23233	MAT 1:20	Umwo andaga akafanyanya ivo, mtumigwa ywa Zumbe niyo amlaila mwe zisozi akamgamba, “Yusufu weye mwelekwa ywa Daudi, usekogoha kumguha Maliamu kunda mkaziyo kwaviya ubovu ananao ni kwa udahi wa Muye ywa Mnungu.
23234	MAT 1:21	Neeleke mwana kilume, naho noumwitange zina dyakwe niye Yesu, kwaviya niye akuunga awayokole want'hu wakwe walawe mwo uwavu wawe.”
23236	MAT 1:23	“Mwali na mazanga neenule ubovu, naho kwakwe naavumbuke mwana kilume, zina dyakwe neetangwe Imanueli” nuko kugamba, “Mnungu ehamwenga na suwe.”
23240	MAT 2:2	wakauza kugamba “Ekuhi mwana elekwe akuunga ande Seuta ywa Wayahudi? Kwaviya nekiona nt'hondo yakwe kwo ulawilo wa zuwa, ivo kiza kimvike.”
23242	MAT 2:4	Niyo awetanga wakulu wa walava nt'hambiko wose hamwenga na wahinizi we Miko ya Musa, akawauza, “Kilisito Mkombozi neelekwe hi?”
23243	MAT 2:5	Niyo wamhitula, “Neelekwe mwo mzi wa Betelehemu yo Uyahudi.” Kwaviya nivo vawandikagwa ni walotezi kugamba,
23246	MAT 2:8	Niyo awagamba, “Iteni Betelehemu mkapelembe kwa wengele izimbuli zo mwana. Mkajika kumuwona, mwize mnigambile vileke name hamvike.”
23251	MAT 2:13	Woho weze wahalawe, mtumigwa ywa kwe mbingu ywa Zumbe amlailaga Yusufu mwe zisozi akamgamba, “Helode amzungula mwana vileke amkome. Haluse inuka umguhe mwana hamwenga na nine mnyilikile Misili mkekale ukwo kubula aho nenize nimitangeni.”
23253	MAT 2:15	Wekalaga uukwo Misili kubula aho Helode eze abanike. Ino yalailaga vileke kiya alongaga Zumbe kwombokela mlotezi ywakwe kugamba, “Nehimwitanga mwanangu kulawa Misili.”
23256	MAT 2:18	“Izwi dyevikaga ukwo Lama, izwi dya ndilo nk'hulu, Laheli akawaiila wanawe, alemelaga kutondoazwa, kwaviya haawaone naho.”
23258	MAT 2:20	akamgamba, “Mguhe mwana na nine muuye kwe isi ya Izilaeli kwaviya wadya nawakaunga wamkome mwana wabanika.”
23261	MAT 2:23	Niyo agenda kwikala mwo mzi ukwitangwa Nazaleti, vileke ulotezi wa walotezi ywa Mnungu yalaile, yadya yakugamba, “Neetangwe Mnazaleti.”
23263	MAT 3:2	akagamba “Lekeni wavu wenyu,” “kwaviya Useuta wa kwe mbingu uhaguhi!”
23264	MAT 3:3	Yohana niye alotelagwa ni mlotezi ywa Mnungu Isaya kugamba, “Izwi dya mnt'hu akubongeela mwe nyika, ‘Ikeni lumwe sila ya Zumbe, chumizeni lwombokelo lwake!’ ”
23268	MAT 3:7	Yohana eze awaone Mafalisayo hamwenga na Masadukayo wambasa awabatize, niyo awagamba, “Nyuwe cheleko che nyoka, niani awagambileni kugamba mwadaha kunyilika maya ya Mnungu yakwiza?
23273	MAT 3:12	Naho lungo lwakwe ananalo mwe mikono vileke ahete vedi ngano. Naadihagile vedi digulu dyakwe niyo aigela umwo, mna mahofya naayagele mwo moto houkuzima.”
23275	MAT 3:14	Mna Yohana aungaga amlemele, akagamba, “Miye naungwa nibatizwe ni weye, weye nawe weza kwangu hubatize!”
23276	MAT 3:15	Yesu niyo amgamba, “Zumila ivi haluse, kwaviya kwa kudamanya aya, nekinde kikint'hiza yadya yose akuunga Mnungu.” Ivo Yohana niyo azumila kumbatiza.
23278	MAT 3:17	Izwi kulawa kwe mbingu dyevikaga dikagamba, “Uyu niye Mwanangu nimuungise, hyelelwa naye.”
23281	MAT 4:3	Niyo Mgezi amwiizila niyo amgamba, “Uneva kindedi weye ywi Mwana Mnungu, yagambe maiwe aya yande nk'hande.”
23282	MAT 4:4	Mna Yesu niyo amgamba, “Iwandikwa kugamba, ‘Mnt'hu haaikwe ni kudya nk'hande du, mna naaikwe ni kiya akulonga Mnungu.’ ”
23284	MAT 4:6	Niyo amgamba, “Uneva ywi Mwana Mnungu, keduule hasi, kwaviya iwandikwa kugamba, ‘Mnungu naawagambe watumigwa wa kwe mbingu wakupoele mwe mikono yawe, vileke use kukakobadisa ikiga chako mwe diiwe.’ ”
23285	MAT 4:7	Yesu niyo amgamba, “Iwandikwa kugamba, ‘Use kumgeza Zumbe Mnungu ywako.’ ”
23287	MAT 4:9	Mwavu niyo amgamba, “Nohwink'he ivi vose,” “uneva unanifikila madi na kunivika.”
23288	MAT 4:10	Yesu niyo amgamba, “Halawe aha, weye Mwavu! Iwandikwa kugamba, ‘Umfikile madi Zumbe Mnungu ekedu, naho umdamanyile ndima yehe du!’ ”
23293	MAT 4:15	“Si za Zabuloni na si za Nafutali, sila ya mwe bahali kujink'hanya ng'ambu yo mto Yolodani, Galilaya, isi ya want'hu hi Wayahudi!
