Wildebeest analysis examples for:   mxt-mxtNT   GENERAL_PUNCTUATION    February 25, 2023 at 00:49    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

23233  MAT 1:20  Ta cha nɨ ri ca cha chicá xiñi ra tyicuan caa, tuvi̱ noo ángel Sutu Mañi yo nuu ra nu quixí ra. Ta nyehe̱ ra ñumahna ta catyí ángel cuan chi ra tyehe caa: Yoho José, tata ra David cuvún. Ma caca iñun quehun chi cu María cuvi ña ñasɨhun, vatyi sehe ña cha cua cacu, cuenda Tatyi Ii Nyoo cuví.
23236  MAT 1:23  Ta catyi̱ ra tyehe caa: Ñaha tyivaa cha ta coo ca rayɨɨ chi, cucohon sehe ña. Ta coo noo sehe ña. Ta cunañi cue: Emanuel. Ta sɨvɨ cuan cuñí chi catyí: Nyoo nyaá ra chihin yo. Catyí ángel cuan chi ra José chichi ñumahna.
23240  MAT 2:2  Ta candaca̱ tuhun ra chi ñáyɨvɨ tyehe caa: ¿Nya nyaá ra cuvi rey cuenda ñu Israel? Vatyi ityi nu caña ñanyii nyehe̱ ndi tiñoo cha chaha̱ cuenda tyi cacu̱ ra ityi ihya. Ta vachi ndi vachi sacahnu ndi chi ra cacatyí ra.
23243  MAT 2:5  Ta canacaha̱n ra cuan ta cacatyí ra tyehe caa: Ñuu Belén ityi Judea, yucuan tahán chi cacu ra vatyi tyehe caa catyaa̱ ra profeta Nyoo nu tutu ta cha naha:
23244  MAT 2:6  Ta yoho ñuu Belén ityi Judá, vasɨ ñuu luhlu ri cuvún cha nuu ñuu nahnu ca iyó ityi Judá nu nyaún. Soco cahnu ca cucuvun vatyi Belén chiña cucacu minoo ra cunyaca ñaha. Ta cusaha cumi ra chi ñu Israel ñáyɨvɨ cuende. Tyicuan caa catyí nu tutu Nyoo, cacatyí ra cuan chi ra Herodes.
23246  MAT 2:8  Tyicuan ta tachi̱ ra chi ra nya ñuu Belén, ta catyí ra chi ra: Cua̱han ndo, ta ndu̱cu tuhun vaha ndo tuhun cha lee cuan. Ta tatu nañihi ndo chi cue, ta qui̱chi catyi ndo chii, tacuhva vatyi cuhun tucu yuhu cusacahni chi cue catyí ra Herodes chi ra.
23251  MAT 2:13  Cha yaha̱ cuahan coyo ra chiñi tuñi cuan, tyicuan ta noo ángel Sutu Mañi yo tuvi̱ nuu ra José chichi ñumahna. Ta catyí ra chi ra: Ndɨ̱cuita, que̱hen chi ra lee ihya, ta chi sɨhɨ ra, ta cuhun ndo nya Egipto. Ta yucuan cu̱nyaa ndo nyacua nya sacote chi ndo. Vatyi ra Herodes cunanducu ra chi cha lee ihya vatyi cahñi ra chi cue.
23253  MAT 2:15  Ta yucuan chinyaa̱ ñu nyacua nya cha chihi̱ ra Herodes. Tyehe caa cuvi̱ tacuhva na chino cava tuhun cahán Nyoo cha tyaa̱ ra profeta ta cha naha. Tyehe caa catyí ra: Nya ñuu Egipto cane̱ chi Sehi, catyí ra.
23258  MAT 2:20  Ndɨ̱cuita ta que̱hen chi cha lee chiña, ta chi sɨhɨ cue. Ta cua̱nuhu ndo nya ñuu Israel, vatyi cha chihi̱ ra nducu̱ cahñi chi cue.
23263  MAT 3:2  Ta catyí ra: Ndu̱ uvi iñi ndo cuatyi ndo vatyi cha yatyin nyaá Nyoo ra cua cunyaca ñaha añima yo.
23264  MAT 3:3  Ican tuhun ra Juan ihya cuví cha tyaa̱ ra Isaías ra cuvi̱ profeta Nyoo ta cha naha. Tyehe caa tyaa̱ ra: Chiñí yo cha caná chaa noo ra noo nu chiqui ndɨɨ ta catyí ra: Tari sanduvahá ndo noo ityi, tyicuan caa sa̱nduvaha ndo añima ndo, vatyi cua quichi Sutu Mañi yo. Nu̱ña ndo noo ityi ndoo chi ra naquɨhvɨ ra añima ndo.
23268  MAT 3:7  Soco ra Juan nyehe̱ ra vatyi cuaha xaan ra fariseo, ra quichahá xaan ley vehe ñuhu, ta cuaha xaan ra saduceo, caquichi̱ coyo ra vatyi condutya ra. Ta catyí ra chi ra: ¡Nyoho, tari noo tata coo xaan cuví ndo! ¿Yóó cha sacoto̱ chi ndo vatyi chihin cha condutya ri ndo ta ma tachi tuñi ca Nyoo chi ndo? Ña ndicha.
23273  MAT 3:12  Tari noo ra cha cua naquehen vaha trigo ta natyihi vaha ra chichi yaca ta mihin cahmi ra, tyicuan caa cuví maa Sutu Mañi yo chihin yo. Tatu chinó iñi yo chi ra cunaquehen vaha ra chi yo. Ta cunyicu yo chihin ra. Soco tatu ña chinó iñi yo chi ra cutyihi ra chi yo anyaya nu cayu ñuhu̱ cha ma ndahva ca maa catyí ra Juan.
23275  MAT 3:14  Cha xihna ri ña cuñi̱ ra Juan sacondutya ra chi ra, ta quichaha̱ catyi ra chi ra Jesús tyehe caa: Yoho cuñún cha sacondutye chuun, soco ña tahán chi cha sacondutya yuhu chuun. Maun tahán chi sacondutyon chii catyí ra.
23276  MAT 3:15  Soco ra Jesús catyí ra chi ra: Cha vityin, na cuvi chi cuhva catyi̱ yuhu chuun. Vatyi cuñí chi cha sacuvi yo tandɨhɨ cha cuñí Nyoo catyí ra chi ra Juan. Tyicuan ta ndoo̱ ra Juan vaha.
23278  MAT 3:17  Tyicuan ta tyacu noo ndusu ityi andɨvɨ, ta catyí chi tyehe caa: Ican ra ihya cuví Sehi, ra cuñí xain chi. Ta sɨɨ xaan cuñí chihin ra catyí ndusu cuan.
23281  MAT 4:3  Tyicuan ta tuhva̱ cuihna chi ra, vatyi cuñí ra nducu nyehe ra chi ra. Ta catyí ra chi ra: Tatu ndicha cha Sehe Nyoo cuví chuun, sa̱nanduvi pan yuu ihya catyí cuihna chi ra Jesús.
23282  MAT 4:4  Soco ra Jesús nacaha̱n ra ta catyí ra: Tuhun Nyoo catyí chi tyehe caa: Ñima chihin cha cachi ri ñáyɨvɨ ta conyito ñu. Conyito tucu añima ñu chihin tuhun cahán Nyoo catyí ra Jesús chi cuihna cuan.
23284  MAT 4:6  Ta catyí cuan chi ra: Tatu ndicha cha Sehe Nyoo cuvún, sa̱ndupehla nyacua nya nu sucun ihya ta nyacua nya nu ñuhú. Vatyi nyaá nu catyí chi nu tutu Nyoo tyehe caa: Nyoo cusaquichi ra ángel, quichi saha cuenda chuun. Cunaquehen ra chuun chihin ndaha ra ta ma cuhva ra cha taxin chahun chihin yuu catyí cuihna cuan chi ra.
23285  MAT 4:7  Ta nacaha̱n ra Jesús ta catyí ra: Soco catyí tucu chi nu tutu Nyoo tyehe caa: Ma nducu nyehun chi Sutu Mañi yo Nyoo catyí ra Jesús chi cuihna.
23287  MAT 4:9  Ta catyí cuihna cuan chi ra tyehe caa: Yuhu cuhve tandɨhɨ maa ihya chuun, tatu yoho ta cuɨñɨ chɨtun nui ta sacahnun chii catyí cuan chi ra.
