23234	MAT 1:21	Gwañgwa apmekak en wakan amatamñii yomjɨlok toptop plon nanin epmekak, wala tɨmbi koi Yesu kɨtɨukañ.” Añelolɨ wɨndɨñ nɨñguk.
23235	MAT 1:22	Wopumdɨ plofet ama no damañgan kuñguk endok man plon ñɨndɨñ indauktok eñguk, “Nandañ. Wembe sim ama gɨta gama nɨm douñguk nolɨ gwañgwa mɨnjɨp tɨmbi, gwañgwa apmɨumbi, endok koi Emanuel kɨtɨnekalɨñ.” (Kot wolok kusei wɨn ñɨndɨñ, ‘Anutulɨ nɨn gɨta kulak’). Manda walɨ bien indauktok nepek wɨndɨñ Malialoñ indañmɨñguk.
23240	MAT 2:2	e-nandɨmbi eñgɨlɨñ, “Gwañgwa Juda amatamdok ama wapmañ kuuktok indak endɨ kwet delok patak? Nɨndɨ endok soliña maim lambɨlaknan indaumbi kañbi, ‘Mɨlelem tɨñmɨna’ embi kle bamɨñ.”
23246	MAT 2:8	Betleem ñanelɨñdok en-mupi eñguk, “Sɨndɨ ñambi, e-lonjɨ tɨ-kɨliñ embi, gwañgwa wɨn tɨmbɨ indanekalɨñ. Tɨmbɨ indaumbi, nombo undane bɨm nanbɨm nandɨmbi, nak bo wɨndɨñgangot ñambi, mɨlelem tɨñmetat.”
23251	MAT 2:13	Soliña nandɨ-tale amalɨ ña-taleumbi, Wopumdok añelo nolɨ doulat plon Joseptoñ indañmɨmbi nɨñguk, “Ama wapmañ Elot endɨ mik amañii gwañgwa ñɨn lonjɨmbi wɨlɨ kɨmnelɨñdok en-mulepi tɨlak. Wala tɨmbi dɨk mɨlapi, gwañgwa meñat yanañgɨlɨmbi, Isip kwelan pi ñambi, wandɨñ kunekalɨñ, nak undane bɨmbɨlok ganbetat wolok tuop.”
23253	MAT 2:15	Ñambi, wandɨñ pat-ta-kuumbi, Elottɨ sembɨñguk. Wopumdɨ plofet ama nolok man plon ñɨndɨñ indauktok eñguk, “Nɨñana Isip kwelan kuumbi kɨtɨñmambi bɨñguk.” Wɨn manda walɨ bien indauktok wakan endɨ Isip kwelan ña kuñgɨlɨñ.
23254	MAT 2:16	Elottɨ soliña nandɨ-tale amalɨ juluñɨt tɨñmɨñgɨlɨñ wɨn ka-nandɨ-tombi, gimbɨt kolan tɨmbi, mik ama en-mulɨmbi, Betleem it kwelan ba kwet dɨwɨn ñasɨñgan pakañ wandɨñ ñañgɨlɨñ. Ñambi, gwañgwa gwɨlat tɨpet nɨm makleñgɨlɨñ wɨn gɨtɨk yandɨpmum kɨm-taleñgɨlɨñ. Neta, soliña nandɨ-tale amalɨ Elotta ñɨndɨñ nɨñgɨlɨñda tɨmbi, “Nɨndɨ soliña wɨn ka-ta-bɨnambi, gwɨlat tɨpet tɨlak.”
23256	MAT 2:18	“Rama it kwelan kwawa indaumbi, mano kwɨlɨm wopum tañ. Wɨn Resellok komblinñii endɨ gwañgwanjii gɨtɨk kɨm tale-sɨnɨk tañgɨlɨñda kut-blambla eumbi, binelɨñdok en-busumbusuk tɨ nɨm ka biañ.”
23258	MAT 2:20	“Gwañgwa wɨlɨ kɨmbektok eñgɨlɨñ endɨ ip gɨtɨkkan kɨm-taleñgɨlɨñ, wala tɨmbi dɨk mɨlapi, gwañgwa meñat yanañgɨlɨmbi, Islael kwelan undane ñawɨt.”
23273	MAT 3:12	Endɨ amatam kɨndem ba kolan ep danbepi tɨlak, wɨn amalɨ plaua nanañ mɨnjɨp gɨt gwɨlap ep danbi, bien wɨsɨ-kopi, gwɨlap ba kɨlɨkɨlɨk siu dɨlak, wɨndɨñgangot ama walɨ kɨndesɨ epbi, kolasɨ komba kɨmkɨm nɨmnat gɨnañ ep siu dɨnekalɨñ.”
