23220	MAT 1:7	Salomoŋ a wa Robowam. Robowam a wa Abiya. Abiya a wa Asaf.
23221	MAT 1:8	Asaf a wa Zozafat. Zozafat a wa Zoram. Zoram a wa Oziyas.
23229	MAT 1:16	Zakob a wa Yusufa tuk. Neŋgeye na, zal i Mari nakə a wa Yesu, tə zalay Kəriste aye.
23230	MAT 1:17	A gəs abəra ka Abraham hus ka Davit na, slala kuro gər eye faɗ. Ada a gəs abəra ka Davit hus ahəl nakə tə gəs tay ha Israyel hay a Babilon aye na, slala kuro gər eye faɗ. Sa na, a gəs abəra ka məgəse tay ha Israyel hay a Babilon hus ka Kəriste na, slala kuro gər eye faɗ.
23231	MAT 1:18	Anaŋ ma kəkay nakə tə wa Yesu Kəriste aye. May ŋgay na, tə zalay Mari, neŋgeye mədel i Yusufa. Ane tuk na, ahəl nakə ta zla bo zuk bay aye na, kiye a yay a Mari ta gədaŋ i Məsəfəre Tsəɗaŋŋa eye.
23232	MAT 1:19	Yusufa mədel ŋgay na, neŋgeye ndo i deɗek kame i Mbəlom. A say məndəɗe horoy ka Mari kame i ndo hay bay. A dzala mə gər ŋgay məgəre ha mədel ŋgay ta məkal.
23233	MAT 1:20	Həlay nakə neŋgeye faya ma dzaliye andza niye na, gawla i Mbəlom a bəzay ha bo ma məsine, a gwaɗay: «Yusufa, slala i Davit, kâ dzədzar məzle mədel yak Mari bay. Hərwi kiye a yay a Mari na, ta gədaŋ i Məsəfəre Tsəɗaŋŋa eye.
23237	MAT 1:24	Yusufa a pəɗeke abəra ka məndzehəre na, a ge wu nakə gawla i Mbəlom a gwaɗay ge aye. A zla na Mari andza ŋgwas ŋgay a gay ŋgay.
23238	MAT 1:25	Ane tuk na, ta dzapa zuk bay hus a pat nakə Mari a wa na wawa hasləka eye. Ada Yusufa ma zaleye na, Yesu.
23242	MAT 2:4	A zalatay a bagwar i ndo neheye tə vəlaway wu a Mbəlom aye ta ndo neheye tə dzaŋgawa bazlam i Mbəlom mapala eye, a tsətsah fataya a gwaɗatay: «Tə wa Kəriste na, məŋgay?»
23243	MAT 2:5	Ta mbəɗay faya, tə gwaɗay: «Tə wa Kəriste na, ma Betelehem, ka dala i Yahuda. Hərwi ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom a watsa, a gwaɗ:
23245	MAT 2:7	Yawa! Herod a zalatay a ndo matəkay ɗəre a wurzla hay ta məkal. A tsətsah fataya, a gwaɗatay: «Ka ŋgatumay a wurzla ŋgay eye a tsaraw na, a həlay waray?»
23247	MAT 2:9	Ndo neheye tə tsəne bazlam i bəy na, tə həl bo, ti ye. Ahəl nakə faya ta diye na, tə ŋgatay a wurzla nakə a tsaraw mə bəzay aye faya ma diye kame tay. A husa ka gər i gay nakə wawa mə ɗəma aye na, a lətse.
23249	MAT 2:11	Tə fələkwa a gay, ti ye naha, tə ŋgatay a wawa ta may ŋgay Mari. Ta dəkway gurmets, tə ɗəslay ha gər. Tsa na, tə pəla ha wu tay hay, tə vəlay wu kəriye a wawa niye. Tə vəlay gura, wu andaya tə zalay eŋseŋs ada ta mir.
23251	MAT 2:13	Ahəl nakə ndo matəkay ɗəre a wurzla hay ti ye wu tay na, gawla i Mbəlom a yaw ka təv i Yusufa ma məsine. A gwaɗay: «Lətse, zla na wawa ta may ŋgay, hwayum a Ezipt. Ndza mə ɗəma hus a pat nakə na gwaɗakeye maw aye, bəna Herod faya ma pəliye wawa nakay məkəɗe na.»
