23231	MAT 1:18	Yɨdeꞌen ɨdøꞌøn yꞌejxɨ tyɨyɨ sa̱ jaty yja̱jty kyubejty ku nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesucristo ojts kyaxɨꞌɨky: Ja María midi tya̱a̱gɨp, jaꞌ ɨdøꞌøn wyɨnaty najtsꞌawa̱nɨꞌejtnɨp jøts ja tmøøtꞌamajtskɨt ja José; nawya̱a̱wa̱jnɨdɨpnɨm ja wyɨnaty ku ja María jam tnɨkøjxpꞌa̱jtnɨ ja mutsk, Dios ɨdøꞌøn ja tuujnɨp jøts ja Espíritu Santo myøkꞌa̱jtɨn jadeꞌen tyikmajada̱ꞌa̱ky.
23233	MAT 1:20	Ɨxam ɨdøꞌøn ja wyɨnaty jadeꞌen wyɨnmay ku ja ojts aguma̱a̱ꞌyꞌampy tyukꞌijxyɨ ja Dios yꞌa̱nkɨlɨs jøts ja ojts ñɨɨꞌmxyɨ: ―José, metsxɨ mdeetyꞌamøjɨp ja David, kidits mdsøꞌøgɨ, møøt amajtskɨ yø María. Yikaxøꞌøkwampy mutskuꞌnk tuꞌuk, Dios yꞌEspíritu Santo jadeꞌen myøkꞌa̱jtɨn tyikwɨngaxøꞌøkp.
23235	MAT 1:22	Tyimyja̱jt tyimgyubajts ɨdøꞌøn ja jadeꞌen sa̱ nwɨndsønꞌa̱jtɨm Dios wyɨnaty tø tyikwa̱ꞌa̱ñ ja kyugajpxy ku ja wya̱a̱ñ:
23236	MAT 1:23	Jøtpyɨp tuꞌuk ja kiixyeꞌdøꞌøxy midi ama̱a̱y tsɨnaapy, yikaxøꞌøkpts ja tuꞌuk mya̱jnkuꞌnk, Emanuel ja xyøøwꞌa̱tp, midi ayuujk pɨdsømp: Dios adøm møøt.
23240	MAT 2:2	jaꞌats jam ojts tyiknɨdøwɨdɨ, yɨdeꞌen ja wya̱ndøø: ―¿Ma̱ døꞌøn ja tø kyeꞌexy jaꞌ pøn tnɨwɨndsønꞌa̱tp ja ya̱ꞌɨt israelɨt ja̱a̱ꞌy? Tøts øøts ja nꞌejxpa̱a̱jtɨ ja mya̱a̱dsa̱ꞌ ma̱ øø tø ndsøøñ, ɨxya̱ts øøts ja tø nnɨmiñ jøts øøts ja nwɨndsøꞌøgɨwya̱ꞌa̱ñ.
23243	MAT 2:5	Xjats ja tnɨmaadyøø: ―Jam Judeɨt etjotp ma̱ ka̱jp jam txøøwɨ Belén; pø yɨdeꞌenɨmxɨ ja Dios kyugajpxy jekyɨp tjaadyañ:
23246	MAT 2:8	Jøts ja ojts tkexy jøts ja ñøjkxtɨt jam Belén, yɨdeꞌen ja tnɨma̱a̱y: ―Nøjkxtɨ jam, øyɨm yikxonɨm ɨdøꞌøn xyiknɨdøwɨdɨt ja mixyuꞌnk; kuts xpa̱a̱ttɨt, jatyɨts meets ja xnɨga̱jpxt jøts meets ja xukmadoꞌot, jøts øts ja nayɨdeꞌen nꞌatswɨndsøꞌøgɨt.
23251	MAT 2:13	Tøts ɨdøꞌøn ja wijyja̱a̱ꞌy jam wyɨnaty choondɨ, ku ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm ja yꞌa̱nkɨlɨs ña̱nkyꞌejxøø jøts ja José ja aguma̱a̱ꞌyjøtpy ojts tꞌixy, yɨdeꞌen a̱nkɨlɨs ja ñɨma̱a̱jyøø: ―Tsojk pɨdøꞌøk, møøt tsoon yø mutsk møøt yø tya̱a̱k jøts mgaknøjkxtɨt jam Egiptɨt etjotp, ta̱a̱ꞌnɨdɨ jam. Pønɨ wɨneꞌen jam mda̱a̱ꞌnɨdɨ øtsnɨm ja køꞌøm nnɨga̱jpxp, jaꞌagøjxp ku Herodes yø tꞌɨxa̱ꞌa̱wa̱ꞌa̱ñ yø mutsk jøts yø tyikꞌookwa̱ꞌa̱ñ.
23253	MAT 2:15	Jam ja chɨnaadyɨ jeky kunɨm ja Herodes yꞌøꞌjky. Jadeꞌenꞌampy ɨdøꞌøn ja jadeꞌen tyimyja̱jty ti mɨba̱a̱t ja Dios kyajpxy jadiꞌiñɨ yꞌukna̱xt pø patyxɨ wyɨnaty yɨdeꞌen tø tyikwa̱a̱ñ ja kyugajpxy: “Egiptɨt etjotp øts ja nꞌUꞌnk nyiktsøꞌøñ ku øts ja nwa̱a̱dsøøy.”
23255	MAT 2:17	Kaꞌpxy ɨdøꞌøn ja jadeꞌen yja̱jty sa̱ ja kugajpxy Jeremías wyɨnaty ja nøky tø tja̱ꞌa̱y ku ja wya̱a̱ñ:
23257	MAT 2:19	Xjats ku yꞌoꞌjky ja Herodes, wɨnets nayꞌaguma̱a̱ꞌyjøtpy tja̱ꞌwɨyɨɨꞌñ ja José jøts ku tꞌijxy tuꞌuk ja Dios yꞌa̱nkɨlɨs jam Egiptɨt etjotp, jøts ja ñɨma̱a̱jyøø:
23263	MAT 3:2	yɨdeꞌen ja jam wya̱ꞌa̱ñ: ―Ja̱wɨdɨ mbøky, yiktɨga̱jtstɨ mdsɨna̱a̱ꞌyɨndɨ, ja wyɨngøñ ja Dios kyutujk midi ja tyanɨtanaapy ja yja̱a̱ꞌy.
