23217	MAT 1:4	Igme amekene Araawh gikamkayh amekene Aminadabi, igme amekene Aminadabi gikamkayh amekene Nasoh, igme amekene Nasoh gikamkayh amekene Salmoh.
23232	MAT 1:19	Eg gubetki ig amekene José ig waditye awayg. Nikwe ig awna: ―Eg Mahi biyuhkisno. Ke nuthube eg mehe gumun. Ku henne nikwe amawka nah maytepru. Henneme nah ka muwaka marakwig giwtrikkis hiyeg. Ka sam. Nah mayteprute monye kahadbe hiyeg ka hiyak.
23234	MAT 1:21	Nore pihayo pamakutaknek eg sarayh guwenyannek pahapwi bakimni awayg. Pis sarayh gukamkayh giw Jesus, inakni giw “Amnihkeputne”, mmanawa ig amnih madikte gihiyegapunek. Ig keh igkis isamtaw ariw gipathawnikis.
23245	MAT 2:7	Ig amekene Erodis timapni henne, ig awna: ―Nah kiniste nerras kannuhwenepwi amin warukma adahan nah giwmasepten ner bakimni. Ig watihpigkis monye adahan igkis ayta kinetihwa gikak. Igkisme danuh atere, igme ayaprikis: ―Aysewneneki ig warukma hiyapkiswa yit? Igkisme akki git.
23246	MAT 2:8	Ayteke pisenwa ig awahkiswigkis ta apitit ini paytwempu Belém. Ig awna ta gitkis: ―Ataknabay ta apitit Belém. Ipegpanabay ner bakimni kabayhtiwa. Ku aysaw yis utipri, uyay wasapanaw numinhu. Nah muwekekere nah atere kiyatig hawwata ke yistabe.
23253	MAT 2:15	Egkis danuh atere, egkis msekwe ayge juktah amekene Erodis miyapi. Madikte ini danuh henne kahadbe in kahayak ku samah Uhokri awna minikwak gipitimpi gawnepe. Ig awna: “Nah humak nukamkayh pes apititak Ejitumnawtak.” Hennewatbaki ig awna.
23258	MAT 2:20	Ig awna git: ―Ahegbetawnaba. Iwepnaba bakimni gukak ginag adahan yis diyuh ta apitit israelyenepwi giwaxrikis. Nerras ku pariye umehkerepye bakimni igkis kuwis miyarap.
23260	MAT 2:22	Egkis danuh atere, ig amekene José timé amekene Arkilaw gak ku ig kumadukene Judeyamnaw giwenyan gig amekene Erodis. Nikwe ig apise msakwa ayge. Ayteke ig Uhokri akki git garisunawak adahan egkis ka atak atere akiw. Ayge nikwe egkis tipik ta apitit waxri Galiléyamnaw.
23261	MAT 2:23	Egkis danuh atere ta apitit paytwempu Nazaré. Ayge egkis msekwe. In danuh henne kahadbe in kahayak ku samah Uhokri gawnepepu awna minikwak. Igkis awna: “Ig Cristo kanumkanek nazareyene.”
23262	MAT 3:1	Apim ini hawkri ku samah ig Kiyapwiye Jesus ayge apit Nazaré, amekene João Batista pes ta amadgat amatap ayhté Judeyamnaw. Ayge ig ekkene giwsapan Uhokri.
23272	MAT 3:11	Ayteke ig amekene João Batista awna gitkis madikte hiyeg. Giwn: ―Ku aysaw nah kaywepyi nah kawihkis un ta yipitit adahan yis wageswiye yihiyakemni ariw yitaraksan. Henneme pahapwi nemnikumpiye nuhapuh butte ku pariye kaywepyi akak igyerwa Uhokri Gitip adahan ig kawihkis gidahanwa gihiyakemni akak gannu ta yipitit. Yaytakme ig kawihkis tiket ta yipitit. Ig ner kaayhsima pi kiyatte mpiyhan. Nah yuma nukiythanisima gitiput adahan nah ayapig hiyuh gikasotni.
23278	MAT 3:17	Ayteke pahá ikupimnat awna aytontak inugiktak. In awna: ―Pisnewa nukamkayh nubetki. Nah batek pikak kaayhsima.
