23223	MAT 1:10	Igme amekene Ezekíyas gikamkayh amekene Manassés, igme amekene Manassés gikamkayh amekene Amoh, igme amekene Amoh gikamkayh amekene Josiyas.
23228	MAT 1:15	Igme amekene Eliyúdi gikamkayh amekene Eleazar, igme amekene Eleazar gikamkayh amekene Matah, igme amekene Matah gikamkayh amekene Jakó.
23229	MAT 1:16	Igme amekene Jakó gikamkayh amekene José. Igme amekene José ig kiyapuno Mahi gugihgi. Egme Kiyapwiye Jesus ginag. Igme Kiyapwiye Jesus iggi Cristo ig Uhokri gikanyan adahan ukumaduketniwiy.
23231	MAT 1:18	Kuri nah akkite yit ku samah ig Kiyapwiye Jesus Cristo giwaypuka. Ginag kiyapuno Mahi eg kuwis ahegbet gunetni gikak amekene José. Henneme apit egkis hamah, eg kuwis biyuhkisno giwntak Uhokri Gitip.
23232	MAT 1:19	Eg gubetki ig amekene José ig waditye awayg. Nikwe ig awna: ―Eg Mahi biyuhkisno. Ke nuthube eg mehe gumun. Ku henne nikwe amawka nah maytepru. Henneme nah ka muwaka marakwig giwtrikkis hiyeg. Ka sam. Nah mayteprute monye kahadbe hiyeg ka hiyak.
23233	MAT 1:20	Ig ipegminene gihiyakemni henne, pahaye adahan pahapwi ahj Uhokri giwatni hiyapkiswa git garisunawak. Ig ahj awna git: ―Kiyapwiye José, pis ku pariye amekene Davi gihiwhi, pis ka muwaka apis maripkaw gukak kiyapuno Mahi mmanawa eg biyuhkisno giwntak Uhokri Gitip.
23237	MAT 1:24	Ig amekene José timapni henne, ig kannikaw ig ihe inakni ahj giwn. Ig maripkew gukak kiyapuno Mahi.
23241	MAT 2:3	Ig amekene Erodis timé gakkis, ig wadisase ganmap akak inakni giwnkis. Mmanawa ig ka muwaka nawenéwa hiyeg kumaduka gihiyegapu giwenyan. Madikte paytwempuyenepwi ayge Jerusalém igkis hiyapni henne ku samah gikiparakis Erodis wadisasew, nikwe igkis madikte wadisasew hawwata awaku igkis apisasew gibohri.
23242	MAT 2:4	Ayteke nikwe ig amekene Erodis pahadguhe madikte muwpeg kiyatyepwi payak gikakkis nerras kannuhekeputnepwi amin amekene Moís gikumadukan. Ig awna gitkis: ―Kineyki ner pahapwi ku pariye Uhokri gikanyan adahan ukumaduketniwiy kineyki ig waypuka amadgat wayknek?
23244	MAT 2:6	“Yis hiyeg belémyenepwi ayge apit waxri Judeyamnaw, aysawnemenek yiwetri kiyathakanek gapitkis kaayhsima ikiparat apitnenepwi Judeyamnaw. Mmanawa pahapwi ikiparat pes yibetitaknek ku pariye gikapriwtenkis madikte nuhiyegapu israelyenepwi.”
23249	MAT 2:11	Ayteke igkis danuh atere, igkis pareke agikut ini payt. Ayge igkis hiyá ig bakimni gukak ginag kiyapuno Mahi. Igkis hiyapni henne, igkis paberetusaw. Igkis kiyatig. Ayteke igkis woka gisakolakis igkis kakanhaw git karukri wahano akak imihgi akak ah adidkan imihnepye kewye “miha”.
23251	MAT 2:13	Ayteke ewka giwenkis pahapwi ahj Uhokri giwatni hiyapkiswa ta git amekene José garisunawak. Ig awna git: ―Kannikaw kuri. Ahegbetawnabay adahan yis bisike ta apitit Ejitumnaw. Msakwanabay ayge juktah ku aysaw nah akka pit adahan yis diyuh akiw. Mmanawa kiyapwiye Erodis gipegepten bakimni adahan giwmepten.
