23264	MAT 3:3	Camelodap mug̃ẽg̃ẽ osunuy João doti. Jekpumũnpu dak ixee mug̃ẽg̃ẽ osunuy. Ixat osunuy arobidadek puximat, eit kog̃ũnpi dag̃ tak. Kuyje Isaías ixe João muwẽnuwẽn o'e Deus a'õbi Israel naxeg̃ebit pe. Ag̃okatkat jewãwãwãm uk'a'ũmat pe, i. Imẽn jewãwãm: “Soat e juy epesuemukacũg̃ wuykukukat ajẽm ãm,” i. “Ie juy epesuemudim ceku am,” i, io'e. Imẽn e'em Isaías emudupmubararaktup.
23285	MAT 4:7	— Ap! — io'e Jesus. “Cẽm paxi Deus ja'õ dag̃ e'em?” i'ũmg̃u juy epe'e, i — io'e Jesus. — Imẽn tak e'em Deus ekawẽntup — io'e Jesus.
23288	MAT 4:10	— Ap! — io'e Jesus. — Ecenapõn oxewi, Satanás! Deus ekawẽntup e'em: “Xipat ẽn” i juy epe'e Deus pe acã, i. Deus a'õ kay acã epesop kũyjobin―eykukukat a'õ kay, i — Jesus o'e.
23307	MAT 5:4	— Waayũ dak icokcok ip — Jesus o'e. — “Epetõtõn g̃u juy epesop,” Deus waayũ be e'em. Imẽnpuye icokcok cĩcã je'e ip — io'e Jesus.
23320	MAT 5:17	O'jekawẽn Jesus jebekitkit pe. — Epeyewag̃uy g̃u juy “Osodot teku Moisés ekawẽn mu'ũm ãm, Deus ekawẽn muwẽnuwẽn'ukat imutaybitbinap mu'ũm ãm tak” i. Imẽg̃ãm g̃u ojot. Ojot ma imutaybit am apẽn ape iboap ekawẽn osodop iam — io'e Jesus.
23322	MAT 5:19	— Imẽnpit pũg̃pũg̃ Moisés ekawẽn kay g̃u. Kũyjobit g̃u ip Moisés ekawẽn kay. Warara'acayũ mutaybitbin ip kũyjobit'ũm ãm Moisés ekawẽn kay. Kabi be bima, Deus xe bima, “Teku Deus a'õ kaysũ ã. Xipatput acã teku,” i je'e soat kũyjobit'ũmayũ be. — Pũg̃pũg̃ ma Moisés ekawẽn kay jĩjã. Kũyjobit cĩcã ip. Warara'acayũ mutaybitbin ip kũyjobit am Moisés ekawẽn kay. Kabi be bima, Deus xe bima, “Teku Deus a'õ kay jĩjãat. Xipacat teku,” i je'e soat kũyjobicayũ be.
23325	MAT 5:22	— Õn pit e'em eywebe: Soat cuy epetujowat ibimãmãat ekawẽn coco'ukat kay―jewag̃o kay itakomaayũ. Iboce ipiat supi'ajoat itakomaat pe. “Ka'ũmaat ma ẽn,” i'e'e'ukat pe bit itakomaat podi ma ipiat supi'ajoat ibimãmãat ekawẽn coco'ukayũ kukukat a'õ dag̃. “Akpidapi,” i'e'e'ukat pit daxabog̃ kay je'ju―ipiat'ajoat ka kay — io'e.
23326	MAT 5:23	— Imẽneju eykitpit epeg̃udin cuy, eykay itakoma bima. Iũmũmap epesuiwat Deus eju kawẽnwẽnap'a be. Ajo epetojot imõg̃ ãm Deus etabixeat'a be, ijop epesuiwat. Epeju juy eykitpit kay, imudin am — io'e Jesus. — Epeju juy, juk epeõm ma'g̃u Deus tuk'a be. Epeju juy, eyju g̃ebum puye “Okitpit itakoma okay,” i — io'e Jesus. — Eykitpit mudin puje acã, epeyepit iũmũmap ũm ãm Deus pe — io'e Jesus.
23337	MAT 5:34	— Õn pit e'em eywebe: Eyetabucap epe'e bima, epeyekawẽn g̃u juy Deus pe: “Wa'õ kay'ũm pima, ipiat osupi'ajoat owebe,” i g̃u juy epe'e. Pũg̃ em tak ka'ũma — io'e Jesus. — “Etaybit icẽmãn kabi kake. Imẽnpuxim cuy etaybit icẽmãn e'em õn ewebe,” i'ũmg̃u dak cuy epe'e warara'acat pe. Imẽn epe'e bima, “Etaybit icẽmãn Deus kake,” i bima bit purut ka epe'e, kabi Deus abikbikap puxim puye. Imẽn pima pit purut ka epe'e, Deus kabi be omuyiat puye.
23338	MAT 5:35	— “Etaybit icẽmãn ipi kake. Imẽnpuxim cuy etaybit icẽmãn e'em õn ewebe,” i'ũmg̃u dak cuy epe'e warara'acat pe. Imẽn epe'e bima, “Etaybit icẽmãn ipi o'g̃ug̃ẽiat kake,” i bima bit purut ka epe'e, ipi Deus imũnka buxim puye. Imẽn pima bit purut ka epe'e, Deus ipi o'g̃ug̃ẽ buye. — “Etaybit icẽmãn Jerusalém ka kake. Imẽnpuxim cuy etaybit icẽmãn e'em õn ewebe,” i dak ũmg̃u juy epe'e warara'acat pe. Imẽn epe'e bima, “Etaybit icẽmãn Jerusalém ka watwat kukukat kake,” i bima bit purut ka epe'e, Deus Jerusalém ka watwat kukukat cĩcãat puye. — Imẽneju epe'e g̃u juy soat pe. Pũg̃ em tak ka'ũma. Soat kake ip, Deus a'õbiat ebapukpukap puye.