23290	MAT 4:12	Ayteke ig Kiyapwiye Jesus timé amekene João Batista gak ku ig paraksepka. Ig timapni henne, ig tipik ta apitit Galiléyamnaw ta apitit paytwempu Nazaré ku kiney ig aymuhwa.
23291	MAT 4:13	Ayteke ig pes apititak ini paytwempu Nazaré, ig tipik msakwa apit paytwempu Kafarnawh. In Kafarnawh in akigbimna mahakwa Galiléya ayhté apit waxri Zebulomnaw akak Naftalimnaw.
23293	MAT 4:15	“Kaayhsima kabayka ayge Zebulomnaw akak Naftalimnaw ayge ayegbi parawhokwa akak warik Jordawh, ini waxri ku pariye hiyeg kane judeyenepwima giwaxrikis Galiléyamnaw. Kaayhsima kabayka ayge.
23294	MAT 4:16	Nerras hiyeg ayge ku pariye abetnenepwi amisnapyi ignes hiyanek nopsad kabutniki. Ini kabutniki uguhpigkisnek nerras ku pariye abetnenepwi miyaka amisnapyi.” Hennewatbaki ig amekene Isaías awna.
23297	MAT 4:19	Ig Kiyapwiye Jesus hiyapni henne, ig awna ta gitkis: ―Ba yi ayta wew nukakhu. Nah keh yis humaw ipuhtyakeputne hiyeg. Ku samah yis utí im, nah keh yis utí hiyeg ndahan.
23316	MAT 5:13	―Nah kehte yidahan abektey ariwntak pam. Pam muwakapka adahan kibeyhene im. Yis humaw kewa pambe ay gibetkis hiyeg amedgene inin adahan yihiyakemni kibeyhene gihiyakemnikis. Henneme ku pam biyukse aketri, wis ka hiyá wisma kabayhin akiw. In ka kawih adahan ariknawnama akiw. In he kawih adahan padekwiki adahan hiyeg ka aminama niw akiw, ignes sibuh ta nibetit. Yis hawwata ku yis biyuksa yabay, yis ka kawih adahan ariknawnama akiw.
23320	MAT 5:17	―Nawenétke yis yipewkan ku nah ayta pisenwehpiye gikak amekene Moís gikumadukan akak Uhokri gawnepepu ginetnikis. Bawa kawa. Nah ka ayta pisenwehpiyema akak inakni giwnkis henneme nah ayta adahan nah kehne madikte ku pariye igkis ayá wotwiy, adahan nah akkamnih yit ku pariye inyerwatnene Uhokri gimawkan ku aysaw ig ikí inakni giwnkis gitkis.
23325	MAT 5:22	Nahme awna yit, ku pahapwi he dagawne git gikebyi, nikwe ig tarakse. Iggi kis adahan hiyaptigi hiyapkis mbeyne git apatra ini gitaraksan. Hawwata akiw ku pahapwi awna gimin gikebyi: “Ner yuma gihiyakemni”, ay amun ini ig hawwata tarakse. Iggi kis adahan uwewkistenwiy hiyapkis mbeyne git apatra ini gitaraksan. Hawwata akiw ku pahapwi awna gimin gikebyi: “Ner ka kabay. Kuri ig tipik ariwtrikut tiket.” iggi hawwata ig kis adahan ig tipik ariwtrikut tiket ayge amun ini iwetrit ku kiney kaneayhsima kayahwaki.
23326	MAT 5:23	―Nikwe apim ini ku samah pis kakanhewne git Uhokri agiku kakanhewket, ku pahaye adahan tuguh abet pihiyakemni ku pis tarakse gikak pikebyi,
23331	MAT 5:28	Nahme awna yit, ku pahapwi he ipegpiyene gumkat pahapu tino adahan ig kiyakan ta gupitit, amun ini nikwe ig kuwis powkemnihwe gukak apit giyakni.
23334	MAT 5:31	―Nerras yikannuhten hawwata awna: “Ku pahapwi maytwekere gihayo, hiyawa ig ikí gut ini kagta adahan maytwawka.”
