23231	MAT 1:18	Y nunabya go guehna ra ꞌbede de rá ꞌbʉi ra Jesucristo: Ra Maria xqui tꞌadi pa da ntha̱tui ra Jose, pe himbi ꞌmʉhui ꞌbestho. Nepʉ nuꞌá̱ bi ndaꞌthi co rá tsꞌɛdi rá Ma̱ca Nda̱hi Ajua̱.
23233	MAT 1:20	Nuꞌá̱ bi beni gue ya hinda ntha̱tui ngueꞌa̱ bi ba̱di gue ya mi daꞌthiꞌa̱. Pe Ajua̱ bi mɛhna ꞌnará ɛnxɛ pa bi zofo dega tꞌi ne bi ꞌñembabi: ―Nuꞌi nugue Jose rá tꞌʉꞌi ra nda̱ Davi, oguí beni gui hyɛpʉ. Oguí tsu gui ntha̱tui ra Maria, ngueꞌa̱ nuꞌá̱ daꞌthi pe co rá tsꞌɛdi ra Ma̱ca Nda̱hi.
23235	MAT 1:22	Bi njabʉ pa bi nja ngu núꞌa̱ xqui ma̱nga ꞌna de nuyá ꞌmɛhni Ajua̱ mayaꞌbʉ gue bi ꞌñena:
23240	MAT 2:2	Nepʉ bi ꞌñaniꞌʉ bi ꞌñena: ―¿Habʉ de guecua di ꞌbʉi rá nda̱ ya xodyo núꞌa̱ ja guehya xa ꞌmʉi? Ngueꞌa̱ stá hanthe ꞌnara tsø de bøxhyadi y dí pa̱he gue go gueꞌa̱ ꞌnara ntꞌudi gue xa ꞌmʉi ꞌnara nda̱, hangue stá ehehe pa ga nsundaheꞌa̱.
23243	MAT 2:5	Y nuꞌʉ́ bi ꞌñembi: ―Ma da ꞌmʉi Belé de ra hai Judea, ngueꞌa̱ njabʉ bi ꞌyofo rá ꞌmɛhni Ajua̱ gue bi ꞌñena:
23246	MAT 2:8	Nepʉ bi ꞌñembi: ―Rí maha Belé, ꞌyohʉ gui ꞌñanihʉ xá hño habʉ di ꞌbʉi ra ba̱tsi, y nu xcrí tsʉhʉ güi penjʉ gui xicaguihʉ pa ga ma ga nsundaga nehe.
23251	MAT 2:13	Nu mi menga ya ba̱di, Ajua̱ bi mɛhna ꞌnará ɛnxɛ pa bi zofo ra Jose dega tꞌi ne bi ꞌñembi: ―Nangui ne tsixa ra zi ba̱tsi co rá na̱na̱, pøñhʉ yabʉ de guecua. Rí maha ja ra hai Egipto gui ꞌbaꞌtuahʉ ra nda̱ Erode ngueꞌa̱ nuꞌá̱ ma da hyonga ra zi ba̱tsi pa da hyo, y ja bá ꞌbʉhʉni asta hinga xiꞌaꞌi güi penjʉ.
23253	MAT 2:15	Y ja bá ꞌbʉhniꞌʉ asta himbi du ra Erode. Hangue bi nja ngu núꞌa̱ xqui ma̱nga rá ꞌmɛhni Ajua̱ gue Ajua̱ bi ꞌñena: “Dá pɛnpa ra noya ma Tꞌʉ pa da bøni de Egipto.”
23255	MAT 2:17	Y bi njabʉ ngu núꞌa̱ xqui ma̱nga ra Jeremía rá ꞌmɛhni Ajua̱ ne bi ꞌñena:
23257	MAT 2:19	Nepʉ ya de bi du ra Erode, nuꞌbʉ́ Ajua̱ bi mɛhna maꞌnaꞌqui ꞌnará ɛnxɛ pa bi zofo ra Jose dega tꞌi nuni Egipto, ne bi ꞌñembi:
23263	MAT 3:2	Ne mi xipa ya ja̱ꞌi mi ena: ―Ntsøꞌmhʉ ne ñobrihʉ ngueꞌa̱ ra nda̱ de mahetsꞌi ya ꞌbestho xa ꞌñepʉ pa da nda̱.
23264	MAT 3:3	Nura Xuua go gueꞌa̱ ra ja̱ꞌi xqui ma̱nga ra ba̱di Isaía mayaꞌbʉ gue ma da ꞌñehe, ne bi ꞌñena: ꞌNara ja̱ꞌi ma da ña̱ ntsꞌɛdi ja ra mbonthi ne ma da ꞌñena: “Hocuahʉ xá hño rá ꞌñu ra zi Hmu, jua̱nhʉ gatho ya tsꞌacaꞌñu.”