23288  MAT 4:10  Tyicuan ta nacaha̱n ra Jesús ta catyí ra chi cuihna cuan: Ca̱nyaha chuun nui, yoho cuihna. Vatyi tuhun cahán Nyoo nyaá chi nu tutu ta catyí chi tyehe caa: Noo ri chi maa Nyoo sa̱cahnu yo. Ta ɨɨn ri chi maa ra qui̱chaha yo.
23295  MAT 4:17  Nyacua nya quɨvɨ cuan, ta quichaha cahan ra Jesús tuhun Nyoo chihin ñáyɨvɨ, ta catyí ra chi ñu: Ndu̱ uvi iñi ndo cuatyi ndo vatyi yatyin ri nyaá Nyoo ra cua cunyaca ñaha añima ndo catyí ra Jesús chi ñáyɨvɨ.
23297  MAT 4:19  Tyicuan ta quichaha̱ catyi ra Jesús chi nɨnduvi ra tyehe caa: Cu̱nyicon ndo chii. Ta yuhu cusacuvi vatyi tari ñihí ndo tiyaca, tyicuan caa cuñihi ndo anima ñáyɨvɨ (ta cutava ndo chi ñu nu quiñi caa na quɨhvɨ ñu cuenda Nyoo) catyí ra Jesús chi ra.
23306  MAT 5:3  Tandɨhɨ ri ñu cha chitó vatyi chiñuhú Nyoo chi ñu, sɨɨ xaan cucuvi chi ñu, vatyi tahán chi vatyi cunyaca ñaha Nyoo añima ñu.
23307  MAT 5:4  Ta tandɨhɨ ri ñu nducuihya iñi vityin cha catyi cuatyi ñu, sɨɨ xaan cucuvi chi ñu. Vatyi cusanaa Nyoo cha cuihya iñi ñu.
23308  MAT 5:5  Tandɨhɨ ri ñu cha ña cahnu sahá chi, sɨɨ xaan cucuvi chi ñu, vatyi cuquehen cuenda ñu ñuhu ñayɨvɨ̱ cha catyi̱ Nyoo tyi cuhva ra chi ñu.
23309  MAT 5:6  Ta tandɨhɨ ri ñu cuñí xaan sacuvi cuhva catyí Nyoo, sɨɨ xaan cucuvi chi ñu, vatyi Nyoo cutyinyee ra chi ñu tacuhva cuvi sacuvi ñu.
23310  MAT 5:7  Ta tandɨhɨ ri ñu cha iyó tucahnu iñi chi, sɨɨ xaan cucuvi chi ñu, vatyi Nyoo, cucoo tɨcahnu iñi chi ra chihin ñu.
23311  MAT 5:8  Ta tandɨhɨ maa ñu ndundɨɨ̱ añima saha̱ Nyoo, sɨɨ xaan cucuvi chi ñu, vatyi ñu cuan, cunyehe ñu chi Nyoo.
23312  MAT 5:9  Ta ñu nducú cuhva cha coo taxi ri ñáyɨvɨ chihin Nyoo sɨɨ xaan cucuvi chi ñu, vatyi Nyoo, cucatyi ra tyi sehe ra cuví chi ñu.
23313  MAT 5:10  Ta tandɨhɨ ñu cha tasɨ cuñí nyehe ñáyɨvɨ chi ñu cha catyi cha sacuví ñu tari cuhva catyí Nyoo, sɨɨ xaan cuvi chi ñu, vatyi nyacá ñaha Nyoo añima ñu.
23314  MAT 5:11  Na cusɨɨ cuñi ndo tatu cahán ña vaha ñáyɨvɨ sɨquɨ ndo. Ta sanyehé ñu tɨndoho chi ndo. Ta tavá ñu cuaha cuendu sɨquɨ ndo cha catyi yuhu.
23316  MAT 5:13  Nyoho cha chinó iñi ndo chii, tari ñɨɨ vaha cuví ndo. Soco tatu ñɨɨ, ta ndɨhɨ cha uhva, ma sacu uhva ca chi cha cachi yo. Ña vaha ca ñɨɨ cuan. Tyicuan ta sacuita yo. Ta cuañi ñáyɨvɨ sɨquɨ chi.
23317  MAT 5:14  Nyoho cuví ndo tari ñuhu̱ cha sandundichín nu cuahan ñáyɨvɨ. Noo ñuu cha nyaá xiñi noo yucu, ma cuvi quɨhɨ xehe. Tyicuan caa tahán chi cuvi ndo.
23320  MAT 5:17  Ma cuñi ndo vatyi yuhu vachi sanai ley cha tachi̱ Nyoo chi ra Moisés vatyi tyaa ra. Ta nɨ ri ña vachi sanai tuhun cha tyaa̱ ra cacuvi̱ profeta cuenda Nyoo ta cha naha. Yuhu ña vachi vatyi sanai yucuan. Soco vachi quichahi tandɨhɨ cha catyí tuhun cuan, ta sañahí ñáá cha cuñí chi catyí.
23324  MAT 5:21  Nyoho cha cuaha chaha chiñi̱ ndo tuhun cha catyi̱ Nyoo chi ñu chiyo̱ ta cha naha. Catyi̱ ra: Ma cahñi ndo chi ñáyɨvɨ, vatyi tatu cahñi ndo ñáyɨvɨ, tahán chi cutuñi chi ndo.
23326  MAT 5:23  Ta yucuan chaha quɨvɨ cuahun vehe ñuhu, ta nyisón cha cucuhvon chi Nyoo, ta tatu cha nanyaun cha cua cuhvon ta nɨcohon iñun vatyi ña vaha iyó noo yañun chuhun.
23328  MAT 5:25  Tatu yóó ra chicán cuatyi chahun, ta cuahan ra chuhun nya nuu ra cuví tyiño, na̱ndacan tɨcahnu iñi chi ra ityi cuahun, coto cuhva cuenda ra chuun chi ra cuví tyiño. Ta ra cuví tyiño cua cuhva cuenda ra chuun chi policía. Ta policía cuan cutyihi ra chuun vehe caa.
23330  MAT 5:27  Nyoho chiñi̱ ndo tuhun vatyi catyi̱ Nyoo ta cha naha vatyi nyoho cha iyó ñasɨhɨ ndo, ma coo inga ñusɨhɨ chi ndo.
23332  MAT 5:29  Vatyi tatu chɨtɨ nuu chiyo vahun sanacavá chuun nu cuatyi, vaha taxin ca ta̱va ta sa̱cuiton cañi. Vatyi vaha ca quɨhvun nu nyacá ñaha Nyoo chihin noo chɨtɨ nuun, ta ñima ca chihin cha nɨnduvi chɨtɨ nuun ta cuhun nu cayu ñuhu̱ chichi anyaya. O tatu ndahun sanacavá chuun nu cuatyi, vaha taxin ca ca̱hnya ta sa̱cuiton cañi. Vatyi vaha ca cha quɨhvun nu nyacá ñaha Nyoo chihin cha luu ndahun, ta ñima ca cha nanɨun ta cuhun nu cayu ñuhu̱ chichi anyaya.
23334  MAT 5:31  Ta suri catyi̱ tucu Nyoo chi ñáyɨvɨ chiyo̱ ta cha naha vatyi yóó ra sandoo̱ ñasɨhɨ, cuñí chi cuhva ra noo tutu cuenda cha sandoo̱ ra chi ña.
23336  MAT 5:33  Ta chiñi̱ tucu ndo, vatyi catyi̱ tucu Nyoo chi ñu chiyo̱ ta cha naha tyehe caa: Tatu tyanaha ndo Nyoo tyi cusacuvi ndo noo cha cusacuvi ndo, tahan chi cha sacuvi ndo.
23340  MAT 5:37  Ican ca̱tyi ndo, tatu ican. Soco tatu ñima, ñima, ca̱tyi ndo. Ta ma tyanaha ndo Nyoo vatyi ra ña vaha tyiyuhú chi ndo cuví cuan.
23341  MAT 5:38  Ta chiñi̱ tucu ndo cha catyí tuhun cha tyaa̱ ra Moisés ta cha naha: Vatyi tatu noo ñáyɨvɨ cañi ñu nuu ndo, ta tahvi noo noho ndo, o tɨvɨ noo chɨtɨ nuu ndo, o nya chi ndo sañicuehe̱ ñu, tahán chi vatyi sañicuehe tucu ñáyɨvɨ chi maa ñu, tari cuhva cha sañicuehe̱ ñu chi ndo.