23253	MAT 2:15	Egkis danuh atere, egkis msekwe ayge juktah amekene Erodis miyapi. Madikte ini danuh henne kahadbe in kahayak ku samah Uhokri awna minikwak gipitimpi gawnepe. Ig awna: “Nah humak nukamkayh pes apititak Ejitumnawtak.” Hennewatbaki ig awna.
23255	MAT 2:17	Metakwa in kahayak ku samah Uhokri gawnepe amekene Jeremíyas awna minikwak. Ig awna:
23264	MAT 3:3	Minikwak Uhokri gawnepe amekene Isaías ig kinetihwa gimin ig amekene João Batista. Ig tamak inakni giwn amadga gikagtan. Ig awna: “Pahapwi kinetihwanek amadga amatap. Ig awnanek: ‘Ahegbetawnabay gapit Ukiparawiy gaytni. Ig nemnik ig. Wadithanabay yihiyakemni gidahan marihwakam yis kawih gidahan Uhokri gikumadukan.’ ” Hennewatbaki ig Uhokri gawnepe awna minikwak.
23268	MAT 3:7	Kaayhsima farisewkis gikakkis kannuhekeputnepwi amin amekene Moís gikumadukan igkis hawwata ayta kaywasewpiye ta git amekene João Batista. Ig hiyapni henne, ig awna ta gitkis: ―Yis kaybunyune hiyeg pahaywitniyepwi! Uhokri ka batek akak yihiyakemni kane kibeynema. Mmah yitneki yikewpen keh ig hiyapyi ke wotbe yis kibeynepwibe hiyeg giwtrik?
23282	MAT 4:4	Igme Kiyapwiye Jesus kaytwa giwn: ―Kawk. Mmanawa Uhokri gannasan awna: “Hiyeg ka aymahwa akak bugutwonama henneme ignes aymahwa akak madikte yuwit ku pariye pes gibiyaptak Uhokri.”
23284	MAT 4:6	Ig awna ta git: ―Ku pis Uhokri gikamkayh, asá watiswa ayteke inutak. Mmanawa Uhokri gannasan minikweknene awna: “Uhokri apuriwkispi ta gitkis ahj adahan igkis amapap amadga giwakkis marihwa pikugku ka tes apit tip.”
23285	MAT 4:7	Igme Kiyapwiye Jesus kaytwa giwn: ―Kawk. Mmanawa Uhokri gannasan hawwata awna: “Ka yi muwaka hikek Kiyapwiye yiwohkiga baki igyerwatma ay yikak.”
23288	MAT 4:10	Igme Kiyapwiye Jesus kaytwa giwn: ―Satanás, su higihwa ayteke. Mmanawa Uhokri gannasan awna: “Kiyathanaba ignewa Kiyapwiye piwohkiga. Kehnaba ignewa gibetki.”
23302	MAT 4:24	Madikte hiyeg kinetni gak muwwapu Síriyamnaw. Ayteke nikwe igkis waxe git madikte kakahribdapye, nerras ku pariye akak karayt, akak kayahwaki, nerras ku pariye wapityewnapye, nuwiskewenpiye, datpuwapye. Ig Kiyapwiye Jesus hiyapni henne, ig makniwapeprikis madikte.
23315	MAT 5:12	Bateknabay yinaktin apim ini ku aysaw yis hiyepne mbeyne nupatra. Bateknay kaayhsima mmanawa yis utí yitiwni kibeynewanek ayhté inugik. Mmanawa hennewa Uhokri gawnepepu pitatyepwi igkis hiyapkiska mbeyne ta gitkis.
23320	MAT 5:17	―Nawenétke yis yipewkan ku nah ayta pisenwehpiye gikak amekene Moís gikumadukan akak Uhokri gawnepepu ginetnikis. Bawa kawa. Nah ka ayta pisenwehpiyema akak inakni giwnkis henneme nah ayta adahan nah kehne madikte ku pariye igkis ayá wotwiy, adahan nah akkamnih yit ku pariye inyerwatnene Uhokri gimawkan ku aysaw ig ikí inakni giwnkis gitkis.
23321	MAT 5:18	Hennewatbaki in. Yuma pahatnama yuwit atiksak ay amadga amekene Moís gikumadukan yuma pahatnama mpiyene. Ku samah en akak waxri aynete, inakni giwn ka mpiya aynesnima he danuhe amaksemni hawkri.