23268	MAT 3:7	Y ndunthi ya fariseo ne ya saduceo mi tsøni habʉ mi xiꞌtsate ra Xuua. Nuꞌʉ́ mi tꞌembi gue ya fariseo ne ya saduceo po núꞌa̱ ra jamfri mi pɛꞌtsiꞌʉ. Ora bi hyanda ra Xuua mi tsøniniꞌʉ bi ꞌñembabi: ―¡Núꞌahʉ gyá tsꞌoꞌmʉihʉ guí njahʉ ngu ya zate quꞌeña̱! ¿Hanja xcá ehehʉua? ¿Ha guí ne gui ꞌbaꞌtuabihʉ hma̱ha̱ rá cuɛ Ajua̱ xa ꞌñepʉ?
23275	MAT 3:14	Pe ra Xuua himi ne da xiꞌtsa ra Jesu, ne bi ꞌñembi: ―¿Ha xcá ehe pa go ga xiꞌtsꞌaꞌi? Nuꞌi go rí ꞌñepi gui xiscagui.
23276	MAT 3:15	Nepʉ ra Jesu bi da̱di bi ꞌñembi: ―Go da xiscaguigue pa njabʉ ga øꞌtuabihʉ gatho yá hmanda Ajua̱. Nuꞌbʉ́ ra Xuua bi xiꞌtsa ra Jesu.
23278	MAT 3:17	Y bi ntꞌøde ꞌnara noya de mahetsꞌi ne bi ꞌñena: ―Nuni go guehni ma hma̱ca Tꞌʉ, ne xi dí hopa rá ꞌmʉi.
23281	MAT 4:3	Nepʉ de gueꞌa̱ bi zøni ra tsꞌonda̱hi há mi ꞌbʉiꞌa̱, ne bi mʉdi bi xaxi ne bi ꞌñembabi: ―ꞌBʉ go gueꞌe rá Tꞌʉꞌi Ajua̱, japa nuya ya do da nthuhme xa̱.
23282	MAT 4:4	Pe nuꞌá̱ bi da̱ti ne bi ꞌñembabi: ―Xa ntꞌofo ja ra Ma̱ca Tꞌofo gue ra ja̱ꞌi hingue hønsɛ po ra thuhme da ꞌmʉi, gatho núꞌa̱ ma̱ Ajua̱ go gueꞌa̱ umba rá te ra ja̱ꞌi.
23284	MAT 4:6	Ne bi ꞌñembabi: ―ꞌBʉ xi majua̱ni rá Tꞌʉꞌi Ajua̱, ꞌyɛnga ra sagui pa njaꞌti, ngueꞌa̱ xa ntꞌofo ja ra Ma̱ca Tꞌofo ne ena njaua: Ajua̱ da pɛhna yá ɛnxɛ pa da suꞌaꞌi ne da mipꞌa ri ꞌyɛ pa njabʉ hingui tsamaꞌñʉ ri ua nu xcrí tsønga ja ra hai.
23285	MAT 4:7	Nepʉ ra Jesu bi ꞌñembabiꞌa̱: ―Xa ntꞌofo nehe ja ra Ma̱ca Tꞌofo: “Oguí xaxa Ajua̱ ri Hmu pa gui ꞌñena gue da maxꞌaꞌi.”
23287	MAT 4:9	Y bi ꞌñembi: ―Gatho nuyʉ ya hnini guí handi ga ꞌraꞌi ꞌbʉ gui ndandiña̱hmu ne gui nsundagui.
23288	MAT 4:10	Nepʉ ra Jesu bi ꞌñembi: ―ꞌUegue de gueque Satá. Xa ntꞌofo ja ra Ma̱ca Tꞌofo gue Ajua̱ ri Hmu go gueꞌa̱ gui nsunda, ne hønsɛꞌa̱ gui pɛpabi.
23292	MAT 4:14	Y bi njabʉ ngu núꞌa̱ xqui ma̱nga ra ba̱di Isaía de núꞌa̱ ra haiꞌa̱ ne bi ꞌñena:
23295	MAT 4:17	Desde ya paꞌʉ ra Jesu bi mʉdi bi zofo ya ja̱ꞌi ne bi ꞌñembabi: ―Ntsøꞌmhʉ ne ñobrihʉ ngueꞌa̱ ya xa zøhø ra Nda̱ de mahetsꞌi pa da nda̱.
23297	MAT 4:19	Nepʉ ra Jesu bi zofoꞌʉ ne bi ꞌñembi: ―Bá ehʉ tɛngaguihʉ y ga uꞌtꞌaꞌihʉ gui mpɛhua̱hʉ dega ja̱ꞌi.
23305	MAT 5:2	Y ra Jesu bi mʉdi bi xahniꞌʉ ne bi ꞌñembi:
23360	MAT 6:9	Nuꞌahʉ́ ꞌyaphʉ Ajua̱ njaua: Ma zi Dadaꞌihe guí ꞌbʉi mahetsꞌi, drá nsunda ri ma̱ca thuhu.
23382	MAT 6:31	Hangue odi tu ri mʉihʉ gui ꞌñeñhʉ: “¿Te ga tsihʉbya? o ¿te ga hehʉbya?”
23389	MAT 7:4	¿Hanja da za gui ꞌñemfʉ ri miquꞌeihʉ: “Hoqui ga ha̱pꞌa ra paxi o ja ri da,” ꞌbʉ hingo xcá ha̱hʉ ꞌmɛtꞌo núꞌa̱ ra xɛca za o ja ri dahʉ?
