauŋi, Jisasi Iqu wäuŋuäŋqä ändowatätä tii ätukqe. “Ämaqä Israitqä iqune qäyä etaŋgi huiziquauŋqä mäwqä pambiyä. Sämaliya pmeqä iquauqä aŋä-himqä iuŋi, mäpaquvqä pambiyä. Oeyqä.
23501	MAT 10:15	Nyi naqä-qakuä etqänä. Hiunji Goti Hanjuwä Iqu ämaqä kukŋuä mitäniqäŋgaŋi, qokä-apäkä aŋä-himqä iquesaŋi iquauqä kimaŋi haŋä-iqe, Sotomä iutä Gomora iutä äpmamiŋuwä iquauqeuŋi, aaŋä ämäwqätäuniqeqä.”
23502	MAT 10:16	“Nyi endowatqe, tiinjqä. Sipsipqä iqua, hiveqä hiqiyqä iquauqä awä imä äwquwä eŋqä-paŋä iiŋä endowatqänä. Ämaqä hui he qui emäkpŋqä iqäpŋqäuä. Iŋi he qämakä iquauqä suqä iunä qänaknä ipu, kŋuä äŋguä ganä indqämbiyi imäkqäpŋqä. Iŋäqe yŋŋä-heeqe, suqä quvqä mimäkqä itqäŋuwä-pa, he-pqe asä ii iqäpŋqeqä.
23531	MAT 11:3	Iquaqu Ique äwimayi, yatŋqä tiiŋä äwikiyi. “Qu ‘Kraisi Iqu äpäŋqiyä’ ätätqäŋuwi, Si Qäqukitanä, ä hŋquenyqä hiŋuä inä äqänanä pmetuŋqutanä?”
23536	MAT 11:8	Squä hiŋuä qumbŋqä äukuwäwä? He ämaqä qäkä äŋguänäŋä yäuqä pmetaŋgqä hŋque hiŋuä qumbŋqä äukuwätanä? Oeyä. Ämaqä qäkä äŋguä äyäuŋuwä iqua, ämiqä naqä iqueqä aŋä du pmetpŋqäuä.
23538	MAT 11:10	“Bukä iuŋi, Goti Hanjuwä Iqueqä tuwaŋui tii ätä äqänänä. ‘Qätä wipiyä. Ämaqä Nyaqä kukŋuä ämapqä hŋque, Si hiŋuiqä kimetŋqä ändowatqänä. Sinyqä hänaqä näwinyä imäuetŋqänänyä,’ ätä äqänänä. Kukŋuä ii, ämaqä tätquenyqä ätqiyä.
23549	MAT 11:21	Iquauŋi Iqu tiiŋä ätukqe. “Ämaqä Kolasinä pmeqä iquendä, Betsaitä pmeqä iquendä, hiqä haŋä-iqeŋqe, Nyi ‘Oänä’ etqänä. Tiiŋä etaŋgiyä. Nätmatqä ämaqä mimäkqänäŋä di, Nyi heyaqä awä iqisa imäkkqä-paŋi, ämaqä hŋqu Tayä pmeqä iquauätä, Saitonä pmeqä iquauätä awä iqisa imäkqä-säpi, qu qäŋganä tiiŋi ae pmeqäpniŋgä. Quwqä kŋui äkunmäknäpu, suqä quvqe ävquatämäupiyitaŋi, huäqä-huŋqä qäki ämäyäupu, tä wätakiu ae pmeqäpniŋgä.
23550	MAT 11:22	Iiŋiŋqe Nyi he etqänä. Hiunji Goti Hanjuwä Iqu ämaqeuqä suqä iwäsäuniŋqä atäuŋuä ikqeuŋi, heyaqä haŋä-iqe, Tayä pmeqä iquauqätä, Saitonä pmeqä iquauqätäŋi, ämäwqätäuniqeqä.
23551	MAT 11:23	Itaŋga Kapänamä pmeqä iquenyä, Goti Iqu heŋi, qäukuä haqä yätuŋqä etma yäniqätanä? Oeyä, Iqu he ämaqä pizqä iquauqä aŋä buŋqä endowatäniqeqä. Nätmatqä ämaqä mimäkqänäŋä di, Nyi heyaqä awä iqisa imäkkqä eŋqä-paŋi, ämaqä hŋqu Sotomä pmeqä iquauä awä iqisa imäkqä-säpi, aŋä-himqä iqu yqänä witäninjqä.
23552	MAT 11:24	Iiŋä etaŋgi hiunji Goti Hanjuwä Iqu ämaqeuqä suqä iwäsäuniŋqä atäuŋuä ikqeuŋi, heyaqä haŋä-iqe Sotomä pmeqä iquauqeuŋi ämäwqätäuniqeqä” ätukqe.
23553	MAT 11:25	Iŋgaŋi, Iqu tii ätukqe. “Apä, Qäukuitä Quaetä Miqä Iquki, ämaqä näqŋqä kŋuä-täŋä iquauŋqä si nätmatqä tä zä äkittqiyeŋä-qe, ymeqä däŋä-sua eŋqä-pa äyä ämotquenyä. Si e imäkqaŋgnä, Nyi ‘äŋguiqä’ äktqänä.