23322	MAT 5:19	Ku pahapwi taraksa amekene Moís gikumadukan pahatwowa, ku ig kannuh hiyeg adahan ignes taraksin, iggi yuma gikiythaninek abet Uhokri gikumadukan. Henneme ku pahapwi igyerwa ihpene amekene Moís gikumadukan, ku ig kannuh hiyeg adahan ignes ihapni, iggi kagikiythanisima abet Uhokri gikumadukan.
23323	MAT 5:20	Hennewatbaki in. Amawka ku yis wew pi waditte giwkis nerras farisewkis, giwkis nerras kannuhekeputnepwi amin amekene Moís gikumadukan. Ku ka hennema, yis ka kawihti Uhokri gikumadukan.
23324	MAT 5:21	―Yikannuhten akki yit ku ig amekene Moís awna ta gitkis amekenegben, giwn: “Ka yi muwaka umah hiyeg. Ku pahapwi umah pahapwi, nikwe ig tarakse. Iggi kis adahan hiyaptigi hiyapkis mbeyne git apatra ini gitaraksan.”
23330	MAT 5:27	―Yikannuhten hawwata akki yit ku amekene Moís awna: “Ka yi muwaka powkemnihwa.”
23333	MAT 5:30	Hawwata akiw ku pis me taraksemet akak piwak, pi kabayte pis bukihpin padekwin mpinekata pis tarakse. Mmanawa pi kabayte pis biyukse piwak pahambakya mpinekata pis biyukse pipit pahapwite amun ini iwetrit ku kiney kaneayhsima kayahwaki.
23336	MAT 5:33	―Nerras yikannuhten hawwata akki yit ku amekene Moís awna gitkis amekenegben, giwn: “Ku pis kanum Uhokri pitemwera adahan ig timá piwn ku in ka kiniskama, nikwe pugamawka hennewa pis ka kinis.” Ayteke igkis yikannuhten idis gihiyakemnikis atere, igkis awna: “Henneme ku pis kanum inugik pitemwera, ku pis kanum waxri pitemwera, nikwe ka sam pis kinis.”
23341	MAT 5:38	―Yikannuhten hawwata akki yit ku amekene Moís awna: “Ku pahapwi patukwika giwtyak, amawka ku ig diyuhkiska hawwata patukwika giwtyak. Ku pahapwi dunihpika gaybu, amawka ku ig diyuhkiska hawwata dunihpika gaybu.” Bawa ig amekene Moís awna inakni henne he adahan ig mpithene pahapwi adahan ig ka diyuhkiska mpiynama ahawna gitaraksan. Henneme yikannuhten idis gidahankiswa gihiyakemnikis atere, igkis awna: “Inakni giwn awna ku pugamawka wis diyuhkis pahapwi.”
23346	MAT 5:43	―Yikannuhten akki yit ku amekene Moís awna: “Bateknabay gikakkis hiyeg.” Ayteke igkis idis gidahankiswa gihiyakemnikis atere, igkis awna: “Henneme amiyhanay yipetunyapu.”
23349	MAT 5:46	Amnihnabay yipetunyapu. Ku yis amnih nerrasnen ku pariye yamnihten nawenépwime yis ka amnihgikis mmah yis yipewkan Uhokri ikí yit kabayka adahan ini? Kawa. Mmanawa madikte hiyeg kuwis kehni henne. Juktah hiyeg kakehniye keh.
23359	MAT 6:8	Yisme ka ba yi piriyepkaw henne kema igkisma. Mmanawa apit yis ayá arikna git Wigwiy, ayipa ig kuwis hiyak ku pariye yimawkanitnene git.
23365	MAT 6:14	Mmanawa ku yis bayahmina pahapwi ariw gitaraksan yikak, nikwe hawwata Wigwiy inugikyene bayahminay ariw yitaraksan gikak.
23379	MAT 6:28	Mmahki nikwe yis kiyimwihwa amin yikawihni? Ipegnay ku samah ipuwiti gubereswankis. Egnes ipuwiti ka kannipwi adahan gupitkis. Egkis kawnata paduk gukawihnikis.
