23231	MAT 1:18	Yɨdeꞌen ɨdøꞌøn yꞌejxɨ tyɨyɨ sa̱ jaty yja̱jty kyubejty ku nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesucristo ojts kyaxɨꞌɨky: Ja María midi tya̱a̱gɨp, jaꞌ ɨdøꞌøn wyɨnaty najtsꞌawa̱nɨꞌejtnɨp jøts ja tmøøtꞌamajtskɨt ja José; nawya̱a̱wa̱jnɨdɨpnɨm ja wyɨnaty ku ja María jam tnɨkøjxpꞌa̱jtnɨ ja mutsk, Dios ɨdøꞌøn ja tuujnɨp jøts ja Espíritu Santo myøkꞌa̱jtɨn jadeꞌen tyikmajada̱ꞌa̱ky.
23232	MAT 1:19	Øy yikxonts ja José yja̱a̱ꞌyꞌaty midi ɨdøꞌøn ñɨya̱a̱ꞌyꞌajtpy, kaꞌap ja pøn sa̱ tjadyimñøjmɨ jøts ja María kyayikpøkyꞌext; myajtstuꞌutwampy jaꞌ jøts ja kaꞌap pøn ttuknɨja̱wɨwya̱ꞌa̱ñ.
23238	MAT 1:25	Jøts ɨdøꞌøn ja kaꞌap jadeꞌen tmøøtsøønɨnɨm sa̱m amajtskꞌa̱jtɨn ñaxy kunɨm ja tøꞌøxy tyikaxɨꞌɨky ja myɨjawyeenuꞌnk; jøts ja ojts txødijy JESÚS.
23243	MAT 2:5	Xjats ja tnɨmaadyøø: ―Jam Judeɨt etjotp ma̱ ka̱jp jam txøøwɨ Belén; pø yɨdeꞌenɨmxɨ ja Dios kyugajpxy jekyɨp tjaadyañ:
23244	MAT 2:6	Ja ka̱jp midi yiktejp Belén, midi jam Judá etjotp, kidi tyimñugo ka̱jpɨp yøꞌ sa̱m o midi ka̱jp ma̱ jaty jam yikutuktɨ ja wɨndsøndøjktɨ wɨneꞌenɨn yjamꞌa̱ttɨ jam Judá; jam ja kyaxøꞌøkt tuꞌuk ja møj wɨndsøn, midi øts nIsraelɨt ka̱jp xꞌejxꞌejtɨp.
23246	MAT 2:8	Jøts ja ojts tkexy jøts ja ñøjkxtɨt jam Belén, yɨdeꞌen ja tnɨma̱a̱y: ―Nøjkxtɨ jam, øyɨm yikxonɨm ɨdøꞌøn xyiknɨdøwɨdɨt ja mixyuꞌnk; kuts xpa̱a̱ttɨt, jatyɨts meets ja xnɨga̱jpxt jøts meets ja xukmadoꞌot, jøts øts ja nayɨdeꞌen nꞌatswɨndsøꞌøgɨt.
23248	MAT 2:10	Ku døꞌøn ja wijyja̱a̱ꞌy ja jadeꞌen tꞌejxtɨ ja ma̱a̱dsa̱ꞌ, xjats ja yjantyimxyonda̱ktøø;
23254	MAT 2:16	Kuts ja Herodes tnɨja̱ꞌwɨyɨɨꞌñ jøts kudam ja wijyja̱a̱ꞌy ja wyɨnaty tø wyɨnꞌɨɨñɨyɨ, xjats ja yjantyimyꞌa̱mbɨjky; jøts ja ojts tnɨꞌaneꞌemy ku yꞌooꞌkøxtɨt ja mixyuna̱ꞌjk. Majtsk jumøjtpɨba̱a̱t ja ojts tna̱nkyikꞌøøgyɨyɨ wɨneꞌenɨn ja mixyuna̱ꞌjk jam wyɨnatyɨ Belén, jøts nayɨ wɨneꞌen ja ka̱jp jam tmɨwɨngonꞌaty. Ja jumøjt ɨdøꞌøn ja pyayøꞌøpy sa̱ ja wijyja̱a̱ꞌy ja wyɨnaty tø tyukmadøyɨ.
23256	MAT 2:18	Yikmadoop ayuujk jam Ramá, sa̱m yja̱wɨ øy pøn ti tpajɨꞌɨy tpaya̱ꞌa̱xy; ja tøꞌøxyøjk Raqueldam ɨdøꞌøn yꞌuꞌnk yꞌuna̱ꞌjk tpajɨɨpy tpaya̱xp jadeꞌen, jøts ja kaꞌap tkupiky jøts ja yikpaꞌayoꞌot, pø tøxɨ yꞌuꞌnk yꞌuna̱ꞌjk ja yꞌooꞌkøjxnɨ.
23260	MAT 2:22	Kuts ja José tnɨja̱ꞌwɨyɨɨꞌñ jøts kudam ja Arquelao jam wyɨnaty wyɨndsønꞌaty Judeɨt etjotp, ja tyeety Herodes ja kyudanaapy ku døꞌøn ja wyɨnaty tø yꞌøøky, jøts ja José tsøꞌjkɨp jaꞌ, jadeꞌents ja jadeꞌenꞌampy kyanijkxy; tøts ɨdøꞌøn ja wyɨnaty yiktukmadoogojmɨ aguma̱a̱ꞌyꞌampy jøts ja ojts ñøjkxtɨ jam Galileɨt etjotp.
23264	MAT 3:3	Yø Juan ɨdøꞌøn jaꞌ midi ja kugajpxy Isaías ñɨga̱jpx ku ja yɨdeꞌen tjaadya̱a̱ñ: Yikmadoop ayuujk jam aba̱k etjotp ku wya̱ꞌa̱ñ møkꞌampy: “Awejxɨdɨ ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm yꞌɨxpøjkɨn; yiktøwdɨ yiktuuda̱ꞌa̱ktɨ mwɨnma̱a̱ꞌñ.”
23266	MAT 3:5	Jøts ɨdøꞌøn ja jam øy pøn ja̱a̱ꞌy ñɨmiñɨyɨ jøts ja tmadowdɨ sa̱ wya̱ꞌa̱ñ, mendɨp jaꞌ pøn tsooꞌndɨp jam møj ka̱jpkøjxp Jerusalén, nayɨdeꞌen wɨneꞌenɨn jam pøngapøn chøønɨdɨ jam Judeɨt etjotp, midi tmɨwɨngonꞌa̱jtp ja nøø midi txøøwɨp Jordán;
23270	MAT 3:9	jøts kidi mee køꞌøm mnawya̱ꞌa̱ñɨdɨ namyɨkajxɨbɨm: “Tixɨ kaꞌap ti chøkyɨ kumɨ ja Abraham adøm nꞌa̱pteetyꞌamøjꞌa̱jtyɨndɨp”; jøts kaꞌats yjadeꞌenɨ ti Dios kama̱jyɨp øy ja pøn ttukmɨguꞌukꞌa̱tt ja Abraham pønɨ pøn ja køꞌøm yꞌaꞌejxɨp.