23264	MAT 3:3	Yø Juan ɨdøꞌøn jaꞌ midi ja kugajpxy Isaías ñɨga̱jpx ku ja yɨdeꞌen tjaadya̱a̱ñ: Yikmadoop ayuujk jam aba̱k etjotp ku wya̱ꞌa̱ñ møkꞌampy: “Awejxɨdɨ ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm yꞌɨxpøjkɨn; yiktøwdɨ yiktuuda̱ꞌa̱ktɨ mwɨnma̱a̱ꞌñ.”
23268	MAT 3:7	Jøts ku døꞌøn Juan ojts tꞌixy jøts ku ja fariseotøjk mayꞌampy yjanchmendɨ nøbajtpɨ møøt ja saduceotøjktɨ, jøts ja tnɨma̱a̱y: ―¡Mee mɨkuꞌ! ¿Pøn mee tø mnɨɨꞌmxyɨ jøts ku jadeꞌen mgayiktabayøꞌødyɨt ja mbøky, jøts ku yøꞌøyɨ chøkyɨ ku meets ya̱ nøbajtpɨ tø mmiñ?
23270	MAT 3:9	jøts kidi mee køꞌøm mnawya̱ꞌa̱ñɨdɨ namyɨkajxɨbɨm: “Tixɨ kaꞌap ti chøkyɨ kumɨ ja Abraham adøm nꞌa̱pteetyꞌamøjꞌa̱jtyɨndɨp”; jøts kaꞌats yjadeꞌenɨ ti Dios kama̱jyɨp øy ja pøn ttukmɨguꞌukꞌa̱tt ja Abraham pønɨ pøn ja køꞌøm yꞌaꞌejxɨp.
23275	MAT 3:14	Kaꞌap ja Juan ja twa̱ꞌa̱ñ jøts ja tyiknøbatt, yɨdeꞌen ja Jesús yiknɨma̱a̱y: ―¿Jawyeen me xtsøky jøts me nyiknøbatt? Pø metsxɨ døꞌøn ndijy xyiknøbatp.
23276	MAT 3:15	Yɨdeꞌen ja Jesús yꞌadsøøy: ―Wan ɨdøꞌøn tꞌukjaty; jadeꞌen neꞌegɨ ndyimdyøøꞌjɨnt jøts ku jaꞌayɨ nbaduꞌunɨnt sa̱ Dios Teety tyɨyꞌa̱jtɨn wya̱ꞌa̱ñ. Kyupøjk ɨdøꞌøn ja Juan ja jadeꞌen.
23278	MAT 3:17	Wɨnets ja Dios Teety yꞌayuujk yikmadøøy, yɨdeꞌen ja jap tsa̱jpjøtpy wya̱ꞌa̱ñ: ―Ya̱ꞌa̱t øts ɨdøꞌøn nꞌUꞌnkꞌajtpy, yøꞌ øts ɨdøꞌøn ndsøkyꞌajtpy, njantyajotkujkꞌajtpyts øts yøꞌ.
23281	MAT 4:3	Wɨnets mɨkuꞌ ja jam ñɨmeejnɨ jøts ja yikpøktyunwa̱ꞌa̱ñɨ, yɨdeꞌen ja ojts ñɨꞌɨmxyɨ: ―Pønɨ janch ku me mjanchdiosuꞌngɨ, yiktsa̱pkaakyja̱t yø tsa̱a̱.
23282	MAT 4:4	Xjats ja Jesús yꞌadsøøy: ―Yɨdeꞌen Dios kyajpxy wya̱ꞌa̱ñ: “Kuuyɨ Dios kyajpxy myøjɨ, kidi jaꞌajɨp na̱xwiiꞌñɨt ja̱a̱ꞌy nugo tyajujkyꞌa̱ttɨp ti jaty yikjøøꞌkxp.”
23284	MAT 4:6	jøts ja ojts ñɨɨꞌmxyɨ: ―Pønɨ janch Dios Uꞌnk mets, kajtswoon ya̱; pø nømpxɨ ja Dios kyajpxy jøts ku: Ja tnøjmɨt yꞌa̱nkɨlɨs jøts me myikꞌejxꞌett jøts ku me kaꞌap ti mja̱ttɨt. Jøts ku mets ja a̱nkɨlɨs mdsaꞌanjøꞌøkɨt, jøts mdeky tsa̱a̱ kyakumɨt kyayoꞌodsɨt.
23285	MAT 4:7	Xjats ja Jesús tꞌadsøøy jøts ja tnɨma̱a̱y: ―Janch nayɨnømts Dios kyajpxy: “Kidi mDios xjotꞌixy.”
23287	MAT 4:9	yɨdeꞌen ja ojts ñɨɨꞌmxyɨ: ―Ngøya̱jkøjxp øts yø ka̱jp tukɨꞌɨyɨ jøts mets yø xjaꞌbøkøxt, pønɨ xwɨnguxanaapy øts, pønɨ xwɨndsøꞌjkɨp øts.
23288	MAT 4:10	Wɨnets ja Jesús wya̱a̱ñ jøts ja tnɨma̱a̱y: ―Mɨkuꞌ, jɨwa̱ꞌa̱k, kidi øts ya̱ xwɨnꞌixy, pø yɨdeꞌents Dios kyajpxy wya̱ꞌa̱ñ: “Ja Dios Teety tuꞌugyɨ mwɨndsøꞌøgɨp, jaꞌ mbaduꞌump pønɨ sa̱ ja wya̱ꞌa̱ñ.”
23292	MAT 4:14	Kaꞌpxy ɨdøꞌøn ja jadeꞌen tyuujnɨ yja̱jtɨ sa̱ ja Dios kyugajpxy Isaías wyɨnaty tø wya̱ꞌa̱ñ ku ja yɨdeꞌen tjaadya̱a̱ñ:
23295	MAT 4:17	Kuts ja Jesús jaꞌayɨ jam Capernaum kya̱jpkøjxp yja̱ꞌa̱ty, yɨdeꞌen ja kya̱jpxwa̱ꞌkxnɨbøjkɨyɨɨꞌñ: ―Ja̱wɨdɨ mbøky, yiktɨga̱tstɨ mdsɨna̱a̱ꞌyɨndɨ, jaꞌagøjxp ku ja wyɨngøñ ja Dios kyutujk midi ja tyanɨtanaapy ja na̱xwiiꞌñɨt ja̱a̱ꞌy.