23346  MAT 5:43  Ta chiñi̱ tucu ndo tuhun cha catyi̱ ñu chiyo̱ ta cha naha vatyi cu̱ñi ndo chi ra tahan ndo. Ta chi ra xaan iñi chi ndo quɨ̱hɨ tɨsɨhɨ iñi ndo chi ra.
23352  MAT 6:1  Sa̱ha ndo cuenda ta ma cuyaa ndo ñáá tumañi iñi sacuvi ndo chi ñáyɨvɨ. Vatyi tatu cuyaa ndo nuu ñáyɨvɨ, ñahri cuñihi ndo nuu Sutu yo ra nyaá andɨvɨ.
23356  MAT 6:5  Ta cuhva cha chicán tahvi ndo chi Nyoo, ma cacan tahvi ndo tari cuhva sacuví ñu savahá chii. Vatyi ñu cuan tahán iñi ñu cacan tahvi ñu chi Nyoo nu tuvi ñáyɨvɨ, tacuhva catyi ñáyɨvɨ vatyi vaha xaan ñáyɨvɨ cuví ñu, vaha xaan chinó iñi ñu chi Nyoo. Soco catyí chi ndo cha ndicha vatyi ñahri ca cuñihi ñu nuu Nyoo. Vatyi ñima cha ndicha sacuví ñu.
23358  MAT 6:7  Cuhva cha cahán ndo chihin Nyoo ñima susuri tuhun cha ñima ri tuhun ca̱han ndo. Vatyi tyicuan caa sacuví ñu cha ñahri tuhun Nyoo caá añima. Cuñí maa ñu vatyi tyicuan caa ta cuɨñɨ Nyoo cha cahán ñu. Vatyi cuaha xaan chaha cahán ñu susuri maa tuhun cuan.
23365  MAT 6:14  Vatyi tatu nyoho ta sahá ndo tɨcahnu iñi chi ñu nyacuví cha ña vaha chihin ndo, tyicuan caa ta Sutu yo ra nyaá andɨvɨ, cusaha ra tɨcahnu iñi chi maa ndo.
23366  MAT 6:15  Vatyi tatu ma saha ndo tɨcahnu iñi chi ñu nyacuví cha ña vaha chihin ndo, tyicuan caa tucu Sutu yo, ma saha ra tɨcahnu iñi cuatyi maa ndo catyí ra Jesús.
23367  MAT 6:16  Ta catyí tucu ra Jesús chi ñu chicá noo chihin ra: Quɨvɨ cha ña chachí ndo ta nanducú ndo chi Nyoo, ma cuihya nyehe ndo, tari ñu savahá chii. Vatyi cuñí ñu cha coto ñáyɨvɨ vatyi ña chachí ñu ta nanducú ñu chi Nyoo. Soco catyí chi ndo vatyi yucuan ri ñihi ñu. Ñahri ca cuñihi ñu nuu Nyoo.
23370  MAT 6:19  Ma sacaya ndo cha tyayɨɨ ihya ñayɨvɨ̱. Vatyi coto tɨvɨ cha tyayɨɨ cuan. O cuví tucu quɨhvɨ ra suhu, ta suhu ra tandɨhɨ cha tyayɨɨ ndo.
23373  MAT 6:22  Chɨtɨ nuu ndo noo cha sandundichin ityi cuahan ndo cuví. Ta tyicuan caa tucu añima ndo, tatu iyó cha ndichin Nyoo, vaha ñáyɨvɨ cuví ndo.
23375  MAT 6:24  Noo musu ma cuvi coo uvi chitoho ra. Vatyi musu cuan cuñí ca ra chi noo ra ta ñima ca chi inga ra. Ta quichahá ra chi noo ra, ta chi inga ra ma quichaha ra. Ta tyicuan caa tucu nyoho, ma cuvi cuñi ndo chi Nyoo, ta suri cuhva cuan cuñí ndo cha tyayɨɨ.
23376  MAT 6:25  Yucuan chaha catyí chi ndo vatyi ma caca xaan iñi ndo yoso caa ñihi ndo cha cachi ndo ta cha coho ndo. Nɨ ma caca iñi ndo ñáá cha cuihno ndo. Vatyi yahvi ca nyaá añima ndo ta coño ñuhu ndo nuu Nyoo, ican saha cha cachi ndo ta cha cuihno ndo. Vatyi maa ra chahá ra ñayɨvɨ̱ coo ndo. Ta ña yɨɨ cuhva ra inga cha chiñuhú chi ndo ñandɨhɨ.
23377  MAT 6:26  Sa̱ha ndo cuenda chi saa. Ña savahá tɨ itu. Ta ña sahá tyiño tɨ. Nɨ ri ña naquehén vaha tɨ tyiño sahá tɨ chichi yaca. Soco Sutu yo Nyoo chahá ra cha cachi tɨ. ¿Atu ña yahvi ca nyaá nyoho nuu Nyoo ta ñima ca saa cuan?
23379  MAT 6:28  Ta tatu ni chiin cuan ña cuví chi ndo, ¿ñáá tuhun cha chicá xaan xiñi ndo tuhun sahma ndo? Sa̱ha ndo cuenda yoso caa iyó tu ita nu chiqui. Vatyi ña taví tun. Ta nɨ ña conó tun isa.
23382  MAT 6:31  Yucuan chaha ma caca xaan xiñi ndo ta catyí ndo: ¿Ñáá cha cachi ndi, o ñáá cha coho ndi, o ñáá cha cuihno ndi?
23386  MAT 7:1  Ma cahan ndo cha caá inga ñáyɨvɨ. Tyicuan caa ta ma tɨɨn Nyoo cuenda cha caá ndo.
23388  MAT 7:3  ¿Yoso caa cha cuví nyehun cuatyi luhlu ra yañun ta ña cuví nyehún cuatyi cahnu cha iyó chi maun?
23389  MAT 7:4  Tatu chɨtɨ nuu maun yɨhɨ́ noo vitu cahnu, ¿yoso caa cuví catyun chi ra yañun: Nya̱ca, na tave mihin lee cha yɨhɨ́ chɨtɨ nuun?
23391  MAT 7:6  Ma sañihi ndo cahan ndo tuhun Nyoo chihin ñu ña cuñí coto, vatyi coto cañi ñu chi ndo. Tari ina cha tɨɨn vavaha chi ndo, tyicuan caa cuví ñu. Ta tari quɨnɨ cha chaca chaha tɨ cha yahvi nyaá, tyicuan caa cahán ña vaha ñu sɨquɨ tuhun Nyoo.
23392  MAT 7:7  Ca̱can ndo cha chiñuhú chi ndo chi Nyoo. Ta cuhva ra chi ndo. Na̱nducu ndo, ta nañihi ndo. Sa̱cachan ndo yuvehe, ta nuña.
23394  MAT 7:9  Tyicuan caa tucu nyoho cha iyó sehe ndo. Chahá ndo cha vaha chi sehe ndo. Ña tuhvá ndo chaha ndo noo yuu chi sehe ndo, tatu chicán ndotyin pan chi ndo.
23397  MAT 7:12  Tari cuñí maa ndo cha cunyacuvi ñáyɨvɨ cha vaha chihin ndo, tyicuan caa cunyacuvi tucu maa ndo cha vaha chihin ñu. Vatyi tyicuan caa catyí tuhun cha tachi̱ Nyoo, cha tyaa̱ ra Moisés ta ra cacuvi̱ profeta Nyoo ta cha naha.
23398  MAT 7:13  Ndu̱cu ndo cuhva quɨhvɨ ndo yuvehe tɨhɨn. Vatyi quehen yuvehe, ta quehen ityi cha cuahan nya nu cunaa ñáyɨvɨ anyaya. Ta cuaha xaan ñu cuahan ityi cuan.
23400  MAT 7:15  Sa̱ha ndo cuenda chi ra cuendu. Vatyi cacatyí ra vatyi cuenda Nyoo cahán ra. Soco ña ndicha. Vatyi vachi coyo ra tari noo mbee nu nyicú ndo. Sahá ra tyi ra vaha cacuví ra. Soco tari noo ñaña xaan cacuví ra.
23406  MAT 7:21  Ma tandɨhɨ ñu cha catyí chii: Sutu Mañi yuhu, Sutu Mañi yuhu, cuquɨhvɨ ñu nu nyacá ñaha Nyoo gloria. Ñu sacuví tandɨhɨ cha catyí maa Nyoo Suti, ican ñu cuan cuquɨhvɨ nu nyacá ñaha ra.