23294	MAT 4:16	Want'hu wakwikala mwo lwiza, wauwona unga'zi mkulu. Na wose wakwikala mwe isi yo lwiza lwe file, ung'azi uwang'azila.”
23295	MAT 4:17	Kukongela aho, Yesu andaga akabilikiza akagamba, “Lekeni wavu wenyu, kwaviya Useuta wa Mnungu uhagihi!”
23297	MAT 4:19	Yesu niyo awagamba, “Nitimileni, name neni watendeni walowa want'hu.”
23306	MAT 5:3	“Wavikilwa wadya wose wakumhuwila Mnungu, kwaviya Useuta wa kwe mbingu ni wawe!
23314	MAT 5:11	“Nomvikilwe umwo want'hu wakawakalalizani no kuwasulumiza, no kuwalonga vihile kwajili ya miye.
23316	MAT 5:13	“Nyuwe mwi munyu we isi. Mna uneva munyu unabanika, hahana cho kuutenda uuiye ukimunyu wakwe. Hiwo wedi naho, waduulwa kuse niyo wajatwa ni want'hu.
23317	MAT 5:14	“Nyuwe mwi ung'azi we isi. Mzi una zengwa henukile haukudaha kukefisa.
23320	MAT 5:17	“Mnase kugamba hiza kuiusa Miko ya Musa hegu mbuli za walotezi. Hizile kutenda ivo, mna hiza kuyakint'hiza.
23324	MAT 5:21	“Mwiva kugamba aho kale neigambigwa, ‘Use kukoma, naho mnt'hu akukoma, naasengelwe.’
23325	MAT 5:22	Naho nawagambani nyuwe, yeyose akuunga amwihiye miyawe naasengelwe, naho yeyose akuunga ambele nduguye, neegalwe kwe kitala. Naho akuunga amgambe nduguye kugamba, ‘Weye wi hezi!’ Naageligwe mwo moto houkuzima wa ulo na ulo.
23328	MAT 5:25	“Sunguza kuivana na yudya akulongeleze mkei kubula kwe kitala. Unagoja mbule he kitala naakwink'hize kwo mkulu we kitala, mkulu ywe kitala naye naakwink'hize kwa mtowani, mtowani naye akugela kwe divugailo.
23330	MAT 5:27	“Mwiva igambigwa, ‘Usekugenda na mvele ywa mnt'hu.’
23334	MAT 5:31	“Naho igambigwa, ‘Mnt'hu akumwasa mkaziwe amuwandikile talaka.’
23336	MAT 5:33	“Naho mwiva kugamba, aho kale want'hu nawagambigwa, ‘Mse kuusa kilapi, mna, damanyeni viya mwikile kilapi kwa Zumbe.’
23340	MAT 5:37	Yose mkuunga myalonge gambeni ‘heiye’ hegu du ‘bule.’ Hadihali dikujink'ha aho, idyo dyalawa kwa Mwavu.
23341	MAT 5:38	“Naho mwiva kugamba, ‘Ziso kwa ziso naho zino kwa zino.’
23346	MAT 5:43	“Mwiva ivo ilongigwe kugamba, ‘Muunge uywako, mna muihiye mnk'hondo ywako.’
23352	MAT 6:1	“Msinyise msekudamanya yakwelela hameso ya want'hu vileke wawatogoleni, kwa kudamanya ivo, homhokele nt'hunyo yoyose kulawa kwa Tati yenyu ywa kwe mbingu.
23353	MAT 6:2	“Elo, mkawenk'ha wakiwa vint'hu usekutoa lugong'ondo enga watondwe ivo wakutenda mwe zinyumba zo kuvikila na mwe zisila, vileke wakaulwe no kutogolwa ni want'hu. Nawagambilani ikindedi, wahokela kale amaliho yawe yose.
23356	MAT 6:5	“Ukalombeza use kulombeza enga want'hu watondwe, waungisa kuvika mwe zinyumba zo kuvikila, na mwe zisila mp'handa, vileke wakaulwe ni want'hu. Nawagambilani ikindedi, wahokela kale maliho yawe.
23358	MAT 6:7	“Naho mkalombeza, msekulalata kwa mbuli nyingi enga hewe mmanyize Mnungu, wakagamba nawevigwe kwo wingi we zimbuli mwo kulombeza kwawe.
23360	MAT 6:9	Elo mkamlombeza Mnungu, gambeni ivi, ‘Tati yetu ywa kwe mbingu. Zina dyako ditogolwe,
23364	MAT 6:13	Usekukigela mwa magezo, mna ukikombole kulawa mwo Mwavu.’ Kwaviya Useuta ni wako, no udahi no uwedi utendese, ulo na ulo. Taile.