23381	MAT 6:30	Egkis ipuwiti he ewwaktinen egkis waditnepyenen. Ku apim ini egkis ay amadga inin. Takuwanekme egkis yuma akiw egkis bukehpika. Yis kaayhsima pi kapigte git Uhokri mpiy ipuwiti. Ku yis hiyá ig Uhokri ikí gubereswankis, yiskata akiw ig ka ikí yit yikawihni akiw? Mmahki yis ka kamaxwa ta gipitit Uhokri?
23388	MAT 7:3	Mmahki pis apuriw pikebyi gitaraksan? Pis ke wotbe kiyimwihwa akak pahá iget nopsehsabe ay giwtrik pikebyi. Pisme ka hiyaknima ba pahat ahadma nopsadminnene ay piwtrik.
23393	MAT 7:8	Mmanawa ku wis ayá kabayka git, ikaka wotnek. Ku wis ipegpene ku pariye umawkan git, wis utipni. Ku wis awna git, kaytwaka wownnek.
23397	MAT 7:12	Amawka yis kabay gikak pahapwi hawwata ku samah yis muwaka pahapwi kabay yikak. Inakni yuwit in huwase amekene Moís gikumadukan akak Uhokri gawnepepu pitatyepwi giwnkis madikte.
23398	MAT 7:13	―Ay pitahra akebyi ahin adahan uhiyakemni. Ig Uhokri gihiyakemni kewa pahatra ahin mahamwisniyebe ku pariye mahiko wis wew apigku. Henneme paraknabay atere apigkut ini ahin. Mmanawa ku yis ka wew gikakma Uhokri gihiyakemni, in ke wotbe yis apigku pahatra ahin nopsad pugubrad ku pariye tipikwiye arimkat iwetrit ku kiney kaneayhsima hiyapka mbeyne ayge. Kaayhsima hiyeg tipikwiye atere.
23404	MAT 7:19	Madikte ah akat ku pariye ka sarayh guwkis kabaynopwima, egnes ihukapepkanek egkis padakapepka ariwtrikut tiket adahan egkis bukahapepka.
23407	MAT 7:22	Aysawnemenek apim ini ku aysaw Uhokri hiyepne hiyeg ba ignes kibeynepwiwatma, ayge apim ini kaayhsima hiyeg awna nuthunek: “Kiyapwiye, Kiyapwiye, ka ba pis hiyak usuh? Minikwak usuh ekkene Uhokri gihiyakemni piwaprik, usuh pekkis kaayhsima wapitye piwaprik, usuh keh kaayhsima annut piwaprik.”
23410	MAT 7:25	Ayteke ariwnteke ini muwok wayk kihhaw. Warik digise. Mayg kamayghaw huwit ta apitit gipin. Henneme gipin ka hakuh mmanawa awaku mituw kabayhtiwa ta warikwit abet tip.
23412	MAT 7:27	Ayteke muwok wayk kihhaw. Warik digise. Mayg kamayghaw huwit ta apitit gipin. Pahaye adahan gipin hakuhe pahatte. Hennewatbaki ig Kiyapwiye Jesus awna.
23414	MAT 7:29	Mmanawa ig ka kannuhak kema nerras kannuhekeputnepwima amin amekene Moís gikumadukan. Henneme ig kannuhekne ayge akak madikte gikiythani.
23418	MAT 8:4	Ayteke ig Kiyapwiye Jesus awna git: ―Ataybiswanaba nuthu. Ka ba kinetihwa ta arit hiyeg apigkuya ahin amin ku samah pis makniw. Su atak wadé gimkanit muwpeg. Akka pipit ta git kahadbe ig iwasap ig hiyá ku pis makniw. Ayteke pis keh ofan gidahan Uhokri ku samah amekene Moís ayá wot minikwak, adahan arekhetni ta gitkis hiyeg ku pis inyerwa makniw. Igme timapni henne, ig tipik.
23433	MAT 8:19	Igkis tipikwiyes, igme pahapwi kannuhekeputne amin amekene Moís gikumadukan ig danuh atere git. Ig awna git: ―Kiyapwiye, nah tipik pikak ku kitwiye pis.
23440	MAT 8:26	Igme kaytwa giwnkis: ―Yis awaykemni apisatrupye! Mmahki yis ba yapisa tugun? Uhokri ik adahan yis kamaxwa ta gipitit. Ayteke ig kannikaw ig himehe mayg akak paraw. Aynewa madikte kariswehwe.
