Wildebeest analysis examples for:   ote-oteNT   GENERAL_PUNCTUATION    February 25, 2023 at 00:57    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

23233  MAT 1:20  Nuꞌá̱ bi beni gue ya hinda ntha̱tui ngueꞌa̱ bi ba̱di gue ya mi daꞌthiꞌa̱. Pe Ajua̱ bi mɛhna ꞌnará ɛnxɛ pa bi zofo dega tꞌi ne bi ꞌñembabi: Nuꞌi nugue Jose rá tꞌʉꞌi ra nda̱ Davi, oguí beni gui hyɛpʉ. Oguí tsu gui ntha̱tui ra Maria, ngueꞌa̱ nuꞌá̱ daꞌthi pe co rá tsꞌɛdi ra Ma̱ca Nda̱hi.
23240  MAT 2:2  Nepʉ bi ꞌñaniꞌʉ bi ꞌñena: ¿Habʉ de guecua di ꞌbʉi rá nda̱ ya xodyo núꞌa̱ ja guehya xa ꞌmʉi? Ngueꞌa̱ stá hanthe ꞌnara tsø de bøxhyadi y dí pa̱he gue go gueꞌa̱ ꞌnara ntꞌudi gue xa ꞌmʉi ꞌnara nda̱, hangue stá ehehe pa ga nsundaheꞌa̱.
23243  MAT 2:5  Y nuꞌʉ́ bi ꞌñembi: Ma da ꞌmʉi Belé de ra hai Judea, ngueꞌa̱ njabʉ bi ꞌyofo rá ꞌmɛhni Ajua̱ gue bi ꞌñena:
23246  MAT 2:8  Nepʉ bi ꞌñembi: maha Belé, ꞌyohʉ gui ꞌñanihʉ xá hño habʉ di ꞌbʉi ra ba̱tsi, y nu xcrí tsʉhʉ güi penjʉ gui xicaguihʉ pa ga ma ga nsundaga nehe.
23251  MAT 2:13  Nu mi menga ya ba̱di, Ajua̱ bi mɛhna ꞌnará ɛnxɛ pa bi zofo ra Jose dega tꞌi ne bi ꞌñembi: Nangui ne tsixa ra zi ba̱tsi co rá na̱na̱, pøñhʉ yabʉ de guecua. Rí maha ja ra hai Egipto gui ꞌbaꞌtuahʉ ra nda̱ Erode ngueꞌa̱ nuꞌá̱ ma da hyonga ra zi ba̱tsi pa da hyo, y ja bá ꞌbʉhʉni asta hinga xiꞌaꞌi güi penjʉ.
23253  MAT 2:15  Y ja bá ꞌbʉhniꞌʉ asta himbi du ra Erode. Hangue bi nja ngu núꞌa̱ xqui ma̱nga rá ꞌmɛhni Ajua̱ gue Ajua̱ bi ꞌñena: pɛnpa ra noya ma Tꞌʉ pa da bøni de Egipto.
23258  MAT 2:20  Nangui ne tsixa ra zi ba̱tsi co rá na̱na̱ ne rí maha ja ri haihʉ Israel ngueꞌa̱ ya xa du núꞌa̱ toꞌo mi honga ra zi ba̱tsi pa xa hyo hma̱ha̱.
23263  MAT 3:2  Ne mi xipa ya ja̱ꞌi mi ena: Ntsøꞌmhʉ ne ñobrihʉ ngueꞌa̱ ra nda̱ de mahetsꞌi ya ꞌbestho xa ꞌñepʉ pa da nda̱.
23264  MAT 3:3  Nura Xuua go gueꞌa̱ ra ja̱ꞌi xqui ma̱nga ra ba̱di Isaía mayaꞌbʉ gue ma da ꞌñehe, ne bi ꞌñena: ꞌNara ja̱ꞌi ma da ña̱ ntsꞌɛdi ja ra mbonthi ne ma da ꞌñena: Hocuahʉ xá hño rá ꞌñu ra zi Hmu, jua̱nhʉ gatho ya tsꞌacaꞌñu.
23268  MAT 3:7  Y ndunthi ya fariseo ne ya saduceo mi tsøni habʉ mi xiꞌtsate ra Xuua. Nuꞌʉ́ mi tꞌembi gue ya fariseo ne ya saduceo po núꞌa̱ ra jamfri mi pɛꞌtsiꞌʉ. Ora bi hyanda ra Xuua mi tsøniniꞌʉ bi ꞌñembabi: ¡Núꞌahʉ gyá tsꞌoꞌmʉihʉ guí njahʉ ngu ya zate quꞌeña̱! ¿Hanja xcá ehehʉua? ¿Ha guí ne gui ꞌbaꞌtuabihʉ hma̱ha̱ rá cuɛ Ajua̱ xa ꞌñepʉ?
23275  MAT 3:14  Pe ra Xuua himi ne da xiꞌtsa ra Jesu, ne bi ꞌñembi: ¿Ha xcá ehe pa go ga xiꞌtsꞌaꞌi? Nuꞌi go rí ꞌñepi gui xiscagui.
23276  MAT 3:15  Nepʉ ra Jesu bi da̱di bi ꞌñembi: Go da xiscaguigue pa njabʉ ga øꞌtuabihʉ gatho yá hmanda Ajua̱. Nuꞌbʉ́ ra Xuua bi xiꞌtsa ra Jesu.
23278  MAT 3:17  Y bi ntꞌøde ꞌnara noya de mahetsꞌi ne bi ꞌñena: Nuni go guehni ma hma̱ca Tꞌʉ, ne xi dí hopa rá ꞌmʉi.
23281  MAT 4:3  Nepʉ de gueꞌa̱ bi zøni ra tsꞌonda̱hi há mi ꞌbʉiꞌa̱, ne bi mʉdi bi xaxi ne bi ꞌñembabi: ꞌBʉ go gueꞌe rá Tꞌʉꞌi Ajua̱, japa nuya ya do da nthuhme xa̱.
23282  MAT 4:4  Pe nuꞌá̱ bi da̱ti ne bi ꞌñembabi: Xa ntꞌofo ja ra Ma̱ca Tꞌofo gue ra ja̱ꞌi hingue hønsɛ po ra thuhme da ꞌmʉi, gatho núꞌa̱ ma̱ Ajua̱ go gueꞌa̱ umba rá te ra ja̱ꞌi.
23284  MAT 4:6  Ne bi ꞌñembabi: ꞌBʉ xi majua̱ni rá Tꞌʉꞌi Ajua̱, ꞌyɛnga ra sagui pa njaꞌti, ngueꞌa̱ xa ntꞌofo ja ra Ma̱ca Tꞌofo ne ena njaua: Ajua̱ da pɛhna yá ɛnxɛ pa da suꞌaꞌi ne da mipꞌa ri ꞌyɛ pa njabʉ hingui tsamaꞌñʉ ri ua nu xcrí tsønga ja ra hai.
23285  MAT 4:7  Nepʉ ra Jesu bi ꞌñembabiꞌa̱: Xa ntꞌofo nehe ja ra Ma̱ca Tꞌofo: Oguí xaxa Ajua̱ ri Hmu pa gui ꞌñena gue da maxꞌaꞌi.
23287  MAT 4:9  Y bi ꞌñembi: Gatho nuyʉ ya hnini guí handi ga ꞌraꞌi ꞌbʉ gui ndandiña̱hmu ne gui nsundagui.
23288  MAT 4:10  Nepʉ ra Jesu bi ꞌñembi: ꞌUegue de gueque Satá. Xa ntꞌofo ja ra Ma̱ca Tꞌofo gue Ajua̱ ri Hmu go gueꞌa̱ gui nsunda, ne hønsɛꞌa̱ gui pɛpabi.
23295  MAT 4:17  Desde ya paꞌʉ ra Jesu bi mʉdi bi zofo ya ja̱ꞌi ne bi ꞌñembabi: Ntsøꞌmhʉ ne ñobrihʉ ngueꞌa̱ ya xa zøhø ra Nda̱ de mahetsꞌi pa da nda̱.
23297  MAT 4:19  Nepʉ ra Jesu bi zofoꞌʉ ne bi ꞌñembi: ehʉ tɛngaguihʉ y ga uꞌtꞌaꞌihʉ gui mpɛhua̱hʉ dega ja̱ꞌi.
23306  MAT 5:3  Nja̱pi núꞌʉ toꞌo hingui ꞌñetsꞌi ja yá mfeni; núꞌʉ́ go gueꞌʉ ma da ꞌmʉi habʉ ri manda Ajua̱, ne da hña̱niꞌʉ gatho ya ja̱pi núꞌʉ yá mɛti Ajua̱.
23316  MAT 5:13  Nuꞌahʉ guí njahʉ ngu ra u ri cʉqui habʉ tꞌʉꞌtsi, ngueꞌa̱ guí utuahʉ ra hoga ntꞌudi ri miquꞌeihʉ. Ha nuꞌbʉ ra u di otho rá ꞌñu, nuꞌbʉ́ ¿hanja strá cʉhi ꞌbʉ? Nuꞌa̱ ga øthʉ, ga føthʉbʉ pa da netꞌa ya ja̱ꞌi ngueꞌa̱ hinte ri muui.
