23240	MAT 2:2	Kiro g̃a ei pevove'g̃a pe: —Kiroki ga oko judeus'g̃a nduvihavuhuheteag̃wamamo – mome ga? O'a ga ag̃wamo. A'ereki ore orohepia jaytata'ia ipyahuva'ea kwara ipora koty. A'ea ko ga'ara kwahavuka ore ve ojipiukaro g̃waramo jaytata'ia. Hepiaga g̃waramo ore ruri timbohete ti ga javo, ei g̃a.
23242	MAT 2:4	A'ero ahe ikwava'ẽhara'g̃a nduvihava'g̃a mbojatykaukari g̃a mbuhuruka ojipyri judeus'g̃a mbo'ehara'g̃a ndeheve – kiroki g̃a ombo'e Moisésva'ea remimbo'eagwera rehe. G̃a ndurame Herodesva'ea pyri ahe ei g̃a pe: —Kiroki ga pe Tupana'ga e'i ga ti toko g̃anduvihavuhuhetero javo – mome po ti ga ari nehẽ Cristo'ga Tupana'ga remimbuhurukara'ga? ei Herodesva'ea.
23245	MAT 2:7	G̃a horame Herodesva'ea jaytata'ia kwahapyra'g̃a mbuhunhimimukari ojipyri a'ero. Ahe ei g̃a pe: —Gara rupi jaytata'ia jipiukari pe me iporame raikwehe? Takwaha katu ti ji, ei ahe g̃a pe. A'ero g̃a imombe'ukatui ahe ve.
23268	MAT 3:7	Uhu he'yive'g̃a ahe pyri no fariseus'g̃a saduceus'g̃a pavẽi tianemobatiza ti ga javo. G̃andura repiagame João Batistava'ea ei g̃a pe: —Tiruahũ pendeaporog̃ita! Pe'euhu pe pejohupe pejikokatupotare'yma g̃waramo. Pe'e pe: “Haite! Xaho João Batista'ga pyri tianemobatiza ti ga. Nurã po ti Tupana'ga nonhimonha'ngaa'javi nhande rehe nehẽ. Ndahahyi po ti nhande ve a'ero nehẽ.” Nahã pe pe'e, ei João Batistava'ea. Maraname pe euhui nanongarava'ea naerũ? Pe tuhẽ penhimbo'e nanongara rehe, ei João Batistava'ea g̃a pe.
23275	MAT 3:14	A'ero João Batistava'ea ei Jesus'ga pe: —Toromobatizayme po ti ji nehẽ. Ndehe ko oreruvihavuhuhetero. Nde po ti ji mobatiza hamo a'ero nehẽ, ei João Batistava'ea Jesus'ga pe novĩa. Ako tehe ji nde pyri, ei ahe Jesus'ga pe. Maraname nde ruri ji pyri enhimobatizauka ji ve a'ero? ei ahe Jesus'ga pe.
23316	MAT 5:13	—Jukyra omongo katu mbatera imonemukare'yma jupe. Pyry mbatera a'ero, ei Jesus'ga. Peko pe jukyra ja yvyakotyve'g̃a pe g̃a mongokatuavo. A'ereki pe peko katu pendoryndoryvamo g̃apyteri pe Tupana'ga pyryva repiuka g̃a pe Tupana'ga nhi'ig̃a mombe'gwovo g̃a pe nahã po ahe toko hamo javo. Penhi'ig̃a rendukaturame po ti g̃a ndekokatui nehẽ no, ei Jesus'ga g̃a pe. —Po jukyra ndapyryva'javi, marã po ti ahe imombyryva'javi jukyra a'ero nehẽ? Ahe nombyryva'javi tuhẽ jukyra, ei Jesus'ga. A'ero ahe ndopo'rua'javi jukyra. Omombo ahe a'ero. Hehe ahe pyrug̃i a'ero ohoohorame, ei Jesus'ga. Po na jitehe pe ndapepyryva'javi, maranuhũ pe ojipe'g̃a mongokatui naerũ? Maranuhũ po ti ji nhimoirũukara'javi pe me nehẽ pehepiuka ti Tupana'ga pyryva g̃a pe javo pe me naerũ? ei Jesus'ga g̃a pe.
23319	MAT 5:16	—Na jitehe ti pembokojahuuka yvyakotyve'g̃a akag̃i pe. Marã po pe imbokojahuukari g̃a pe? Kiro ji imombe'ui pe me. Peko katu ti Tupana'ga ja pejuvete'ga ja pejikoga ga rehe g̃a pokoga. Pendekokatua repiagame po ti g̃a ikwahavi Tupana'ga pyryva ga mboheteavo yvagipeve'ga mboheteavo nehẽ Tupana'ga omombyry g̃a javo. Nahã pe Tupana'ga repiukari g̃a pe.
23360	MAT 6:9	—Marã po ti pe nhi'ig̃i Tupana'ga pe a'ero? Kiro ti ji imombe'ui pe me. Penhi'ig̃ame nhanderuvete'ga pe Tupana'ga pe nahã ti pe'ji ga pe: “Apĩ, yvagipeva'ero nde ereko katu hete. Tanerenoig̃atu ti g̃a nhaporemo a'ero nde mboheteavo ga ko Tupanete'ga javo nde ve.
23376	MAT 6:25	—Nurã ji ei pe me: Tape'ag̃ataruhui ti mbatera rehe. Tape'ei ti: “Maramarã po ti ji rekoi nehẽ? Gara po ti ji a'u nehẽ? Ahã po ti ji ve nehẽ. Gara po ti ji amongi nehẽ? Aerẽ po ti jipira itoropavi nehẽ.” Tape'ei ti nahã penhi'ag̃ataruhue'yma. —Tapekouhui ti penhimbi'ua rehe, ei Jesus'ga. Tupana'ga pe apo. A'ero po ti ga imondoukari pe me mbatera nehẽ to'u ti g̃a javo. A'ereki Tupana'ga pe koji'i pyry pendekoa. Tapekouhui ti pejipira rehe. Oapo ga penda'oa. A'ero po ti ga imondoukari pepira pe me nehẽ. A'ereki Tupana'ga pe koji'i pyry penda'oa, ei Jesus'ga.