23335	MAT 5:32	Nahme awna yit, ku pahapwi mayta gihayo waditnepyenen eg ka powkemnihwa, ayge nikwe igwa keh eg ke powkemnipyobe giwtrik Uhokri ku aysaw eg maripkaw akiw. Hawwata akiw ner awayg ku pariye maripkaw gukak no tino ay amun ini nikwe giwtrik Uhokri ig kuwis powkemnihwe gukak.
23336	MAT 5:33	―Nerras yikannuhten hawwata akki yit ku amekene Moís awna gitkis amekenegben, giwn: “Ku pis kanum Uhokri pitemwera adahan ig timá piwn ku in ka kiniskama, nikwe pugamawka hennewa pis ka kinis.” Ayteke igkis yikannuhten idis gihiyakemnikis atere, igkis awna: “Henneme ku pis kanum inugik pitemwera, ku pis kanum waxri pitemwera, nikwe ka sam pis kinis.”
23337	MAT 5:34	Nahme awna yit: “Ka ba yi kanum Uhokri yitemwera. Iné kawnata kanum inugik yitemwera mmanawa in Uhokri giwetri.
23342	MAT 5:39	Nahme awna yit, ku pahapwi tarakse pikak, ka muwaka diyuhkisri. Ku pahapwi biyuhpokap, pi kabayte pis wages pahambakya adahan ig biyuhpokap pegbakte mpinekata pis diyuhkisri.
23347	MAT 5:44	Nahme awna yit, ka ba yi amiyha yipetunyapu henneme bateknabay gikakkis. Piriyepkawnabay gidahankis nerras ku pariye hiyapkis mbeyne yit.
23391	MAT 7:6	―Ku samah in ka kis adahan wis ikí kibeynewa axka ta git pahapwi pewru, in kawnata kis adahan wis akka kibeynewa hiyakemniki ta git pahapwi ku pariye kotenene ikte adahan ig pukuha inakni hiyakemniki. Ku wis akki kibeyne hiyakemniki git akebyi ner hiyeg, in ke wotbe wis padekne akabdatbe ta gitiput pahapwi pakirbe. Pakir ka hiyak ku pariye barewka. Nawenétke ig sibuhbetepni, ayteke ig wageswa kagehpew.
23394	MAT 7:9	Ig ka kiniswi. Nah kehte abektey. Yis awaykemni, ku pahapwi yikamkayh ayá bugut yit, yis ka ikí tipma git. Yuma pahapwinama awayg kinis gikamkayh henne.
23401	MAT 7:16	Nah akkite yit ku samah yis hiyak baki igkis giwntakwatma Uhokri. Ku yis hiyá ku igkis ka kehnema Uhokri gibetki, nikwe yis hiyakrikis ku igkis ka giwntakma Uhokri. Ku wis hiyá pahakti amutri eg ka sarayh guw kabaynopwima, nikwe wis hiyak ku eg amutri kane kabaynoma. Ke puduku akatbe ke ipeybe egkis ka sarayh guwkis kabaynopwima kema “uvama” kema “figuma”.
23408	MAT 7:23	Nahme kaytwa giwnkisnek: “Nah ka hiyakyiwa ku pariye yis. Higihwanabay aytekihan, yis taraksapye.”
23417	MAT 8:3	Ig Kiyapwiye Jesus hiyapni henne, ig sarayh giwak ta gipitit. Ig daxwig atere. Ig awna git: ―Ihi. Nah muwaka. Pis makniw. Aynewa gibuskana miypi.
23420	MAT 8:6	―Kiyapwiye, uyá amnihun. Nubukhu ig kakahriye harihte ayhté nupineku. Ig dathupye. Ig kaayhsima kayah.
23421	MAT 8:7	Igme Kiyapwiye Jesus kaytwa giwn: ―Nah atere piyihgi.
23422	MAT 8:8	Igme suwtat gikiparakis kaytwa giwn: ―Kawa, Kiyapwiye. Nah patehwepye hiyeg. Nah yuma nukiythanisima pitiput adahan pis parak nupinekut. Kiyapwiye, pis karayt akipara. Ku pis he awnepi aytontak piyawakad, ikeypi. Nubukhu makniwnek.