23252	MAT 2:14	Yusufa a tsəne andza niye na, a lətse, a ye tay ha wawa ta may ŋgay a Ezipt ta həvaɗ.
23254	MAT 2:16	Herod a zəba faya ndo matəkay ɗəre a wurzla hay ta vay gər na, a ndalay haladzay. Tsa na, a slər ndo hay, a vəlatay tsəveɗ ka məkəɗe wawa hasləka eye tebiye a dazlay ka neheye a sla məve sulo bay aye ma Betelehem ada ma gəma neheye tə mbay naha aye.
23256	MAT 2:18	«Mawude a tsənew abəra ma gəma i Rama, mətuwe tə zlazlay haladzay mə ɗəma. Rasel faya ma tuwiye wawa ŋgay hay. Ɗaɗa a say məgəse ɗərev abəra ka mətuwe bay, hərwi wawa ŋgay hay andaya sa bay.»
23257	MAT 2:19	Ma dəba eye Herod a mət na, gawla i Mbəlom a yaw ka təv i Yusufa ma məsine ma Ezipt.
23259	MAT 2:21	Yusufa a tsəne andza niye na, a zla na wawa ta may ŋgay, a mbəɗa gər a gəma i Israyel.
23260	MAT 2:22	Ane tuk na, Yusufa a tsəne Arkelawos kə ndza a bəy i bəba ŋgay Herod ka dala i Yahuda na, a dzədzar haladzay mede a ɗəma. Məsine a gay sa, Mbəlom a ɗay ha wu nakə ma giye. Tsa na, a ye a Galile.
23262	MAT 3:1	A həlay niye na, Yuhana madzəhuɓe ndo a yam a ndohwaw mə kəsaf i Yahuda, a ɗawa ha bazlam i Mbəlom,
23264	MAT 3:3	Yuhana na, ndo nakə Ezay ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom a tsik faya, a gwaɗ: «Ndo faya ma wudiye mə kəsaf, a gwaɗ: Lambaɗumay tsəveɗ a Bəy Maduweŋ, lambaɗumay tsəveɗ hay fehe lele tâ hədzak bay.»
23265	MAT 3:4	Yuhana a pawa ka bo na, petekeɗ maŋgara eye ta məkwets i zləgweme. A ɓarawa bəzihuɗ ŋgay na, ta həzlay. A ndayawa mə kəsaf niye na, heyew ta wum.
23270	MAT 3:9	Kâ dzalum mə gər kurom: “Nəmay na, wawa i Abraham hay sa na, ma ta gamay mey?” bay! Sərum ha na, Mbəlom ma sliye faya məge tay ha kwar neheye anaŋ aye wawa i Abraham hay.
23271	MAT 3:10	Ɓa hadzaya maləva bo eye məɗəse tay ha dərizl i gərɗaf hay fəroɗ abəra ka dala. Dərizl i gərɗaf neheye tebiye tə wa hohway ŋgwalak eye bay aye na, ta ɗəsiye tay ha ada ta kaliye tay ha ako.»
23272	MAT 3:11	«Neŋ na, na dzəhuɓiye kurom ha a yam tsa hərwi məɗe ha na, ka mbəɗum ha mede kurom. Ane tuk na, ndo nakə ma deyeweye kame ga aye na, neŋgeye a ze ga ta gədaŋ. Neŋ na sla matsakway ahaya tahərak ŋgay hay abəra mə sik bay. Neŋgeye na, ma dzəhuɓiye kurom ha ta Məsəfəre Tsəɗaŋŋa eye ada ta ako.
23276	MAT 3:15	Ane tuk na, Yesu a mbəɗay faya, a gwaɗay: «Təma, mâ ge bo andza niye anəke. Wu nakə Mbəlom a tsətsah aye ka gakweye andza nakə a tsik aye.» Yuhana a təma bazlam i Yesu nakə a tsikay aye. A dzəhuɓ ha Yesu a yam tuk.