23382	MAT 6:31	—Tape'ag̃ataruhui ti. Tape'ei ti: “Gara po ti ti'u nehẽ? Gara po ti timongi nehẽ?” A'ea rũi ti pe'ji.
23385	MAT 6:34	Nurã ti tape'ag̃ataruhui ko'emameva'ea rehe. Tape'ei ti: “Marã po ti ji ve ko'emame?” Tape'ei ti na. Ko'emame po ti Tupana'ga pe pokogi nehẽ no. Nane'ymi hekoi tiruahũva'ea ag̃wamo ko'emame jipi. Kirog̃we tape'ag̃ataruhui ti ko'emameva'ea rehe, ei Jesus'ga.
23388	MAT 7:3	—Ereko te'varuhu nde ejikotyve'ga pe. A'ero nde ei ga pe: “Hay'iuhua oko ndereakwari pe,” ere nde. Maranameuhũ nde euhui a'ea ga pe ndokokatui ga javo? Jihi a'e reki nde ve: Okyta reki oko ndereakwari pe! ei Jesus'ga. Nahã ji ei nde ve nde koji'i ereko te'varuhu ga hohe javo. Nde nderekwahavi reki ejekote'varuhua naerũ? ei Jesus'ga.
23389	MAT 7:4	—Maranameuhũ nde euhui ejikotyve'ga pe naerũ? Tere'ei ti ga pe a'ero: “Na ji hekyi hay'iuhua ndereakwara hugwi.” Tere'ei ti nahã okyta rekorame ejeakwari pe naerũ.
23434	MAT 8:20	A'ero Jesus'ga ei ga pe: —Ereho pota tuhẽ nde ji rupi? ei Jesus'ga. Ja'gwara'java'ea raposas gwyvykoi okwara yvy pe okia ipype. Gwyra'ia ikiri hakã rehe, ei Jesus'ga. Jihi reki, yvyakotyva'ero yvagipeva'ero no, ji ndarekoi jikihava, ei Jesus'ga ga pe. Ehorame ji rupi ji javijitehe po ti nde ndererekoi nehẽ no, ei Jesus'ga ga pe.
23440	MAT 8:26	Oma'eamo ga ei g̃a pe: —Maranameuhũ pe pekyhyjiuhu? Ndapejikogi pe ji rehe naerũ? ei ga g̃a pe. Ovya ga nhi'ig̃i yvyturanuhũa pe typepemuhũa pe no topi ti javo. A'ero yvytua ipigi. Notymynha'javi yhya no.
23441	MAT 8:27	A'ero g̃a nhimomby'ai reki javo. —Marã te ga rekoi naerũ? Yvytua vehevi re po g̃wendu katu ganhi'ig̃a ypiahua pavẽi, ei g̃a.
23443	MAT 8:29	Nanime anhag̃a hapukai javo. —Jesus! e'i anhag̃a. Terejori ore avykyavo Tupana'ga ra'yramo, e'i Jesus'ga pe. Nde erejo hahyva'ea imbuhupota ore ve a mbapava koty hahyva'ea mbuhuhava renonde? e'i ga pe.
23452	MAT 9:4	Jesus'ga ikwahahetei reki g̃a nhi'ig̃ame oyvyteri pe. A'ero ga ei g̃a pe: —Pe'e pe: “Maranameuhũ Jesus'ga euhui a'ea? A'ereki ga Tupana'ga rũi.” Nahã pe pe'e pejiyvyteri pe ite'varuhu Jesus'ga javo. Maranameuhũ pe japyakauhui ji rehe javo ji ve?
23459	MAT 9:11	G̃a ndepiagame fariseus'g̃a ndopotari. A'ero g̃a ei Jesus'ga remimbo'ehara'g̃a pe: —Maranameuhũ pembo'ehara'ga i'uuhui nanongara'g̃a pyri itambere'ia mono'õhara'g̃a pyri okote'varuhuve'g̃a pyri no? ei g̃a.
23461	MAT 9:13	Ymyahũ Tupana'ga ei hako: “Peru pe mbatepyryva tokwava'ẽ ti ikwava'ẽhara'g̃a Tupana'ga pe javo. A'ea ji ei pe me novĩa. Emo koji'i ji apota penemimombyryva ojipe'g̃a pe,” ei Tupana'ga hako, ei Jesus'ga. —Peho ti penhimbo'eavo a'ea rehe Tupana'ga ea rehe ikwahakatuavo, ei Jesus'ga g̃a pe. Ajo ji yvya koty tapoko ti ji okote'varuhuve'g̃a javo – kiroki g̃a e'i: “Ako te'varuhu ji. Marã po ti ji ve a'ero nehẽ?” Ta'e ti ji g̃a pe toko katu ti g̃a javo. Ojipe'g̃a pyri rũi ji ajo javo – kiroki g̃a e'i ojive: “Jipyry hete ji.” G̃a pyri rũi ji jori javo g̃a pe, ei Jesus'ga.
23462	MAT 9:14	Aerẽ João Batistava'ea remimbo'ehara'g̃a nduri Jesus'ga pyri. Ovahemame g̃a ei ga pe: —Nane'ymi fariseus'g̃a ja ore ndoro'ui xanhi'ĩ ti Tupana'ga pe javo. Neremimbo'ehara'g̃a ki a'e te nane'ymi o'u reki. Maraname ore ja rũi g̃a ndekoi? ei g̃a Jesus'ga pe.
23476	MAT 9:28	Ga kirame onga pe g̃a nduri ovahema ga pyri. G̃a pe Jesus'ga ei: —Marã? Perovia pe nhiremimboheakwakatuag̃wama? ei Jesus'ga. A'ero g̃a ei ga pe: —Orepojykaharetero ko nde, ei g̃a. Orogwerovia ore.
23497	MAT 10:11	—Pevahemame g̃acidades pe g̃acidades'i pe no pe'ji ti cidadespeve'g̃a pe: “Ma'g̃a pyry avova'ero? Ga pyri ore pytapotari.” A'ea ti pe'ji. Pyryve'ga repiagame ti peju ga pyri jate pejijyje'yma garonga hugwi. Aerẽ po ti pe hoi ojipe pe cidade pe nehẽ. A'ero jate ti pejijyi garonga hugwi pejigwovo a'ero nehẽ, ei Jesus'ga.