23349  MAT 5:46  ꞌBʉ grí ma̱dihʉ hønsɛ núꞌʉ toꞌo ri ma̱ꞌahʉ, ne nu maꞌra ya ja̱ꞌi hingrí ma̱dihʉ, hinte ma tha̱ha̱ ma gui hña̱nihʉ. ¿Ha gue hingui øtꞌa njabʉ ya tsꞌoꞌmʉi gá ja̱ꞌi nehe?
23350  MAT 5:47  ꞌBʉ hønsɛ ri cuhʉ guí zɛnguahʉ ne nu maꞌra ya ja̱ꞌi hingui umfʉ ra nzɛngua, ¿te ma hño guí øthʉ ꞌbʉ? ¿Ha gue hingui øtꞌa njabʉ nehe núꞌʉ hingyá gamfri?
23377  MAT 6:26  Hyanthma̱hʉ ya zi tsꞌintsꞌʉ, nuꞌʉ́ hingui potꞌi nixi xofo ni pɛꞌtsa yá ꞌmɛꞌtsi, pe Ajua̱ ra Dada go gueꞌa̱ umbi te da ziꞌʉ. Xihma̱ꞌihʉ, ¿ha gue hingue maꞌna gyá hma̱dihʉ que gueꞌʉ?
23378  MAT 6:27  ¿Toꞌo ꞌna de gueꞌahʉ tsa gui japhʉ maꞌna strá hñetsꞌi ri ndoꞌyohʉ co ri mfenisɛhɛhʉ? Joꞌo ni ꞌna.
23379  MAT 6:28  Nuꞌbʉ́, ¿hanja guí tu ri mʉihʉ ꞌbʉ otho te gui hyehʉ? Hyanthʉ hanja gra nhye ya zi døni ꞌbai ja ra mbonthi y joꞌo toꞌo ri jamasu. Nuꞌʉ́ hindi mpɛfi nixi tu yá mʉi.
23381  MAT 6:30  ꞌBʉ Ajua̱ heta ya døni de ra mbonthi núꞌʉ xá ncꞌamibya pe dixudi ya da ꞌyotꞌi nepʉ da tsꞌa̱tꞌi, xi nuꞌahʉ, ¿hanja hinguí camfrihʉ gue Ajua̱ maꞌna da jamasuꞌihʉ que ya døni?
23382  MAT 6:31  Hangue odi tu ri mʉihʉ gui ꞌñeñhʉ: ¿Te ga tsihʉbya? o ¿te ga hehʉbya?
23388  MAT 7:3  Nuꞌahʉ́ guí ꞌyøhʉ de núꞌa̱ øtꞌa ri miquꞌeihʉ, ¿hanja hingo guí jamasuhʉ núꞌa̱ te guí øtquꞌehʉ? Nuꞌahʉ́ go guí hanthʉ nura tꞌʉca paxi o ja rá da ri miquꞌeihʉ, ¿hanja hingo guí hanthʉ núꞌa̱ ra xɛca za o ja ri dahʉ?
23389  MAT 7:4  ¿Hanja da za gui ꞌñemfʉ ri miquꞌeihʉ: Hoqui ga ha̱pꞌa ra paxi o ja ri da, ꞌbʉ hingo xcá ha̱hʉ ꞌmɛtꞌo núꞌa̱ ra xɛca za o ja ri dahʉ?
23394  MAT 7:9  ¿Toꞌo ꞌna de gueꞌahʉ núꞌahʉ gyá dadahʉ ꞌbʉ ri ba̱tsihʉ da ꞌyaꞌahʉ ꞌnara thuhme y go gui umfʉ ꞌnara do? Joꞌo.
23395  MAT 7:10  ¿O ꞌbʉ da ꞌyaꞌahʉ ꞌnara hua̱ y go gui umfʉ ꞌnara quꞌeña̱? Hina ¿ngue ha̱?
23396  MAT 7:11  Tsatho nuꞌahʉ́ xi gyá tsꞌoꞌmʉihʉ pe guí pa̱hʉ gui umfʉ te da zi xá hño ri ba̱tsihʉ, xihma̱ Ajua̱ ra Dada bí ꞌbʉi mahetsꞌi, ¿ha gue hinda ꞌraꞌahʉ gatho núꞌa̱ xá hño ꞌbʉ gui apabihʉ?
23406  MAT 7:21  ꞌBʉi ndunthi toꞌo engagui: Ma zi Hmuꞌi, ma zi Hmuꞌi, pe nuꞌʉ́ hinda za da yʉtꞌa mahetsꞌi habʉ bí manda Ajua̱ ma Dada ꞌbʉ hinda ꞌyøꞌtua rá pahaꞌa̱.
23407  MAT 7:22  Nu sta zø rá nga̱tsꞌi ra pa ndunthi ma da ꞌñengagui: Ma zi Hmuꞌihe, ma zi Hmuꞌihe, nuje dá xañhe ri noya, ne co ri tsꞌɛdigue dá ɛñhe ya tsꞌonda̱hi, ne co ri tsꞌɛdigue dá øthe ndunthi ya da̱nga ntꞌudi.
23408  MAT 7:23  Pe nuga ma ga tha̱tuabiꞌʉ ne ga embabi: Hinstá pa̱ꞌagahʉ, ꞌuehʉ de gueque núꞌahʉ gyá tsꞌoja̱ꞌihʉ.
23416  MAT 8:2  Ne bi nthɛui ꞌnara ja̱ꞌi mi tsʉ ꞌnara hñeni rá thuhu ra lepra núꞌa̱ tsitꞌatho ra ngø. Nura ja̱ꞌiꞌa̱ bi ndandiña̱hmu ja rá ua ra Jesu ne bi ꞌñembi: Ndada, ꞌbʉ gui nehma̱, da za gui ꞌyøthegui.
23417  MAT 8:3  Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi hñuxa rá ꞌyɛ ne bi ꞌñembi: Ha̱ha̱ dí ne ga øtheꞌi, y ya gá ña̱ni. Y ngu bi uadi bi ma̱nga njabʉ, ꞌbestho bi ña̱ni ra daꞌthi.
23418  MAT 8:4  Nepʉ ra Jesu bi ꞌñembi: Oto xqui ma gui xipi. Rí ma ja ra nija̱ ha̱, pa da hyantꞌa ra macja̱, ne gui unga ri ꞌbaha núꞌa̱ bi ma̱nga ra Moise, pa njabʉ da ba̱di ya ja̱ꞌi gue ya xcá ña̱ni.
23420  MAT 8:6  Y nura nda̱ꞌa̱ bi ba̱ntebi ra Jesu ne bi ꞌñembi: Ndada, ꞌnama ꞌbɛgo bi ntsꞌonate ne hingui tsa da ꞌña̱ni, ne xi tsiꞌti.
23421  MAT 8:7  Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi da̱tuabi ne bi ꞌñembi: Maha, ma ga øthe.
23422  MAT 8:8  Nuꞌbʉ́ nura nda̱ gá soldado bi da̱tui ne bi ꞌñembi: Hina, hiní ꞌñepcagui gui cʉtꞌa mbo ma ngu. Nugui nuꞌa̱ dí pa̱di gue hønsɛ co ri noya gui ma̱, numa ꞌbɛgo da ña̱ni.
23423  MAT 8:9  Ngueꞌa̱ nugui ꞌbʉi toꞌo ri mandagui nehe, pe nequi drí manda. Dí pɛꞌtsa ya soldado ja ma hmanda, y ꞌbʉ ga emba ꞌna de gueꞌʉ: mani, da ma, o ꞌbʉ ga emba maꞌna: ehe, nuꞌá̱ da ꞌñehe. Ha nuꞌbʉ ma ꞌbɛgo ga embi: nuna ꞌbɛfina̱, nuꞌá̱ da mɛfi.
23424  MAT 8:10  Mi ꞌyøde njabʉ ra Jesu xi bi ꞌyø ndunthi ne bi ꞌñembabi núꞌʉ mri dɛni: Majua̱ni dí xiꞌahʉ, nugui hinstá tsʉdi ni ꞌnara me Israel núꞌa̱ xi di ja rá jamfri ngu nura jamfri pɛꞌtsa nuna ꞌñøhøni.
23427  MAT 8:13  Nepʉ ra Jesu bi ꞌñemba ra nda̱ gá soldado: ma ri ngu ngueꞌa̱ nuri jamfri xa muui ndunthi, ne xa njabʉ ngu xcá ne. Y nurá ꞌbɛgo ra nda̱ gá soldado ꞌbestho bi ña̱ni nura oraꞌa̱.
23431  MAT 8:17  Gatho nuya bi ꞌyøtꞌa ra Jesu pa bi nja ngu núꞌa̱ xqui ma̱nga mayaꞌbʉ ra ba̱di Isaía ja ra Ma̱ca Tꞌofo bi ꞌñena: Nuꞌá̱ go gueꞌa̱ bi hña̱ga ma hñenihʉ, ne bi hña̱sca gatho ma ʉguihʉ.
23432  MAT 8:18  Ne ꞌmɛfa bi hyanda ra Jesu ndunthi ya ja̱ꞌi xqui theꞌtsiꞌa̱. Nuꞌbʉ́ nuꞌá̱ bi ꞌñemba yá nxadi: Maha riꞌnandi ra ndehe.
23433  MAT 8:19  Y ante da maꞌʉ, ꞌnara xahnate de ra ley bi joni habʉ mi ꞌbai ra Jesu ne bi ꞌñembabi: Xahnate, nugui dí ne ga tɛnꞌaꞌi pa habʉ gatho gui ma ga ma nehe.