23554	MAT 11:26	Auä, Apä, Si Tqä-täuä yeeqä imäkndŋqä diŋqä, imäkŋiqä” ätukqe.
23559	MAT 12:1	Qänakndaŋi, Sämbatqä hiunji hapä pmeqäŋgaŋi, Jisasi Iqu kuä-witqä wäuŋuä awä iu qaŋä ikämiŋqe. Iŋgaŋi Iqueqä wäuŋuäŋqä ämotquamiŋqä iqua buayä dä vqaŋga, qu kuä-witqä häukui, ätäkäpu änmiŋuwi.
23560	MAT 12:2	Parisi hŋqua hiŋuä iiŋä äqumbiyi, Jisasi Ique tiiŋä ätukuwi. “Hiŋuä qunyä! Suqä Tqä ämaqä wäuŋuäŋqä ämotquetqäŋä iqua iquwi, hiunji hapä pmeqäŋga imäkqeŋqe, pmua imäknänä.”
23563	MAT 12:5	Änääŋäŋqäwä? Bukä Mosisi iqu kukŋuä-suqeŋqä äqäkqä iuŋi, he kukŋuä tä a matäuqä itqäŋuwätanä? Sämbatqä hiunji hapä pmeqäŋgaŋi, hiqäva-imäkqä iqua Goti Hanjuwä Iqueqä hiqäva-imäkqä aŋä iu, Sämbatqäŋqä suqä ätä äwiŋqä iuŋi ävausäpiyä-qe, Goti Hanjuwä Iqueqä hiŋuä iqiŋi, qu suqä quvqä mimäkqä itqäŋäuä.
23566	MAT 12:8	Iiŋä etaŋgi he iqueqä quatiŋqä maqŋqä epu, Nyaqä ämaqä iquauŋi haŋä-iqä hiŋgi ävätqäŋä. Nyi iiŋä etqe, tiiŋiqä. Ämaqeuqä Ymeqä Ekqä Iqu Sämbatqä hiunji hapä pmeqä iuŋi ämitqänä. Nyi tä qäqunjqä” ätukqe.
23568	MAT 12:10	Iqiŋi, ämaqä hipa hŋgiŋi quvqä-täŋä hŋqu äpmamiŋqe. Iŋgaŋi Parisi iqua Jisasi Ique kukŋuä mitpnuwä diŋqä yatŋqä tiiŋä äwikuwi. “Sämbatqä hiunji hapä pmeqäŋgaŋi, ne ämaqä yaqä iquauŋi äŋguä imäkqe, ii äŋguätanä, ä änääŋgä?”
23569	MAT 12:11	Iqu kimaŋi, tiiŋä ätukqe. “Ämaqä hiyaqä awä iqisaŋä hŋqu, sipsipqä-täŋä-qu eä, itaŋga Sämbatqä hiunji hapä pmeqäŋgaŋi sipsipqä iqu qua hovqä iu äpäwitqe, iqu äänä imäkäniqiyä? He näqŋqeqä. Ämaqä iqu sipsipqe a ämaqätätä, äkäka yäpaqä täŋgisa ätuma yapäŋqiyä.
23570	MAT 12:12	Iŋi ämaqä di sipsipqä duŋi ämäwqätäutaŋgqeŋqe, Sämbatqä hiunji hapä pmeqäŋga suqä äŋguä imäkqe, ii äŋguänäŋiqä” ätukqe.
23575	MAT 12:17	Suqä e imäkmiŋqe, Iqu kukŋuä Goti Hanjuwä Iqu hiŋuä-tqä Asayä iqueqä maŋä iuta ätkqä iunä naqä-qakuä timäutŋqä imäkkqe. Kukŋui, tiiŋiqä.
23584	MAT 12:26	Iŋi tiiŋä-pqe inänji. Setänä iqu, iqueqä dŋä hŋque huätä ändowatätqe, ne näqŋqeqä, iqueqä ämaqä iqua awä äpatŋgäuä. Iŋi iqu qua täu ämitŋqe, äpakänä mämiqä yäniqe.
23589	MAT 12:31	Iiŋiŋqe, Nyi he tiiŋä etqänä. Suqä quvqä eeqänäŋitä, kukŋuä quvqetä, qokä-apäkä iqua imäkmipqe, Goti Hanjuwä Iqu huätä mamäuŋqiyä. Iŋäqe, ämaqä hŋqu Dŋä Äŋguä Iquenyqä kukŋuä quvqä ätmitätqe, Goti Hanjuwä Iqu iqueqä suqä quvqe, huätäŋi änä mämamäuqä da iniqeqä.
23595	MAT 12:37	Si kukŋuä äŋguä tquki etaŋgutqe, Goti Hanjuwä Iqu, ‘Si ämaqä jänänäŋukiyqä’ ktäniqeqä, ŋŋ si kukŋuä quvqä tquki etaŋgutqe, Goti Hanjuwä Iqu, ‘Si ämaqä quvqukiyqä’ ktäniqeqä” ätukqe.