23339	MAT 5:36	— “Etaybit icẽmãn wa'a kake. Imẽnpuxim cuy etaybit icẽmãn e'em õn ewebe,” i dak ũmg̃u juy epe'e warara'acat pe. Imẽn g̃u juy epe'e, eywebe iba'ore buye yaypan'isuat waram ebapuk am, yaypan cĩcã buje; eywebe iba'ore buye dak yaypan cĩcã ebapuk am, yaypan'isuat pima — io'e Jesus.
23340	MAT 5:37	— I juy epe'e, “Icẽmãn,” i. I dak epe'e, “Ka'ũma,” i. Imẽn acã epeyekawẽn cuy, ibiõg̃buk kẽrẽayũ kukukat pewi beku wara'at ekawẽn ajẽmjẽm puye―dapxi iap ekawẽn ajẽmjẽm puye — io'e.
23345	MAT 5:42	— Eyxewi iojuy buje, epeg̃ũm cuy cebe. Eyweju o'jekawẽn pima: “Eybubut epeg̃ũm cuy owebe darem. Waram iũmũm eywebe ma,” i; darem cuy epeg̃ũm cebe — io'e Jesus.
23347	MAT 5:44	— G̃asũ oce eywebe: Eykay itakomaayũ xipan cuy epejukuk. Xipan g̃u eykukayũ beam cuy epeyekawẽn Deus eju — io'e Jesus. — “On odin ip cekay,” i juy epe'e, kawẽnwẽn pima Deus pe.
23353	MAT 6:2	— Imẽnpuye ibubutbet'ũmat kay eyetabotaidabotbot pima, cebe eyebutbut'in ũmũm pima, eyawẽg̃ epeyawẽg̃mupõg̃põg̃ g̃u juy — Jesus o'e. — Eymug̃uykuku'ukayũ jawẽg̃ mupõg̃põg̃ ojuy ip imẽn ma. Deus uk'a be jawẽg̃ mupõg̃põg̃ ip, e dag̃ tak. Jebureyũ ekawẽn kay jĩjã ip, “Xipat cĩcãat ẽn,” i bima cebe ip. Iboap ekawẽn kay jĩjã ip. Icẽmãn oce eywebe. Jebikuyap tag̃ je'jat ip. Imẽnpit ka'ũma ma je'jat Deus xewi — io'e Jesus ya'ĩjojo'ukayũ be.
23355	MAT 6:4	— Iba'arẽm iũmũm pima eyju, ixe kabi beat o'jojojo―wuyebay. Xipacat je'g̃ũm eywebe. “Xipat ẽn oxe,” Deus e'em eywebe — io'e Jesus.
23356	MAT 6:5	— Eyju bit warara'acat mug̃uykuku'ukat puxim g̃u juy epesop. Soat etabutpe ip kawẽn pin Deus eju. Deus eju kawẽnwẽnap'a be kawẽn pin ip soat etabutpe―uk'a ukpibubu dag̃ tak. Warara'acat pe jejojoan acã ip kawẽnwẽn Deus eju. Warara'acat kawẽn ãm ojuy ip. “Xipat ip. Deus kay jĩjã ip,” i. Warara'acat o'jewag̃uy cebe ip ojuy ip. Wararaãcat ijojom ip iap acã je'jat ip. Deus xewi bit ka'ũma ma je'jat ip.
23357	MAT 6:6	— Eyju bit eyduk'a be juy epeõm, Deus eju kawẽn ãm — Jesus o'e cebe ip. — Eyduk'a exĩntabi juy epetomudip, warara'acat pe eyjojoap puxim. Epetomudip, kawẽn ãm kabi beat eju―ijo ba'oreat eju―wuyebay eju. Deus imẽn eyjojo. Xipacat je'g̃ũm eywebe. “Xipat ẽn oxe,” i'e'em tak eywebe — io'e Jesus cebe ip.
23360	MAT 6:9	— Imẽn cuy epe'e, Deus eju kawẽnwẽn pima: “Bay!” i juy epe'e kabi beat pe. “Soat cuy ibuyxin ebutet kug̃ jeenuy,” i.
23361	MAT 6:10	“G̃axĩn ma juy soat kukukan eg̃uy,” i dak. “Soat kukukan eg̃uy bima, ipi juacat cuy jekukum jeedop ip ebikuyap tag̃ apẽn kabi beacat cucum ip ebikuyap tag̃,” i.
23362	MAT 6:11	“G̃asũ ocexan cuy eg̃ũm ocewebe,” i.
23363	MAT 6:12	“Apẽn oceju g̃ebum g̃u apẽn warara'acayũ be juk adi warẽmtag̃ ocekuk iap kay; imẽn tak g̃ebum g̃u juy eg̃uy apẽn cuk adi ikẽrẽat oceg̃ujurũg̃rũg̃ iap kay,” i dak.
23364	MAT 6:13	“Oca'õ mubacanucan cuy eg̃uy ocewebe ikẽrẽat mujurũg̃ap puxim. Ikẽrẽat tak eju'uk cuy ocewebewi,” i dak cuy epe'e — io'e Jesus. — Imẽn ma juy epe'e Deus eju kawẽnwẽn pima — io'e.
23367	MAT 6:16	— Deus kay g̃ebumap kay jekõnkõn'ũm pima eyju, eyg̃uycũg̃cũg̃ g̃u juy epesop. Eymug̃uykuku'ukayũ ig̃uycũg̃cũg̃ oekuku ip, Deus kay g̃ebumap kay jekõnkõn'ũm pima ip. Ig̃uycũg̃cũg̃ oekuku ip, soat itaybit ojuy, “Teku Deus kay g̃ebumap kay jekõnkõn g̃u iam. Jebureyũ juk o'jekawẽn ip. “Deus kay jĩjãat teku,” i. Imẽnpuye jebikuyap tag̃ cuk o'jat ip―soat ma. Iboap kay g̃ebum cuy eyju — io'e Jesus.