23365	MAT 6:14	“Mnawausila wavu wadya wakuwatendelani, Tati yenyu ywa kwe mbingu naye naawa usileni nyuwe wavu wenyu.
23367	MAT 6:16	“Naho mkafunga, msekunda want'hu wana kinyulu mwe zinyuso, enga viya watondwe wakutenda. Woho wabilinga zinyuso zawe vileke want'hu wamanye kugamba wafunga. Nawagambilani kugamba awo wahokela kale amaliho yawe.
23370	MAT 6:19	“Mse kukeikila vindolo aha he isi, aha vikubanangwa ni vimungu ne kanga, naho wahoki nawamole no kubawa.
23373	MAT 6:22	“Ziso nulo lumuli lwo mwili, uneva ziso dyako dinanda gima mwili wako woseni nounde no ung'azi.
23375	MAT 6:24	“Hahali mnt'hu akudaha kunda mtumwa ywa mazumbe waidi, naamuungise yumwenga no kumbela mtuhu, naamwase yumwenga no kunda no mtuhu. Hukudaha kudamanyila ndima Mnungu no ugoli.
23376	MAT 6:25	“Ivi nivo vikuleka nawagambilani kugamba, msekunda na kiyangayanga ne nk'hande mkagamba nekidyei nekinywei, naho nekivalei. Togoleni ugima haujink'hile nk'hande, mwili nao houjink'hile zisuke?
23379	MAT 6:28	“Naho nii mwayafanyanyisa izisuke? Hake kauleni mabwali ivo yakukula, hayana ndima yoyose.
23382	MAT 6:31	“Elo, mse kunda na kiyangayanga mkagamba, ‘Nekidyei, ne kivalei, hegu nekinywei?
23386	MAT 7:1	“Msekuwasengela weenyu, sema nanywe mna sengelwe,
23389	MAT 7:4	Vivihi umgambe nduguyo ‘Hake goja hulave kabasi ke mwe diziso dyako,’ mna we mwenye ziso ditungwa ni soso?
23391	MAT 7:6	“Msekwink'ha makuli kint'hu kikukile, naho mse kuduula vint'hu va ugoli hana nguluwe, kwaviya, sema zinavijatangize no kuwahitukilani niyo zawasabant'hulani.
23392	MAT 7:7	“Lombezeni nomwink'higwe, zunguleni no mbunk'hule, toweni hodi mkomwoelwe.
23397	MAT 7:12	“Wadamanyileni want'hu viya nyuwe mkuunga kudamanyilwa kwaviya ino niyo miko ya Musa, hamwenga na mahinizo ya walotezi.
23398	MAT 7:13	“Yombokeleni mwo lwivi lufinyu, kwaviya lwivi luzangalamuka, sila nayo ikuita kwo kubanika izangalamu naho mp'hufu, wakombokela isila iyo wengi.
23400	MAT 7:15	“Indeni na wengele mwa walotezi wo udant'hi, want'hu wakuunga waweziileni wakanda enga ngoto, mna kundani ni mauzi yaihile.
23406	MAT 7:21	“Hiwo wose wakunitanga, Zumbe, wakuunga wengile mwo Useuta wa kwe mbingu, mna niwadya du wakuunga wadamanye yadya yakumwelela Tate ywa kwe mbingu.
23407	MAT 7:22	Want'hu wengi mwe dizuwa dyo usengelo nawanigambe, ‘Zumbe, suwe hachadamanye ulotezi kwa zina dyako, naho kwe dizina dyako chalavaga mp'hepo, no kudamanya vihungi!’
23408	MAT 7:23	Niho neni wagambe, ‘Hiwamanyizeni. Halaweni aha hangu, nyuwe mkudamanya uwavu!’
23409	MAT 7:24	“Elo mnt'hu yeyose akuunga anitegeleze mbuli zangu, niyo adamanya enga ivo, uyo aliganyizwa no mnt'hu azengile nyumba yakwe mnanga mwo luwe.
23411	MAT 7:26	“Naho mnt'hu yeyose akuunga anayeve aya hulonga, niyo ase kutenda enga ivo, naaliganywe na mnt'hu mhezi, azengile nyumba yakwe mwo msanga.
23412	MAT 7:27	Fula niyo yanya mito niyo yamema na kumwaguka, nk'hung'unto niyo yaitowa inyumba niyo yagwa, naho cheleka chakwe ni kikulu!”
23416	MAT 8:2	Mnt'hu yumwenga mta matana amwiziilaga Yesu akamfikila madi akamgamba, “Zumbe, uneva ukaunga, wadaha kunitenda nisunt'hike.”
23417	MAT 8:3	Niyo Yesu achulula mikono yakwe, niyo amkwafa uku aka mhitula kugamba, “Naunga.” “Sunt'hika!” Aaho, niyo yudya mta matana ahona.
23418	MAT 8:4	Niyo Yesu amgamba, “Kaula usekugambila mnt'hu yeyose. Mna wiite kwa mlava nt'hambiko mkulu ukakelagise kwakwe, unde uwona kwa want'hu wose kugamba kuhona, naho ukalave malavo enga viya Musa asigiilaga.”
23420	MAT 8:6	Akagamba, “Zumbe kaya, eyuko mtumwa ywangu mwo lusazi, alumwa unyonge wa kuholomp'hala, alumiswa.”
23421	MAT 8:7	Yesu niyo amgamba, “Neniite hamhonye.”
23422	MAT 8:8	Yudya mkulu niyo amgamba, “Zumbe, miye hina wedi ukint'hile, vikuunga vileke weye ubule kwe nyumba yangu. Weye longa mbuli du, mndima ywangu naahone.