23272	MAT 3:11	Tɨy janch ɨxya̱m ndyimdyukmadowdɨ jøts ku øts yøꞌøyɨ tø nnɨmiñ jøts meets nøø nduktanøbattɨt. Jadeꞌenꞌampy yiknɨja̱wɨt jøts ku mdsɨna̱a̱ꞌyɨndɨ tø xyiktɨga̱tstɨ; jats øts tuꞌuk ɨxꞌoojk xpamiñ pøn meets Espíritu Santo mduktatøkɨyɨp jøts jaꞌ tmɨmeꞌent ja tɨɨdyuꞌunɨn. Møkꞌampy kutujk ja tmɨmiñ, nɨjuunɨ øts ja møøt nganamyɨba̱a̱tꞌa̱tɨyɨt.
23276	MAT 3:15	Yɨdeꞌen ja Jesús yꞌadsøøy: ―Wan ɨdøꞌøn tꞌukjaty; jadeꞌen neꞌegɨ ndyimdyøøꞌjɨnt jøts ku jaꞌayɨ nbaduꞌunɨnt sa̱ Dios Teety tyɨyꞌa̱jtɨn wya̱ꞌa̱ñ. Kyupøjk ɨdøꞌøn ja Juan ja jadeꞌen.
23284	MAT 4:6	jøts ja ojts ñɨɨꞌmxyɨ: ―Pønɨ janch Dios Uꞌnk mets, kajtswoon ya̱; pø nømpxɨ ja Dios kyajpxy jøts ku: Ja tnøjmɨt yꞌa̱nkɨlɨs jøts me myikꞌejxꞌett jøts ku me kaꞌap ti mja̱ttɨt. Jøts ku mets ja a̱nkɨlɨs mdsaꞌanjøꞌøkɨt, jøts mdeky tsa̱a̱ kyakumɨt kyayoꞌodsɨt.
23286	MAT 4:8	Xjats ja mɨkuꞌ ja ojts wya̱a̱nøjkxkojmɨyɨ jam møj kojpkøjxp, jøts ja jam tyukꞌejxøø wɨneꞌen ja ka̱jp na̱xwiiñ jøts ku janchkumeeñ janchjotkujk;
23320	MAT 5:17	’Kidi meets jadeꞌen mwɨnmaañɨdɨ jøts ku øts jaꞌ tø nnɨmiñ jøts øts ja Moisés kyutujk jøts øts ja Dios kyugajpxy yꞌɨxpøjkɨn nyikudɨgøjyɨdɨt; kidi jaꞌapts ø tø nnɨmiñ, jaꞌaxɨ ø nnɨmimpy jøts øts ja jadeꞌen yikxon nja̱a̱ktyimñɨgajpxy sa̱ jaty ja tø wya̱ꞌa̱ndɨ.
23325	MAT 5:22	Yɨdeꞌents mee nnøjmɨ pønɨ pøn ja myɨguꞌuk tmɨꞌa̱mbøjkp, nayɨ yiktɨɨdyuꞌump jaꞌ. Uk jam o pøn ja myɨguꞌuk tjemnøjmɨ ttenøjmɨ, tɨɨdyunɨdɨpts jaꞌ ja kutujk adsɨnaabyɨdɨ ma̱ ja kutujkta̱a̱jk jam; uk pøn tnɨmaapy ja myɨguꞌuk jøts ku ja myøꞌøty, pa̱a̱tꞌa̱jtɨp jaꞌ jøts ja yꞌayoꞌot ma̱ jøøn jap ayoda̱a̱jkjotpy.
23332	MAT 5:29	’Pønɨ kaꞌap yø mween yꞌøyɨ ku yø mduktunkꞌatyɨ jøts myikpøktyunwa̱ꞌa̱ñ, jadeꞌen neꞌegɨ mdyimdyøꞌøt jøts ku mnawyenjuudɨt, jøts jagam xpɨkta̱ꞌa̱kt ja mween; neꞌegɨ øyꞌa̱jtp jadeꞌen ku jaꞌayɨ wyɨndɨgøꞌøty midi myikpøktyunwa̱jnɨp, jøts kidi amuum mwɨndɨgøøgyixy, jøts kidi amuum mnijkxy jap ayoda̱a̱jkjotpy.
23333	MAT 5:30	Uk nayɨdeꞌents mgøꞌ myikpøktyunwa̱ꞌa̱ñɨ, neꞌegɨts xkajtspoott jøts køtuk mda̱ꞌa̱nt; neꞌegɨ øyꞌa̱jtp jadeꞌen ku jaꞌayɨ wyɨndɨgøꞌøty midi myikpøktyunwa̱jnɨp, jøts kidi amuum mwɨndɨgøøgyixy, jøts kidi amuum mnijkxy jap ayoda̱a̱jkjotpy.
23337	MAT 5:34	Øtsts wa̱mp jøts pønɨ ti ja mmɨguꞌuk mdamɨnɨꞌadsoꞌowɨp, kaꞌap ja Dios nugo xyiktestigɨꞌa̱tt. Nɨ xkaka̱jpxpa̱a̱ttɨt ja tsa̱jp jøts ja na̱a̱jx, jabɨ Diosxɨ ja nayɨdeꞌen yjaꞌajtpy; nɨ ja Jerusalén ka̱jp xkaka̱jpxpa̱a̱ttɨt, jabɨ nay ja Dios møj yikutujkpɨxɨ kya̱jp jaꞌ.
23342	MAT 5:39	Yɨdeꞌents ø nwa̱ꞌa̱ñ: Jøts kidi mee nayɨdeꞌen xuñ sa̱m ja kaꞌøyja̱a̱ꞌyɨndɨ; pønɨ mgojxɨp mdseꞌjkɨp, jaꞌ øy ku xmaaꞌkxuktɨt.
23345	MAT 5:42	Pønɨ myikꞌamɨdoodɨp øy ti, moꞌodɨts, kidi meets ja kamøꞌøyɨn xꞌixy; nayɨdeꞌen pønɨ pøn anuuꞌkxy øy ti mꞌamɨdojɨdɨp, kidi mee tø mwa̱ꞌa̱kjɨmbejtnɨ jøts mmɨguꞌuk møj may xꞌadsowdɨ.