23434  MAT 8:20  Ra Jesu bi da̱tui bi ꞌñembi: Ya haho ja yá hña̱do, ne ya tsꞌintsꞌʉ ja yá ꞌbafi, pe Núꞌa̱ Toꞌo bi e bi Nja̱ꞌi otho ni habʉ da mɛ rá ña̱xu.
23435  MAT 8:21  Nepʉ ꞌna de yá nxadi ra Jesu bi ꞌñembi: Ma zi Hmuꞌi, ꞌraca nsɛqui ga ma ga agui ma dada, nepʉ ga pengui ga tɛnꞌaꞌi.
23436  MAT 8:22  Ra Jesu bi da̱tui bi ꞌñembi: ehe tɛngagui, tsopʉ núꞌʉ xa du go dá ꞌyagui núꞌʉ yá miꞌña̱gamfriui.
23439  MAT 8:25  Nuꞌbʉ́ yá nxadi ꞌbestho bi ma bá atsꞌi ne bi ꞌñembi: Ma zi Hmuꞌihe, ña̱ngaguihe ngueꞌa̱ ya ma da mpʉntsꞌa ra motsa mbo ra dehe.
23440  MAT 8:26  Y nuꞌá̱ bi ꞌñembabiꞌʉ: ¿Pa te guí tsuhʉ? ¿Ha gue otho ri jamfrihʉ? Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi ꞌmai pa bi zʉi ra bʉnthi ne ra ndehe. Y ꞌbestho ra oraꞌa̱ bi ntsaya.
23441  MAT 8:27  Nu mi hyanda njabʉ yá nxadi xi bi ꞌyø ne mi ꞌñémbiꞌʉ: ¡Te ma tsꞌɛdi ha̱ní gue asta ra nda̱hi ne ra dehe øtua rá noya!
23443  MAT 8:29  Nuya ꞌñøhøꞌʉ bi ña̱ ntsꞌɛdi ne bi ꞌñemba ra Jesu: ¿Te guí hongua habʉ dí ꞌbʉhe núꞌi Jesu rá Tꞌʉꞌi Ajua̱? Hingui tsøta ra ora pa gui huatcahe, nuꞌbʉ́ ¿hanja xcá ehe gui xaxcahe?
23445  MAT 8:31  Y ya tsꞌonda̱hi bi ꞌyapa nsɛqui ra Jesu ne bi ꞌñembi: ꞌBʉ ma gui ꞌyɛnje de guecua, ꞌracje nsɛqui ga cʉthe ja nuyʉ ya tsꞌʉdi bí ꞌyoni.
23446  MAT 8:32  Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi ꞌñembi: Ha̱ha̱, rí maha, ja da bá cʉthʉni. Nuꞌbʉ́ ꞌbestho ya tsꞌonda̱hi bi bøni de núꞌʉ yoho ya ꞌñøhø ne bi ma bá cʉtꞌa ja ya tsꞌʉdi. Nepʉ nura oraꞌa̱ gatho ya tsꞌʉdi bi nestꞌihi bi hñøtꞌa ja ꞌnara maꞌye pa bi ma bá zo ja ra ndehe y gatho bi ja̱tꞌi.
23450  MAT 9:2  Mi zønga rá hai bi tsꞌiꞌtsua ꞌnara ꞌñøhø mrá tsꞌonate himi tsa da ꞌña̱ni ne xqui tꞌɛntsꞌa ja ꞌnara ꞌbebo. Y nu mi hyanda ra Jesu gue xi mi ja yá jamfri núꞌʉ ya ja̱ꞌi toꞌo mi ndude ra daꞌthi, nuꞌbʉ́ bi ꞌñembabi ra daꞌthi: Ma zi tꞌʉꞌi, johyabya ngueꞌa̱ ya stá punꞌaꞌi ri tsꞌoqui.
23451  MAT 9:3  Nuꞌbʉ́ nu ꞌraya xahnate de ra ley mi ꞌbʉhni bi mʉdi bi benga ya tsꞌomfeni ne mi ꞌñémbi ꞌna ngu maꞌna: Nuna ꞌñøhøni ri ꞌñetꞌa Ajua̱.
23452  MAT 9:4  Ra Jesu bi ba̱tho núꞌa̱ mi beñꞌʉ y bi ꞌñembabi: ¿Hanja guí beñhʉ núꞌʉ ya tsꞌomfeni de guequi?
23453  MAT 9:5  Pa guequi hinte rá hñei ga pumba yá tsꞌoqui nuna ꞌñøhø nixi pa ga embi: Nangui ne ꞌño.
23454  MAT 9:6  Pe pa gui pa̱hʉ gue Núꞌa̱ Toꞌo e bi Nja̱ꞌi ja rá tsꞌɛdi nuua ja ra ximhai pa da pumba yá tsꞌoqui ya ja̱ꞌi, ma ga øtꞌa njaua pa gui pa̱hʉ. Nepʉ bi ꞌñemba núꞌa̱ ra daꞌthi: Nangui, jʉxa ri mfidi rí ma ri ngu.
23457  MAT 9:9  Nepʉ ra Jesu bi ma de guehni y bi hyanda ꞌnara ꞌñøhø rá thuhu ra Teo mrá ngʉxboja̱ mi hudi ja rá mexa. Y ra Jesu bi ꞌñembabi: ehe tɛngagui. Nepʉ ra Teo ꞌbestho bi ꞌmai ne bi dɛniꞌa̱.
23459  MAT 9:11  Y mi hyanda ya fariseo gue ra Jesu bi hñuhui bi ñuniui ya tsꞌoja̱ꞌi, nuꞌbʉ́ nuya fariseoꞌʉ bi ꞌyambabi yá nxadi ra Jesu ne bi ꞌñembabi: Xi ri xahnatehʉ ¿hanja ri ñuniui gatho nuyʉ ya tsꞌoja̱ꞌi?
23460  MAT 9:12  Nu mi ꞌyøde ra Jesu bi ma̱nga njabʉ ya fariseo, nuꞌbʉ́ bi ꞌñembabi: Nura ja̱ꞌi hinte ma hñeni pɛꞌtsi hingui øtꞌa ra thoni pa ra ꞌñethi, pe nuꞌʉ tóꞌo ri hñeni ha̱, honga ra ꞌñethi.
23461  MAT 9:13  Rí ma gui nxadihʉ pa gui pa̱hʉ te ma̱nga ja ra Ma̱ca Tꞌofo nu habʉ bi ꞌñena Ajua̱: Nugui maꞌna dí ne gui mpɛꞌtsuahʉ ra nthecate ꞌna ngu ꞌna que gui tsincahʉ ya mboꞌni pa gui hyohʉ gui ꞌbahaguihʉ. Nugui hinstuá ehe pa ga zofo ya hoja̱ꞌi, nugui stuá ehe pa ga zofo ya ꞌyøtꞌatsꞌoqui pa da ñobriꞌʉ.
23462  MAT 9:14  Nepʉ de gueꞌa̱ yá nxadi ra Xuua Xiꞌtsate bi ꞌñehe bi ꞌyambabi ra Jesu ne bi ꞌñembabi: ¿Hanja nuje ne ya fariseo dí ayunahe ndunthi ya iꞌqui, ha nuri nxadigue hinhyaꞌmʉ ri ayunaꞌʉ?
23463  MAT 9:15  Y ra Jesu bi ꞌñembi: ꞌBʉ da nja ꞌnara ntha̱ti ne ra na̱vio da mbitabi yá amigo, nuyá amigo rí ꞌñepi da johyaui ra na̱vio ne hinda du yá mʉi. Nehe numa nxadi nja ngu nuyá amigo ra na̱vio. Pe sta zø ra pa ga ma de guecua, nuꞌbʉ́ ha̱, da za da ayuna ma amigo co ya dumʉi.
23466  MAT 9:18  Ngu bi uadi bi ma̱nga njabʉ ra Jesu, bi zøhø habʉ mi ꞌbʉiꞌa̱ ꞌnara nda̱ de ja yá nija̱ ya xodyo, ne bi ndandiña̱hmu ne bi ꞌñembi: e ga xiꞌi gue ja tsꞌʉ rí du ma tꞌixu. Hangue dí ba̱nteꞌi gui ma gui hñuꞌtsua tsꞌʉ ri ꞌyɛ pa da yopa nte.
23469  MAT 9:21  Ngueꞌa̱ mi bensɛ ja rá mfeni nura ꞌbɛhña̱ꞌa̱ ne mi ena: camfri gue ꞌbʉ hønsɛ ga thʉnbabi rá ña̱ni rá he ga ña̱ni ꞌbestho de ma hñeni.
23470  MAT 9:22  Ha ra Jesu bi mpʉntsꞌi bi hyandi ne bi ꞌñembi: Ma zi tꞌixuꞌi, johyabya ngueꞌa̱ co ri jamfri xcá ña̱ni. Y nura ꞌbɛhña̱ ꞌbestho bi ña̱ni ra oraꞌa̱.
23472  MAT 9:24  Y ra Jesu bi ꞌñemba ya ja̱ꞌi: Pøñhʉ tsꞌʉ pa thi. Nura nxutsi a̱ha̱, hingue xa du. Pe ya ja̱ꞌi mi thentho ra Jesu.