23423	MAT 8:9	Kwaviya miye name ni mnt'hu mkulu, naho nna watowani we mwe udahi wangu. Nnamgamba yumwenga, ‘Ita!’ Aita, hegu nnamgamba mtuhu ‘So!’ Eza, naho nnamgamba mtumwa ywangu, ‘Tenda ivi!’ Atenda.”
23424	MAT 8:10	Yesu eze eve ivo, eheelwagwa, niyo awagamba wadya want'hu wamtimilaga kugamba, “Nawagambilani ikindedi, hinati kuwona mhuwi mkulu enga uno kwa mnt'hu yeyose aha he Izilaeli.”
23427	MAT 8:13	Yesu niyo amgamba yudya mkulu, “Kweitile kaya, nevinde enga viya ukuhuwila.” Aaho, yudya mtumwa ywo mkulu niyo anda kahona.
23431	MAT 8:17	Aya yose yandaga ni kukint'hiza yadya yalogagwa ni mlotezi Isaya, akagamba, “Yehe mwenye kakihokela usokezi wetu, kakihokela maine yetu.”
23433	MAT 8:19	Mhinizi yumwenga ywe Miko amwizilaga, niyo amgamba, “Mhinizi,” “Miye nohutimile hohose nouite.”
23434	MAT 8:20	Yesu niyo amgamba, “Mabwasiko yana ugono ywawe kwezimp'hanga, madege nayo yana vyaila vawe, mna Mwana Mnt'hu kaswesa ho kuika umtwi wakwe.”
23435	MAT 8:21	Yumwenga mwa wanamp'hina wakwe niyo amgamba, “Zumbe, goja hande kummosa tate.”
23436	MAT 8:22	Yesu niyo amhitula kugamba, “Waleke wazimu wakaika wawamose msanga wazimu weyawe.”
23439	MAT 8:25	Wanamp'hina niyo wamwinula, niyo wamgamba, “Zumbe kiyokole!” “Kihagihi no kubanika!”
23440	MAT 8:26	Yesu niyo awagamba, “Mwogohai nyuwe mhungukilwe nu mhuwi?” Niyo enuka no kukonga kuditivila idya ink'hung'unt'ho, niyo mjubwaniso wanyamala, niyo kwa tondowala.
23441	MAT 8:27	Want'hu wose niyo weehelwa, wakagamba, “Uyu ni mnt'hu ywa vivihi akwivigwa hata ni nk'hung'unt'ho ne mijubwaniso ye bahali!”
23443	MAT 8:29	Niyo wagutiila wakagamba, “Kikubanangai weye mwana Mnungu? Weye kwiza kukisulumiza hekiinati kubula mwo lupisi lwetu lwo kusulumizwa?”
23445	MAT 8:31	Ziya zimp'hepo zamlombezaga Yesu kugamba, “Uneva wakilava mwa want'hu awa, kigambe kikengile mwe zinguluwe.”
23446	MAT 8:32	Yesu niyo azigamba, “Iteni.” Niyo zafosa mwa want'hu no kwingila mwe zinguluwe. Idifyo dyose dye zinguluwe niyo dyatula nguluko, niyo dyose dyadidimila mwe diziwa dya mazi.
23450	MAT 9:2	Want'hu wamwigailaga mnt'hu aholomp'hale alambalikagwa mwo lusazi. Yesu eze aone uwedi utendese wo mhuwi wawe, niyo amgamba yudya aholomp'hale, “Mwanangu, keink'he moyo, kuusilwa wavu wako.”
23451	MAT 9:3	Niyo wahinizi wamwenga we miko, walosanyaga wakagamba, “Mnt'hu uyu amhomola Mnungu!”
23452	MAT 9:4	Yesu abunk'hulaga zifanyanyi zawe niyo awagamba, “Nii mwafanyanya wiihi mwe mioyo yenyu?
23453	MAT 9:5	Ni kihi kihufu vitendese, kugamba, ‘Kuusilwa wavu wako,’ hegu kugamba, ‘Inuka ugende’?
23454	MAT 9:6	Viya naunga niwalagiseni kugamba, Mwana Mnt'hu haswesile udahi mwe isi wo kuwausila want'hu wavu ywawe.” Ivo amgamba yudya aholomp'hale, “Inuka, inula lusazi lwako ukeitile kaya!”
23457	MAT 9:9	Yesu eze ahalawe hadya agendeelaga kulongole, niyo amuona mnt'hu akwitangwa Matayo andaga kekala he nyumba yawe yo uduganyi we kodi. Niyo amgamba, “Nitimile.” Matayo niyo enuka no kumtimila.
23459	MAT 9:11	Mafalisayo wamwenga weze wayaone ayo, wawauzaga wanamp'hina wakwe kugamba, “Mhinizi ywenyu nii adya na watoza kodi hamwenga na wata wavu?”
23460	MAT 9:12	Yesu awevaga, niyo awahitula, “Mnt'hu heiina maine hakuunga ulaguzi, wanamaine nao akuunga ulaguzi.
23461	MAT 9:13	Kehinizeni mwa mawandiko ivo Mnungu ukulonga. ‘Miye naunga mbazi hikuunga malavo.’ Miye hizile kuwetanga want'hu wedi, mna wata wavu.”