23505	MAT 10:19	—G̃a pe nderohoukarame g̃andovai pyteri pe ti tape'ei na'ẽ pejiyvyteri pe: “Maramarã po ti nhande nhi'ig̃i g̃a pe nehẽ? Gara po ti nhande ei g̃a pe nehẽ?” A'ea ti tape'ei pejivy'are'yma, ei Jesus'ga g̃a pe. G̃a pe nderohoukarame g̃andovai pyteri pe po ti Tupana'ga penduvete'ga okwahaheteuka pe me nehẽ nahanahã ti pe'ji g̃a pe javo.
23515	MAT 10:29	—Maramomi itambere'ia gwyra'ia rehe? Ndahe'yi po hehe. Dois rehe gwyra'ia rehe po ojipeji'i jate itambere'ia. Tupana'ga gwepia katu gwyra'ia penduvete'ga. Ga ipotare'ymame gwyra'ia ndohiri'i'i. Ga ipotarame jate gwyra'ia ihiri yvyvo omanomo, ei Jesus'ga g̃wemimbo'ehara'g̃a pe.
23520	MAT 10:34	—Marãi pe ji mombe'gwovo? ei Jesus'ga g̃wemimbo'ehara'g̃a pe. “Jesus'ga rura g̃waramo po ti yvyakotyve'g̃a py'a rukatui nehẽ.” Nahã po pe ei pejiyvyteri pe naerũ? Tape'ei ti a'ea. Jirura g̃waramo po ti g̃apy'a ndukatui nehẽ. Ojogwayva po ti g̃a ji rehe nehẽ, ei Jesus'ga.
23530	MAT 11:2	A'ea rupi João Batistava'ea rekoi cadeia pype a'itituhẽva'ea mombe'ua rehe. Okwaha ahe Cristo'ga rembiapoa garemimonhimomby'ava'ea. A'ea kwahavame João Batistava'ea ei g̃wemimbo'ehara'g̃a pe mokonha'g̃a pe: —Peho ti Jesus'ga pyri. Pe'ji ti ga pe: “Ymyahũ Tupana'ga nhi'ig̃a mombe'uharava'ea e'i: ‘Aerẽ po ti Tupana'ga remimbuhurukara'ga ruri nhande pyri nehẽ.’ Nahã ahe ei. Ma'g̃a po ymyahũ ahe omombe'u? Mara'ngu po ndehe? Mara'ngu po ojipe'ga? Nahã ore ei aheremimombe'uhara'ga rura pota ga mbuhua.” A'ea mombe'gwovo katu ti pe'ji Jesus'ga pe: “Marãi nde a'ero?” ei João Batistava'ea mokonha'g̃a pe g̃wemimbo'ehara'g̃a pe. —Kwa, ei g̃a. A'ero g̃a hoi ogwovo Jesus'ga pyri ovahema. João Batistava'ea nhi'ig̃agwera g̃a imombe'ui Jesus'ga pe.
23535	MAT 11:7	A'ero g̃a hoi javo katu João Batistava'ea pe. G̃a horame Jesus'ga ei pevove'g̃a pe he'yjuhuve'g̃a pe João Batistava'ea mombe'gwovo. G̃a pe ga ei: —Ymya'ĩ pe peho ongae'ỹi me. Pevo pe pehepia João Batista'ga. Marãi pe pejiyvyteri pe pea rupi pejigwovo garepiaga renonde? Pe'e po pe: “Xaho hepiaga nhungwava – kiroki okooko'iuhu yvytua remimbotarimova'ea rehe onhimbovavaguka yvytua pe.” Pe ndape'ei tuhẽ reki a'ea. A'ereki João Batista'ga ko nhungwava ja rũi. Ga ndokondoko'iuhui ojipe'g̃a remimbotarimova'ea rehe. Ga ko onhimboita Tupana'ga rehe, ei Jesus'ga pevove'g̃a pe.
23536	MAT 11:8	—Marãi pe a'ero pejiyvyteri pe garepiaga renonde? Pe'e po pe: “Xaho ga repiaga – kiroki ga omongi tapy'ynhapipyryva. Gweroho pa po itambere'ia gapira.” A'ea pe ndape'ei oji'i, ei Jesus'ga. A'ereki João Batista'ga ndokohetei mbatera rehe. Ji rendu ti! João Batista'ga nomongi tapy'ynhapipyryva. Kiroki g̃a omongi pyryheteva'ea – g̃ahã u huvihavuhu'g̃a nonga pype.
23537	MAT 11:9	—Marãi pe a'ero pejiyvyteri pe? Pe'e po pe: “Xaho Tupana'ga nhi'ig̃a mombe'uhara'ga repiaga.” A'ea pe ekatui, ei Jesus'ga. Kiro ji ei pe me: João Batista'ga ko Tupana'ga nhi'ig̃a mombe'uhara'ga tuhẽ. Tupana'ga nhi'ig̃a mombe'uhara'ga jate rũi ko ga, ei Jesus'ga g̃a pe.
23542	MAT 11:14	Ahe e'i: “Tupana'ga po ti oko g̃anduvihavuhuhetero nehẽ. Elias'ga po ti uhu na'ẽ nehẽ,” ei ahe, ei Jesus'ga. Omombe'u ahe João Batista'ga Eliasva'ea mombe'urame. Ag̃wamo João Batista'ga ruri oji'i ahe nhi'ĩpo'ruavo a'ero. Marã? Perovia pota pe a'ea a'ero naerũ? ei Jesus'ga.
23544	MAT 11:16	—G̃a pe Jesus'ga ei: Marã po ti ji ei pe me ag̃wamova'ea pe a'ero nehẽ? Gara ja pe ndekoi a'ero? Kiro ji pe mombe'ui pe me. Tayri'g̃a ja ko pe ndekoi. Oapy tayri'g̃a ima'ẽhai pe feira pe. A'ero g̃a hapukai ojipe'g̃a pe tayri'g̃a pe – kiroki g̃a ojikoty'a g̃a pavẽi. Onhi'ig̃a mondovo g̃a pe g̃a ei:
23551	MAT 11:23	Cidadepeve'g̃a pe Cafarnaummeve'g̃a pe Jesus'ga ei: —Pehe marãi pe pejive naerũ? Pe'e pe: “Nhande huvihava jara'g̃a hohe pa.” Nahã ko pe ei pejohupe penhimboheteavouhu pejikovo. Pe peho hete tata pype hahyva'ea ruvihava pype nehẽ, ei Jesus'ga. A'ereki pe ndapepohiri reki pejikote'varuhua hugwi. Pehepia pe Tupana'ga popoakara ji japorame ahemonhimomby'aheteva'ea. Hepiagame po pe pepohi pejite'varuhua hugwi hamo. Po ymyahũ ji japoi ahemonhimomby'ava'ea Sodomapeva'ea pyteri pe, a'ero po uveji cidade Sodoma hamo ikaje'yma hamo, ei Jesus'ga.