23475  MAT 9:27  Nepʉ nu mi ma ra Jesu de guehni, yoho ya goda bi dɛniꞌa̱ ne bi ña̱ ntsꞌɛdiꞌʉ bi ꞌñena: ¡Núꞌi rá Tꞌʉꞌi ra nda̱ Davi, pɛscahe ra nthecate!
23476  MAT 9:28  Pe ra Jesu bi thotho ne bi ma bá cʉtꞌa ja ꞌnara ngu, ha nuya goda bi dɛniꞌa̱ y bi yʉtꞌiꞌʉ nehe. Nepʉ ra Jesu bi ꞌñembabiꞌʉ: ¿Ha guí camfrihʉ gue da za ga øtheꞌihʉ? Nuꞌʉ́ bi ꞌñembi: Ha̱ha̱, Ndada, da za.
23477  MAT 9:29  Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi hñuꞌtsua rá ꞌyɛ ja yá daꞌʉ ne bi ꞌñembi: njabʉ ngu núꞌa̱ xcá camfrihʉ.
23478  MAT 9:30  Y ꞌbestho ra oraꞌa̱ bi xogui yá daꞌʉ. Nepʉ ra Jesu bi hñuꞌmba ra hña̱ ne bi ꞌñembi: Oxqui ma gui ma̱ñhʉ toꞌo bi ꞌyøtheꞌihʉ.
23481  MAT 9:33  Nepʉ ra Jesu bi ꞌyɛmba núꞌa̱ ra tsꞌonda̱hi mi pɛꞌtsa nura gone, ne nuꞌá̱ ꞌbestho bi za bi ña̱. Nuya ja̱ꞌi xi bi ꞌyø, ne mi ꞌñémbiꞌʉ ꞌna ngu maꞌna: Masque nújʉ go guecjʉ rá hniniguihʉ Ajua̱, pe hinhyaꞌmʉ stá hanthʉ ꞌnara ntꞌudi xi ra da̱ngui ngu núꞌa̱ stá hanthʉbya.
23482  MAT 9:34  Pe nuya fariseo bi ꞌñenaꞌʉ: Nuní ha̱npa rá tsꞌɛdi ra nda̱ de ya tsꞌonda̱hi pa ɛnga ya tsꞌonda̱hi.
23485  MAT 9:37  Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi ꞌñembabi yá nxadi: Majua̱ni dí xiꞌahʉ, nuua xi ja ndunthi ra sofo pe joꞌo ya mɛfi.
23491  MAT 10:5  Nuꞌbʉ́ gatho núꞌʉ ꞌrɛtꞌamayoho yá nxadi ra Jesu bi mɛhni ne bi ꞌñembiꞌʉ: Nubyá oxqui ma gui zohʉ núꞌʉ hingyá me Israel, nixi ya me Nsamaria.
23516  MAT 10:30  ¿Xihma̱ꞌihʉ? Nuꞌahʉ maꞌna grí muuihʉ ja rá thandi Ajua̱, ngueꞌa̱ asta nuri sta̱hʉ ꞌmede.
23531  MAT 11:3  ne bi ꞌñembi: ¿Ha go gueꞌi rá ꞌmɛhniꞌi Ajua̱ núꞌa̱ dí tøꞌmhe, o ga tøꞌmhe maꞌna da ꞌñepʉ?
23532  MAT 11:4  Ra Jesu bi da̱di ne bi ꞌñembi: maha gui xiphʉ ra Xuua de núꞌa̱ guí ødehʉ ne núꞌa̱ guí hanthʉ.
23535  MAT 11:7  De mi menga yá nxadi ra Xuua Xiꞌtsate, ra Jesu bi mʉdi bi xipa ya ja̱ꞌi de rá ꞌbɛfi ra Xuua, ne bi ꞌyøꞌtua ya ntꞌani bi ꞌñembabi: Xi de gá maha ja ra mbonthi, ¿te rá ꞌbɛ uá hanthʉni? ¿Ha gue uá hanthʉ ꞌnara ꞌñøhø mi otho rá tsꞌɛdi ꞌñena ꞌnara doxꞌo ri ndudetho ra nda̱hi? Hina ¿ngue ha̱?
23536  MAT 11:8  Nuꞌbʉ́, ¿te rá ꞌbɛ ma uá hanthʉ? ¿Ha gue uá hanthʉ ꞌnara ꞌñøhø xqui hye ꞌraya dutu mahotho? Hina ¿ngue ha̱? Ngueꞌa̱ nuꞌʉ tóꞌo pɛpa ya nda̱ nuua ja ra ximhai, go gueꞌʉ ꞌbʉi ja yá da̱nga ngu ya nda̱ ne go gueꞌʉ ri nhye xi xá hño.
23537  MAT 11:9  Nuꞌbʉ́, ¿te rá ꞌbɛ gá ma uá hanthʉ? ¿Ha gue hingue ꞌnará ꞌmɛhni Ajua̱? Ha̱ha̱, ꞌnará ꞌmɛhni Ajua̱. Y hingue hønsɛ gueꞌa̱ rá ꞌbɛfiꞌa̱.
23544  MAT 11:16  ¿Ngu toꞌo ga hyɛcuabihʉ núꞌʉ ya ja̱ꞌi hingui camfrigui? Nuꞌʉ́ ri nhyɛcuaui ya ba̱tsi núꞌʉ hu ja ra tai ꞌñeni ne pɛꞌmda, ne ri ntsʉhui maꞌra yá miba̱tsiui.
23545  MAT 11:17  Ne embabi: Nuje dá mpɛꞌmdahe ne hingá ne gá neihʉ. Dá maha ja ra ntꞌagui dá nzonihe, pe nuꞌahʉ nixi himbi du ri mʉihʉ. Nuꞌbʉ́ ¿te guí nehʉ? Njabʉtho nehe núꞌʉ ya da̱nga ja̱ꞌibya, núꞌʉ́ ni ꞌnara tꞌøtꞌe hingui ho.
23547  MAT 11:19  Nepʉ ꞌmɛfa de ra Xuua bi zø Núꞌa̱ Toꞌo bi e bi Nja̱ꞌi, nuꞌá̱ ha̱, toꞌoraza ri ñuniui ne ri ntsiui, hangue ya ja̱ꞌi bi ꞌñena: Ndi, nuni ra ꞌñøhø xi ra tsꞌoꞌyo y ra tixfani, xi ri ñuniui ne xi ri ntsiui ya tixfani ne ya tsꞌoja̱ꞌi. Pe nugui dí xiꞌahʉ gue nuya ja̱ꞌi beni njabʉ, hinte yá fa̱diꞌʉ, ngueꞌa̱ ri hnequitho núꞌʉ toꞌo pɛꞌtsa ra mfa̱di, ngueꞌa̱ ri hnequitho ja yá ꞌbɛfi.
23549  MAT 11:21  ¡Huecateꞌihʉ núꞌahʉ gyá menguhʉ Corasí ne gyá me Betsaidahʉ! Ma xi dra castigaꞌihʉ ngueꞌa̱ masque xcá hyanduahʉ rá tsꞌɛdi Ajua̱ pe hinxcá ñobrihʉ de ri tsꞌoquihʉ. ꞌBʉ nuya me Tiro ne ya me Sidó xqui hyanthma̱ha̱ꞌʉ gatho núꞌa̱ xcá hyanthʉbya, núꞌʉ́ xa ntsøꞌma hma̱ha̱ de yá tsꞌoqui, ne xa hñehma̱ꞌʉ dega dumʉi ne xa ncoxa ra ꞌbospi.
23551  MAT 11:23  ¡Huecateꞌihʉ núꞌahʉ gyá menguhʉ Ncapernau! Guí hu ri mʉihʉ gue ra da̱ngui ri nsuhʉ, pe hina, ngueꞌa̱ ma gui nhuatihʉ ngueꞌa̱ hinxcá ñobrihʉ de ri tsꞌoquihʉ. ꞌBʉ nuya me Sodoma xqui hyanthma̱ha̱ nuya ya da̱nga ntꞌudi ngu núꞌa̱ xcá hyanthʉbya, nuꞌbʉ́ hinxra huatihma̱, di jatho núꞌa̱ ra hninihma̱.
23553  MAT 11:25  Nepʉ ra Jesu bi ꞌyapa Ajua̱ rá Dada ne bi ꞌñena: xøcambeniꞌi ma Dadaꞌi núꞌi grá Nda̱ de mahetsꞌi ne de ra ximhai. Dí ꞌraꞌa njama̱di ngueꞌa̱ xcá utua ri noya núꞌʉ toꞌo hingyá ba̱mhya̱, y nuꞌʉ tóꞌo ya ba̱mhya̱ ne ya ꞌñetsꞌi himbi zo yá mfeni.
23555  MAT 11:27  ꞌMɛfa ra Jesu bi ꞌñemba yá nxadi: Ma Dada bi ꞌracagui gatho ra mfa̱di. Joꞌo toꞌo pa̱tca ma mfeni, hønsɛ ma Dada bí ꞌbʉi mahetsꞌi, núꞌá̱ ha̱, go gueꞌa̱ pa̱tca ma mfeni. Nehe joꞌo toꞌo xa ba̱tua rá mfeni ma Dada, hønsɛ nuga ha̱, ngueꞌa̱ go gueque rá Tꞌʉgui, nehe núꞌʉ toꞌo stá huahni, neꞌʉ pa̱tuabi rá mfeni ma Dada ngueꞌa̱ go stá utuabiꞌʉ.