23462	MAT 9:14	Wanamp'hina wa Yohana Mbatizi wamwiziilaga Yesu, niyo wamuuza kugamba, “Suwe na Mafalisayo chafunga. Nii wanamp'hina wako hawakufunga?”
23463	MAT 9:15	Yesu niyo awahitula kugamba, “Havikudahika walalikwe kwe ndoza kufunga wakanda wamwenga no mlombi. Mna aho mlombi akeza kuhalawa mwawe, aho niho nawaungwe kufunga.
23464	MAT 9:16	“Hahana mnt'hu akugela kilaka mwe suke isakale, cheivo kiya kilaka ikihya nekiivutumule kulawa mwe suke iyo isakale, niyo yatenda langa kulu mwe suke iyo.
23465	MAT 9:17	Naho hahali mnt'hu akugela lude mwe vizembe visakale, cheivo nevitulike niyo ulude ulo lwetika, vizembe ivo navo nevinde vibanika, vituhu vakwe, want'hu wagela lude mhya mwe vizembe vihya, niyo vizembe no uki vanda viikwa vedi.”
23466	MAT 9:18	Umwo Yesu andaga akalonga ivi, mkulu yumwenga ywa Kiyahudi amwiizilaga na kumfikila madi akamgamba, “Mwanangu ywa kivele kabanika haluse ivi, elo so uka mwiikile mikono, naande mgima.”
23469	MAT 9:21	Alongaga kimoyomoyo kugamba, “Nnadosa du isuke yakwe, nenihone.”
23470	MAT 9:22	Yesu ahitukaga, niyo amuona yudya mvele, niyo amgamba, “Keink'he moyo mwanangu. Mhuwi wako ukuhonya.” Aaho yudya mvele niyo ahona.
23472	MAT 9:24	niyo awagamba, “Foseni kuse wose! Mwana uyu habanike, kagona du!” Niyo wose wamseka.
23475	MAT 9:27	Yesu eze ahalawe hadya, no kugendeela kulongole, mant'hunt'hu waidi, wamwiizilaga wakalonga kwa izwi kulu wakagamba, “Mwana Daudi kionele mbalazi!”
23476	MAT 9:28	Yesu eze engile, wadya mant'hunt'hu waidi wamtimilaga, niyo awauza kugamba, “Togoleni, mwahuwila kugamba nadaha kuwahonyani?” Niyo wagamba, “Heiye Zumbe, wadaha.”
23477	MAT 9:29	Yesu niyo ayatoza meso yawe na kuwagamba, “Nevinde enga viya mhuwile!”
23478	MAT 9:30	Meso yawe niyo yaona naho. Yesu niyo awafingiza akawagamba, “Msekumgambila mnt'hu yeyose imbuli ino!”
23481	MAT 9:33	Mna zimp'hepo izo zize zimfose aaho, mnt'hu yudya niyo akonga kulonga, want'hu wose niyo weehelwa wakagamba, “Hakinati kuviona vint'hu enga ivi mwe Izilaeli!”
23482	MAT 9:34	Mna Mafalisayo niyo wagamba, “Alava mp'hepo kwa udahi wa mkulu we zimp'hepo!”
23485	MAT 9:37	Ivo niyo awagamba wanamp'hina wakwe, “Ulozo ulozoka, mna wandima wo kuulozola wageke.
23486	MAT 9:38	Mlombezeni Zumbe wo ulozo, vileke egale wavuni wo ulozo wakwewagilwa wakwe.”
23491	MAT 10:5	Yesu niyo awasigila wadya wasigilwa mlongo na waidi, niyo awagamba, “Msekuita kwa want'hu hi Wayahudi, naho msekwingila mwo mzi wowose wa Kisamalia.
23493	MAT 10:7	Iteni mkabilikize kugamba, ‘Useuta wa Mnungu wihagihi.’
23497	MAT 10:11	“Umwo mkaita mwe zikaya na mwe mizi, ingileni mkaule yeyose akuunga amitendeleni kise. Ikaleni kwakwe mpaka aho mkuunga mhalawe.
23498	MAT 10:12	Mkengila mwe nyumba, wagambeni, ‘Utondowazi nounde mwa nyuwe.’
23502	MAT 10:16	“Kauliseni, miye nawasigiilani uko kuse enga ngoto mwe nyika ya mauzi. Mwaungwa mnde wabala enga nyoka, naho mnde wajalamu enga suwa.
23507	MAT 10:21	“Want'hu nawawazunguile wandugu zawe kukomwa, iviya iviya welesi wakigosi nawawazunguile wana ywawe kukomwa. Wana nao nawawahitukize welesi ywawe, na kuwakoma.
23509	MAT 10:23	“Wakakusunk'ha sunk'ha mwo mzi umwenga sumkila hatuhu. Nawagambilani ikindedi kugamba hombinde mizi yose ya Izilaeli kubula aho mwana mt'hu akei abule
23510	MAT 10:24	“Mwanamp'hina hakudaha kunda mkulu kumjink'ha mhinizi ywakwe, mtumwa naye hakudaha kunda mkulu kujink'ha zumbe ywakwe.
23512	MAT 10:26	“Ivo mse kuwogoha want'hu kwaviya chochose kikefisile nekivumbuke, na kiya kimwe kinyele nekilawile kuse.