23297	MAT 4:19	Wɨnets ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesús ja ñɨma̱a̱jyɨdøø: ―Mada̱ꞌa̱ktɨ, møøt wɨdettɨk øts jøts nduknɨja̱wɨdɨt sudso ja̱a̱ꞌy ja nɨtsoꞌokꞌa̱jtɨn tpa̱a̱tt.
23299	MAT 4:21	Tø wyɨnaty waanɨ yøꞌødyɨ, jamts ja Jesús ojts tꞌejxpa̱tkojmɨ nayɨ namajtsk ja ja̱a̱ꞌdyɨ midi tukja̱a̱ꞌdyɨ: tuꞌuk yJacoboꞌaty jøts jaduꞌuk Juan txøøwɨ, ja Zebedeo døꞌøn ja yꞌuna̱ꞌjk. Jam ja wyɨnaty møøt ja tyeety ba̱rkɨjotp, ja tyaꞌa̱jkxma̱jk ja jam wyɨnaty yꞌada̱jkɨdɨp. Wɨnets Jesús ja ojts ya̱a̱jxɨyɨdɨ,
23305	MAT 5:2	jøts ja ojts yɨdeꞌen tyikꞌɨxpøjktøkɨ:
23324	MAT 5:21	’Tøxɨ xnɨmadowdɨ ku ja nꞌa̱pteetyꞌamøj yiknɨmaadyøø: “Kidi myikja̱a̱ꞌyꞌøøky, pønɨ pøn yikja̱a̱ꞌyꞌooꞌkp yiktɨɨdyuꞌump jaꞌ.”
23330	MAT 5:27	’Tø meets ɨnet ja xnɨmadøy ku jekyɨp yɨdeꞌen yjawa̱ꞌa̱ndɨ: “Kidi mmɨguꞌuk ñɨya̱a̱ꞌy ñɨdøꞌøxy xpøjkxɨyɨ.”
23334	MAT 5:31	’Nayɨ tø jekyɨp yiknɨgajpxy: “Pønɨ pøn ñɨdøꞌøxy tmajtstuꞌutwa̱mp, tɨyꞌa̱jtɨngøjxpts ja tmɨnawya̱ꞌkxɨt, kojp tuꞌuk ja nøky.”
23336	MAT 5:33	’Nayɨ tøts ɨnet xnɨmadowdɨ ku ja mdeetyꞌa̱ptøjk jekyɨp yiknɨmaadyɨ: “Pønɨ ti mnɨꞌadsoꞌowɨp Dios wyɨngujkp, kidits meets ja xkaꞌukyikꞌadujknɨ ja mgajpxy ja mꞌayuujk.”
23341	MAT 5:38	’Nayɨ tø net xnɨmadowdɨ ku ojts jekyɨp yɨdeꞌen yiknɨgajpxy: “Jøts nayɨdeꞌen pøngapøn ja myɨguꞌuk tyikꞌayoꞌomba̱a̱tt pønɨ ti ayoꞌon ja jadeꞌen ttuñ, nayɨdeꞌents ɨdøꞌøn ja tyimyiktuꞌunt.”
23342	MAT 5:39	Yɨdeꞌents ø nwa̱ꞌa̱ñ: Jøts kidi mee nayɨdeꞌen xuñ sa̱m ja kaꞌøyja̱a̱ꞌyɨndɨ; pønɨ mgojxɨp mdseꞌjkɨp, jaꞌ øy ku xmaaꞌkxuktɨt.
23346	MAT 5:43	’Nayɨ tø xnɨmadowdɨ ku jekyɨp yɨdeꞌen yiknɨgajpxy: “Jaꞌ møøt mnamyayɨt pøn møøt mnamyɨguꞌukwa̱ꞌa̱ñɨ, jøts ja kawɨnꞌijxyɨm xja̱wɨt pøn møøt mnamyɨdsepꞌatyɨ.”
23347	MAT 5:44	Yɨdeꞌen ø nwa̱ꞌa̱ñ: Jøts xtsoktɨt xmɨyujyꞌa̱ttɨt ja mmɨdseptøjktɨ, ødyejtɨ jaꞌ pøn mgaꞌødyejɨyɨdɨp, pudøkɨ ja mmɨguꞌuk pøn mjamɨꞌajkɨdɨp mjamɨjotma̱ꞌjtɨdɨp, kuꞌamɨdowɨdɨ meets jaꞌ pøn mjemnɨma̱a̱jyɨdɨp mdenɨma̱a̱jyɨdɨp, pøn mjemduujnɨdɨp mdeduujnɨdɨp.
23360	MAT 6:9	Paty ɨdøꞌøn yɨdeꞌen ja Dios xꞌajotꞌa̱ttɨ: Dios Teety tsa̱jpjotpɨt, kuuyɨ mets jaduꞌuk øy wa̱ꞌa̱ts.
23373	MAT 6:22	Xjats ja Jesús yja̱a̱kwa̱a̱ñ: ―Jadeꞌen ɨdøꞌøn yø mween nꞌukpɨkta̱a̱jkɨnt sa̱m ja ja̱jɨn, yøꞌøts tyikuja̱jta̱a̱jkɨp tyikudøøꞌkxa̱a̱jkɨp amuum ja mneꞌkx mgojpk; kuts ja mween yꞌøyꞌaty, nayɨdeꞌents ja amuum tjagyepy ja neꞌkx ja kojpk, kaꞌap ja ttuktuñ ja kyaꞌøybɨ;
23382	MAT 6:31	Paty kidi mmaydɨ mda̱jtɨ, jøts kidi mwa̱ꞌa̱ndɨ: “¿Ti døꞌøn nga̱a̱ꞌyɨm njøøꞌkxɨm? uk ¿ti døꞌøn nꞌuujkɨm? uk ¿ti døꞌøn nwetꞌa̱jtɨm nna̱a̱myꞌa̱jtɨm?”