23407  MAT 7:22  Quɨvɨ cha cucutuñi chi ñáyɨvɨ, cuaha xaan ñu cucatyi ñu chii tyehe caa: Sutu Mañi yuhu. Yuhu cahi̱n tuhun maun chihin ñáyɨvɨ. Ta chihin sɨvun tave̱ tatyi ña vaha cha yɨhɨ̱ añima ñáyɨvɨ. Ta cuaha xaan milagru savahi̱ chihin sɨvun, cucatyi ñu chii.
23408  MAT 7:23  Tyicuan ta yuhu cucatyi chi ñu: Ña ñohó nui chi nyoho. Ca̱nyaha ndo nu nyaí. Vatyi nyoho sacuvi̱ ndo maa maa ri cha ña vaha.
23409  MAT 7:24  Ihya catyí chi ndo, yóó cha chiñí tuhun cahín ta sacuví tari cuhva catyí; cuví ra tari noo ra chiñi tuñi cha savaha̱ ra vehe ra sɨquɨ cava.
23412  MAT 7:27  Ta chaa̱ savi. Ta cama xaan yuvi ndutya yaha̱. Ta ñihi xaan caa̱ tatyi. Ta vehe cuan tañi tyehe ri nduva̱ catyí ra Jesús chi ñu.
23416  MAT 8:2  Ta chaa̱ noo ra cha tyahyú coño, ta chicuɨñɨ̱ chɨtɨ ra nuu ra, ta catyí ra chi ra: Sutu Mañi yuhu, tatu yoho ta cuñún, cuví sanduvahun chii catyí ra chi ra.
23417  MAT 8:3  Tyicuan ta sanacaa̱ ra Jesús ndaha ra ta tɨɨ̱n ra chi ra, ta catyí ra: Cuñí sanduvahi chuun. Ta na nduvahun vityin ri catyí ra. Ta caa cuhva ri cuan ta nduvaha̱ nu tyahyu̱ cuan.
23418  MAT 8:4  Tyicuan ta quichaha catyí ra Jesús chi ra: Nye̱he, yori chihin cahun tuhun. Soco cua̱han, ta sa̱ñahun chuun chi tata sutu, ta cu̱hva cuendon ofrenda cha catyi̱ ra Moisés nu ley chahnu vatyi tacuhva coto ñu vatyi cha nduvahu̱n.
23420  MAT 8:6  ta catyí ra: Sutu Mañi yuhu, musi catuví ra nu cama. Cuhví ra. Ña cuví nducuita ra vatyi ñihi xaan tahán ra.
23421  MAT 8:7  Ta catyí ra Jesús chi ra: Cuhun mai ta cusanduvahi chi ra catyí ra chi ra.
23422  MAT 8:8  Nacaha̱n capitán cuan ta catyí ra: Sutu Mañi yuhu, ña nañé cha cuhun vehi; soco tacuhva catyi run, ta musi nduvaha ra.
23424  MAT 8:10  Ta cha chiñi̱ ra Jesús cha caha̱n ra, iyo xaan cuñi̱ ra. Ta catyí ra chi ñu nyicón chi ra: Cha ndicha catyí chi ndo, vatyi ñuu cha nyicú nicahnu Israel, ta nañihi que ni noo ñáyɨvɨ cha chinó xaan iñi ñu tari chinó iñi ra ihya.
23426  MAT 8:12  Ta ñu Israel cha tahán chi cuhun andɨvɨ, yɨhɨ́ ñu, ma cuhun ñu, vatyi cuhun ñu nu ñaa iñi ityi chata. Ta yucuan cucuacu chaa ñu ta cucahñi noho ñu catyí ra Jesús chi ñu.
23427  MAT 8:13  Tyicuan ta quichaha catyí ra chi capitán cuan tyehe caa: Cua̱han, ta na cuvi chi tari cuhva catyu̱n vatyi chinó xaan iñun chii catyí ra. Ta suri cuhva cuan nduvaha̱ musu ra.
23431  MAT 8:17  Tyicuan caa cuvi̱ tacuhva vatyi na chino cava tari cuhva catyi̱ ra profeta Isaías, quɨvɨ catyi̱ ra tyehe caa: Maa ra quehe̱n ra cuehe cha yɨhɨ́ chi yo, ta tinyaa̱ ra cha uhvi chi yo.
23433  MAT 8:19  Tyicuan ta chaa̱ noo ra sacuaha ley vehe ñuhu ta catyí ra chi ra: Maestro, cuñí cunyiquen chuun tandɨhɨ ri ityi nu cuhun catyí ra.
23434  MAT 8:20  Ta ra Jesús catyí ra chi ra: Ñaña, iyó vehe tɨ, ta saa cha chicó nu tatyi, iyó taca tɨ. Soco yuhu Rayɨɨ cha quichi̱ nya gloria, ñahri vehi ta nɨ ri nu cava xiñi ta ñahri catyí ra.
23435  MAT 8:21  Inga tucu ra chicá noo chihin ra catyí ra chi ra: Tata, cu̱hva na cuhun xihne cutyihi chi suti chichi ñuhú, tyicuan ta quichi ta cunyiquen chuun catyí ra.
23436  MAT 8:22  Ta catyí ra Jesús chi ra: Ña̱ha yoho vatyi cunyicon chii. Sa̱ña chi ñu ña ñohó nuu chi Nyoo, na tyihi maa ñu chi tahan ñu chichi ñuhú catyí ra.
23439  MAT 8:25  Ta ra cachicá noo chihin ra sandoyo̱ ra chi ra, ta cacatyí ra: ¡Sutu Mañi yuhu, sa̱cacu chi yo, vatyi cuñí cunaa yo!
23440  MAT 8:26  Ta catyí ra Jesús chi ra: ¿Ñáá tuhun cha yuhví xaan ndo? ¡Nyoho chiin xaan chinó iñi ndo chii! Tyicuan ta nacanda̱ ra ta sacutaxi̱n ra tatyi nu miñi cuan, ta tandɨhɨ cutaxi̱n.
23441  MAT 8:27  Ta iyo xaan cacuñí ra cuan ta cacatyí ra: ¿Yóó ra cuví ra ihya? Vatyi nyacua nya tatyi ta nyacua nya ndutya ta quichahá chi ra catyí ra.
23443  MAT 8:29  Ta canachaá ra, ta cacatyí ra: ¿Ñáá cha cuñún chihin ndi, yoho Jesús Sehe Nyoo? ¿Atu vachun vachi sanyehun tɨndoho chi ndi cha ni cumañi ca chaa quɨvɨ? cacatyí ra cuan.
23445  MAT 8:31  Ta catyí tatyi ña vaha cuan chi ra Jesús: Tatu cuatava ñehun chi ndi, cu̱hva cha quɨhvɨ ndi chichi quɨnɨ cuan cacatyí tatyi ña vaha cuan.
23446  MAT 8:32  Vaha. Quɨ̱hvɨ ndo catyí ra Jesús. Ta caquita̱ coyo tatyi ña vaha cuan, ta quɨhvɨ coyo chichi tandɨhɨ quɨnɨ canyicú cuan. Ta tandɨhɨ quɨnɨ cuan cachino̱ tɨ ta canacoyo tɨ noo xahva yuhu miñi cuan, ta chihi̱ tɨ chihin ndutya cuan.
23450  MAT 9:2  Nu nyaá ra yucuan chinyaca̱ ñáyɨvɨ chi noo ra cuhví cha ña cuví nacanda catuví ra nu chito. Ta cha nyehe̱ ra Jesús vatyi chinó xaan iñi ñu chi ra, quichaha catyí ra chi ra cuhví cuan: Sa̱nɨɨ iñun, suti vatyi cha chicoo̱ tɨcahnu iñi cuatyun catyí ra chi ra.
23451  MAT 9:3  Tyicuan ta quichaha̱ chica xiñi suhva ra sacuahá ley vehe ñuhu cha nyicú yucuan tyehe caa: Ra ihya chicoo̱ cuatyi ra nu Nyoo chihin tuhun cahán ra, cachicá xiñi ra.
23452  MAT 9:4  Soco ra Jesús chitó ri ra ñáá cha cachicá xiñi ra, ta catyí ra chi ra: ¿Ñáá tuhun cha ña vaha maa chicá xiñi ndo?
