23246	MAT 2:8	Dandu nì techuún‑tené cùhùn‑nè ñuu Belén, cachí‑te xi‑né: ―Cuahán‑nsià ñuu mà, te ndàcàtnùhù váha‑nsia nansa ndisa iá sàhà méè mà, dandu nacachitnùhu‑nsia xìˊ, vàchi yùhù, cuní stnáì cùhìn cahvi stnáì‑vè ―nì cachì‑te.
23253	MAT 2:15	Te ñuu mà nì sandoo‑ne dècuèndè nì xìhì Herodes. Te divi ducán nì cuu sàhà‑ñá ni cuú ndísá palabra yohó nì cachitnùhu Stoho‑ndà Señor antes na ní càhàn iin ana cáhàn cuenta xi‑ya: “Dècuèndè ñuu Egipto nì cani Dèhemanìˊ ñà‑ndixi‑ya”.
23272	MAT 3:11	Vàchi yùhù, tècuìí quidá íìˊ mii‑nsiá na cuú‑nsiá arrepentir; doco nchícùn gà vàxi ana chicá cahnú poder‑xi nùù yùhù: te ni có‑nâtùi (cundui nahi mozo xi‑ya) ñà‑chindeí quee ndìsàn‑yá. Doco mii‑yá, tìxi Espíritu Ìì xí Dios icúmí‑yâ quida iì‑yá anima‑nsià. Te na quidá ñuhu, ducán icúmí‑yâ quida stná‑yà xì‑nsiá (dandáñúhú stnâ‑yà ñà‑có‑ndiàá).
23275	MAT 3:14	Doco nècuàchìmà, có‑cùní‑nè, vàchi cachí‑nè xì‑yá: ―Yùhù xiñuhí cuhiìˊ quida mii‑ní, màdìá mii‑ní quixi‑ní nùù yùhù, (te cuhiì‑ní).
23278	MAT 3:17	Dandu nì tiacu nì càhàn iin ana cáhàn ansivi, cachí‑yà: ―Dèhemanìˊ nduú ana yohó, te cudíì cuáhà inì sàhà‑yá.
23287	MAT 4:9	Dandu nì cachì‑si xi‑yá: ―Yùhù dacútâhvìˊ mii‑ní nsidaa ñuu jaàn nú ni mácuììn sìsì‑ní nùí, te cahvi‑ní yùhù.
23317	MAT 5:14	’Na quidá stná orá datnúù, ducán quidá stná mii‑nsiá ñuhìví yohó. Te ducán nduú stná‑nsià na iin ñuu tuí dìnì iin yucù, vàchi mà cúí coo dèháˋ nùù nèhivì.
23318	MAT 5:15	Stná iin lámpara, có‑nàcuícun‑ndañá ñà‑coo dèháˋ tìxi iin ìcà; còó. Sácùnùú ducún‑ñà sàhà‑ñá cutnuà, te cutùi nùù nsidaa nèhivì quíhvi vehe.
23321	MAT 5:18	Te ñà‑ndáà nduá cachíˋ xì‑nsiá yohó, mate nsihi ansivi xi ñuhìví, doco mà nunca ndañuhu ni‑iin palabra xi ley mà, te ni‑iin xaan tii xán dècuèndè cuu ndisa nsidaa ñà‑ndùá cacháˋ.
23323	MAT 5:20	Vàchi yùhù cachíˋ xì‑nsiá, chicá viì xiñuhu quida‑nsia nùù nècuàchì ley xi veheñùhu, xì nùù stná nècuàchì fariseu, vàchi nú coó, mà nunca sàà‑nsià cuni‑nsià ñuhìví ìì xí mii‑yá iá ansivi.
23325	MAT 5:22	Doco yùhù cachíˋ, mate cuísi ni cuídà ini‑nsià sàhà ñanìtnaha‑nsia, doco icúmí ndundaà sàhà stnámà. Te nú ni cachí‑nsià xì ñanìtnaha‑nsia neciu‑nè, dandu icúmí ndundaà stná sàhájàn nùù juez chicá cusáhnû; doco nú ni cachí‑nsià xì ñanìtnaha‑nsia tonto‑nè, dandu cuidadu cundoo‑nsia, vàchi dècuèndè ñuhu andea ndiatu‑xi‑nsiá.
23329	MAT 5:26	Vàchi ñà‑ndáà nduá cachíˋ xì‑nsiá yohó, nú ducan ni cuu‑xi‑nsiá, dandu mà quéé‑nsiá dècuèndè nú sànì dànáà nsìhí‑nsiá nsidaa ñà‑ndùá iníhícá‑nsiâ.
23331	MAT 5:28	Doco yùhù, (más gà) cachíˋ xì‑nsiá vichi, vàchi nú cuisì indéhe iin tiàa iin nècuàchì ñahà, te xího‑téné, dandu dava‑ni queámà na ian sànì quida‑tè cuàchi xi nècuàchìmà, vàchi iá cuàchi ma anima‑te.
23335	MAT 5:32	Doco yùhù cachíˋ, nú ni caté iin tiàa ñahàdìhí‑te, te màdìá nì cáhàn‑ña xi inga tiàa nduá, dandu cuàchi cundua nú ni nándàhà tú‑ña, vàchi (còá dìsáhà‑xí) cate nècuàchì primeru mà‑ñá. Te iin nècuàchì nandàhà xì ñahà nì xìtià mà, divi‑ni nsidá cuàchi stná‑nè.
23337	MAT 5:34	Doco yùhù cachíˋ, màsà nunca chinaha‑nsiá Dios sàhà iin chuun: ni màsà ndácùcahan‑nsiá ansivi, te chinaha‑nsiá mii‑yá sàhà ni‑iñàha, vàchi meru lugar ndé dandacú‑yá nduá (te solo mii‑yá dandacú‑yá nùá).
23342	MAT 5:39	Doco yùhù cachíˋ, màsà dúcun ndahà tnàhà‑ndà xì nècuàchì quidá quíní xí‑ndá. Vàchi nú ni caní‑né nùù‑ndà ladu cuàhá‑ndà, dandu ni cuáha stná‑ndà inga ladu‑ndà.
23347	MAT 5:44	Doco yùhù cachíˋ, xiñuhu cuu ini‑ndà sàhà nèhivì xiní ùhì xì‑ndà te casàhú viì‑ndà xì nèhivì xícàn chìhán dìquì‑ndà; te obra vàha ni quidá stná‑ndà sàhà nèhivì có‑xìñùhù xì‑ndà; te nú cânàhá‑nè xì‑ndà, te quidá quini‑ne xì‑ndà, dandu ni cácàn tàhvì‑ndà nùù Dios sàhà‑né.
23353	MAT 6:2	Ñàyùcàndùá, nú cuàhàn‑nsià dacútâhvì‑nsiá nècuàchì ndahví, màsà cátétnùhu‑nsia ñà‑jaàn. Vàchi ducán quidá nèhivì datiaá uun nduú nèhivì vàha, quidá váté‑nê obra xi‑ne veheñùhu ò calle sàhà‑ñá cuní‑nè ndee vàha‑ne nùù nèhivì. Te ñà‑ndáà nduá cachíˋ xì‑nsiá yohó: cuisì ñà‑jaàn cunduu ñà‑vàha nìhì‑né.
23354	MAT 6:3	Doco mii‑nsiá, na quidá‑nsiá iin obra, quida dèhé‑nsiàñà, dandu coo dèháˋ nùù nèhivì. Doco nùù Yua‑nda Dios, còó, vàchi indéhe‑yá, te nùù mii‑yá icúmí‑nsiâ nìhì‑nsiá ñà‑vàha xi‑nsia.
23356	MAT 6:5	’Na xícàn tàhvì‑nsiá nùù Dios, màsà quídá‑nsiá na quidá nècuàchì datiaá uun nduú nèhivì vàha. Vàchi mii‑né, cudíì ini‑nè cuita‑ne nacuatu‑ne veheñùhu ò esquina sàhà‑ñá cundehè nèhivì‑né. Doco ñà‑ndácuisì nduá yohó cachíˋ: cuisì ñà‑cundehè nècuàchìmàné cunduu ñà‑vàha xi‑ne.
23367	MAT 6:16	’Na iníhíì‑nsiá ndoó dòcó‑nsià, màsà dátiáâ‑nsiá cuhúún ini‑nsià. Vàchi ducán xíquida stná nècuàchì datiaá uun nduú nèhivì vàha, quidá cánûú‑nê ndoó‑né tnùnsí ini sàhà‑ñá cundaà ini nèhivì iníhíì‑né. Te ñà‑ndácuisì nduá cachíˋ xì‑nsiá vichi: cuisì ñà‑jaàn cunduu ñà‑vàha nìhì‑né.
23376	MAT 6:25	’Ñàyùcàndùá, yùhù cachíˋ xì‑nsiá, màsà nácání ini‑nsià sàhà vida xi‑nsia nansa nìhì‑nsiá ñà‑cuxi‑nsia coho‑nsia, te cundixi‑nsia. Còó, vàchi màdì cuísi ñà‑cuxi‑nda ndùá xiñuhu sàhà‑ñá cucumi‑nda iin vida ndiaha; te cuerpu xi‑nda, chicá ndiaáˋ nùù sìcoto ndixi‑nda.
23381	MAT 6:30	Iin ita, yùcù‑ni nduá (có‑ndiàá ndisa); quìvì vitni iáˋ campu, te tnaa sànì ìchà, vihini quèa xìtnù coca. Doco mate ducán nduá, ndiaha gá nì quidavàha Dios ita‑ñà. Ñàyùcàndùá, vihi gá icúmí‑yâ cuàhatahvì stná‑yà ndohó (ñà‑ndùá xiñuhu). Doco mii‑nsiá, iyuhu gá xiníndísâ‑nsiá mii‑yá.
23382	MAT 6:31	’Pues yùhù cachíˋ, màsà nácání ini‑nsià, te màsà cáchí‑nsià: “¿Índù tùi ñà‑cuxi‑nsi coho‑nsi, te cundixi‑nsi?”
23400	MAT 7:15	’Cuidadu cundoo‑nsia xì nèhivì tnùhù dananí úún cáhàn cuenta xi Dios, vàchi cutu vàxi‑ne (datiaá úún‑né mànì ini‑nè) nahi riì mansu, doco anima‑nè, còó, nahi lobu dana, ducán iáˋ.
23406	MAT 7:21	’Cuàhà nèhivì cachí‑nè xìˊ: “Stoho‑nsì Señor nduu‑ní”. Doco màdì nsidaa nècuàchìmà sàà‑nè cundoo‑ne ñuhìví ìì xí Yuamánìˊ iá ansivi; cuisì nèhivì quidá ndisa xi ñà‑ndùá cuní‑yà, divi sàà yucán.
23407	MAT 7:22	Te cunaha‑nsiá, na sáà quìvì (xìnu tiempu), dandu icúmí cuàhà nèhivì cachi‑nè xìˊ: “Stoho‑nsì Señor, sànì càhàn‑nsì cuenta xi‑ní, te nì ndacùcahan‑nsí quìvì‑ní; dècuèndè nì tavà stná‑nsì ñà‑malu ñuhú ini nèhivì, te cuàhà gá stná milagru nì quida‑nsi na ní ndacùcahan‑nsí quìvì‑ní”, cachi‑nè.
23408	MAT 7:23	Dandu yùhù naxiconihí nùù‑né, te cachì: “Tàcùníˋ nsiohó; cuahán‑ndâ iladu, vàchi cuàhà ñà‑chìcuéhè sànì quida‑ndá”.
23409	MAT 7:24	’Ñàyùcàndùá, nsidaa nèhivì iníní xí ñà‑ndùá cachíˋ, te quidá ndisa‑neà cumplir, nduú‑né na iin tiàa nchichí nì nanducu xi iin xaan ndé iá cavà fuerte, te yucán nì chinduhù‑né vehe‑ne.
23410	MAT 7:25	Daaní, nì quesaha nì cuun dana dàvì, te nì xìnu tèñuhu cuáhà. Dandu nì dàñà stná tàchì fuerte, te nì dùcùn nsidaámà ìcà vehe ma. Doco cónì ndùáˋ, vàchi nùù cavà fuerte indúhá.
23411	MAT 7:26	’Doco cunaha‑nsiá, nèhivì iníní uun xi ñà‑ndùá cachíˋ, te có‑quìhín casu‑nè, na iin tiàa ndañuhu nduú‑né, divi na iin tiàa nì quidavàha xi vehe‑xi dìquì ñusì‑ní.
23417	MAT 8:3	Dandu nì chituu Jesús ndahà‑yá nùù‑né, te nì cachi‑yà: ―Juùn. Vichi duha ni ndúvàha‑ní, cachíˋ xì‑ní. Dandu divi hora nì cachi‑yà xì‑né ducán, nì ndañuhu cuèhè xi‑ne.
23423	MAT 8:9	Vàchi yùhù, ndoó stná ana dandacu‑xi nùí, te mií, dandacú stnáì nùù soldadu xi. Nú ni cachíˋ xì iin‑tè: “Cuahán”, dandu cùhùn‑te; te ò nú ni cachíˋ xì ingà‑te: “Naha”, dandu quixi‑tè; te na cachí stnáì xì iin mozo xi: “Dohó quido”, dandu ducán quida‑te ―nì cachi capitán mà.
23433	MAT 8:19	Te daa nì tnàtuu stná iin nècuàchì ley xi veheñùhu, cachí‑nè xì‑yá: ―Maestro, dispuestu iéˋ cunchicuìn mii‑ní ndéni nì cui ni cúhùn‑ní.
23445	MAT 8:31	Ñàyùcàndùá, nì sacundahví nsidaa ñà‑malu mà nùù‑yá, cacháˋ: ―Nú cuàhàn‑ní tavà‑ní nsiùhù, dandu dayáha‑ní nsiùhù ini cochi cuàhà yucán.
23446	MAT 8:32	Dandu nì cachi‑yà xán: ―Cuahán‑ndâ, cachíˋ. Dandu nì caquee nsiha nì sàcùñuha ini cochi yucán. Ñàyùcàndùá, carrera nì canuu nsihi‑sì candiaa yucán, te nì còyo‑sì ndè mar nì càhà‑si.
23453	MAT 9:5	Cachi‑nsià xìˊ: ¿índù milagru nduú ñà‑chicá ùhì quida‑nda: a ñá‑cachi uun‑nda (xi nècuàchì cuhí) ñà‑xìcáhnû ini‑ndà sàhà cuàchi‑ne, te ò ñá‑cachi‑ndà xì‑né ni ndácuíín‑nè, te nacaca‑ne?
23461	MAT 9:13	Ñàyùcàndùá, cuahán‑nsià dacuahá‑nsiá nansa cuní cachi Dios nùù tutu ìì ndé cachí‑yà: “Chicá cudíì inì ñà‑cundehè ndahví stnahá‑nsiá, te màdìá cuàha‑nsia yùhù iin promesa”, cachí‑yà. Vàchi yùhù, màdì nèhivì nihnú ndàcuisì inì‑xi vàxi càhàn xìˊ ñà‑naxicocuíìn ini‑nè. Còó, nèhivì cuáchi vàxi nanduquí áma naxicocuíìn ini‑nè sàhà cuàchi‑ne ―nì cachi Jesús.
23477	MAT 9:29	Dandu nì chituu‑ya dìnìndàhá‑yà nduchìnúù‑né, te nì cachi‑yà: ―Nacua sànì xinindisá‑nsiá, divi ducán ni coo‑xi‑nsiá, cachíˋ.
23513	MAT 10:27	Doco mii‑nsiá, ñà‑ndùá cachíˋ xì‑nsiá (na ndoó cuaán‑nda) ndé iín tnúú, ñà‑jaàn cachitnùhu‑nsia inicutu ndé tuí. Te nú nì càhàn cayí xì‑nsiá iñàha, dandu mii‑nsiá, nana‑nsia dìnì vèhé, te càhàn vate ndee‑nsiá ñà‑ndùá nì cachì.
23518	MAT 10:32	’Nú cachí vate nèhivì ñà‑ndùú‑né nèhivì xí, dandu yùhù cachi stnáì xì Yuamánìˊ iá ansivi ñà‑divi nèhivì xí nduú stná‑nè.
23519	MAT 10:33	Doco nú ni chídèhé‑nè ñà‑ndùú‑né nèhivì xí, dandu yùhù stná, icúmî nacuaà stnáì mii‑né nùù Yuamánìˊ.
23539	MAT 11:11	Te yùhù cachíˋ xì‑nsiá, nùù nsidaa nèhivì nì tùinuù‑xí ñuhìví, còò inga‑nè chicá nì quìdá ndiaha nùù Juan Bautista. Doco cachí stnâì xì‑nsiá, chicá ndiaha coo xi ana cuàhàn cuni tiempu cusáhnû mii‑yá iá ansivi, mate nèhivì ùún nduú‑né.
23541	MAT 11:13	Vàchi antes cuàhà nècuàchì profeta nìsa cahàn cuenta xi Dios, nì cachitnùhu‑ne (sàhà tiempu dandacú‑yá). Stná ley (xi Moisés), nì cachitnùhu stnáˋ sàhámà. Te ducán nìsa ìa ndè cachi nì quesaa Juan (Bautista).
23543	MAT 11:15	Ni cúníní vàha nsidaa‑nsiá ñà‑ndùá cachíˋ xì‑nsiá ―nì cachi Jesús.
23544	MAT 11:16	Dandu nì cachi tu‑ya: ―Cuàhìn cachì xì‑nsiá nansa quidá nèhivì tiempu vichi. Cunaha‑nsiá, dohó quidá‑né na ian quidá ñà‑cuati ndoó idádiquí ini iin ñuu, dava cána xì tnaha, cacháˋ: “Siví‑nsì, doco nsiohó, có‑ìtásáhá‑ndâ; daaní, xitó tàsi‑nsi, doco nsiohó, có‑sàcù‑ndá”.
23547	MAT 11:19	Daaní, nì quesaa stná yùhù ana nduú Tnaha Nèhivì Ñuhìví, te tùha stnáì cuxi comida vàha, te xihí (vinu), doco cachí stná nèhivì xìˊ ñà‑yáha ga ndadí, te cachí stná‑nè ñà‑tùhe coho cuahí, dècuèndè iá vàha stnáì xì tè‑dàchíyàhvi, xì stná nsidaa gá nèhivì cuáchi, cachí‑nè. Doco cunaha‑nsiá, nú ndisa ñà‑nchìchí ndiaha nduá quìdà‑ndà, dandu icúmí sàà‑mà cunahà claruà después.
23550	MAT 11:22	Doco yùhù cachíˋ xì‑nsiá, chicá iyuhu castigu icúmí nìhì nèhivì ñuu Tiro mà xì nèhivì ñuu Sidón mà na sáà quìvì juiciu, te chicá fuerte coo castigu xi ñuu Corazín xi ñuu Betsaida.
23552	MAT 11:24	Doco yùhù cachíˋ xì‑nsiá, chicá iyuhu castigu icúmí nìhì nècuàchì ñuu Sodoma‑mà na sáà quìvì juiciu, te chicá fuerte coo castigu xi nècuàchì ñuu Capernaum ―nì cachi‑yà.
23553	MAT 11:25	Daaní, quìvì yucán nì (naquimanì) Jesús Yua‑yá Dios, cachí‑yà: ―Yùhù ndeníhí vàhi mii‑ní, Yuamánìˊ; mii‑ní nduu‑ní Stoho ansivi xi ñuhìví, te palabra (ìì xí‑nî), sànì chitnùní inì‑ní ndòo dèháˋ nùù nècuàchì nchichí, doco nùù nècuàchì (nihnú ndáhví inì‑xi) nahi ñà‑cuati, sànì dàtnúù‑ní sàxìnítnùní‑nè.
23555	MAT 11:27	Dandu nì cachi stná‑yà (xì nèhivì): ―Nùù Yuamánìˊ sànì nìhìtáhvìˊ dandacuí nùù nsidanicuú iñàha. Te còò ni‑iin nèhivì ináhá ndisa ana nduú yùhù, cuisì Yuamánìˊ Dios. Te mii‑yá, cuisì yùhù ináhî ana ndisa nduú‑yá, cuisì yùhù xì stná nèhivì cuníˋ cundaà inì‑xi sàhà‑yá.
23557	MAT 11:29	(Quida‑nsia ñà‑ndùá cachíˋ xì‑nsiá) na ian nsidá‑nsiá yugu‑xi quidáchúûn‑nsiá. Daaní, dacuahá stná‑nsià palabra vàha xi, vàchi yùhù, mànì inì, te ndahvi inì, vàtùni ndòo dadí ndiaha anima‑nsià quide.
23561	MAT 12:3	Dandu nì cachi‑yà xì‑né: ―¿A cónì càhví‑nsiá (nùù tutu ìì) ndé cacháˋ nansa nì quida David na ní xìhì stná‑nè doco xi compañeru‑nè?
23564	MAT 12:6	Doco yùhù cachíˋ xì‑nsiá, yohó iá ana chicá ndiaá nùù veheñùhu xi Dios.
23589	MAT 12:31	’Ñàyùcàndùá, yùhù cachíˋ xì‑nsiá, vàtùni cuicahnú ini Dios sàhà nsidanicuú cuàchi nèhivì, xì nsidanicuú modo cáhàn ùhí‑nè dìquì‑yá; doco nú ni cáhàn ùhí‑nè dìquì Espíritu Ìì xí‑yá, dandu mà níhì‑né cuicahnú ini‑yà sàhà‑né.
23594	MAT 12:36	Te yùhù cachíˋ xì‑nsiá, na sáà quìvì juiciu, dandu icúmí nsidaa nèhivì nacuàha‑ne cuenta índù chuun nì cachi‑ne nsidaa palabra chicuéhè mà.
23605	MAT 12:47	Dandu nì cachitnùhu iin nèhivì xì‑yá: ―Cunaha‑ní, tùvèhècàˊ iín mamá xi‑ní, xì stná ñanì‑ní; cuní‑nè càhàn‑nè xì‑ní.
23608	MAT 12:50	Vàchi nsidanicuú ana quìdà‑xì ñà‑ndùá cuní Yuamánìˊ iá ansivi, divi mii‑né xínduu‑ne nahi ñanì, nahi cùhe, te nahi dihi stnáì.
23614	MAT 13:6	Doco na ní dùcàn orá, dandu nì xìxàn nì quida cahnì, te nì ìchà, vàchi cónì níhàˊ yohá.
23617	MAT 13:9	Ni cúníní vàha nsidaa‑nsiá ñà‑ndùá cachíˋ ―nì cachi Jesús.
23623	MAT 13:15	Vàchi nsidaa nèhivì raza‑nsià yohó, quidámáxìní‑nè na ian ùhì tiacú‑nè. Te quidá‑né na ian danácuánì‑nè nùù‑né. Vàchi có‑cùní‑nè cundehè‑né (ichì yùhù), ni có‑cùní stná‑nè cunini‑ne, ni có‑cùní stná‑nè mànìhì ini‑nè, ni có‑cùní stná‑nè natnahnù‑nè ichì yùhù, te ducán nsida viìˊ anima‑nè, nì cachi Dios.
23632	MAT 13:24	Daaní, nì nacani Jesús xì‑né inga ejemplu, te dohó nì cachi‑yà: ―Ley xi ñuhìví ìì xí mii‑yá iá ansivi, ducán iáˋ nacua nì cuu na ní chihi iin tiàa ñà‑ndùú tata vàha trigu itu‑nè.
23636	MAT 13:28	Dandu nì cachi lamú mà xì‑té: “Divi tè‑xìní ùhì‑xìˊ nì quida xán”. Dandu nì cachi peón mà xì‑né: “¿A cuní‑nî cùhùn‑nsì tnuhu‑nsi yùcù mà?”
23639	MAT 13:31	Daaní, nì nacani tu‑ya xì‑né inga ejemplu, te dohó nì cachi‑yà: ―Ley xi ñuhìví ìì xí mii‑yá iá ansivi, ducán iáˋ nacua nì quida iin tiàa na ní chihi‑ne iin tata yutnù mostaza itu‑nè.
23647	MAT 13:39	Te tiàa nì chihi tata chicuéhè mà, divi nduú ñà‑malu xiní ùhì xìˊ. Daaní, quìvì nì ndanchito cosecha mà, divi quìvì xìnu tiempu yohó nduá. Te peón nì ndanihi xi cosecha mà, divi nduú ángel xi Dios.
23651	MAT 13:43	Dandu icúmí sàà meru tiempu xi nèhivì ndàcuisì inì‑xi; ndiaha gá icúmí coo xi‑né, na ian ndiaha gá orá, ducán ndiaha coo xi‑né quìvì sàà Yua‑nda Dios cusahnú‑yá ñuhìví yohó. Ni cúníní vàha nsidaa‑nsiá ñà‑ndùá cachíˋ xì‑nsiá yohó.
23652	MAT 13:44	’Ñuhìví ìì xí mii‑yá iá ansivi, ducán iáˋ nahi dìhùn cuáhà índùxin dèhé nùù iin ñuhù, te nì ndacùhun iin tiàa‑ña. Ñàyùcàndùá nì nachidèhé‑nèà, cudíì gá ini‑nè. Dandu mànuhù‑né nì dicò nsìhí‑né ñà‑ìcúmí‑nê, te nì sàhàn‑nè nì xiin‑ne ñuhù mà.
23674	MAT 14:8	Dandu (nì sàhàn‑ña) nùù dihi‑ñá, te nì sàcùnaha‑ñá (nansa càcàn‑ña), te ñàyùcàndùá nì cachì‑ña xi rey mà: ―Dìnì Juan Bautista cuníˋ taxi‑ní, cunacaà ini iin charola quixi.
23694	MAT 14:28	Dandu nì cachi Pedro xì‑yá: ―Stoho‑nsì Señor, nú divi nduu‑ní, cachì‑ní xìˊ caqui nùù tècuìí sàì ndé vàxi‑ní.
23710	MAT 15:8	Nèhivì yohó, yuhù‑né quidáñúhú‑nê yùhù. Doco ini anima‑nè, còó, vàchi xica iéˋ cahan‑né.
23711	MAT 15:9	Cahvi‑né yùhù tuxí‑né, doco có‑ndiàáˋ, vàchi nèhivì ùún nduú ana nì quidavàha xi ley chináhá‑nè nèhivì.
23715	MAT 15:13	Dandu nì naxiconihí‑yá nùù‑né, cachí‑yà: ―(Có‑quìdámà), vàchi nú iá iñàha ñuhìví yohó có‑ndùú ñà‑nì chitnùní ini Yuamánìˊ iá ansivi, dandu icúmíâ ndañuhá na ian ndañuhu yùcù tnuhu‑nda itu.
23726	MAT 15:24	Dandu nì cachi‑yà (xì nècuàchì dacuahá‑yá): ―Cuisì nùù nècuàchì raza‑ndà Israel nì techuún Dios yùhù càhàn xìˊ, vàchi nahi riì nì tùcù xínduu‑ne.
23734	MAT 15:32	Daaní, nì cana‑ya nècuàchì dacuahá‑yá ñà‑tnàtuu‑ne nùù‑yá, te nì cachi‑yà xì‑né: ―Cuhí inì nèhivì yohó, vàchi vichi sàcuàhàn‑ndà ùnì quìvì ndoó‑né cutnáhâ‑né xì‑ndà yohó, te còò cá ñà‑cuxi‑ne. Te có‑cùníˋ nacuitià‑nè nùhù‑nè nú tàñáha ga cuxi‑ne, vàchi vihini cuìtá‑nè ichì núhù‑nè.
23750	MAT 16:9	Yùhù xiníˋ tàñáha ga cundaà inì‑nsia. ¿A có‑nsìnúú inì‑nsia sàhà ùhùn pan (nì xixi) ùhùn mil tiàa, te nadaa ga ìcà pedazu pan nì ndòo nì dàtàcá‑nsià?
23758	MAT 16:17	Dandu nì cachi‑yà xì‑né: ―¡Nansicáhán mii‑ní, Simón dèhe Jonás! vàchi màdì nèhivì ñuhìví yohó nì dàtnúù ini xì‑ní ñà‑nì cundaà inì‑ní ducán. Còó, divi Yuamánìˊ iá ansivi nduú ana nì dàtnúù xì sàxìnítnùní‑nî.
23759	MAT 16:18	Te yùhù cachíˋ xì mii‑ní, Pedro, ñà‑ìcúmí‑nî cunduu‑ní na iin cavà fuerte ndé cuàha iin vehe. Te vehe‑ma cundua nahi nèhivì‑xí icúmí danátáquì. Te mate (ni queé) nsihi ñà‑malu yehè andea (quixa), doco mà sáà cundeá nùù ana xínduu tàcá nèhivì xí.
23760	MAT 16:19	Vàchi cuàhìn daníhìtáhvìˊ mii‑ní (ñà‑sàhà palabra cachí‑nî) icúmí yàha nèhivì ndè ñuhìví ìì xí Dios, na ian cucumi‑ní ndahà cáa xán. Te nú cachì‑ní xì‑né ñà‑nsìdá cuàchi ndisa‑ne, dandu cundiaa stná palabra mà ndé (iá Dios) ansivi. Te ò nú ni cachí‑nî xì‑né ñà‑màdì cuáchi nduá sànì quida‑ne, dandu divi cundiaa stná mà ndè ansivi ―nì cachi‑yà.
23764	MAT 16:23	Doco nì naxiconihí‑yá nùù‑né, cachí‑yà: ―¡Cuxio‑ní nùí, vàchi nahi ñà‑malu Satanás nduu‑ní, te quidá quíní‑nî xìˊ! Cuisì chuun xi nèhivì ñuhìví yohó nduá nihnú inì‑ní, màdì chuun xi Dios.
23765	MAT 16:24	Dandu nì cachi‑yà xì nècuàchì dacuahá‑yá: ―Nsidaa ana cuní cunchicùn xìˊ, xiñuhu nacoo‑ne ñà‑ndùá cuní inì‑ni mii‑né quida‑ne, te quida‑ne cuenta na ian nsidá stná‑nè cruz xi‑ne cutnáhâ‑né xìˊ ñà‑cui stná‑nè.
23768	MAT 16:27	’Yùhù ana nduú Tnaha Nèhivì Ñuhìví, icúmî naxicocuíìn, cutnahá stnáì xì cuàhà ángel xi. Te ndiaha gá icúmí coo tnùñuhu xí, nahi tnùñuhu xí Yuamánìˊ. Dandu nsidandaì sàhà nsidaa nèhivì ñuhìví, según nansa nì quida iin iin‑ne.
23789	MAT 17:20	Dandu nì cachi‑yà xì‑né: ―Sàhà‑ñá iyuhu guá xiníndísâ‑nsiá, ñàyùcàndùá mànìcùí. Vàchi ñà‑ndáà nduú palabra cachíˋ xì‑nsiá yohó: nú xiníndísâ ndisa‑nsia, mate (iyuhu nduá) nahi tata cuati yutnù mostaza, dandu vàtùni dandacú‑nsiá nùù yucù jaàn, te cachi‑nsià xán: “Cuxio iladu”, te seguru icúmí cuu ducán, vàchi nsidanicuú iñàha cui quida‑nsia, nú xiníndísâ‑nsiá.
23791	MAT 17:22	Na iá va‑ya ladu Galilea, nì cachi‑yà xì nèhivì xicánúú xí‑yá: ―Yùhù ana nduú Tnaha Nèhivì Ñuhìví, icúmî yàhi ndahà nèhivì (malu), vàchi iá iin tiàa cuàhàn cahin xìˊ nùù‑né.
23799	MAT 18:3	―Palabra ndàcuisì nduá cachíˋ xì‑nsiá yohó; nú màsà náxícócuîìn ini‑nsià, te nàcùnihnu viì inì‑nsia na iin ñà‑cuati, dandu mà sáà‑nsià ñuhìví ìì xí mii‑yá iá ansivi.
23806	MAT 18:10	’Màsà nunca cahíchì inì‑nsia iin ñà‑cuati nahi tèyòhó, vàchi cachí ndàì xì‑nsiá, ndè ansivi ndoó ángel (ndiaá) xán, te nicanicuahàn ndoó tùha‑ne nùù Yuamánìˊ.
23814	MAT 18:18	’Ñà‑ndáà nduá cachíˋ xì‑nsiá yohó: nú cachí‑nsià xì nèhivì ñà‑nsìdá cuàchi ndisa‑ne, dandu cundiaa stná palabra mà ndé (iá Dios) ansivi. Stná palabra cachí‑nsià xì‑né ñà‑màdì cuáchi nduá sànì quida‑ne, divi cundiaa stná mà ndè ansivi.
23815	MAT 18:19	’Te cachí stnáì xì‑nsiá, mate cuísi ùì‑nsià ndoó, doco nú iin‑ni sànì cachi ndúì‑nsià cuàhàn‑nsià càcàn tàhvì‑nsiá iñàha nùù Yuamánìˊ iá ansivi, dandu icúmí‑yâ quida‑yañà, ndéni chuun nì cui ni cúndúá.
23817	MAT 18:21	Dandu nì tnàtuu Pedro nùù‑yá, cachí‑nè: ―Stoho‑nsì Señor, ¿nadaa xichi icúmî cuicahnú inì sàhà iin ñanìtnahi nú nì quida‑ne cuàchi nùí? ¿A ndéˋ ùsà xichi, ò nadaa xichi?
23818	MAT 18:22	―Còó ―cachí Jesús xì‑né― màdì cuísi ùsà xichi, cachíˋ. Dècuèndè (yáha ga cuàhà tantu) ñà‑jaàn xiñuhu cuicahnú inì‑ní sàhà‑né, mate 70 tantu gà nùù ùsà xichi ni cúndúá.
23822	MAT 18:26	Doco nì tutuyuhu‑té ñuhù nùù sàhà rey mà nì sacundahví‑te nùù‑né, cachí‑te: “¡Señor! Quida sacù‑ní favor xìˊ, cundiatu tahvì gá‑nî yùhù, dandu danáà nsìhí”.
23825	MAT 18:29	Dandu nì tutuyuhu stná nècuàchìmà ñuhù nùù sàhà‑té nì sacundahví‑nè nùù‑té, cachí‑nè: “Quida sacù‑ní favor xìˊ cundiatu tahvì gá‑nî yùhù, dandu danáà nsìhí”.
23828	MAT 18:32	Sàhámà tucutu nì cana rey mà‑té nì cachi‑nè xì‑té: “¡Peón malu ndùù‑yó! Vàchi yùhù, nì xicahnú inì sàhù; nì dàndùtù nsìhí ñà‑ndùá nì ìníhícó, vàchi ducán nì sacundahvú núìˊ.
23831	MAT 18:35	’Pues ducán icúmí quida stná Yuamánìˊ iá ansivi xi mii‑nsiá nú có‑cùní‑nsià cuicahnú ndisa ini‑nsià sàhà ñanìtnaha‑nsia ―nì cachi Jesús.
23835	MAT 19:4	Te nì cachi‑yà xì‑né: ―Ádi sánì cahvi‑nsia nùù tutu ìì ndé cacháˋ nansa nì quidayucun Dios nèhivì primeru, iin‑ne nì sàcùnduu tiàa, te inga‑nè ñahà.
23847	MAT 19:16	Daaní, nì sàà iin tèchii nùù‑yá, te nì cachì‑te xi‑yá: ―Maestro, mii‑ní vàha ndisa‑ní. Cachì‑ní xìˊ índù obra vàha quide, te nìhìtáhvìˊ vida ndiaha nicanicuahàn.
23854	MAT 19:23	Dandu nì cachi Jesús xì nècuàchì dacuahá‑yá: ―Ñà‑ndácuisì nduá cachíˋ xì‑nsiá: Ùhì sàstnùhù sàà iin tècuìcà ñuhìví ìì xí mii‑yá iá ansivi.
23875	MAT 20:14	Tnii‑ní yàhvi‑ní, te cuahán‑nî, vàchi yùhù cuníˋ ñà‑dava‑ni quiyàhvi stná nècuàchì último yohó nacua quíyàhvi mii‑nsiá.
23882	MAT 20:21	Te nì cachi‑yà xì‑né: ―¿Índù iñàha cuní‑nî? Te nì cachi‑nè xì‑yá: ―Cuníˋ nìhìtáhvì ndúì dèhi yohó ñà‑cundoo iin iin‑tè ladu‑ní quìvì sàà‑ní cusahnu‑ní ñuhìví, iin‑tè coo ladu cuàhá‑nî, te ingà‑te ladu itní‑nî.
23884	MAT 20:23	Dandu nì cachi‑yà xì‑né: ―Ñà‑ndáà nduá, icúmí‑nsiâ ndoho‑nsia nahi yùhù, te icúmí‑nsiâ yàha stná‑nsià tnùndoho nahi yùhù; doco ñà‑daníhìtáhvìˊ mii‑nsiá cundoo iin iin‑nsia iin iin ladúì, mà cúí, vàchi có‑quìdá tocar yùhù quide ñà‑jaàn. Yuamánìˊ nduú ana chítnùní inì‑xi índù nèhivì nìhìtáhvì cundoo iin iin ladúì.
23910	MAT 21:15	Doco dùtù xícusahnú, xì nècuàchì ley xi veheñùhu, nì cuduchi ini‑nè na ní xini‑nè ñà‑cuàhà guá milagru quidá‑yá. Te nì tiacu stná‑nè cána ndee ñà‑cuati ini veheñùhu, cacháˋ sàhà‑yá: “¡Ndiaha gá ana sahnú yohó; descendencia ìì xí rey David nduú‑né!”
23916	MAT 21:21	Dandu nì cachi‑yà xì‑né: ―Ñà‑ndáà ndùá cachíˋ xì‑nsiá yohó; nú ni cúníndísâ vàha‑nsia, te có‑ndòó‑nsiá xì duda, dandu vàtùni quida stná‑nsià milagru, doco màdì cuisì milagru na ian nì cuu xi nù‑higu yohó. Còó, dècuèndè vàtùni cachi stná‑nsià xì yucù jaàn ñà‑nì cúxíóá, te quècahnua ini mar, te divi ducán ndisa icúmí cuu.
23919	MAT 21:24	Dandu nì cachi‑yà xì‑né: ―Yùhù cuní stnáì ndàcàtnùhí nùù mii‑nsiá, te nú ni náxícóníhî‑nsiá nùí, dandu cachitnùhu stnáì xì‑nsiá ana divi nì dàndàcù‑xì núìˊ.
23920	MAT 21:25	Cachi‑nsià xìˊ ana divi nì dàndàcù‑xì nùù Juan (Bautista) ñà‑quida iì‑né nèhivì. ¿A Dios nì cachi xì‑né, te ò nèhivì ñuhìví? Dandu nècuàchìmà, nì candatnuhu tnahá nsidaa‑ní mii‑né, cachí‑nè: ―Nú ni cachí‑ndà Dios nì dàndàcù‑xì nùù Juan, dandu cachi Jesús xì‑ndà: “¿Índù chuun cónì xíníndísâ‑nsiá nècuàchìmà, nú ducán?”
23922	MAT 21:27	Ñàyùcàndùá, nì cacachi nècuàchìmà xì‑yá: ―Có‑cùndáà ini‑nsì ana divi nì dàndàcù‑xì nùù Juan. Dandu nì cachi‑yà xì‑né: ―Ni yùhù, mà cáchí stnáì xì‑nsiá ana divi nì dàndàcù‑xì núìˊ ñà‑quide ñà‑ndùá quìdé.
23926	MAT 21:31	Pues, vichi cachi‑nsià xìˊ índù tèchii ma nì quida ndisa ñà‑ndùá nì dàndàcú yua‑té. Te nì cachi nèhivì iníní má: ―Divi tè‑primeru mà. Dandu nì cachi Jesús xì‑né: ―(Cachí vàha‑nsia.) Te palabra ndàcuisì nduá cachíˋ xì‑nsiá yohó: chicá mà úhì càcu tè‑dàchíyàhvi (cahíchì guá ini‑nsià), ò iin nècuàchì ñahà quidá ndevàha, te sàà‑nè ñuhìví ìì xí Dios, mientras mii‑nsiá, ùhì gà càcu‑nsia ducán.
23937	MAT 21:42	Dandu nì cachi‑yà xì‑né: ―¿A táñâha ga cahvi‑nsia nùù tutu ìì ndé cacháˋ palabra yohó?: Nì ìa iin cavà, te nì cahíchì ini albañil‑ñà, doco vichi sànì sàà mà nì sàcùndua yùù vìcò esquina vehe. Divi Stoho‑ndà Señor nduú ana nì quida ducán, te ndulócô‑nsì ñà‑ndiaha guá nì quida‑ya. (Ducan nacání nùù tutu ìì.)
23938	MAT 21:43	Ñàyùcàndùá, yùhù cachíˋ xì‑nsiá, mà níhì gá nèhivì ñuu yohó derechu cundoo‑ne ñuhìví ìì xí Dios; còó, nèhivì inga ñuu icúmí nìhìtáhvì xán, te mii‑né, ndisa, icúmí‑nê quida viì‑né na iin medieru vàha tùha nacuàha viì xì cosecha.
23980	MAT 22:39	Daaní, nacua cachí ley primeru mà, ducán cachí stná ley ùì nì dàndàcú‑yá, (vàchi dohó cacháˋ): “Nacua cuú ini‑ndà sàhà mii‑nda, ducán icúmí stná‑ndà cuu ini‑ndà sàhà ñanìtnaha‑nda”.
23985	MAT 22:44	Nì càhàn Yua‑nda Dios xì Stohì, (divi Cristu), te nì cachi‑yà: “Yohó coo‑ní ladu cuahíˋ ndè cachi sàà cundeí nùù nsidaa ana xiní ùhì xì‑ní, dandu cusahnú fuerte‑ní nùù‑né”.
24004	MAT 23:17	(¡Ndahví‑nsià!) ¿Índù chuun có‑sâà‑nsià cundaà ini‑nsià, te quidámáxìní‑nsià? ¿A có‑ìnáhá‑nsiâ ñà‑chicá ndiaá veheñùhu nùù oro mà? vàchi cuisì sàhà‑ñá iáˋ ini veheñùhu, ñàyùcàndùá nduá oro ìì.
24012	MAT 23:25	’¡Ndahví mii‑nsiá nècuàchì ley xi veheñùhu, xì stná mii‑nsiá nècuàchì fariseu! Pues náhà xìcà datiaá uun‑nsia vàha‑nsia, vàchi dohó iá estilu xi‑nsia na ian nacáté‑ndá iin pocillu, ò iin còhò, te cuisì yàtà‑ñá nacáté‑ndá, doco (inià, quini iáˋ. Te divi ducán iá stná) anima‑nsià, chitu stná cuàchi ñà‑xího‑nsiá cuàhà iñàha, te quidá ndévàha‑nsia.
24023	MAT 23:36	Ñàyùcàndùá, yùhù cachíˋ xì nsidaa mii‑nsiá nèhivì tiempu vichi, fuerza icúmí‑nsiâ cunsida‑nsia cuàchi sàhà nsidanicuú nsìi ma.
24026	MAT 23:39	Te cachí stnáì xì‑nsiá, mà cúní gà‑nsià yùhù ndè cachi sàà quìvì cachi‑nsià xìˊ: “Ndiaha gá mii‑ní, vàchi divi ana vàxi cuenta xi Stoho‑ndà Señor nduu‑ní”.
24028	MAT 24:2	Doco nì cachi‑yà xì‑né: ―¿A xiní‑nsià nsidaa vehe yohó? Yùhù cachíˋ xì‑nsiá, vàxi iin quìvì, dandu mà códotnahá gá ni‑iin yùù yohó. Vàchi icúmíâ caà nsìhá quida nèhivì.
24047	MAT 24:21	Vàchi quìvì yucán yáha ga icúmí nèhivì ndoho‑ne. Còò gá tnùndoho chicá cahnú ni ía ndè quìvì nì cuyucun ñuhìví xì ndéˋ quìvì coamà; te ni quìvì después, mà sáà coo ga tnùndoho ndudava xi ñà‑jaàn.
24053	MAT 24:27	Vàchi na ian tása, te xiní nèhivì natnúù fuerte ndè iin ladu ansivi xi ndéˋ inga ladúà, ducán icúmí (natùi vate) stná yùhù ana nduú Tnaha Nèhivì Ñuhìví quìvì naxicocuíìn.
24062	MAT 24:36	’Doco ni quìvì, te ni hora naxicocuíìn, ni‑iin nèhivì có‑ìnáhá‑nê. Ni ángel ndoó ansivi, có‑ìnáhá stnâ‑nè; ni yùhù ana nduú Dèhemanì Dios, có‑ìnáhá stnâì, cuisì Yuamánìˊ Dios ináhá. Vàchi nacua nì cuu tiempu xi Noé, ducán icúmí cuu stná na sáà meru quìvì naxicocuíìn yùhù ana nduú Tnaha Nèhivì Ñuhìví.
24102	MAT 25:25	Ñàyùcàndùá, nì yùhîˋ, te nì sùxin dìhùn xí‑nî tìxi ñuhù. Yohó iáˋ; naquihin‑níà”.
24110	MAT 25:33	Ladu cuahíˋ icúmí màcuìta (nèhivì vàha na ian nduú‑né) riì, te ladu ìtníˋ icúmí màcuìta (nèhivì malu na ian nduú‑né) sìmbee.
24111	MAT 25:34	Dandu (yùhù) ana cusáhnû, icúmî cachì xì nèhivì ladu cuahíˋ: “Naha‑nsià, cundoo‑nsia ñuhìví ìì xí Yuamánìˊ, vàchi dècuèndè tiempu nì cuyucun ñuhìví sànì chitnùní ini‑yà cundiatú anima‑nsià ducán.
24112	MAT 25:35	Vàchi na ní xìhì güéˋ doco, nì dàcùxí‑nsiá yùhù; te na ní xìhì stnáì tècuìí, nì dàcútâhvì‑nsiá yùhù chii‑té. Daaní, na ní xìcanuu ndahví stnâì, dandu nì dàyáha‑nsia yùhù vehe‑nsia.
24114	MAT 25:37	Dandu nsidaa nèhivì vàha yucán, icúmí‑nê cachi‑nè xìˊ: “Stoho‑nsì Señor, (cónì cùndáà ini‑nsì nì chindee‑nsí mii‑ní ducán). ¿Índù nì xini‑nsì mii‑ní ñà‑xíhì‑ní doco, te nì dàcùxí‑nsí mii‑ní, te ò xíhì‑ní tècuìí, te nì taxi‑nsi tècuìí nì xihi‑ní?
24118	MAT 25:41	’Daaní icúmî càhàn stnáì xì nèhivì itá ladu itníˋ, te cachì xì‑né: “¡Cuxio‑nsia nùí! Còò cá nansa càcu‑nsia. Cuahán‑nsià ndé iá ñuhu xíxìn nicanicuahàn, divi lugar nì quidayucun Dios ñà‑coo ñà‑malu xì nsidaa ángel (malu) xi‑sì.
24121	MAT 25:44	Dandu nèhivì mà, icúmí‑nê cachi‑nè xìˊ: “Señor, mà nunca nì xìní‑nsì mii‑ní na xíhì‑ní doco, ò xíhì‑ní tècuìí, ò xìcánúú ndahví‑nî, ò còò sícoto vàha xi‑ní, ò cùhí‑nî, ò ndiàdí‑nî. ¿Índù nì xinì‑ní nsiùhù nì xidahan‑nsí nsidaámà nùù‑ní?”
24133	MAT 26:10	Doco Jesús, ináhá‑yâ nansa cachí‑nè, ñàyùcàndùá nì cachi‑yà xì‑né: ―¿Índù chuun cánàhá‑nsià xì nècuàchì jaàn? Vàchi iin ñà‑vàha nduá quidá‑né xìˊ.
24134	MAT 26:11	Vàchi nècuàchì ndahví, nicanicuahàn ndoó‑né xì‑nsiá; doco yùhù, còó, sacù‑ni quìvì iéˋ xì‑nsiá.
24143	MAT 26:20	Daaní, na ní cuaà, dandu (nì sàà stná) mii‑yá yucán, te nì sàcòo‑ya nùù mesa xì nsì‑úxìn ùì nècuàchì dacuahá‑yá. Te na iá‑yà xixí‑yá, dandu nì cachi‑yà (xì‑né): ―Cunaha‑nsiá, iá iin‑nsia cuàhàn cahin xìˊ.
24146	MAT 26:23	Te nì cachi‑yà xì‑né: ―Iin mii‑nsiá nècuàchì iin‑ni xixi‑xi‑nda nùù còhò yohó nduú ana icúmí cahin xìˊ.
24147	MAT 26:24	Vàchi ñà‑ndáà ndùá, icúmí cuu ndisa ñà‑ndùá nì cachitnùhu nùù tutu ìì ñà‑ìcúmí cui yùhù ana nduú Tnahá Nèhivì Ñuhìví. Doco tiàa cuàhàn cahin xìˊ, ¡ndahví‑nè! Chicá vàha màsà túinuù‑né ñuhìví nì cùí ―nì cachi‑yà.
24151	MAT 26:28	Vàchi nahi nìì mií nduú‑te. Te cunaha‑nsiá, sàhà nììˊ icúmî nacoi iin ichì sàà cunchicùn nèhivì, vàchi nú sànì xìtià nìí, dandu sàhájàn icúmí ndutu cuàchi cuàhà‑né.
24152	MAT 26:29	Te vichi, mà cóhó guéˋ ndutè sì‑uva yohó ndè cachi sàà coho saa‑túì‑te xi‑nsiá quìvì cusahnú Yuamánìˊ inicutu ñuhìví yohó.
24154	MAT 26:31	Te nì cachi‑yà xì‑né: ―Ñuú vichi, icúmí nsidaa‑nsiá nacoo nihni‑nsia yùhù; vàchi ducán cachí nùù tutu ìì: “Cuàhìn dacúxíóé pastor, dandu cuìtià nihni riì”, cacháˋ.
24158	MAT 26:35	Doco nì cachi‑nè xì‑yá: ―Còó, mate ni cahní‑nèndó, doco mà nunca sàì nacuaìˊ mii‑ní ―nì cachi‑nè. Te divi ducání nì cachi gà stná nsidaa nècuàchì dacuahá‑yá.
24161	MAT 26:38	Dandu nì cachi‑yà xì‑né: ―Yáha ga iéˋ tnùnsí ini, na ian cuníà cahnì dáhúán yùhù. Ñàyùcàndùá, yohó ni ndóo‑nsia, te cunchito tùha‑nsia.
24162	MAT 26:39	Dandu cuàhàn‑yà chicá nùù‑xí, nì sàcùnduhù ndèé‑yá, te nì xìcàn tàhvì‑yá nùù Yuamánì‑yá, cachí‑yà: ―Yuamánìˊ, xícàn tàhví nùù‑ní, áma dácúxíó‑nî (tnùndoho icúmî yàhi), vàchi nahi (ñà‑úà ñuhú iin) taza nduá nùí. Doco màdì ñá‑ndùá cuní yùhù ni cúndúá; còó, ñà‑ndùá cuní mii‑ní.
24165	MAT 26:42	Daaní, tucu tu cuàhàn‑yà càcàn tàhvì‑yá nùù Dios, te nì cachi‑yà: ―Yuamánìˊ, nú icúmî yàhi tnùndoho fuerte, te mà cúí cuxioa, dandu ducanicoó nacua cuní mii‑ní.
24169	MAT 26:46	Ndacuìta‑nsia, cúhùn‑ndà, vàchi sà‑ìtúú quesaa ana cuàhàn cahin xìˊ.
24176	MAT 26:53	¿A có‑cùndáà inì‑ní ñà‑vàtùni càcàn tàhví nùù Yuamánìˊ, te vichi duha techuún‑yá cuàhà mil ángel chindee xí?
24208	MAT 27:10	nì xiin‑ne Itu Alfareru, nacua nì cachi Stoho‑ndà Señor xìˊ”.
24217	MAT 27:19	Daaní, iá ìì‑té nùù silla ndé nsidándáà‑te chuun, te nì quesaa iin razón xi ñahàdìhí‑te, cachí‑nè: “Màsà quídá‑nî ni‑iñàha xi Jesús, vàchi nècuàchì vàha nduú‑né. Cunaha‑ní, cuàhà gá nì sàníˋ ñuú ndùvèhè nì quida nècuàchìmà, te nì nacani cuaá inì”, cachí razón mà.
24235	MAT 27:37	Te dìquì‑xí dìnì cruz xi‑ya nì sàcùtuu iin ñà‑càchítnùhu índù‑ñá dìsáhà‑xí dandohó‑teyá. Te dohó cacháˋ: “Ana yohó nduú Jesús, rey xi tè‑raza Judea”.
24243	MAT 27:45	Daaní, dècuèndè càxíhúì xì ndéˋ càhúnì nì nàcuììn tnùù inicutu ñuu yucán.
24249	MAT 27:51	Daaní, yucán ini veheñùhu cahnú nì quedava ìì cortina cahnú sadí nihni cuartu xan; iin‑ni nì ndàtà‑ñá ndè dìnì‑xí xì ndéˋ tìxi‑xi. Te nì tnàa stná ñuhìví, te nì ndàtà cavà nahnú.
24282	MAT 28:18	Dandu chicá nì cuyatni‑ya, te nì cachi‑yà xì‑né: ―Yùhù nì nìhìtáhvìˊ dandacuí sàhà nsidanicuú iñàha iá ñuhìví xì ansivi.
24283	MAT 28:19	Ñàyùcàndùá, cuahán‑nsià inicutu ñùhìví, te dacuahá‑nsiá nèhivì nansa iá ichì váha, te quida iì stná‑nsiànè, ndacùcahan‑nsiá Yuamánìˊ, xì stná yùhù ana nduú Dèhemanì‑yá, xì stná Espíritu Ìì xí‑yá.
24292	MRK 1:8	Yùhù, tècuìí quidá íìˊ mii‑nsiá. Doco mii‑yá, còó; tìxi Espíritu Ìì xí Dios icúmí‑yâ quida iì‑yánsià.
24295	MRK 1:11	Te nì tiacu cáhàn iin ana cáhàn ansivi, cachí‑yà: ―Mii‑ní, Dèhemanìˊ nduu‑ní, te cudíì cuáhà inì sàhà‑ní.
24308	MRK 1:24	―Jesús de Nazaret, ¿ndíà cunduu‑ní nsiùhù? ¿A váxi‑ní dandáñúhú‑nî nsiùhù? Yùhù ináhî mii‑ní: ana ìì nì quixi nùù Dios ndùù‑ní ―cacháˋ.
24325	MRK 1:41	Dandu nì cuhi ini Jesús nècuàchìmà, te nì chituu‑ya ndahà‑yá nùù‑né, cachí‑yà xì‑né: ―Juùn. Vichi duha ni ndúvàha‑ní, cachíˋ xì‑ní.
24340	MRK 2:11	―Mii‑ní cachí xìˊ, ndacuiìn‑ní, ndanihi‑ní camilla xi‑ní, te xuhun‑ní vehe‑ní.
24346	MRK 2:17	Na ní tiacu Jesús cachí‑nè ducán, dandu nì cachi‑yà xì‑né: ―Màdì nècuàchì ndáa vàha xiñuhu xi ana quidatatna xi‑né. Nècuàchì cuhí xiñuhu xì ana quidatatna xi‑né. Te divi ducání stná yùhù, màdì nèhivì nihnú ndàcuisì inì‑xi vàxi càhàn xìˊ. Còó, nèhivì cuáchi vàxi nanduquí, áma naxicocuíìn ini‑nè sàhà cuàchi‑ne.
24368	MRK 3:11	Stná ñà‑malu, na ní xinià‑yà, nì sàcuìtasisiá nùù‑yá, cacháˋ: ―Dèhemanì Dios nduu‑ní.
24385	MRK 3:28	’Ñà‑ndáà ndùá cachíˋ xì‑nsiá, mate nadaa ga cuàchi nèhivì iá nùù Dios, te ò nadaa ga xichi cáhàn ùhí‑nè dìquì‑yá, vàtùni cuicahnú ini‑yà sàhà‑né.
24389	MRK 3:32	Ñàyùcàndùá, nèhivì ndoó nùù‑yá, nì cachi‑nè xì‑yá: ―Cunaha‑ní, tùvèhè càˊ iín dihi‑ní xì stná ñanì‑ní, caná‑né mii‑ní.
24401	MRK 4:9	Dandu nì cachi‑yà xì‑né: ―Ni cúníní vàha nsidaa‑nsiá ñà‑ndùá cachíˋ.
24421	MRK 4:29	Te nú sànì sisa vàha, dandu yàchì icúmí ndanchito cosecha, vachi sà‑ìáˋ.
24440	MRK 5:7	ndáhì ndee‑né quidá ñà‑malu, te nì cachi‑nè: ―Jesús, ¿ndíà cunduu‑ní yùhù? (Yùhù ináhî mii‑ní), Dèhemanì Dios iá dìquì‑xí ansivi nduu‑ní. Sàhà Dios sacúndáhvîˋ nùù‑ní, ¡màsà dándóhó‑nî yùhù!
24445	MRK 5:12	Ñàyùcàndùá, nì sacundahvíà nùù‑yá, cacháˋ: ―Dayáha‑ní nsiùhù ni cúhùn‑nsì màcùñuhu‑nsi ini cochi yucán.
24474	MRK 5:41	Dandu nì tnii‑ya ndahà‑ñá, cachí‑yà: ―Talita cumi ―te cuní cachàmà dàhàn ñuu yucán: Yohó cachí xìˊ, ndacuiin xá.
24487	MRK 6:11	Te nú có‑cùní nèhivì quihin casú‑nè cunini‑ne, dandu quee‑nsia ñuu‑nèmà, te catù‑nsiá sàhà‑nsiá ñà‑còyo yàcá ñuu mà. Vàchi ñà‑jaàn cunduu testigu dìquì‑né quìvì coo juiciu xi‑ne. Te yùhù cachíˋ xì‑nsiá, na sáà quìvì ndàcàn Dios cuenta sàhà cuàchi, dandu chicá cuàhà castigu icúmí nècuàchìmà nìhì‑né nùù nècuàchì (malu) nì sandoo ñuu Sodoma xì ñuu Gomorra sànaha.
24538	MRK 7:6	Dandu nì cachi‑yà xì‑né: ―Ñà‑ndáà nduá nì cachitnùhu Isaías sàhà mii‑nsiá sànaha, vàchi dananí uun‑nsia vàha‑nsia. Pues ñà‑yòhó ndùá nì cachi Dios, te nì tiaa Isaías yucán: Nèhivì yohó, cuisì‑ní yuhù‑né quidáñúhú‑nê yùhù, màdì ini anima‑nè, vàchi xica iéˋ cahan‑né.
24539	MRK 7:7	Cahvi‑né yùhù tuxí‑né, doco có‑ndiàáˋ, vàchi nèhivì ùún nduú ana nì quidavàha xi ley chináhá‑nè nèhivì, cachí Dios.
24581	MRK 8:12	Dandu nì sàcàn cuàhà ini‑yà, te nì cachi‑yà xì‑né: ―Mii‑nsiá xì dava ga nècuàchì ñuu yohó, ¿índù chuun xícàn guá‑nsià quide iin milagru cundehè‑nsiá? Yùhù cachíˋ xì‑nsiá, mà sáà coo ni‑iin milagru cundehè‑nsiá.
24586	MRK 8:17	Sàhájàn na ní cundaà ini‑yà ñà‑ndùá ndatnúhú‑nê, dandu nì cachi‑yà xì‑né: ―Có‑xìñùhù ndatnuhu‑nsiá sàhà‑ñá còò pan nihí‑nsiá vàxi. ¿A có‑nsìnúú inì‑nsia (ñà‑ndùá nì xini‑nsià)? Yùhù xiníˋ tàñáha ga cundaà inì‑nsia. ¡Na cueé guâ sánìhì inì‑nsia!
24603	MRK 8:34	Dandu nì cana‑ya nècuàchì dacuahá‑yá xì dava ga nèhivì ndoó yucán, te nì cachi‑yà xì‑né: ―Nsidaa ana cuní cunchicùn xìˊ, xiñuhu nacoo‑ne ñà‑ndùá cuní inì‑ni mii‑né quida‑ne, te cunchicùn‑nè yùhù, quida‑ne cuenta na ian nsidá stná‑nè cruz xi‑ne ñà‑cui stná‑nè xìˊ.
24607	MRK 8:38	Vàchi nèhivì tiempu vichi, nacóó‑né Dios, te xidá cuàchi‑ne. Ñàyùcàndùá, iin nècuàchì iá mahì nèhivì malu ndoó vichi, te cucáhán nûù‑né yàha‑ne ladu xi, te ò cucáhán nûù‑né cunini‑ne palabra xi, ndahví‑nè, vachi nú ducán, dandu yùhù ana nduú Tnaha Nèhivì Ñuhìví, icúmí stnáì nacuaìˊ mii‑né quìvì naxicocuíìn. Vàchi icúmî naxicocuíìn ñuhìví yohó, cutnahí xì ángel ìì‑xí quixi, te ndiaha gá icúmî nanchiìˊ quida Yuamánìˊ.
24614	MRK 9:7	Daaní, nì nuu iin vìcò yucán, te nì dàhvi nsidaa‑né vìcò mà. Dandu nì tiacu‑nè cáhàn iin ana cáhàn mahìá, cachí‑yà: ―Dèhemanìˊ nduú ana yohó. Cunini‑nsia ñà‑ndùá cachí‑yà.
24625	MRK 9:18	Te ndéni nì cui iá‑te, vàxa sahní iháˋ‑te, ducánˋ‑te, dandu queé chìhìñù yuhù‑té, saxíndiaá tnahá nùhu‑tè, te nduyútnú tehe‑té. Te sànì xìcàn tàhví nùù nècuàchì dacuaha‑ní ñà‑tavà‑néà, doco mànìcùí.
24627	MRK 9:20	Dandu nì saca‑ne tèchii ma vàxi nùù‑yá. Doco na ní xini ñà‑malu mà mii‑yá, luegu nì sahnì ìháˋ‑te, ñàyùcàndùá nì sàcasàn‑té, natúì nìhní‑te, te caná chìhìñù yuhù‑té.
24631	MRK 9:24	Dandu luegu nì sacu yua‑té, te nì càhàn fuerte‑nè, cachí‑nè: ―Yùhù, xiníndísê vichi; te nú cô‑sâì cunindisá vàhi, dandu chindee‑ní yùhù ñà‑nì cúníndísâ guéˋ.
24633	MRK 9:26	Dandu yáha ga ndee ní ndàhìà, nì dàndácùcháˋ‑te, te nì quea cuàhàn. Doco nahi ana nì xìhì nì ndòo‑tè. Ñàyùcàndùá, cuàhà nèhivì nì cachi‑nè: ―Sànì xìhì dahuun‑tè.
24646	MRK 9:39	Doco nì cachì Jesús xì‑né: ―Còó, màsà cádí‑nsià nùù‑né, vàchi iin nècuàchì ndácùcahan xi quìvìˊ, te quidá‑né milagru ducán, ùhì càhàn quini stná‑nè dìquí.
24672	MRK 10:15	Te yùhù cachíˋ xì‑nsiá, nú màsà cóó (vìtá ini nèhivì) nahi ñà‑cuati, te ducán quìhvi‑ne ichì ñuhìví ìì xí mii‑yá, dandu mà nunca sàà‑nè yucán ―nì cachi‑yà.
24674	MRK 10:17	Daaní, na lácà nì quihin Jesús ichì cuàhàn‑yà, dandu nì xini‑yà yucán vàxi iin tèchii carrera. Te na ní quesaà‑te nùù‑yá, nì sàcuììn sìsì‑té, cachí‑te: ―Maestro, vàha ndisa‑ní. Cachì‑ní xìˊ ndíà ndùá quide, te nìhìtáhvìˊ vida ndiaha nicanicuahàn.
24675	MRK 10:18	Dandu nì cachi‑yà xì‑né: ―¿Ndíà nduá dìsáhà‑xí cachí‑nî xìˊ: “Mii‑ní vàha‑ní”? Vàchi còò ni‑iin nèhivì ùún vàha ndisa, cuisì nú nduí Dios, dandu vàha ndise.