23277	MAT 3:16	A dzəhuɓ ha a yam tsa na, Yesu a tsalaw abəra ma yam. Kwayaŋŋa magərmbəlom a həndək tuwaŋ, ada Yesu a ŋgatay a Məsəfəre i Mbəlom a mbəzlaw andza bodobodo, a yaw a ndza faya.
23278	MAT 3:17	Tsa na, mətsike me a tsənew mə mbəlom, a gwaɗ: «Nakay na, wawa ga, na wuɗa na haladzay. Ɗərev ga faya ma ŋgwasiye tə neŋgeye.»
23279	MAT 4:1	Ma dəba eye na, Məsəfəre i Mbəlom a ye ha Yesu a makulkwandah hərwi ada Fakalaw mâ səpat na.
23280	MAT 4:2	Yesu a ndza məhəne kuro kuro faɗ, həpat həvaɗ ze mənde wu mənday. Ma dəba eye na, may a wur faya.
23282	MAT 4:4	Yesu a mbəɗay faya, a gwaɗay: «Mawatsa eye mə bazlam i Mbəlom na, ndo zezeŋ ma ndziye na, ta wu mənday ɗekɗek tsa bay, ane tuk na, ma ndziye tə bazlam nakə Mbəlom a tsik aye tebiye.»
23285	MAT 4:7	Yesu a mbəɗay faya, a gwaɗay: «Mawatsa eye mə bazlam i Mbəlom na, a gwaɗ: “Kâ dza ha Bəy Maduweŋ yak Mbəlom bay.”»
23291	MAT 4:13	Ahəl nakə faya ma diye na, a ye ta Nazaret təday, tsa na, a ye abəra mə ɗəma, a ye a Kafernahum ka tsakay i dəlov i Galile, ma gəma i Zabulon ta Naftali.
23293	MAT 4:15	«Nəkurom ndo neheye ma gəma i Zabulon ta Naftali, ta nəkurom neheye ka tsəveɗ mede a dəlov, ta diye i magayam i Yurdum aye, a nəkurom neheye ma Galile mandza eye mə walaŋ i ndo neheye Yahuda hay bay aye!
23296	MAT 4:18	Yesu faya ma diye ta tsakay i dəlov i Galile na, a ndzay a gər a ndo wuray sulo ta malamar ŋgay. Neŋgeɗ na, Simoŋ nakə tə zalay Piyer neŋgeye ta malamar ŋgay Aŋdəre. Nəteye ndo məgəse kəlef hay, faya ta kaliye gadaŋ tay a dəlov.
23297	MAT 4:19	Yesu a gwaɗatay: «Dumara, pumeŋ bəzay. Anəke faya ka həlumeye kəlef, ane tuk na, na təriye kurom ha ndo məhəlaw ndo hay.»
23299	MAT 4:21	Yesu a ye kame dəreŋ tsekweŋ sa na, a ndzatay a gər a ndo mekeleŋ eye sulo ta malamar ŋgay sa, Yakuba ta Yuhana wawa i Dzebede hay. Nəteye mə kwalalaŋ i yam tay ta bəba tay Dzebede, faya ta lambaɗiye gadaŋ tay hay. Yesu a zalatay.
23302	MAT 4:24	Labara i Yesu a ɗa zləm kwa ka dala i Siri tebiye. Tə həlayaw ndo neheye faya ta siye ɗəretsətseh ta ɗəvats hay wal wal aye, ndo neheye fakalaw mə bo tay aye, ndo neheye mahorvov a gatay aye, ada ta ndo neheye matəra eye hay. Yesu a mbəl tay ha.
23307	MAT 5:4	«Məŋgwese ka ndo neheye faya ta tuwiye, hərwi Mbəlom ma matay naha ɗərev.
23309	MAT 5:6	«Məŋgwese ka ndo neheye may a wur fataya ada yam a gatay aye hərwi marəhe ha gər a Mbəlom, hərwi Mbəlom ma vəlateye wu nakə a satay aye.
23310	MAT 5:7	«Məŋgwese ka ndo neheye faya ta giye ŋgwalak a siye i ndo hay aye, hərwi Mbəlom ma gateye a ɗəma ŋgwalak dərmak.
