23215	MAT 1:2	Te Abraham yucán, nì ìa iin dèhe‑ne nani Isaac. Te Isaac mà, nì ìa stná iin dèhe‑ne nani Jacob. Te Jacob mà, nì ìa stná iin dèhe‑ne nani Judá, xi stná cuàhà ñani‑nè.
23219	MAT 1:6	Te Isaí mà, nì ìa stná iin dèhe‑ne nì sanduu rey David. Daaní, David mà, nì ìa stná iin dèhe‑ne nani Salomón. Te dihi Salomón mà nduú nècuàchì ñaha nì sanduu ñahàdìhí Urías antes.
23224	MAT 1:11	Te Josías mà, nì ìa stná iin dèhe‑ne nani Jeconías, xi stná dava ga ñani‑nè. Te divi tiempu yucán nì catavà tè‑ñuu Babilonia nèhivì raza‑ndà cuàhàn‑nè presu ndè ñuù‑te.
23225	MAT 1:12	Daaní, na ndoó‑né ñuu Babilonia yucán, dandu nì ìa stná iin dèhe Jeconías mà nani Salatiel. Te Salatiel mà, nì ìa stná iin dèhe‑ne nani Zorobabel.
23230	MAT 1:17	Ñàyùcàndùá, nsidaa xìì‑yá yucán, ùxìn cùmì ní sanduu‑ne dècuèndè tiempu xi Abraham xì dècuèndè tiempu xi David. Daaní, ndoó ùxìn cùmì gá‑nè dècuèndè tiempu xi David xì dècuèndè quìvì cuàhàn‑nè presu ñuu Babilonia. Daaní, después ndoó ùxìn cùmì gá‑nè dècuèndè tiempu xi Cristu.
23231	MAT 1:18	Cunaha‑nsiá, dohó nì cuu na ní tùinuù Jesucristu. Sànì ndiadi tnùhu nandàhà dihi‑yá María xì José. Doco tàñáha ga coo‑ne xì nècuàchìmà, te nì sàcùñuhu méè xi‑ne nì quida Espíritu Ìì xí Dios.
23232	MAT 1:19	Ñàyùcàndùá, nì nacani ini José ñà‑chicá vàha tàhndè tnùhu xi‑ne cahan‑né, doco mà cáchí vate‑néà, vàchi nècuàchì vàha nduú‑né, te có‑cùní‑nè cuitnùhu nèhivì María.
23233	MAT 1:20	Doco na nacání íì ini‑nè quida‑ne ducán, nì sàní‑nè nì ndecunu iin ángel xi Stoho‑ndà Señor nùù‑né, te dohó nì cachi ángel mà xì‑né: ―Cunini‑ní, José, descendencia xi David; màsà yúhî‑nî nandàhà‑ní xì María. Vàtùni cunduu‑ne ñahàdìhí‑ní, vàchi méè xi‑ne ñuhu‑ma, méè sàhà Espíritu Ìì xí Dios nduú‑vé.
23235	MAT 1:22	Pues divi ducán nì cuu nsidaájàn sàhà‑ñá nì cùú ndisa ñà‑ndùá nì cachitnùhu Stoho‑ndà Señor antes na ní càhàn iin ana cáhàn cuenta xi‑ya, te nì cachi‑nè:
23236	MAT 1:23	Cunaha‑nsiá, icúmí coo méè xi iin ñahà chìì nduú señorita; te nú sànì tùinuù‑vé, dandu cunani‑vé Emanuel, vàchi cuní cachà mà ñà‑sànì quesaa Dios cutnahá‑yá xì‑ndà nduá.
23237	MAT 1:24	Daaní, nì nsicuìhnú ini José, te nacua nì cachi ángel mà xì‑né, divi ducán nì quida‑ne, nì nandàhà‑né xì María ñà‑cunduu nècuàchìmà ñahàdìhí‑nè.
23239	MAT 2:1	Tiempu xi rey Herodes nì sandua na ní tùinuù Jesús ñuu tii Belén iá ladu Judea. Dandu nì casaà nècuàchì nchichí ñuu Jerusalén; ladu ndé caná orá nì quixi‑ne.