23560  MAT 12:2  Y mi hyanda njabʉ ya fariseo bi ꞌñemba ra Jesu: ¿Hanja øtꞌa njabʉ ri nxadi? Nuyʉ́ hindí ꞌñepi da ꞌyøtꞌa njabʉ núꞌa̱ ra pa dega tsaya.
23561  MAT 12:3  Pe ra Jesu bi da̱tuabiꞌʉ bi ꞌñembi: ¿Ha hinxcá hñeꞌthʉ habʉ ma̱ de núꞌa̱ bi ꞌyøtꞌa ra Davi núꞌbʉ mi tsʉ ra thuhu co núꞌʉ mri ꞌñoui?
23563  MAT 12:5  ¿Ha hinxcá hñeꞌtihʉ nehe ja rá ley ra Moise gue nuya macja̱ di mpɛfi ja ra nda̱nija̱ masque ya pa dega tsaya pe hinte ma tsꞌoqui øtꞌe?
23565  MAT 12:7  Mahyoni gui pa̱hʉ te rí bønga nuya ya noya bi ma̱nga Ajua̱ ma Dada ja ra Ma̱ca Tꞌofo ne bi ꞌñena: Nuga maꞌna dí ne gui mpɛꞌtsuahʉ ra nthecate ꞌna ngu ꞌna que gui tsincahʉ ya mboꞌoni pa gui hyohʉ gui ꞌbahaguihʉ. ꞌBʉ gri pa̱hma̱hʉ te rí bønga nuya ya noya, nuꞌbʉ́ hinxcá ña̱pahma̱hʉ núꞌʉ hinte ma tsꞌoqui tu.
23568  MAT 12:10  Y ja mi ꞌbʉhni ꞌnara ꞌñøhø xqui ꞌyotꞌa ꞌnará ꞌyɛ. Y nuya fariseo mi ꞌbʉhni bi ꞌyamba ra Jesu ne bi ꞌñembi: ¿Ha gue rí ꞌñepi gui ꞌyøthe ꞌnara ja̱ꞌi nura pa dega tsaya? Nuꞌʉ́ mi ambabi njabʉ pa da ña̱pahma̱ꞌa̱.
23569  MAT 12:11  Pe ra Jesu bi ꞌñembabiꞌʉ: ¿Toꞌo ꞌna de gueꞌahʉ gri pɛꞌtshʉ ꞌnara zi dɛti, nepʉ da zo ja ꞌnara oꞌtsi ne hingui hña̱ihʉ ngueꞌa̱ ra pa dega tsaya? Pɛꞌtsi gui hña̱ihʉ.
23570  MAT 12:12  ¿Ha gue hingue maꞌna di muui ꞌnara ja̱ꞌi que ꞌnara dɛti? Hangue mahyoni ga øthʉ ya hoga ꞌbɛfi masque ra pa dega tsaya.
23571  MAT 12:13  Nepʉ ra Jesu bi ꞌñembabi núꞌa̱ ra ꞌñøhø toꞌo xqui ꞌyotꞌa rá ꞌyɛ: Ha̱ua ri ꞌyɛ. Nuꞌbʉ́ nuꞌá̱ bi tʉnga rá ꞌyɛ, nepʉ ꞌbestho bi ña̱ni ne bi gohi ngu mi nja núꞌa̱ maꞌna rá ꞌyɛ.
23581  MAT 12:23  Hangue gatho ya ja̱ꞌi mi ꞌbahni xi bi ꞌyø ne bi ꞌñémbabiꞌʉ ꞌna ngu maꞌna: ¿Ha go guehni rá tꞌʉ ra nda̱ Davi núꞌa̱ toꞌo xqui mɛhni Ajua̱ pa da nda̱ ꞌbʉ?
23582  MAT 12:24  Y nu mi ꞌyøde ya fariseo bi ma̱nga ya ja̱ꞌi njabʉ, nuꞌbʉ́ nuꞌʉ́ bi ꞌñémsɛꞌʉ: Nuní hingue co rá tsꞌɛdisɛ ɛnga ya tsꞌonda̱hi, nuní ha̱npa rá tsꞌɛdi ra Beelsebú núꞌa̱ ra nda̱ de ya tsꞌonda̱hi.
23583  MAT 12:25  Pe ra Jesu bi ba̱tuatho yá mfeniꞌʉ ne bi ꞌñembabi: Nuꞌbʉ ꞌnara hnini da hyegue ne da ntunsɛhɛ, nuꞌbʉ́ da ꞌmɛtho núꞌa̱ xa mɛfiꞌʉ. Ha nuꞌbʉ ꞌnara ꞌmʉi da ntunsɛhɛ, hinda za da ꞌmʉi xá hño, da nhuata ra ꞌmʉi.
23584  MAT 12:26  Xi ra tsꞌonda̱hi, ¿hanja da za da ꞌyɛnga rá mitsꞌonda̱hiui? Hinda za, ngueꞌa̱ nuꞌbʉ njabʉ da ꞌñotho yá tsꞌɛdi ꞌna ngu ꞌna ne da nhuati gatho.
23585  MAT 12:27  Guí eñhʉ gue nuga dí ɛnga ya tsꞌonda̱hi co rá tsꞌɛdi ra nda̱ de ya tsꞌonda̱hi. Xi ri ꞌmɛhnihʉ, ¿con toꞌo rá tsꞌɛdi ɛnga ya tsꞌonda̱hi ꞌbʉ? Go dá xiꞌahʉꞌʉ.
23592  MAT 12:34  Nuꞌahʉ xi gyá tsꞌoꞌmʉihʉ guí njahʉ ngu ya quꞌeña̱ tsate. ¿Hanja da za gui ma̱ñhʉ ya hoga noya ꞌbʉ guí beñhʉ ya tsꞌomfeni? Ngueꞌa̱ núꞌa̱ guí beñhʉ ja ri mfenihʉ go gueꞌa̱ guí ma̱ñhʉ nehe.
23596  MAT 12:38  Nepʉ ꞌraya xahnate de ra ley ne ya fariseo mi ꞌbʉhni bi ꞌñembabi ra Jesu: Xahnate, dí nehe gui ꞌñutcahe ꞌraya ntꞌudi pa ga pa̱he ua xi majua̱ni go xpá mɛñꞌaꞌi Ajua̱.
23597  MAT 12:39  Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi da̱tuabi ne bi ꞌñembi: Nuꞌahʉ́ gyá tsꞌoja̱ꞌihʉ ne gyá ꞌña̱gamfrihʉ hangue guí adihʉ ꞌnara ntꞌudi gui hyanthʉ pa gui camfrihʉ. Pe nuga, hinga ma ga uꞌtꞌaꞌihʉ ni ꞌnara ntꞌudi. Hønsɛ ndaꞌa̱ da tꞌuꞌtꞌahʉ, núꞌa̱ ra ntꞌudi de ra Joná rá ꞌmɛhni Ajua̱.
23601  MAT 12:43  Nepʉ ra Jesu bi ꞌñena: Nuꞌbʉ ꞌnara tsꞌonda̱hi da bønga de ja ꞌnara ja̱ꞌi, nura tsꞌonda̱hiꞌa̱ ꞌyo habʉraza ja ya mbonthi honi hma̱ha̱ habʉ da ꞌmʉi, pe hingui tsʉdi. Nuꞌbʉ́ ma da ma̱nsɛꞌa̱ ne da ꞌñena:
23602  MAT 12:44  Pøde ma ga pengui habʉ dá pøni pa ja ga yopa ꞌbʉhni. Ha nu stí menguiꞌa̱ da zʉdi núꞌa̱ ra ꞌñøhø ne guetꞌatho rá mfeni ngu bi zogui ra tsꞌonda̱hi, nuꞌbʉ́ nja ngu ꞌnara ngu xa ꞌbastꞌi ne xá ntꞌaxi pe hinto ꞌbʉi.
23605  MAT 12:47  Nuꞌbʉ́ ꞌnara ja̱ꞌi bi ꞌñemba ra Jesu: ꞌBacua møte ri na̱na̱ co ri cu hoñꞌi gui ña̱ui ꞌna̱.
23606  MAT 12:48  Pe nura Jesu bi da̱tuabi núꞌa̱ toꞌo bi xipabi njabʉ ne bi ꞌñembi: ¿Toꞌo ma na̱na̱ga, ne toꞌo ma cuga?
23607  MAT 12:49  Nepʉ co rá ꞌyɛ bi ꞌñudi yá nxadi ne bi ꞌñena: Nuya go guehya ma na̱na̱ ne ma cu.
23611  MAT 13:3  Nepʉ bi metuabiꞌʉ ꞌraya ꞌbede pa bi ꞌñutuabi. Nurá mʉdi ra ꞌbede bi mede, bi ma̱ de ꞌnara motꞌi ne bi ꞌñena: ꞌNara motꞌi bi ma da mpotꞌa ja rá hua̱hi.
23618  MAT 13:10  Nepʉ yá nxadi bi joni habʉ mi hudi ra Jesu pa bi ꞌyambabi ne bi ꞌñembabi: ¿Hanja guí zofo ya ja̱ꞌi njabʉ co núꞌʉ ya ꞌbede?