23348	MAT 5:45	Jadeꞌenꞌampy meets ja Dios Teety tsa̱jpjotpɨt mjaꞌbøkɨdɨt jøts ja mꞌuꞌnkꞌa̱tɨdɨt; pø tum jaꞌaxɨ tyiknɨꞌa̱mp tyiknɨja̱jp ja øyja̱a̱ꞌy ja kaꞌøyja̱a̱ꞌy, uk ku tyuꞌuy jaꞌats ja nøø tuu tkajxp.
23359	MAT 6:8	Kidits meets nayɨdeꞌen mꞌadɨꞌɨch sa̱m ja yꞌadøꞌøtstɨn; pø wa̱ꞌa̱tsxɨ Dios Teety ja neꞌegɨ tnɨja̱wɨ pønɨ ti meets ɨdøꞌøn mgaꞌejtxɨp, pønɨ ti meets ɨdøꞌøn mdsøjkpy, wa̱ꞌa̱ts ja tnɨja̱ꞌwɨñɨ ya̱m meets ja xkaꞌamɨdøynɨm.
23365	MAT 6:14	’Pønɨ mmaaꞌkxuktɨp ja ja̱a̱ꞌy pøn mjemduujnɨdɨp mdeduujnɨdɨp, nayɨdeꞌents meets ja Dios Teety mmaaꞌkxukɨdɨt pøn jap tsa̱jpjøtpy;
23367	MAT 6:16	’Jøts ku mꞌama̱a̱yꞌa̱ttɨt ku ø xkagugayɨdɨt xkaguꞌuugɨdɨt, kidi meets jotmayꞌøøgyɨm xꞌejxnɨdɨ, kidi meets ja jadeꞌen xyiknɨgaxɨꞌɨky sa̱m yꞌadøꞌøtstɨ ja wɨnꞌøøꞌmbɨ ja̱a̱ꞌdyɨ; jadeꞌenꞌampy ja jadeꞌen ttundɨ jøts ja ttukꞌejxtɨ øy pøn ja̱a̱ꞌy ku ja jadeꞌen yꞌama̱a̱yꞌa̱ttɨ. Jadeꞌeñɨ ja tpa̱a̱ttɨ ja mayꞌa̱jtɨn jøts ja kaꞌap Dios yjaꞌ tpa̱a̱jtɨdɨ.
23369	MAT 6:18	jøts ja ja̱a̱ꞌy kidi tnɨja̱wɨdɨ jøts kudam me mꞌama̱a̱yꞌaty. Ja Dios Teety ja tuꞌugyɨ tnɨja̱ꞌwɨp, pø ɨxajpxɨ mets ja møøt. Øy mets ti xuñ xkajpxy, ñɨja̱ꞌwɨpts ja wa̱ꞌa̱ts; nay jaꞌats mets ja mayꞌa̱jtɨn mmoꞌojɨp.
23373	MAT 6:22	Xjats ja Jesús yja̱a̱kwa̱a̱ñ: ―Jadeꞌen ɨdøꞌøn yø mween nꞌukpɨkta̱a̱jkɨnt sa̱m ja ja̱jɨn, yøꞌøts tyikuja̱jta̱a̱jkɨp tyikudøøꞌkxa̱a̱jkɨp amuum ja mneꞌkx mgojpk; kuts ja mween yꞌøyꞌaty, nayɨdeꞌents ja amuum tjagyepy ja neꞌkx ja kojpk, kaꞌap ja ttuktuñ ja kyaꞌøybɨ;
23377	MAT 6:26	Ejxtɨ yø joon, ejxtɨ yø jɨyujk midi kakwɨdejttɨp jam tsa̱jpwemp, kaꞌaxɨ yø ñeꞌeptɨ kyojtɨ, kaꞌaxɨ pyɨkta̱ꞌa̱ky yø tyikpɨdøꞌøktɨ, kaꞌaxɨ pyɨkta̱ꞌa̱ky yø tpøkjøꞌøktɨ jøts tpɨkta̱ꞌa̱ktɨt jap tsaꞌjxjøtpy; øy yø jadeꞌen yjagatundɨ, yikmøødyɨpts yjɨɨꞌkxy yøꞌ, jaꞌ yø tmøøpy pøn mee mꞌajotꞌa̱jttɨp, ja Dios Teety pøn jap tsa̱jpjøtpy. ¡Tits mee mdsow sa̱ ja jɨyujk jadeꞌen ja yjaꞌ yikmoꞌodɨ!
23379	MAT 6:28	’¿Jøts tiku xjotmayꞌa̱ttɨ ja wet ja xox? Ejxtɨ yø ujts ejxtɨ yø pɨjy midi yomp a̱a̱yjøøjty ujtsjøøjty, kaꞌaxɨ yø pyeettɨ kyojtɨ, kaꞌaxɨ yø ti ttundɨ;
23383	MAT 6:32	Tum yø yjadeꞌembɨ pɨkta̱ꞌa̱ky pyawɨnmaadyɨp ja ja̱a̱ꞌy pøn Dios yjaꞌ tkaja̱ꞌgyukɨyɨdɨp; meetsts mjagyajpɨp ja Dios Teety midi jap tsa̱jpjøtpy, jaꞌ ja tnɨja̱ꞌwɨp pønɨ ti mee mgaꞌejtxɨp.
23392	MAT 7:7	’Amɨdowdɨ pøktsowdɨ, jøts Dios mmoꞌojɨdɨt; ɨxa̱ꞌa̱dɨ pønɨ ti mgaꞌejtxɨdɨp, mdukpa̱a̱dɨpts meets Dios jaꞌ; uk ku mguga̱jpxɨdɨt muum, yikꞌawa̱ꞌa̱tspts øy pøn ja tøjkꞌa̱a̱w.
23393	MAT 7:8	Ti ja kidyimyꞌukyikmøøpy pøn tꞌamɨdoop pøn tpøktsoop, pyajtpy jaꞌ pøn tigati tꞌɨxaapy; uk ku pøn kya̱jpxwɨdity kyuga̱jpxɨ, øy muum yikꞌawa̱jtsxɨyɨpts ja tøjkꞌa̱a̱w ja øy pøn.
23397	MAT 7:12	’Jadeꞌen ɨdøꞌøn xunꞌettɨt, meets ɨdøꞌøn ja mmɨguꞌuk mwɨndsøꞌøgɨp sa̱m meets ja køꞌøm xjatsøky ja nawyɨndsøꞌøgɨ; kumɨ yøꞌ ɨdøꞌøn ja Moisés kyutujk ñɨꞌaneꞌempy, jøts nayɨdeꞌen wya̱ꞌa̱ñ ja kugajpxtyøjk ja ñøktyɨ.