23407	MAT 7:22	Ku tpa̱a̱tt jaꞌabɨ tiempɨ, ku yja̱ꞌa̱tt ja xøøw jumøjt, may øts ja ja̱a̱ꞌy xnøjmɨdɨt: “Wɨndsønꞌa̱jtɨm, wɨndsønꞌa̱jtɨm, jaꞌats øøts tø nga̱jpxwaꞌkxy mets ja mjaꞌ, mets køjxp øøts ja jadeꞌen tø nduñ ku øøts ja mɨkuꞌ tø nga̱jpxpɨdsimy jøts øøts ja̱a̱ꞌy ja ndukmajtstuꞌuty, jøts ku øøts ja mɨla̱grɨ nayɨdeꞌen mayꞌojk tø nduñ.”
23408	MAT 7:23	Kuts ja ja̱a̱ꞌy jadeꞌen xnøjmɨt, wɨnets nꞌadsoꞌot: “Kaꞌaxɨ mee ma̱ møøt nnayꞌijxyꞌatyɨ, jɨwa̱ꞌa̱ktɨ ya̱ kidi øts ya̱ xwɨnꞌejxtɨ, ku meets kawɨneꞌen tø mgawɨndɨyꞌaty jøts xundɨ ja kyaꞌøybɨ.”
23416	MAT 8:2	Xjats ja̱a̱ꞌy ja ojts tuꞌuk wɨngon ñɨnijkxyɨ, møj puꞌuts pa̱ꞌa̱m ja pøjkɨp, jaꞌats ɨdøꞌøn jam ojts ñagyuxendya̱ꞌa̱gyɨ jam nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesús wyɨngujkp, jøts ja tnɨma̱a̱y: ―Teety, mmøøtꞌajtpy ja møkꞌa̱jtɨn jøts xyiktsoꞌokt, yiktsokts øts mdsojkꞌa̱jtɨngøjxp.
23417	MAT 8:3	Xjats ja ojts jaꞌayɨ tkønɨxa̱jy, yɨdeꞌen ja tnɨma̱a̱y: ―Ndsøkyꞌajtpy øts jøts mdsoꞌokt. Tsoknɨ. Jaꞌayɨ ja jadeꞌen wya̱a̱ñ, jøts ja puꞌuts pøjkɨbɨ jatyɨ ña̱jxy ja pya̱ꞌa̱m, jatyɨ tyaagyɨjxy ja pyuꞌuts.
23418	MAT 8:4	Jøts nwɨndsønꞌa̱jtɨm ja ojts ñɨɨꞌmxyɨ: ―Øyɨm xꞌext, kidi pøn xukmadøy; øy jaꞌayɨ xnɨnøjkxt ja teety jaꞌ, jaꞌayɨ mꞌatspa̱a̱tp jøts ja myøxy jaꞌayɨ xpɨkta̱ꞌa̱kt midi ja Moisés ojts tnɨꞌaneꞌemy, jøts ja ja̱a̱ꞌy tꞌejxtɨt jøts ku tø mdsøꞌøky.
23420	MAT 8:6	yɨdeꞌen ja wya̱a̱ñ: ―Teety, ɨxajp øts tuꞌuk ndumbɨ pa̱ꞌa̱m tmɨgoꞌknɨ ndøjkjøtpy, jadiꞌiñɨ tø myujknɨ xyujxnɨ, yjanchkupijkpy ɨdøꞌøn ja jap ja ja̱jyɨ tøøyɨ.
23421	MAT 8:7	Wɨnets ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesús ja tnɨma̱a̱y: ―Øy øts ja nꞌatsyiktsoꞌokt.
23422	MAT 8:8	Jøts ja ja̱a̱ꞌy yɨdeꞌen yꞌadsowɨmbijty midi ɨdøꞌøn twɨndsønꞌa̱jtp nɨdukpiky ja solda̱dɨdɨ: ―Teety, kaꞌap ø xpa̱a̱tꞌaty jøts mets mdøkɨt ndøjkjøtpy; anaꞌam jaꞌayɨ jøts choꞌokt øts ja ndumbɨ.
23424	MAT 8:10	Xjats ku Jesús ja jadeꞌen tmadøøy, ñɨgyuma̱a̱p ja tja̱ꞌwɨyɨɨꞌñ, jøts ja tnɨma̱a̱y pøn jaty ja jam wyɨnaty payøꞌøyɨyɨp: ―Janch øts ɨdøꞌøn nwa̱ꞌa̱ñ, nɨ Israelɨt ja̱a̱ꞌy øts ya̱ ma̱ jadeꞌen ngapa̱a̱dynɨm sa̱m ya̱ꞌa̱t ja̱a̱ꞌy tmøødɨn ja janchja̱ꞌwɨn møkꞌampy.
23427	MAT 8:13	Jøts ɨdøꞌøn ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesús tnɨma̱a̱y ja ja̱a̱ꞌy midi tnɨwɨndsønꞌa̱jtp tukpiky ja solda̱dɨdɨ: ―Nøjkxnɨ mdøjkwɨndum, jøts sa̱ tø xjanchja̱wɨ yiktuꞌumpts ja jadeꞌen. Jøts ja tumbɨ nay jatyɨ myøkpɨjky.
23431	MAT 8:17	Jadeꞌenꞌampy ɨdøꞌøn ja jadeꞌen yja̱jty, jøts ɨdøꞌøn ja jadeꞌen tyimyjaty sa̱ wyɨnaty tø tnɨgajpxy ja kugajpxy Isaías, ku ja yɨdeꞌen wya̱a̱ñ: “Jaꞌ tukɨꞌɨyɨ tmɨdanaagyøjxp adøm nꞌayoꞌon, nay jaꞌ tmɨdanaapy adøm ja nbøjkɨn nꞌa̱a̱ꞌnɨn.”
23433	MAT 8:19	Wɨnets tuꞌuk ja ka̱jpxwejpɨ myiiñ ma̱ ja Jesús jam wyɨnaty, jøts ja Jesús ojts yiknøjmɨ: ―Wɨndsøn, tsoomp øts, nbanøjkxp mets øy ma̱dsoo pønɨ ma̱ me mnijkxy.