23423	MAT 8:9	Nah hiyak mmanawa nah hawwata nah kakipara. Nah hawwata nah kumaduka nawenépwi suwtat akiw. Ku nah awna ta git pahapwi: “Su tipik”, ig iha nuwnhu ig tipik. Ku nah awna ta git pahapwiwa akiw: “Ba ayta”, ig iha nuwnhu ig ayta. Ku nah kawatni nubukhu, ig hawwata ig iha nuwnhu.
23424	MAT 8:10	Ig Kiyapwiye Jesus timapni inakni henne, ig wakaymni kaayhsima. Ig awna ta gitkis nerras ku pariye kaneayhsima gihapu butte. Giwn: ―Ner suwtat kane israelyenema ig pi kamaxwate ta nupitit mpiya madikte nukebyupwi israelyenepwi. Nah ka hiyapti pahapwinama israelyene gikamaxwan kema nerma. Hennewatbaki in.
23434	MAT 8:20	Igme Kiyapwiye Jesus kaytwa giwn: ―Ba pis ahegbetnama adahan pis hiyepne mbeyne payak nukakhu? Puwikne kadahan giwetrikis agiku miyokwiye. Kuhipra kadahan guwetrikis apew ah. Nahme ku pariye wageswe awayg amadgaya inin nah yuma nuwetri adahan nah mayekne.
23448	MAT 8:34	Nerras hiyeg paytwempuyenepwi igkis timapni henne, igkis pes apititak paytwempu adahan patiptaka Kiyapwiye Jesus. Igkis danuh atere git, igkis awna git: ―Su tipik aytekihan apititak uwaxri.
23450	MAT 9:2	Ayteke hiyeg danuh atere, igkis waxe pahapwi awayg miyapupye ta gimkat Kiyapwiye Jesus. Ig harit amadga gisipamna. Ig Kiyapwiye Jesus hiyapni henne ku samah gikamaxwankis ta gipitit, ig awna ta git awayg miyapupye. Giwn: ―Ka ba barukinama, nukebyi. Nah bayahminap ariw pitaraksan gikak Uhokri.
23451	MAT 9:3	Apiminewa ini kaayhsima kannuhekeputnepwi amin amekene Moís gikumadukan igkis ayge. Gaytakkis timapni inakni Kiyapwiye Jesus giwn, igkis awna gimin ginaktinkis. Giwnkis: ―Ner awayg ikewne ke wotbe ig Uhokribe bawa ig ka Uhokrima. Ig miyathene Uhokri ku samah ig awna inakni henne.
23454	MAT 9:6	Nah hiyapkiste yit ku nah ku pariye wageswe awayg amadgaya inin nahnewa detye amadga inin adahan nah bayahminene hiyeg ariw gitaraksankis gikak Uhokri. Ayteke ig awna ta git ner awayg miyapupye. Giwn: ―Kannikaw kuri. Kidisnaba pisipamna. Hiyawa pis diyuhe pipinwate.
23457	MAT 9:9	Ayteke ig Kiyapwiye Jesus tipik. Ig waywe apigku ahin, ig hiyapun nah Matews, nah betnene agiku payt ahiwket karukri. Nah ladwan, nah ahiwne karukri gidahan gupelma. Igme awna nuthu: ―Ba ayta wew nukakhu adahan pis humewne nukannuhni. Nah timapni henne, nah kannikew, nah tipik gikak.
23459	MAT 9:11	Nerras farisewkis hiyapni henne, igkis awna ta gitkis gikannuhnipwi. Giwnkis: ―Mmahki ner yikannuhten axne darihwekne gikakkis ladwan gikakkis hiyeg akiw kane kibeynepwima hiyeg? Waké ig kibeyne hiyegbe, ig ka axkam gikakkis gikebyikis nerras hiyeg.
23461	MAT 9:13	Ataknabay ipegboha Uhokri gannasan minikweknene marihwa yis pukuha inin ku samah nah darihwekne gikakkis hiyeg kane kibeynepwima. Mmanawa ig Uhokri gannasan awna: “Nah ka muwaka yis he kakanhawnen nuthu. Nah pi muwakate yis amnih hiyeg.” Mmanawa nah ka ayta adahan nah humeknema ku pariye hiyeg wadityepwi kuwis adahan ignes wageswiyes gihiyakemnikis. Nah ayta adahanikwa nah humekwiye nerras ku pariye taraksapye adahan ignesnewa wageswiyes gihiyakemnikis.