23398	MAT 7:13	’Jap ɨdøꞌøn mdøkɨdɨt ma̱ ja tøjkꞌa̱a̱w kadanaxyɨm midi mutsk midi xuꞌuts. Møj ñɨdøjkꞌa̱a̱w jaꞌ, møj ñɨduuꞌ jaꞌ midi nøjkxp jap ayoda̱a̱jkjøtpy ma̱nɨm ɨdøꞌøn tukɨꞌɨyɨ wyɨndɨgøøgyixy, may jaꞌ pøn jap tøjkɨdɨp;
23401	MAT 7:16	Jaꞌ meets ja mdaꞌejxka̱p pønɨ ti jaty tyundɨp, pønɨ sa̱ jaty yꞌadøꞌøtstɨ; kaꞌaxɨ uvɨ tsa̱ꞌa̱m yikwɨduky jam kujp kipkyøjxp, nɨ iigɨ tsa̱ꞌa̱m kyawɨnaky jam kujpꞌa̱a̱gyipkyøjxp.
23402	MAT 7:17	Paty ɨdøꞌøn ja kipy midi øy, pønɨ øgyipy jaꞌ, nayɨdeꞌents tyøøm ja øy tyikpɨdsimy; midiꞌits kaꞌøy, nayɨdeꞌents tyøøm ja tyikwɨngaxɨꞌɨky kaꞌøy.
23410	MAT 7:25	Kuts ja tuu myiiñ, jøts ja nøgom pyɨdɨꞌjky, amuum ja nøøꞌa̱a̱w nøøjoojt kyombejty, jøts ja poj jadiꞌiñɨ tyikpojwɨmbetwa̱nɨ ja tøjk; jøts ja nɨgɨdi kyɨda̱a̱y, kumɨ tum tsa̱a̱ ja jap wyɨnaty amuum kyojpkꞌajtpy.
23413	MAT 7:28	Ku døꞌøn ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesús kya̱jpxꞌaba̱jtɨyɨɨꞌñ jøts ja ja̱a̱ꞌy janchñɨgyuma̱a̱p tja̱ꞌwɨdøø ja ɨxpøjkɨn;
23418	MAT 8:4	Jøts nwɨndsønꞌa̱jtɨm ja ojts ñɨɨꞌmxyɨ: ―Øyɨm xꞌext, kidi pøn xukmadøy; øy jaꞌayɨ xnɨnøjkxt ja teety jaꞌ, jaꞌayɨ mꞌatspa̱a̱tp jøts ja myøxy jaꞌayɨ xpɨkta̱ꞌa̱kt midi ja Moisés ojts tnɨꞌaneꞌemy, jøts ja ja̱a̱ꞌy tꞌejxtɨt jøts ku tø mdsøꞌøky.
23422	MAT 8:8	Jøts ja ja̱a̱ꞌy yɨdeꞌen yꞌadsowɨmbijty midi ɨdøꞌøn twɨndsønꞌa̱jtp nɨdukpiky ja solda̱dɨdɨ: ―Teety, kaꞌap ø xpa̱a̱tꞌaty jøts mets mdøkɨt ndøjkjøtpy; anaꞌam jaꞌayɨ jøts choꞌokt øts ja ndumbɨ.
23423	MAT 8:9	Nayɨdeꞌen øts aneꞌemy nꞌity, nay jats øts ndumbɨmɨ midi ø nꞌanaꞌamp. Ku øts nɨduꞌugɨn nnøjmɨdɨ, nøjkx, nøjkpts ja jatyɨ; uk nnøjmɨts øts jaduꞌuk jøts myeꞌent, mempts ja jatyɨ; uk nduktunwa̱ꞌa̱ñ øts ja ndumbɨ øy ti pøn øts jadiꞌiñɨ ñyiktumpy ndøjkjøtpy, tyumpts jaꞌ pønɨ sa̱ øts ja nꞌaneꞌemy.
23425	MAT 8:11	Øts ɨdøꞌøn wa̱mp jøts ku may nayjadeꞌembɨ ja̱a̱ꞌy øy ma̱dsoo choondɨt, jøts møøt jujkyꞌa̱jtpɨ yꞌɨxa̱ꞌa̱ktɨt ja Abraham, ja Isaac jøts ja Jacob; yikꞌejxtɨ jap ma̱ Dios kyutujk ttanɨtanɨ ja yja̱a̱ꞌy;
23429	MAT 8:15	Ojts ja tnɨxa̱jɨ kyøꞌkøjxp, jøts jømba̱ꞌa̱m ja ojts jatyɨ ñɨwa̱ꞌa̱chɨyɨ; ojts ja jatyɨ wya̱ꞌkukɨ jøts ja nay jatyɨ wyɨndsøꞌjkɨdyøjkɨyɨdøø.
23430	MAT 8:16	Xjats ku kyoodsɨyɨɨꞌñ, jøts ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesús mayꞌampy ja ja̱a̱ꞌy yiktanɨmiiñ midi ja mɨkuꞌ wyɨnaty tø tyatøkɨyɨdɨ; jøts ja ojts jaꞌayɨ tukꞌa̱a̱wyɨ tmɨgajpxy, jaꞌayɨts ja tyuktapɨdsøøm ja maamyɨkuꞌ jøts ja tyikmøkpøkɨjxy nɨdukɨꞌɨyɨ ja pama̱a̱ꞌy.
23434	MAT 8:20	Jøts ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesús yꞌadsøøy, yɨdeꞌen ja wya̱a̱ñ: ―Neꞌegɨ jaa ja wa̱a̱jx yjut, neꞌegɨ jaa ja joon pyaꞌan; øtsts, nɨti ø xkaꞌejtxɨ øyɨk øts ɨdøꞌøn ma̱ nꞌøønɨꞌɨnt.
23440	MAT 8:26	Jøts ja tꞌadsøøy yɨdeꞌen: ―¿Ti mdsøꞌjkɨdɨp ku mdsøꞌøgɨdɨ? ¡Janch yiiꞌnɨm meets ja janchja̱ꞌwɨn xmøøtꞌaty! Xjats ja tyanaagyukɨyɨɨꞌñ, jøts ja ojts tnøjmɨ ja poj jøts wan tnaxy jøts ja mejy kyaꞌukꞌadøtsnɨt; jøts ɨdøꞌøn ja jadiꞌiñɨ myøøñ, nayɨdeꞌen jotkujkꞌatyɨm tya̱a̱ñ sa̱m ɨdøꞌøn ku ja et kyapøjy.
