23214	MAT 1:1	Nurá mʉdi nuna tꞌofona̱ ma da ma̱ toꞌo gueꞌʉ yá mbøxita ra Jesucristo. ꞌNa de gueꞌʉ ndu ra Davi ne ndu ra Abrá.
23215	MAT 1:2	Ra Abrá bi mɛꞌtsa ꞌnará tꞌʉ rá thuhu ra Isaac, y ra Isaac bi mɛꞌtsa ꞌnará tꞌʉ rá thuhu ra Cobo, y ra Cobo bi mɛꞌtsa ꞌnará tꞌʉ rá thuhu ra Judá co maꞌra yá cu.
23216	MAT 1:3	Ra Judá co rá ꞌbɛhña̱ rá thuhu ra Tamar bi mɛꞌtsa yoho yá tꞌʉ yá thuhu ra Fare ne ra Sara. Y ra Fare bi mɛꞌtsa ꞌnará tꞌʉ rá thuhu ra Esrom, y ra Esrom bi mɛꞌtsa ꞌnará tꞌʉ rá thuhu ra Aram.
23221	MAT 1:8	Y ra Asa bi mɛꞌtsa ꞌnará tꞌʉ rá thuhu ra Josafa, y ra Josafa bi mɛꞌtsa ꞌnará tꞌʉ rá thuhu ra Joram, y ra Joram bi mɛꞌtsa ꞌnará tꞌʉ rá thuhu ra Usía.
23222	MAT 1:9	Y ra Usía bi mɛꞌtsa ꞌnará tꞌʉ rá thuhu ra Jotam, y ra Jotam bi mɛꞌtsa ꞌnará tꞌʉ rá thuhu ra Acás, y ra Acás bi mɛꞌtsa ꞌnará tꞌʉ rá thuhu ra Esequía.
23223	MAT 1:10	Y ra Esequía bi mɛꞌtsa ꞌnará tꞌʉ rá thuhu ra Manase, y ra Manase bi mɛꞌtsa ꞌnará tꞌʉ rá thuhu ra Amón, y ra Amón bi mɛꞌtsa ꞌnará tꞌʉ rá thuhu ra Josía.
23224	MAT 1:11	Y ra Josía bi mɛꞌtsa ꞌnará tꞌʉ rá thuhu ra Jeconía co maꞌra yá cu. Y nuya paꞌʉ mi tsꞌixa ntsꞌa̱hni ya me Israel pa ja ra hnini Babilonia.
23225	MAT 1:12	Ha nuya paꞌʉ ra Jeconía bi mɛꞌtsa ꞌnará tꞌʉ rá thuhu ra Salatiel, y ra Salatiel bi mɛꞌtsa ꞌnará tꞌʉ rá thuhu ra Sorobabel.
23229	MAT 1:16	Y ra Cobo bi mɛꞌtsa ꞌnará tꞌʉ rá thuhu ra Jose núꞌa̱ toꞌo rá da̱me ra Maria. Y ra Maria go gueꞌa̱ rá na̱na̱ ra Jesu núꞌa̱ bi thuꞌmbabi nehe ra Cristo núꞌa̱ rá ꞌmɛhni Ajua̱ pa e da nda̱.
23230	MAT 1:17	Y de gatho yá mbøxita, yá da̱nga xita ne yá xitaꞌa̱, desde ra Abrá asta ra Davi mi ꞌrɛtꞌamagohoꞌʉ. Nepʉ yá mbøxita, yá da̱nga xita ne yá xitaꞌa̱, desde ra Davi asta nu mi tsꞌixa ntsꞌa̱hni ya me Israel pa ja ra hnini Babilonia mi ꞌrɛtꞌamagoho ya xita. Y yá mbøxita, yá da̱nga xita ne yá xitaꞌa̱, desde mi tsꞌixa ntsꞌa̱hni asta bi ꞌmʉi ra Jesucristo mi ꞌrɛtꞌamagoho ya xita.
23231	MAT 1:18	Y nunabya go guehna ra ꞌbede de rá ꞌbʉi ra Jesucristo: Ra Maria xqui tꞌadi pa da ntha̱tui ra Jose, pe himbi ꞌmʉhui ꞌbestho. Nepʉ nuꞌá̱ bi ndaꞌthi co rá tsꞌɛdi rá Ma̱ca Nda̱hi Ajua̱.