23369	MAT 6:18	— Imẽn wara'acayũ itaybit g̃u ip teku jekõnkõn g̃u iam. Deus acã je'e itaybit iba'arẽm jekõnkõn g̃u teku iam. Ijo ba'oreat acã itaybit. Xipacat je'g̃ũm eywebe. “Xipat ẽn oxe,” i dak e'em Deus eywebe — io'e Jesus.
23376	MAT 6:25	— Imẽnpuye og̃uwẽn eywebe: Eyag̃uy'ũm g̃u juy epesop eybubut kay — Jesus o'e cebe ip. — “Ajo paxi acejo'o?” i'ũmg̃u juy epe'e — io'e. — “Ajo paxi acetikõn?” i'ũmg̃u dak cuy epe'e — io'e. — “Ajo paxi aceg̃uõm wuydotim?” i'ũmg̃u dak cuy epe'e. Xipat eyxat kug̃ pima, eydoti kug̃ pima dak. Imẽnpit ibodi ma xipat soat em Deus xe eydop am — io'e.
23382	MAT 6:31	— Imẽnpuye eyag̃uybabi'ũm g̃u juy epesop. “Ajo paxi acejo'o?” i'ũmg̃u juy epe'e. “Ajo paxi acetikon?” i dak. “Ajo paxi aceg̃uõm?” i dak — io'e.
23386	MAT 7:1	O'jekawẽn jebekitkit pe. — “Eykẽrẽ jĩjã Deus xe,” i'ũmg̃u juy epe'e warara'acat pe. Imẽn tak Deus “Eykẽrẽ oxe,” i'ũmg̃u je'e eywebe.
23387	MAT 7:2	“Ikẽrẽat kug̃ ẽn,” i'ũmg̃u juy epe'e warara'acat pe. Imẽn e'em'ũm pima, Deus “Ikẽreãt kug̃ eyju,” i'ũmg̃u dak je'e eywebe. Apẽn warara'acat pe eyekawẽnap puxim Deus tak je'e eywebe ajo xipat jexe, ajo xipat g̃u jexe. Warara'acat pe epeg̃ũm pima, Deus tak je'g̃ũm eywebe. Apẽn cuk epeg̃ũm iap puxim epejat — io'e Jesus.
23389	MAT 7:4	Te'e ma eyju e'em cebe: “Ma. Otõmtõm'uk eta bewi,” i, eyeta beap'ip cocom'ũm pima — io'e Jesus.
23394	MAT 7:9	— Wita'a g̃u epeyaũm eyipotpot pe “Pão'a kay õn,” i'e buje. Ka'ũma ma ey'in wita'a o'yaũm kuka cebe pão'a yaũmap tieg̃.
23395	MAT 7:10	Puybu g̃u epesubuũm cebe, “Axima kay õn” i'e buje. Kaũma ma ey'in puybu o'subuũm kuka cebe aximaũmap tieg̃.
23406	MAT 7:21	— Deus soat kukanap kabia je'e ip owebe: “Ẽn ocekukukat,” i. Soat pit jeõm g̃u Deus xe kabi be―webay ibikuyap tag̃ cekuibiyũ acã―kabi be omuyat a'õ kayayũ acã — Jesus o'e.
23407	MAT 7:22	— G̃ebujeat kabia Deus abuyũ ikẽrẽat kug̃ iap g̃uwẽn. Adeayũ je'e'e ip owebe: “Ocekukukat! A'õbi ocekuku. Xipacap oceg̃uwẽnuwẽn―Deus soat kukukaniap muwẽnuwẽn oceju,” i. “A'õbi ibiõg̃buk kẽrẽayũ oceg̃ujẽmujem wuyjuyũ xewi,” i dak je'e. “A'õbi ocewebe i'e ba'oreat oceg̃ubapukpuk,” i dak je'e.
23408	MAT 7:23	— G̃ebuje õn je'a'õbu. — “Wetaybit g̃u og̃uy eyjum. Pũg̃ em tak ka'ũma,” ioce'e — Jesus o'e. — “Wede epe'e oxewi. Ikẽrẽat mug̃ẽg̃ẽm acã epekuku,” ioce'e dak — Jesus o'e.
23422	MAT 8:8	— Ka'ũma, Kariwa — io'e. — Eju g̃u juy oduk'a kay, wa'õbuyxi'ũm puye, Judeu'ũmat õn puye. A'õm ma juy eg̃u'ada. “Ece'ada juy,” i ẽn e'em pima, obuywatwat'ukat je'ada — io'e Jesus pe.
23423	MAT 8:9	— Õn tak warara'acat mujujum. Wa'õ kay kũyjobit ip wesorarayũ. Pũg̃ pe õn e'em, “Ejẽm,” i bima, je'jẽm. Wara'at pe õn e'em, “Ejot,” i bima, je'dot. Obuywatwat'ukat pe õn e'em, “Imẽn cuy ece,” i bima, imẽn je'e. — Apẽn wesorarayũm wa'õ kay, imẽn tak a'õbi ma obuywatwat'ukat je'ada — io'e Jesus pe.
23451	MAT 9:3	— Ite Jesus “Deus co'i õn,” i napa ma teku e'em — Moisés ekawẽn imutaybitbin'ukayũ napa ma o'e. Pũg̃pũg̃ ixeyũ'in napa ma o'e jewewebe.
23453	MAT 9:5	— “Ikẽrẽat oju'uk ewebewi,” i kuy oce cebe — io'e. — Imẽnpit eyetabut g̃u ikẽrẽat'uk put owebe iap kay — io'e. — “E'ãy,” i oce ibima, “Ecexĩg̃xĩg̃,” i dak, eyetabut g̃u kuka epe'e okay — io'e.