23434	MAT 8:20	Jøts ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesús yꞌadsøøy, yɨdeꞌen ja wya̱a̱ñ: ―Neꞌegɨ jaa ja wa̱a̱jx yjut, neꞌegɨ jaa ja joon pyaꞌan; øtsts, nɨti ø xkaꞌejtxɨ øyɨk øts ɨdøꞌøn ma̱ nꞌøønɨꞌɨnt.
23435	MAT 8:21	Xjats ja ja̱a̱ꞌy jaduꞌuk wya̱mɨ midi ja wyɨnaty pyabøjkpɨꞌajtpy, yɨdeꞌen ja ñɨma̱a̱jyøø: ―Wɨndsønꞌa̱jtɨm, tnijkxy øts jawyeen ja ndeety tꞌatsyikna̱xøkɨ.
23436	MAT 8:22	Wɨnets ja Jesús yꞌadsøøy jøts ja wya̱a̱ñ: ―Møødɨk øts, majtstuꞌut yø ooꞌkpɨ, wan ja tyikpɨdøꞌøktɨ ja myɨꞌooꞌkpɨ pøn yꞌanmɨja̱ꞌwɨn jajujkyɨ tø tyikꞌooꞌknɨdɨ.
23439	MAT 8:25	Wɨnets pyabøjkpɨtøjk ja ojts yuxyɨyɨ, yɨdeꞌen ja ojts ñɨɨꞌmxyɨyɨ: ―¡Wɨndsønꞌa̱jtɨm, ejx øø nnøøjøøꞌkxnɨ, yiknɨtsok øøts! ¡Pø nødøjkɨyꞌadøjtsnampts!
23440	MAT 8:26	Jøts ja tꞌadsøøy yɨdeꞌen: ―¿Ti mdsøꞌjkɨdɨp ku mdsøꞌøgɨdɨ? ¡Janch yiiꞌnɨm meets ja janchja̱ꞌwɨn xmøøtꞌaty! Xjats ja tyanaagyukɨyɨɨꞌñ, jøts ja ojts tnøjmɨ ja poj jøts wan tnaxy jøts ja mejy kyaꞌukꞌadøtsnɨt; jøts ɨdøꞌøn ja jadiꞌiñɨ myøøñ, nayɨdeꞌen jotkujkꞌatyɨm tya̱a̱ñ sa̱m ɨdøꞌøn ku ja et kyapøjy.
23441	MAT 8:27	Jøts ñɨgyuma̱a̱p ja tyimyja̱ꞌwɨdøø, nømdɨp jaꞌ: ―¿Ti pøn ja̱a̱ꞌy yø jadeꞌen, mɨmadoojɨpa̱a̱t poj yøꞌ, mɨmadoojɨpa̱a̱t mejy yøꞌ?
23443	MAT 8:29	Jøts ja yjanchaba̱a̱bɨna̱xwa̱ꞌa̱ktøø: ―¿Ti øø xanɨbøjkɨp, ti tsepxɨk adøm njagyejpyɨm, mets Jesús, mets Dios Uꞌnk? ¿Jaꞌ mets ya̱ tø xnɨmiñ jøts øøts ɨxya̱myɨ xtyimyikꞌayoꞌomba̱a̱twa̱ngøjy?
23445	MAT 8:31	wɨnets ja mɨkuꞌ nuuꞌkxa̱a̱jkɨngøjxp tꞌamɨdoodøø ja Jesús, yɨdeꞌen ja tnɨmaadyøø: ―Pønɨ xyikpɨdsømwa̱mp øøts, wants øøts yøꞌ kuch ttatøkɨ.
23446	MAT 8:32	Xjats ja Jesús wya̱a̱ñ, yɨdeꞌen ja tnɨma̱a̱y: ―Nøjkxtɨ. Jøts ɨdøꞌøn ja mɨkuꞌ jadeꞌen pyɨdsømdøø, ojts tmajtstuꞌuttɨ ja ja̱a̱ꞌy jøts ja maagyuch ja ttøjkɨdyøø; wɨnets ja kuch nɨdukɨꞌɨyɨ yjanchnabyaguna̱jxɨdøø jap ja̱a̱ꞌjøtpy jøts ña̱xkɨda̱ktøø jap nøøjøtpy, japts ja ñøøjøøꞌkxkøjxtøø.
23450	MAT 9:2	Jamts ja̱a̱ꞌy ja ojts tuꞌuk yiktanɨnijkxy midi køxujxp pakxujxp, kɨꞌɨy ja jam ojts tyiknøjkxtɨ. Jøts ku døꞌøn ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesús ojts jadeꞌen tꞌixy ja ja̱a̱ꞌy jøts kudam ja møkꞌampy ja janchja̱ꞌwɨn tjanchmøødɨdɨ, jøts ja pama̱a̱ꞌy ja tnɨma̱a̱y: ―Kidi uꞌnk nugo mdyimyjotmayꞌøøky; nbojkpɨmeeꞌkxpy mets.
23451	MAT 9:3	Wɨnets wɨna̱a̱gɨn ja ka̱jpxwejpɨtøjk wyɨnmaadyøø jøts ja wya̱ndøø: “Dios yø jadeꞌen kyaꞌømyɨgajpxpy, pø nugo ja̱a̱ꞌyxɨ yøꞌ.”
23452	MAT 9:4	Jøts kumɨ wa̱ꞌa̱ts ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesús ja tnɨja̱wɨ sa̱ jaty ja wyɨnmaydɨ, jøts ja tnɨma̱a̱y: ―¿Tigøjxp ku jadeꞌen kaꞌøwyɨnma̱a̱ꞌñ xjagyaptɨ?
23453	MAT 9:5	¿Ja ti neꞌegɨ jawaanɨ ja̱jtnɨ, kuts yø pa̱ꞌa̱mja̱a̱ꞌy nnøjmɨt: “Nmeeꞌkxpy øts yø mbøky”, uk ku nnøjmɨt: “Wa̱ꞌkukɨ, pøkmuknɨ yø mma̱a̱bajt jøts nøjkxnɨ mdɨga̱m”?