23232	MAT 1:19	Pe ra Jose mrá hoja̱ꞌi hangue himbi ne da ꞌbɛtua rá tsa ra Maria co ya ja̱ꞌi, mi ne da hyɛpʉ mantꞌa̱guitho pa ya hinxa ntha̱tuihma̱.
23233	MAT 1:20	Nuꞌá̱ bi beni gue ya hinda ntha̱tui ngueꞌa̱ bi ba̱di gue ya mi daꞌthiꞌa̱. Pe Ajua̱ bi mɛhna ꞌnará ɛnxɛ pa bi zofo dega tꞌi ne bi ꞌñembabi: ―Nuꞌi nugue Jose rá tꞌʉꞌi ra nda̱ Davi, oguí beni gui hyɛpʉ. Oguí tsu gui ntha̱tui ra Maria, ngueꞌa̱ nuꞌá̱ daꞌthi pe co rá tsꞌɛdi ra Ma̱ca Nda̱hi.
23234	MAT 1:21	Nuꞌá̱ ma da mɛꞌtsa ꞌnara zi ba̱tsi, y nura zi ba̱tsiꞌa̱ gui hñuꞌmbabi drá thuhu ra JESU, ngueꞌa̱ go gueꞌa̱ ma da pøhø yá ja̱ꞌi de yá tsꞌoqui.
23237	MAT 1:24	Nepʉ bi nuhu ra Jose, ne bi ntha̱tui ra Maria ngu núꞌa̱ xqui xipa rá ɛnxɛ Ajua̱.
23238	MAT 1:25	Pe himbi hñuxui asta himbi ꞌmʉi rá mʉdi tꞌʉ, ne bi hñuꞌmbabi rá thuhu ra Jesu.
23239	MAT 2:1	Núꞌʉ ya pa mrá nda̱ ra Erode, gueꞌbʉ bi ꞌmʉi ra Jesu ja ra hnini Belé de ra hai Judea. Ne de nuya paꞌʉ ꞌraya hoga ba̱di bi ꞌñehe de yabʉ ya hai ngue mbøxhyadi. Bi ꞌñeheꞌʉ ne bi zøhø ja ra hnini Jerusale.
23241	MAT 2:3	Y nu mi ꞌyøde ra nda̱ Erode njabʉ, xi bi ntsu ne bi du rá mʉi, ne gatho ya me Jerusale bi ntsu nehe, ne bi du yá mʉi.
23243	MAT 2:5	Y nuꞌʉ́ bi ꞌñembi: ―Ma da ꞌmʉi Belé de ra hai Judea, ngueꞌa̱ njabʉ bi ꞌyofo rá ꞌmɛhni Ajua̱ gue bi ꞌñena:
23244	MAT 2:6	Núꞌahʉ gyá menguhʉ Belé de ra hai Judá, maꞌna xa tꞌeꞌtsꞌa ri nsuhʉ de gatho maꞌra ya hnini de ra hai Judá, ngueꞌa̱ de gueꞌahʉ ma da bønga ꞌnara nda̱ núꞌa̱ da supa rá hnini Ajua̱ núꞌa̱ rá thuhu Israel.
23251	MAT 2:13	Nu mi menga ya ba̱di, Ajua̱ bi mɛhna ꞌnará ɛnxɛ pa bi zofo ra Jose dega tꞌi ne bi ꞌñembi: ―Nangui ne tsixa ra zi ba̱tsi co rá na̱na̱, pøñhʉ yabʉ de guecua. Rí maha ja ra hai Egipto gui ꞌbaꞌtuahʉ ra nda̱ Erode ngueꞌa̱ nuꞌá̱ ma da hyonga ra zi ba̱tsi pa da hyo, y ja bá ꞌbʉhʉni asta hinga xiꞌaꞌi güi penjʉ.