23278	MAT 3:17	Kañɨlɨmbi, kunum gɨnañ nanin manda no ñɨndɨñ kɨtɨu pɨumbi eñguk, “Ñɨne nokok nɨñana sɨnɨk. Nak gɨnañnalɨ en kasɨlembi, nandɨ-koñgom tɨñmɨlet.”
23281	MAT 4:3	Tɨmbi tɨ-kuyuk amalɨ endoñ bɨmbi nɨñguk, “Tɨkap dɨk Anutulok Nɨñañ sɨnɨk kulañda, kusaka tɨmbɨ dakleuktok kawat ñɨ pakañ enbɨmbi, kɨnjan nanañ indawɨt.”
23294	MAT 4:16	amatam yomjɨlok kɨlɨm gɨnañ kuañ enda Anutulɨ enlok kolsalen wopum kolɨ sale-semguk, tɨmbi kɨmkɨmlok gɨñgɨt kuañ endok kañdañ bo saleñguk.”
23319	MAT 5:16	Wɨndɨñgangot sɨndok kolsalenlɨ amatam kolɨ sale-semsemlok. Kusei ñɨndɨñda wɨndɨñ tɨlok: endɨ sɨndok kunditsɨ kɨndem ka-nandañda tɨmbi, Bepsɨ kunum gɨnañ patak en nɨ-kɨndem danekalɨñ.”
23322	MAT 5:19	Wɨndɨñda tɨkap sɨndɨ endɨkñe manda lakat sɨnɨk wandin no lapɨpi, amatamdɨ wɨndɨñgangot tɨnelɨñdok enɨ-daut sem tɨ-semañ, Kunum Molomdɨ sɨnda nandum gɨñgɨtñiilok boñgɨpsɨnan pɨmbɨñen sɨlanin sɨnɨk tɨlak. Gan tɨkap sɨndɨ endɨkñe manda gɨtɨk tañgonembi, amatamdɨ wɨndɨñgangot tɨnelɨñdok enɨ-daut sem tɨ-semañ, Kunum Molomdɨ sɨnda nandum gɨñgɨtñiilok boñgɨpsɨnan loloñ tɨlak.”
23340	MAT 5:37	Ama nolɨ nepek nola san-kaumbi, dɨndɨmgan tambanembi, ‘Oñ’ ba ‘Nɨm’ nɨnekalɨñ. Tɨkap sɨndɨ mandanjɨ tɨmbɨ kwambɨñ danelɨñdok nandañ wɨn Kolan Molomdok kandañ nanin bɨlak.”
23351	MAT 5:48	Yesulɨ wɨndɨñ embi yousɨmbi, dɨndɨm kuñgula manda eñguk wolok bien wɨn ñɨndɨñ enguk, “Kunum Bepsɨlok gɨnan nanandɨn ba ep tɨndɨn wɨn gɨtɨk kɨndem ba dɨndɨm sɨnɨkgot. Wɨndɨñda tɨmbi sɨndok gɨnañ nanandɨnjɨ ba ep tɨndɨñjɨ bo gɨtɨk kɨndem ba dɨndɨm sɨnɨkgot palekak.”
23374	MAT 6:23	Gan, tɨkap dauka kolanla, pɨñgɨpka gɨnañ gɨtɨk kɨlɨme-patak. Wɨndɨñda tɨmbi, tɨkap nepek gep kolɨ salelok walɨ kɨlɨm indañgukta, biañgan kɨlɨm mulum gɨnañ kulañ.”
23385	MAT 6:34	Wala tɨmbi sɨndɨ desa nek indauk wolok man nandɨ-bendɨ wopum nɨm tɨnekalɨñ, wɨn desalok gɨñgɨt. Sandap nolok mɨlap wɨn sandap wolok tuop. Nɨm kañbi, yousɨmbi e-ta-ñaumbi mɨlatauk.”
23391	MAT 7:6	Sɨndɨ nepek no Anutulok gɨñgɨt wɨlɨmɨmɨn wɨn tɨkembi, kamotta nɨm emnekalɨñ. Nɨm kañbi, kamottɨ undanembi, sɨnla sep sainelɨñ. Ba sɨndɨ sɨnlok kokomjɨ tuan lolon wɨn bɨtta nɨm emnekalɨñ. Nɨm kañbi, bɨt kesɨsɨlɨ yali mɨna dam kotnelɨñ.”