23453  MAT 9:5  Vatyi ¿nya cha yɨɨ ca catyí yo: atu yɨɨ ca catyí yo Cuatyun cha yaha ndachi, o yɨɨ ca catyi yo: Ndɨ̱cuita ta ca̱con?
23454  MAT 9:6  Vaha. Cuasañahi chi ndo vatyi yuhu Rayɨɨ cha quichi nya gloria, iyó ityi chii sɨquɨ ñuhu ñayɨvɨ̱ ihya vatyi sahi tɨcahnu iñi cuatyi catyí ra Jesús. Tyicuan ta catyí ra chi ra cuhví cuan: Ndɨ̱cuita, na̱quehen chiton ta cua̱nuhu nya vehun catyí ra.
23457  MAT 9:9  Quita̱ ra Jesús yucuan, ta nanyehe̱ ra chi noo ra cha nañí Mateo, nyaá ra quehen ra xuhun cha tyiyahví ñu Israel chi gobiernu ñuu Roma. Ta catyí ra chi ra: Co̱ho chihin. Tyicuan ta ndɨcuita̱ ra Mateo ta tyinyico̱n ra chi ra.
23459  MAT 9:11  Soco cha canyehe̱ ra fariseo cha tyicuan caa, candaca̱ tuhun ra chi ra cachicá noo chihin ra Jesús, ta cacatyí ra: ¿Ñáá tuhun cha vatyi ra sacuahá chi nyoho chachí ra chihin ra catavá xuhun cuenda ra nyacá ñaha nya Roma ta chihin ra ca iyó cuatyi? cacatyí ra.
23460  MAT 9:12  Chiñi̱ ra Jesús cha caha̱n ra, ta catyí ra chi ra: Ña chiñuhú doctor chi ñu iyó vaha, ñu ña cuhví, soco chi ñu cuhví chiñuhú ra.
23461  MAT 9:13  Cua̱han ndo ta cu̱tuhva ndo cha cuñí chi catyi nu tutu Nyoo, nu catyí ra tyehe caa: Yuhu cuñí vatyi cundahvi cuñi ndo chi ñáyɨvɨ, ta ñima ca cha cahñi ndo quɨtɨ ta cuhva cuenda ndo chii. Ña vachi na cane chi ñu vaha, soco chi ñu iyó cuatyi, tacuhva na nasama ñu cuhva iyó ñu.
23462  MAT 9:14  Tyicuan ta ra canyicón chi ra Juan, ra sacondutya chi ñáyɨvɨ, catuhva̱ ra chi ra Jesús ta candaca̱ tuhun ra chi ra ta cacatyí ra: ¿Ñáá tuhun cha nyuhu ta ra cacuví fariseo, cuaha xaan chaha savaha ndi ayuno, ña chachí ndi ta nanducú ndi chi Nyoo? ¿Ta ra cachicá noo chihin yoho ñima tyicuan caa sacuvi ra? cacatyí ra nyicón chi ra Juan.
23463  MAT 9:15  Ta nacaha̱n ra Jesús ta catyí ra: ¿Atu cuví cunyaa cuihya ñu nyicú vico cha nɨ ri ca cha nyaá ra cua tandaha chihin ñu? Soco vachi quɨvɨ vatyi cucuachiyo ra nu nyicú ñu, tyicuan ndicha ta cusavaha ñu ayuno.
23464  MAT 9:16  Yori naquicú noo vestido chahnu chihin noo sahma chaa vatyi coto cundɨyɨ nu naquicu̱ ñu chihin cha chaa cuan, ta cahnya chi cha chahnu cuan, ta nu tahnya cuan nducahnu ca.
23466  MAT 9:18  Cha nɨ ri ca cha catyí ra Jesús tuhun ihya, chaa̱ noo ra cuví nuu chi ñu Judea ta chicuiñi̱ chɨtɨ ra nuu ra Jesús, ta catyí ra: Ni chihi̱ sehi, soco tatu yoho quichun ta tyison ndahun sɨquɨ ña, cunandoto ña catyí ra chi ra Jesús.
23469  MAT 9:21  vatyi tyehe caa chicá xiñi ña: Ma chihin cha tɨɨn ri sahma ra ta nduvahi, chicá xiñi ña.
23470  MAT 9:22  Soco ra Jesús nanyocava̱ ra nanyehe ra chi ña, ta catyi ra chi ña: Ndunɨɨ iñun sɨhi, cha nduvahu̱n vatyi chinó iñun catyí ra. Ta caa cuhva ri cuan ta nduvaha̱ ña.
23472  MAT 9:24  Ta catyí ra chi ñu: Qui̱ta ndo ihya. Ñaha tyivaa ihya, ña chihi̱ ña, soco quixí ña catyí ra. Ta chacú cuehe ri ñáyɨvɨ nyehe ñu chi ra.
23475  MAT 9:27  Cuhva cha quita̱ ra Jesús yucuan, uvi tahan ra cuaa canyicón chi ra suri caná chaa ra ta cacatyí ra: ¡Cu̱ndahvi cuñi chi ndi, yoho ra vachi tata ra David! cacatyí ra.
23476  MAT 9:28  Ta cuhva cha quɨhvɨ̱ ra Jesús chichi vehe, ra cuaa cuan, catuhva̱ ra chi ra, ta maa ra Jesús quichaha ndaca̱ tuhun ra chi ra: ¿Atu chinó iñi nyoho vatyi cuví sanduvahi chi ndo? catyí ra. Ta canacaha̱n ra ta catyí ra: Ay, chinó iñi ndi chuun, Sutu Mañi yuhu cacatyí ra.
23477  MAT 9:29  Tyicuan ta tɨɨ̱n ra Jesús chɨtɨ nuu ra ta catyí ra chi ra: Na cuvi maa yoso cuhva chinó iñi ndo catyí ra.
23478  MAT 9:30  Ta canduvaha̱ chɨtɨ nuu ra. Ta catyí vaha ra Jesús chi ra tyehe caa: Ndu̱cu ndo cuhva cha yori coto.
23481  MAT 9:33  Ta caa cuhva ri cha tava̱ ñehe ra Jesús tatyi ña vaha cuan, quichaha̱ cuvi cahan ra cuan. Ta iyo xaan cuñí ñáyɨvɨ, ta catyí ñu: Ni noo chaha ta cuvi ca cha tyehe caa Israel Ihya catyí ñu.
23482  MAT 9:34  Soco ra cacuvi fariseo, cacatyí ra: Ra ihya tavá ñehe ra tatyi ña vaha chihin tunyee iñi chi cuihna ra cuví nuu catyí ra.
23485  MAT 9:37  Tyicuan ta catyí ra chi ra cachicá noo chihin ra tyehe caa: Cha ndicha, cuaha tyiño iyó, soco ra sahá tyiño, ña cuaha ra.
23491  MAT 10:5  Ta tyehe caa tachi̱ ra Jesús chi uchi uvi tahan ra cuan, ta catyí ra: Ma cuhun ndo nu iyó ñu cha ñima ñu Israel cuví, ta ni ma quɨhvɨ ndo ñuu cha nyicú Samaria.
23495  MAT 10:9  Ma cuiso ndo ni noo xuhun, ni xuhun cuaan ni xuhun cuichin, ni xuhun cuaha.
23497  MAT 10:11  Cuhva cha chaa ndo noo ñuu, ndu̱cu ndo noo ñáyɨvɨ cachi iyó, ta ndo̱o ndo vehe ñu nyacua nya quita ndo ñuu cuan.
23502  MAT 10:16  ¡Nye̱he ndo! Yuhu tachí chi ndo, tari mbee mahñu lobo. Quɨyɨ sa̱ha ndo chi ndo, tari coo, soco masu sa̱ha ndo chi ndo tari paloma.
23507  MAT 10:21  Rayɨɨ cunaxico tuhun ra suri chi yañi ra tacuhva na cacahñi ra chi ra. Ta yɨhɨ́ ra cunaxico tuhun ra chi sehe ra. Ta yɨhɨ ñáyɨvɨ cunanuhu ñu sɨquɨ sutu ñu ta sɨhɨ ñu, ta cusacuvi ñu, na cúvi ñu.
23510  MAT 10:24  Ni noo ra cutuhvá, ña cahnu ca ra cuví ra ican saha ra sacuaha chi ra. Ta ni noo musu, ña cahnu ca cuví ra ican saha chitoho ra.
23512  MAT 10:26  Yucuan chaha ma yuhvi ndo chi ñáyɨvɨ, vatyi ni noo tuhun xehe ta cuñun, tyi ma natuvi. Ta ni ñahri cha ñohó xehe, ta cuñún tyi ma coto tandɨhɨ ñáyɨvɨ.