23568	MAT 12:10	Ipype iponhimamave'ga rekoi. Ojipe'g̃a ndeaporog̃itate'varuhuro okovo timbotegwete ti Jesus'ga javo. A'ero g̃a ei ojohupe: —Mara'ngu po ti Jesus'ga oporavykyavo gapoa mbokatua'java nhandeporavykye'yma rupi sábado rupi? Ga gapoa mbokatua'javame po ti nhande Jesus'ga mbotegwetei nehẽ, ei g̃a ojohupe. Nurã g̃a ei Jesus'ga pe: —Marãi Moisésva'ea rembikwatijara nhandeporavykye'yma mombe'gwovo sábado mombe'gwovo? Marãi ikwatijara? Pyry nhande nimombigi g̃atetirũa nhandeporavykye'yma rupi sábado rupi? Marãi? ei g̃a Jesus'ga pe.
23572	MAT 12:14	A'ero fariseus'g̃a hoi Jesus'ga hugwi onhimono'og̃a. Ojohupe g̃a ei onhimonha'ngavo: —Maranuhũ po ti nhande Jesus'ga jukaukari nehẽ naerũ? ei g̃a ojohupe.
23581	MAT 12:23	A'ero pevove'g̃a nhimomby'ahetei onhimongyavo. A'ero g̃a eg̃a'ei: —Mara'ngu po Jesus'ga Daviva'ea rymyminoa? A'ea g̃a ei. A'ereki g̃a e'i oyvyteri pe: “Ga pe Tupana'ga e'i eko ti g̃anduvihavuhuhetero javo.” A'ea g̃a ei nurã Jesus'ga popoakaro javo.
23584	MAT 12:26	Po Satanás'gapyriva'ea nhombojipe'ai nahã otavuka ojohupe, a'ero po ti inhomoka'nhymbavi jovai nehẽ no. Marã po ti Satanás'ga huvihava a'ero ojipyriva'ea ahana'javame nehẽ? ei Jesus'ga fariseus'g̃a pe. A'ea Jesus'ga ei. A'ereki fariseus'g̃a e'i o'mbero: —Belzebu'ga Jesus'ga pokogi ojipyriva'ea mbojipe'auka ga pe.
23585	MAT 12:27	A'ero Jesus'ga ei fariseus'g̃a pe: —Ma'g̃a ombojipe'auka Satanás'gapyriva'ea pendeheve'g̃a pe naerũ? ei Jesus'ga. Ndape'ji reki pe g̃a pe: “Belzebu'ga ombojipe'auka g̃a pe.” A'ea rũi pe ei, ei Jesus'ga. Po ga rũi g̃a poko ojipyriva'ea mbojipe'auka g̃a pe, a'ero ga rũi ji poko no, ei Jesus'ga. Tape'ei ti ji ve a'ero: “Belzebu'ga Jesus'ga poko.” Po pe'ji a'ea ji ve, a'ero po ti pendeheve'g̃a ete'varuhui pe me nehẽ no pe'mbe pe javo pe me nehẽ, ei Jesus'ga fariseus'g̃a pe.
23594	MAT 12:36	—Imombe'ukatuavo ji ei pe me: Aerẽ mbapava koty po ti hahy hete g̃a pe Tupana'ga erame g̃a pe nhaporemo g̃andeaporog̃ita rehe nehẽ. G̃a pe po ti ga ei: “Penhi'ĩteheuhu pe nahanahã javo. Maraname pe nhi'inhi'ĩtehei?” Nahã po ti ga ei g̃a pe nehẽ.
23601	MAT 12:43	—Kiro po ti ji imombe'ui Diabo'gapyriva'ea rembipyhyga'ga anhag̃a rembipyhyga'ga pe me, ei Jesus'ga. Na ja ag̃wamove'g̃a ndekoi ite'varuhuve'g̃a – kiroki g̃a opohi okote'varuhua hugwi novĩa ojikoge'yma ji rehe, ei Jesus'ga. Anhag̃a ite'varuhu hete akwaimbae'ga pyhyga otiruahũro ga pe. Aerẽ anhag̃a jipe'ai ga hugwi ogwovo yhye'ỹi me okwaokwava. “Mome po ti ji ruvi nehẽ?” e'i oyvyteri pe heka. Ndohepiagi reki.
23606	MAT 12:48	A'ero Jesus'ga ei ga pe: —Ji erame nhiyhẽa, marãve'g̃a pe ji ei? ei ga. Ji erame nhiirũ'g̃a, marãve'g̃a pe ji ei? Kiro ji imombe'ukatui nde ve, ei Jesus'ga.
23618	MAT 13:10	Jesus'ga remimbo'ehara'g̃a nduri ga pyri javo ga pe. —Maraname nde imombe'ui ojo'java'ea g̃a pe g̃a mbo'erame? ei g̃a Jesus'ga pe.
23619	MAT 13:11	A'ero Jesus'ga ei g̃a pe: —Pe me Tupana'ga ei tokwaha ti g̃a onhimiva'ea nhirembiepiakatuhava javo, ei Jesus'ga. Marã hekoi kiro Tupana'ga yvyakotyve'g̃a ndepiakaturame okovo g̃anduvihavuhuhetero? A'earupiva'ea kiro ga ikwahakwahavukari pe me. Ojipe'g̃a pe po ti ga ndokwahavukari tuhẽ a'ea nehẽ, ei Jesus'ga g̃wemimbo'ehara'g̃a pe. Nurã ji imombe'ui ojo'java'ea g̃a pe g̃a mbo'erame, ei Jesus'ga.