23619  MAT 13:11  Ra Jesu bi da̱tuabiꞌʉ ne bi ꞌñembi: Nuga dí ma̱nga njabʉ ngueꞌa̱ nuyʉ́ hingui tsa da zo yá mfeni núꞌa̱ dí ma̱ de hanja ri nda̱ Ajua̱, núꞌa̱ hinxqui fa̱di maꞌmɛtꞌo. Ngueꞌa̱ nuyʉ́ hinxa tꞌumba ra mfa̱di pa da ba̱di, pe nuꞌahʉ ha̱, xa tꞌaꞌahʉ ra mfa̱di pa gui pa̱hʉ.
23632  MAT 13:24  Nepʉ ra Jesu bi metuabiꞌʉ maꞌna ra ꞌbede ne bi ꞌñembi: Nurá hmanda ra Nda̱ de mahetsꞌi nja ngu ꞌnara motꞌi bi motꞌa ra trigo ja rá hua̱hi.
23635  MAT 13:27  Nepʉ ya ꞌbɛgo bi ma bá ambabi ra mehua̱hi ne bi ꞌñembi: Ndada, ¿ha gue hingo ra trigo gá potꞌa ja ri hua̱hi? ¿Hanja go bi cꞌontsꞌa nehe ꞌraya tsꞌonda̱po?
23636  MAT 13:28  Nuꞌbʉ́ ra mehua̱hi bi da̱tuabi yá ꞌbɛgo bi ꞌñembabi: Za̱i ꞌnama ncontra toꞌo bi motꞌa núꞌʉ ya tsꞌonda̱po. Nuꞌbʉ́ ya ꞌbɛgo bi ꞌñemba ra mehua̱hi: ¿Ha guí ne ga ma ga cꞌʉꞌtshe núꞌʉ ya tsꞌonda̱po?
23637  MAT 13:29  Nuꞌbʉ́ bi da̱di ra mehua̱hi bi ꞌñena: Hina, oxqui ma gui cꞌʉꞌtshʉ ya tsꞌonda̱po, ngueꞌa̱ nuꞌbʉ gui cꞌʉꞌtshʉ ya tsꞌonda̱po, ¿xiꞌbʉ gui cꞌʉꞌtshʉ nehe ra trigo?
23638  MAT 13:30  Hophʉ da te mahyɛgui, cabo gue núꞌa̱ ra pa de ra sofo ga ꞌbɛpa ya xofo da hyɛtsꞌi ꞌmɛtꞌo núꞌʉ ya tsꞌonda̱po, ne da duꞌti pa da tsa̱tꞌi, ha nura trigo da muntsꞌi pa da mɛꞌtsa ja ra troha.
23639  MAT 13:31  Nepʉ ra Jesu bi metuabiꞌʉ maꞌna ra ꞌbede ne bi ꞌñembi: hmanda Ajua̱ mahetsꞌi nja ngu ꞌnara nda dega mostasa núꞌa̱ bi motꞌa ꞌnara ja̱ꞌi ja rá hua̱hi.
23641  MAT 13:33  Nepʉ bi xipa maꞌna ra ꞌbede bi ꞌñembi: Nurá hmanda Ajua̱ mahetsꞌi nja ngu ꞌnara ꞌbɛhña̱ bi hyoca ra thuhme ne bi ꞌyɛntsꞌua ra nzoi núꞌa̱ ri japi da netsꞌi ra thuhme, ne mi ngu ꞌnate kilo ra arina bi mantꞌi, ne masque ꞌna zi tʉqui bi japi, pe bi netsꞌi gatho.
23644  MAT 13:36  Nepʉ ra Jesu bi ꞌñedi ya ja̱ꞌi pa da ma ja yá ngu, y neheꞌa̱ bi ma ja núꞌa̱ ra ngu habʉ mi ꞌbʉi. Nepʉ yá nxadi bi ma bá tsʉdi ne bi ꞌñembabi: Xi da xicje xá hño te rí bønga núꞌa̱ ra ꞌbede de ya tsꞌonda̱po bi føxa ja ra hua̱hi.
23645  MAT 13:37  Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi da̱di ne bi ꞌñembabiꞌʉ: Núꞌa̱ ra mehua̱hi bi motꞌa ra trigo ja rá hua̱hi go gueꞌa̱ Núꞌa̱ Toꞌo bi e bi Nja̱ꞌi.
23659  MAT 13:51  Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi ꞌñembabi yá nxadi: ¿Ha gue xa zo ri mfenihʉ gatho núꞌa̱ stá xiꞌahʉ? Nuꞌbʉ́ nuꞌʉ́ bi da̱tuabi ne bi ꞌñembi: Ha̱ha̱, ma zi Hmuꞌihe.
23660  MAT 13:52  Nuꞌbʉ́ nuꞌá̱ bi ꞌñembabiꞌʉ: hño ꞌbʉ. Nubyá da za gui ꞌñudihʉ hingue hønsɛ núꞌa̱ bi ma̱nga ra Moise ne maꞌra yá ꞌmɛhni Ajua̱, pe nehe da za gui ꞌñudihʉ ma ꞌraꞌyo ntꞌutuate dí uꞌtꞌaꞌihʉ de hanja ri nda̱ Ajua̱, gui njahʉ ngu ꞌnara dada de ꞌnara ngu jʉqui nura ora honi gatho núꞌa̱ te xa mɛꞌtsa mayaꞌbʉ ne ja guehya.
23662  MAT 13:54  Ne bi ma pa ja rá haiꞌa̱, y de mi ꞌbʉhni mi pa ja ra nija̱ de guehni pa mi xahna ya ja̱ꞌi. Y nuꞌʉ́ xi bi ꞌyø ne bi ꞌñena: ¿Habʉ xuá pa̱di núꞌa̱ ra mfa̱di pa̱hni? ¿Ne há xqui ba̱hni ꞌbʉ nuya ya da̱nga ntꞌudi øtꞌe?
23663  MAT 13:55  ¿Ha gue hingo guehni rá tꞌʉ núꞌa̱ ra yaxi? ¿Ha gue hingo guehni rá tꞌʉ ra Maria? ¿Ha gue hingo guehni rá cu ra Cobo ne ra Jose, ne ra Simu ne ra Juda?
23664  MAT 13:56  ¿Ha gue hingyá menguua yá nju nehe? ¿Habʉ xuá ba̱dini gatho núꞌa̱ ma̱ ne gatho núꞌa̱ øtꞌe?
23665  MAT 13:57  Y ya ja̱ꞌi de guehni mi pø yá cuɛ con gueꞌa̱ ne himbi ne bi gamfri. Hangue nura Jesu bi ꞌñembabiꞌʉ: ꞌNará ꞌmɛhni Ajua̱ habʉraza ri ꞌyo ri hnumansu, pe ja rá haisɛ hina, nixi ja rá ngu.
23668  MAT 14:2  Ne bi ꞌñembabi yá mfatsꞌi: Nura ꞌñøhøꞌa̱ go gueꞌa̱ ra Xuua Xiꞌtsate xa yopa nte, hangue pɛꞌtsa ra tsꞌɛdi pa da ꞌyøtꞌa nuya ya ntꞌudi.
23670  MAT 14:4  Ngueꞌa̱ ra Xuua xqui ꞌñemba ra Erode: Hindí ꞌñepi gui ꞌbʉhui ra Erodía.
23674  MAT 14:8  Nuꞌbʉ́ núꞌa̱ ra nxutsi bi ꞌñembabi ra Erode: ne gui ꞌracagui rá ña̱xu ra Xuua Xiꞌtsate ja ꞌnara manza. Gueꞌa̱ bi ꞌyadiꞌa̱ ngueꞌa̱ njabʉ ya xqui xipabi rá na̱na̱ núꞌa̱ ra nxutsi.
23681  MAT 14:15  Y nu mi nde bi joni yá nxadi ra Jesu habʉ mi ꞌbaiꞌa̱ ne bi ꞌñembabi: Pɛhna nuyʉ ya ja̱ꞌi da ma ja ya hnini pa da dai te da zi, ngueꞌa̱ nuua habʉ dí ꞌbʉhʉ go ra mbonthi, ¿te ga umfʉ da ziyʉ? ne ya ꞌyo rí nde nehe.
23682  MAT 14:16  Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi da̱tuabiꞌʉ ne bi ꞌñembi: Hingo mahyoni ga pɛhni da dai te da ziyʉ. Go da umfʉ te da zi.
23683  MAT 14:17  Nuꞌbʉ́ nuya nxadi bi da̱di ne bi ꞌñena: Hønsɛ cʉtꞌa ya thuhme ne yoho ya hua̱ dí ha̱he, hinda uadi pa gathoyʉ.
23684  MAT 14:18  Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi ꞌñembiꞌʉ: ha̱ncahʉua.
23692  MAT 14:26  Ne nu mi hyanda ya nxadi ra Jesu mi ꞌyo maña̱ ja ra dehe, nuꞌʉ́ xi bi ntsu ne bi ꞌñena: ¡Ay! ¡Ndi hyanthʉ ꞌnara pite!
23693  MAT 14:27  Pe ra Jesu ꞌbestho bi ꞌñembabiꞌʉ: Oguí tsuhʉ, go guecagui.
23694  MAT 14:28  Nuꞌbʉ́ ra Pedro bi da̱di ne bi ꞌñembi: Ma zi Hmuꞌi, nuꞌbʉ xi go gueꞌaꞌi, ꞌbɛpcagui ga ꞌyo maña̱ ja ra dehe pa ga mabʉ habʉ guí ꞌyo.