23312	MAT 5:9	«Məŋgwese ka ndo neheye nəteye faya ta miye tay ha ka bo ndo hay hərwi ada tâ ndza zay aye, hərwi Mbəlom ma zalateye na, wawa ga hay.
23313	MAT 5:10	«Məŋgwese ka ndo neheye faya ta sateye ɗəretsətseh hərwi nakə faya ta giye məsler nakə a yay a gər a Mbəlom aye, hərwi Bəy i Mbəlom na, i tay.
23314	MAT 5:11	«Məŋgwese ka nəkurom taɗə ndo hay ta tsaɗakum, ta sakum ɗəretsətseh, ada taɗə faya ta tsikiye fakuma wu neheye ŋgwalak eye bay ada ta rawiye fakuma me hərwi nakə ka dzalum ha ka neŋ aye.
23318	MAT 5:15	Ta pa ako ka lalam na, ta hurəkwiye faya gəse bay. Ta piye na ɗuh na, ka wu məpe lalam hərwi ada mâ dəvatay a ndo neheye mə gay aye tebiye.
23319	MAT 5:16	Andza niye dərmak, mede kurom mâ zəba kame i ndo hay andza dzaydzay nakə ma dəvateye a ndo hay aye, hərwi ada siye tâ ŋgatay a ŋgwalak nakə faya ka gumeye ada tâ zambaɗay a Bəba kurom mə mbəlom.»
23321	MAT 5:18	Hərwi niye neŋ faya na tsikakumeye, sərum ha, kə ge magərmbəlom ta dala nəteye andaya huya na, ndəray ma sliye məmbete ha wuray kwa tsekweŋ abəra mə bazlam mapala eye bay. Kwa “i”, kəgəbay wu nakə mawatsa eye tsekweŋ bəbay na, ma mbatiye bay, wu tebiye ma giye bo təday.
23322	MAT 5:19	Hərwi niye, ndoweye kə gər ha bazlam mapala eye nəte, kwa tsekweŋ eye, ada faya ma ɗatay ha a ndo hay tâ ge andza neŋgeye na, neŋgeye ma təriye tsekweŋ ma Bəy i Mbəlom. Ane tuk na, taɗə ndoweye ka rəhay ha gər a bazlam mapala ada ka tətikatay a siye i ndo hay tâ rəhay ha gər dərmak na, neŋgeye ma təriye bagwar eye ma Bəy i Mbəlom.
23323	MAT 5:20	Hərwi niye neŋ faya na gwaɗumeye sa: Kə ge ka rəhumay ha gər a bazlam i Musa mapala eye a ze i ndo neheye tə dzaŋgawa bazlam i Mbəlom mapala eye ta Farisa hay bay aye na, ka deyumeye a Bəy i Mbəlom bay.»
23325	MAT 5:22	Ane tuk na, neŋ faya na gwaɗakumeye: Taɗə ndoweye kə ge mevel ka malamar ŋgay na, ɗa ta diye ha kame i ndo məge sariya. Taɗə ndoweye kə gwaɗay a malamar ŋgay: “Nəkar matərakahaŋ eye” na, ɗa ta diye ha kame i ndo mələve dala hay, ta geye sariya. Ada taɗə ndoweye kə gwaɗay a malamar ŋgay: “Nəkar ka dze” na, ta kaliye ha a ako nakə ɗaɗa ma mbatiye bay aye.
23328	MAT 5:25	«Taɗə ka gum a bo wuray ta ndo, nəkurom ka tsəveɗ faya ka deyumeye a sariya na, mum ha ka bo bazlam, sərum bo bəna, mâ ye kar ha kame i ndo məge sariya təday bay. Hərwi ki ye kar ha ka təv i ndo məge sariya hay na, ta vəlay kar ha a həlay i sidzew hay. Ta kaliye kar ha a daŋgay.
23331	MAT 5:28	Ane tuk na, neŋ faya na gwaɗakumeye: Ndoweye ka zəba ka ŋgwas, kə ge faya ɗəre a say a bor i bo ŋgay na, ɓa kə ge madama mə ɗərev ŋgay ta ŋgwas eye niye tsɨy.