23454	MAT 9:6	Ɨxya̱mnɨm meets ɨnet xꞌukꞌext ma̱ba̱a̱t øts ɨdøꞌøn ja møkꞌa̱jtɨn nmøøtꞌaty ya̱ na̱xwiiñ jøts ø nmaaꞌkxt ja pøky. Xjats ja tnɨma̱a̱y ja køxujxpɨ pakxujxpɨ: ―Pɨdøꞌknɨ wa̱ꞌkukɨñɨ, wejtsjøꞌøk yø mma̱a̱bajt jøts mnøjkxnɨt mdɨga̱m.
23457	MAT 9:9	Xjats ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesús jam ojts chøøñ, jøts ja ojts tꞌejxpa̱a̱ty tuꞌuk ja ja̱a̱ꞌy pøn txøøwꞌa̱jtp Mateo, jam ja wyɨnaty chøønɨ ma̱ ja yikugubajtpɨ yꞌɨxa̱ꞌa̱ktɨ, jøts ɨdøꞌøn ja tnɨma̱a̱y: ―Mada̱ꞌa̱k, møøt wɨdetk øts. Wɨnets ja Mateo tyanaagyukɨyɨɨꞌñ, jøts ja ojts pyadsøøñɨyɨ.
23459	MAT 9:11	Jaꞌayɨ ja fariseotøjk ja ojts jadeꞌen tꞌejxtɨ, xjats ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesús pyabøjkpɨtøjk yikꞌamɨdoodøø: ―¿Tigøjxp ku yø mwɨndsøn tmøøtkay yø yikugubajtpɨtøjktɨ møøt yø kawɨndɨyja̱a̱ꞌdyɨ?
23460	MAT 9:12	Ojts ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesús ja tmadøy, xjats ja køꞌøm tnɨma̱a̱y ja fariseotøjk: ―Pøn møk pøn kasa̱ja̱jtɨp, ¿ti ja tyikwa̱ꞌa̱ndɨt ja tsøøyɨbɨ? Jaꞌ ja ttsojktɨp pøn pøjkɨdɨp.
23461	MAT 9:13	Kidi jaꞌajɨp ø tø nnɨmiñ pøn øy pøn wa̱ꞌa̱tstɨ, jaꞌ ø tø nnɨmiñ pøn pøktyundɨp jøts ja chɨna̱a̱ꞌyɨn tyiktɨga̱tstɨt. Nøjkxtɨ jɨwa̱ꞌa̱ktɨ, pamaadyɨ pada̱jtɨ pønɨ ti døꞌøn tyijpy ya̱ꞌa̱t Dios kyajpxy: “Jaꞌ ø ndsøjkpy jøts xmøøtꞌa̱ttɨt ja paꞌayoꞌowɨn ja ayoꞌejxɨn, jøts neꞌegɨ kidi xyikꞌooktɨ yø jɨyujk yø tsaka̱a̱ midi jaty myojxtɨp.”
23462	MAT 9:14	Wɨnets ja Juan Bautista tyumbɨ myendøø ma̱ ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesús jam wyɨnaty, jøts ja ojts tyiktøwdɨ, yɨdeꞌen ja tnɨmaadyøø: ―¿Tigøjxp ku øø nꞌama̱a̱yꞌaty møøt ja fariseotøjktɨ, ngakay ngaꞌuuky øøts jøts mets yø mbabøjkpɨtøjk jaayɨ yjanchkaydɨ yjanchjøøꞌkxtɨ, nɨwɨneꞌen kyaꞌama̱a̱yꞌa̱ttɨ?
23463	MAT 9:15	Xjats ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesús yꞌadsøøy jøts ja tnɨma̱a̱y: ―¿Ma̱ meets jadeꞌen tø xꞌuknɨja̱wɨ jøts ku tøꞌøxñɨgaabyɨ tøꞌøxñɨꞌukpɨ wɨnet yꞌama̱a̱yꞌa̱ttɨ wɨnet kyakaydɨ kyaꞌuuktɨ ku ja jemya̱a̱ꞌy jamnɨ? Abikñɨmts ja tiempɨ tyimyja̱ꞌtmɨt ku ja jemya̱a̱ꞌy wyɨnaty kyaꞌukꞌejtnɨ ku ja jam wyɨnaty tø choꞌonɨ, jaanɨmts ɨdøꞌøn tɨy pøn kyaꞌukaañɨt kyaꞌukꞌuknɨt; jaanɨm ɨdøꞌøn ja yꞌama̱a̱yꞌa̱ttɨt.
23466	MAT 9:18	Ɨxam ɨdøꞌøn ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesús jadeꞌen wyɨnaty wya̱ꞌa̱ñ, ku yja̱ꞌjty tuꞌuk ja wɨndsøn pøn tnɨguba̱jkꞌa̱jtɨp ja israelɨt ja̱a̱ꞌy, jøts ja ojts ñagyuxendya̱ꞌa̱gyɨyɨ jaꞌ wyɨngujkp, jøts ja ñɨma̱a̱jyøø: ―Tø øts nnøøxuꞌnk yꞌøøky tyimyꞌɨxanɨm; kudsɨk mets ɨnet jaꞌayɨ mmeꞌent jøts waanɨ xkønɨxa̱jt, jujkpyøjkp ɨnet ja jadɨgojk.
23469	MAT 9:21	jøts kumɨ yɨdeꞌen ɨdøꞌøn ja wyɨnmay: “Jaꞌayɨk øts ja wyet ɨnet yø ndojnɨt jøts øts ɨnet ndsoꞌokt.”
23470	MAT 9:22	Jøts ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesús ojts wya̱ꞌkjɨmbity, ojts ja tyimyꞌixy ja tøꞌøxyøjk jøts ja tnɨma̱a̱y: ―Kidi uꞌnk mdsøꞌøgɨ; jaꞌagøjxp tø mdsøꞌøky ku ø tø xjanchja̱wɨ. Jøts ɨdøꞌøn ja nay jatyɨ myøkpɨjky.
23472	MAT 9:24	xjats ja tnɨma̱a̱y: ―Pɨdsømdɨ; kaꞌap yø kiixyuꞌnk yꞌøøgyɨ, ma̱a̱p yø jaꞌayɨ. Jøts ja yjanchyiknɨxijkxy ku døꞌøn ja jadeꞌen wya̱a̱ñ.
