23233	MAT 1:20	Peru mentras a áisipán na iyud ay minetidug siya sakay en anghel nen Panginoon ay pummeta dikona ten pamamag-itan ni tagináp sakay kinagi nen anghel, “Jose a gubwat ten lahi ni David, dyan ka manteng a tulusán a pakasalan ti Maria gapu en buktet na ay ten pamamag-itan nen kapangyariyan nen Banal a Ispiritu.
23234	MAT 1:21	Magenak siya ti essa a lállaki sakay ngaranan mu a Jesus, gapu siya en mángligtas ten tolay na hidi ten kasalanan di hidi.”
23236	MAT 1:23	“Mágsanig kam! Maglihi en essa a birhen sakay magenak siya ti essa a lállaki, sakay ngaranan siya a Emmanuel.” (En kahulugan ni iyád ay “Kaguman tam en Diyos.”)
23240	MAT 2:2	Nágtatanungán hidi ten tolay hidi haud, “Hádya dán en neenak a anak a magin hari nen Judio hidi? Gapu netan mi a lummitaw ti sikatan en biton na. Kaya ummangay kami háddi ay tánni sambaán siya.”
23242	MAT 2:4	Kaya pinisan na en atanan a pinunu nen padi hidi sakay en tagapagtoldu hidi nen Kautusan sakay tinanung na hidi, “Hádya a meenak en Cristo?”
23243	MAT 2:5	Kinagi di a, “Ti Bethlehem a sakup ni Judea,” gapu kona háddi en insulat nen propeta:
23244	MAT 2:6	‘Siko Bethlehem a sakup ni Juda, ay awan ka medimudyan ten atanan a banuwan ni Juda. Gapu dikomu a maggubwat en essa a pinunu a mamahala ten banuwan ku a Israel.’ ”
23246	MAT 2:8	Káttapos ay kinagi na dikodi, “Kadmoy dán ti Bethlehem sakay pakaaryokán moy en anak. Ni ketan moy dán ay ibareta moy dikoku a pagdaka tánni angayák bi sumamba dikona.”
23251	MAT 2:13	Nadid ten kállakad nen mágkarunung hidi a tolay ay pummeta kánni Jose en anghel nen Panginoon ten pamamag-itan ni tagináp. Kinagi na dikona, “Jose umikat ka dán sakay iyangay mu i matina en ti Egipto. Dyan kam lumakad haud mentras a awan ku kagiyán dikomu. Gapu aryokán ni Herodes i anaken tánni bunuwán na.”
23253	MAT 2:15	Sakay haud dán hidi a nágyan hanggan ten dikona a dummemát en panahun nen kákkatay ni hari a Herodes. Nangyari iyud tánni matupad en kinagi nen Panginoon ten pamamag-itan nen propeta hidi a, “Dinulawan ku en anak ku a lumakad ti Egipto.”
23256	MAT 2:18	‘Nasanig ti Rama en boses, boses nen matindi a sangetan sakay kalungkutan. Sássangitan ni Raquel en anak na hidi. Awan na gustu a paraparaán gapu nágkatay dán hidi.”
23258	MAT 2:20	Kinagi na, “Jose umikat ka dán, iyoli mu dán i matina en ti Israel, gapu natay dán en masor hidi a mangbunu ti anaken.”
23261	MAT 2:23	Kaya nágyan siya ten banuwan a Nazaret a sakup ni Galilea tánni matupad en kinagi nen propeta hidi tenhud a, “Siya ay mangaranan a Nazareno.”
23263	MAT 3:2	Kinagi na, “Adággan moy dán en kasalanan moy hidi gapu adeni dán a dumemát en kahariyan dilanget!”
23264	MAT 3:3	Ti Juan en gustu a kagiyán ni propeta Isaias dikona a kinagi na a, “Tehud a magpákraw ten kaparangan. ‘Ihanda moy dán en dilan nen Panginoon; maggamet kam ti masunong a dilan a paglakadan na!’ ”
23268	MAT 3:7	Peru dikona a ketan ni Juan a makpal a Pariseo sakay Saduseo a umadeni tánni magpabinyag, ay kinagi na dikodi, “Sikam a lahi ni biklat. Deya i nagkagiyid dikomoy a maginanan moy en parusa nen Diyos?