23443	MAT 8:29	Igkis danuh atere git Kiyapwiye Jesus, igkis kabiman git. Igkis awna: ―Pis Uhokri gikamkayh. Pariye pikehni ukakhu ku apim inin? Mmah pis ayta womkat adahan hiyapkisne mbeyne wothu? Kote uhawkanaprikma adahan usuh hiyapkiska mbeyne wothu.
23451	MAT 9:3	Apiminewa ini kaayhsima kannuhekeputnepwi amin amekene Moís gikumadukan igkis ayge. Gaytakkis timapni inakni Kiyapwiye Jesus giwn, igkis awna gimin ginaktinkis. Giwnkis: ―Ner awayg ikewne ke wotbe ig Uhokribe bawa ig ka Uhokrima. Ig miyathene Uhokri ku samah ig awna inakni henne.
23452	MAT 9:4	Ig Kiyapwiye Jesus hiyakni henne ku samah gihiyakemnikis, ig awna ta gitkis: ―Mmahkay yis ipegminene yihiyakemni amin mbeye hiyakemniki henne?
23453	MAT 9:5	Mmah yipewkan ku in mahiko ndahan nah bayahminig ariw gitaraksan? Ku yis hiyá nah hiyá gikankasak nah keh ig wew akiw, ininkata akiw nah ka dat adahan nah bayahminig ariw gitaraksan?
23456	MAT 9:8	Madikte hiyeg kabubuknene ayge igkis hiyapni henne, igkis wakaymnibdi. Igkis awna: ―Kibeyne, Uhokri, ku samah pis iké pannu henne ta git pahapwi amadgaya inin.
23457	MAT 9:9	Ayteke ig Kiyapwiye Jesus tipik. Ig waywe apigku ahin, ig hiyapun nah Matews, nah betnene agiku payt ahiwket karukri. Nah ladwan, nah ahiwne karukri gidahan gupelma. Igme awna nuthu: ―Ba ayta wew nukakhu adahan pis humewne nukannuhni. Nah timapni henne, nah kannikew, nah tipik gikak.
23459	MAT 9:11	Nerras farisewkis hiyapni henne, igkis awna ta gitkis gikannuhnipwi. Giwnkis: ―Mmahki ner yikannuhten axne darihwekne gikakkis ladwan gikakkis hiyeg akiw kane kibeynepwima hiyeg? Waké ig kibeyne hiyegbe, ig ka axkam gikakkis gikebyikis nerras hiyeg.
23461	MAT 9:13	Ataknabay ipegboha Uhokri gannasan minikweknene marihwa yis pukuha inin ku samah nah darihwekne gikakkis hiyeg kane kibeynepwima. Mmanawa ig Uhokri gannasan awna: “Nah ka muwaka yis he kakanhawnen nuthu. Nah pi muwakate yis amnih hiyeg.” Mmanawa nah ka ayta adahan nah humeknema ku pariye hiyeg wadityepwi kuwis adahan ignes wageswiyes gihiyakemnikis. Nah ayta adahanikwa nah humekwiye nerras ku pariye taraksapye adahan ignesnewa wageswiyes gihiyakemnikis.
23462	MAT 9:14	Ayteke amekene João Batista gikannuhnipwi igkis danuh atere git Kiyapwiye Jesus. Igkis awna git: ―Kiyapwiye, usuh maxhaw adahan kiyene Uhokri. Kibereput usuh maxhaw adahan usuh piriyepkewne. Igkisme farisewkis hawwata akiw igkis maxhaw henne. Pisme pikannuhnipwi ka maxhaw. Mmahki igkis ka maxhaw henne? Mmahki igkis ka kiyatha Uhokri kema nerrasma?
23465	MAT 9:17	Kawnata kis adahan wis katiyha win nukune agikut pakir amar ayipwipye ipatmakupye. Mmanawa ku aysaw ini win tukurwa in kiyesihwa akiw, in pakir amar ka ahwa payak nikak. In bekwe awaku. Ayge nikwe ini win dimuke. Hawwata ini pakir amar ka kabay akiw. Amawka wis katiyha win nukune ta agikut pakir amar ku pariye mtibetnene. Ayge nikwe win atiy msakwa kabayhtiwa payak akak win. Nuhiyakemni kis gikakkis hiyeg ku pariye kote dahhate gihiyakemnikis.