23399	MAT 7:14	Gan kuñgu kwambɨñ ñañalok yama wɨn gik sɨnɨk, tɨmbi kuñgu wandɨñ ñañalok telak wɨn bo tip tɨmbi gliñgliñnat. Wala tɨmbi ama noñgan noñgandɨñgot telak yama wɨn kañbi, gɨnañ loañ.”
23416	MAT 8:2	Tɨmbi ama no wanda kwambɨñnat endɨ Yesuloñ bɨmbi, mɨlelem tɨ-ñɨmbi nɨñguk, “Wopum, tɨkap dɨk nep kɨmɨlep nandɨlañda, guma jɨmbatna tɨmbɨ taleumbi, kɨndem dawa.”
23418	MAT 8:4	Tɨmbi Yesulɨ ñɨndɨñ nɨñguk, “Nandɨlañ. Nepek inda-gamlak wolok kasat ama nola nɨm tɨ-semekañ. Nɨm. Dɨk ñambi, gwɨlapka tapma amala daulɨmɨumbi, jɨmbatka talelak wɨn gambɨ-dakleukak. Tɨmbi dɨk amatamdɨ wandañga biañgan ip talek wɨn gambɨ-nandɨnelɨñdok Moselɨ endɨkñe manda kɨmɨt-nɨmguk wolok tuop tapma tɨmbekañ.”
23420	MAT 8:6	eñguk, “Wopum, kena gwañgwana jɨmbat wopum indañmumbi, kii kesi dalandaumbi, pɨñgɨp gawat wopum nandɨmbi, ilan patak.”
23421	MAT 8:7	Eumbi nɨñguk, “Ale, nak ña tɨmba kɨndem dautak.”
23423	MAT 8:9	Kusei ñɨndɨñda wɨndɨñ elet: lolonalok kapmalnan wɨn natna kulet, tɨmbi nokok kapmalnan mik ama dɨwɨn nolɨ kuañ. Tɨmbi nak nola ‘Dɨk ñau!’ nɨmbambi ñalak, ba nola ‘Dɨk bo!’ nɨmbambi bɨlak, tɨmbi kena gwañgwanala ‘Kena ñɨn tɨ!’ nɨmbambi, kena wɨn tɨlak.”
23426	MAT 8:12	Gan Anutulɨ Juda amatam dama gɨñgɨtñii ep kasɨleñguk wɨn asup ep kleumbi, kɨlɨm gɨnañ pɨmbi, wandɨñ mano kwɨlɨm tɨmbi, manjɨ sɨ-gɨlɨm danekalɨñ.”
23434	MAT 8:20	Eumbi tambane nɨñguk, “Kamot moyen klinalok endɨ kwet tombañjɨat, tɨmbi monɨk endɨ bo isɨat, gan Amalok Nɨñañ en il no nɨm palmɨlak.”
23436	MAT 8:22	Gan Yesulɨ nɨñguk, “Nɨm a. Ama gɨnañjɨ tip kɨmkɨmɨn endɨ kɨndem nosɨ tɨke kɨmɨpi kɨnditnelɨñ. Dɨkta bɨm, nep kle.”
23439	MAT 8:25	Tɨmbi gwañgwalɨ Yesu tɨmbɨ sɨlɨkñeumbi nɨñgɨlɨñ, “Wopum, nɨpmɨ plata! Kuñgunɨ taleupi tɨlak.”
23445	MAT 8:31	Tɨmbi yal kolan endɨ Yesulɨ nandɨ-semektok nɨ-gɨñgɨnembi eñgɨlɨñ, “Tɨkap dɨk nɨp kleup tɨlañda nandɨ-nɨmumbi, bɨt kɨmɨn da pakañ endok gɨnañjɨ gɨnañ ña pɨna.”
23454	MAT 9:6	Wɨndɨñda Amalok Nɨñañ kwelan ñolok yom bimbilok gembɨn palmɨlak wɨn nak ñɨndɨñ daut sametet.” Yesulɨ wɨndɨñ embi, ama kii kesi dalandanla nɨñguk, “Dɨk mɨlapi, ipaka tɨkembi, ikanan ñau!”