23272	MAT 3:11	“Binyagan takam ten dinom bilang tanda a nagsisi kamon sakay inumadág ten kasalanan moy hidi. Peru en dumemát a kasunud ku ay siya en mangbinyag dikomoy ti Banal a Ispiritu sakay ti apoy. Mas makapangyariyan siya nan sikán, awanák ngani karapatdapat maski ni tagatawid la ten sandalyas na.
23273	MAT 3:12	Ipagpag na en yaut tánni maalap en paray, káttapos ay iyoli na en paray ten bilay na sakay en lupás ay tutudán ten apoy a awan maadáp maski nikan.”
23275	MAT 3:14	Peru tinanggiyan ni Juan ti Jesus sakay kinagi na, “Sikán i kailanganid a binyagan mu, bakin a angay ka magpabinyag dikoku?”
23276	MAT 3:15	Tummábbig ti Jesus dikona, “Pabayan mu la a iyád i mangyariyid nadid, gapu iyád i dapatid a gamitán tánni masunud en kaluuban nen Diyos.” Kaya pummayag bi ti Juan.
23278	MAT 3:17	Sakay tehud a boses a nasanig a gubwat dilanget a kinagi na, “Saiyád en mahal ku a Anak, masayaák a tarud dikona!”
23281	MAT 4:3	Dummemát en diyablo sakay kinagi na, “Ni talaga a siko en Anak nen Diyos ay gamitán benid a tinapay i batuwiday hidi.”
23282	MAT 4:4	Peru tummábbig ti Jesus, “Nakasulat, bakán la a ten tinapay a mabiyag i tolayid, nan ten bawat Upos a maggubwat ten Diyos.”
23284	MAT 4:6	Kinagi nen diyablo dikona, “Ni siko en Anak nen Diyos ay tumáknig ka benid, gapu nakasulat, ‘Ipebahala na ka ten anghel na hidi, sakay alalayan di ka ten lima di, tánni awan mesángdul ti batu i básset muwen.’ ”
23285	MAT 4:7	Tummábbig ti Jesus, “Nakasulat bi ten Upos nen Diyos a, ‘Dyan mu purbaan en Panginoon mu a Diyos.’ ”
23287	MAT 4:9	Sakay kinagi nen diyablo kánni Jesus, “Iyatád ku dikomu i atananid a iyán ni lumuhud ka sakay sumamba ka dikoku.”
23288	MAT 4:10	Peru kinagi ni Jesus, “Lumayas ka Satanas! Gapu nakasulat, ‘En Panginoon mu a Diyos i dapat muwid a sambaán. Sakay siya la i dapat muwid a pagserbiyan.’ ”
23293	MAT 4:15	“En lugar a Zabulon sakay en lugar a Neftali, ay dilan nen Hentil a tamu ten minalnu ten dibelyu ni Jordan ti Galilea nen Hentil hidi!
23294	MAT 4:16	En tolay hidi a ked ten kadiklámman ay naketa ti mademlag a simbuwan! Para ten mágyan hidi ten diklám nen kamatayan ay sumikat en demlag.”
23295	MAT 4:17	Sapul ti panahunid a iyud ay nagsapul dán a mangaral ti Jesus. Kinagi na, “Magsisi kamon sakay adággan moy dán en kasalanan moy hidi gapu adeni dán a dumemát en kahariyan dilanget.”
23297	MAT 4:19	Kinagi ni Jesus dikodi, “Mákkuyug kam dikoku, ta tolduwan takam a manilág ti tolay.”
23306	MAT 5:3	“Pinagpala en tolay hidi a en Diyos la i asaan diyid gapu mebilang hidi ten kahariyan nen Diyos.
23307	MAT 5:4	“Pinagpala en tehud hidi a kalungkutan, gapu paraparaán hidi nen Diyos.
23308	MAT 5:5	“Pinagpala en magpakababa hidi, gapu magin mana di i munduwiday.
23309	MAT 5:6	“Pinagpala en tolay hidi a masor a manggamet ten kaluuban nen Diyos, gapu tulungan hidi nen Diyos a magamet iyád.
23310	MAT 5:7	“Pinagpala en makákkagbiyán hidi, gapu kagbiyan bi hidi nen Diyos.
23311	MAT 5:8	“Pinagpala en malinis hidi ti págpusuwan, gapu ketan di en Diyos.
23312	MAT 5:9	“Pinagpala en maggamet hidi ti paraan para ten kapayapaan, gapu ibilang hidi a anak nen Diyos.
23315	MAT 5:12	Magsaya kam gapu dikál en piremyu moy dilanget. Kona labi hud en ginággamet nen tolay hidi ten propeta hidi a nágdipalongu dikomoy.”