23454	MAT 9:6	— Soat wag̃o õn — Jesus o'e. — Wa'õbi teku og̃u'ada. Imu'adaap co buje, “Ja'õbi ma teku o'g̃u'ada,” i epe'e — io'e cebe ip. G̃ebuje Jesus o'jekawẽn ijebit e'ũat pe. — E'ãy — io'e cebe. — Eju eduk'a kay. Exexecap cuy etujowat eweju — io'e.
23465	MAT 9:17	— Uva'abidi tiisuati dak acetimõg̃ yaiisuat'a dag̃ — io'e Jesus. — Ya iisuat tag̃'ũm pima, o'jeaebag̃ kuka — io'e. — Imẽnpuye uva'abidi tiisuati acetimõg̃ timũn'a be―yaiisuat'a be, uva'abidi cediepuyat puxixim, tiporoyat puxixim, timun'a'ũmap puxixim — io'e Jesus João Batista eju etaybitbinayũ be. Iboam e'em pima, “Wekawẽn pag̃o iisuat puxim, uva'abidi tiisuati buxim tak,” i'e ojuy osunuy. Imẽn Jesus o'e. Kawẽn iisuat ma Jesus ekawẽn o'e g̃asũ bit. Fariseuyũ ekawẽn tag̃ g̃u o'e, Saduceuyũ ekawẽn tag̃ g̃u o'e dak.
23472	MAT 9:24	— Ce'ũ g̃u teku. Yaypan'isuat ixet ã — io'e Jesus wãwãayũ be. Jesus itaybit o'e yaypan'isuat'ũm oe'ũ iam. Inaka waram imutain. Imẽnpuye “Ixet ã,” io'e. Wãwãibiyũ bit jewaywayway ip o'e Jesus kay. Jesus o'e cebe ip: — Epejẽm uk'a bewi — io'e. O'g̃ujẽm.
23486	MAT 9:38	— Epeyekawẽn cuy kapikpik'ukayũ kukukat pe. I juy ep'e cebe: “Kapikpik'ukayũ eg̃uju juy kadai'a bu am,” i — io'e Jesus jeweju etaybitbinayũ be. Imẽn Jesus kawẽnwẽn o'e, Jesus eju adeayũ ceku pin ip puye. Apẽn kadai ya ade o'yadop―kadai'a yaopat'a; imẽn tak adeayũ ceku pin ip Deus emunaẽ eju. Imẽnpit pũg̃pũg̃ oekuku Jesus kawẽn muwẽnuwẽn ijodiacat pe. Imẽnpuye imuwẽnuwẽn'ukayũ kukat eju juy jekawẽn ip Deus eju. — Adeayũ juy eg̃uju ekawẽn muwẽn ãm — i juy e'em ip cebe.
23493	MAT 10:7	— “Ijasun Deus soat kukan je'e,” i juy epe'e Judeuyũ be, Israel naxeg̃ebitbit pe cucum pima eyju — Jesus o'e 12 beayũ be.
23499	MAT 10:13	— G̃ebuje eyekawẽn kay ya'õpĩcũg̃cũg̃ je'e ip. Ya'õpĩcũg̃cũg̃ je'e ip, eyekawẽn kay buye. Imẽnpit wara'acayũ eyekawẽn kay'ũm pima bit, ya'õpĩcũg̃cũg̃ g̃u je'e ip. Epajẽm cexe ip. Imẽnpit te'e ma epe'e, “Wuykabia,” cebe ip. “Epeõm,” i g̃u je'e ip, eyekawẽn kay'ũm puye.
23500	MAT 10:14	— Eykay'ũmayũ bewi epejẽm cuy, eyekawẽn kay'ũmayũ bewi dak. Cẽm pima eyesandália epeg̃upoypoy, “Deus ipiat supi'ajoat eywebe ya'õ kay'ũm puye” iap mubapuk am ibo ka watwat pe. Imẽn cuy epe'e cebe ip, ag̃oka bewi wan pima, uk'a bewi wan pima — Jesus o'e 12 beayũ be.
23511	MAT 10:25	Imẽnpuye kapikpig̃'ukayũ icokcog̃ cuy jeedop ip, jekariwa buximayũ ip puye. Itaybitbinayũ dak icokcog̃ cuy jeedop ip jemutaybitbin'ukat buximayũ ip puye. Ijoceayũ cekariwa a'õ ya'õmuy ip pima, “Belzebu teku,” i bima ip, cebekitkit a'õ dak ijo'i ma ya'õmuy je'e ip. Cekariwa omuymuy ip pima, cebekitkit tak imuymuy ip cekariwa muymiyap podi ma — io'e Jesus.
23518	MAT 10:32	— Eyju “Jesus ebekitkiyũ oceju,” i soat pe e'em pima, õn tak “Teyũku webekitkit,” i oce webay be―kabi beat pe — io'e Jesus jeweju etaybitbinayũ be.
23519	MAT 10:33	— Eyju bit e'em warara'acayũ be, “Jesus bureyũ g̃u oceju,” i bima, õn tak “Iteyũ bure g̃u õn,” i oce Webay be―kabi beat pe — io'e Jesus.
23520	MAT 10:34	— Epeyewag̃uy g̃u juy: “Jesus osodot kaba'ũm wuydop am,” i. Ojot puye, ipi watwat pe wara'at tag̃tag̃tag̃ ma jekuku. Itakoma je'e ip jewewekay. Pajam jewaokakam je'e ip — Jesus o'e.
23525	MAT 10:39	— Eye'ũ bima, õn ma obuyxi eyxe buye, ibin ma soat em eyetabẽg̃ epesop Deus xe. Eywebe ma jewag̃uyg̃uy: “Õn ma obuyxiat,” i bima bit, soat em ipiat'ajojoap pe epesop eye'ũ buje — Jesus o'e cebe ip.