23515  MAT 10:29  ¿Atu ñima chihin noo xuhun luhlu ri, sata yo uvi tahan saa? Ican. Soco ni noo tɨ ña canacava tɨ nu ñuhú tatu ña catyí maa Nyoo Sutu yo.
23518  MAT 10:32  Tandɨhɨ ñu cha cahán vaha tuhin nuu ñáyɨvɨ, yuhu tucu cucahan vahi cuenda ñu nuu Suti ra nyaá andɨvɨ.
23520  MAT 10:34  Ma cuñi ndo vatyi yuhu vachi cuhve cha taxi ri coo ndo sɨquɨ ñuhu ñayɨvɨ̱ ihya. Ña vachi cuhve cha taxi ri, soco cha cañi tahan ñáyɨvɨ.
23523  MAT 10:37  Ñu cha cuñí ca chi sutu o chi sɨhɨ ican saha chi yuhu, ña tahán chi cuví ñu ñu cuende. Ta ñu cuñí ca chi sehe, ican saha chi yuhu, ña tahán chi cuví ñu ñu cuende.
23526  MAT 10:40  Ñu quehén cuenda chi ndo, chi yuhu quehén cuenda ñu, ta ñu quehén cuenda chi yuhu, quehén cuenda ñu chi ra cha tachi̱ chii.
23528  MAT 10:42  Ta savahri ñu cha cuhva vasɨ noo vasu ndutya vichin coho ñu nyihi ihya cha cuenda cha nyicón ñu chii, cuñihi ñu cha cucuhva Nyoo chi ñu catyí ra Jesús.
23531  MAT 11:3  ta cacatyí ra chi ra: ¿Atu yoho cuvún ra Cristo cha tahán chi quichi sacacu chi ndi, o cuñí chi cha cuatu ndi chi inga ra? cacatyí ra chi ra.
23532  MAT 11:4  Nacaha̱n ra Jesús ta catyí ra: Cua̱han ndo ta ca̱tyi ndo chi ra Juan cha nyehé ndo, ta cha chiñí ndo.
23534  MAT 11:6  Sɨɨ xaan cuñí ñu ña chicá uvi iñi nyicón chii.
23535  MAT 11:7  Cuhva cha cuahan coyo ra, ra Jesús quichaha cahan ra tuhun ra Juan chihin ñáyɨvɨ, ta catyí ra: ¿Ñáá cha chaha̱n nyoho chinyehe ndo chiqui ndɨɨ cuan? ¿Atu chinyehe̱ ndo noo ndoo cha naquɨsɨ́ tatyi? ¿Ñáá cha nyehe̱ ndo?
23536  MAT 11:8  ¿Atu nyehe̱ ndo noo ra vaha ñihnó? Ñima. Nyoho chitó ndo vatyi ra ñihnó vaha, nyaá ra vehe rey.
23537  MAT 11:9  Tu tyicuan caa, ¿ñáá cha chaha̱n ndo chi nyehe ndo? ¿Atu noo ra cuví profeta? Ican. Soco noo ra cha cahnu ca cuví ican saha noo profeta cuenda Nyoo.
23539  MAT 11:11  Cha ndicha catyí chi ndo, vatyi chichi cha tandɨhɨ ñáyɨvɨ, ni noo chaha ta coo ca noo ra cahnu ca cuví ican saha ra Juan ra sacondutyá chi ñáyɨvɨ. Soco ra cha nyacá ñaha Nyoo añima, vasɨ cuví ra noo ra luhlu ca, soco cahnu ca ra ta ñima ca ra Juan.
23544  MAT 11:16  ¿Yóó chihin sandu ɨnuu ri chi ñáyɨvɨ cha iyó tyembu ihya? Tari ra cuatyaa cuví ñu, vatyi chicunyaa ndotyin nuyahvi nyasɨquɨ ndotyin, ta canachaa ndotyin chi ra tahan ndotyin, ta catyí ndotyin tyehe caa:
23545  MAT 11:17  Tɨvɨ̱ ndi flauta, soco ña chita̱ chaha ndo. Chita̱ ndi yaa cuihya soco ña chacu̱ ndo. Tyicuan caa tucu nyoho, ni noo cuhva ña tahán iñi ndo.
23547  MAT 11:19  Yaha̱ cuan ta quichi̱ tucu yuhu Rayɨɨ cha quichi nya gloria. Ta yuhu chachí ta chihí tandɨhɨ, ta catyí ndo tyi ra cuahyɨ ra tuhvá chihi cuví. Ta ña tahán iñi ndo cha cutahín chihin ra iyó cuatyi ta ra tavá xuhun. Soco vasɨ ni noo ndi ña naquehén cuenda ndo tuhun cahán ndi, soco Nyoo chahá ra cha chiñi tuñi ra chi ñu naquehén tuhun cahin ta tuhun caha̱n ra Juan, ta maa ñu cusañaha chi ndo vatyi vaha cha chiñi tuñi Nyoo catyí ra Jesús.
23549  MAT 11:21  ¡Ndahvi nyoho, ñu ñuu Corazin! ¡Ndahvi nyoho ñu ñuu Betsaida! Vatyi nyehé ndo nyatu cahnu ta ña nasama̱ ndo cuhva iyó ndo. Soco ñáyɨvɨ ñuu Tiro ta ñuu Sidón cha sanaa̱ Nyoo ta cha naha cha cuenda cuatyi ñu ñahri nyatu cahnu nyehe̱ ñu. Soco tyehe ta nyehe̱ ñu nyatu cahnu quɨvɨ cuan tari cha nyehé nyoho vityin, tañi tyehe ri ndɨhvɨ noo ñu sahma tucuihya iñi ta cunyaa ñu nu ñiyaa. Tari cuhva costumbre iyó maa ñu, noo seña vatyi ndu uvi iñi ñu cuatyi ñu cuví cuan.
23553  MAT 11:25  Tyembu cuan catyi ra Jesús chi Nyoo tyehe caa: Sutu Mañi yuhu, Nyoo, ra nyacá ñaha andɨvɨ ta ñuhu ñayɨvɨ̱. Sacahní chuun vatyi sañahu̱n tuhun maun chi ñu ñahri maa chitó. Ta tixehu̱n tuhun maun chi ñu cha sahá tuhun tyi chitó xaan ta ñu chiñi tuñi ñandɨhɨ.
23555  MAT 11:27  Tyicuan ta catyí tucu ra: Suti nacuhva̱ cuenda ra tandɨhɨ chii. Yori maa ñohó nuu noo cha ndicha chii, soco noo tuhun ri maa Suti ñohó nuu ra chii. Ta yori ñohó nuu noo cha ndicha chi Suti, soco noo tuhun ri mai, cha cuví Sehe ra chii, ñohó nui chi ra. Ta ñáyɨvɨ cha cuñí mai cha cohon nuu chi ra, ican ñu cuan cua cohon nuu chi ra.
23560  MAT 12:2  Cuhva cha cananyehe̱ ra fariseo cha tyicuan caa, cacatyi̱ ra chi ra Jesús: Nye̱he, ra cachicá noo chuhun sacuví ra noo cha ña tahán chi sacuví yo quɨvɨ nyitatú yo catyí ra chi ra.
23561  MAT 12:3  Soco maa ra Jesús catyí ra chi ra: ¿Atu ta sacuaha ca nyoho cha sacuvi̱ ra David chihin ra tahan ra quɨvɨ cha chisoco̱ ra?
23563  MAT 12:5  ¿O ta sacuaha ca ndo nu ley cha chaha̱ Nyoo chi ra Moisés nu catyí chi vatyi ra cacuví sutu, ña canyitatú ra quɨvɨ nyitatú yo, soco sahá tyiño ra chichi vehe ñuhu? Yucuan nyehé yo vatyi ñima cuatyi cuví cuan.
23565  MAT 12:7  Nyoho, ta cutuñi ca iñi ndo nu catyí chi tyehe caa nu tuhun Nyoo: Cha cuñí yuhu, cha cundahvi cuñi ndo nyehe ndo chi tahan ndo, ta ñima ca cha cahñi ndo quɨtɨ ta cuhva cuenda ndo chii. Tyehe ta cutuñí iñi ndo tuhun ihya, ma tyaa ndo cuatyi sɨquɨ ñáyɨvɨ cha ñahri sacuvi̱.