23406	MAT 7:21	ꞌBʉi ndunthi toꞌo engagui: “Ma zi Hmuꞌi, ma zi Hmuꞌi”, pe nuꞌʉ́ hinda za da yʉtꞌa mahetsꞌi habʉ bí manda Ajua̱ ma Dada ꞌbʉ hinda ꞌyøꞌtua rá pahaꞌa̱.
23407	MAT 7:22	Nu sta zø rá nga̱tsꞌi ra pa ndunthi ma da ꞌñengagui: “Ma zi Hmuꞌihe, ma zi Hmuꞌihe, nuje dá xañhe ri noya, ne co ri tsꞌɛdigue dá ɛñhe ya tsꞌonda̱hi, ne co ri tsꞌɛdigue dá øthe ndunthi ya da̱nga ntꞌudi.”
23408	MAT 7:23	Pe nuga ma ga tha̱tuabiꞌʉ ne ga embabi: “Hinstá pa̱ꞌagahʉ, ꞌuehʉ de gueque núꞌahʉ gyá tsꞌoja̱ꞌihʉ.”
23416	MAT 8:2	Ne bi nthɛui ꞌnara ja̱ꞌi mi tsʉ ꞌnara hñeni rá thuhu ra lepra núꞌa̱ tsitꞌatho ra ngø. Nura ja̱ꞌiꞌa̱ bi ndandiña̱hmu ja rá ua ra Jesu ne bi ꞌñembi: ―Ndada, ꞌbʉ gui nehma̱, da za gui ꞌyøthegui.
23417	MAT 8:3	Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi hñuxa rá ꞌyɛ ne bi ꞌñembi: ―Ha̱ha̱ dí ne ga øtheꞌi, y ya gá ña̱ni. Y ngu bi uadi bi ma̱nga njabʉ, ꞌbestho bi ña̱ni ra daꞌthi.
23418	MAT 8:4	Nepʉ ra Jesu bi ꞌñembi: ―Oto xqui ma gui xipi. Rí ma ja ra nija̱ ha̱, pa da hyantꞌa ra macja̱, ne gui unga ri ꞌbaha núꞌa̱ bi ma̱nga ra Moise, pa njabʉ da ba̱di ya ja̱ꞌi gue ya xcá ña̱ni.
23420	MAT 8:6	Y nura nda̱ꞌa̱ bi ba̱ntebi ra Jesu ne bi ꞌñembi: ―Ndada, ꞌnama ꞌbɛgo bi ntsꞌonate ne hingui tsa da ꞌña̱ni, ne xi tsiꞌti.
23421	MAT 8:7	Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi da̱tuabi ne bi ꞌñembi: ―Maha, ma ga øthe.
23422	MAT 8:8	Nuꞌbʉ́ nura nda̱ gá soldado bi da̱tui ne bi ꞌñembi: ―Hina, hiní ꞌñepcagui gui cʉtꞌa mbo ma ngu. Nugui nuꞌa̱ dí pa̱di gue hønsɛ co ri noya gui ma̱, numa ꞌbɛgo da ña̱ni.
23423	MAT 8:9	Ngueꞌa̱ nugui ꞌbʉi toꞌo ri mandagui nehe, pe nequi drí manda. Dí pɛꞌtsa ya soldado ja ma hmanda, y ꞌbʉ ga emba ꞌna de gueꞌʉ: “Rí mani”, da ma, o ꞌbʉ ga emba maꞌna: “Bá ehe”, nuꞌá̱ da ꞌñehe. Ha nuꞌbʉ ma ꞌbɛgo ga embi: “Pɛ nuna ꞌbɛfina̱”, nuꞌá̱ da mɛfi.
23424	MAT 8:10	Mi ꞌyøde njabʉ ra Jesu xi bi ꞌyø ndunthi ne bi ꞌñembabi núꞌʉ mri dɛni: ―Majua̱ni dí xiꞌahʉ, nugui hinstá tsʉdi ni ꞌnara me Israel núꞌa̱ xi di ja rá jamfri ngu nura jamfri pɛꞌtsa nuna ꞌñøhøni.
23427	MAT 8:13	Nepʉ ra Jesu bi ꞌñemba ra nda̱ gá soldado: ―Rí ma ri ngu ngueꞌa̱ nuri jamfri xa muui ndunthi, ne xa njabʉ ngu xcá ne. Y nurá ꞌbɛgo ra nda̱ gá soldado ꞌbestho bi ña̱ni nura oraꞌa̱.