23461	MAT 9:13	Sɨndɨ ñambi, Anutulok mandan ñɨndɨñ youyoulɨn patak wɨn pinapi, bien ka-daklenekalɨñ, ‘Nak ama gɨnañ busuk tɨ-semnelɨñdok nandɨlet, tapma tɨ-namañ wala nɨm.’ Wɨndɨñda nak yom ama en-tiañeuttok indañgut, ama nɨsɨla nandum dɨndɨm sɨnɨk tɨlak enda nɨm.”
23463	MAT 9:15	Eumbi, Yesulɨ gwañgwañiilɨ kusei nekta ep tɨndɨn damanin nɨm kɨmɨt-kleñgɨlɨñ wɨn eu dakleuktok eyout manda dɨwɨn eñguk. Eñɨpi, enla ba gwañgwañiilok plon ñɨndɨñ embi enguk, “Ama nolɨ tamɨn tɨlakta tɨmbi, sina mɨn na-sɨlɨsɨlɨlok nain indaumbi, noliilɨ kɨndem blandok telak kleñɨpi, nanañ kɨmɨsip tɨnelɨñ ba? Wolok tuop nɨm. Gan ama wɨn noliilok boñgɨpsɨnan nanin yapma tɨke-ñaumek, noliilɨ blandok telak klenepi, nanañ kɨmɨsip pa tɨnekalɨñ.”
23465	MAT 9:17	Tɨmbi wain tul komblin bo meme gwɨlap kawai gɨnañ nɨm wɨlɨ gɨlolok. Wɨndɨñ tɨmbekta, wain tullɨ bendɨ wopum dambi, meme gwɨlap kawai tɨmbɨ tawa kolaumbi, wain kwelan lamɨt pɨ-talewɨk. Wala tɨmbi wain tul komblin wɨn gwɨlap komblin gɨnañ pa wɨlɨ gɨlolok, tɨmbi nɨset tɨpelat kɨndemgot patemɨk.”
23466	MAT 9:18	Yesulɨ wɨndɨñ eñɨlɨmbi, ka-dɨkñe ama nolɨ endoñ bɨmbi, kuañ kuseinan mɨlelem tɨñɨpi nɨñguk, “Wembana kombɨkan sɨnɨk sembɨlak. Gan wandingan dɨk bɨmbi, kɨka endok plon kɨmɨlɨmbi, kuñgun nombo indañmun.”
23468	MAT 9:20	Tɨmbi tam no tam jɨmbat indañmɨ palɨmbi, gwɨlat 12 taleñguk endɨ enla ñɨndɨñ e-nandɨñguk, “Nak Yesulok dasindasingot tɨke-kautatta, kɨndem dautat.” Wɨndɨñ eñɨpi, endok siñgi kandañ ñambi, dasindasin kusipgot tɨke-kañguk.
23470	MAT 9:22	Tɨke-kaumbi, undanem tam kañbi nɨñguk, “Wembe, waleñga kɨndem dawɨn. Nanandɨ-kɨlɨktɨñgalɨ gep tɨmbɨ kɨndem dalañ.” Tɨmbi nain wolondañgan tam walɨ kɨndem dañguk.
23476	MAT 9:28	Yesulɨ it gɨnañ lo palɨmbi, ama tɨpet walɨ endoñ bɨñgɨmɨk. Bɨumbi en-nandɨmbi eñguk, “Nak gumañ sep tɨmba kɨndem dandemɨk wɨn sɨtɨ nandɨ-kɨlɨktɨ tɨ-namamɨk ba?” Eumbi nɨñgɨmɨk, “Oñ, Wopum, wɨndɨñgan.”
23478	MAT 9:30	Eumbi, dautset tombɨmbi, kɨmɨsip manda kwambɨñ ñɨndɨñ enbi eñguk, “Sɨtɨ nepek ñɨn inda-samlak wɨn ama dɨwɨn nola nɨm enɨndekamɨk.”
23481	MAT 9:33	yal kolan kleñmɨumbi, man sisipmɨn endɨ kusei kɨmɨpi, manda eñguk. Tɨmbi amatamdɨ wɨn ka sɨlɨkñembi eñgɨlɨñ, “Dama Islael kwelan nepek ñandin no nɨm indañguk.”
23486	MAT 9:38	Wala tɨmbi sɨndɨ Anutu kena molom nɨmolo tɨñmumbi, kena ama ep tɨmbɨ indaumbi, kenan gɨnañ en-mulɨm ñambi, bien ep kɨmɨn kotnekalɨñ.”