23444	MAT 8:30	Nay jamyɨts ɨdøꞌøn wɨngon wyɨnaty yꞌojkwɨdejtmɨdɨ maagyuch;
23446	MAT 8:32	Xjats ja Jesús wya̱a̱ñ, yɨdeꞌen ja tnɨma̱a̱y: ―Nøjkxtɨ. Jøts ɨdøꞌøn ja mɨkuꞌ jadeꞌen pyɨdsømdøø, ojts tmajtstuꞌuttɨ ja ja̱a̱ꞌy jøts ja maagyuch ja ttøjkɨdyøø; wɨnets ja kuch nɨdukɨꞌɨyɨ yjanchnabyaguna̱jxɨdøø jap ja̱a̱ꞌjøtpy jøts ña̱xkɨda̱ktøø jap nøøjøtpy, japts ja ñøøjøøꞌkxkøjxtøø.
23448	MAT 8:34	Wɨnets ja ja̱a̱ꞌy nɨdukɨꞌɨyɨ choꞌondøø pøn jaty jam wyɨnaty ka̱jpjotptɨ, jøts ja ojts ñøjkxtɨ ma̱ ja Jesús jam wyɨnaty; kuuyɨts ja ojts tꞌejxtɨ, jøts ja tnɨmaadyøø møkꞌampy jøts ja jam tyimbyɨdsøꞌømt jaꞌ yꞌetjotptɨ.
23450	MAT 9:2	Jamts ja̱a̱ꞌy ja ojts tuꞌuk yiktanɨnijkxy midi køxujxp pakxujxp, kɨꞌɨy ja jam ojts tyiknøjkxtɨ. Jøts ku døꞌøn ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesús ojts jadeꞌen tꞌixy ja ja̱a̱ꞌy jøts kudam ja møkꞌampy ja janchja̱ꞌwɨn tjanchmøødɨdɨ, jøts ja pama̱a̱ꞌy ja tnɨma̱a̱y: ―Kidi uꞌnk nugo mdyimyjotmayꞌøøky; nbojkpɨmeeꞌkxpy mets.
23463	MAT 9:15	Xjats ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesús yꞌadsøøy jøts ja tnɨma̱a̱y: ―¿Ma̱ meets jadeꞌen tø xꞌuknɨja̱wɨ jøts ku tøꞌøxñɨgaabyɨ tøꞌøxñɨꞌukpɨ wɨnet yꞌama̱a̱yꞌa̱ttɨ wɨnet kyakaydɨ kyaꞌuuktɨ ku ja jemya̱a̱ꞌy jamnɨ? Abikñɨmts ja tiempɨ tyimyja̱ꞌtmɨt ku ja jemya̱a̱ꞌy wyɨnaty kyaꞌukꞌejtnɨ ku ja jam wyɨnaty tø choꞌonɨ, jaanɨmts ɨdøꞌøn tɨy pøn kyaꞌukaañɨt kyaꞌukꞌuknɨt; jaanɨm ɨdøꞌøn ja yꞌama̱a̱yꞌa̱ttɨt.
23465	MAT 9:17	Jøts nayɨdeꞌen kaꞌ yꞌøyɨ jøts yikpɨkta̱ꞌa̱kt ja vino jap poꞌdukjøtpy midi na̱mɨɨꞌkxñɨm; ku ja jadeꞌen nduꞌunɨnt, takøøꞌtsɨpts ja poꞌ jøts jadeꞌen nugo wyɨndɨgøy, wɨndɨgøøpy ja poꞌ jøts nayɨdeꞌen ja vino. Paty ja vino midi na̱mɨɨꞌkxñɨm ndaꞌadaꞌamyɨn ja jembyoꞌa̱k jøts jadeꞌen nɨmidi kyawɨndɨgøꞌøty.
23466	MAT 9:18	Ɨxam ɨdøꞌøn ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesús jadeꞌen wyɨnaty wya̱ꞌa̱ñ, ku yja̱ꞌjty tuꞌuk ja wɨndsøn pøn tnɨguba̱jkꞌa̱jtɨp ja israelɨt ja̱a̱ꞌy, jøts ja ojts ñagyuxendya̱ꞌa̱gyɨyɨ jaꞌ wyɨngujkp, jøts ja ñɨma̱a̱jyøø: ―Tø øts nnøøxuꞌnk yꞌøøky tyimyꞌɨxanɨm; kudsɨk mets ɨnet jaꞌayɨ mmeꞌent jøts waanɨ xkønɨxa̱jt, jujkpyøjkp ɨnet ja jadɨgojk.
23468	MAT 9:20	Wɨnets tuꞌuk ja tøꞌøxyøjk myiiñ jam nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesús yjɨxkøꞌøm jøts wyet pa̱ꞌ ja ojts yiktøñ. Myakmajtsk jumøjtɨp ɨdøꞌøn ja wyɨnaty tø pya̱a̱jtnɨyɨ ja ta̱xnaxyɨ jøts ja jadɨneꞌen tmɨꞌity;
23470	MAT 9:22	Jøts ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesús ojts wya̱ꞌkjɨmbity, ojts ja tyimyꞌixy ja tøꞌøxyøjk jøts ja tnɨma̱a̱y: ―Kidi uꞌnk mdsøꞌøgɨ; jaꞌagøjxp tø mdsøꞌøky ku ø tø xjanchja̱wɨ. Jøts ɨdøꞌøn ja nay jatyɨ myøkpɨjky.
23472	MAT 9:24	xjats ja tnɨma̱a̱y: ―Pɨdsømdɨ; kaꞌap yø kiixyuꞌnk yꞌøøgyɨ, ma̱a̱p yø jaꞌayɨ. Jøts ja yjanchyiknɨxijkxy ku døꞌøn ja jadeꞌen wya̱a̱ñ.
23488	MAT 10:2	Yɨdeꞌen ɨdøꞌøn ja nɨmakmajtskpɨ pabøjkpɨtøjk ja xyøøwdɨ: tuꞌuk Simón txøøwɨ, nayɨ yiktejp ja Pedro, jøts ja yꞌuch txøøwɨ Andrés; Jacobo møøt jaꞌ yꞌuchmɨ midi txøøwꞌa̱jtp Juan, ja Zebedeo yꞌuna̱ꞌjk;
23489	MAT 10:3	Felipe, Bartolomé, Tomás, jøts Mateo ja yikugubajtpɨ; jøts ja Alfeo mya̱jnk pøn txøøwꞌa̱jtp Jacobo; jøts Lebeo pøn nayɨ yiktejp Tadeo;
23490	MAT 10:4	jøts jaduꞌuk Simón cananista; jøts ja Judas Iscariote pøn tna̱nkmya̱jtsɨp ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesús.