23695  MAT 14:29  Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi ꞌñembabi: ehe ꞌbʉ. Ra Pedro bi ga̱i de ra motsa ne bi mʉdi bi ꞌño maña̱ ja ra dehe pa bi ma hma̱ha̱ habʉ mi ꞌyo ra Jesu.
23696  MAT 14:30  Pe nu mi hyanda ra bʉnthi bi ntsu, nepʉ bi mʉdi bi yʉi ja ra dehe, nuꞌbʉ́ bi mafi ne bi ꞌñena: Ma zi Hmuꞌi, faxcagui pa hinga ja̱tꞌi.
23697  MAT 14:31  Nuꞌbʉ́ ra Jesu ꞌbestho bi mipa rá ꞌyɛ ne bi ꞌñembabi: Xi tsꞌʉtho ri jamfri. ¿Pa te gá ntsu?
23699  MAT 14:33  Ne de ya mi ꞌbʉi mbo ra motsa, ya nxadi bi nsunda ra Jesu, bi ndandiña̱hmu ne bi ꞌñenaꞌʉ: Xi majua̱ni go gueꞌi rá Tꞌʉꞌi Ajua̱.
23704  MAT 15:2  ¿Hanja nuyʉ ri nxadi hingui øtꞌe ngu mi øtꞌa ndu ma xitahʉ? Ngueꞌa̱ nuyʉ́ hingui xʉꞌyɛ ꞌmɛtꞌo pa da ñuni.
23705  MAT 15:3  Y ra Jesu bi da̱tuabiꞌʉ ne bi ꞌñembi: Nequi ma ga anꞌahʉ ꞌnara ntꞌani. ¿Hanja go guí øthʉ núꞌʉ ri nza̱ihʉ ne hingo guí øtuabihʉ yá hmanda Ajua̱?
23706  MAT 15:4  Ngueꞌa̱ Ajua̱ bi manda njaua ne bi ꞌñena: Umba ra tꞌequꞌei ri dada ne ri na̱na̱ ne suꞌʉ. Nehe bi ꞌñena: Nuꞌa̱ tóꞌo da zanga rá dada ne rá na̱na̱, nuꞌá̱ pɛꞌtsi da du.
23707  MAT 15:5  Pe nuꞌahʉ́ guí eñhʉ gue xá hño toꞌo da ꞌñemba rá dada o rá na̱na̱: Ya hinda za ga faxꞌaꞌi, ngueꞌa̱ núꞌa̱ ma stá ꞌraꞌahma̱, ya stá ña̱ꞌtuabi Ajua̱ ga umbi.
23712  MAT 15:10  Nepʉ ra Jesu bi zofo ra hmuntsja̱ꞌi ne bi ꞌñembi: Hñuxhʉ ntꞌøde xá hño ne dá zo ri mfenihʉ núꞌa̱ ma ga xiꞌahʉ:
23714  MAT 15:12  ꞌMɛfa yá nxadi bi joni habʉ mi ꞌbai ra Jesu ne bi ꞌñembi: ¿Ha gue hinguí pa̱di gue xi bi bø yá cuɛ ya fariseo co nuya noya gá ma̱?
23715  MAT 15:13  Pe ra Jesu bi da̱tuabi yá nxadi ne bi ꞌñembi: Gatho núꞌʉ ya nda̱po hingo bi motꞌa numa Dada bí ꞌbʉi mahetsꞌi, ma dra cꞌʉꞌtsi.
23717  MAT 15:15  Ra Pedro bi ꞌyambabi ra Jesu ne bi ꞌñembabi: Xicje te rí bønga núꞌa̱ ra ꞌbede gá ma̱ de hanja ri ntsꞌoca ꞌna.
23718  MAT 15:16  Ra Jesu bi da̱di bi ꞌñembi: ¿Ha gue ni gueꞌahʉ hingui tsoda ri mfenihʉ?
23719  MAT 15:17  ¿Ha hinguí pa̱hʉ gue gatho núꞌa̱ guí tsihʉ rí ma ja ri mʉihʉ ne thoguitho?
23724  MAT 15:22  Ne ja bá nthɛuini ꞌnara ꞌbɛhña̱ mrá me Canaán y himrá me Israel. Mi mafi ne mi ena: Huegagui núꞌi Ndada, rá Tꞌʉꞌi ra nda̱ Davi. ꞌNama tꞌixu pɛꞌtsa ꞌnara tsꞌonda̱hi ne xi ntsꞌɛdi.
23725  MAT 15:23  Pe ra Jesu hinte bi da̱di. Nuꞌbʉ́ ya nxadi bi joni habʉ mi ꞌbai ra Jesu ne bi ba̱ntebi bi ꞌñembi: Pɛhni dá ma, ngueꞌa̱ xi mafiua møte ja ma xʉthahe.
23726  MAT 15:24  Ra Jesu bi da̱di ne bi ꞌñembiꞌʉ: Nuga xpá ꞌbɛncagui hønsɛ pa ga muntsꞌa ya me Israel nja ngu ya zi dɛti xa ꞌmɛdi.
23727  MAT 15:25  Nepʉ núꞌa̱ ra zi ꞌbɛhña̱ bi ndandiña̱hmu ja yá ua ra Jesu ne bi ꞌñembi: Faxcagui, Ndada.
23728  MAT 15:26  Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi da̱tuabi bi ꞌñembi: Hindí ꞌñepi da tha̱mba yá thuhme ya ba̱tsi pa go da tꞌumba ya tsatꞌyo.
23729  MAT 15:27  Nuꞌbʉ́ ra ꞌbɛhña̱ bi da̱di ne bi ꞌñena: Majua̱ni guí ma̱, Ndada, pe nuya tsatꞌyo tsi ya xɛca thuhme núꞌʉ tagui de ja yá mexa yá hmu.
23730  MAT 15:28  Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi da̱di ne bi ꞌñembi: Nuꞌi na̱ná̱, xi ra da̱ngui ri jamfri, dá njabʉ ngu núꞌa̱ xcá ꞌyadi. Nuꞌbʉ́ nurá tꞌixu nura ꞌbɛhña̱ꞌa̱ ꞌbestho bi ña̱ni nura oraꞌa̱.
23734  MAT 15:32  Nepʉ ra Jesu bi zohna yá nxadi ne bi ꞌñembabi: Xi drí hueca nuyʉ ya ja̱ꞌi ngueꞌa̱ pɛꞌtsa hñu pa drí ꞌñohʉ ha hinte xa ziyʉ. Hindí ne da mayʉ co ra thuhu, ngueꞌa̱ xiꞌbʉ da uentꞌa má ꞌñu.
23735  MAT 15:33  Nepʉ yá nxadi bi ꞌñemba ra Jesu: Xi nuua ja ra mbonthi ¿habʉ ga tsʉhʉua ra thuhme pa ga ꞌuiñhʉ gatho nuyʉ ya ja̱ꞌi xi ri ndunthi?
23736  MAT 15:34  Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi ꞌyambabiꞌʉ ne bi ꞌñembi: ¿Hangu ya thuhme guí pɛꞌtshʉ? Nuꞌʉ́ bi da̱di ne bi ꞌñena: Hønda yoto ya thuhme dí pɛꞌtshe ne ꞌraya tꞌʉhua̱.
23743  MAT 16:2  Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi da̱di ne bi ꞌñembiꞌʉ: Nuꞌahʉ ꞌbʉ guí hanthʉ xa thɛnga mahetsꞌi dega nde, nuꞌbʉ́ guí eñhʉ: Xudi ma da hñoga pa.
23744  MAT 16:3  Y nuꞌbʉ guí hanthʉ dega xudi xa thɛnga ya guui, nuꞌbʉ́ guí eñhʉ gue ma da nja ra bʉnthi ꞌye. ꞌNagyá yohmihʉ, ¿hanja go guí pa̱ gui hyanthʉ mahetsꞌi pa gui pa̱hʉ te ꞌbɛ ma da nja hyastho, y hanja hingo guí huxhʉ nguɛnda de ya ntꞌudi núꞌʉ xqui ꞌñehe de mahetsꞌi pa gui pa̱hʉ gue ra Nda̱ de mahetsꞌi ya xa zøhø?
23747  MAT 16:6  Ne ra Jesu bi ꞌñembabiꞌʉ: Jamasuhʉ de yá nzoi ya fariseo ne ya saduceo.
23748  MAT 16:7  Nuꞌbʉ́ nuꞌʉ́ bi ꞌñémsɛꞌʉ ꞌna ngu ꞌna: Nuní bi ma̱nga njabʉ ngueꞌa̱ hindá ha̱hʉ ra thuhme pa ga tsihʉ.
23749  MAT 16:8  Ha nura Jesu bi ba̱di núꞌa̱ mi ma̱ñꞌʉ ne bi ꞌñembabi: Nuꞌahʉ xi tsꞌʉtho ri jamfrihʉ. ¿Hanja guí tu ri mʉihʉ de núꞌa̱ te gui tsihʉ?
23750  MAT 16:9  ¿Hanja hingo tso ri mfenihʉ núꞌa̱ dá xiꞌahʉ? ¿Ha hinguí beñhʉ núꞌʉ cʉtꞌa ya thuhme dá hecuabi núꞌʉ cʉtꞌa ꞌmo ya ꞌñøhø, ne hangu bi bongui xa̱?