23241	MAT 2:3	Dandu rey Herodes, na ní xinitnùhu‑tè ñà‑ndùá ndácàtnùhù nècuàchìmà, nì ndulocó‑te, mii‑té xi nsidaa gá stná nèhivì ñuu Jerusalén.
23242	MAT 2:4	Ñàyùcàndùá, nì cana‑tè dùtù chicá xí‑idònùù, xì stná nècuàchì dacuahá ley ìì, te nì xìcàn tnùhù‑té nùù‑né índù ñuu cuàhàn tùinuù Cristu.
23243	MAT 2:5	Te nì naxiconihí‑né nùù‑té, cachí‑nè: ―Divi ñuu tii Belén iá ladu Judea. Vàchi ducán nì tiaa iin nècuàchì nì càhàn cuenta xi Dios sànaha ndé cachí‑yà:
23244	MAT 2:6	Cunaha mii‑nsiá nècuàchì ñuu Belén iá ladu Judea: màdì ñuu chicá có‑ndiàá nduú ndé ndoó‑nsiá; còó, divi ñà‑chicá ndiaá nduá nùù nsidaa ñuu nahnú ladu xi‑nsia, vàchi divi ñuu mii‑nsiá icúmí tùinuù mii‑yá ana cusahnú, te icúmí‑yâ cunuù‑yá nèhivì xí, divi nèhivì raza‑nsià Israel.
23246	MAT 2:8	Dandu nì techuún‑tené cùhùn‑nè ñuu Belén, cachí‑te xi‑né: ―Cuahán‑nsià ñuu mà, te ndàcàtnùhù váha‑nsia nansa ndisa iá sàhà méè mà, dandu nacachitnùhu‑nsia xìˊ, vàchi yùhù, cuní stnáì cùhìn cahvi stnáì‑vè ―nì cachì‑te.
23247	MAT 2:9	Daaní, na ní nsihi nì sàcùnaha nècuàchì nchichí mà nùù‑té ñà‑jaàn, dandu nì quihin‑ne ichì cuàhàn‑nè. Te cunaha‑nsiá, yucán nì natùi tu sìtnúù nì xini‑nè antes ladu xínu orá. Te nì sàcòdònùù‑sí nùù‑né nì sàà‑si nì ndòo‑sì dìquì‑xí nacua ndé iá méè mà.
23249	MAT 2:11	Dandu nì caquìhvi‑ne vehe, te nì xini‑nè méè mà xì dihi‑vé nani María. Te nì tutuyuhu‑né ñuhù nùù‑vé, te nì cahvi‑névè. Dandu nì nacuna‑ne ñà‑ñùhú ñà‑cuìcà‑né, te nì dàcútâhvì‑néyà, divi oro xì inciensu xì tàtnà nani mirra.
23250	MAT 2:12	Doco después nì sàní‑nè nì cachitnùhu Dios xì‑né ñà‑ìá peligru: màsà náyàha‑ne ndé iá rey Herodes. Ñàyùcàndùá, inga ichì nì naquihin‑ne mànuhù‑né ñuu‑nè.
23251	MAT 2:13	Dandu, na sámànuhù nècuàchì nchichí, nì sàní stná José, nì xini‑nè iin ángel nì quixi nùù Stoho‑ndà Señor. Te dohó nì cachi ángel mà: ―Ndacuiìn‑ní, tnii‑ní méè, te cundaca‑nívè xì mamá xi‑ve cuahán‑nsià ñuu Egipto cunudèhé‑nsià. Te divi ñuu mà icúmí‑nsiâ cundoo‑nsia ndè cachi sàì cachitnùhi xì‑nsiá. Vàchi icúmí Herodes nanducu‑tévê ñà‑cahnì‑tévê ―nì cachi ángel mà.
23252	MAT 2:14	Ñàyùcàndùá, mate ñuú nduá, doco nì ndacuiin José nì saca‑ne méè mà xì dihi‑vé, te nì quihin‑ne ichì cuàhàn‑nè ñuu Egipto.