23252	MAT 2:14	Nuꞌbʉ́ ra Jose bi nangui ꞌbestho ra xuuiꞌa̱ ne bi zixa ra zi ba̱tsi co rá na̱na̱ pa bi ma Egipto.
23255	MAT 2:17	Y bi njabʉ ngu núꞌa̱ xqui ma̱nga ra Jeremía rá ꞌmɛhni Ajua̱ ne bi ꞌñena:
23257	MAT 2:19	Nepʉ ya de bi du ra Erode, nuꞌbʉ́ Ajua̱ bi mɛhna maꞌnaꞌqui ꞌnará ɛnxɛ pa bi zofo ra Jose dega tꞌi nuni Egipto, ne bi ꞌñembi:
23260	MAT 2:22	Pe ra Jose bi ꞌyøde gue ra Arquelao rá tꞌʉ ra Erode go mrá mpøte de rá ꞌbɛfi rá dada ne bi nda̱ ja ra hai Judea, hangue mi tsu da zøni ja núꞌa̱ ra haiꞌa̱. Nuꞌbʉ́ Ajua̱ bi xipi dega tꞌi gue da ma ja ra hai Galilea.
23261	MAT 2:23	Y bi zøniꞌʉ bi ꞌmʉhni ja ꞌnara hnini rá thuhu Nasare, pa bi njabʉ ngu núꞌa̱ xqui ma̱nga ꞌrayá ꞌmɛhni Ajua̱ gue ra Jesu ma da tꞌembabi gue ra me Nasare.
23262	MAT 3:1	ꞌMɛfa bi mʉdi ra Xuua Xiꞌtsate bi zofo ya ja̱ꞌi ja ꞌnara mbonthi nuni Judea.
23266	MAT 3:5	Y xi mi tsøni ndunthi ya ja̱ꞌi habʉ mi ꞌbʉꞌa̱ pa da ꞌyøde núꞌa̱ mi ma̱ñꞌa̱, nuya me Jerusale ne gatho ya me Judea, ne gatho nuya ja̱ꞌi mi ꞌbʉi ja rá nthetsꞌi ra da̱the Jordá.
23267	MAT 3:6	Nepʉ ra Xuua mi xiꞌtsa ya ja̱ꞌi ja ra da̱the Jordá núꞌʉ mi njua̱ni de yá tsꞌoqui.
23274	MAT 3:13	ꞌMɛfa ra Jesu xqui ꞌñehe de Galilea pa mri ma ja ra da̱the Jordá habʉ mi ꞌbʉ ra Xuua pa da nxisteheꞌa̱.
23275	MAT 3:14	Pe ra Xuua himi ne da xiꞌtsa ra Jesu, ne bi ꞌñembi: ―¿Ha xcá ehe pa go ga xiꞌtsꞌaꞌi? Nuꞌi go rí ꞌñepi gui xiscagui.
23276	MAT 3:15	Nepʉ ra Jesu bi da̱di bi ꞌñembi: ―Go da xiscaguigue pa njabʉ ga øꞌtuabihʉ gatho yá hmanda Ajua̱. Nuꞌbʉ́ ra Xuua bi xiꞌtsa ra Jesu.
23279	MAT 4:1	Nepʉ rá Ma̱ca Nda̱hi Ajua̱ bi zixa ra Jesu ja ra ꞌyoꞌmtha pa ja da nthɛuini ra tsꞌonda̱hi pa da japi hma̱ha̱ da ꞌyøtꞌa ꞌnara tsꞌotꞌøtꞌe.
23280	MAT 4:2	Nuni ja bi beheni ra Jesu hinte bi zi ñote ma pa ne ñote xuui, ne ꞌmɛfa bi zʉ ra thuhu.
23283	MAT 4:5	Nepʉ ra tsꞌonda̱hi bi zixa ra Jesu ja ra ma̱ca hnini Jerusale, ne bi pøꞌtsa maña̱ ja ra nda̱nija̱.
23285	MAT 4:7	Nepʉ ra Jesu bi ꞌñembabiꞌa̱: ―Xa ntꞌofo nehe ja ra Ma̱ca Tꞌofo: “Oguí xaxa Ajua̱ ri Hmu pa gui ꞌñena gue da maxꞌaꞌi.”
23286	MAT 4:8	Nepʉ maꞌnaꞌqui ra tsꞌonda̱hi bi zixa ra Jesu ja ꞌnara tꞌøhø xi mrá hñetsꞌi pa bi yopa xaxi, ne bi ꞌñutuabi gatho ya hnini de rá ngʉni ra ximhai con gatho yá hño núꞌa̱ mi ja.