23566  MAT 12:8  Yuhu cuví Rayɨɨ cha quichi̱ nya gloria. Ta iyó ityi chii vatyi catyi chi noo noo ndo ñáá cha sacuvi ndo quɨvɨ nyitatú yo catyí ra Jesús.
23568  MAT 12:10  Ta yucuan ñohó noo ra ityi ɨnchiyo ndaha. Ta nyicú tucu suhva ra nducu cuhva yoso caa ta catyaa ra cuatyi sɨquɨ ra Jesús. Yucuan chaha candaca̱ tuhun ra chi ra ta catyí ra: ¿Atu cuví sanduvaha yo chi noo ñu cuhví quɨvɨ nyitatú yo? cacatyí ra chi ra Jesús.
23569  MAT 12:11  Ta nacaha̱n ra Jesús ta catyí ra: ¿Nya noo nyoho, tatu canacava noo mbee sana ndo chichi noo yavi quɨvɨ nyitatu yo, atu ma cuhun ndo ta tava ndo chi tɨ?
23570  MAT 12:12  Ta ¿atu ña yahvi ca nyaá noo ñáyɨvɨ ta ñima ca noo mbee? Yucuan chaha vatyi tahán chi sacuvi yo cha vaha quɨvɨ nyitatú yo catyí ra.
23571  MAT 12:13  Tyicuan ta catyí ra chi ra cha ityi ndaha cuan: Sa̱nacaa ndahun catyí ra. Ta cuhva cha sanacaa̱ ra, nduvaha̱ ri ndaha ra tari inga chiyo cuan.
23581  MAT 12:23  Iyo xaan cuñí tandɨhɨ ñáyɨvɨ, ta catyí ñu: ¿Vasɨ ra vachi tata rey David cuví chi ra ihya? catyí ñu.
23582  MAT 12:24  Soco cuhva cha cachiñi̱ ra fariseo tuhun cuan, cacatyí ra: Chihin fuerza ra Beelzebú, ra cuví nuu chi cuihna, tavá ra ihya tatyi ña vaha catyí ra.
23583  MAT 12:25  Soco ra Jesús chitó ra cha cachicá xiñi ra, yucuan chaha catyí ra chi ra: Tatu noo gobiernu ta cacusɨɨn ra, cuaha ri ityi nanduvi ra, cucañi tahan ra chihin tahan ra, ta cundɨhɨ tuhun cha canyacá ñaha ra. O tatu noo ñuu o tandɨhɨ ñáyɨvɨ noo vehe cacusɨɨn ñu chihin tahan ñu, cutɨvɨ nu nyicú ñu.
23585  MAT 12:27  Ta nyoho catyí ndo vatyi yuhu tavé tatyi ña vaha chihin fuerza ra Beelzebú. Tu tyicuan caa, ra nyicú chihin maa ndo, ¿yóó cha chaha fuerza vatyi tavá ra tatyi ña vaha? Maa ra na sacoto ra chi ndo cha ndicha, vatyi nyoho tondo ri chicá xiñi ndo.
23587  MAT 12:29  Chichi vehe noo ra ñihi xaan, tari cuihna, ma cuvi quɨhvɨ noo ra ta quehen ra tandɨhɨ cha chii ra, soco tatu cuhñi xihna ra chi ra tyicuan caa ta cuví tinyaa ra tandɨhɨ cha chii ra.
23588  MAT 12:30  Ñáyɨvɨ cha ña nyaá tumañi iñi chii, ñáyɨvɨ xaan iñi chii cuví ñu. Ta tatu ña tyinyeé ndo chii cha cahán ndo tuhin nuu ñáyɨvɨ, cuñí chi catyí vatyi ña chahá ndo cha coto ñáyɨvɨ tuhun cahín.
23589  MAT 12:31  Yucuan chaha catyí chi ndo vatyi Nyoo sahá ra tɨcahnu iñi cuatyi ñáyɨvɨ, ta ñáá cha ña vaha cahán ñu ñandɨhɨ, soco cha cahan ña vaha ñu sɨquɨ Tatyi Ii Nyoo, yucuan ndicha, ma coo tɨcahnu iñi cha cuenda ñu.
23591  MAT 12:33  Noo yutun vaha chahá tun chɨtɨ vixi, chɨtɨ vaha. Ta noo yutun ña vaha chahá tun chɨtɨ ña vaha. Nɨcohón nuu ri yo tatu yutun vaha cuví tun chihin chɨtɨ cha chahá tun.
23592  MAT 12:34  ¡Nyoho, ñu quiñi iyó, tari tata coo xaan cuví ndo! ¿Yoso caa cuví quitá tuhun vaha yuhu ndo, ta ñáyɨvɨ quiñi caa añima cuví ndo? Vatyi cha quitá chichi añima yo ican cuan cahán yo.
23596  MAT 12:38  Tyicuan ta suhva ra fariseo ta ra sacuahá ley vehe ñuhu cacatyí ra chi ra Jesús tyehe caa: Maestro, cuñí ndi vatyi sacuvun noo seña milagru vatyi nyehe ndi.
23597  MAT 12:39  Ta nacaha̱n ra Jesús ta catyí ra: Ñu quiñi iyó ta ñu nyicón inga nyoo cuñí ñu nyehe ñu seña milagru. Soco ma nyehe ca ñu inga seña, noo ri seña ra Jonás ra profeta Nyoo, yucuan ri cunyehe ñu.
23601  MAT 12:43  Tatu noo tatyi ña vaha quita chi añima noo rayɨɨ, chicá noo chi noo nu ityi, nanducú chi noo nu nyitatu chi, soco ña nañihi chi nu nyitatu chi. Tyicuan ta ndichi xiñi chi:
23602  MAT 12:44  Cunuhu tiqui nya vehi nu quite̱. Yucuan ta nachaa chi añima ra nu quita̱ chi. Ta nanyehe̱ chi vatyi ndɨɨ xaan, ta yori nyaá.
23603  MAT 12:45  Tyicuan ta cuanaquehen chi ucha ca tahan tatyi ña vaha, cha yaha ca cuhva ican saha maa chi. Tyicuan ta quɨhvɨ tandɨhɨ tatyi ña vaha cuan añima ra cuan. Yucuan chaha, quiñi ca cunɨcoo ra ta ñima ca cuhva chiyo̱ maa ra. Ta tyicuan caa cucuvi chi ñáyɨvɨ quiñi iyó ihya catyí ra Jesús.
23605  MAT 12:47  Tyicuan ta sacoto̱ noo ñáyɨvɨ nyaá cuan chi ra Jesús, ta catyí ñu: Sɨhun ta yañun nyicú ñu chata vehe. Ta cuñí ñu cahan ñu chuhun.
23606  MAT 12:48  Tyicuan ta nacaha̱n ra Jesús ta catyí ra chi ñu: ¿Yóó cha cuví sɨhi ta yañi? catyí ra.
23607  MAT 12:49  Tyicuan ta sañaha̱ ndaha ra chi ra cachicá noo chihin ra, ta catyí ra: Ican ra ihya cuví sɨhi ta yañi.
23608  MAT 12:50  Vatyi tandɨhɨ ñáyɨvɨ cha sacuvi cuhva cuñí Suti ra nyaá andɨvɨ, ican ñu cuan cuví yañi, ta cuhve, ta sɨhi catyí ra Jesús.
23611  MAT 13:3  Tyicuan ta cuaha ri cha quichaha sañahá ra chi ñu chihin noo cuhva ta catyí ra: Noo chaha quita̱ noo ra, tachi̱ ra chɨtɨ trigu.
23617  MAT 13:9  ¡Tatu cutuñi iñi ndo, tya̱soho ndo!
23618  MAT 13:10  Tyicuan ta tuhva ra cachicá noo chihin ra Jesús, ta candaca̱ tuhun ra chi ra, ta catyí ra: ¿Ñáá tuhun cha chihin cuhva ri cahún chihin ñáyɨvɨ, ta ña cahán cachun chihin ñu? cacatyí ra.
23619  MAT 13:11  Ta nacaha̱n ra Jesús ta catyí ra: Chi nyoho sacotó Nyoo tuhun xehe, yoso caa nyacá ñaha ra, soco chi maa ñu ña chahá ra cha coto ñu.