23526	MAT 10:40	— G̃asũ epeju Israel naxeg̃ebitbit kay. Wa'õbi epeju — Jesus o'e jeweju etaybitbinayũ be. — Pũg̃ ixeyũ'in eyewebe je'e, “Epeõm,” i. Imẽnpuxim ma owebe dak je'e ip — io'e Jesus. — Imẽnpuxim ma og̃ujuiat pe dak je'e ip — io'e.
23527	MAT 10:41	— Deus ekawẽn muwẽnuwẽn'ukat pe dak je'e, “Eõm,” i. Ixe dak iõm pin, Deus ekawẽn muwẽnuwẽn'ukat puye. Iõm pin. Imẽnpuye Deus cekapikaptei je'g̃ũm cebe, kapikaptei ũmũm pima jekawẽn muwẽnuwẽn'ukat pe. — Cũg̃ cĩcãt pe dak je'e, “Eõm,” i. Ixe dak iõm pin, cũg̃ cĩcãat puye. Iõm pin je'e. Imẽnpuye Deus cekapikaptei je'g̃ũm cebe, kapikaptei ũmũm pima cũg̃ cĩcãat pe.
23531	MAT 11:3	— “Deus emumuju ajẽmap wiwim oceju,” i juy epe'e cebe — io'e João. — “Ẽn ma du ixe? Wara'at g̃u xe'e ocejowiwi?” i juy epe'e cebe — io'e João. — Hm hm — io'e ip. João a'õ daxijo am o'ju ip. Oajẽm ip cekay―Jesus kay. — Ẽn ma du omuykuiat? Wara'at g̃u xe'e ocejowiwi? — io'e ip Jesus pe.
23534	MAT 11:6	— Imẽneju: “Ecokcog̃ eg̃uy okay etabut am ebu'u'ũm pima. ‘Ite g̃u omuykuiat,’ ie'em pima bit, ecokcog̃ g̃u eg̃uy,” i juy epe'e João be — io'e Jesus. — Hm hm — io'e ip.
23545	MAT 11:17	“Tẽg̃tẽg̃'a oceyamuyde eywebe ya'ĩjo am. Eydaobu'u'u eyju bit da'i'in,” ie'em ip. “Wa ocesop jewexe i'ũmcocom. Eybu'u eyju bit oceweju totõn,” ie'em ip. Ijoyũ buxim g̃asũacat — io'e Jesus.
23546	MAT 11:18	— João Batista oajẽm eykay. Ixe vinhodi o'tikõn g̃u. Ire oeku Deus eju jekawẽn ãm. Soat pit napa ma e'em João muwẽnuwẽn: “Ibiõg̃buk kẽrẽat kukat teku,” i.
23547	MAT 11:19	— Soat wag̃o õn. Ojot eykay. Soat xat o'om ojeku, soat tikõnkõn tak. Soat pit napa ma e'em omuwẽnuwẽn: “Ika'o'on'ukat teku,” i. “Teku iecug̃ap peam dinheiro bubu'ukat pure,” i dak. “Teku ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃'ukat pure,” i dak — io'e. — Wuyju Deus emumutaybitbinap tag̃ jekukum pima bit, warara'acayũ je'e omuwẽnuwẽn, João muwẽnuwẽn tak, “Deus xe cũg̃ ma wuymutaybitbin,” i — Jesus o'e.
23549	MAT 11:21	— Karem ma ipiat epesupi'ajo jĩjã, Corazim ka watwat! — Jesus o'e. — Karem ma ipiat epesupi'ajo jĩjã, Betsaida ka watwat — io'e. — Ka'ũma buk epejojojoiap cuk adi og̃ubapukpuk eyetabut pe eyka be bima — io'e. — Tiro ka be iboap mubapuk pima, Sidom ka be dak, kajuk ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃ap o'jepere ip―ibo ka watwat. Itabut kajuk ip Deus kay — io'e. — Ibo ka be iboap mubapuk pima, kajuk ikurususucat o'g̃uõm ip jedotim. Daxa daypibewiaptõm tak kajuk o'tõmõg̃ ip jabi jeje. Imẽn kajuk o'e ip, “Oceg̃uycũg̃ cĩcã ikẽrẽat kug̃ oceju buye” iap mubapuk am; “G̃asũ bit ikẽrẽat ag̃ug̃ẽ g̃u” iap tak mubapuk am jebureyũ be — io'e.
23564	MAT 12:6	— Icẽmãn ocekawẽn eywebe. Deus eju kawẽnwẽnap'a Israel naxeg̃ebitbit o'yamuy―yabog̃at'a. O'yamuy ip, wuyju yamubuyxin am. Imẽnpuye Deus eju kawẽnwẽnap'a kukukayũ ya'õbacaayũ. Imẽnpit ya'õbaca jĩjãat omuy ijoce g̃asũ — io'e Jesus cebe ip. Jewebe ma o'e Jesus, “ya'õbaca jĩjãat” i'e'em pima.
23565	MAT 12:7	Warara'acayũ kay eyetabotaidabotbocap kay õn, i Deus juk o'e — io'e Jesus cebe ip. Owebeam carneiro mupikap kay g̃u bit õn―eyetabotaidabotbotap kay acã, i — io'e Jesus. Ijoptup ekawẽn eyetaybit pima, “Ikẽrẽat kug̃ ip,” i kajuk epe'e g̃u ikẽrẽat kug̃'ũmayũ muwẽnuwẽn pima — io'e Jesus Fariseyũ be.
23566	MAT 12:8	— Soat wag̃o õn. “Epeyekapik cuy,” i õn e'em pima jebodoydoyap kabia be dak, cedag̃ kuka o'e eyekapikap Deus xe — Jesus o'e.