23431	MAT 8:17	Gatho nuya bi ꞌyøtꞌa ra Jesu pa bi nja ngu núꞌa̱ xqui ma̱nga mayaꞌbʉ ra ba̱di Isaía ja ra Ma̱ca Tꞌofo bi ꞌñena: “Nuꞌá̱ go gueꞌa̱ bi hña̱ga ma hñenihʉ, ne bi hña̱sca gatho ma ʉguihʉ.”
23432	MAT 8:18	Ne ꞌmɛfa bi hyanda ra Jesu ndunthi ya ja̱ꞌi xqui theꞌtsiꞌa̱. Nuꞌbʉ́ nuꞌá̱ bi ꞌñemba yá nxadi: ―Maha riꞌnandi ra ndehe.
23433	MAT 8:19	Y ante da maꞌʉ, ꞌnara xahnate de ra ley bi joni habʉ mi ꞌbai ra Jesu ne bi ꞌñembabi: ―Xahnate, nugui dí ne ga tɛnꞌaꞌi pa habʉ gatho gui ma ga ma nehe.
23434	MAT 8:20	Ra Jesu bi da̱tui bi ꞌñembi: ―Ya haho ja yá hña̱do, ne ya tsꞌintsꞌʉ ja yá ꞌbafi, pe Núꞌa̱ Toꞌo bi e bi Nja̱ꞌi otho ni habʉ da mɛ rá ña̱xu.
23435	MAT 8:21	Nepʉ ꞌna de yá nxadi ra Jesu bi ꞌñembi: ―Ma zi Hmuꞌi, ꞌraca nsɛqui ga ma ga agui ma dada, nepʉ ga pengui ga tɛnꞌaꞌi.
23436	MAT 8:22	Ra Jesu bi da̱tui bi ꞌñembi: ―Bá ehe tɛngagui, tsopʉ núꞌʉ xa du go dá ꞌyagui núꞌʉ yá miꞌña̱gamfriui.
23439	MAT 8:25	Nuꞌbʉ́ yá nxadi ꞌbestho bi ma bá atsꞌi ne bi ꞌñembi: ―Ma zi Hmuꞌihe, ña̱ngaguihe ngueꞌa̱ ya ma da mpʉntsꞌa ra motsa mbo ra dehe.
23440	MAT 8:26	Y nuꞌá̱ bi ꞌñembabiꞌʉ: ―¿Pa te guí tsuhʉ? ¿Ha gue otho ri jamfrihʉ? Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi ꞌmai pa bi zʉi ra bʉnthi ne ra ndehe. Y ꞌbestho ra oraꞌa̱ bi ntsaya.
23441	MAT 8:27	Nu mi hyanda njabʉ yá nxadi xi bi ꞌyø ne mi ꞌñémbiꞌʉ: ―¡Te ma tsꞌɛdi ha̱ní gue asta ra nda̱hi ne ra dehe øtua rá noya!
23443	MAT 8:29	Nuya ꞌñøhøꞌʉ bi ña̱ ntsꞌɛdi ne bi ꞌñemba ra Jesu: ―¿Te guí hongua habʉ dí ꞌbʉhe núꞌi Jesu rá Tꞌʉꞌi Ajua̱? Hingui tsøta ra ora pa gui huatcahe, nuꞌbʉ́ ¿hanja xcá ehe gui xaxcahe?
23445	MAT 8:31	Y ya tsꞌonda̱hi bi ꞌyapa nsɛqui ra Jesu ne bi ꞌñembi: ―ꞌBʉ ma gui ꞌyɛnje de guecua, ꞌracje nsɛqui ga cʉthe ja nuyʉ ya tsꞌʉdi bí ꞌyoni.
23446	MAT 8:32	Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi ꞌñembi: ―Ha̱ha̱, rí maha, ja da bá cʉthʉni. Nuꞌbʉ́ ꞌbestho ya tsꞌonda̱hi bi bøni de núꞌʉ yoho ya ꞌñøhø ne bi ma bá cʉtꞌa ja ya tsꞌʉdi. Nepʉ nura oraꞌa̱ gatho ya tsꞌʉdi bi nestꞌihi bi hñøtꞌa ja ꞌnara maꞌye pa bi ma bá zo ja ra ndehe y gatho bi ja̱tꞌi.
23450	MAT 9:2	Mi zønga rá hai bi tsꞌiꞌtsua ꞌnara ꞌñøhø mrá tsꞌonate himi tsa da ꞌña̱ni ne xqui tꞌɛntsꞌa ja ꞌnara ꞌbebo. Y nu mi hyanda ra Jesu gue xi mi ja yá jamfri núꞌʉ ya ja̱ꞌi toꞌo mi ndude ra daꞌthi, nuꞌbʉ́ bi ꞌñembabi ra daꞌthi: ―Ma zi tꞌʉꞌi, johyabya ngueꞌa̱ ya stá punꞌaꞌi ri tsꞌoqui.