23501	MAT 10:15	Nak biañgan sanba nandɨwɨt: Anutulɨ amatam yambɨ-danbekak wolonda it kwet sɨnda siñgi wɨt-samnekalɨñ endok kolanjɨ wolok tuan walɨ amatam kolan papait nindɨ damañgan Sodom gɨt Gomola it kwelan kuñgɨlɨñ endok kolanjɨlok tuan makleukak.”
23509	MAT 10:23	Tɨmbi it kwet nolok nasilɨ mɨlap kusei kusei samnekalɨñda, it kwet nolok pimbi ñanekalɨñ. Nak biañgan sanba: sɨndɨ Islael it kwet patak tuop kenanjɨ gama nɨm tɨmbɨ taleñɨlɨmbi, Amalok Nɨñañ en bɨ tombekak.”
23519	MAT 10:33	Gan sɨndɨ naka amalok dausɨnan ‘Nak nɨm nandɨñmɨlet’ eañ, nak bo wɨndɨñgangot kunum Bepnalok dainan sɨnda ‘Nak nɨm nandɨ-semlet’ eutat.”
23525	MAT 10:39	Ama no kuñgun enlok biñmɨlak, endok kuñgun pailɨmekak. Gan ama no naka tɨmbi kuñgun bi-namlakta, endɨ kuñgun taletalen nɨmnat indañmekak.”
23528	MAT 10:42	Sɨndɨ gɨñgɨtnai kosɨ nɨmnat ñɨn endoññan nanin no ka-nandɨwɨt. Nak biañgan ñɨndɨñ sanlet: no en ama wolok kusei ka-daklembi, plap tɨñmɨlak ba tukgot gɨpi mɨlak endok tuan wɨn biañgan Anutulɨ kɨmɨlɨm palmekak.”
23543	MAT 11:15	No en pawañnat endɨ mandana nandɨmbi nandɨ-kɨliñ eukak.”
23547	MAT 11:19	Tɨmbi Amalok Nɨñañ endɨ indambi, nanañ gɨt wain tuk pa nalak, tɨmbi sɨndɨ ñɨndɨñ pa nɨañ, ‘Wɨ kawɨt! Endɨ nanañ gɨt wain tuk nana molom, takis epep ba yom ama not tɨ-semlak!’ Gan amatam Anutulok nanandɨ kleñɨpi kundit kɨndem tañ endɨ nanandɨ wɨn dɨndɨm sɨnɨk tɨmbɨ dakleañ.” Yesulɨ wɨndɨñ eñguk.
23552	MAT 11:24	Wɨndɨñda sanba nandɨwɨt: Anutulɨ amatam sambɨ-danbekak sɨndok kolanjɨlok tambon walɨ Sodom nasilok tambon wɨn makleukak.”
23554	MAT 11:26	Bep, biañgan sɨnɨk, dɨk wɨndɨñ indauptok nandɨñguñ.”
23558	MAT 11:30	Wɨn mɨlap nɨm, wɨn pañgɨtninga n.”
23560	MAT 12:2	Tɨmbi Falisi ama dɨwɨndɨ wɨn kañbi, Yesu nɨmbi eñgɨlɨñ, “Wɨ ka. Gwañgwañgailɨ Sabat pat-nandɨ naindok endɨkñe manda maklembi, kena tañ.”
23566	MAT 12:8	Nekta, Amalok Nɨñañ Anutulɨ nɨ-mukuk endɨ Sabat pat-nandɨ nain wolok molom.”
23570	MAT 12:12	Gan amalɨ loloñ sɨnɨk, sipsip maklelak yañ! Wala tɨmbi Sabat nainnan kundit kɨndem tɨ-semeñ wɨn kɨndem.”
23595	MAT 12:37	Neta, Anutulɨ mandañga kañ-danbi, wolok tuop dɨk ama dɨndɨm ba ama kolan ganbɨ indaukak.”
23596	MAT 12:38	Tɨmbi endɨkñe manda nandɨ-tale ama gɨta Falisi ama endoññan nanin dɨwɨndɨ Yesu nɨñgɨlɨñ, “Endaut, dɨk nandɨ-nɨmbi, kundit engano sɨnɨk no tɨmbɨmbi kanetamɨñ.”
23605	MAT 12:47	Tɨmbi ama nolɨ Yesu nɨmbi eñguk, “Nandɨlañ. Meñga kwayañgai pawan bɨ ipi, dɨkɨta manda e-nandɨ tɨnepi nandañ.”
23608	MAT 12:50	Neta, no en Bepna kunum gɨnañ patak endok man tañgonelakta, endɨ wakan nokok mena, kwayanai, ba witnai biañgan t añ.”