23589	MAT 12:31	— Imẽnpuye og̃uwẽn eywebe. Ipi juacayũ be Deus muymuy buje, iboap imuymuyap kay soat em Deus g̃ebum g̃u je'e. Deus iboap ju'uk cebewi ip. Ixeyũ be Deus biõg̃buk muymuy buje bit, iboap imuymuyap kay soat em Deus g̃ebum je'e. Cebewi ip iboap i'uk pa'ore Deus pe; apẽn eyju napa ma e'em, “Ijop e'eap Satanás a'õbi o'jebapuk,” i. Imẽn tak kuy eyetaybit Deus a'õbi ijop e'eap o'jebapuk iam — Jesus o'e.
23594	MAT 12:36	— Og̃uwẽn eywebe. Wuyekawẽntip pima, “Idip ma eyju oxe,” i je'e Deus wuywebe kũyjobit'ũmayũ be ipiat supi'ajoap kabia. Wuyekawẽnkẽrẽ bima bit, “Ikẽrẽat kug̃ eyju oxe,” i je'e Deus wuywebe. — Deus ipiatpi'ajoan kũyjobit'ũmayũ be iap kabia bima te'e ma juk adi acekawẽn iap ag̃uwẽn Deus pe — io'e Jesus.
23599	MAT 12:41	— Kuyje Nínive ka watwat ig̃uycũg̃ o'e ip ikẽrẽat kug̃ puye ip — Jesus o'e. — Ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃ap o'jepere ip―ikẽrẽat e'e'ukayũ. O'jepere ip, Jonas pe Deus ekawẽn o'tojot puye. Deus ipiatpi'ajoan kũyjobit'ũmayũ be iap kabia Nínive ka watwat je'bapuk soat etabut pe. Ixeyũ je'e g̃asũacat pe: “Eyju ikẽrẽat kug̃ Deus xe,” i, eyju wekawẽn kay'ũm puye. Jonas kay o'e ip Deus ekawẽn muwẽnuwẽn pima Jonas. Õn pit Jonas etaybicap podi ma wetaybit cĩcã Deus ekawẽn muwẽn ãm. Imẽnpit eyju wekawẽn kay g̃u — Jesus o'e.
23600	MAT 12:42	— Kuyje kaxi etajoreg̃at ka kukat oajẽm wũyat ka bewi. Ayacat oajẽm Salomão ekawẽn co am―itaybit cĩcãat ekawẽn co am. — Deus ipiat'ajoan kũyjobit'ũmayũ be iap kabia ixe ayacat je'bapuk soat etabi xe. “Ikẽrẽat kug̃ eyju Deus xe,” i je'e g̃asũacat pe, eyju wekawẽn kay'ũm puye. Salomão kay o'e ixe, taybit cĩcãp muwẽnuwẽn pima Salomão. Õn pit Salomão etaybicap podi ma wetaybit cĩcã. Imẽnpit eyju wetaybicap kay g̃u — Jesus o'e.
23602	MAT 12:44	“Jepin ma õn kuy bima onuyap kay,” i — Jesus o'e. — Jepitpin. — Yajẽm puje, ixe ag̃okatkat tobuxikxig̃. Ka'ũmg̃u ibiõg̃buk kẽrẽat opop ixe ag̃okatkat pe g̃asũ. Ixe ag̃okatkat uk'a buxim―yabuk'a buxim―yabi'õg̃'õg̃at'a buxim―yaxipanat'a buxim.
23635	MAT 13:27	Imẽnpuye ibuywatwat'ukayũ o'jekawẽn ip jekariwa be. — “Kariwa,” io'e ip. “Xipacata du etadum ekat pe?” io'e ip. — “Hm hm,” io'e. — “Abu ixidipta o'tadum kadai paraktag̃?” io'e ip.
23636	MAT 13:28	— “Okay itakomaayũ o'tamudu,” io'e. — “Ixidip tu acetip'uk tu?” io'e ip.
23637	MAT 13:29	— “Iba'ore,” io'e cebe ip. “Trigodip kuka epetip'uk, ixidip uk'ug̃ pima. Imẽnpuye trigodip'ukap puxixim tip ug̃ g̃u eyju,” io'e.
23638	MAT 13:30	— “Imẽneju ixidip tiptop cuy trigodip'ukap puxim. Yaypan pima, tip pupu'ukayũ be ocekawẽn: ‘Koap ixidip puk epetip'uk tipmũnmũn ãm, daxa be tip mupik am. Trigodip pit epetipu, ta'uk am tip pewi, oduk'a be tamõg̃ ãm,’ ioce'e tip pupu'ukayũ be. Soat tarun pimap, tip pupum ip,” i — io'e Jesus. Imẽn Jesus iboceayũ mutaybitbin o'e.
23694	MAT 14:28	— Kariwa! — Pedro o'e. — Ẽn pima, “Ejot idibi jeje,” i ece owebe. “Ejot ijodi,” i juy ece owebe — Pedro o'e cebe.
23707	MAT 15:5	— Eyju warara'acat mukũyjojom pima bit, e'em: “ ‘Dinheiro kuka adi og̃ũm eywebe eybuywat am,’ i juy epe'e eyebay be,” ie'em eyju bit warara'acat mukũyjojom — io'e Jesus.
23708	MAT 15:6	— Eyju dak e'em warara'acat pe: “G̃ebuje cũg̃ ma e'em ewebe ebay jukukuk xipan'ũm pima,” i — io'e Jesus. — Imẽn ma ajojoyũ'ũm'ũm ekawẽn tag̃ ip jekukum, Deus a'õ mubuyxi'ũm'ũmay eyju — Jesus o'e Fariseuyũ be.
23710	MAT 15:8	“ ‘Deus kay oceju,’ i napa ma e'em iteyũ wuyjuyũ,” i. “Imẽnpit okay g̃u ip,” i'e'em Deus, i juk o'e Isaías — io'e Jesus.