23451	MAT 9:3	Nuꞌbʉ́ nu ꞌraya xahnate de ra ley mi ꞌbʉhni bi mʉdi bi benga ya tsꞌomfeni ne mi ꞌñémbi ꞌna ngu maꞌna: “Nuna ꞌñøhøni ri ꞌñetꞌa Ajua̱.”
23452	MAT 9:4	Ra Jesu bi ba̱tho núꞌa̱ mi beñꞌʉ y bi ꞌñembabi: ―¿Hanja guí beñhʉ núꞌʉ ya tsꞌomfeni de guequi?
23453	MAT 9:5	Pa guequi hinte rá hñei ga pumba yá tsꞌoqui nuna ꞌñøhø nixi pa ga embi: “Nangui ne ꞌño”.
23454	MAT 9:6	Pe pa gui pa̱hʉ gue Núꞌa̱ Toꞌo e bi Nja̱ꞌi ja rá tsꞌɛdi nuua ja ra ximhai pa da pumba yá tsꞌoqui ya ja̱ꞌi, ma ga øtꞌa njaua pa gui pa̱hʉ. Nepʉ bi ꞌñemba núꞌa̱ ra daꞌthi: ―Nangui, jʉxa ri mfidi rí ma ri ngu.
23457	MAT 9:9	Nepʉ ra Jesu bi ma de guehni y bi hyanda ꞌnara ꞌñøhø rá thuhu ra Teo mrá ngʉxboja̱ mi hudi ja rá mexa. Y ra Jesu bi ꞌñembabi: ―Bá ehe tɛngagui. Nepʉ ra Teo ꞌbestho bi ꞌmai ne bi dɛniꞌa̱.
23459	MAT 9:11	Y mi hyanda ya fariseo gue ra Jesu bi hñuhui bi ñuniui ya tsꞌoja̱ꞌi, nuꞌbʉ́ nuya fariseoꞌʉ bi ꞌyambabi yá nxadi ra Jesu ne bi ꞌñembabi: ―Xi ri xahnatehʉ ¿hanja ri ñuniui gatho nuyʉ ya tsꞌoja̱ꞌi?
23460	MAT 9:12	Nu mi ꞌyøde ra Jesu bi ma̱nga njabʉ ya fariseo, nuꞌbʉ́ bi ꞌñembabi: ―Nura ja̱ꞌi hinte ma hñeni pɛꞌtsi hingui øtꞌa ra thoni pa ra ꞌñethi, pe nuꞌʉ tóꞌo ri hñeni ha̱, honga ra ꞌñethi.
23461	MAT 9:13	Rí ma gui nxadihʉ pa gui pa̱hʉ te ma̱nga ja ra Ma̱ca Tꞌofo nu habʉ bi ꞌñena Ajua̱: “Nugui maꞌna dí ne gui mpɛꞌtsuahʉ ra nthecate ꞌna ngu ꞌna que gui tsincahʉ ya mboꞌni pa gui hyohʉ gui ꞌbahaguihʉ.” Nugui hinstuá ehe pa ga zofo ya hoja̱ꞌi, nugui stuá ehe pa ga zofo ya ꞌyøtꞌatsꞌoqui pa da ñobriꞌʉ.
23462	MAT 9:14	Nepʉ de gueꞌa̱ yá nxadi ra Xuua Xiꞌtsate bi ꞌñehe bi ꞌyambabi ra Jesu ne bi ꞌñembabi: ―¿Hanja nuje ne ya fariseo dí ayunahe ndunthi ya iꞌqui, ha nuri nxadigue hinhyaꞌmʉ ri ayunaꞌʉ?
23463	MAT 9:15	Y ra Jesu bi ꞌñembi: ―ꞌBʉ da nja ꞌnara ntha̱ti ne ra na̱vio da mbitabi yá amigo, nuyá amigo rí ꞌñepi da johyaui ra na̱vio ne hinda du yá mʉi. Nehe numa nxadi nja ngu nuyá amigo ra na̱vio. Pe sta zø ra pa ga ma de guecua, nuꞌbʉ́ ha̱, da za da ayuna ma amigo co ya dumʉi.
23466	MAT 9:18	Ngu bi uadi bi ma̱nga njabʉ ra Jesu, bi zøhø habʉ mi ꞌbʉiꞌa̱ ꞌnara nda̱ de ja yá nija̱ ya xodyo, ne bi ndandiña̱hmu ne bi ꞌñembi: ―Dá e ga xiꞌi gue ja tsꞌʉ rí du ma tꞌixu. Hangue dí ba̱nteꞌi gui ma gui hñuꞌtsua tsꞌʉ ri ꞌyɛ pa da yopa nte.
23469	MAT 9:21	Ngueꞌa̱ mi bensɛ ja rá mfeni nura ꞌbɛhña̱ꞌa̱ ne mi ena: “Dí camfri gue ꞌbʉ hønsɛ ga thʉnbabi rá ña̱ni rá he ga ña̱ni ꞌbestho de ma hñeni.”