23463	MAT 9:15	Igme Kiyapwiye Jesus kaytwa giwnkis: ―Igkis ka maxhaw adahan nukiyetni mmanawa nah kupiknene ay gikakkis. Nah kehte abektey akak pahapwi awayg maripkewpiye. Ku aysaw ig maripkewpiye nikwe gikagmadapu ayta iwasa gimaripkawni. Ku samah ig ayge gikakkis abet ini fet ba igkis kadni giharit? Ba igkis maxhaw? Kawa. Henneme aysawnemenek ku aysaw nah iwepka giwkis nukannuhnipwi, apim ini nikwe igkis maxhawnek.
23465	MAT 9:17	Kawnata kis adahan wis katiyha win nukune agikut pakir amar ayipwipye ipatmakupye. Mmanawa ku aysaw ini win tukurwa in kiyesihwa akiw, in pakir amar ka ahwa payak nikak. In bekwe awaku. Ayge nikwe ini win dimuke. Hawwata ini pakir amar ka kabay akiw. Amawka wis katiyha win nukune ta agikut pakir amar ku pariye mtibetnene. Ayge nikwe win atiy msakwa kabayhtiwa payak akak win. Nuhiyakemni kis gikakkis hiyeg ku pariye kote dahhate gihiyakemnikis.
23466	MAT 9:18	Ig Kiyapwiye Jesus awnempiye inakni yuwit henne, pahapwi awayg leglis akipara danuh atere git. Ig paberetusaw ta gitiput Kiyapwiye Jesus, ig awna git: ―Kiyapwiye, uyá amnihun. Nukamkayh kuhwekwa eg biyuke. Ba ayta sarayh piwak ta gupitit kahadbe eg kannikaw ariw gumiromni.
23472	MAT 9:24	Ig hiyapni henne, ig awna gitkis nerras hiyeg: ―Ayguhwanabay aytekihan. No bakimni ka miyó. Himak eg. Igkisme hiyaraptihpig.
23476	MAT 9:28	Ayteke ig Kiyapwiye Jesus pareke ta paytrikut. Nerras piyananene motapye hiyapni henne, igkis pareke atere git. Igme Kiyapwiye Jesus awna ta gitkis: ―Ba yis kamaxwa nupitit ku nah detye keh yis hiyap? Igkisme kaytwa giwn: ―Ihi, Kiyapwiye. Usuh kamaxwa pipitit.
23481	MAT 9:33	Igme hiyapni henne, ig pekkise ner wapitye gipititak. Pase ig wapitye pes ayteke gipititak ner awayg, ig awayg kapusaw awna. Nerras hiyeg kabubuknene ayge igkis hiyapni henne, igkis wakaymnibdi kaayhsima. Igkis awna: ―Usuh kote hiyapte akebyi ini ay Israelyamnaw.
23488	MAT 10:2	Nah akkite wowhu yit: Pitatye kiyapwiye Simawh kewye Pedru gikak gisamwi kiyapwiye André. Ayteke amekene Tiyagumni gikak gisamwi kiyapwiye João ku pariye amekene Zebedew gikamkayupwi.
23494	MAT 10:8	Makniwanabay hiyeg kakahribdapye. Kannikasanabay hiyeg miyarapye. Makniwanabay hiyeg axpusakare apit busukne. Pekkisnabay wapitye gipititakkis hiyeg. Nah ikene ini yannu he nukannenwa yuma atiwni. Kuri yisme amnih hiyeg hawwata yuma atiwni.
23502	MAT 10:16	―Nah awahkisyi ta gipuriwkis hiyeg ke wotbe nah awahkiswiyebe muttuh ta gibetitkis axtigibe. Nikwe msakwanabay ahegbetnenekwa gapitkis hiyeg ke pahapwi kaybunebe ig ahegbetnenekwa adahan hiyeg ka sibuhgi. Henneme ikawnabay tuwatapye ayge gibetkis ke pahapu tukwabe.