23711	MAT 15:9	“ ‘Ẽn xipat,’ i te'e ma e'em ip,” i. “Imẽnpit xipat g̃u õn ip cexe,” io'e Deus, io'e Isaías. “ ‘Deus ekawẽn eymutaybitbin oceju bit,’ i napa ma e'em ip. Imẽnpit wuyjuyũ ekawẽn acã adeayũ mutaybitbin ip,” ie'em Deus, i juk o'e Isaías — io'e Jesus.
23734	MAT 15:32	G̃ebuje Jesus jeweju etaybitbinayũ o'tomuwã. — Wetabotaidabotbot adeayũ kay — io'e Jesus. — Ibaca'ũm ip, ixat'ũm puye. Irere ip. Xepxep xet oweju ip jekukum. G̃asũ bit ixat'ũmg̃u ip o'e. E dag̃ jeku am iba'ore e'em cebe ip, irere jĩjã buye, ibaca'ũm puye ip. E dag̃ ma ip kuka o'tao'ũm'ũm repibun puye dak — Jesus o'e jeweju etaybitbinayũ be. — Obu'u kawẽn ãm cebe ip: “Eyduk'a kay juy epeyepit,” i, irere buye — io'e.
23743	MAT 16:2	— Og̃ubapuk g̃u juy — Jesus o'e cebe ip. — G̃asũacat ikẽrẽat kug̃ayũ ip. Deus kay itbut'ũmayũ ip. Eywebe i'e ba'oreat og̃ubapuk g̃u. — Kan pima eyju e'em, “Kuyajeat kabia idip ma e'em, kabi ipakpuk puye,” i. Kabia isum pima eyju e'em, “Muba'at oajẽm g̃asũ, kabi ipakpuk puye, kabikerere buye dak,” i. Eyetaybit cĩcã apẽnape kabi ipakpukat iam, kabi kay ag̃ puye. Imẽnpit eyetaybit g̃u apẽnape oce'e'eap iam. Ajo juk o'jebapuk Jonas pe iap puxim pit g̃uyjom je'bapuk eyetabun — io'e Jesus. Imẽn Jesus o'jekawẽn cebe ip, itaybit puye ip apẽnape kabi ipakpukat iam, ijojom pima ip. Imẽnpuxim Jesus e'e'ap cuk o'jojojo ip. Itaybit kuka o'e ip Jesus bacaap Deus xewi osunuy iam. — Kuyje Jonas o'jẽm axima bog̃at uk pewi. Icẽmãn kuyjeacat pe i'e ba'oreat o'e. Imẽnpuxim g̃asũ ag̃okatkat waram g̃uto itait je'e, ce'ũ'ũayũ dopap pewi cẽm puje xeku. G̃asũacat pe i'e baõreat je'e xeku waram itaicap. Wara'at g̃u eywebe i'e ba'oreat g̃ubapuk eyetabun―xeku waram itaicap acã Deus g̃ubapuk — io'e Jesus. Ibocewi Jesusyũ o'ju ip wara'at ka be.
23749	MAT 16:8	Jesus pit ixeyũ ekawẽn o'ya'ĩjojo. — Yopĩt ma eyetabut okay — io'e cebe ip. — Apẽnpuye eyewewebe kawẽnwẽn eyju: “Imẽn xeku o'e, wuyju pão'a kug̃ g̃u buye,” i? Imẽn g̃u juy epe'e — io'e Jesus.
23755	MAT 16:14	— “Teku waram g̃uto o'jetait'iat,” i'e'em ip―pũg̃pũg̃ e'em ip — io'e ip. — “Teku João Batista―waram g̃uto o'jetait'iat,” pũg̃pũg̃pũg̃ e'em — io'e ip. — “Teku Elias―waram g̃uto o'jetait'iat,” i'e'em warara'acayũ — io'e ip. — “Teku Jeremias―waram g̃uto o'jetait'iat,” i'e'em warara'acayũ — io'e ip. — “Teku kuyjeat―Deus ekawẽn muwẽnuwẽn'ukat―waram g̃uto o'jetait'iat,” i'e'em warara'acayũ — io'e ip.
23759	MAT 16:18	— Icẽmãn og̃uwẽn ewebe: Ẽn Pedro. “Deus ipot ẽn,” exe iap ekawẽn kay itabucayũ webekitkin e'em ip, itabut puye ip. Okay itabucayũ oe'ũ ip ma'g̃u, jetait waram, ibaca jĩjã buye. Satanás ebekitkit bacaap podi ma e'em okay itabucayũ bacaap.
23761	MAT 16:20	— G̃asũ dak cuy omuwẽnuwẽn epekuku g̃u wara'acayũ be. “Teku Deus emunaẽ,” i'ũmg̃u juy epeku — io'e jeweju etaybitbinayũ be.
23779	MAT 17:10	— Apẽnpuye Moisés ekawẽn ocemutaybitbin'ukayũ e'em, “Koap Elias'ũm omuyku,” i? — io'e ebapũg̃ayũ Jesus pe. Imẽnpuye Jesus kawẽnuwẽn o'e. Elias muwẽnuwẽn o'e.
23789	MAT 17:20	— Deus kay eyetabutbũt puye — Jesus o'e. — Deus kay eyetabucap yopĩt pima, ka'ũmg̃u iba'ore kuka eywebe. Eyetabucap yopĩt pima, mostardada buxim acã okay eyetabucap pima, kuka epe'e co'a be: “Ecenapõn ijocewi. Wara'at ka be eju juy,” i. Ig̃o'a dak o'jenapõn kuka wara'at ka be — io'e cebe ip.
23812	MAT 18:16	— Eyekawẽn kay'ũm pima bit, eyweju epetujowat pũg̃, xepxep eyekawẽn co am. Waram cuy epeyekawẽn eykitpit eju. Eywejuayũ juy imẽn e'e'eap ya'ĩjo. — Ya'ĩjo buje, soat jekawẽn put wuyjuyũ be: “Aceya'ĩjo soat e'e'eap. Imẽn o'e,” i. Imẽn xepxep ekawẽn tag̃, ebapũg̃ ekawẽn tag̃ g̃u xe'e'i. Imẽn opop ibararak Deus ekawẽntup pe — io'e Jesus.