23617	MAT 13:9	No en pawañnat endɨ mandana nandɨmbi nandɨ-kɨliñ eukak.”
23625	MAT 13:17	Nak biañgan sɨnɨk sanba: plofet ama gɨta ama dɨndɨm damañgan kuñgɨlɨñ endɨ nepek sɨndɨ kañ wɨn kanepi nandɨ-koñgom tɨñgɨlɨñ, gan nɨm kañgɨlɨñ, ba manda sɨndɨ nandañ wɨn nandɨnepi nandɨ-koñgom tɨñgɨlɨñ, gan nɨm nandɨñgɨlɨñ.”
23631	MAT 13:23	Mɨnjɨp kwet galk gɨnañ pɨñgɨlɨñ manda wolok kusei wɨn ñɨndɨñ: amalɨ gɨñgɨt manda wɨn nandɨmbi nandɨ-kɨliñ embi, kɨmɨt kle kuañ. Endok bien wɨn 100 ba 60 ba 30 wolok tuop indalak.”
23640	MAT 13:32	Mastat mɨnjɨp wɨn yaya mɨnjɨp tip mɨnam sɨnɨk yañ, gan tawa lambɨlak wolonda yaya walɨ dɨwɨn yapma klembi, komba nomɨk wopum dalak, wala tɨmbi yaya wolok gayam plon monɨktɨ bɨmbi, isɨ tañ.”
23641	MAT 13:33	Yesulɨ yousɨmbi, e-yout manda no ñɨndɨñ enguk, “Kunum Molomdok kaundɨkñe kena wɨn ñɨndɨñ: tam nolɨ kɨmɨlɨ bendɨ lakatgot tɨkembi, plaua kwɨlan wopumgan wakɨt tambanembi, papalem kaumbi, plaua walɨ gɨtɨk bendɨmbi lambɨlak.”
23643	MAT 13:35	Endɨ wɨndɨñ tɨmbɨmbi, plofet ama nolɨ manda ñɨndɨñ eñguk wolok bien inda-dakleñguk, “Nak e-yout mandalɨñgot manda enbi, nanandɨ sembɨn kwet kusei kɨmɨkɨmɨlɨnan nanin pat-ta-bañ wɨn enba dakleutat.”
23644	MAT 13:36	Tɨmbi Yesulɨ amatam kɨmɨn wopum yambɨk bimbi, gwañgwañii gɨt ilan ñañguk. Ña palɨñɨlɨmbi, gwañgwañiilɨ endoñ bɨmbi nɨkañbi eñgɨlɨñ, “Dɨk e-yout manda eñañ wɨn - kli moyen kena gɨnañ lambɨlak - wolok kusei nɨtek? Wɨn nɨnɨmbɨ nandɨna.”
23651	MAT 13:43	Gan amatam Bepsɨlok man tañgoneñgɨlɨñ endɨ kunum gɨnañ lombi, maim duatak wɨndɨñ duapi, indañgan endok kapmainan kuumbi yambɨ-dɨkñeukak. No en pawañnat endɨ mandana nandɨmbi nandɨ-kɨliñ eukak.”
23658	MAT 13:50	jɨmbɨñdok komba kwambɨñ gɨnañ ep kolɨ pɨnekalɨñ. Wandɨñ mano kwɨlɨm tɨmbi, manjɨ sɨ-gɨlɨm danekalɨñ.”
23665	MAT 13:57	Wɨndɨñ eñɨpi, endok mandan ba ep tɨndɨn wala nandum tlal tɨñguk. Tɨmbi Yesulɨ enguk, “Amatam dɨwɨndɨ plofet ama giñgiñgan tɨñmañ, gan enloñ nasii ba noliilɨ wɨndɨñ nɨm tɨñmañ.”
23668	MAT 14:2	kena amañii ñɨndɨñ enguk, “Endɨ Yoane tuk ii-sem en wakan. Kɨmnan nanin mɨlakukta tɨmbi kundit engano tɨmbektok gembɨn wopumgan palmɨlak.”
23669	MAT 14:3	Kusei ñɨndɨñda Elottɨ wɨndɨñ nandɨñmɨñguk: damañgan endɨ enlok kwayañ Filip endok tamɨn Elodia apma tɨkeñguk. Apma tɨkeumbi, Yoanelɨ ñɨndɨñ pa nɨlɨñguk, “Dɨk Elodia tamga tɨkeñguñ wɨn nɨndok endɨkñe manda maklelañ.” Wɨndɨñda Elottɨ eumbi, Yoane tɨke imbi, it kwambɨñ gɨnañ kɨmɨkɨlɨñ.