23751  MAT 16:10  Nehe ¿ha gue hinguí beñhʉ núꞌʉ má yoto ya thuhme dá hecuabi núꞌʉ má goho ꞌmo ya ꞌñøhø, ne hangu bi bongui xa̱?
23752  MAT 16:11  ¿Hanja hingo bi zo ri mfenihʉ de ra nzoi dá xiꞌahʉ? Hindá xiꞌahʉ de ra thuhme ngu guí beñhʉ. Dá xiꞌahʉ gue gui jamasuhʉ de yá nzoi ya fariseo ne ya saduceo.
23754  MAT 16:13  Mi zøngüi yá nxadi ja ra hai guetbʉ Cesarea de Filipo, ra Jesu bi ꞌyambabiꞌʉ bi ꞌñembi: Xi ya ja̱ꞌi ¿te ma̱ de Núꞌa̱ Toꞌo bi e bi Nja̱ꞌi, toꞌo gueꞌa̱ ena?
23755  MAT 16:14  Nuꞌʉ́ bi da̱di bi ꞌñena: ꞌRa ena gue go gueꞌaꞌi grá Xuua Xiꞌtsate, maꞌra ena gue go gueꞌaꞌi grá ba̱di Elía, ha nu maꞌra ena gue go gueꞌaꞌi grá Jeremía o ꞌna de gue núꞌʉ maꞌra yá ꞌmɛhni Ajua̱.
23756  MAT 16:15  Nepʉ bi yopa ꞌyambabiꞌʉ maꞌnaꞌqui ne bi ꞌñembi: Xiꞌahʉ, ¿toꞌo guí beñhʉ go gueque?
23757  MAT 16:16  Ra Pedro bi da̱di ne bi ꞌñena: Nuꞌi go gueꞌaꞌi grá Cristo núꞌi bá pɛñꞌaꞌi Ajua̱ pa gui nda̱, ne go rá Tꞌʉꞌi Ajua̱ núꞌa̱ te.
23758  MAT 16:17  Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi ꞌñembabi: Nuꞌi Simu rá tꞌʉꞌi ra Joná, xa ja̱pꞌaꞌi ma Dada bí ꞌbʉi mahetsꞌi, ngueꞌa̱ go bi xiꞌasɛhɛꞌa̱ toꞌogui, hingo bi xiꞌaꞌi ꞌnara ja̱ꞌi.
23763  MAT 16:22  Nuꞌbʉ́ ra Pedro bi njʉquiui ra Jesu ꞌnambʉ, ne bi mʉdi bi zʉi ne bi ꞌñembi: Hina, ma zi Hmuꞌi, Ajua̱ hinda ne gui thogui njabʉ.
23764  MAT 16:23  Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi mpʉntsꞌi ne bi ꞌñemba ra Pedro: ¡ꞌUegue de gueque nuꞌi Satá! Ngueꞌa̱ nuꞌi guí ne gui hña̱gagui ga øꞌtua rá paha ma Dada. Nura mfeni guí beni go yá mɛti ya ja̱ꞌi, hingo rá mɛti Ajua̱.
23765  MAT 16:24  Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi ꞌñembabi yá nxadi: Nuꞌa̱ tóꞌo ne da dɛngui pa dua nxadi, hingui tsa da ꞌyøtꞌa rá paha sɛhɛ. Núꞌá̱ mahyoni da ꞌñɛi pa da dɛngagui masque da tho ya ntꞌʉtsate ne ya ꞌbɛtsa.
23767  MAT 16:26  ¿Ne te di muui ꞌnara ja̱ꞌi ꞌbʉ drá mɛti gatho núꞌa̱ te ja ja ra ximhai ne nuꞌá̱ go da ꞌmɛdi? Ngueꞌa̱ ni ꞌna de nuya hñoꞌʉ hinda za da pøhøbi rá te.
23773  MAT 17:4  Nuꞌbʉ́ ra Pedro bi ꞌñembabi ra Jesu: Ma zi Hmuꞌi, xi xá hño ga ꞌbʉhʉua. ꞌBʉ gui nehma̱, ga hoca hñu ya zi ja̱ꞌtsi, ꞌna pa gueꞌe, ꞌna pa ra Moise, ha nu maꞌna pa ra Elía.
23774  MAT 17:5  Y de mi ña̱ ra Pedro bi goꞌmiꞌʉ ꞌnara tꞌaxaguui mri huɛxqui, y nu ja ra guuiꞌa̱ bi ntꞌøde ꞌnara noya bi ꞌñena: Nuni go guehni ma hma̱ca Tꞌʉ, ne xi dí hopa rá ꞌmʉi. ꞌYødehʉ núꞌa̱ da ma̱ni.
23776  MAT 17:7  Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi joni pa bi daniꞌʉ ne bi ꞌñembi: Nanjʉ, oguí tsuhʉ.
23778  MAT 17:9  Ha nu mi ga̱iꞌʉ de ja ra tꞌøhø ra Jesu bi hñuꞌmba ra hña̱ yá nxadi bi ꞌñembi: Oto ma gui xiphʉ de núꞌa̱ gá hyanthʉ bi nja, asta núꞌa̱ ra pa da yopa nte Núꞌa̱ Toꞌo bi e bi Nja̱ꞌi, nuꞌbʉ́ ha̱, gueꞌbʉ gui ma̱ñhʉ.
23779  MAT 17:10  Nuꞌbʉ́ yá nxadi bi ꞌyambabi ne bi ꞌñembi: ¿Hanja enga ya xahnate de ra ley gue ꞌmɛtꞌo ma da ꞌñehe ra Elía ne ꞌmɛfa da ꞌñehe Núꞌa̱ Toꞌo ma da ꞌñe da Nja̱ꞌiua?
23780  MAT 17:11  Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi da̱di: Xi majua̱ni ra Elía ma da ꞌñehe pa da hyocua yá mfeni ya ja̱ꞌi.
23784  MAT 17:15  Ndada, huega ma tꞌʉ ngueꞌa̱ ra ndusɛhɛ ne xi ntsꞌɛdi. Ndunthi ya ꞌmiꞌqui tso ja ra tsibi ne tso ja ra dehe.
23786  MAT 17:17  Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi da̱di ne bi ꞌñena: ¡Nuꞌahʉ ꞌnagyá ꞌña̱gamfrihʉ ne ꞌnagyá tsꞌoja̱ꞌihʉ! ¡Asta haꞌmʉ gui camfrihʉ! ¡Asta haꞌmʉ ma ga tsɛꞌtꞌaꞌihʉ ri ꞌmʉihʉ! Bá tsincahʉua xa̱.
23788  MAT 17:19  ꞌMɛfa ya nxadi bi ña̱sɛui ra Jesu ꞌnambʉ ne bi ꞌñembi: ¿Hanja nuje himbi za dá ɛñhe núꞌa̱ ra tsꞌonda̱hi?
23789  MAT 17:20  Ra Jesu bi da̱di bi ꞌñembi: Ngueꞌa̱ ꞌna tʉqui ri jamfrihʉ. Xi majua̱ni dí xiꞌahʉ gue nuꞌbʉ gri pɛꞌtshma̱hʉ ri jamfrihʉ masque ngu drá nda̱ngui ꞌnara zi nda gá mostasa, nuꞌbʉ́ asta da za gui ꞌñembahma̱hʉ nuna tꞌøhø da mponi de guecua pa rí ma maꞌna lado, y ꞌbestho da mponi de habʉ ja. ꞌBʉ di ja ri jamfrihʉ, da za gui ꞌyøthʉ gatho núꞌa̱ go gui nehʉ.
23791  MAT 17:22  Ne de ya mi ꞌbʉhni ra Jesu nuni Galilea bi ꞌñemba yá nxadi: Núꞌa̱ Toꞌo bi e bi Nja̱ꞌi ma da tꞌɛntꞌua ja yá ꞌyɛ ya ja̱ꞌi,
23793  MAT 17:24  Nu mi zønga ra Jesu co yá nxadi ja ra hnini Ncapernau, núꞌʉ toꞌo mi cobra ra boja̱ de ra nija̱ bi ꞌñe bi ꞌyamba ra Pedro bi ꞌñembi: Xi ri xahnatehʉ, ¿ha gue hingui jutꞌa ra boja̱ pa ra nija̱?
23794  MAT 17:25  Ra Pedro bi da̱di ne bi ꞌñembi: Ha̱ha̱, jutꞌi. Nepʉ ra Jesu co yá nxadi bi yʉtꞌa mbo ra ngu habʉ mi nza̱i mi oxiꞌʉ. Y ra Jesu bi ꞌyambabi ra Pedro bi ꞌñembi: Nuꞌi Pedro, xi núꞌa̱ ra boja̱ ri cobra núꞌʉ ya nda̱ de ya hnini, ¿ha gue go ri cobrabi núꞌʉ ja te yá njaui o núꞌʉ hinte yá njaui?
23795  MAT 17:26  Ra Pedro bi ꞌñembabi ra Jesu: Núꞌʉ hinte yá njaui go gueꞌʉ ri cobrabi. Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi ꞌñembabi ra Pedro: Nuꞌbʉ́ núꞌʉ ja te yá njaui ya nda̱ hingui jutꞌi.
23797  MAT 18:1  Ha nuya paꞌʉ yá nxadi bi ꞌyambabi ra Jesu ne bi ꞌñembi: ¿Toꞌo ma dra da̱ngui nuni mahetsꞌi habʉ bí manda Ajua̱?