23513	MAT 10:27	Nuhiyakemni hawwata akiw. Ku pariye nah akki yit yisyékata, yisme akkin ta gitkis madikte hiyeg. Ku pariye nah akki yit kabayanesa yisme akkin gipuriwkis hiyeg akak madikte yihawna.
23538	MAT 11:10	Mmanawa ig kiyapwiye João Batista ignewa ku kamin Uhokri gannasan minikweknene kinetihwa. Inakni gannasan akki wot ku pariye Uhokri awna ta git gikamkayh. Giwn: “Nah awahkiste pahapwi nuwatni papitkiya adahan ig ahegbetene madikte papit.” Hennebaki inakni yuwit awna gimin kiyapwiye João Batista.
23544	MAT 11:16	―Mmah nuwnhu kuri adahan nah akki yit ku samah hiyeg gihiyakemnikis amadgaya inin? Gihiyakemnikis ke bakimnaybe nopsahyumni gihiyakemnikisbe. Nah akkite yit abektey akak ku bakimnay arehwene higiwmadga. Ig Uhokri ig kewa bakimnaybe ku pariye wakaymni giminkis gidahewektenkis. Igkis bakimnay kabiman ta gitkis gidahewektenkis.
23547	MAT 11:19	Nahme nah ku pariye wageswe awayg amadgaya inin, nah danuh atan nah ka hennema. Nah ka maxhaw nah higap win. Henneme kawnata hiyeg amapan. Igkis awna: “Ka ba yis hiyá ner awayg kayhpiye kahigpekepye? Ig gibetki darihwak gikakkis ladwan gikakkis hiyeg kane kibeynepwima akiw. Ig kawnata kibeynema hiyeg.” Ka sam. Ku pariye hiyeg kehnepwi hiyakemniki ignesnewa ka mahikoh Uhokri gihiyakemni. Igkis amapinnek.
23550	MAT 11:22	Nikwe aysawnemenek apim ini ku aysaw madikte hiyeg katiwnipwe apatra gitaraksankisnek, yis pi hiyapte mbeyne mpiya nerras paytwempuyenepwi Tiru akak Sidoh. Henneki yisnek hiyá mbeynenek.
23552	MAT 11:24	Nikwe aysawnemenek apim ini ku aysaw hiyeg katiwnipwe apatra gitaraksankisnek, yis pi hiyapte mbeyne mpiya nerras paytwempuyenepwi Sodoma. Henneki yisnek hiyá mbeynenek.
23553	MAT 11:25	Pisenwa gawnhan inakni ig Kiyapwiye Jesus piriyepkaw ta git Uhokri. Ig awna: ―Kibeyne, Nighu. Pis en akipara. Pis waxri akipara. Nah kabayhap awaku ku samah pis ka akki pihiyakemni ta gitkis hiyeg hiyakemniyepwi. Gitkisme hiyeg kene bakimnaybe yumanene gihiyakemnikis giwntekneswa, pis akki pihiyakemni ta gitkis.
23554	MAT 11:26	Hennewa Nighu, mmanawa innewa ku pariye pimawkan.
23555	MAT 11:27	Ayteke ig awna ta gitkis hiyeg ayge. Giwn: ―Ig Wigwiy kuwis ekke nuthu madikte gihiyakemni. Yuma hiyeg nuhiyekten nah Uhokri gikamkayh. Ignewa Wigwiy ig pahapa nuhiyekten. Hawwata akiw yuma hiyeg gihiyekten Wigwiy. Nahnewa gikamkayh gihiyekten. Ku karit nah muwaka akkig, ignes hawwata hiyakri.
23556	MAT 11:28	Ayteke ig awna akiw: ―Aytninabay numkanit, yis ku pariye mpiksewnepwi ke pahapwibe hiyuhne giheypi mapiy gidatni. Ba yi ayta mayuwase yiheypi nuthu. Nah keh yis mayak ta nupitit.
23559	MAT 12:1	Pisenwa inakni gawnhan, ig Kiyapwiye Jesus tipik mpiye amadgew pahak was abet samdi. Usuh gikannuhnipwi tipik gihapti. Usuh matipwe. Nikwe usuh matise fahhin ariw, usuh axwig.