23470	MAT 9:22	Ha ra Jesu bi mpʉntsꞌi bi hyandi ne bi ꞌñembi: ―Ma zi tꞌixuꞌi, johyabya ngueꞌa̱ co ri jamfri xcá ña̱ni. Y nura ꞌbɛhña̱ ꞌbestho bi ña̱ni ra oraꞌa̱.
23472	MAT 9:24	Y ra Jesu bi ꞌñemba ya ja̱ꞌi: ―Pøñhʉ tsꞌʉ pa thi. Nura nxutsi a̱ha̱, hingue xa du. Pe ya ja̱ꞌi mi thentho ra Jesu.
23475	MAT 9:27	Nepʉ nu mi ma ra Jesu de guehni, yoho ya goda bi dɛniꞌa̱ ne bi ña̱ ntsꞌɛdiꞌʉ bi ꞌñena: ―¡Núꞌi rá Tꞌʉꞌi ra nda̱ Davi, pɛscahe ra nthecate!
23476	MAT 9:28	Pe ra Jesu bi thotho ne bi ma bá cʉtꞌa ja ꞌnara ngu, ha nuya goda bi dɛniꞌa̱ y bi yʉtꞌiꞌʉ nehe. Nepʉ ra Jesu bi ꞌñembabiꞌʉ: ―¿Ha guí camfrihʉ gue da za ga øtheꞌihʉ? Nuꞌʉ́ bi ꞌñembi: ―Ha̱ha̱, Ndada, da za.
23477	MAT 9:29	Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi hñuꞌtsua rá ꞌyɛ ja yá daꞌʉ ne bi ꞌñembi: ―Dá njabʉ ngu núꞌa̱ xcá camfrihʉ.
23478	MAT 9:30	Y ꞌbestho ra oraꞌa̱ bi xogui yá daꞌʉ. Nepʉ ra Jesu bi hñuꞌmba ra hña̱ ne bi ꞌñembi: ―Oxqui ma gui ma̱ñhʉ toꞌo bi ꞌyøtheꞌihʉ.
23481	MAT 9:33	Nepʉ ra Jesu bi ꞌyɛmba núꞌa̱ ra tsꞌonda̱hi mi pɛꞌtsa nura gone, ne nuꞌá̱ ꞌbestho bi za bi ña̱. Nuya ja̱ꞌi xi bi ꞌyø, ne mi ꞌñémbiꞌʉ ꞌna ngu maꞌna: ―Masque nújʉ go guecjʉ rá hniniguihʉ Ajua̱, pe hinhyaꞌmʉ stá hanthʉ ꞌnara ntꞌudi xi ra da̱ngui ngu núꞌa̱ stá hanthʉbya.
23482	MAT 9:34	Pe nuya fariseo bi ꞌñenaꞌʉ: ―Nuní ha̱npa rá tsꞌɛdi ra nda̱ de ya tsꞌonda̱hi pa ɛnga ya tsꞌonda̱hi.
23485	MAT 9:37	Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi ꞌñembabi yá nxadi: ―Majua̱ni dí xiꞌahʉ, nuua xi ja ndunthi ra sofo pe joꞌo ya mɛfi.
23488	MAT 10:2	Nuya guehya yá thuhu núꞌʉ ꞌrɛtꞌamayoho yá apostol xqui hñutsꞌi: rá mʉdi ra Simu núꞌa̱ bi hñuꞌmbabi drá thuhu ra Pedro, ne ra Andre rá cu, ne ra Cobo, ne ra Xuua rá cu, di yohoꞌʉ yá tꞌʉ ra Sebedeo.
23491	MAT 10:5	Nuꞌbʉ́ gatho núꞌʉ ꞌrɛtꞌamayoho yá nxadi ra Jesu bi mɛhni ne bi ꞌñembiꞌʉ: ―Nubyá oxqui ma gui zohʉ núꞌʉ hingyá me Israel, nixi ya me Nsamaria.
23531	MAT 11:3	ne bi ꞌñembi: ―¿Ha go gueꞌi rá ꞌmɛhniꞌi Ajua̱ núꞌa̱ dí tøꞌmhe, o ga tøꞌmhe maꞌna da ꞌñepʉ?
23532	MAT 11:4	Ra Jesu bi da̱di ne bi ꞌñembi: ―Rí maha gui xiphʉ ra Xuua de núꞌa̱ guí ødehʉ ne núꞌa̱ guí hanthʉ.
23535	MAT 11:7	De mi menga yá nxadi ra Xuua Xiꞌtsate, ra Jesu bi mʉdi bi xipa ya ja̱ꞌi de rá ꞌbɛfi ra Xuua, ne bi ꞌyøꞌtua ya ntꞌani bi ꞌñembabi: ―Xi de gá maha ja ra mbonthi, ¿te rá ꞌbɛ uá hanthʉni? ¿Ha gue uá hanthʉ ꞌnara ꞌñøhø mi otho rá tsꞌɛdi ꞌñena ꞌnara doxꞌo ri ndudetho ra nda̱hi? Hina ¿ngue ha̱?