23475	MAT 9:27	Kuts ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesús jam chøøꞌñ, wɨnets ja wɨna̱p ja̱a̱ꞌy namajtsk tuuꞌa̱jy pyadsoꞌonɨyɨ, møk ja yjanchnømdɨ: ―¡Rey David me mꞌa̱pꞌa̱jtɨp, ayoꞌejxk øøts!
23476	MAT 9:28	Kuts ja Jesús tyøjkɨyɨɨꞌñ jap tøjkjøtpy, wɨnets ja namajtskpɨ wɨna̱p ja̱a̱ꞌy ñɨmejnɨ, xjats ja tnɨma̱a̱y jøts ja ttɨɨbyɨjky: ―¿Mwa̱ndɨp ɨdøꞌøn amumjoojt jøts ku øts yø yjadeꞌembɨ xmaꞌaty? Jøts ja ñømdøø: ―Wɨndsønꞌa̱jtɨm, wa̱mp øøts ɨdøꞌøn jadeꞌen.
23477	MAT 9:29	Wɨnets ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesús ja mɨmøj twɨngudoꞌonɨyɨɨꞌñ, yɨdeꞌen ja tnɨma̱a̱y: ―Wan ɨdøꞌøn jadeꞌen tjaty pønɨ ma̱ba̱a̱t mee nayɨdeꞌen ja mjanchja̱ꞌwɨn xmøøtꞌaty.
23478	MAT 9:30	Jøts wyeen ja øy tya̱ndøø, ojts ja wyɨnꞌejxpøktɨ. Jøts ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesús ja møkta̱ꞌa̱ky tnɨma̱a̱y: ―Øyɨm mnayꞌejxɨdɨt jøts kidi pøn xuknɨja̱wɨdɨ.
23481	MAT 9:33	Jaꞌayɨts ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesús tyikpɨdsɨɨmy ja mɨkuꞌ, jøts ja uum ja̱a̱ꞌy jatyɨ jadɨgojk yꞌawijy. Jøts ɨdøꞌøn ja mayja̱a̱ꞌy ñɨgyuma̱a̱p yja̱jtøø, yɨdeꞌen ja wya̱ndøø: ―Kaꞌanɨm ya̱ Israel pøn jadeꞌen tꞌijxñɨm sa̱m ɨxya̱m yikꞌijxyɨn.
23482	MAT 9:34	Ja fariseotøjktɨ yɨdeꞌen ja wya̱mɨdɨ: ―Jadeꞌenꞌampy yø ja̱a̱ꞌy tyikpɨdsimy yø mɨkuꞌ ku yø nayɨꞌ wyɨndsøn myøkꞌa̱jtɨn tyiktuujnɨyɨ.
23485	MAT 9:37	Xjats ja tnɨma̱a̱y ja pyabøjkpɨtøjk: ―Janch øts ɨdøꞌøn nwa̱ꞌa̱ñ, ku ja ja̱a̱ꞌy may pøn tnɨja̱wɨwya̱ndɨp ja Dios yjaꞌ, jats kaꞌejtɨp pøn ttukmadowɨdɨp.
23488	MAT 10:2	Yɨdeꞌen ɨdøꞌøn ja nɨmakmajtskpɨ pabøjkpɨtøjk ja xyøøwdɨ: tuꞌuk Simón txøøwɨ, nayɨ yiktejp ja Pedro, jøts ja yꞌuch txøøwɨ Andrés; Jacobo møøt jaꞌ yꞌuchmɨ midi txøøwꞌa̱jtp Juan, ja Zebedeo yꞌuna̱ꞌjk;
23491	MAT 10:5	Yɨdeꞌen ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesús tꞌaneꞌemy ja ñɨmakmajtskpɨ pabøjkpɨtøjk ku ja ojts tkajxtsøøꞌñ: ―Kidi jam etjotp mnøjkxtɨ ma̱ chøønɨdɨ pøn kaꞌisraelɨt ja̱a̱ꞌdyɨ, kaꞌaba̱a̱t mnøjkxtɨt ma̱ jaty ja ka̱jp jam Samaria;
23531	MAT 11:3	jøts ja tꞌatsyiktøꞌødɨt yɨdeꞌen: ―¿Mjanchjacristo mets ɨdøꞌøn, ja yiknɨtsokpɨ midi tijy menwa̱mp, uk njøpꞌejxp øøts ɨdøꞌøn jaduꞌukpɨ?
23532	MAT 11:4	Xjats ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesús yꞌadsojɨmbijty: ―Nøjkxtɨ jøts jadeꞌen xukmadoꞌodɨt ja Juan sa̱ jaty ti jaty mꞌejxtɨp mnɨja̱ꞌwɨdɨp.
23535	MAT 11:7	Ɨxanɨm ɨdøꞌøn ja wyɨnaty tyimchoondɨ ja Juan Bautista yja̱a̱ꞌy midi ja pyabøjkpɨꞌajtpy, ku ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesús tnɨmadya̱ktøjkɨyɨɨꞌñ ja Juan, yɨdeꞌen ja tnɨma̱a̱y ja mayja̱a̱ꞌy: ―¿Ti ojts xꞌejxtɨ jam aba̱k etjotp ku jam ojts mnøjkxtɨ? ¿Ojts meets jam yja̱wɨ xꞌixy tuꞌuk ja ja̱a̱ꞌy midi jadeꞌen ja̱jtp sa̱m kapy pyojɨmbity pyojꞌadɨjy? Pø kaꞌaxɨ, pø tuꞌugyɨxɨ ja tmɨꞌity ja wyɨnma̱a̱ꞌñ.
23538	MAT 11:10	Ja Juan ɨdøꞌøn jadeꞌen yiknɨga̱jpx ku wya̱ꞌa̱ñ Dios kyajpxy yɨdeꞌen: Ngajxjawyenɨp øts, uꞌnk, ja ngugajpxy tuꞌuk, jøts ja ja̱a̱ꞌy ja wyɨnma̱a̱ꞌñ ja tyiktøøjɨt tyiktuuda̱a̱jkɨt, jøts mets ja mꞌɨxpøjkɨn yikjøpꞌext.