23560	MAT 12:2	Nerrasme farisewkis hiyapni henne, igkis awna ta git Kiyapwiye Jesus: ―Ipeg nerras pikannuhnipwi. Igkis ka iha amekene Moís gikumadukan. Igkis kannipwiye abet samdi.
23562	MAT 12:4	Nikwe ig pareke ta agikut ini leglis kewye Uhokri Gipin. Ayge ig ax ini bugut ku pariye ekkepka ta gipetunat Uhokri. Hawwata ig ikepni ta gitkis gihaptiyepwi. Amekene Moís gikumadukan awna ku muwpegnenwa kis adahan ignes axne ini bugut. Igkisme axni henneme igkis ka taraksa mmanawa ig muwpeg amnihpigkis.
23565	MAT 12:7	Uhokri gannasan minikwekene awna: “Nah ka muwaka yis he kakanhawnen nuthu. Nah pi muwakate yis amnih hiyeg.” Waké yis pukuhabe inakni yuwit, nikwekam yis ka ikiykam ku nerras nukannuhnipwi ku igkis ka kibeynepwima. Igkis ka keh mbaynama.
23572	MAT 12:14	Igkisme nerras farisewkis hiyapni henne, gitkis ig Kiyapwiye Jesus ig taraksepye hiyeg. Nikwe igkis pes ayteke, igkis ahegbete ginetnikis adahan igkis giwmasepten.
23576	MAT 12:18	“Uhokri awna: ‘Ipegnay nubukhu nukanyan. Ignewa nah batek gikak. Ig keh nah batek kaayhsima. Nah kawihkis nutiphu ta gipititnek. Ayge nikwe ig ekkene nuhiyakemni waditye ta gitkis madikte hiyeg.
23581	MAT 12:23	Nerras hiyeg hiyapni henne, igkis wakaymnibdi. Igkis kinetihwa pawtak. Igkis awna: ―Mmah ig ukiparawiy hawwata ke amekene Davibe? Ignewatbaki.
23583	MAT 12:25	Igme Kiyapwiye Jesus hiyak ku pariye abet gihiyakemnikis. Nikwe ig awna ta gitkis: ―Ku hiyeg apitya pahanene waxri ku ignesweke kerbetkis, igkis madikekenek. Paytwempuyenepwi hawwata, ku ignesweke kerbetkis, igkis ka ayipwi akiw. Pakebyekne hawwata, ku ignesweke kerbetkis, ignes kawnata ayipwi akiw.
23587	MAT 12:29	Nah kehte abektey akak pahapwi ku pariye parekkere ta gipinekut pahapwi hiyeg detye adahan ig kidisne gewkanbet atere. Apit ig parak atere amawka ku ig wanakminanete ner hiyeg detye. Pisenwa nikwe ik adahan ig parak atere kidis ku pariye ay gimun. Hennewa nah keh gikak wapitye gikiparadkis. Inneki keh nah detye adahan nah wanegbeta gihawkankis ku pariye wapitye kapinawnene ay gipitkis hiyeg.
23590	MAT 12:32	Ku pahapwi ka kiyathan nah ku pariye wageswe awayg amadgaya inin, ka sam. Nawenétke kuwewanek ig Uhokri Gitip dax apit giyakni adahan ig kiyathan. Ayge nikwe ig Uhokri bayahminig ariw ini gitaraksan ku samah pitatye ig ka kiyathan. Henneme ku pahapwi ka kiyatha Uhokri Gitip, nikwe ka ik adahan ig Gitip dax apit giyakni adahan ig wagese gihiyakemni. Ayge nikwe kawnata ik adahan ig Uhokri bayahminig ariw ini gitaraksan. Iné ku apim inin, iné aysawnemenek akiw. Ini gitaraksan nidukwenewa.
23593	MAT 12:35	Ku pariye kibeynewa hiyeg iggi ipegminenekwa gihiyakemni adahan kabaykanenwa. Nikwe he kabaykanen pes giwntak. Igme ku pariye mbeyepye hiyeg iggi ipegminenekwa gihiyakemni adahan mbaykanenwa. Nikwe he mbaykanen pes giwnktak.