23630	MAT 13:22	—Amombe'u jipe ko ji ha'ynha indurugagwera – kiroki onduru nhungwava ra'ynha pyteri pe hatĩava'ea ra'ynha pyteri pe. Aerẽ igwaigwavete hatĩava'ea nhambyguhui garemityma jukavo, ei Jesus'ga. —A'ea ja ojipe'g̃a ndekoi nhungwava pyteripeva'ea ja. G̃a g̃wendu ojipe'g̃a erame g̃a pe: “Tupana'ga nhande poko katu kiro nhanderuvihavuhuhete'ga.” A'ea g̃a g̃wendu katu. Aerẽ g̃a ag̃ataruhuramo ojihe javo: “Maramarã po ti nhande rekoi nehẽ naerũ?” ei g̃a oyvyteri pe. A'ea nonog̃atuukari g̃apy'a. G̃a ipotapavuhui itambere'ia a'ero, ei Jesus'ga. “Koji'i nhande tipotaruhu itambere'ia a'ero ti pyryvamo nhande ve javo,” e'iuhu g̃a, ei Jesus'ga. A'ero igwaigwavete g̃a ndojapyakaa'javi nhanderuvihavuhuhete'ga mombe'ua rehe. A'ereki g̃a'ag̃atarahivuhua nohenduva'javukari a'ea g̃a pe. A'ero g̃a ndokoa'javi reki gamombe'ua rupi okokatue'yma ojipe'g̃a pe oporavykye'yma ga pe.
23632	MAT 13:24	Ojipea pyvõ ojo'java'ea pyvõ Jesus'ga g̃a mbo'ei. A'ero ga ei: —Marã hekoi kiro yvyakotyve'g̃a pe g̃a erame Tupana'ga nhanderuvihavuhuhetero oko javo? A'ea rehe po ti ji pe mbo'ei ikwahavuka pe me imombe'gwovo a'ea'java'ea, ei ga. Akwaimbae'ga imohãi ha'ynhapyryva trigo ra'ynha ko pe ityma.
23635	MAT 13:27	A'ero g̃a hoi kohoa jara'ga pyri javo ga pe: “Orepojykaharamo eretỹ nde trigo ra'ynhapyryva ko pe. Maraname gwereko nhungwava trigo pyteri pe? Ma'g̃a omohãi naerũ nhungwava ra'ynha trigo'java'ea ra'ynha a'ero trigo pyteri pe raikwehe?” ei g̃a ijara'ga pe.
23636	MAT 13:28	—A'ero ga ei g̃a pe: “Ma'g̃a po? Ojipe'ga nanhiarõi a'ero imohaina nhungwava ra'ynha ipype raikwehe,” ei ga. —A'ero g̃a ei: “Marã a'ero? Toroho ti nhungwava mondoroga? Marã?” ei g̃a.
23637	MAT 13:29	—“Tapemondorogi na'ẽ,” ei ga. “Nhungwava mondorogame mara'ngu po ti pe imondoroga trigo jajuve'ỹva'ea nhungwava reheve nehẽ?
23639	MAT 13:31	Ojipea pyvõ ojo'java'ea pyvõ Jesus'ga g̃a mbo'ei. A'ero ga ei: —Marã hekoi kiro yvyakotyve'g̃a pe g̃a erame Tupana'ga nhanderuvihavuhuhetero oko javo? A'ea rehe po ti ji pe mbo'ei ikwahavuka pe me imombe'gwovo a'ea'java'ea, ei ga. Akwaimbae'ga gwereko mostarda ra'ynha. A'ea ga itymi ko pe, ei Jesus'ga.
23641	MAT 13:33	Ojipea pyvõ ojo'java'ea pyvõ Jesus'ga g̃a mbo'ei. A'ero ga ei: —Marã hekoi kiro yvyakotyve'g̃a pe g̃a erame Tupana'ga nhanderuvihavuhuhetero oko javo? A'ea rehe po ti ji pe mbo'ei ikwahavuka pe me imombe'gwovo a'ea'java'ea, ei ga. Kunhahẽa opyhy he'yiva'ea vinte e cinco quilos de farinha de trigo, ei ga. Trigo pype hẽa imbojihe'ari imbovuhava ta'apo ti ji pão javo. A'ero hẽa igwaragwarai humbirimbiriga trigo ru'uma. Igwaigwavete imbovuhava onhinhamba trigo ru'uma pype imbovuvupava, ei Jesus'ga igwaigwavete po ti g̃a herojijyi ojeaporog̃ita nehẽ javo.
23652	MAT 13:44	—Marã hekoi kiro yvyakotyve'g̃a pe g̃a erame Tupana'ga nhanderuvihavuhuhetero oko javo? A'ea rehe po ti ji pe mbo'ei ikwahavuka pe me imombe'gwovo a'ea'java'ea nehẽ, ei ga. Akwaimbae'ga hepiagi pyryheteva'ea ko pe. A'ereki a'ea ojipe'ga omi jipe yvykwara pype tohepiagyme ti g̃a javo. Garemimimipyra repiagame akwaimbae'ga heja pevo imima'java. Horyory ga hehe. Nurã ga imondopavi ombatera ojihugwi tombuhu ti g̃a ji ve itambere'ia mbatera pe javo. A'ero ga itambere'ia rerohoi imondopava kohoa jara'ga pe ipyhyga kohoa ga hugwi. “Nahã ji ipojykai nhirembiepiagipyra,” ei ga oyvyteri pe, ei Jesus'ga. Nahã hekoi yvyakotyve'g̃a pe g̃a erame Tupana'ga nhanderuvihavuhuhetero oko javo. A'ea Jesus'ga ei imombe'gwovo g̃wemimbo'ehara'g̃a pe ojo'java'ea ikwahavuka g̃a pe na jitehe pyryheteva'ea tuhẽ ko aherekoa Tupana'gareheva'ero javo.
23653	MAT 13:45	—Marã hekoi kiro yvyakotyve'g̃a pe g̃a erame Tupana'ga nhanderuvihavuhuhetero oko javo? A'ea rehe po ti ji pe mbo'ei ikwahavuka pe me imombe'gwovo a'ea'java'ea nehẽ, ei Jesus'ga. Ima'ẽhara'ga hogahoi ojipe'g̃ape'g̃a pyri ipyhypota ita'ia'java'ea pyryheteva'ea pérolas ijara'g̃a hugwi.
23655	MAT 13:47	—Marã po ti hekoi nehẽ yvyakotyve'g̃a pe g̃a erame Tupana'ga nhanderuvihavuhuhetero oko javo? A'ea rehe po ti ji pe mbo'ei ikwahavuka pe me imombe'gwovo a'ea'java'ea nehẽ, ei Jesus'ga. Pira mboahava pirareheve'g̃a imombori ypiahu pe imbo'aparavuhupava pira, ei Jesus'ga.