23469	MAT 9:21	Mmanawa eg awna gunaktin: ―Ku nah he daxpi gisimsa, ikeypi, nah makniw.
23489	MAT 10:3	Ayteke kiyapwiye Filip gikak kiyapwiye Bartolomew. Ayteke kiyapwiye Tomé nukakhu nah Matews nah ladwan. Ayteke kiyapwiye Tiyagu, ku pariye amekene Alfew gikamkayh, gikak
23494	MAT 10:8	Makniwanabay hiyeg kakahribdapye. Kannikasanabay hiyeg miyarapye. Makniwanabay hiyeg axpusakare apit busukne. Pekkisnabay wapitye gipititakkis hiyeg. Nah ikene ini yannu he nukannenwa yuma atiwni. Kuri yisme amnih hiyeg hawwata yuma atiwni.
23497	MAT 10:11	Ku pariye paytwempu yis danuh arit, ipegpanay pahapwi ku pariye kibeyne awayg ayge. Msakwanay ayge gimun he ku aysaw yis pes ayteke paytwemputak.
23503	MAT 10:17	Msakwanay ahegbet gapitkis hiyeg mmanawa aysawnemenek igkis kamaxweynek waxepyi ta gipetunatkis hiyeg giwewkistenkisnek. Hawwata igkis biyuhyinek agiku gileglisakis.
23505	MAT 10:19	―Ku aysaw hiyeg kamiyepyi ta gipetunatkis hiyaptigi apatra ku samah yis nuhiyegapu, ka yi muwaka ipegmina yihiyakemni adahan ku pariye yis awna gitkis apim ini hawkri. Mmanawa apiminewa ini yuwit ikaka yit adahan yis awna gitkis apim ini.
23512	MAT 10:26	―Henneme ka yi muwaka apis gibohrikis hiyeg amadgayapu inin. Gitkis gikehnikis mbayka ka kahayak. Henneme aysawnemenek madikte ku pariye ayempiki ini kahayak kabayhtiwanek. Madikte ku pariye awastepka, aysawnemenek in mawasaptihpikanek.
23535	MAT 11:7	Igkis amekene João Batista giwatnipwi timapni henne, igkis diyuhe gimkat. Igkis tipikanten, ig Kiyapwiye Jesus awna ta gitkis nerras hiyeg kabubuknene ayge. Ig kinetihwa gimin amekene João Batista. Ig awna: ―Yis kuwis atak iwasa kiyapwiye João Batista ta amadgat amatap. Ku samah yis atere, mmahpa yipewkan yis utipri ayge? Mmah yipewkankama ku yis utipri yuma gidatni ke pahat sipapabe ku pariye mtibetnepye ayge? Kawa. Yis hiyak ku ig ka wagekiswa gimun.
23536	MAT 11:8	Mmahpa yipewkan yis utipri ayge? Mmah yipewkankama ku yis utipri akak gisimsa kibeyne mtibete? Kawa. Hiyeg ku pariye kasimsapu mtibete ku pariye igisapye ignes ka msakwa amadga amatap. Igkis msakwa agiku ikiparat gipin barewyewatnene.
23538	MAT 11:10	Mmanawa ig kiyapwiye João Batista ignewa ku kamin Uhokri gannasan minikweknene kinetihwa. Inakni gannasan akki wot ku pariye Uhokri awna ta git gikamkayh. Giwn: “Nah awahkiste pahapwi nuwatni papitkiya adahan ig ahegbetene madikte papit.” Hennebaki inakni yuwit awna gimin kiyapwiye João Batista.
23541	MAT 11:13	Ig kiyapwiye João Batista pi kabayte giwkis Uhokri gawnepepu pitatyepwi. Mmanawa Uhokri gawnepepu pitatyepwi igkis madikte awnanekwiye ku aysawnemenek Uhokri gikumadukan danuhnek. Amekene Moís gikumadukan akki inaknipahwata. Kurime ig kiyapwiye João Batista ekkene ku gikumadukan ahawkanaprik kuwis danuh.
23544	MAT 11:16	―Mmah nuwnhu kuri adahan nah akki yit ku samah hiyeg gihiyakemnikis amadgaya inin? Gihiyakemnikis ke bakimnaybe nopsahyumni gihiyakemnikisbe. Nah akkite yit abektey akak ku bakimnay arehwene higiwmadga. Ig Uhokri ig kewa bakimnaybe ku pariye wakaymni giminkis gidahewektenkis. Igkis bakimnay kabiman ta gitkis gidahewektenkis.