23673	MAT 14:7	manda ñɨndɨñ e-kwambɨñ dambi nɨñguk, “Biañgan sɨnɨk. Dɨk nepek nola ba nola nan-kautañ wolok tuop gametet.”
23674	MAT 14:8	Wɨndɨñ eumbi, meñloñ ñaumbi, nanandɨ ñɨndɨñ mɨumbi, Elottoñ undane ñambi nɨñguk, “Dɨk eumbi, Yoane tuk ii-sem endok bim dombɨmbi, kumbam jawañ plon kɨmɨpi bɨ namɨt.”
23681	MAT 14:15	Kwet timlala tɨmbɨmbi, gwañgwañiilɨ Yesuloñ bɨmbi nɨñgɨlɨñ, “Kwet kɨlɨm elak. Tɨmbi ñɨn kwet ama nɨmnatnan pakamɨñ, wɨndɨñda dɨk amatam en-mulɨmbi, it kwelan ñambi, nanañjɨ tua nambɨt.”
23682	MAT 14:16	Eumbi enguk, “Nekta ñanelɨñdok eañ? Sɨn nanañ ep towiwɨt.”
23684	MAT 14:18	Eumbi enguk, “Wɨn nokoññan mep bɨwɨt.”
23693	MAT 14:27	Tɨmbi wolongan Yesulɨ enɨ-daklembi eñguk, “Nɨm mɨsɨwɨt, natna bɨlet, walenjɨ busukñewɨn.”
23694	MAT 14:28	Tɨmbi Petlolɨ nɨñguk, “Wopum, biañgan dɨtna bɨlañda, nanbɨmbi, tuk plon yalim dɨkoñan bɨwa.”
23696	MAT 14:30	Ñañɨpi, sasale wopum wɨkukta tuk mɨlakuk wɨn kañbi, mɨsɨmɨsɨ ñakap tuk gɨnañ pɨup tɨmbi, kɨtɨmbi eñguk, “Wopum, nepmɨñ.”
23699	MAT 14:33	Tɨmbi gwañgwa kɨkeñ plon pakɨlɨñ endɨ Yesuloñ mɨlelem tɨmbi nɨñgɨlɨñ, “Biañgan dɨk Anutulok Nɨñañ.”
23704	MAT 15:2	“Nɨtek tɨmbi, gwañgwañgailɨ bep pañniilok telak ñɨn makleañ? Endɨ nanañ nanepi, telak nɨnɨ-daut tɨ-nɨmgɨlɨñ wolok tuop kɨsɨ nɨm wɨlɨpi pa nañ.”
23713	MAT 15:11	Nepek nek ñalɨ ama tɨmbɨmbi, Anutulok dainan dɨndɨm palektok tuop nɨm? Wɨn nepek nanambi, mɨnjɨpnɨ gɨnañ pɨlak walɨ nɨm. Wɨn nepek kolan gɨnañnɨ gɨnañ papi, manɨ plon lambɨ pɨlak walɨ mek ama tɨmbɨ kolalak.”
23716	MAT 15:14	Sɨndɨ yambium patnelɨñ. Ama dautsɨ sipsipmɨn endɨ nosii telak daut semnepi pa tañ. Tɨmbi dai sipsipmɨn nolɨ dai sipsipmɨn no telak daulɨmekta, nɨset tɨpelatkan dɨmat gɨnañ pɨndemɨk.”
23717	MAT 15:15	Tɨmbi Petlolɨ Yesu nɨñguk, “Dɨk e-yout manda manɨlok plon eñañ wolok kusei kɨndem nɨnbɨ dakleutak.”
23722	MAT 15:20	Kundit wandin walɨ mek tɨmbɨmbi, amalɨ Anutulok dainan dɨndɨm patnelɨñdok tuop nɨm. Gan endɨ Falisi amalok ep tɨndɨnjɨ nɨm kɨmɨt klembi, kɨsɨ nɨm wɨlɨpi ep na-tañ walɨ nɨm ep tɨmbɨ kolalak.”
23724	MAT 15:22	Ña tombɨmbi, Kenan tam no kwet wandɨñ kuñguk endɨ endoñ bɨmbi, kɨtɨñmɨ-gɨñgɨnembi nɨñguk, “Wopum, Devittok Komblin, dɨk blan tɨmbi, mandana nandɨ-namɨñ. Yal kolandɨ wembanalok gɨnan gɨnañ pɨumbi, kola-sɨnɨk talak.”