23335	MAT 5:32	Ane tuk na, neŋ faya na gwaɗumeye: Ndoweye ka həhar na ŋgwas ŋgay kəriye kə ge madama bay na, ki ye a zal na, neŋgeye a təra ha ndo məge madama. Ada ndo nakə a zla ŋgwas nakə ta həhar na aye bəbay kə ge madama.»
23337	MAT 5:34	Ane tuk na, neŋ faya na gwaɗakumeye: Kâ mbaɗum bay tebiye. Kâ mbaɗum ta mbəlom bay hərwi Mbəlom mandza eye na, mə ɗəma.
23339	MAT 5:36	Kâ mbaɗa tə gər yak bay, hərwi ka sliye faya matəre ha məkwets i gər yak kuɗekuɗek kəgəbay zeŋzeŋ na, ka sliye faya bay.
23340	MAT 5:37	Kə ge ayaw na, gwaɗum ayaw! Kə ge aʼay na, gwaɗum aʼay ɗekɗek tsa. Wu nakə ta səkah ha faya sa aye na, a yaw abəra mə Fakalaw.»
23342	MAT 5:39	Ane tuk na, neŋ faya na gwaɗakumeye: Taɗə ndoweye kə gakum seweɗ na, kâ mumay ha a ɗəma bay. Ɗuh taɗə ndoweye kə faka ka maholom i həlay i mənday na, mbəɗay ha maholom i həlay i gula dərmak mâ faka faya.
23343	MAT 5:40	Taɗə a say a ndoweye mede kar ha kame i ndo məge sariya hərwi məzle fakaya abəra məkelkabo yak wawa eye na, gəray ha faya kələmedze eye, mâ zla na dərmak.
23344	MAT 5:41	Taɗə a say a ndoweye məgaka kutoŋ, a gwaɗaka: “Zleŋ na wu ga anaŋ amba daladal” na, səkahay ha faya zlay na dəreŋ lele.
23345	MAT 5:42	Ndoweye ka tsətsah fakaya wu na, vəlay. Ndoweye ka tsətsah fakaya gwedere i wu na, kâ kərahay ha bay, vəlay.»
23347	MAT 5:44	Ane tuk na, neŋ faya na gwaɗumeye: Wuɗum ndo məne ɗəre kurom hay. Ɗuwulumay me a Mbəlom hərwi ndo neheye faya ta sakumeye ɗəretsətseh aye.
23350	MAT 5:47	Ada taɗə faya ka tsikumateye me a malamar kurom hay ɗekɗek na, ada wu nakə ka gum a ze ndo hay aye na, wuye mey? Kwa ndo neheye tə sər Mbəlom bay aye na, tə ge a ze i kurom.
23352	MAT 6:1	Yesu a gwaɗatay sa: «Gum metsehe! A sakum məge wu nakə bazlam mapala eye a tsətsah fakuma gum aye na, kâ gum kame i ndo hay tebiye bay hərwi ada tâ zəba fakuma bay. Ka gum andza niye bay na, Bəba kurom mə mbəlom ma vəlakumeye magogoy kurom bay.
23354	MAT 6:3	Nəkar na, taɗə ka vəleye wu a ndo i mətawak tə həlay i mənday na, həlay i gula yak mâ sər faya bay.
23356	MAT 6:5	Yesu a gwaɗatay sa: «Ahəl nakə ka ɗuwulumeye me a Mbəlom aye na, kâ gum andza i ndo i bəbərek hay bay. Nəteye na, ta wuɗa maɗuwule me mə gay i maɗuwule me ta mələtse ada ka mazlazlaŋ i tsəveɗ hərwi ada ndo hay tebiye tâ ŋgatatay. Neŋ faya na gwaɗakumeye: Sərum ha, nəteye na, ɓa ta huta magogoy tay tsɨy.
23358	MAT 6:7	Ahəl nakə faya ka ɗuwulumeye me na, kâ ɗuwulum vəɗvəɗ haladzay andza i ndo neheye tə sər Mbəlom bay aye bay. Tə dzala mə gər tay ta ɗuwulay me a Mbəlom vəɗvəɗ haladzay na, Mbəlom ma tsəniye tay na.