23518	MAT 10:32	“Kwaviya wakuunga wanizumile miye mwe kiyeti cha want'hu kugamba miye niywawe, miye name neniwatendele iivo mwa ameso ya Tate ekulanga.
23520	MAT 10:34	“Mnase mgambe hiza kwigala mwivano mwe isi. Bule. Hizile kwigala utondowazi, higala nk'hondo.
23523	MAT 10:37	“Wose wawaungise wamamizawe na watatizawe kujink'ha kuniunga miye, hawawagilwe kunda wanamp'hina wangu. Na wadya wakuwaungisa wana wawe, hawawagilwe kunda wanamp'hina wangu.
23526	MAT 10:40	“Akuwahokelani nyuwe, anihokela miye, naho akunihokela miye amhokela yehe anitumile.
23528	MAT 10:42	Naho namigambilani kindedi, mnt'hu yeyose akuunga amwink'he yumwenga mwa awa wakunitimila kiyamp'ha cha mazi yahoile kwaviya ni mwanamp'hina ywangu, naahokele mageleko.”
23531	MAT 11:3	Niyo wamgamba, “Kigambile, weye niweye chagambilwe ni Yohana Mbatizi kugamba weza, hegu kikawiile mtuhu?”
23532	MAT 11:4	Yesu awahitulaga kugamba, “Uyeni mkamgambile Yohana aya mkuyaona na kuyeva,
23534	MAT 11:6	Nawande na kinyemi kwa wadya wose wakuunga waike mhuwi kwangu!”
23535	MAT 11:7	Umwo wanamp'hina wa Yohana wandaga wakauya, Yesu akongaga kulonga no mdugano akawauza kugamba, “Viya kudya kwenyika mwaitaga, mwagendaga kukaulai? Mwakawiilaga kuonai? Lunyazi lukuvesulwa ni Muye?
23538	MAT 11:10	Kwaviya Yohana niye alongagwa mwe mawandiko kugamba, ‘Nenigale mwigala mbuli akuunga akulongoele, akuunga akomole isila yako.’
23544	MAT 11:16	“Haluse, want'hu wa dielo niwaliganyize na mbwai? Wekala enga wana wakwikala hedigwilo, kawetanga weyawe,
23545	MAT 11:17	‘Kimtoelani ngoma mna hamuungile kuvina, naho kimkemelani mila ya kuhongeza mna hamuungile kuhongeza!’
23546	MAT 11:18	Umwo Yohana ezaga, hadyaga naho hanywele mp'hombe, niyo wamgamba, ‘Ana mp'hepo!’
23547	MAT 11:19	Umwo Mwana Mnt'hu eze eze, adyaga no kunywa mazi ye zabibu, niyo wamgamba mhank'hu naho mkozi, ana uhamwenga na want'hu wakutoza ushusulu mwa want'hu na want'hu watuhu wavu, kwavovose, mzungu wa Mnungu nouoneka kunda kindedi, vilawane ne zindima zakwe.”
23549	MAT 11:21	“Hangi we mwenye, Kolazini! Hangi we mwenye, Betisaida! Yandile vihungi vidamanywe kwenyu vadamanywe Tilo na Sidoni, want'hu wakwe hegu nawakweiila kale, wakavala magunia, kulagisa kugamba, waleka wavu wawe.
23552	MAT 11:24	Manyiseni kugamba, mwe dizuwa dyo usengelo Mnungu naauonele mbalazi Sodoma, kujink'ha nyuwe.”
23553	MAT 11:25	Aho Yesu niyo agamba, “Nakutogola Tate, Zumbe ywa Kulanga ne isi. Nakutogola kwaviya mbuli izi kuwafisa wata umanyi na mizungu niyo wawagubuila want'hu wakembe.
23555	MAT 11:27	“Hink'higwa vose ni Tate. Hahali ammanyize Umwana, hegu Tate, naho hahali ammanyize Tate ila Mwana na yeyose yudya Mwana aungile kumlavanyila.
23556	MAT 11:28	“Soni kwangu nyose mzamilwe ni nt'wika zenyu, miye neni wahumuzeni.
23558	MAT 11:30	Kwaviya, mbuli huunga niwenk'heni nyuwe mpufu, ne nt'wika huunga niwatwikeni, ihuha.”
23560	MAT 12:2	Mafalisayo weze wayaone ayo, niyo wamgamba Yesu, “Kaula ivo wakutenda wanamp'hina wako, wabananga Miko. Hivo vedi kutenda ivo mwe dizuwa dyo Kuhumula.”
23561	MAT 12:3	Yesu niyo awahitula, “Nyuwe hamsomile ivo Daudi atendaga viya yehe hamwenga na wadya want'hu viya andaga na sala?
23565	MAT 12:7	Iwandikwa, ‘Naungisa mbazi, hikuungisa nt'hambiko.’ Wandile mwaumanyize ulosi uno vedi, hegu homka wasengela want'hu heweina masa.
23566	MAT 12:8	Kwaviya, Mwana Mnt'hu niye Zumbe we zuwa dyo Kuhumula.”
23568	MAT 12:10	Uko kwandaga na mnt'hu yumwenga aholomp'halaga mkono. Naho handaga na want'hu waungaga wamgele Yesu mwa masa. Niyo wamuuza, “Hivo vedi mwe Miko yetu kumhonya mnt'hu mwe dizuwa dye Kuhumula?”