23659	MAT 13:51	—Marã? Pekwaha pe penhimombaragwahava nhiremimbo'eagwera rehe nhaporemo ji pe mbo'erame ojo'java'ea pyvõ? Marã? ei Jesus'ga g̃wemimbo'ehara'g̃a pe. —Orokwaha pa ore akoja neremimbo'eagwera, ei g̃a.
23662	MAT 13:54	Ogwyri pe ga ruri ocidade de Nazaré pe ovahema. Pevo ga g̃a mbo'ekatukatui g̃ajatykahava pype. A'ero g̃a nhimomby'ai ga rehe. A'ero g̃a ei ojohupe: —Ma'g̃a po ga mbo'ehetei ikwahavukaheteavo ga pe? Ma'g̃a po ga mbopopoaka japovouka ga pe ahemonhimomby'ava'ea? ei g̃a.
23663	MAT 13:55	Ga onga apohara'ga ra'yra'ga rũi naerũ? ei g̃a. Gayhẽa, hẽa ko Mariahẽa. Gairũ'g̃a ko Tiago'ga, José'ga, Simão'ga, Judas'ga. Tikwaha pa nhande g̃a.
23664	MAT 13:56	Garendyra'g̃a u pa nhande pyri. Ymyava'ea atyvi ga ag̃wamo. Maraname ga ikwahapavi naerũ? ei g̃a.
23670	MAT 14:4	Nurã João Batistava'ea e'ie'i Herodes'ga pe: —Maranameuhũ nde hẽa rerekoi? Po ahe ndogwerekoi te hẽa! ei João Batistava'ea Herodes'ga pe.
23673	MAT 14:7	A'ero ga e'i hẽa pe: —Gara nde erepota imondoa ejive? ei ga. Amondo tuhẽ po ti ji nde ve nehẽ. Tupana'ga ji'ea renduvame ji ei poro nde ve. A'ea Herodes'ga e'i Herodiashẽa ra'yrahẽa pe.
23675	MAT 14:9	A'ea renduvame Herodes'ga ndovy'ari. Toryvarupive'g̃a g̃wendu ga'eagwera hẽa pe ga erame: “Gara nde erepota imondoa ejive? Amondo tuhẽ po ti ji nehẽ. Tupana'ga ji'ea renduvame ji ei poro nde ve.” Nurã ga e'i kiro ojipyrive'g̃a pe: —Peko ti hẽanhi'ig̃a rupi a'ero.
23697	MAT 14:31	Kotihĩ Jesus'ga opoa mondoi ga pe ga pyhyga. —Nderejikogi nde ji rehe, ei Jesus'ga ga pe. Garamo nde ndajireroviarihu Jesus'ga po nanhimondokatui yhya arimo javo? ei Jesus'ga Pedro'ga pe. Nurã nde hoi gwerevi ypy pe, ei Jesus'ga.
23704	MAT 15:2	—Maranameuhũ neremimbo'ehara'g̃a nohendukatui nhaneramonhava'ea remimbo'eagwera naerũ? Nhaneramonhava'ea e'i: “Nahanahã nhande xajipogwei katu. Nhandejipogweikaturo g̃waramo nhande nhimombyryvi Tupana'ga pe.” Nahã nhaneramonhava'ea ei nhande mbo'embo'eavo. Na rũi neremimbo'ehara'g̃a jipogwei i'ua renonde nahã ojikwakuve'yma, ei g̃a Jesus'ga pe.
23705	MAT 15:3	—Pehe no, ei Jesus'ga g̃a pe. Maranameuhũ pe napehendukatui Tupana'ga nhi'ig̃a? ei Jesus'ga. Tupana'ga erame nahanahã ti peko javo pe ndapekoi ganhi'ig̃a rupi. Penhimimbo'ea rupi jate reki pe ndekoi pejikovo Tupana'ga nhi'ig̃aatyviva'ea rupi, ei Jesus'ga.
23714	MAT 15:12	A'ero Jesus'ga remimbo'ehara'g̃a nduri ga pyri javo ga pe: —A'ea nde erame fariseus'g̃a nhimonha'ngai nenhi'ig̃a arõe'yma. Erekwaha nde? ei g̃a Jesus'ga pe.
23717	MAT 15:15	A'ero Pedro'ga ei Jesus'ga pe: —Ore mbo'e katu ti ojo'java'ea rehe. A'ereki ndorokwahavi a'ea. Maraname nde ei akoja ore ve? “Kiroki oki nhandejurua pype – a'ea nianembote'varuhui. Kiroki ohẽ nhandejurua hugwi – a'ea nhande mbote'varuhu,” ere nde. A'ea rehe ti ore mbo'e katu a'ero, ei Pedro'ga.
23718	MAT 15:16	A'ero Jesus'ga ei Pedro'ga pe: —Maranuhũ pehe ndapekwahavi no? ei Jesus'ga.
23719	MAT 15:17	Kiroki oki nhandejurua pype – a'ea oho nhanderevega pype ohema nhande atarame. —Maranuhũ pe ndapekwahavi naerũ? ei Jesus'ga.
23735	MAT 15:33	Jesus'ga remimbo'ehara'g̃a ei ga pe: —Ma hugwi po ti nhande ipyhygi he'yjuhuva'ea mbatera g̃a pe avo ongae'ỹi me tokogahi ti g̃a javo? ei g̃a.
23736	MAT 15:34	A'ero Jesus'ga ei g̃a pe: —Maramomi pe herekoi pães? —Sete, ei g̃a ga pe. Mokoi'ĩ pira'ia orogwereko no, ei g̃a.
23742	MAT 16:1	Aerẽ fariseus'g̃a nduri Jesus'ga pyri saduceus'g̃a pavẽi ovahema. —Tihepia ti gapopoakara, ei g̃a ojohupe. Mara'ngu po Tupana'ga okovo ga pyri ga mbopopoaka? Tupana'ga ga mbopopoakare'ymame po ti nhande ga mbotegwetei, ei g̃a ojohupe. Nurã g̃a ei Jesus'ga pe: —Eapo ti ahemonhimomby'ava'ea. Torohepia ti, ei g̃a ga pe.
23749	MAT 16:8	G̃anhi'ig̃a kwahavame Jesus'ga ei g̃a pe: —Maraname pe nhomonhi'ig̃uhũi nhande ndiheruri pão javo? Ndapejikogi'i'i pe ji rehe ndirekoi pão javo, ei Jesus'ga g̃a pe.