23624  MAT 13:16  Soco sɨɨ xaan cuví chi nyoho, vatyi nyehé ndo chihin chɨtɨ nuu ndo, ta chiñí ndo chihin soho ndo.
23626  MAT 13:18  Tya̱soho ndo ñáá cha cuñí chi catyi noo cuhva cha catyi̱ chi ndo tuhun ra cha tachí chɨtɨ trigu cuan:
23632  MAT 13:24  Ta chaha̱ tucu ra Jesús inga cuhva ihya chi ñu; ta catyí ra: Cha nyacá ñaha Nyoo añima ñáyɨvɨ cuví chi tari noo ra cha tachi̱ chɨtɨ trigu nu noo ñuhú.
23635  MAT 13:27  Tyicuan ta ra cacuví musu, cachaha̱n ra chicatyi̱ ra chi chitoho ra: Tata, tatu maa maa ri maa chɨtɨ trigu tachu̱n, ¿nya quita̱ cuhu ña vaha cuan? cacatyí ra.
23636  MAT 13:28  Ta nacaha̱n ra cuan ta catyi ra: Iyó noo ra xaan iñi chi yo tachi̱. Tyicuan ta musu cuan, catyí ra chi chitoho ra: ¿Atu cuñún cha cuhun ndi ta tohon ndi cuhu ña vaha cuan?
23637  MAT 13:29  Soco chitoho ra catyí ra: Ma tohon ndo, coto cuhva cha tohon ndo cuhu ña vaha cuan, ta coyo ndɨhɨ trigu cuan.
23638  MAT 13:30  Sa̱ña ndo, na cuahnu maa chi ɨɨn ri chihin trigo cuan, tyicuan ta quɨvɨ cunɨcoñehi tyiño sahí, cutachi chi ra casaha tyiño cutohon xihna ca ra cuhu ña vaha cuan ta cuhñi ra cuenda sucun, vatyi cahmi ra. Ta yaha cuan ta canaquehen vaha ra cha vaha cuan chichi yaque.
23639  MAT 13:31  Tyicuan ta catyí tucu ra Jesús inga cuhva ihya chi ñu: Cha nyacá ñaha Nyoo añima ñáyɨvɨ cuví chi tari noo chɨtɨ yutun cha nañí mostaza cha tachi̱ noo ra nu ñuhú ra.
23640  MAT 13:32  Vatyi ican chɨtɨ cuan cuví cha luhlu ca ican saha tandɨhɨ ca chɨtɨ. Soco quɨvɨ chahnu̱ tun cuví tun noo yutun cahnu vavaha. Ta quichi̱ coyo saa, ta casavahá tɨ taca tɨ nuu tun catyí ra Jesús.
23641  MAT 13:33  Ta catyí tucu ra Jesús inga cuhva ihya: Cha nyacá ñaha Nyoo añima ñáyɨvɨ cuví chi tari yuchan iya cha nasaca̱ noo ñaha chihin uñi cuhva yutyi pan. Vatyi tari ndaa tandɨhɨ pan cuan chihin yuchan iya cuan, tyicuan caa cuahan nducuaha ca ñu nyacá ñaha Nyoo añima catyí ra.
23644  MAT 13:36  Tyicuan ta sacunuhu̱ ra Jesús chi ñáyɨvɨ, ta ndɨhvɨ̱ ra chichi vehe. Ta catuhva̱ ra cachicá noo chihin ra chi ra, ta catyí ra chi ra: Na̱catyi chi ndi ñáá cha cuñí chi catyí tuhun cha caña̱ cuhu ña vaha cuan nu ñuhu cuan.
23645  MAT 13:37  Tyicuan ta quichaha catyí ra Jesús chi ra: Ra cha tachi̱ chɨtɨ trigu cuan ican cuví yuhu Rayɨɨ cha quichi̱ nya gloria.
23647  MAT 13:39  Ra cha tachi̱ cuhu ña vaha cuan, ican cuví cuihna ra xaan iñi chi Nyoo. Ta quɨvɨ cunacoñehe ra tyiño saha ra, ican cuví quɨvɨ cucunaa ñuhu ñayɨvɨ̱. Ta ra cha cunacoñehe chɨtɨ cuan, ican cuví ra cacuví ángel.
23652  MAT 13:44  Cha nyacá ñaha Nyoo añima ñáyɨvɨ cuví chi tari noo xuhun cuaan ñohó xehe chichi ñuhú. Ta noo ra nañihi̱ xuhun cuaan cuan, soco natyihi̱ xehe tucu ra inga chaha ta sɨɨ xaan cuñí ra cuanuhu ra ta xico̱ ra tandɨhɨ cha iyó chi ra, ta sata̱ ra ñuhu nu ñohó xehe xuhun cuaan cuan.
23653  MAT 13:45  Ta cha nyacá ñaha Nyoo añima ñáyɨvɨ, cuví tucu chi tari noo ra satá ta naxicó perla finu.
23655  MAT 13:47  Ta suri cuví tucu cha nyacá ñaha Nyoo añima ñáyɨvɨ tari tarraya cha cañí ra nu tyañuhu, ta ñihi ra ndɨhɨ nuu tiyaca chihin.
23659  MAT 13:51  Tyicuan ta ra Jesús ndaca̱ tuhun ra chi ra cachicá noo chihin ra, ta catyí ra: ¿Atu cutuñí iñi ndo tandɨhɨ tuhun ihya? Ta nacaha̱n ra ta cacatyí ra: Ay, Sutu Mañi yuhu. Cutuñí iñi ndi.
23660  MAT 13:52  Tyicuan ta catyí ra Jesús chi ra: Tatu noo ra sacuahá cuenda ley vehe ñuhu, ta cutuhva ra tuhun yoso caa nyacá naha Nyoo añima ñáyɨvɨ, cumí ra cha vaha tuhun chahnu Nyoo, ta cumí tucu ra tuhun chaa cha sañahí. Ta cuví ra tari noo ra cuví nuu, ra chitó ta sañahá ra tuhun chahnu ta tuhun chaa cha sañahí catyí ra Jesús.
23662  MAT 13:54  Ta nachaa̱ ra ñuu ra. Ta yucuan quichaha sañaha ra chichi vehe ñuhu ñuu cuan. Ta iyo cuñí ñáyɨvɨ ta catyí ñu: ¿Nya maa maa cutuhva̱ ra ihya cha chiñi tuñi xaan ra? ¿Ta yoso caa cuví sacuvi ra milagru?
23664  MAT 13:56  Ta cuhva ra ñandɨhɨ, iyó ñu ityi nu iyó yo. Tu tyicuan caa, ¿nya maa maa cutuhva̱ ra tandɨhɨ tuhun ihya? catyí ñu.
23665  MAT 13:57  Ta yucuan chaha ña cuñí ñu quichaha ñu chi ra. Soco ra Jesús catyí ra chi ñu: Tandɨhɨ ñáyɨvɨ tandɨhɨ ri ityi sahá ñu ñáyɨvɨ chi ra profeta. Soco ña quichahá ñu chi ra tatu ra ñuu ñu, o ra vehe ñu cuví chi ra catyí ra.
23668  MAT 14:2  Ta catyí ra chi ra nyicú chihin ra: Ican ra cuan cuví ra Juan ra sacondutya̱ chi ñáyɨvɨ, ra cha chihi̱ ta vityin nandoto̱ ra. Yucuan chaha iyó tunyee iñi chi ra cha sacuví ra milagru.
23674  MAT 14:8  Tyicuan ta tyiyuhu̱ sɨhɨ ña chi ña, na catyi ña chi ra Herodes tyehe caa: Cu̱hva xiñi ra Juan ra sacondutya ñáyɨvɨ chii nu noo coho catyi̱ ña.
23681  MAT 14:15  Ta vatyi cha cua cuaa̱, ra cachicá noo chihin ra Jesús chaa coyo ra, ta catyí ra chi ra: Cha iñi xaan, ta yori ñáyɨvɨ iyó yatyin ri ihya. Yucuan cuenda na̱tachi chi ñáyɨvɨ ihya na cunuhu coyo ñu nya ñuu cusata ñu cha cachi ñu cacatyí ra chi ra Jesús.
23682  MAT 14:16  Ta ra Jesús catyí ra: Ña tahán chi cuhun ñu. Cu̱hva maa ndo cha cachi ñu.
23683  MAT 14:17  Ta nacaha̱n ra ta cacatyí ra: Noo tuhun ohon tahan sɨɨn pan ta uvi tahan sɨɨn tiyaca cumí ndi.
23684  MAT 14:18  Ta catyí ra Jesús: Nya̱ca ndo chii.