23596	MAT 12:38	Iqu e tquaŋga, ämaqä kukŋuä-suqeŋqä näqŋqä hŋquatä, Parisi hŋquatä, Iqueŋi tiiŋä ätukuwi. “Ämotqueqä Iqukiyä, ne tiiŋiŋqä äneŋgiyä. Si Goti Hanjuwä Iqueqä Wäuŋuä Imäkquki eäŋi, ne ‘naqä-qakuä-queqä’ kŋuä neyätŋqe, mänätquayä.”
23597	MAT 12:39	Iqu iquauqä kukŋui, kimaŋi tiiŋä ätukqe. “Qokä-apäkä täŋga äpmeŋuwä iquenä, he apäkä qokiqu äväma qaŋä hiŋgi qŋqä eŋqä-paŋä, quvqä eäpu, Goti Hanjuwä Iqueŋqe qänaknä miqä-quenjqä. He ‘Ne Sinyqä näqŋqä metuŋquä diŋqä, mänätquayä’ ändquwä-qe, Nyi iiŋi mimäkqä imqänä. He näqŋqä mapŋqe, hiŋuä-tqä Jona iqu qeyqä.
23600	MAT 12:42	Hiŋuiqänäŋi apäkä, qua hituŋuä nämä äwiŋqä iu miqä naqä ii, Solomonä iqueqä kukŋuä näqŋqe qätä wiyätŋqä äpkqeqä. Iŋäqe täŋgaŋi Ämaqä Solomonä ique Ämäwqätäuŋqä Iqu täqi qäyä pmetaŋgi, ämaqe Ique qätä mäwiqä itqäŋuwiqä. Iiŋiŋqe hiunji Goti Hanjuwä Iqu qokä-apäkä iwäsäutqäŋgaŋi, apäkä naqä ii, ävautä ämaqä täŋga äpmeŋuwä iquauqä suqä quvqeŋqä awä täniqeqä.
23603	MAT 12:45	Iiŋä äqunäqe, iqu äwätä dŋä quvqä 7 hŋqua itmeŋqiyä. Dŋä iquauqä quvqe, dŋä kiŋganäŋä iqueqä quvqeu ämäwqätäuŋqiyä. Iquau itmetä, qu aŋä yäpä yäŋgisa äpaquväpu pmapŋqäuä. Ämaqä iqu hiŋuiqänäŋi iiŋänäŋä quvqä äpmamiŋqä-qe, täŋgaŋi aaŋä quvqä kuapänä pmeŋqiyä. Suqä quvqä asä iutaŋi, ämaqä quvqä täŋga äpmeŋuwä iquauŋi äwimeŋqiyä” ätukqe.
23605	MAT 12:47	Itaŋi ämaqä hŋqu Iqueŋi, “Hueqä” ätukqe, “Tqä tnatä tuŋgukuatä, Sitä kukŋuä anä tpŋqä yäpaqä täŋgisa ätqäuŋäuä.”
23618	MAT 13:10	Qänakndaŋi, Iqueqä wäuŋuäŋqä ämotquamiŋqä iqua äpäpu, Jisasi Iqueŋi yatŋqä äväpu, “Si qokä-apäkä iquauŋi, kukŋuä ktqä inä suŋqä tuätqäŋinyä?” ätukuwi.
23627	MAT 13:19	Ämaqe, qu Goti Qäukuä Yätutaŋä Iqunä miqeuŋqä kukŋui qätä äwiyäpu, kiqä qakuiŋqä näqŋqä mämeqä itqäŋuwä iqua, qu kuä uwqä hänaqä iqi äpäkŋgqä-paŋä-quaiqä. Setänä iqu äwimetä, kukŋuä Goti Hanjuwä Iqu quwqä kŋuä indqäŋqeu hiqaŋgqe, huätä maqänä ämotautŋqe.
23636	MAT 13:28	Iqu iquau kimaŋi, ‘Suqä iqu, ämaqä himä-wiuŋqä hŋqu imäkkqeqä’ tuäniqeqä. Itaŋi iqua yatŋqä wipnuwiqä. ‘Ne äwätanä, qätaqä quvqe ekautanä, aquvä maqiyatuŋqueŋqä äkiŋgiyä?’ tupnuwiqä.
23644	MAT 13:36	Jisasi Iqu ämaqä iu ävämaŋi, aŋä yäpä iŋgisa qe äpaqukqe. Itaŋi Iqueqä wäuŋuäŋqä ämotquamiŋqä iqua Iquenyqä äpäpu ätukuwi. “Kukŋuä ktqä qätaqä quvqä wäuŋuä iuta äukautŋqeŋqe, Si ne kiqä quatiŋqä awä natiyä.”
23646	MAT 13:38	Wäuŋui, ii qua tqueqä. Kuä uwqä äŋguänäŋi, qokä-apäkä Goti Qäukuä Yätutaŋä Iqunä miqä iutaŋä iquaiqä. Qätaqä quvqe, Setänä iqueqä ämaqä iquayqä.