23538	MAT 11:10	Nura Xuua Xiꞌtsate go gueꞌa̱ bá ehe bá ꞌbɛtꞌo de guequi, ne gueꞌa̱ xqui ma̱ Ajua̱ ma Dada ja ra Ma̱ca Tꞌofo ne bi ꞌñena: Nugui dí pɛhna ꞌna toꞌo ri ꞌbɛtꞌo de gueꞌi pa da hyocꞌa ri ꞌñu.
23545	MAT 11:17	Ne embabi: “Nuje dá mpɛꞌmdahe ne hingá ne gá neihʉ. Dá maha ja ra ntꞌagui dá nzonihe, pe nuꞌahʉ nixi himbi du ri mʉihʉ. Nuꞌbʉ́ ¿te guí nehʉ?” Njabʉtho nehe núꞌʉ ya da̱nga ja̱ꞌibya, núꞌʉ́ ni ꞌnara tꞌøtꞌe hingui ho.
23547	MAT 11:19	Nepʉ ꞌmɛfa de ra Xuua bi zø Núꞌa̱ Toꞌo bi e bi Nja̱ꞌi, nuꞌá̱ ha̱, toꞌoraza ri ñuniui ne ri ntsiui, hangue ya ja̱ꞌi bi ꞌñena: “Ndi, nuni ra ꞌñøhø xi ra tsꞌoꞌyo y ra tixfani, xi ri ñuniui ne xi ri ntsiui ya tixfani ne ya tsꞌoja̱ꞌi.” Pe nugui dí xiꞌahʉ gue nuya ja̱ꞌi beni njabʉ, hinte yá fa̱diꞌʉ, ngueꞌa̱ ri hnequitho núꞌʉ toꞌo pɛꞌtsa ra mfa̱di, ngueꞌa̱ ri hnequitho ja yá ꞌbɛfi.
23548	MAT 11:20	Nepʉ ra Jesu bi ma̱ nehe de núꞌʉ ya hnini habʉ xqui thogui xqui ꞌyøtꞌa ya da̱nga ntꞌudi. Y bi zʉi núꞌʉ ya ja̱ꞌi de nuya hniniꞌʉ ngueꞌa̱ himbi ntsøꞌmi de yá tsꞌoqui masque bi hyanthma̱ꞌʉ rá tsꞌɛdi Ajua̱. Bi ꞌñembi:
23553	MAT 11:25	Nepʉ ra Jesu bi ꞌyapa Ajua̱ rá Dada ne bi ꞌñena: ―Dí xøcambeniꞌi ma Dadaꞌi núꞌi grá Nda̱ de mahetsꞌi ne de ra ximhai. Dí ꞌraꞌa njama̱di ngueꞌa̱ xcá utua ri noya núꞌʉ toꞌo hingyá ba̱mhya̱, y nuꞌʉ tóꞌo ya ba̱mhya̱ ne ya ꞌñetsꞌi himbi zo yá mfeni.
23555	MAT 11:27	ꞌMɛfa ra Jesu bi ꞌñemba yá nxadi: ―Ma Dada bi ꞌracagui gatho ra mfa̱di. Joꞌo toꞌo pa̱tca ma mfeni, hønsɛ ma Dada bí ꞌbʉi mahetsꞌi, núꞌá̱ ha̱, go gueꞌa̱ pa̱tca ma mfeni. Nehe joꞌo toꞌo xa ba̱tua rá mfeni ma Dada, hønsɛ nuga ha̱, ngueꞌa̱ go gueque rá Tꞌʉgui, nehe núꞌʉ toꞌo stá huahni, neꞌʉ pa̱tuabi rá mfeni ma Dada ngueꞌa̱ go stá utuabiꞌʉ.
23560	MAT 12:2	Y mi hyanda njabʉ ya fariseo bi ꞌñemba ra Jesu: ―¿Hanja øtꞌa njabʉ ri nxadi? Nuyʉ́ hindí ꞌñepi da ꞌyøtꞌa njabʉ núꞌa̱ ra pa dega tsaya.
23561	MAT 12:3	Pe ra Jesu bi da̱tuabiꞌʉ bi ꞌñembi: ―¿Ha hinxcá hñeꞌthʉ habʉ ma̱ de núꞌa̱ bi ꞌyøtꞌa ra Davi núꞌbʉ mi tsʉ ra thuhu co núꞌʉ mri ꞌñoui?
23565	MAT 12:7	Mahyoni gui pa̱hʉ te rí bønga nuya ya noya bi ma̱nga Ajua̱ ma Dada ja ra Ma̱ca Tꞌofo ne bi ꞌñena: “Nuga maꞌna dí ne gui mpɛꞌtsuahʉ ra nthecate ꞌna ngu ꞌna que gui tsincahʉ ya mboꞌoni pa gui hyohʉ gui ꞌbahaguihʉ.” ꞌBʉ gri pa̱hma̱hʉ te rí bønga nuya ya noya, nuꞌbʉ́ hinxcá ña̱pahma̱hʉ núꞌʉ hinte ma tsꞌoqui tu.