23367	MAT 6:16	Yesu a gwaɗatay sa: «Taɗə faya ka gumeye daliyam na, kâ gum andza ndo i bəbərek hay bay. Nəteye na, ta mbəɗawa ha ɗəre tay andza ta mətiye hərwi ada ndo hay tâ zəba fataya nəteye faya ta giye daliyam. Faya na gwaɗumeye: Sərum ha nəteye na, ta huta magogoy tay tsɨy.
23368	MAT 6:17	Ane tuk na, a saka ka giye daliyam na, bara ɗəre ada faɗa mal ka məkwets i gər yak lele.
23369	MAT 6:18	Andza niye, ndo hay ta səriye ha nəkar faya ka giye daliyam bay. Ane tuk na, Bəba yak nakə mandza eye ma təv maŋgaha eye neŋgeye nəte ŋgweŋ a sər ha. Faya ma ŋgateye a wu nakə maŋgaha eye faya ka giye aye. Ada mata vəlaka magogoy yak na, neŋgeye.»
23371	MAT 6:20	Hayumay gər a zlele kurom na, a mbəlom. Mə ɗəma na, mətul hay ta reŋgez ta nasiye ha bay, məkal hay ta sliye faya mede makəle ahaya bay.
23375	MAT 6:24	Yesu a gwaɗatay sa: «Ndəray ma sliye məge məsler a ndo i gay ŋgay hay sulo bay. Hərwi pat neŋgeɗ na, ma geye seweɗ a ndo ŋgay neŋgeɗ, ma wuɗiye na neŋgeɗ lele. Kəgəbay ma gəseye me a ndo neŋgeɗ, a ndo neŋgeɗ ma gəseye me bay tebiye. Nəkurom bəbay, ka slumeye faya məge məsler a Mbəlom ada a suloy sulo sulo bay.»
23376	MAT 6:25	Yesu a gwaɗatay sa: «Hərwi niye, neŋ faya na tsikakumeye: Kâ dzalum gər hərwi wu mənday kəgəbay hərwi wu məsay, kəgəbay hərwi petekeɗ bay. Hərwi məsəfəre na, a ze wu mənday ada bo kurom na, a ze petekeɗ segey.
23377	MAT 6:26	Zəbum ka ɗiyeŋ hay təday. Ta sləga bay, tə pala wu tay tə hayay gər a wuray a de bay. Ane tuk na, Bəba kurom mə mbəlom faya ma vəlateye wu mənday. Nəkurom na, ka zum tay ha ɗiyeŋ ha haladzay.
23378	MAT 6:27	«Way nakə mə walaŋ kurom ma sliye faya masəkah ha məndze ŋgay ka məndzibəra ta mədzele gər ŋgay nakə faya ma dzaliye aye na, way?
23381	MAT 6:30	Andza niye Mbəlom na, faya ma pateye ka bo petekeɗ a guzer hay ka bəgom nakay. Tədœ na, guzer niye hay ta kuliye. Ta kula na, ta kaliye tay ha a ako. Kə ge andza niye na, nəkurom ɗuh Mbəlom ma pakumeye petekeɗ ka bo ma ziye i guzer hay bəɗaw? Kwa a nəkurom neheye mədzal gər tsekweŋ aye bəɗaw!
23387	MAT 7:2	Hərwi Mbəlom ma gakumeye sariya andza nakə faya ka gumateye a siye i ndo hay aye dərmak. Ma ləvakumeye wu tə wu nakə ka ləvawumatay wu a ndo hay aye.
23390	MAT 7:5	Nəkar ndo i bəbərek, lah faya məzle ahaya mayako abəra mə ɗəre yak təday ada ka ŋgateye a ɗəre kwetseh kwetseh. Ka zlaya ahaya tsakwal abəra mə ɗəre i malamar yak tuk.
23391	MAT 7:6	«Wu nakə tsəɗaŋŋa eye na, kâ vəlumatay a kəra hay bay. Ka vəlumatay na, ta mbəɗiye gər fakuma, ta ŋguraɗiye kurom ha. Wu i maslawa kurom hay na, kâ kutsumatay ha a madəras hay bay bəna ta hatsakumeye faya tə sik.»