23569	MAT 12:11	Yesu niyo awahitula kugamba, “Togoleni, niani mwa nyuwe mta ngoto ingile mwe digenge heekudaha kuilava mwe dizuwa dye Kuhumula?
23570	MAT 12:12	Naho mnt'hu ni ugoli utendedese kujink'ha ngoto. Naivo elo, mwe Zimiko hazikukifingiza kudamanya yedi mwe dizuwa dyo Kuhumula.”
23571	MAT 12:13	Niyo amgamba yudya aholomp'hale mkono, “Chulula mkono wako.” Niyo auchululaga mkono wakwe, niyo wanda mgima enga udya umtuhu.
23576	MAT 12:18	“Niye mtumwa ywangu nimsagule, niye nimuungise naho hyelelwa naye. Nenimgele Muye ywangu mwakwe. Mbuli yo usengelo wangu naaigendeze kwa want'hu wose.
23579	MAT 12:21	naho mwa yehe, want'hu wose nawande na kawiilo.”
23581	MAT 12:23	Mafyo ya want'hu weehelwagwa kwa yadya adamanyaga Yesu. Niyo wakeuzauza kugamba, “Ivi uyu hiyo Mwana Daudi?”
23582	MAT 12:24	Mafalisayo weze ivo, niyo wahitula kugamba, “Uyu alava mp'hepo kwaviya Belizebuli amwink'ha udahi wa kudamanya ivo.”
23583	MAT 12:25	Yesu ayamanyaga yose yadya nawakadamanya, niyo awahitula kugamba, “Useuta wowose ukukepanga vivulujungu, vikutoana venye kwa venye, haikwikalisa. Naho uneva mzi, hegu lukolo lolose lukukepanganiza mwe vivulujungu, vikutoana venye kwa venye, lukolo ulo nolugwe
23587	MAT 12:29	“Hahali yeyose akudaha kumola nyumba ya mta udahi, niyo aguha vint'hu vakwe, mpaka ande kumkakakiliza mta umdahi uyo, niho adahe kuitaha inyumba iyo.
23588	MAT 12:30	“Mnt'hu yeyose hehamwenga na miye uyo anitowa nk'hodo, naho heekuduganya na miye, uyo amwaganisa.
23591	MAT 12:33	“Mti wedi neweleke matunda yedi, mti wiihile nawo neweleke matunda yaihile. Naho kila mti nemanyike mwe cheleko chakwe.
23594	MAT 12:36	“Mwikale mkamanya kugamba, mwedizuwa dyo usengelo, kila yumwenga naaungwe kulava ikindedi cha kila ulosi wiihile aulongile.
23595	MAT 12:37	Kwaivo kwe milosi yako nousengelwe kulumizwa, naho kwe milosi yako nousengelwe kuhozwa.”
23596	MAT 12:38	Niyo wahinizi wamwenga we zimiko hamwenga na Mafalisayo niyo wamgamba, “Mhinizi, chaunga ukilagise vilagiso.”
23597	MAT 12:39	Yesu niyo ahita akagamba, “Cheleko cha uhabwasi kiihile chazungula vilagiso, du hekink'higwe vilagiso, ila vilagiso va mlotezi Yona.
23601	MAT 12:43	“Mp'hepo ikamfosa mnt'hu, yombokela mwe isi inyaile ikazungula ho kwikala. Uneva ina swesa,
23602	MAT 12:44	yagamba, ‘Neniuye kwe nyumba yangu.’ Naivo yauya, niyo inabwiila inyumba idya haina chochose, ihagilwa naho ihambwa.
23603	MAT 12:45	Naivo yaita kuse niyo yawaguha weyawe watuhu mfungate waihile kujink'ha yoho yenye, niyo zeza kwikala mwo mt'hu uyo. Umwo zikekala mwo mnt'hu uyo, uyo mnt'hu anda na hali iihise kujink'ha idya ya nk'hogo. Naivo nivo vikuunga vilaile, mwa awant'hu awa awavu wa mazuwa aya.”
23605	MAT 12:47	Ivo mwanamp'hina ywakwe yumwenga niyo amgamba, “Nyokwe na wanduguzo wakimala kuse, waunga walonge na weye.”
23606	MAT 12:48	Yesu niyo awahitula kugamba, “Wandugu zangu ni wahi? Naho mnala niani?”
23607	MAT 12:49	Niyo aloloteza kwa wanamp'hina wakwe niyo agamba, “Kauleni awa nao wandugu zangu, naho nao wamnala.
23608	MAT 12:50	Mnt'hu yeyose akutenda yakumuwagila Tate ywa kwe mbingu, uyo niye lumbu dyangu naho niye ndugu yangu naho niye mnala.”
23611	MAT 13:3	Ahinizaga mbuli zibindile ingi kwa miliganyizo. “Kwandaga na mnt'hu agendaga kumyaga mbeyu.
23616	MAT 13:8	Mna mbeyu zimwenga nezitomokela mwo ulongo wedi, niyo zimwenga zeleka mp'huluzi gana, zimwenga milongo mtandatu, imwenga milongo mitatu kujink'ha viya zahandagwa.”