23491	MAT 10:5	Yɨdeꞌen ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesús tꞌaneꞌemy ja ñɨmakmajtskpɨ pabøjkpɨtøjk ku ja ojts tkajxtsøøꞌñ: ―Kidi jam etjotp mnøjkxtɨ ma̱ chøønɨdɨ pøn kaꞌisraelɨt ja̱a̱ꞌdyɨ, kaꞌaba̱a̱t mnøjkxtɨt ma̱ jaty ja ka̱jp jam Samaria;
23494	MAT 10:8	Yiktsoꞌoktɨ pøn pøjkɨp ja møk puꞌuts pa̱ꞌa̱m, jøts pøn tigati ja̱jtɨdɨp, yikjujkpyøktɨ ja ooꞌkpɨdɨ, jøts ka̱jpxpɨdsømdɨ ja mɨkuꞌ jøts tmajtstuꞌutt ja ja̱a̱ꞌy. Meets ɨdøꞌøn yø yjadeꞌembɨ møkꞌa̱jtɨn tø mnɨyikmøꞌøy; nayɨdeꞌents xyiktunkpa̱a̱ttɨt sa̱m tø myikmoꞌodɨ.
23496	MAT 10:10	nɨ pejnba̱a̱t xkawetstɨt. Mnɨmda̱jk nɨti xkakoꞌondɨt, tuꞌugyɨ mwet xmɨnøjkxtɨt midi ɨxja mwetꞌa̱jttɨp; tumbɨxɨ mnøjkxtɨ, mgaabya̱a̱tp meets.
23499	MAT 10:13	Pønɨ mꞌadsojɨdɨp ja ja̱a̱ꞌy, øyꞌa̱jtp; kuts ja kaꞌ tꞌadsojɨmbity, majtstuꞌuttɨts jaꞌ.
23504	MAT 10:18	Myiknøjkxɨ pa̱a̱t meets ja ja̱a̱ꞌy jam ma̱ jaty ja møj wɨndsøn yikutuktɨ, jaꞌagøjxp ku øts njaꞌ xpabøjkɨdɨ; jats ɨdøꞌøn ja ñɨbɨdsømɨt jøts meets ja xukmadoꞌot pønɨ sa̱ øts ɨdøꞌøn ja nꞌɨxpøjkɨn, jaꞌaba̱a̱t meets xukmadoꞌodɨt pøn kaꞌisraelɨt ja̱a̱ꞌdyɨ.
23505	MAT 10:19	Kuts myikøya̱ktɨt jam kudunk wyɨndumdɨ, kidi xkumayja̱wɨdɨ, kidi meets ja xpamaañɨ xpada̱jnɨ pønɨ ti døꞌøn jam mga̱jpxtɨp, uk pønɨ sa̱ døꞌøn jam mwa̱ꞌa̱ndɨt; jaꞌayɨ ja yꞌukja̱ꞌa̱tt pønɨ juunɨ døꞌøn mga̱jpxtɨt, nagyøꞌømts Dios mmoꞌojɨdɨt ja ayuujk pønɨ sa̱ døꞌøn mwa̱ꞌa̱ndɨt.
23507	MAT 10:21	’Jadeꞌen nøjkx jaty kyubety pønɨ pøn øts njaꞌ wyɨnaty xkupøjkɨyɨp, jøts ja myɨguꞌuk pa̱a̱t ja tyamɨdsepøkɨt jøts ja tna̱nkyikꞌoogɨt, jøts ja uꞌnkteety jøts ja uꞌnkta̱a̱k nayɨdeꞌen ttumɨdɨt ja yꞌuna̱ꞌjk nay jaꞌagøjxp ku øts njaꞌ janchpabøjkɨdɨ nɨduꞌugɨn; jøts ja uꞌnk una̱ꞌjk nayɨdeꞌents ttumɨdɨt ja tyeety tya̱a̱k, tyikꞌooktɨt pa̱a̱t jaꞌadɨ.
23508	MAT 10:22	May ja̱a̱ꞌy mee mmɨꞌakɨyɨp mmɨjotma̱ꞌa̱dɨyɨp jaꞌagøjxp ku meets njaꞌ xpabøjkɨyɨ; pønts tmɨdanaapy øy wɨneꞌen pa̱a̱t, ja yjadeꞌembɨ ja̱a̱ꞌyts ɨdøꞌøn nɨtsoꞌokꞌa̱tp.
23509	MAT 10:23	Ku myiktabawɨdetɨt ja kipy ja tsa̱a̱, kaknøjkxtɨts ma̱ ka̱jp jam jaduꞌuk; øts ɨdøꞌøn wa̱mp, jøts ku øts wyɨnaty jawyeen tø nmenɨ ya̱mnɨm meets ja ka̱jp xkaꞌayøꞌøyꞌabɨdsømdɨ midi jaty ja israelɨt ja̱a̱ꞌy kya̱jpꞌa̱jttɨp.
23513	MAT 10:27	Pønɨ ti mee ndaꞌaga̱jpxɨp, tukmadowdɨts meets ja ja̱a̱ꞌy jaꞌ; nɨga̱jpxtɨts ja yikxon pønɨ ma̱ xꞌaꞌejxɨdɨ myikmadowdɨ ømyadsowɨ.
23514	MAT 10:28	Kidi yikja̱a̱ꞌyꞌooꞌkpɨ xtsøꞌøgɨdɨ, pø kaꞌaxɨ anmɨja̱ꞌwɨn ja tjadyimyikꞌooktɨ; ja Dios jaꞌ ɨdøꞌøn tɨy neꞌegɨ mdsøꞌøgɨdɨp, pø jaꞌaxɨ møkꞌa̱jtɨn tjagyajp jøts ja ja̱a̱ꞌy tyikwɨndɨgøy møøt ja yꞌanmɨja̱ꞌwɨn jap ayoda̱a̱jkjøtpy.
23521	MAT 10:35	Jadeꞌen ja tpa̱tnɨ jøts ja̱a̱ꞌy ja yꞌuꞌnk yꞌuna̱ꞌjk yꞌukmɨdsepøjknɨyɨt, ja uꞌnk ja xaꞌkxy ja uꞌnk ja nøøx ñamya̱tsɨdɨt;
23523	MAT 10:37	’Pøn tyeety tya̱a̱k jawaanɨ tyikmøjtøjkɨp sa̱m ø kaꞌap xmøjpɨkta̱ꞌa̱gyɨn, kaꞌap øts ja mɨba̱a̱t njaꞌaty; jøts nayɨdeꞌen pøn yꞌuꞌnk yꞌuna̱ꞌjk jawaanɨ tyikmøjtøjkɨp jøts nɨgɨdi kaꞌap øts, nayɨdeꞌen øts ja kaꞌap mɨba̱a̱t njaꞌbiky;
23525	MAT 10:39	Pøn kasa̱jatyɨm nayꞌejxɨp, pøn nabyaꞌayojɨp, kaꞌap ja mɨba̱a̱t ja nɨtsoꞌokꞌa̱jtɨn tpa̱a̱ty; pønts kanabyaꞌayojɨp wan tjaty sa̱ yjaty øts køjxp, jaꞌats ɨdøꞌøn tpa̱a̱tp ja nɨtsoꞌokꞌa̱jtɨn.