23288	MAT 4:10	Nepʉ ra Jesu bi ꞌñembi: ―ꞌUegue de gueque Satá. Xa ntꞌofo ja ra Ma̱ca Tꞌofo gue Ajua̱ ri Hmu go gueꞌa̱ gui nsunda, ne hønsɛꞌa̱ gui pɛpabi.
23289	MAT 4:11	Nepʉ ra tsꞌonda̱hi ꞌbestho bi ꞌuegue de ra Jesu, ne bi zø yá ɛnxɛ Ajua̱ bi umbabi te da zi.
23290	MAT 4:12	ꞌMɛfa bi ꞌyøde ra Jesu gue ra Xuua Xiꞌtsate mi ofadi. Nuꞌbʉ́ nuꞌá̱ ꞌbestho bi mengui pa ja ra hai Galilea.
23293	MAT 4:15	De yʉhyadi de ra da̱the Jordá ja jani rá hai ra Sabuló ne rá hai ra Neftalí, ja thohnitho ra ꞌñu rí ma pa ja ra ndehe, ja guehni ra hai Galilea habʉ ꞌbʉi ndunthi ya ja̱ꞌi núꞌʉ hingyá xodyo.
23295	MAT 4:17	Desde ya paꞌʉ ra Jesu bi mʉdi bi zofo ya ja̱ꞌi ne bi ꞌñembabi: ―Ntsøꞌmhʉ ne ñobrihʉ ngueꞌa̱ ya xa zøhø ra Nda̱ de mahetsꞌi pa da nda̱.
23296	MAT 4:18	Y ra Jesu mi ꞌyo ja ra ña̱nga ndehe Galilea y bi hyandi mi ꞌyoni yoho ya ꞌñøhø mri ncu, ꞌna de gueꞌʉ rá thuhu ra Simu núꞌa̱ bi thuꞌmbabi nehe ra Pedro, ha nuꞌa̱ maꞌna rá thuhu ra Andre, núꞌʉ́ mi ɛntꞌa yá xitꞌa̱ ja ra ndehe ngueꞌa̱ myá mɛhua̱.
23297	MAT 4:19	Nepʉ ra Jesu bi zofoꞌʉ ne bi ꞌñembi: ―Bá ehʉ tɛngaguihʉ y ga uꞌtꞌaꞌihʉ gui mpɛhua̱hʉ dega ja̱ꞌi.
23299	MAT 4:21	Y bi ꞌño ꞌna tʉiꞌʉ nepʉ bi hyandi mi ꞌyoni má yoho ya ꞌñøhø mri ncu, ꞌna rá thuhu ra Cobo y nu maꞌna rá thuhu ra Xuua yá tꞌʉ ra Sebedeo, mi o mbo ra motsa co yá dada mi pøꞌta yá xitꞌa̱. De guehni ra Jesu bi zofoꞌʉ.
23300	MAT 4:22	Nepʉ ꞌbestho bi zohniꞌʉ yá motsa ne yá dada ne bi dɛna ra Jesu.
23301	MAT 4:23	Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi ma bá gatꞌi gatho rá ngʉni Galilea y mi cʉtꞌa ja yá nija̱ ya mengu de guehni pa mi xahni, y mi ha̱cuabi gatho nuꞌa̱raza ra hñeni mi pɛꞌtsiꞌʉ, y mi ꞌyo mi zofoꞌʉ mi embi gue ya xqui zøhø ra Nda̱ de mahetsꞌi pa da nda̱.
23303	MAT 4:25	Y ndunthi ya ja̱ꞌi bi dɛna ra Jesu, ya me Galilea, ya me Decapoli, ya me Jerusale, ya me Judea, ne ya me riꞌnandi ra da̱the Jordá.
23304	MAT 5:1	Ha nu mi hyanda ra Jesu gue ndunthi ya ja̱ꞌi mi ꞌñoui, nuꞌbʉ́ nuꞌá̱ bi ꞌuegue de gueꞌʉ ne bi bøxa ja ꞌnara tꞌøhø ne ja bá hudiniꞌa̱. Nepʉ bi zønga yá nxadi ne ja bi muntsꞌiuini.
23305	MAT 5:2	Y ra Jesu bi mʉdi bi xahniꞌʉ ne bi ꞌñembi:
23338	MAT 5:35	nixi po ra ximhai ngueꞌa̱ ja guecua netꞌa Ajua̱, nixi por Jerusale ngueꞌa̱ go gueꞌa̱ rá ma̱ca hnini ra Nda̱ de mahetsꞌi.
23378	MAT 6:27	¿Toꞌo ꞌna de gueꞌahʉ tsa gui japhʉ maꞌna strá hñetsꞌi ri ndoꞌyohʉ co ri mfenisɛhɛhʉ? Joꞌo ni ꞌna.
23394	MAT 7:9	¿Toꞌo ꞌna de gueꞌahʉ núꞌahʉ gyá dadahʉ ꞌbʉ ri ba̱tsihʉ da ꞌyaꞌahʉ ꞌnara thuhme y go gui umfʉ ꞌnara do? Joꞌo.
23400	MAT 7:15	Jamasuhʉ hinda tsꞌocꞌa ri mfenihʉ núꞌʉ ri ꞌñetꞌa mɛfi de Ajua̱, núꞌʉ ma da ꞌñepʉ pa da ne da hyaꞌahʉ, ngueꞌa̱ nuꞌʉ́ ri ꞌñetꞌa hoja̱ꞌi ne ri ꞌyo ngu ya zi dɛti, pe de mbo yá mfeni nja ngu ra dumanthuhu gá miꞌño.
23413	MAT 7:28	Ha nu mi uadi ra Jesu bi ma̱nga nuya ya noya, nuya ja̱ꞌi xi bi ꞌyø ntsꞌɛdi de núꞌa̱ xqui xipabiꞌʉ,
23415	MAT 8:1	Nu mi ga̱i ra Jesu de ja ra tꞌøhø habʉ mi utuate, xi bi dɛna ndunthi ya ja̱ꞌi.
23416	MAT 8:2	Ne bi nthɛui ꞌnara ja̱ꞌi mi tsʉ ꞌnara hñeni rá thuhu ra lepra núꞌa̱ tsitꞌatho ra ngø. Nura ja̱ꞌiꞌa̱ bi ndandiña̱hmu ja rá ua ra Jesu ne bi ꞌñembi: ―Ndada, ꞌbʉ gui nehma̱, da za gui ꞌyøthegui.
23417	MAT 8:3	Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi hñuxa rá ꞌyɛ ne bi ꞌñembi: ―Ha̱ha̱ dí ne ga øtheꞌi, y ya gá ña̱ni. Y ngu bi uadi bi ma̱nga njabʉ, ꞌbestho bi ña̱ni ra daꞌthi.
23418	MAT 8:4	Nepʉ ra Jesu bi ꞌñembi: ―Oto xqui ma gui xipi. Rí ma ja ra nija̱ ha̱, pa da hyantꞌa ra macja̱, ne gui unga ri ꞌbaha núꞌa̱ bi ma̱nga ra Moise, pa njabʉ da ba̱di ya ja̱ꞌi gue ya xcá ña̱ni.
23419	MAT 8:5	Nepʉ ra Jesu bi yʉtꞌi ja ra hnini Ncapernau y ja bi nthɛuini ꞌnara nda̱ gá soldado de ra hai Nroma.
23420	MAT 8:6	Y nura nda̱ꞌa̱ bi ba̱ntebi ra Jesu ne bi ꞌñembi: ―Ndada, ꞌnama ꞌbɛgo bi ntsꞌonate ne hingui tsa da ꞌña̱ni, ne xi tsiꞌti.
23421	MAT 8:7	Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi da̱tuabi ne bi ꞌñembi: ―Maha, ma ga øthe.
23424	MAT 8:10	Mi ꞌyøde njabʉ ra Jesu xi bi ꞌyø ndunthi ne bi ꞌñembabi núꞌʉ mri dɛni: ―Majua̱ni dí xiꞌahʉ, nugui hinstá tsʉdi ni ꞌnara me Israel núꞌa̱ xi di ja rá jamfri ngu nura jamfri pɛꞌtsa nuna ꞌñøhøni.
23427	MAT 8:13	Nepʉ ra Jesu bi ꞌñemba ra nda̱ gá soldado: ―Rí ma ri ngu ngueꞌa̱ nuri jamfri xa muui ndunthi, ne xa njabʉ ngu xcá ne. Y nurá ꞌbɛgo ra nda̱ gá soldado ꞌbestho bi ña̱ni nura oraꞌa̱.
23428	MAT 8:14	ꞌMɛfa de gueꞌa̱ ra Jesu bi ma ja rá ngu ra Pedro, y ja mi ꞌbɛnini rá to ra Pedro mi umba ra nzø.
23429	MAT 8:15	Nepʉ ra Jesu bi hñuꞌtsua rá ꞌyɛ y ꞌbestho bi tsaya ra nzø mi tsʉdi. Nepʉ ꞌbestho bi nangui ra ꞌbɛhña̱ ne bi hyocui te bi ziꞌʉ.
23430	MAT 8:16	Ya de mi putꞌa nde ra Jesu bá tsꞌimpabi ndunthi ya daꞌthi, ꞌra mi pɛꞌtsa ya tsꞌonda̱hi. Y co ꞌnada ra noya bi ma̱ bi ꞌyɛnga núꞌʉ ya tsꞌonda̱hi mi pɛꞌtsiꞌʉ, ne bi ꞌyøthe gatho núꞌʉ toꞌo mi hñeni.
23431	MAT 8:17	Gatho nuya bi ꞌyøtꞌa ra Jesu pa bi nja ngu núꞌa̱ xqui ma̱nga mayaꞌbʉ ra ba̱di Isaía ja ra Ma̱ca Tꞌofo bi ꞌñena: “Nuꞌá̱ go gueꞌa̱ bi hña̱ga ma hñenihʉ, ne bi hña̱sca gatho ma ʉguihʉ.”
23432	MAT 8:18	Ne ꞌmɛfa bi hyanda ra Jesu ndunthi ya ja̱ꞌi xqui theꞌtsiꞌa̱. Nuꞌbʉ́ nuꞌá̱ bi ꞌñemba yá nxadi: ―Maha riꞌnandi ra ndehe.
23433	MAT 8:19	Y ante da maꞌʉ, ꞌnara xahnate de ra ley bi joni habʉ mi ꞌbai ra Jesu ne bi ꞌñembabi: ―Xahnate, nugui dí ne ga tɛnꞌaꞌi pa habʉ gatho gui ma ga ma nehe.
23434	MAT 8:20	Ra Jesu bi da̱tui bi ꞌñembi: ―Ya haho ja yá hña̱do, ne ya tsꞌintsꞌʉ ja yá ꞌbafi, pe Núꞌa̱ Toꞌo bi e bi Nja̱ꞌi otho ni habʉ da mɛ rá ña̱xu.
23435	MAT 8:21	Nepʉ ꞌna de yá nxadi ra Jesu bi ꞌñembi: ―Ma zi Hmuꞌi, ꞌraca nsɛqui ga ma ga agui ma dada, nepʉ ga pengui ga tɛnꞌaꞌi.
23436	MAT 8:22	Ra Jesu bi da̱tui bi ꞌñembi: ―Bá ehe tɛngagui, tsopʉ núꞌʉ xa du go dá ꞌyagui núꞌʉ yá miꞌña̱gamfriui.
23437	MAT 8:23	Nepʉ de gueꞌa̱ ra Jesu bi bøxa ja ra motsa co yá nxadi pa bi ma riꞌnandi ra ndehe.
23438	MAT 8:24	Ne de mi ꞌyoꞌʉ ja ra ndehe mi da̱mfriꞌʉ bi nja ꞌnara da̱nga bʉnthi xi ntsꞌɛdi asta mi ne da pʉntsꞌa ra motsa ne mi tontsꞌa ra dehe pa mbo. Ha nura Jesu mi a̱ha̱.
23440	MAT 8:26	Y nuꞌá̱ bi ꞌñembabiꞌʉ: ―¿Pa te guí tsuhʉ? ¿Ha gue otho ri jamfrihʉ? Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi ꞌmai pa bi zʉi ra bʉnthi ne ra ndehe. Y ꞌbestho ra oraꞌa̱ bi ntsaya.