23598	MAT 12:40	Minikwak ig amekene Jonas msekwe mpana hawkri im gayhgiku henneme ig ka miyá. In humaw arekhetni gitkis nerras hiyeg apitnenepwi paytwempu Nínive ku ig inyerwa ekkene Uhokri giwn. Nah hawwata nah ku pariye wageswe awayg amadgaya inin, nah msakwanek mpana hawkri waykiku. Inenewa humaw arekhetni ndatni yitnek.
23599	MAT 12:41	Aysawnemenek ku aysaw Uhokri gihiypetnikis hiyeg ba ignes kibeynewatma, kaayhsima hiyeg ayge hiyekepyi ku yis mbeyepye yihiyakemni. Apim ini nerras hiyeg apitya paytwempu Nínive, igkis hiyekepyinek ay gipetun Uhokri ku yis mbeyepye yihiyakemni. Mmanawa minikwak igkis ihe amekene Jonas giwn igkis wages gihiyakemnikis. Yisme ka iha nuwnhu. Hiyawa nah pi kiyatte giw amekene Jonas, henneme yis ka iha nuwnhu.
23602	MAT 12:44	Ig hiyapni henne, ig awna gitwa: “Nah diyuhpite ta nupinwat, ta gipitit ner awayg ku kitak nah pes.” Ig tipik. Ig danuh atere, ig utí gipin miyakegik, barewagik, ahegbet adahan pahapwi parak atere.
23603	MAT 12:45	Ig hiyapni henne, ig tipik, ig iwé ntewnehker gikebyikis wapityempu akiw ku pariye pi mbaytenene gihiyakemnikis giw. Ayteke nikwe igkis diyuh atere msakwa ayge gipit ner awayg. Nikwe ner awayg giwskawni pi mbayte ariw pitatye. Yis hiyeg amadgaya inin yis kewa ner awaygbe. Yis kuwis wageswiye yihiyakemni kameki yis amapanme. Yihiyakemni mbeyepye. Nikwe aysawnemenek in danuh ta yit hawwata ku samah in danuh ta git ner awayg. Yiwskawni pi mbaytenek ariw pitatye.
23606	MAT 12:48	Igme Kiyapwiye Jesus kaytwa giwn: ―Pariyeki nnaghu? Pariyeki nusamwipwi? Nah akkite pit.
23607	MAT 12:49	Ig tarak giwak ta gimkatkis nerras hiyeg gikannuhnipwi ayge. Ig awna git: ―Ipeg ayta. Norrasnewa ku pariye nnaghu. Nerrasnewa ku pariye nukebyupwi.
23621	MAT 13:13	Nah awna patuwesbuhka yuwit ta gitkis hiyeg awaku igkis hiyá nannuh, nuhiyakemnime igkis ka hiyepkere. Igkis timap nuwnhu, nuhiyakemnime igkis ka ihpekere igkis ka pukuhpakere.
23632	MAT 13:24	Ayteke ig Kiyapwiye Jesus awna nawenéwa yuwit patuwesbuhka akiw. Giwn: ―Nah akkite yit pahat abektey amin ku samah Uhokri gikumadukan. Minikwak pahapwi awayg sassah kibeyne amutri ayak amadga giwasra, fahhin ayak.
23634	MAT 13:26	Ayteke madikte no amutri ayak hiyan. No amutri fahhin eg kew payebitak akak no ipey. Ayge nikwe metakwa no ipey kahayak.
23636	MAT 13:28	Igme kaytwa giwnkis: “Nupetunya gannip.” Igkisme ayapri: “Mmah usuh keh gukak no ipey kuri? Ba pis muwaka usuh atak warekwig?”
23637	MAT 13:29	Igme kaytwa giwnkis: “Kawa. Nawenétke yis warekwiye ipey, yis wareke payak akak fahhin.
23643	MAT 13:35	Ig awna henne kahadbe in kahayak ku samah Uhokri gawnepe awna minikwak. Igme awna: “Nah awnate yuwit patuwesbuhka ta gitkis. Nah akkite gitkis hiyakemniki ku pariye hiyeg kotenene hiyakte ku samah akapuska hawkri.”