23526	MAT 10:40	’Ja ja̱a̱ꞌy pønɨ pøn mgupøjkɨdɨp, øts ɨdøꞌøn ja wyɨnaty jadeꞌen xkupøjktɨp; jøts pøn øts jadeꞌen xkupøjkp, jaꞌats ja nayɨdeꞌen kyupijkpy pøn ø xkajxp.
23527	MAT 10:41	Pønɨ pøn tkajpxkyupøjkp ja Dios kyugajpxy, jøts kumɨ Dios ja kajxɨp, nayɨdeꞌen ja ja̱a̱ꞌy yikmayꞌa̱tt sa̱m ja Dios kyugajpxy yikmayꞌatyɨn; jøts pøn tkajpxkyupøjkp ja øyja̱a̱ꞌy jaꞌagøjxp ku yꞌøyja̱a̱ꞌyꞌaty, nayɨdeꞌen ja yikmayꞌa̱tt sa̱m ja øyja̱a̱ꞌy yikmayꞌatyɨn.
23539	MAT 11:11	Tyɨɨbyɨ øts ɨdøꞌøn nmadya̱ꞌa̱ky, jøts ku kaꞌap jadeꞌen pøn myajada̱ꞌa̱kñɨm Dios kyugajpxy sa̱m ja Juan Bautista; pønɨ pønts øts njaꞌ xpaduujnɨp jøts ku tyøkɨ ma̱ øts ngutujk ttanɨtanɨt ja ja̱a̱ꞌy, jaꞌats neꞌegɨ yikmøjpɨkta̱ktɨp jøts nɨkaꞌap ja Juan Bautista.
23541	MAT 11:13	Pøn ja Dios kyutujk yja̱wɨ tkaꞌuknɨga̱jpxɨp, nɨꞌijtyɨ ja tnɨga̱jpxtɨ pøn Dios kugajpxyꞌa̱jtɨdɨp, jøts nayɨdeꞌen ja Moisés kyutujk tyikwa̱ꞌa̱ñ jøts jaaba̱a̱tnɨm ja tø yiknɨꞌamøñ ku ja Juan Bautista ya̱m tø myiñ;
23545	MAT 11:17	“Tø øø njaxuꞌuxy, kaꞌats mꞌatswa̱ꞌa̱ndɨ; tø øøts ja cancion jotmayꞌøøgyɨm njaꞌøømɨ, nɨ jadeꞌents tø mgaya̱ꞌa̱xtɨ.”
23555	MAT 11:27	Xjats ja Jesús tnɨma̱a̱y ja mayja̱a̱ꞌy: ―Tum jaꞌ øts ndeety xuktump midi ja køꞌøm tyunwampy. Kaꞌap øts pøn jadeꞌen xnɨja̱wɨ sa̱m øts ndeety køꞌøm xnɨja̱wɨ; nɨkaꞌats øts ndeety pøn wa̱ꞌa̱ts ñɨja̱wɨyɨ sa̱m øts ja køꞌøm ndyimñɨja̱wɨ, jøts pønɨ pøn øts ja nduknɨja̱wɨwyampy, jaꞌats tnɨja̱wɨdɨp ja Dios Teety.
23557	MAT 11:29	Kupøjkɨdɨk øts ja nꞌɨxpøjkɨn jøts mwɨnma̱a̱ꞌnbya̱a̱ttɨt jadeꞌen sa̱ meets tø ndanɨwɨnmayɨ, yujy øts wɨnma̱a̱ꞌñ njagyepy; pya̱a̱tpts meets ja mꞌanmɨja̱ꞌwɨn ja øyꞌa̱jtɨn ja kunuuꞌkxꞌa̱jtɨn.
23568	MAT 12:10	ma̱ wyɨnaty jam tuꞌuk ja ja̱a̱ꞌy midi ja kyøꞌ jadiꞌiñɨ tøtsnɨp tuktama̱jñ; jøts kumɨ øy ɨdøꞌøn ja tyimyꞌɨxa̱ꞌa̱dɨ ti ja yjadyimyꞌuktanɨꞌøønɨdɨp ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesús, jøts ja tyiktøødøø tꞌamɨdoodøø ñadyijyɨ: ―¿Kutujk yøꞌ ku pama̱a̱ꞌy ja̱a̱ꞌy nyiktsojkɨn ku pooꞌkxɨn xøøw, u kaꞌ?
23583	MAT 12:25	Wa̱ꞌa̱ts ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesús ja tnɨja̱wɨ sa̱ jaty ja wyɨnaty wyɨnmaydɨ, jøts ja tnɨma̱a̱y: ―Nɨmidiꞌibɨ kutujk køꞌømyɨ ñamyɨdsepꞌatyɨ, kuts ja cheptundɨ ja xem ya̱m jadiꞌiñɨts ja ña̱nkyudɨgøyɨdɨ; u ku ka̱jp u ku ja̱a̱ꞌy tukmɨguꞌuk ñamyɨdsepikyɨdɨ jøts ñawyaꞌkxyɨdɨ, kaꞌap ja yikjøpꞌijxyꞌaty jøts ja jeky ña̱nkchøønɨyɨdɨt.
23584	MAT 12:26	Jøts nayɨdeꞌen yjaty ku ja møj mɨkuꞌ tyikpɨdsimy ja myɨmɨkuꞌ, tøts ɨdøꞌøn ñamyayɨ ñawya̱ꞌkxnɨyɨ; ¿sudsoꞌampyts ja jadeꞌen yꞌett ja myøkꞌa̱jtɨn?
23585	MAT 12:27	Pø jadeꞌenxɨ mee mwa̱ꞌa̱ñ jøts ku øts jadeꞌenꞌampy ja mɨkuꞌ nyikpɨdsimy ku øts ja møj mɨkuꞌ myøkꞌa̱jtɨn nyiktuujnɨyɨ; pønɨ janch jadeꞌents, ¿pønts meets ja mmɨguꞌuk ja myøkꞌa̱jtɨn yiktuujnɨp ku ja mɨkuꞌ ja nayɨdeꞌen tyikpɨdsømdɨ? Jaꞌaxɨ mee mnɨꞌøøꞌnɨyɨdɨp jøts ku nugo jadeꞌen nugo mjadyimgya̱jpxɨgøydɨ.
23588	MAT 12:30	’Pøn ø xkabudøjkɨp, jaꞌ øts ɨdøꞌøn xmɨdsepwa̱mp; jøts ku øts pøn ti møøt njapøkmukwa̱ꞌa̱ñ, jøts ja jɨnaxy tpøkwaꞌkxy.