23544	MAT 11:16	’Jadeꞌen meets mdamɨꞌejxɨ sa̱m ja mutskuna̱ꞌjk muum yꞌadøꞌøtstɨ jam ma̱a̱yjotp, ku ja myɨꞌuna̱ꞌjk nɨsudsoꞌampy tkagupøjkɨyɨdɨ ja kyuya̱jtɨn midi ja yjaꞌ ttsøjkpy yjaguya̱twampy, jadeꞌen ja yiknɨmaadyɨ:
23548	MAT 11:20	Xjats ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesús ttamɨga̱jpxkɨjxy ja ka̱jp ma̱ jaty ja wyɨnaty tø ttuñ ja mɨla̱grɨꞌa̱jtɨn, ku døꞌøn ja ja̱a̱ꞌy jam kaꞌ tyimyiktɨga̱tstɨnɨm ja chɨna̱a̱ꞌyɨn. Yɨdeꞌen ɨdøꞌøn ja wya̱a̱ñ:
23553	MAT 11:25	Xjats ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesús yja̱a̱kwa̱a̱ñ: ―Dios Teety tsa̱jpjotpɨt, yikjujkyꞌa̱jtpɨ ya̱ na̱xwiiñ, nmøja̱ꞌwɨp mets ngunuuꞌkxyja̱ꞌwɨp mets, jaꞌagøjxp ku tø xamɨdsøky o pøn ja mnɨtsoojkɨn jøts yø wijy ja̱a̱ꞌy ja tø tkaja̱ꞌgyukɨdɨ køꞌøm, neꞌegɨ tøts ja xukꞌixy xuknɨja̱wɨ pøn ɨdøꞌøn kaꞌejxɨɨyɨmdɨ.
23555	MAT 11:27	Xjats ja Jesús tnɨma̱a̱y ja mayja̱a̱ꞌy: ―Tum jaꞌ øts ndeety xuktump midi ja køꞌøm tyunwampy. Kaꞌap øts pøn jadeꞌen xnɨja̱wɨ sa̱m øts ndeety køꞌøm xnɨja̱wɨ; nɨkaꞌats øts ndeety pøn wa̱ꞌa̱ts ñɨja̱wɨyɨ sa̱m øts ja køꞌøm ndyimñɨja̱wɨ, jøts pønɨ pøn øts ja nduknɨja̱wɨwyampy, jaꞌats tnɨja̱wɨdɨp ja Dios Teety.
23560	MAT 12:2	Xjats kuts ja fariseotøjk ja jadeꞌen tꞌejxtøø, wɨnets ja ttama̱jtstøø ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesús: ―Ejx yø mbabøjkpɨtøjk jadeꞌen yꞌadøꞌøtstɨ, jøts kaꞌats pya̱a̱tꞌatyɨ jøts yø jadeꞌen yꞌadøꞌøtstɨt ku pooꞌkxɨn xøøw.
23561	MAT 12:3	Xjats ja yɨdeꞌen yiknɨmaadyøø: ―¿Ti kaꞌanɨm meets ja Dios kyajpxy xꞌixy midi tnɨga̱jpxp sa̱ ja David tukꞌojk tmøøtꞌadɨɨjch ja myɨguꞌuk, ku yuu ja wyɨnaty yikꞌookwa̱ꞌa̱nɨyɨdɨ?
23565	MAT 12:7	Kaꞌ meets yø xnɨmadøy pønɨ sa̱ døꞌøn yø tjatijy ya̱ꞌa̱t Dios kyajpxy ku ja Dios Teety wya̱a̱ñ: “Jaꞌ ø ndsøjkpy jøts xmøøtꞌa̱ttɨt ja paꞌayoꞌowɨn ja ayoꞌejxɨn, jøts neꞌegɨ kidi xyikꞌooktɨ yø jɨyujk yø tsaka̱a̱ midi jaty myojxtɨp.” Kuk yꞌijty xja̱ꞌgyukɨdɨt, kaꞌabɨk mmɨguꞌuk yꞌijty xpøkyꞌejxtɨt øy ja ti pøky tjagatundɨ.
23568	MAT 12:10	ma̱ wyɨnaty jam tuꞌuk ja ja̱a̱ꞌy midi ja kyøꞌ jadiꞌiñɨ tøtsnɨp tuktama̱jñ; jøts kumɨ øy ɨdøꞌøn ja tyimyꞌɨxa̱ꞌa̱dɨ ti ja yjadyimyꞌuktanɨꞌøønɨdɨp ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesús, jøts ja tyiktøødøø tꞌamɨdoodøø ñadyijyɨ: ―¿Kutujk yøꞌ ku pama̱a̱ꞌy ja̱a̱ꞌy nyiktsojkɨn ku pooꞌkxɨn xøøw, u kaꞌ?
23569	MAT 12:11	Jøts ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesús ja ojts tꞌadsøy, yɨdeꞌen ja tnɨma̱a̱y: ―¿Wan meets ja mborreek ndejɨn jadiꞌiñɨ xmajtstuꞌutt ku ja wyɨnaty tø kyunaxy jap jutjøtpy ya̱m pooꞌkxɨn xøøw? Pø kuwa̱nɨxɨ ja xnɨnøjkxtɨt jøts ja xꞌatsjuuttɨt.
23571	MAT 12:13	Xjats ja yiknɨma̱a̱y midi ja kyøꞌ wyɨnaty tøtsp: ―Xa̱jtøw. Jøts ku døꞌøn ja ojts xya̱jtɨy, tyimyøkpøjk ja kyøꞌ jaꞌ, nayɨdeꞌen ja tyimyja̱ꞌwɨyɨɨꞌñ sa̱m ja yjaduꞌukpɨ køꞌ midi møk.
23575	MAT 12:17	Jadeꞌenꞌampy ɨdøꞌøn ja jadeꞌen yjaty, jøts ja jadeꞌen kaꞌpxy tyimyja̱tt sa̱ wya̱a̱ñ Dios kyugajpxy midi Isaíasꞌa̱jtp, ku ja yɨdeꞌen wya̱a̱ñ: