23214	MAT 1:1	Nurá mʉdi nuna tꞌofona̱ ma da ma̱ toꞌo gueꞌʉ yá mbøxita ra Jesucristo. ꞌNa de gueꞌʉ ndu ra Davi ne ndu ra Abrá.
23217	MAT 1:4	Y ra Aram bi mɛꞌtsa ꞌnará tꞌʉ rá thuhu ra Aminadab, y ra Aminadab bi mɛꞌtsa ꞌnará tꞌʉ rá thuhu ra Naasón, y ra Naasón bi mɛꞌtsa ꞌnará tꞌʉ rá thuhu ra Salmón.
23230	MAT 1:17	Y de gatho yá mbøxita, yá da̱nga xita ne yá xitaꞌa̱, desde ra Abrá asta ra Davi mi ꞌrɛtꞌamagohoꞌʉ. Nepʉ yá mbøxita, yá da̱nga xita ne yá xitaꞌa̱, desde ra Davi asta nu mi tsꞌixa ntsꞌa̱hni ya me Israel pa ja ra hnini Babilonia mi ꞌrɛtꞌamagoho ya xita. Y yá mbøxita, yá da̱nga xita ne yá xitaꞌa̱, desde mi tsꞌixa ntsꞌa̱hni asta bi ꞌmʉi ra Jesucristo mi ꞌrɛtꞌamagoho ya xita.
23231	MAT 1:18	Y nunabya go guehna ra ꞌbede de rá ꞌbʉi ra Jesucristo: Ra Maria xqui tꞌadi pa da ntha̱tui ra Jose, pe himbi ꞌmʉhui ꞌbestho. Nepʉ nuꞌá̱ bi ndaꞌthi co rá tsꞌɛdi rá Ma̱ca Nda̱hi Ajua̱.
23233	MAT 1:20	Nuꞌá̱ bi beni gue ya hinda ntha̱tui ngueꞌa̱ bi ba̱di gue ya mi daꞌthiꞌa̱. Pe Ajua̱ bi mɛhna ꞌnará ɛnxɛ pa bi zofo dega tꞌi ne bi ꞌñembabi: ―Nuꞌi nugue Jose rá tꞌʉꞌi ra nda̱ Davi, oguí beni gui hyɛpʉ. Oguí tsu gui ntha̱tui ra Maria, ngueꞌa̱ nuꞌá̱ daꞌthi pe co rá tsꞌɛdi ra Ma̱ca Nda̱hi.
23234	MAT 1:21	Nuꞌá̱ ma da mɛꞌtsa ꞌnara zi ba̱tsi, y nura zi ba̱tsiꞌa̱ gui hñuꞌmbabi drá thuhu ra JESU, ngueꞌa̱ go gueꞌa̱ ma da pøhø yá ja̱ꞌi de yá tsꞌoqui.
23236	MAT 1:23	ꞌNara nxutsi ma da ndaꞌthi da ꞌmʉ rá ba̱tsi ne da thuꞌmbabi rá thuhu Emanuel. Núꞌa̱ ra thuhuꞌa̱ rí bøni da ꞌñena, Ajua̱ ꞌbʉi con guecjʉ.
23237	MAT 1:24	Nepʉ bi nuhu ra Jose, ne bi ntha̱tui ra Maria ngu núꞌa̱ xqui xipa rá ɛnxɛ Ajua̱.
23239	MAT 2:1	Núꞌʉ ya pa mrá nda̱ ra Erode, gueꞌbʉ bi ꞌmʉi ra Jesu ja ra hnini Belé de ra hai Judea. Ne de nuya paꞌʉ ꞌraya hoga ba̱di bi ꞌñehe de yabʉ ya hai ngue mbøxhyadi. Bi ꞌñeheꞌʉ ne bi zøhø ja ra hnini Jerusale.
23240	MAT 2:2	Nepʉ bi ꞌñaniꞌʉ bi ꞌñena: ―¿Habʉ de guecua di ꞌbʉi rá nda̱ ya xodyo núꞌa̱ ja guehya xa ꞌmʉi? Ngueꞌa̱ stá hanthe ꞌnara tsø de bøxhyadi y dí pa̱he gue go gueꞌa̱ ꞌnara ntꞌudi gue xa ꞌmʉi ꞌnara nda̱, hangue stá ehehe pa ga nsundaheꞌa̱.
23244	MAT 2:6	Núꞌahʉ gyá menguhʉ Belé de ra hai Judá, maꞌna xa tꞌeꞌtsꞌa ri nsuhʉ de gatho maꞌra ya hnini de ra hai Judá, ngueꞌa̱ de gueꞌahʉ ma da bønga ꞌnara nda̱ núꞌa̱ da supa rá hnini Ajua̱ núꞌa̱ rá thuhu Israel.
23245	MAT 2:7	Nuꞌbʉ́ ra Erode bi ña̱sɛui ꞌramatsꞌʉ ya ba̱di ne bi ꞌyambabiꞌʉ haꞌmʉ xqui hyanda ra tsø.
23246	MAT 2:8	Nepʉ bi ꞌñembi: ―Rí maha Belé, ꞌyohʉ gui ꞌñanihʉ xá hño habʉ di ꞌbʉi ra ba̱tsi, y nu xcrí tsʉhʉ güi penjʉ gui xicaguihʉ pa ga ma ga nsundaga nehe.
23247	MAT 2:9	Y nu mi ꞌyøde núꞌa̱ bi ma̱nga ra nda̱, nuꞌʉ́ bi ma. Nepʉ núꞌa̱ ra tsø xqui hyantꞌʉ mbøxhyadi mi ꞌbɛtꞌo de gueꞌʉ mi utua ra ꞌñu asta himbi tsøni habʉ mi ꞌbʉi ra zi ba̱tsi ja bi ꞌmaini ra tsø.
23248	MAT 2:10	Nepʉ ya ba̱di bi hyanda ra tsø bi ꞌmai ja ꞌnara zi ngu, ne xi bi johyaꞌʉ.
23251	MAT 2:13	Nu mi menga ya ba̱di, Ajua̱ bi mɛhna ꞌnará ɛnxɛ pa bi zofo ra Jose dega tꞌi ne bi ꞌñembi: ―Nangui ne tsixa ra zi ba̱tsi co rá na̱na̱, pøñhʉ yabʉ de guecua. Rí maha ja ra hai Egipto gui ꞌbaꞌtuahʉ ra nda̱ Erode ngueꞌa̱ nuꞌá̱ ma da hyonga ra zi ba̱tsi pa da hyo, y ja bá ꞌbʉhʉni asta hinga xiꞌaꞌi güi penjʉ.
23252	MAT 2:14	Nuꞌbʉ́ ra Jose bi nangui ꞌbestho ra xuuiꞌa̱ ne bi zixa ra zi ba̱tsi co rá na̱na̱ pa bi ma Egipto.
23254	MAT 2:16	Nepʉ ra Erode xi bi bø rá cuɛ ntsꞌɛdi ngueꞌa̱ xqui hyatꞌa ya ba̱di. Hangue bi manda da tho gatho ya zi ba̱tsi núꞌʉ mi ꞌbʉi gatho rá ngʉni Belé, núꞌʉ mi pɛꞌtsa yo njɛya pa rí ga̱i, ngueꞌa̱ xqui xipa ya ba̱di gue ya mi pɛꞌtsa ngu yo njɛya de xqui hyanda ra tsø.
23257	MAT 2:19	Nepʉ ya de bi du ra Erode, nuꞌbʉ́ Ajua̱ bi mɛhna maꞌnaꞌqui ꞌnará ɛnxɛ pa bi zofo ra Jose dega tꞌi nuni Egipto, ne bi ꞌñembi:
23258	MAT 2:20	―Nangui ne tsixa ra zi ba̱tsi co rá na̱na̱ ne rí maha ja ri haihʉ Israel ngueꞌa̱ ya xa du núꞌa̱ toꞌo mi honga ra zi ba̱tsi pa xa hyo hma̱ha̱.
23259	MAT 2:21	Nuꞌbʉ́ nuꞌá̱ bi nangui bi zixa ra zi ba̱tsi co rá na̱na̱ y bi mengui pa ja yá hai Israel.
23260	MAT 2:22	Pe ra Jose bi ꞌyøde gue ra Arquelao rá tꞌʉ ra Erode go mrá mpøte de rá ꞌbɛfi rá dada ne bi nda̱ ja ra hai Judea, hangue mi tsu da zøni ja núꞌa̱ ra haiꞌa̱. Nuꞌbʉ́ Ajua̱ bi xipi dega tꞌi gue da ma ja ra hai Galilea.
23261	MAT 2:23	Y bi zøniꞌʉ bi ꞌmʉhni ja ꞌnara hnini rá thuhu Nasare, pa bi njabʉ ngu núꞌa̱ xqui ma̱nga ꞌrayá ꞌmɛhni Ajua̱ gue ra Jesu ma da tꞌembabi gue ra me Nasare.
23263	MAT 3:2	Ne mi xipa ya ja̱ꞌi mi ena: ―Ntsøꞌmhʉ ne ñobrihʉ ngueꞌa̱ ra nda̱ de mahetsꞌi ya ꞌbestho xa ꞌñepʉ pa da nda̱.
23264	MAT 3:3	Nura Xuua go gueꞌa̱ ra ja̱ꞌi xqui ma̱nga ra ba̱di Isaía mayaꞌbʉ gue ma da ꞌñehe, ne bi ꞌñena: ꞌNara ja̱ꞌi ma da ña̱ ntsꞌɛdi ja ra mbonthi ne ma da ꞌñena: “Hocuahʉ xá hño rá ꞌñu ra zi Hmu, jua̱nhʉ gatho ya tsꞌacaꞌñu.”
23267	MAT 3:6	Nepʉ ra Xuua mi xiꞌtsa ya ja̱ꞌi ja ra da̱the Jordá núꞌʉ mi njua̱ni de yá tsꞌoqui.
23268	MAT 3:7	Y ndunthi ya fariseo ne ya saduceo mi tsøni habʉ mi xiꞌtsate ra Xuua. Nuꞌʉ́ mi tꞌembi gue ya fariseo ne ya saduceo po núꞌa̱ ra jamfri mi pɛꞌtsiꞌʉ. Ora bi hyanda ra Xuua mi tsøniniꞌʉ bi ꞌñembabi: ―¡Núꞌahʉ gyá tsꞌoꞌmʉihʉ guí njahʉ ngu ya zate quꞌeña̱! ¿Hanja xcá ehehʉua? ¿Ha guí ne gui ꞌbaꞌtuabihʉ hma̱ha̱ rá cuɛ Ajua̱ xa ꞌñepʉ?
23270	MAT 3:9	Ogrí ꞌñetsꞌihʉ gui ꞌñeñhʉ gue ngueꞌa̱ yá tꞌʉꞌaꞌihʉ ra Abrá hinda ma da zʉꞌahʉ rá cuɛ Ajua̱. Ngueꞌa̱ nuga dí xiꞌahʉ gue Ajua̱ tsa da ꞌyøtꞌe asta nuya ya do nehe da nja̱ꞌi y da ntꞌʉ de ra Abrá.
23272	MAT 3:11	Nuga dí xiꞌtsꞌaꞌihʉ co ra dehe ngueꞌa̱ ya gá ntsøꞌmhʉ de ri tsꞌoquihʉ, pe xa ꞌñepʉ maꞌna bra ꞌbɛfa de gueque núꞌa̱ toꞌo ma da xiꞌtsꞌaꞌihʉ co ra Ma̱ca Nda̱hi núꞌa̱ ma da ꞌmʉi ja ri corasohʉ ne xi di ja rá tsꞌɛdi ngu ra tsibi. Núꞌa̱ bra ꞌbɛfa de guecagui xi maꞌna ja rá tsꞌɛdi y hindí ꞌñepcagui nixi ga ha̱ꞌtsuabi yá thiza.
23275	MAT 3:14	Pe ra Xuua himi ne da xiꞌtsa ra Jesu, ne bi ꞌñembi: ―¿Ha xcá ehe pa go ga xiꞌtsꞌaꞌi? Nuꞌi go rí ꞌñepi gui xiscagui.
23276	MAT 3:15	Nepʉ ra Jesu bi da̱di bi ꞌñembi: ―Go da xiscaguigue pa njabʉ ga øꞌtuabihʉ gatho yá hmanda Ajua̱. Nuꞌbʉ́ ra Xuua bi xiꞌtsa ra Jesu.
23277	MAT 3:16	Y nu mi uadi bi nxistehe, bi bøtsꞌe de ja ra dehe, nepʉ bi xogui mahetsꞌi ne bi hyanda rá Ma̱ca Nda̱hi Ajua̱ bá ca̱i ngu ꞌnara zi domitsu ne bi ꞌñe bi zøhø ja gueꞌa̱.
23278	MAT 3:17	Y bi ntꞌøde ꞌnara noya de mahetsꞌi ne bi ꞌñena: ―Nuni go guehni ma hma̱ca Tꞌʉ, ne xi dí hopa rá ꞌmʉi.
23279	MAT 4:1	Nepʉ rá Ma̱ca Nda̱hi Ajua̱ bi zixa ra Jesu ja ra ꞌyoꞌmtha pa ja da nthɛuini ra tsꞌonda̱hi pa da japi hma̱ha̱ da ꞌyøtꞌa ꞌnara tsꞌotꞌøtꞌe.
23280	MAT 4:2	Nuni ja bi beheni ra Jesu hinte bi zi ñote ma pa ne ñote xuui, ne ꞌmɛfa bi zʉ ra thuhu.
23281	MAT 4:3	Nepʉ de gueꞌa̱ bi zøni ra tsꞌonda̱hi há mi ꞌbʉiꞌa̱, ne bi mʉdi bi xaxi ne bi ꞌñembabi: ―ꞌBʉ go gueꞌe rá Tꞌʉꞌi Ajua̱, japa nuya ya do da nthuhme xa̱.
23283	MAT 4:5	Nepʉ ra tsꞌonda̱hi bi zixa ra Jesu ja ra ma̱ca hnini Jerusale, ne bi pøꞌtsa maña̱ ja ra nda̱nija̱.
23284	MAT 4:6	Ne bi ꞌñembabi: ―ꞌBʉ xi majua̱ni rá Tꞌʉꞌi Ajua̱, ꞌyɛnga ra sagui pa njaꞌti, ngueꞌa̱ xa ntꞌofo ja ra Ma̱ca Tꞌofo ne ena njaua: Ajua̱ da pɛhna yá ɛnxɛ pa da suꞌaꞌi ne da mipꞌa ri ꞌyɛ pa njabʉ hingui tsamaꞌñʉ ri ua nu xcrí tsønga ja ra hai.
23285	MAT 4:7	Nepʉ ra Jesu bi ꞌñembabiꞌa̱: ―Xa ntꞌofo nehe ja ra Ma̱ca Tꞌofo: “Oguí xaxa Ajua̱ ri Hmu pa gui ꞌñena gue da maxꞌaꞌi.”
23286	MAT 4:8	Nepʉ maꞌnaꞌqui ra tsꞌonda̱hi bi zixa ra Jesu ja ꞌnara tꞌøhø xi mrá hñetsꞌi pa bi yopa xaxi, ne bi ꞌñutuabi gatho ya hnini de rá ngʉni ra ximhai con gatho yá hño núꞌa̱ mi ja.
23288	MAT 4:10	Nepʉ ra Jesu bi ꞌñembi: ―ꞌUegue de gueque Satá. Xa ntꞌofo ja ra Ma̱ca Tꞌofo gue Ajua̱ ri Hmu go gueꞌa̱ gui nsunda, ne hønsɛꞌa̱ gui pɛpabi.
23289	MAT 4:11	Nepʉ ra tsꞌonda̱hi ꞌbestho bi ꞌuegue de ra Jesu, ne bi zø yá ɛnxɛ Ajua̱ bi umbabi te da zi.
23290	MAT 4:12	ꞌMɛfa bi ꞌyøde ra Jesu gue ra Xuua Xiꞌtsate mi ofadi. Nuꞌbʉ́ nuꞌá̱ ꞌbestho bi mengui pa ja ra hai Galilea.
23291	MAT 4:13	Y ja bá ꞌbʉhni ja ra hnini Nasare. Nepʉ de guehni bi ma bá ꞌbʉ Ncapernau guetbʉ ja rá ña̱ni ra ndehe habʉ mi ja yá hai ra Sabuló ne ra Neftalí.
23293	MAT 4:15	De yʉhyadi de ra da̱the Jordá ja jani rá hai ra Sabuló ne rá hai ra Neftalí, ja thohnitho ra ꞌñu rí ma pa ja ra ndehe, ja guehni ra hai Galilea habʉ ꞌbʉi ndunthi ya ja̱ꞌi núꞌʉ hingyá xodyo.
23294	MAT 4:16	Y nuya mengu de núꞌa̱ ra haiꞌa̱ xqui ꞌmɛdi hma̱ha̱ ja ꞌnara da̱nga ꞌbɛxuui, pe nubyá ha̱, ya bi nja ra hyatsꞌi ja núꞌa̱ ra haiꞌa̱. Njabʉ gueꞌa̱ xqui ma̱nga ra ba̱di Isaía.
23295	MAT 4:17	Desde ya paꞌʉ ra Jesu bi mʉdi bi zofo ya ja̱ꞌi ne bi ꞌñembabi: ―Ntsøꞌmhʉ ne ñobrihʉ ngueꞌa̱ ya xa zøhø ra Nda̱ de mahetsꞌi pa da nda̱.
23297	MAT 4:19	Nepʉ ra Jesu bi zofoꞌʉ ne bi ꞌñembi: ―Bá ehʉ tɛngaguihʉ y ga uꞌtꞌaꞌihʉ gui mpɛhua̱hʉ dega ja̱ꞌi.
23298	MAT 4:20	Nuꞌbʉ́ ꞌbestho nuꞌʉ́ bi zopʉ yá xitꞌa̱ nepʉ bi dɛni.
23300	MAT 4:22	Nepʉ ꞌbestho bi zohniꞌʉ yá motsa ne yá dada ne bi dɛna ra Jesu.
23301	MAT 4:23	Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi ma bá gatꞌi gatho rá ngʉni Galilea y mi cʉtꞌa ja yá nija̱ ya mengu de guehni pa mi xahni, y mi ha̱cuabi gatho nuꞌa̱raza ra hñeni mi pɛꞌtsiꞌʉ, y mi ꞌyo mi zofoꞌʉ mi embi gue ya xqui zøhø ra Nda̱ de mahetsꞌi pa da nda̱.
23304	MAT 5:1	Ha nu mi hyanda ra Jesu gue ndunthi ya ja̱ꞌi mi ꞌñoui, nuꞌbʉ́ nuꞌá̱ bi ꞌuegue de gueꞌʉ ne bi bøxa ja ꞌnara tꞌøhø ne ja bá hudiniꞌa̱. Nepʉ bi zønga yá nxadi ne ja bi muntsꞌiuini.
23306	MAT 5:3	―Nja̱pi núꞌʉ toꞌo hingui ꞌñetsꞌi ja yá mfeni; núꞌʉ́ go gueꞌʉ ma da ꞌmʉi habʉ ri manda Ajua̱, ne da hña̱niꞌʉ gatho ya ja̱pi núꞌʉ yá mɛti Ajua̱.
23307	MAT 5:4	Nja̱pi núꞌʉ toꞌo tu yá mʉi; núꞌʉ́ go gueꞌʉ ma da thuꞌmba yá mʉi.
23308	MAT 5:5	Nja̱pi núꞌʉ toꞌo tsɛtatho gatho núꞌa̱ te epabi; núꞌʉ́ go gueꞌʉ ma da tꞌumbabi ra ximhai pa go dyá mɛtiꞌʉ.
23309	MAT 5:6	Nja̱pi núꞌʉ toꞌo ne da ꞌyøtꞌe núꞌa̱ xá hño con gatho yá mʉi; núꞌʉ́ go gueꞌʉ da umba Ajua̱ ngu núꞌa̱ neꞌʉ.
23310	MAT 5:7	Nja̱pi núꞌʉ toꞌo ja yá nthecate; núꞌʉ́ ma da zʉtua rá nthecate Ajua̱ nehe.
23311	MAT 5:8	Nja̱pi núꞌʉ toꞌo xá ntꞌaxi yá mfeni; núꞌʉ́ ma da hyanda Ajua̱.
23312	MAT 5:9	Nja̱pi núꞌʉ toꞌo utua yá miquꞌeiui hanja da ꞌmʉi te rá entho; núꞌʉ́ go gueꞌʉ ma da thuꞌmbabi dyá ba̱tsi Ajua̱.
23313	MAT 5:10	Nja̱pi núꞌʉ toꞌo thogui ya ntꞌʉtsate ngueꞌa̱ øtꞌe núꞌa̱ xá hño; núꞌʉ́ go gueꞌʉ ma da ꞌmʉi habʉ ri manda Ajua̱, ne da hña̱niꞌʉ gatho ya ja̱pi núꞌʉ yá mɛti Ajua̱.
23315	MAT 5:12	Xi da johyahʉ ngueꞌa̱ Ajua̱ ma da ꞌraꞌahʉ ꞌnara da̱nga tha̱ha̱ nuni mahetsꞌi. Njabʉ nehe bi tꞌʉtsa yá ꞌmɛhni Ajua̱ núꞌʉ mi ꞌbʉi ante de gueꞌahʉ.
23316	MAT 5:13	Nuꞌahʉ guí njahʉ ngu ra u ri cʉqui habʉ tꞌʉꞌtsi, ngueꞌa̱ guí utuahʉ ra hoga ntꞌudi ri miquꞌeihʉ. Ha nuꞌbʉ ra u di otho rá ꞌñu, nuꞌbʉ́ ¿hanja strá cʉhi ꞌbʉ? Nuꞌa̱ ga øthʉ, ga føthʉbʉ pa da netꞌa ya ja̱ꞌi ngueꞌa̱ hinte ri muui.
23317	MAT 5:14	Nuꞌahʉ guí njahʉ ngu ꞌnara ñotꞌi grí yoꞌtuahʉ ri miquꞌeihʉ. Nja ngu ꞌnara hnini bí tø maña̱ de ꞌnara tꞌøhø hinda za da tꞌa̱gui, njabʉ nuꞌahʉ nehe, hinda za gui ꞌña̱guihʉ ra hogaꞌmʉi.
23318	MAT 5:15	Nehe ꞌbʉ ga tsøguehʉ ꞌnara ñotꞌi ne ga coꞌmhʉ co ꞌnara caho, nuꞌbʉ́ hinte da yotꞌi. Pe nuꞌbʉ ga tøtehʉ habʉ ga tøtehʉ, nuꞌbʉ́ ha̱, da yotꞌi gatho mbo ra ngu.
23319	MAT 5:16	Nehe njahʉbʉ gui udihʉ ꞌnara hogaꞌmʉi ja yá thandi ri miquꞌeihʉ pa da hyantꞌa ri hogaꞌmʉihʉ, ne njabʉ nuꞌʉ́ da nsunda Ajua̱ ra Dada núꞌa̱ bí ꞌbʉi mahetsꞌi.
23320	MAT 5:17	Oguí beñhʉ gue stá ehe pa ga huata ra ley núꞌa̱ bi zogui ra Moise, nixi pa ga huata núꞌa̱ bi ꞌyofo maꞌra yá ꞌmɛhni Ajua̱ ma Dada. Nuga stá ehe pa ga øtꞌe gatho núꞌa̱ bi ꞌyofoꞌʉ, ne pa ga xiꞌahʉ te rí bønga núꞌa̱ bi ꞌyofoꞌʉ.
23322	MAT 5:19	Nuꞌa̱ tóꞌo hinda ꞌyøtꞌa gatho nuya hmanda ma̱nga ra Ma̱ca Tꞌofo, masque núꞌʉ xi ya tꞌʉca hmanda, ne njabʉ nehe da ꞌñutua maꞌra ya ja̱ꞌi pa hinda ꞌyøtꞌe, núꞌa̱ ra ja̱ꞌiꞌa̱ hinte ma da muui ja rá hmanda Ajua̱. Pe nuꞌa̱ tóꞌo da ꞌyøtꞌa gatho nuya ya hmanda ne njabʉ da ꞌñutua maꞌra ya ja̱ꞌi pa da ꞌyøtꞌe, núꞌa̱ ra ja̱ꞌiꞌa̱ ma da muui ja rá hmanda Ajua̱.
23325	MAT 5:22	Pe nuga dí xiꞌahʉ gue nuꞌa̱ tóꞌo da bø rá cuɛ co rá miquꞌeiui, núꞌá̱ ya bi duxa ra tsꞌoqui ne pɛꞌtsi te da da̱di. Ne nuꞌa̱ tóꞌo da zanga rá miquꞌeiui ne da ꞌñembi gue ra ꞌbɛmfeni, núꞌá̱ ya bi duxa ra tsꞌoqui ne pɛꞌtsi te da da̱di ja ra tsꞌʉtbi. Y nuꞌa̱ tóꞌo ri ʉtsa rá miquꞌeiui ne ni pa dí hyandi ne da ꞌñembi gue hinte rá fa̱di, núꞌá̱ ma dí gutꞌi ja ra nidu habʉ bí zø ra tsibi pa nza̱ntho.
23328	MAT 5:25	Nuꞌbʉ ꞌnari ncontrahʉ da ña̱pꞌahʉ ne da zixꞌahʉ ja ra tsꞌʉtbi, cohʉ ꞌnara cohi ja ra ꞌñu pa ya hingui tsøñhʉ ja ra nzaya, ngueꞌa̱ nuꞌbʉ gui tsøñhʉni da mandaꞌa̱ da joꞌahʉ fadi.
23332	MAT 5:29	ꞌBʉ nuri dahʉ ra ꞌñɛi da jaꞌahʉ gui ꞌyøthʉ ꞌnara tsꞌoqui, maꞌna xá hño gui hña̱ihʉ ne gui føthʉbʉ pa hingui ꞌyøthʉ ꞌnara tsꞌoqui. Ngueꞌa̱ maꞌna xá hño da ꞌmɛdi ꞌna xɛni de ri ndoꞌyohʉ que da tꞌɛntꞌa gatho ri ndoꞌyohʉ ja ra nidu.
23333	MAT 5:30	ꞌBʉ nuri ꞌyɛhʉ ra ꞌñɛi da jaꞌahʉ gui ꞌyøthʉ ꞌnara tsꞌoqui, maꞌna xá hño gui hyɛcjʉ ne gui føthʉbʉ pa hingui ꞌyøthʉ ꞌnara tsꞌoqui. Ngueꞌa̱ maꞌna xá hño da ꞌmɛdi ꞌna xɛni de ri ndoꞌyohʉ que da tꞌɛntꞌa gatho ri ndoꞌyohʉ ja ra nidu.
23335	MAT 5:32	Pe nuga dí xiꞌahʉ gue nuꞌa̱ tóꞌo da hyɛpʉ rá ꞌbɛhña̱ ne hinxa dimba ꞌnara tsꞌoqui xa ꞌyøtꞌe co maꞌna ra ja̱ꞌi, nuꞌbʉ́ nurá da̱meꞌa̱ ri japi da ꞌyøtꞌa ꞌnara tsꞌoqui ꞌbʉ da hñuxui maꞌna ra ꞌñøhø. Nehe nura ꞌñøhø toꞌo da ntha̱tui nura ꞌbɛhña̱ꞌa̱, ya ra zinga medintha̱ti.
23336	MAT 5:33	Nehe ya xa tꞌuꞌtꞌahʉ ngu núꞌa̱ xqui tꞌutua ndu ri xitahʉ mayaꞌbʉ, gue oxqui jurahʉ núꞌa̱ hingo majua̱ni, ngueꞌa̱ núꞌa̱ guí jurahʉ ja rá thandi Ajua̱ pɛꞌtsi te gui ꞌyøthʉ.
23338	MAT 5:35	nixi po ra ximhai ngueꞌa̱ ja guecua netꞌa Ajua̱, nixi por Jerusale ngueꞌa̱ go gueꞌa̱ rá ma̱ca hnini ra Nda̱ de mahetsꞌi.
23339	MAT 5:36	Nixi gui jurahʉ po ri ña̱xuhʉ, ngueꞌa̱ hinda za gui japhʉ ni ꞌnari sta̱hʉ da tꞌaxqui o da poꞌtsi.
23342	MAT 5:39	Pe nuga dí xiꞌahʉ, oxqui nøꞌtuabihʉ ya tsꞌoꞌmʉi. Nuꞌbʉ da mɛꞌtꞌahʉ ri hmihʉ ra ꞌñɛi, umfʉ nehe ra nga̱ha̱ da mɛꞌtꞌahʉ.
23348	MAT 5:45	Ngueꞌa̱ nuꞌbʉ gui øthʉ njabʉ, nuꞌbʉ́ ha̱, grí hña̱tsꞌihʉ Ajua̱ ra Dada bí ꞌbʉi mahetsꞌi núꞌa̱ toꞌo ri japi da bøxa ra hyadi pa ya hoja̱ꞌi ne pa ya tsꞌoꞌmʉi, ne ri japi da ꞌua̱i pa ya hoja̱ꞌi ne pa ya tsꞌoꞌmʉi.
23353	MAT 6:2	Hangue ora guí uñhʉ ꞌnara mfatsꞌi pa ya hyoya, oguí xiphʉ maꞌra te xcá øthʉ ngu øtꞌa ya ꞌñetsꞌi. Núꞌʉ́ ne dra zʉntꞌua ra trompeta ja yá thandi, ja ya nija̱ ne ja ya tai pa da pønga yá hmi. Xi majua̱ni dí xiꞌahʉ gue nuꞌʉ øtꞌa njabʉ ya bi hña̱nga yá tha̱ha̱, hangue ya hinte ma tha̱ha̱ tøꞌmi.