23253	MAT 2:15	Te ñuu mà nì sandoo‑ne dècuèndè nì xìhì Herodes. Te divi ducán nì cuu sàhà‑ñá ni cuú ndísá palabra yohó nì cachitnùhu Stoho‑ndà Señor antes na ní càhàn iin ana cáhàn cuenta xi‑ya: “Dècuèndè ñuu Egipto nì cani Dèhemanìˊ ñà‑ndixi‑ya”.
23254	MAT 2:16	Daaní, na ní xini Herodes cónì ndúlócô nècuàchì nchichí sàhà ñà‑ndùá nì cachì‑te, dandu yáha ga nì xìdà inì‑te. Ñàyùcàndùá, nì techuún‑te soldadu nì sàhàn nì casahnì xì nsidaa méè tiàa ndoó ñuu Belén xì inicutu stná ladu yucán, nsidaa luchi cuati xicá ùì cuìà cuàhàn tìxi‑xi, nì casahnì‑tévê, vàchi ñà‑jaàn nduú tiempu nì cachi nècuàchì nchichí na ní ndàcàtnùhù Herodes nùù‑né.
23255	MAT 2:17	Ñàyùcàndùá, quìvì jaàn nì cuu ndisa ñà‑ndùá nì cachitnùhu Jeremías sànaha na ní càhàn‑nè cuenta xi Dios, te dohó nì cachi‑nè:
23256	MAT 2:18	Tiacú tnaná cuáhà‑né ladu ñuu Ramá. Sacú nècuàchì ñahà, te cána‑ne, divi nècuàchì descendencia xi Raquel. Sàhà méè xi‑ne sacú‑né; nì mà cùì cahnde ini‑nè, vàchi còò cá‑vè.
23257	MAT 2:19	Daaní, José, iá va‑ne ñuu Egipto. Dandu nì sàà quìvì nì xìhì rey Herodes. Te nì sàní tu José inga xichi, nì xini‑nè iín iin ángel nì quixi nùù Stoho‑ndà Señor,
23258	MAT 2:20	te cachí ángel mà xì‑né: ―Ndacuiìn‑ní, cuaca‑ní méè xì dihi‑vé, te naxicocuíìn‑nsià ñuu Israel, vàchi sànì xìhì nèhivì cuní cahnì xì‑vé.
23259	MAT 2:21	Ñàyùcàndùá, nì ndacuiin José, nì saca‑nevè xì dihi‑vé mànuhù tú‑né ñuu Israel.
23260	MAT 2:22	Doco nì xinitnùhu‑ne sàdàndàcú dèhe Herodes mà nani Arquelao, cusáhnû‑te lugar xi nsì‑yua‑té ladu Judea. Ñàyùcàndùá, nì yùhí‑nè nùhù‑nè ladu mà. Daaní, inga xichi nì sàní‑nè, nì cachitnùhu Dios ñà‑ndisa iá peligru. Ñàyùcàndùá, nì yàha‑ne chicá nùù‑xí dècuèndè ladu Galilea,
23261	MAT 2:23	nì sàà‑nè iin ñuu tii nani Nazaret, te yucán nì candòo‑ne. Pues, divi ducán nì cuu sàhà ñà‑nì cùú ndisa palabra nì cacachitnùhu profeta xi Dios sànaha ñà‑divi ñuu Nazaret cunduu ñuu‑yà, cachi nèhivì.
23263	MAT 3:2	cachí‑nè xì nèhivì ñà‑nì náxícócuîìn ini‑nè sàhà cuàchi‑ne, vàchi sà‑ìtúú cuni‑nè cusahnú mii‑yá iá ansivi.
23264	MAT 3:3	Pues divi Juan mà nduú ana nì cachitnùhu Isaías sàhà‑xí na ní càhàn‑nè cuenta xi Dios, te nì tiaa‑ne dohó: Tiacú cáhàn fuerte ana cáhàn yucù, te cachí‑nè xì‑ndà ñà‑nsidandoo‑nda (anima‑ndà) na ian nduvíi ichì ndé yàha Stoho‑ndà Señor, te ichì ndáà cundua. (Ducán nì cachi Isaías sànaha.)
23265	MAT 3:4	Te Juan mà, dòò idì sìcamellu nì sandixi‑ne, te iìn quísi nì cuyucun siuhma tìxi‑ne. Te sìca xì ndudi ñùñù yucù nduá nìsa itiacu‑nè.