23814	MAT 18:18	— Icẽmãn e'em õn eywebe. Ipi juacat pe, “Deus xe cũg̃ ma ekukuap,” i ey'e buje, kabi be bima iboap kukuap cũg̃ ma je'e. Ipi juacat pe, “Deus xe cũg̃ g̃u ekukuap,” i ey'e buje bit, kabi be bima iboap kukuap cũg̃ g̃u je'e Deus xe — Jesus o'e cebe ip.
23822	MAT 18:26	O'jẽg̃'aecõg̃cõg̃ cewap. — “Imẽnpuk,” io'e jekariwa be. “Oteida g̃uyjom soatei,” io'e kapikpik'ukat.
23823	MAT 18:27	Kapikpik'ukat a'õ buye, cekariwa itabotaidabotbot o'e cekay. — “Eaweroaptei eg̃ũm g̃u juy owebe,” cekariwa o'e cebe. “Pũg̃ em tak ka'ũma,” io'e kapikpik'ukat pe. — “Xipat cĩcãat ẽn,” io'e kapikpik'ukat.
23824	MAT 18:28	— O'ju. Kapikpik'ukat o'ju jebureyũ kay―kapikpik'ukayũ kay. Dao ma o'topabijuk jekapikap peayũ. Pũg̃ ma ceaweroap 100 dinheiro osunuy. Yopĩt ma dinheiro osunuy. O'jat jebure yag̃obu eju. — G̃ebuje o'yag̃obuaha. — “Eaweroap owebe eteida,” io'e.
23825	MAT 18:29	O'jẽg̃'aecõg̃cõg̃ cewap. — “Obure!” io'e. “Etabotaidabotbot okay,” io'e. “Õn soat oteida g̃uyjom―weaweroap,” io'e jebure be.
23826	MAT 18:30	— Ixe imẽnpit: “Ap!” io'e. “G̃axi ma õn cekay,” io'e. — “Iba'ore. Dinheiro kug̃ g̃u õn,” io'e. Imẽnpuye ibure daomũnmũnap'a be o'g̃uju. — “Eaweroap teida buje acã, ecejẽm,” io'e ibure.
23828	MAT 18:32	— G̃ebuje kapikpik'ukat ekariwa o'tomuwã. — “Kapikpik'ukat,” io'e. “Xipat'ũmat,” io'e cebe. “Juk ece owebe, ‘Imẽnpuk. G̃uyjom cuy oteida,’ i. Imẽnpuye eteida'ũmap kay kuy g̃ebum g̃u oce.
23830	MAT 18:34	— Kariwa itakoma jĩjã o'e kapikpik'ukat kay. Imẽnpuye o'g̃uju daomũnmũnap'a be ipiat'ajo am. — “Teida buje acã dak ecejẽm,” io'e cebe.
23838	MAT 19:7	— Apẽneju Moisés o'e: “Eytayxi epere pin pima, ‘Otayxim g̃u ece g̃asũ bit’ iaptup cuy epetupmubararak. G̃ebuje ibodup epetupũm ayacat pe, epere am,” i?
23848	MAT 19:17	— Apẽnpuye ecekawẽn owebe, “Apẽn xipacat oce'e juy?” i. Pũg̃ acã xipat cĩcãat. Deus xeku. Apẽn wuye'ajojoyũ'ũm'ũm pe Moisés o'e iap tag̃ cuy jekukum ecesop — io'e. — Imẽn jekukum pime, etait eg̃uy cexe soat em.
23863	MAT 20:2	— “G̃asũ epeju, okat pe obuywat am,” io'e cebe ip―soat pe. “Pũg̃ kabia oteida―eyekapikapteim. Okat pe eyepere buje, oteida. Pũg̃ isurũg̃at'a eyekapikaptei e'em―prata'a,” i. Imẽn o'e cebe ip, iboaptei ibabi dag̃ o'e buye―jeka beacat pabi dag̃. — “Xipat,” io'e ip. Imẽnpuye soat o'ju ip ikat pe, ibuywan.
23865	MAT 20:4	— “Epeju okat pe. Oteida eywebe eykapikaptei―ajo cũg̃ ma iaptei,” io'e cebe ip. — “Hm hm,” io'e ip. “Ebuywan oceju,”.
23867	MAT 20:6	— Katpuje oeku. 5 hora bima, oeku. Warara'acayũ o'tobuxik―ka'ũma pẽnpẽnayũ. Ceaweroroap pe ip o'e. — “Apẽnpuye eyju kabia bun kapikpig̃ g̃u?” io'e cebe ip.
23868	MAT 20:7	— “O'e g̃u ocewebe buye, oceju g̃u,” io'e ip. — “G̃asũ bit eyju dak õn jeymuju. Oteida eywebe,” io'e. — “Hm hm,” io'e ip. Imẽnpuye o'tujowat jekat pe, kapik am.
23869	MAT 20:8	— Kaxi cẽm pima, ixe uvadip kat iwat jedinheiro kukukat o'tomuwã. — “Kapikpikibiyũ etomuwã juy, cekapikaptei ũm ãm,” io'e. “Katpuje ajẽmibiyũ ekapikaptei juy eg̃ũm cebe koam. G̃ebuje katpujesu ajẽmibiyũ be juy eg̃ũm. G̃ebuje kaxicug̃ ajẽmibiyũ be. G̃ebuje kabia isusu ajẽmibiyũ be. Kabia isu ajẽmibiyũ ekapikaptei eg̃ũm kanomũm,” io'e cebe. — “Hm hm,” io'e jekariwa be.