23568	MAT 12:10	Y ja mi ꞌbʉhni ꞌnara ꞌñøhø xqui ꞌyotꞌa ꞌnará ꞌyɛ. Y nuya fariseo mi ꞌbʉhni bi ꞌyamba ra Jesu ne bi ꞌñembi: ―¿Ha gue rí ꞌñepi gui ꞌyøthe ꞌnara ja̱ꞌi nura pa dega tsaya? Nuꞌʉ́ mi ambabi njabʉ pa da ña̱pahma̱ꞌa̱.
23569	MAT 12:11	Pe ra Jesu bi ꞌñembabiꞌʉ: ―¿Toꞌo ꞌna de gueꞌahʉ gri pɛꞌtshʉ ꞌnara zi dɛti, nepʉ da zo ja ꞌnara oꞌtsi ne hingui hña̱ihʉ ngueꞌa̱ ra pa dega tsaya? Pɛꞌtsi gui hña̱ihʉ.
23571	MAT 12:13	Nepʉ ra Jesu bi ꞌñembabi núꞌa̱ ra ꞌñøhø toꞌo xqui ꞌyotꞌa rá ꞌyɛ: ―Ha̱ua ri ꞌyɛ. Nuꞌbʉ́ nuꞌá̱ bi tʉnga rá ꞌyɛ, nepʉ ꞌbestho bi ña̱ni ne bi gohi ngu mi nja núꞌa̱ maꞌna rá ꞌyɛ.
23575	MAT 12:17	Bi ma̱nga ra Jesu njabʉ pa bi nja ngu núꞌa̱ xqui ma̱nga ra ba̱di Isaía gue Ajua̱ bi ꞌñena:
23581	MAT 12:23	Hangue gatho ya ja̱ꞌi mi ꞌbahni xi bi ꞌyø ne bi ꞌñémbabiꞌʉ ꞌna ngu maꞌna: ―¿Ha go guehni rá tꞌʉ ra nda̱ Davi núꞌa̱ toꞌo xqui mɛhni Ajua̱ pa da nda̱ ꞌbʉ?
23582	MAT 12:24	Y nu mi ꞌyøde ya fariseo bi ma̱nga ya ja̱ꞌi njabʉ, nuꞌbʉ́ nuꞌʉ́ bi ꞌñémsɛꞌʉ: ―Nuní hingue co rá tsꞌɛdisɛ ɛnga ya tsꞌonda̱hi, nuní ha̱npa rá tsꞌɛdi ra Beelsebú núꞌa̱ ra nda̱ de ya tsꞌonda̱hi.
23583	MAT 12:25	Pe ra Jesu bi ba̱tuatho yá mfeniꞌʉ ne bi ꞌñembabi: ―Nuꞌbʉ ꞌnara hnini da hyegue ne da ntunsɛhɛ, nuꞌbʉ́ da ꞌmɛtho núꞌa̱ xa mɛfiꞌʉ. Ha nuꞌbʉ ꞌnara ꞌmʉi da ntunsɛhɛ, hinda za da ꞌmʉi xá hño, da nhuata ra ꞌmʉi.
23596	MAT 12:38	Nepʉ ꞌraya xahnate de ra ley ne ya fariseo mi ꞌbʉhni bi ꞌñembabi ra Jesu: ―Xahnate, dí nehe gui ꞌñutcahe ꞌraya ntꞌudi pa ga pa̱he ua xi majua̱ni go xpá mɛñꞌaꞌi Ajua̱.
23597	MAT 12:39	Nuꞌbʉ́ ra Jesu bi da̱tuabi ne bi ꞌñembi: ―Nuꞌahʉ́ gyá tsꞌoja̱ꞌihʉ ne gyá ꞌña̱gamfrihʉ hangue guí adihʉ ꞌnara ntꞌudi gui hyanthʉ pa gui camfrihʉ. Pe nuga, hinga ma ga uꞌtꞌaꞌihʉ ni ꞌnara ntꞌudi. Hønsɛ ndaꞌa̱ da tꞌuꞌtꞌahʉ, núꞌa̱ ra ntꞌudi de ra Joná rá ꞌmɛhni Ajua̱.
23601	MAT 12:43	Nepʉ ra Jesu bi ꞌñena: ―Nuꞌbʉ ꞌnara tsꞌonda̱hi da bønga de ja ꞌnara ja̱ꞌi, nura tsꞌonda̱hiꞌa̱ ꞌyo habʉraza ja ya mbonthi honi hma̱ha̱ habʉ da ꞌmʉi, pe hingui tsʉdi. Nuꞌbʉ́ ma da ma̱nsɛꞌa̱ ne da ꞌñena:
23605	MAT 12:47	Nuꞌbʉ́ ꞌnara ja̱ꞌi bi ꞌñemba ra Jesu: ―ꞌBacua møte ri na̱na̱ co ri cu hoñꞌi gui ña̱ui ꞌna̱.