23725	MAT 15:23	Eumbi, Yesulɨ nandɨ-kɨmnembi ñañguk. Tɨmbi gwañgwañiilɨ Yesuloñ bɨmbi nɨ-gɨñgɨnembi eñgɨlɨñ, “Tam walɨ kɨtɨ kɨtɨñɨpi nɨp klelak, wala tɨmbi dɨk kak nɨ-mulɨm ñaun.”
23726	MAT 15:24	Nɨmbɨmbi enguk, “Nak Islael amatam sipsip pait-pakañ wandin endañgot nan-mulɨm bɨ indañgut.”
23727	MAT 15:25	Yesulɨ wɨndɨñ eñguk, gan tam walɨ endoñ bɨmbi, kesɨnan mɨlelem tɨmbi nɨñguk, “Wopum, nep kɨmɨt.”
23728	MAT 15:26	Wɨndɨñ eumbi nɨñguk, “Wembe gwañgwalok nanañjɨ yapma tɨkembi, kamotta emem wɨn tuop nɨm.”
23729	MAT 15:27	Eumbi nɨñguk, “Wopum, wɨn kɨndem elañ, gan molomjɨlɨ nanañ nambɨmbi dɨp pɨlak wɨn kamottɨ wakan pa nañ wɨn.”
23734	MAT 15:32	Yesulɨ gwañgwañii kɨtɨ-semum bɨumbi enguk, “Amatam ñalɨ sandap tɨpet gɨt no nakɨta palɨmbi, nanañjɨ talelak, wala tɨmbi nak blan tɨ-sembi, slak en-mulam ñanelɨñdok nɨm nandɨlet. Nɨm kañbi, telak plon dautsɨ kolɨmbi, katap tɨnelɨñ.”
23742	MAT 16:1	Tɨmbi Falisi gɨt Sadusi ama dɨwɨn Yesuloñ bɨñgɨlɨñ endɨ sɨsoñ tɨñmɨnelɨñdok ñɨndɨñ nɨñgɨlɨñ, “Kunum Molomdok gembɨn pakamlakta wɨn nɨnda daut nɨmeñdok dɨk kundit engano sɨnɨk no tɨmbɨmbi kana.”
23747	MAT 16:6	Tɨmbi Yesulɨ enguk, “Sɨndɨ Falisi gɨta Sadusi endok plaua kɨmɨlɨ bendɨla ka-kɨliñ enekalɨñ.”
23748	MAT 16:7	Wɨndɨñ eumbi, nɨsɨñgan e-nandɨ tɨmbi eñgɨlɨñ, “Plaua nanañ nɨm tɨke-bɨmɨñ wala elak bek.”
23752	MAT 16:11	Nɨtekta tɨmbi, sɨndɨ mandana nɨm nandɨ-dakleañ? Nak plaua nanañla nɨm et, wɨn nak Falisi gɨt Sadusi endok plaua kɨmɨlɨ bendɨla ka-kɨliñ enelɨñdok sanɨt.”
23755	MAT 16:14	Eumbi nɨñgɨlɨñ, “Dɨwɨndɨ Yoane tuk ii-sem eumbi, dɨwɨndɨ plofet Elia nombo indauptok een ip wakan bek eumbi, dɨwɨndɨ plofet Jelemaia ba plofet no damañgan kuñguk en wɨndɨñ pa ganɨañ.”
23757	MAT 16:16	Enɨ-nandumbi, Simon Petlolɨ nɨñguk, “Dɨk Mesia, Anutu kuñgu molom endok Nɨñañ.”
23769	MAT 16:28	Nak biañgan sɨnɨk sanba: ama ñɨ pakañ sɨndok boñgɨpsɨnan nanin dɨwɨndɨ gamañgot kwelan kuñɨlɨmbi, Amalok Nɨñañdɨ amatam yambɨ-dɨkñeuktok bɨ indaumbi kanekalɨñ.”
23773	MAT 17:4	Wɨndɨñ tɨmbɨmbi, Petlolɨ Yesula nɨñguk, “Wopum. Nɨndɨ ñɨ pakamɨñ wɨn kɨndem sɨnɨk. Wala tɨmbi dɨk ñɨndɨñ nandɨwɨñda, nak it jala tɨpet gɨt no kɨndiletet, wɨn no dɨkok, no Moselok, no Elialok.”