23617	MAT 13:9	Yesu niyo awagamba, “Mta magutwi yo kwivila neeve!”
23618	MAT 13:10	Wanamp'hina wakwe wezaga wakamuuza, “Nii wahiniza kwa miliganyizo umwo ukalonga na want'hu?”
23619	MAT 13:11	Yesu awahitulaga akawagamba, “Nyuwe mwink'higwa kumanya kinyele cho umanyi we vint'hu vo Useuta wa Mnungu, mna hiyo woho.”
23624	MAT 13:16	“Mna kwa nyuwe mna kinyemi kwaviya meso yenyu yaona magutwi yenyu nayo yeva.
23626	MAT 13:18	“Tegelezeni naho mhine mliganyizo wo mhandi ivo ukulonga.
23631	MAT 13:23	Naho mbeyu ziya zitomokele mwo ulongo wedi zakimala hant'hu ha wadya wakuiva imbuli ya Mnungu no kuikombaganya, naivo ukweleka mp'huluzi, imwenga kwa gana, imwenga milongo mtandatu, nt'huhu milongo mitatu.”
23632	MAT 13:24	Niyo Yesu awagambila mliganyizo mtuhu. “Useuta wa Mnungu wikala enga ivi. Mnt'hu ahandaga mbeyu yedi mwo mgunda.
23635	MAT 13:27	Niho wandima wakwe wamwiizila no kumgamba, ‘Zumbe, hwa handile mbeyu zedi mwe nk'honde yako? Mani matuhu yalawa nahi?’
23636	MAT 13:28	Zumbe niyo ahitula, ‘Mwiihi niye adamanye ivi,’ wandima niyo wamuuza, ‘Waunga kikayangole mani yadya?’
23637	MAT 13:29	Yudya zumbe niyo awahitula, ‘Bule, mnase mng'ole hamwenga ne ingano, kwaviya vi hamwenga.
23638	MAT 13:30	Lekeni zikulanye, vibule mwokuvunwa, aho niho neniwagambe wavuni, yandeni kung'ola mani matuhu, niyo mwayalunja hamwenga mwe vichanga yokwe moto. Mkajika, ingano igeleni kwe digulu dyangu.’ ”
23639	MAT 13:31	Yesu niyo awagambila mliganyizo mtuhu. “Useuta wa Mnungu, wikala enga ivi. Mnt'hu akuguha kabeyu kadodo vitendese niyo aihanda mwo mgunda wakwe.
23640	MAT 13:32	Ni kabeyu kadodo kujink'ha mbeyu zose, mna kanakula, dyanda ziti kulu kujink'ha miti yose. Dyanda ziti dikutenda madege yeze no kuzenga vyaila vawe mwa matambi yakwe.”
23641	MAT 13:33	Yesu awagambila mliganyizo mtuhu. “Useuta wa kulanga wikala enga viya mvele akuguha ugwadu no kuugela mwe mpishi nt'hatu za unga, niyo wagwaduka wose.”
23643	MAT 13:35	Atendaga ivi kutenda yadya alongaga mlotezi yakint'he, “Neniloge kwa miliganyizo Umwo halonga na woho, neniwagambile mbuli heziimanyike kukongela aho ho kuumbigwa isi.”
23644	MAT 13:36	Yesu eze awalage awant'hu no kwingila kwe nyumba, wanamp'hina wakwe nawamuitila no kumgamba, “Kigambile, mliganyizo wa mani mo mgunda, nivo wagaaze?”
23645	MAT 13:37	Yesu niyo awahitula, “Mhandi we mbeyu izedi ni Mwana ywa Mnungu,
23652	MAT 13:44	“Useuta wa kulanga ukeiga na mnt'hu akuzungula kindolo kifisigwe mwo mgunda. Eze akione, kwa kinyemi niyo agenda kutaga vint'hu vose andile navo niyo eza kuugula umgunda udya.
23653	MAT 13:45	“Naho useuta wa kulanga ukeiga na mnt'hu akuzungula kint'hu cha ugoli,
23655	MAT 13:47	“Naho Useuta wa kulanga ukeiga na lwavu wa samaki waduulaga lwavu lwawe mwe diziwa niyo wagwila zisamaki zi hengi.
23658	MAT 13:50	naho nawaduulwe mwe nunda ina moto. Uko nokunde ndilo na kugwegwejula meno.”
23659	MAT 13:51	Yesu niyo awauza, “Togoleni mwayakombaganya aya?” Niyo wamhitula, “Heiye,”
23660	MAT 13:52	Ivo niyo awahitula, “Uku nukugamba, kila mhinizi wa Miko ukunda mwanamp'hina mwo Useuta wa kulanga, naande enga yudya mta nyumba aguile ivint'hu ivihya na kuviusa viya va kale mwe nyumba yakwe.”
23662	MAT 13:54	nokuuya kwawe kaya. Ahinizaga mwe nyumba ya Mnungu, naho wose wadya wamwivile weheelagwa. Wauzaga, “Uyu kaulavahi umanyi enga uno? Na udamanyi wa udahi enga uno?
23664	MAT 13:56	Walumbuze wose hawa kwikala aaha? Yano yose kayapata hi?”
23665	MAT 13:57	Elo niyo wamlemela. Mna Yesu niyo awagamba, “Mlotezi naahokelwe hohose ila hiyo kwawe kaya, na mwe nyumba yawe.”
23668	MAT 14:2	niyo awagamba wandima wakwe, “Uyo ni Yohana Mbatizi auyuke! Nivo vikuleka ana udahi wa kudamanya vihungi.”