23545	MAT 11:17	Igkis awna gitkis: “Usuh agighene usuh kayepne yisme ka kaykere ukakhu. Yisme ka batekkere payak ukakhu. Ayteke nikwe usuh wages warehwan adahan apuhekwiye usuh tihene. Yisme kawnata tihkere payak ukakhu. Mmahki yis ka amepekere uhiyakemni?” Ihanabay inakni nuwnhu. Hennewatbaki ig Uhokri. Hiyeg amedgenepwi inin ka amepekere pahapwinama Uhokri giwatni ku pariye gawahkisni giminkis.
23546	MAT 11:18	Mmanawa ig kiyapwiye João Batista danuh atan, ig maxhewne ig ka higap win. Ignesme hiyeg ka amapig. Igkis awna: “Ig wapitye gipit.”
23549	MAT 11:21	Ig awna: ―Akayih. Aysawnemenek kaayhsima mbayka ay yidahannek yis hiyeg paytwempuyenepwi Korazih. Hawwata kaayhsima mbayka yidahanwata yis paytwempuyenepwi Betsayda. Mmahkay yis ka wageskere yihiyakemni? Waké nah kehbe inwata nannuh ayhté paytwempu Tiru akak Sidoh ku samah nah keh ayge yibet, nikwekam igkis paytwempuyenepwi mbayapye igkis ayipakam kayah gitaraksankis, ayipa igkis wages gihiyakemnikiskam. Igkis kawihminawkam akak sak kasiwboye, igkis padakkam tiket ahewra gitewharitkis adahan arekhetni giwakemnikis.
23557	MAT 11:29	Wewnabay pahamteke nukakhu ke piyana pakbe ku pariye pahadguhka akak ah dahak gibitamnakis adahan igkis hiyuhnes awiyka payak. Kannuhwanabay nuthu. Mmanawa nah hiyeg tuwatpiye, nah ikaw warikapte giwkis madikte hiyeg. Ku yis kannuhwa henne nuthu, nikwe yis utí mayakka abet yihiyakemni.
23560	MAT 12:2	Nerrasme farisewkis hiyapni henne, igkis awna ta git Kiyapwiye Jesus: ―Ipeg nerras pikannuhnipwi. Igkis ka iha amekene Moís gikumadukan. Igkis kannipwiye abet samdi.
23561	MAT 12:3	Igme Kiyapwiye Jesus kaytwa giwnkis: ―Mmah yis kote ipegbohate Uhokri gannasan ku kiney in kinetihwa amin ku pariye amekene Davi gikehni? Minikwak ig matipwe payak gikakkis gihaptiyepwi.
23562	MAT 12:4	Nikwe ig pareke ta agikut ini leglis kewye Uhokri Gipin. Ayge ig ax ini bugut ku pariye ekkepka ta gipetunat Uhokri. Hawwata ig ikepni ta gitkis gihaptiyepwi. Amekene Moís gikumadukan awna ku muwpegnenwa kis adahan ignes axne ini bugut. Igkisme axni henneme igkis ka taraksa mmanawa ig muwpeg amnihpigkis.
23563	MAT 12:5	Hawwata akiw, mmah yis kote ipegbohate amekene Moís gikumadukan ku kiney in kinetihwa amin ku samah muwpegpiyene agiku Uhokri Gipin ignes kannipanene abet samdi? Henneme igkis ka taraksa mmanawa amawka ku igkis keh henne adahan kiyathene Uhokri Gipin.
23566	MAT 12:8	Mmanawa nah ku pariye wageswe awayg amadgaya inin nahnewa samdi akipara.
23568	MAT 12:10	Ayge pahapwi awayg kidubetwiye giwak. Igkisme nerras hiyeg ayge hiyapni henne, igkis awna git Kiyapwiye Jesus: ―Ba amekene Moís gikumadukan isaksa adahan wis piyihak samdi abet? Igkis awna inakni henne adahan gihikekten marihwa igkis hiyá ba ig taraksa amekene Moís gikumadukan. Igkis muwaka utí gitaraksan adahan igkis gikamyehpitni.