23589	MAT 12:31	’Paty meets ɨdøꞌøn nnøjmɨ, jøts ku øy tyimyjapønɨ yikmaaꞌkxkøjxp jaꞌ pyøky, pønɨ ti jaty pøn tyumpy kyajpxpy; kuts pøn tkaꞌukꞌømyɨga̱jpxt ja Espíritu Santo, nɨwɨndem ja mɨba̱a̱t kyayikpojkpɨmeeꞌkxy.
23590	MAT 12:32	Jøts øy øts pøn xjagaꞌømyɨgajxpy, ja̱a̱kyikpojkpɨmaaꞌkxp jaꞌ; jøts jaꞌ pøn tkaꞌømyɨga̱jpxp ja Espíritu Santo, kaꞌap ja mɨba̱a̱t yikpojkpɨmeeꞌkxy ya̱ na̱xwiiñ, jøts øy tyimyjama̱dsoꞌjɨ.
23591	MAT 12:33	’Ku kipy yꞌøyɨ, nayɨdeꞌen ja øy tyøøm tyikwɨngaxɨꞌɨky; jøts midi kaꞌøy, nayɨdeꞌents tyøøm ja tyikwɨngaxɨꞌɨky kaꞌøy. Ja tyøømts ja kipy yiktaꞌejxka̱jp pønɨ sa̱ øy kaꞌøy tyøømɨ.
23593	MAT 12:35	Pøn øy ja̱a̱ꞌy, jadeꞌenꞌampy ja tyikpɨdsimy ja øgyajpxy ja øwyɨnma̱a̱ꞌñ, kumɨ tumꞌøwyɨnma̱a̱ꞌñ ja yjagyejpy jam yꞌa̱m yjotp; jøts ɨdøꞌøn kaꞌøyja̱a̱ꞌmyɨdɨ jadeꞌenꞌampy tkayikpɨdsimy ja øwyɨnma̱a̱ꞌñ, kumɨ tum ja kaꞌøybɨ ja jam myøøtꞌajtpy yꞌa̱m yjotp.
23597	MAT 12:39	Xjats ja nwɨndsønꞌa̱jtɨm Jesús ja tꞌadsøøy: ―Jaꞌ ɨdøꞌøn ja mɨla̱grɨꞌa̱jtɨn amɨdoodɨp pøn kawɨndɨyja̱a̱ꞌyꞌa̱jttɨp; kaꞌats ti mɨla̱grɨꞌa̱jtɨn yꞌukyiktukꞌejxnɨdɨt, wan jaꞌayɨ sa̱ yja̱jty kyubejty ja Jonás ja Dios kyugajpxy.
23599	MAT 12:41	Mayꞌampy pyɨdøꞌøktɨt ja ja̱a̱ꞌy pøn jaty tsɨnaadyøø jam Nínive ku yja̱ꞌa̱tt ja tɨɨdyuꞌunɨn xøøw, ku yø ja̱a̱ꞌy yiktɨɨdyuꞌundɨt pøn jaty ɨxya̱m tsɨnaadyɨp jujkyꞌa̱jttɨp ya̱ na̱xwiiñ, yøꞌøts ɨdøꞌøn yikpøkyꞌejxtɨp; kumɨ neꞌegɨ yiktɨga̱jtstøø ja Nínive ja̱a̱ꞌy chɨna̱a̱ꞌyɨndɨ ku ja Jonás ja ojts tyukmadøyɨdɨ ja Dios kyajpxy, jadyimyꞌɨxya̱ts ɨdøꞌøn jaꞌ midi jawaanɨ møj jøts nɨkaꞌap jadeꞌen Jonás, jøts kaꞌap meets ja xmøjpɨkta̱ꞌa̱ky.
23600	MAT 12:42	Nayɨ pɨdøꞌøkp nayɨdeꞌen ja wɨndsøndøꞌøxy ku tɨɨdyuꞌunɨn xøøw, ku ya̱ꞌa̱t na̱xwiiꞌñɨt ja̱a̱ꞌy yiktɨɨdyuꞌundɨt jøts pyøky ja yiktanɨꞌøønɨdɨt; kumɨ jagam et ja ojts chøøñ, jøts ja ojts jadɨneꞌen tnɨmiñ ja Salomón ku ja tpatmadoowa̱jnɨ ja kya̱jpxwejɨn, ɨxya̱ts jaduꞌuk midi jawaanɨ tnɨja̱ꞌwɨp jøts nɨgɨdi jadeꞌen Salomón, jøts kaꞌap meets ja xmøjpɨkta̱ꞌa̱ky.
23601	MAT 12:43	’Ku mɨkuꞌ tmajtstuꞌuty ja ja̱a̱ꞌy, jøts ñijkxy wɨdejtpɨ tøꞌøts etjotp, tjaꞌɨxa̱ꞌa̱y ja pyooꞌkxa̱a̱jk; jøts kuts nɨma̱ tkapa̱a̱ty, xjats wyɨnmay:
23611	MAT 13:3	Xjats ja ttukꞌɨxpɨjky ja yꞌɨxpøjkɨn, ñɨmyay ɨdøꞌøn ja ojts tnɨga̱jpxkøjy. Tum ejxpajtɨn madya̱ꞌa̱ky ja tyanɨmadyakpy pønɨ midi ɨdøꞌøn ja yꞌukyiktamɨja̱ꞌgyukɨp, yɨdeꞌen ja wya̱a̱ñ: ―Tuꞌuk ja ja̱a̱ꞌy chøøꞌñ neppɨ;
23613	MAT 13:5	Wɨna̱a̱gɨn ja tømt ña̱xkɨda̱a̱jky jam tsa̱a̱jotp ma̱ ja na̱a̱jx kyamajpxyɨ; jaꞌats ojts tsojk myujxkojtɨ kumɨ kaꞌap ja na̱a̱jx kyøjkɨ.
23616	MAT 13:8	Jøts ja tømt ojts waanɨ ña̱xkɨda̱kmɨ ma̱ øña̱a̱jx, jaꞌats janchꞌøyɨyɨɨꞌñ; wɨna̱a̱gɨn magøꞌpxy pya̱jkpejty ja tuꞌukpɨ tømt, wɨna̱a̱gɨnts tuguiꞌpxy, jøts wɨna̱a̱gɨn eeꞌpxma̱jk.
23619	MAT 13:11	Jøts ja tꞌadsøøy: ―Meets Dios jaꞌayɨ mduknɨja̱ꞌwɨyɨp ja kyutujk jap tsa̱jpjøtpy midi pøn tkanɨja̱ꞌwɨpnɨm; jøts kaꞌ yø mɨba̱a̱t tnɨja̱wɨdɨt.