23266	MAT 3:5	Daaní, cuàhà nèhivì ñuu Jerusalén xì cuàhà stná nèhivì ladu Judea, xì stná nèhivì ndoó yatni yùte Jordán, nsidaa‑né nì casaà‑nè nùù Juan yucán.
23268	MAT 3:7	Doco nì xini Juan ñà‑vàxi stná cuàhà nècuàchì fariseu xì cuàhà stná nècuàchì saduceu, cuní‑nè cuhiì stná‑nè. Ñàyùcàndùá nì cachi‑nè xì nècuàchìmà: ―Mii‑nsiá, na quidá còò, ducán quidá‑nsiá, vàxi‑nsia yohó xinúdèhé‑nsià nùù castigu icúmí quixi. ¿Ana divi nì cachi xì‑nsiá ñà‑quida‑nsia ducán?
23269	MAT 3:8	Cunaha‑nsiá, xiñuhu quida ndisa‑nsia cumplir nacua ndiá ìcà quida‑nda na naxícócuîìn ndisa ini‑ndà sàhà cuàchi‑nda.
23270	MAT 3:9	Ni màsà cáhàn cuadú‑nsià cachi‑nsià inì‑ni mii‑nsiá ñà‑divi Abraham nduú yohòtéhè stná‑nsià, te ñàyùcàndùá còò ni‑iñàha cuu xi‑nsiá. Vàchi cunaha‑nsiá, dècuèndè stná yùù ndoó yohó, vàtùni nanduu stná nahi descendencia xi Abraham, nú cuní Dios.
23272	MAT 3:11	Vàchi yùhù, tècuìí quidá íìˊ mii‑nsiá na cuú‑nsiá arrepentir; doco nchícùn gà vàxi ana chicá cahnú poder‑xi nùù yùhù: te ni có‑nâtùi (cundui nahi mozo xi‑ya) ñà‑chindeí quee ndìsàn‑yá. Doco mii‑yá, tìxi Espíritu Ìì xí Dios icúmí‑yâ quida iì‑yá anima‑nsià. Te na quidá ñuhu, ducán icúmí‑yâ quida stná‑yà xì‑nsiá (dandáñúhú stnâ‑yà ñà‑có‑ndiàá).
23273	MAT 3:12	Te vichi sà‑ìá cuàhàn‑yà quida‑ya na ian quida‑nda xi trigu, dandiachi‑ndañá xì yutnù chipála dècuèndè ndiachi nsihí trigu ndoó nùù ñuhù, dandu nùnìá, chivàha‑ndañá, doco mihì‑ñá, coca. Te divi ducán icúmí‑yâ quida stná‑yà (xì nèhivì ñuhìví: nèhivì xí mii‑yá, càcu‑ne; doco nèhivì dava ga), nicanicuahàn icúmí‑nê coco‑ne ―nì cachi Juan.
23275	MAT 3:14	Doco nècuàchìmà, có‑cùní‑nè, vàchi cachí‑nè xì‑yá: ―Yùhù xiñuhí cuhiìˊ quida mii‑ní, màdìá mii‑ní quixi‑ní nùù yùhù, (te cuhiì‑ní).
23276	MAT 3:15	Dandu nì cachi‑yà xì‑né: ―Ducanicoó vichi, vàchi ducán xiñuhu quida‑nda sàhà‑ñá quida ndisa‑nda nsidaa ñà‑ndùá ndiá ìcà‑ndà. Dandu nì candisá Juan, te nì quida iì‑néyà.
23279	MAT 4:1	Daaní, nihí Espíritu Ìì Jesús nì sàhàn ñà‑coo‑ya yucù dàná, vàchi yucán cuàhàn ñà‑malu quida‑sì lucha dacà‑síyâ. Ñàyùcàndùá, nì quihin‑ya ichì cuàhàn‑yà,
23280	MAT 4:2	te yucán iá‑yà ùì dico quìvì ndui te ñuú; te iníhíì‑yá, iá dòcó‑yà. Ñàyùcàndùá, cuàhà doco xíhì‑yà.
23281	MAT 4:3	Dandu nì tnàtuu ñà‑malu, vàchi cuní‑si dacà‑síyâ, te nì cachì‑si xi‑yá: ―Nú ndisa Dèhemanì Dios nduu‑ní, dandu cachì‑ní xì yùù jaàn ñà‑nì nándúá pan cuxi‑ní.
23282	MAT 4:4	Doco nì cachi‑yà xì‑sí: ―Còó, vàchi dohó cachí nùù tutu ìì: “Màdì cuisì pan cutiacu nèhivì; còó, vàchi xiñuhu cucumi stná‑nè nsidaa palabra ìì cachí Dios”.
23283	MAT 4:5	Daaní, nì saca‑sìyá cuàhàn‑si xi‑yá ñuu ìì Jerusalén, te nì chicoo‑sìyá ndè dìnì veheñùhu cahnú,
23284	MAT 4:6	te nì cachì‑si xi‑yá: ―Nú ndisa Dèhemanì Dios nduu‑ní, dandu dandiachi‑ní mii‑ní, vàchi ducán cachí nùù tutu ìì: Icúmí Dios dandacú‑yá nùù ángel xi‑ya ñà‑cundiaa‑nè mii‑ní. Te cachí stná tutu mà: Icúmí ángel natnii ndahà‑né mii‑ní ñà‑màsà máquìhi sàhà‑ní ni‑iin yùù.
23285	MAT 4:7	Dandu nì cachi Jesús xì‑sí: ―Cachí stná tutu ìì: “Màsà quídá cánûú‑ndá ñà‑có‑cùní Stoho‑ndà Señor”.
23286	MAT 4:8	Daaní, nì saca‑sìyá cuàhàn‑si xi‑yá dìnì iin yucù ducún sàstnùhù, te nì dàcùní‑siyá nsidanicuú ñuu iá ñuhìví xì nsidaa ñà‑vico iá yucán.
23287	MAT 4:9	Dandu nì cachì‑si xi‑yá: ―Yùhù dacútâhvìˊ mii‑ní nsidaa ñuu jaàn nú ni mácuììn sìsì‑ní nùí, te cahvi‑ní yùhù.
23290	MAT 4:12	Daaní, na ní xinitnùhu Jesús ndiadí Juan (Bautista) vehecàa, dandu mànuhù‑yá ñuu‑yà Nazaret iá ladu Galilea.
23291	MAT 4:13	Doco cónì cuèé‑yà yucán. Còó, nì quihin‑ya ichì cuàhàn‑yà ñuu Capernaum iá yuhù mar ladu ndé cachí xì‑né ladu Zabulón xì Neftalí.
23292	MAT 4:14	Yucán cuáhàn‑yà coo‑ya sàhà ñá‑nì cùú ndisa palabra nì cachitnùhu Isaías sànaha na ní càhàn‑nè cuenta xi Dios, cachí‑nè:
23294	MAT 4:16	pues yucán sànì dàtnúù ndiaha stná‑yà anima‑nè; vàchi nèhivì nsidaa lugar mà, nìsa xìca‑ne ichì ñáa, te cuàhàn‑nè ndañuhu dahuun‑ne nì cùí, doco vichi sànì dàtnúù‑yà sàxìnítnùní‑nè na ian nì natùi nuù‑né, nì cachi Isaías.
23296	MAT 4:18	Xicá Jesús yuhù mar iá Galilea, te nì xini‑yà ùì ñàní nani Simón Pedro xì Andrés, dacaná‑né ñunù xí‑né mahì tècuìí, vàchi nècuàchì tavá siaca nduú‑né.
23297	MAT 4:19	Te nì cachi‑yà xì‑né: ―Cunchicùn‑nsià yùhù, vàchi mà cúndúú gá‑nsià nècuàchì tavá xi siaca. Còó, vàchi icúmî dacuahí mii‑nsiá ñà‑cunduu‑nsia nècuàchì tavá xi nèhivì (ichì malu).
23298	MAT 4:20	Dandu nècuàchìmà, vichi vichi nì nacoo‑ne ñunù xí‑né, te cuàhàn‑nè nchícùn‑nèyà.