24686	MRK 10:29	Dandu nì cachi Jesús xì‑né: ―Yùhù cachíˋ xì‑nsiá, nú sàhà yùhù icúmí iin nèhivì nacoo‑ne iñàha, dandu iin cientu gà tantu icúmí‑nê nìhìtáhvì‑né. Mate icúmí‑nê nacoo‑ne vehe‑ne, ò ñani‑nè, ò cúha‑ne, ò yua‑né, ò dihi‑né, ò ñahàdìhí‑nè, ò déhe‑ne, ò ñuhù xí‑né sàhà yùhù, ò sáhà razón ndiaha, có‑quìdá, vàchi iin cientu gà tantu ñà‑jaàn nìhìtáhvì‑né mientras iá‑nè ñuhìví yohó, mate icúmí‑nê ndoho stná‑nè quida nèhivì ñuhìví. Doco na sáà‑nè inga ñuhìví vàxi xi‑nda, dandu nìhì stná‑nè vida ndiaha nicanicuahàn.
24697	MRK 10:40	Doco ñà‑daníhìtáhvìˊ mii‑nsiá cundoo iin iin‑nsia iin iin ladúì, mà cúí, vàchi có‑quìdá yùhù tocar quide ñà‑jaàn. Nècuàchì nìhìtáhvì cundoo ladúì, cuisì nèhivì señaladu cunduu‑ne, vàchi divi sàhà mii‑né icúmí lugar mà cuyucàn.
24708	MRK 10:51	Dandu nì xìcàn tnùhù‑yá nùù‑né, cachí‑yà: ―¿Ndíà nduá cuní‑nî quide? Te nì cachi‑nè xì‑yá: ―Cuníˋ natùinuí, maestro.
24732	MRK 11:23	Vàchi palabra seguru nduá cachíˋ xì‑nsiá yohó: nsidaa nèhivì có‑ìá xì duda, dècuèndè vàtùni dandacú stná‑nè nùù yucù jaàn ñà‑cuxioa, te quècahnua ini mar, te divi ducán ndisa icúmí cuu, nú nihnú ndisa ini‑nè cuu nacua nì cachi‑nè.
24733	MRK 11:24	Ñàyùcàndùá, yùhù cachíˋ xì‑nsiá, nsidaa iñàha ni cácàn tàhvì‑nsiá nùù Dios, nú xiníndísâ‑nsiá ñà‑sà‑ìá ñà‑ndùá nì xìcàn‑nsià, dandu nìhì‑nsiáñà.
24738	MRK 11:29	Te nì cachi‑yà xì‑né: ―Yùhù cuní stnáì ndàcàtnùhí nùù mii‑nsiá, te nú ni náxícóníhî‑nsiá nùí, dandu cachitnùhu stnáì xì‑nsiá ana divi nì dàndàcù‑xì núìˊ.
24739	MRK 11:30	Cachi‑nsià xìˊ ana divi nì dàndàcù‑xì núù Juan (Bautista) ñà‑quida iì‑né nèhivì. ¿A Dios nì cachi xì‑né, te ò nèhivì ñuhìví? Naxiconihí‑nsiá nùí.
24742	MRK 11:33	Ñàyùcàndùá, nì cacachi nècuàchìmà xì‑yá: ―Có‑cùndáà ini‑nsì ana divi nì dàndàcù‑xì núù Juan. Dandu nì cachi Jesús xì‑né: ―Ni yùhù, mà cáchí stnáì xì‑nsiá ana divi nì dàndàcù‑xì núìˊ ñà‑quide ñà‑ndùá quidé.
24752	MRK 12:10	Dandu nì cachi gà‑yà xì nèhivì mà: ―A táñâha ga cahvi‑nsia nùù tutu ìì xí Dios ndé cacháˋ palabra yohó: Nì ìa iin cavà, te nì cahíchì ini albañil‑ñà. Doco vichi sànì sàà mà nì sàcùndua yùù vìcò esquina vehe.
24757	MRK 12:15	Doco Jesús, sànì cundaà ini‑yà có‑xîcàn tnùhù sahnú ndisa‑ne nùù‑yá; ñàyùcàndùá, nì cachi‑yà: ―¿Índù chuun cuní‑nsià quida‑nsia maña nùí? Cunihi‑nsia iin dìhùn quixi, cundehíà nansa iáˋ.
24768	MRK 12:26	Te vichi cuàhìn càhìn xì‑nsiá sàhà nansa iá ñà‑natiacu nsìi. Ádi sánì cahvi‑nsia nùù tutu nì tiaa Moisés ndé cacháˋ sàhà yutnù tii (xíxìn), te iá Dios mahì‑nú, te nì cachi‑yà xì Moisés: “Yùhù nduí Dios càhvì nsì‑Abraham, xì nsì‑Isaac, xì nsì‑Jacob”, cachí‑yà.
24778	MRK 12:36	Vàchi divi xìì‑ndà David nì tiaa stná‑nè sàhà Cristu tìxi poder xi Espíritu Ìì xí Dios, te dohó nì cachi‑nè: Nì càhàn Yua‑nda Dios xì Stohì (divi Cristu), nì cachi‑yà: “Yohó coo‑ní ladu cuàhíˋ ndè cachi sàà cundeí nùù nsidaa tè‑xìní ùhì xì‑ní, dandu cusahnú fuerte‑ní nùù‑né”, nì cachi Dios.
24818	MRK 13:32	’Doco ni quìvì, te ni hora naxicocuíìn, ni‑iin nèhivì có‑ìnáhá‑nê, ni ángel ndoó ansivi, có‑ìnáhá stnâ‑nè. Ni stná yùhù ana nduú Dèhemanì Dios, có‑ìnáhá stnâì; cuisì Yuamánìˊ nduú ana ináhá.
24823	MRK 13:37	Ñàyùcàndùá, yùhù cachíˋ xì‑nsiá nacua cachíˋ xì nsidaa nèhivì xí, ni cúndóó tùha‑nsia ―nì cachi Jesús.
24829	MRK 14:6	Doco nì cachi Jesús xì nèhivì mà: ―Nacoo‑nsia nècuàchì jaàn. ¿Índù chuun cánàhá‑nsià xì‑né? Vàchi iin ñà‑vàha nduá sànì quida‑ne xìˊ.
24830	MRK 14:7	Vàchi nècuàchì ndahví, nicanicuahàn ndoó‑né xì‑nsiá, te mà úhì chindee‑nsiánè nú cahan‑nsiá. Doco yùhù, còó, sacù‑ni quìvì iéˋ xì‑nsiá.
24841	MRK 14:18	Te na ndoó‑né xixí‑né, dandu nì cachi‑yà xì‑né: ―Cunaha‑nsiá, iá iin‑nsia cuàhàn cahin xìˊ. Te yohó iá‑nè xixí‑né xì‑ndà.
24843	MRK 14:20	Dandu nì cachi‑yà xì‑né: ―Nùù nsì‑úxìn ùì‑nsià, iin‑nsia cuàhàn cahin xìˊ, mate iin‑ni xixí‑né xì‑ndà, te tavá stná‑nè pan nùù cazuela yohó.
24844	MRK 14:21	Ñà‑ndáà nduá, icúmí cuu ndisa ñà‑nduàˊ nì cachitnùhu nùù tutu ìì ñà‑ìcúmí cui yùhù ana nduu Tnaha Nèhivì Ñuhìví. Doco tiàa cuàhàn cahin xìˊ, ¡ndahví‑nè! Chicá vàha màsà túinuù‑né ñuhìví nì cùí ―nì cachi‑yà.
24848	MRK 14:25	Doco cunaha‑nsiá, mà cóhó guéˋ ndutè sì‑uva yohó dècuèndè cachi sàà nacoho saa túì‑te quìvì sáà cusahnú Dios inicutu ñuhìví yohó.
24850	MRK 14:27	Dandu nì cachi‑yà xì‑né: ―Ñuú vichi icúmí nsidaa‑nsiá nacoo nihni‑nsia yùhù, vàchi ducán cachí tutu ìì: “Cuàhìn dacúxíóé pastor, dandu icúmí riì cuìtià nihni‑sì”, cacháˋ.
24854	MRK 14:31	Doco Pedro, yáha ga ndee ní càhàn‑nè, cachí‑nè: ―Còó. Mate ni cahní‑nèndó, doco mà nunca sàì nacuaìˊ mii‑ní ―nì cachi‑nè. Te divi ducání nì cachi gà stná nsidaa nècuàchì dacuahá‑yá mà.
24857	MRK 14:34	Te nì cachi‑yà xì‑né: ―Yáha ga iéˋ tnùnsí ini, na ian cuníà cahnì dahuan yùhù. Ñàyùcàndùá, yohó ni ndóo‑nsia, te cunchito tùha‑nsia.
24859	MRK 14:36	Te dohó nì cachi‑yà: ―Yuamánìˊ, nsidaa iñàha vàtùni quida‑ní. Ñàyùcàndùá, xícàn tàhví nùù‑ní áma cúxíó tnùndoho icúmî yàhi, vàchi na iin (ñà‑úà ñuhú iin) taza nduá nùí, te ùhì cohià. Doco màdì ñà‑ndùá cuní yùhù ni cúndúá, cuisì ñà‑ndùá cuní mii‑ní.
24865	MRK 14:42	Ndacuìta‑nsia, cúhùn‑ndà, vàchi sà‑ìtúú quesaa ana nì cahin xìˊ.