23570	MAT 12:12	Ku ka sam wis amnih muttuh abet samdi, kawnata sam wis amnih hiyeg abet samdi. Hiyeg kaayhsima pi kapigte git Uhokri ariw muttuh. Amekene Moís gikumadukan isaksa adahan wis keh kabayka abet samdi.
23581	MAT 12:23	Nerras hiyeg hiyapni henne, igkis wakaymnibdi. Igkis kinetihwa pawtak. Igkis awna: ―Mmah ig ukiparawiy hawwata ke amekene Davibe? Ignewatbaki.
23585	MAT 12:27	Mmah nikwe yis awna numinhu ku nah pekkis wapitye gikak Belzebu gannu ay nupithu? Ya yis yikannuhnipwi? Igkis hawwata pekkis wapitye gipititakkis hiyeg. Pariye ikí gidahankis gannukis? Waké nah pekkis wapitye gikak Belzebu gannube, nikwekam ignes yikannuhnipwi nopinawatkam. Igkisnewa arakak ku yis ka awna wadit.
23588	MAT 12:30	―Mmahkay yis ka amapan? Ku pahapwi ka amapan, amun ini nikwe ig kuwis kapetunsepun. Ku pahapwi ka darihwak nukakhu, amun ini nikwe ig kuwis siguhpen. Ka ik adahan yis msakwa hennenwatma.
23592	MAT 12:34	Yis kaybunyune hiyeg pahaywitniyepwi! Yis ka ik adahan awna kibeyne yuwit mmanawa yihiyakemni mbeyepyenen. Mmanawa ku pariye ay abet uhiyakemni innewa wis awnin.
23596	MAT 12:38	Igkis kannuhekeputnepwi amin amekene Moís gikumadukan gikakkis farisewkis igkis timapni inakni henne, igkis awna git: ―Kiyapwiye, uyá keh annut wowtrik adahan arekhetni pidatni wothu kahadbe usuh hiyakpi ba pis ayta giwntakwatma Uhokri.
23598	MAT 12:40	Minikwak ig amekene Jonas msekwe mpana hawkri im gayhgiku henneme ig ka miyá. In humaw arekhetni gitkis nerras hiyeg apitnenepwi paytwempu Nínive ku ig inyerwa ekkene Uhokri giwn. Nah hawwata nah ku pariye wageswe awayg amadgaya inin, nah msakwanek mpana hawkri waykiku. Inenewa humaw arekhetni ndatni yitnek.
23599	MAT 12:41	Aysawnemenek ku aysaw Uhokri gihiypetnikis hiyeg ba ignes kibeynewatma, kaayhsima hiyeg ayge hiyekepyi ku yis mbeyepye yihiyakemni. Apim ini nerras hiyeg apitya paytwempu Nínive, igkis hiyekepyinek ay gipetun Uhokri ku yis mbeyepye yihiyakemni. Mmanawa minikwak igkis ihe amekene Jonas giwn igkis wages gihiyakemnikis. Yisme ka iha nuwnhu. Hiyawa nah pi kiyatte giw amekene Jonas, henneme yis ka iha nuwnhu.
23608	MAT 12:50	Mmanawa ku pariye hiyeg kehnenepwi Wigwiy inugikyene gibetki, ignes nah ikiygikis ke nukebyupwibe, egnesme tinogben nah ikiygukis ke nnaghube.
23611	MAT 13:3	Ayteke ig kinetihwa ta gitkis akak kaayhsima yuwit patuwesbuhka. Ig awna gitkis: ―Minikwak pahapwi awayg tipik giwasra amedgete adahan ig sessehne gamutra ayak.
23618	MAT 13:10	Ayteke ariwnteke ini usuh Kiyapwiye Jesus gikannuhnipwi usuh atere git, usuh ayapri: ―Mmahki pis kinetihwa ta gitkis hiyeg akak patuwesbuhka yuwit?
23620	MAT 13:12	Mmanawa ku pahapwi darih nuhiyakemni kabayhtiwa, nikwe ig Uhokri akki git pi kiyeste akiw kahadbe ig darih nuhiyakemn kaayhsima. Henneme ku pahapwi ka darih nuhiyakemni kiyesradima, nikwe ini nuhiyakemni wiwhpika abetitak gihiyakemni.