23750	MAT 16:9	Napenhimombaragwahakatui pe ji'ea rehe? Ndapekwahava'javi pe cinco pães – akoja ji ahaygwe'rogwe'ro imondomondouka cinco milve'g̃a pe? Ndapekwahava'javi pe hembyruera? Maramomi yrua pype pe imono'ono'og̃i hembyruera?
23751	MAT 16:10	Ndapekwahava'javi pe sete pães? Akoja ji ahaygwe'rogwe'ro imondomondouka quatro milve'g̃a pe. Ndapekwahava'javi hembyruera? Maramomi yrua pype pe imono'ono'og̃i hembyruera?
23752	MAT 16:11	Maraname pe napenhimombaragwahavihu ji erame pe me kiro? Pão pe rũi ji ei pe me. A'e ji pe me: Penhimboko'i ti fariseus'g̃a apoa rehe saduceus'g̃a apoa rehe no. A'ereki g̃a'apoa ko pão mbovuhava ja, ei Jesus'ga g̃wemimbo'ehara'g̃a pe.
23754	MAT 16:13	Aerẽ Jesus'g̃a hoi cidade koty Cesaréia de Filipe koty. Ovahemame pevove'g̃a gwyri pe Jesus'ga ei g̃wemimbo'ehara'g̃a pe: —Marãi g̃a ji ve jipi? ei Jesus'ga g̃a pe okovo yvyakotyva'ero yvagipeva'ero no.
23756	MAT 16:15	A'ero Jesus'ga ei g̃a pe: —Pehe, marãi pe ji ve jipi?
23779	MAT 17:10	A'ero garemimbo'ehara'g̃a ei ga pe: —Nderura renonde ti Elias'ga tuhu nehẽ, ei g̃a Jesus'ga pe. A'ea ahembo'ehara'g̃a ei. Maraname g̃a ei na? ei Jesus'ga remimbo'ehara'g̃a Jesus'ga pe.
23786	MAT 17:17	A'ero Jesus'ga ei g̃a pe nhaporemo: —Ndapejikogiuhu pe ji rehe pejikote'varuhuavo. Pe ji mombitu pejijupa. Manameuhũ po ti pe jikogi ji rehe nehẽ naerũ? ei Jesus'ga g̃a pe. Peru ti tayri'ga avo ji pyri, ei Jesus'ga.
23788	MAT 17:19	Aerẽ Jesus'ga tehe ga rekorame garemimbo'ehara'g̃a nduri ga pyri. A'ero g̃a ei ga pe: —Maraname anhag̃a ndojipe'ai tayri'ga hugwi ore erame jupe ko?
23793	MAT 17:24	Aerẽ Jesus'ga ruri cidade de Cafarnaum me g̃wemimbo'ehara'g̃a pavẽi. G̃a vahemame g̃a nduri Pedro'ga pyri – kiroki g̃a opyhy itambere'ia judeus'g̃a hugwi imono'ono'og̃a tiapokatua'ja ti nhandejatykahavuhua javo. A'ero g̃a ei Pedro'ga pe: —Marã? Nembo'ehara'ga po nombuhuri jipi itambere'ia toapokatua'ja ti g̃a ojatykahavuhua javo? ei g̃a Pedro'ga pe.
23794	MAT 17:25	—Omondo ga jipi, ei Pedro'ga g̃a pe. Aerẽ Pedro'ga hoi ogwovo onga pype. Ga vahemame pevo Jesus'ga pyri Jesus'ga eypyi ga pe: —Simão, ei Jesus'ga ga pe. Marãi nde? Avo yvya koty ma'g̃a hugwi g̃anduvihavuhu'g̃a ipyhygukari itambere'ia imono'ono'og̃a ojive? Mara'ngu po nde javo: “Ogwyripeve'g̃a hugwi po g̃a ipyhygi”? Mara'ngu po nde javo: “Hajiheve'g̃a hugwi po g̃a ipyhygi”? Marãi nde naerũ? ei Jesus'ga Simão Pedro'ga pe.
23797	MAT 18:1	Aere'ĩ Jesus'ga remimbo'ehara'g̃a nduri Jesus'ga pyri. Kiro g̃a ei ga pe: —Tupana'ga oko yvyakotyve'g̃a nduvihavuhuhetero kiro. Manamo nhandejoheva'ero huvihavamo ga pyri? ei g̃a.
23808	MAT 18:12	—Po akwaimbae'ga gwereko g̃wenymbava cem ovelhas. Po ojipeji oka'nhy ga hugwi, ndohoi re po ga heka naerũ? Gweja po ga he'yiva'ea noventa e nove ovelhas ogwovo yvytyruhua rupi hekaheteavo ojipe'ia.
23817	MAT 18:21	A'ero Pedro'ga ruri Jesus'ga pyri hete ga renoina nde ko jipojykaharetero javo ga pe. Ga e'i: —Nhiirũ'ga rekote'varuhurame ji ve, maramomi po ti ji ndahaykai ga garekote'varuhua renonhe'yma a'ero hamo? Seterame ti ji tahaykayme ga? Maramomi? ei Pedro'ga Jesus'ga pe.
23819	MAT 18:23	A'ereki nahã Tupana'ga opota. —Marã hekoi kiro yvyakotyve'g̃a pe g̃a erame Tupana'ga nhanderuvihavuhuhetero oko javo? A'ea rehe po ti ji pe mbo'ei ikwahavuka pe me imombe'gwovo a'ea'java'ea pe me kiro, ei Jesus'ga. G̃anduvihavuhu'ga ei: “Maramomi itambere'ia ji imbuhu'rag̃i jipyrive'g̃a pe ikwehe? Tamonhi'ĩ ti ji ikwatijara ikwahava,” ei ga, ei Jesus'ga imombe'gwovo.
23834	MAT 19:3	Kiro fariseus'g̃a nduri ga pyri no. —Tihepia ti gareaporog̃ita, ei g̃a ojohupe. Mara'ngu po ga nhande nhi'ĩpondekwakatuavo imombe'gwovo nehẽ? Tihepia ti ganhimbotegwetea a'ero, ei g̃a ojohupe. Nurã g̃a ei Jesus'ga pe: —Marãi naerũ? ei g̃a. Moisésva'ea remimbo'eagwera rupi g̃a ndekoi opohirame g̃wembireko'g̃a hugwi kunhangwera'g̃a hugwi jipi naerũ? ei fariseus'g̃a Jesus'ga pe.