23442	MAT 8:28	Nepʉ bi zønga ra Jesu riꞌnandi ra ndehe co yá nxadi ja ꞌnara hai rá thuhu Gadara, y ja bi nthɛuini yoho ya ꞌñøhø bi bønga habʉ mi ja ya ntꞌagui. Núꞌʉ ya ꞌñøhøꞌʉ mi pɛꞌtsa ya tsꞌonda̱hi xi xmá ntsꞌo, ha xi mi pite ndunthi, nixi mi tsa to da ꞌranga núꞌa̱ ra ꞌñuꞌa̱ habʉ mi ꞌbʉꞌʉ.
23443	MAT 8:29	Nuya ꞌñøhøꞌʉ bi ña̱ ntsꞌɛdi ne bi ꞌñemba ra Jesu: ―¿Te guí hongua habʉ dí ꞌbʉhe núꞌi Jesu rá Tꞌʉꞌi Ajua̱? Hingui tsøta ra ora pa gui huatcahe, nuꞌbʉ́ ¿hanja xcá ehe gui xaxcahe?
23445	MAT 8:31	Y ya tsꞌonda̱hi bi ꞌyapa nsɛqui ra Jesu ne bi ꞌñembi: ―ꞌBʉ ma gui ꞌyɛnje de guecua, ꞌracje nsɛqui ga cʉthe ja nuyʉ ya tsꞌʉdi bí ꞌyoni.
23446	MAT 8:32	Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi ꞌñembi: ―Ha̱ha̱, rí maha, ja da bá cʉthʉni. Nuꞌbʉ́ ꞌbestho ya tsꞌonda̱hi bi bøni de núꞌʉ yoho ya ꞌñøhø ne bi ma bá cʉtꞌa ja ya tsꞌʉdi. Nepʉ nura oraꞌa̱ gatho ya tsꞌʉdi bi nestꞌihi bi hñøtꞌa ja ꞌnara maꞌye pa bi ma bá zo ja ra ndehe y gatho bi ja̱tꞌi.
23447	MAT 8:33	Y nuya maptsꞌʉdi bi nestꞌihi co ra ntsu asta bi zønga ja ra hnini ne bi xipa ya ja̱ꞌi te bi ꞌyøꞌtua ra Jesu núꞌʉ yoho ya ꞌñøhø xqui ꞌyɛmbabiꞌʉ ya tsꞌonda̱hi.
23448	MAT 8:34	Nuꞌbʉ́ gatho ya mengu de núꞌa̱ ra hniniꞌa̱ bi ma bá cꞌa̱ꞌtsa ra Jesu pa bi ꞌyapa ra favo da ma de guehni pa da ma maꞌna ra hnini.
23449	MAT 9:1	Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi yopa bøxa ja ra motsa ne bi ꞌraxa riꞌnandi ra ndehe pa bi yopa menga ja rá hai.
23450	MAT 9:2	Mi zønga rá hai bi tsꞌiꞌtsua ꞌnara ꞌñøhø mrá tsꞌonate himi tsa da ꞌña̱ni ne xqui tꞌɛntsꞌa ja ꞌnara ꞌbebo. Y nu mi hyanda ra Jesu gue xi mi ja yá jamfri núꞌʉ ya ja̱ꞌi toꞌo mi ndude ra daꞌthi, nuꞌbʉ́ bi ꞌñembabi ra daꞌthi: ―Ma zi tꞌʉꞌi, johyabya ngueꞌa̱ ya stá punꞌaꞌi ri tsꞌoqui.
23452	MAT 9:4	Ra Jesu bi ba̱tho núꞌa̱ mi beñꞌʉ y bi ꞌñembabi: ―¿Hanja guí beñhʉ núꞌʉ ya tsꞌomfeni de guequi?
23457	MAT 9:9	Nepʉ ra Jesu bi ma de guehni y bi hyanda ꞌnara ꞌñøhø rá thuhu ra Teo mrá ngʉxboja̱ mi hudi ja rá mexa. Y ra Jesu bi ꞌñembabi: ―Bá ehe tɛngagui. Nepʉ ra Teo ꞌbestho bi ꞌmai ne bi dɛniꞌa̱.