23838	MAT 19:7	A'ero fariseus'g̃a ei Jesus'ga pe: —Moisésva'ea remimbo'eagwera e'i hako: “Opohipotarame ti akwaimbae'g̃a tokwatija kunhangwera'g̃a pe apohi ji kiro nde hugwi javo. Ikwatijarame jate po ti g̃a g̃wembireko'g̃a mondoi ojihugwi,” ei Moisésva'ea hako, ei g̃a. —Tupana'ga ipotare'ymame g̃apohira, maraname Moisésva'ea ei a'ea nhande mbo'eavo hehe? ei fariseus'g̃a Jesus'ga pe.
23847	MAT 19:16	Nanime ipyahuve'ga ruri Jesus'ga pyri. Ga e'i: —Marãva'ea rupi pyryva'ea rupi po ti ji rekoi nehẽ jirekoag̃wamamo avuirama Tupana'ga pyri nehẽ? ei ga Jesus'ga pe nde ko orembo'eharamo javo ga pe.
23848	MAT 19:17	A'ero Jesus'ga ei ga pe: —Maraname nde ei pyryva'ea rehe? Tupana'ga nhi'ig̃a jate ko pyry, ei Jesus'ga. Po nde rekopotari Tupana'ga pyri avuirama, a'ero ti eko pa Tupana'ga remimbotarimova'ea rupi – kiroki Tupana'ga e'i Moisésva'ea pe ikwatijaruka, ei Jesus'ga ga pe.
23849	MAT 19:18	—Marãva'ea Tupana'ga remimbotarimova'ea? ei ga Jesus'ga pe. A'ero Jesus'ga ei ga pe: —Nahã ko garemimbotarimova'ea: “Terejukai ti ojipe'g̃a. Tererekoi ti ojipe'g̃a nembireko'g̃a. Teremimi ti ojipe'g̃a hugwi,” ei ahe. “Tane'mbei ti ojipe'g̃a mombe'gwovo tehe.
23851	MAT 19:20	A'ero ipyahuve'ga ei Jesus'ga pe: —Jivoja'irame ji hendukatupavi Moisésva'ea remimbo'eagwera. Kiro ji heronhimomboakari ahendu katu ve ji, ei ga. Marã koji'i po ti jipyryhetea nehẽ? ei ga.
23856	MAT 19:25	Ganhi'ig̃a renduvame Jesus'ga remimbo'ehara'g̃a nhimomby'ahetei hehe. A'ero g̃a ei: —Ma'g̃a po ti oho Tupana'ga pyri yvagi pe nehẽ naerũ?
23858	MAT 19:27	A'ero Pedro'ga ei Jesus'ga pe: —Ji rendu ti, ei ga. Ore oropohi pa orombatera hugwi orojikovo neremimbo'eharamo. Gara po ti Tupana'ga imbuhuri ore ve a'ero nehẽ? ei ga Jesus'ga pe.
23862	MAT 20:1	Ojo'java'ea pyvõ Jesus'ga g̃a mbo'e. A'ero ga ei: —Marã hekoi kiro yvyakotyve'g̃a pe g̃a erame Tupana'ga nhanderuvihavuhuhetero oko javo? A'ea rehe po ti ji pe mbo'ei ikwahavuka pe me imombe'gwovo a'ea'java'ea, ei Jesus'ga g̃a pe. Ypyhajive akwaimbae'ga hoi taru ti ji oporavykyve'g̃a jijive javo. “Toporavyky ti g̃a itambere'ia rehe ko pe nhiremitymipyra pype uva tymipyra pype,” ei akwaimbae'ga, ei Jesus'ga imombe'gwovo.
23867	MAT 20:6	Ka'aruva'ea rupi ga hoa'javi ojipe'g̃a ndepiaga, ei Jesus'ga. Ndoporavykyi g̃a o'ama. A'ero ga ei g̃a pe: “Gara rehe pe ãtehei agwa ara rupi ve pejiporavykye'yma?” ei ga g̃a pe, ei Jesus'ga.
23882	MAT 20:21	A'ero ga ei hẽa pe: —Gara nde erepota? A'ero hẽa ei ga pe: —Ekorame yvyakotyve'g̃a nduvihavuhuhetero ti ere agwa'g̃a pe jira'yra'g̃a pe toko memei ti g̃a huvihavamo nde pavẽi. Nahã ti ere g̃a pe g̃a mboapyga nde pyri aheapykakatuva'ea rehe ojipe'ga kikoty ejohukoty ojipe'ga kokoty ejohukoty rũi nde pyri nehẽ, ei hẽa Jesus'ga pe.
23883	MAT 20:22	Hẽara'yra'g̃a pe Jesus'ga ei reki: —Ndapekwahavi pe pe'erame toroapy ti Jesus'ga pyri orokovo huvihavamo javo, ei Jesus'ga g̃a pe. Aerẽ po ti hahy hete ji ve nehẽ. Po pe ji moirũi, a'ero hahy hete pe me nehẽ no. Marã a'ero? Peko pe nanongara rehe naerũ? ei Jesus'ga mokonha'g̃a pe hẽara'yra'g̃a pe. Igwete hẽara'yra'g̃a ei Jesus'ga pe: —Toronhimboita ti ore jupe, ei g̃a.
23893	MAT 20:32	A'ero Jesus'ga pytai g̃a nderuruka ojipyri. Kiro ga ei g̃a pe: —Pejo ti avo. Marã po ti ji pe nderekoi nehẽ? Gara pe pepota? ei ga g̃a pe.
23898	MAT 21:3	Po ti g̃a ei pe me nehẽ: “Maraname pe ikwaharavi?” Po ti g̃a ei na, a'ero ti pe'ji g̃a pe: “Gaha – kiroki ga pe nhande ei: Nhandepojykaharete'ga – gaha e'i: ‘Tareko'ã ti ji taho ti ji i'arimo javo’.” A'ea ti pe'ji g̃a pe. Kotihĩ po ti g̃a imbuhurukari nhande ve a'ero nehẽ, ei Jesus'ga g̃a pe.
23905	MAT 21:10	Jesus'ga rerovahemame cidade de Jerusalém me ipypeve'g̃a py'a myi. —Mome ahe ga? ei g̃a Jesus'ga repiagame.