23316	MAT 5:13	“Sikam ay asen ti munduwiday. Peru ni mawanan ti lasa en asen ay konya dán a mesoli en dati na a lasa? Awan dán iyád ti pakinabang, kaya ibut dán sakay pagyudakan dálla nen tolay hidi.
23317	MAT 5:14	“Sikam ay demlag ti munduwiday. Awan metagu en siyudad a ked ten toktok nen marenggád a bukid.
23319	MAT 5:16	Kona labi hud, dapat moy a pademlagán en simbuwan moy ten atubengán nen tolay hidi tánni ketan di en mágkaganda moy hidi a gamet, sakay puriyán di en Ama moy a ked dilanget.”
23320	MAT 5:17	“Dyan moy isipán a ummangayák ti munduwiday a para pawanan ku ti bisa en Kautusan sakay en toldu nen propeta hidi. Ummangayák háddi bakán a pawanan hidi iyud ti bisa nan para tupadán.
23323	MAT 5:20	Peru kagiyán ku dikomoy a, ni en kássunud moy ten kaluuban nen Diyos ay kona la ten págsunud nen tagapagtoldu hidi nen Kautusan sakay nen Pariseo hidi, ay awan kam makasáddáp ten kahariyan nen Diyos.”
23324	MAT 5:21	Kinagi pa ni Jesus, “Nasanig moy a intoldu di ten ninunu moy hidi a, ‘Dyan ka mamunu; sakay ni deyaman en makabunu ay meatubeng ten pághatulan.
23325	MAT 5:22	Peru kagiyán ku bi dikomoy, a ni deyaman en maiyamut ten kapatkaka na ay meatubeng ten pághatulan. Sakay en mangkagi ten kapatkaka na a, ‘Awan ka ti kuwenta!’ ay meatubeng ten Sanedrin. Sakay ni deyaman en magkagi ten kapatkaka na a, ‘Nagareng ka!’ ay meangay ten apoy ti impiyerno
23328	MAT 5:25	“Ni tehud a mángkasu dikomu, ay mákpagkasundu ka dikona a pagdaka bagu a meangay ten pághatulan en kasu mu. Ni awan mu iyud gamitán ay iyangay na ka ten huwes sakay iyangay ka nen huwes ten pulis a mángpiresu dikomu.
23329	MAT 5:26	Kagiyán ku dikomu: awan ka makaluwas haud mentras a awan mu mabayadan a hanggan ten katapusan a sentabos nen dapat mu a bayadan.”
23330	MAT 5:27	“Nasanig moy dán a nakagi a, ‘Dyan ka mangalunya.’
23334	MAT 5:31	Nakagi bi a, ‘Ni hiwalayan nen lállaki en kabinga na ay dapat a átdenan na ti kasulatan ni pághiwalay.’
23335	MAT 5:32	Peru nadid ay kagiyán ku dikomoy, a ni hiwalayan nen essa a lállaki en kabinga na, puwera la ni nangalunya ay siya en nángtuglad ten kabinga na a mangalunya. Sakay ni deyaman en mangkabinga ten bábbi a hiniwalayan ay nangalunya bi.”
23336	MAT 5:33	“Nasanig moy bi a inyutus nen Diyos ten ninunu moy hidi a, ‘Dyan ka manumpa ti awan ti katutuhanan, nan tupadán mu en sinumpaan mu ten Panginoon.’
23337	MAT 5:34	Peru nadid ay kagiyán ku dikomoy, “Dyan kamon manumpa ni magpangaku kam. Dyan moy kagiyán a, ‘Tistigu ku dilanget.’ Gapu iyud en trono nen Diyos.
23338	MAT 5:35	Sakay dyan moy bi kagiyán a, “Tistigu ku i lutaiday,” gapu iyád en táttáppakan nen Diyos. Dyan moy bi kagiyán a, ‘Tistigu ku ti Jerusalem,’ gapu iyád en siyudad nen dakila a Hari.
23340	MAT 5:37	Kagiyán mu dálla a ‘Uhu’ ni uhu sakay ‘Awan’ ni awan. Gapu gubwat dán ten Madukás en ányaman a medagdag pa haud.”
23341	MAT 5:38	“Nasanig moy a nakagi a, ‘Mata ti mata sakay ngipán ti ngipán.’
23345	MAT 5:42	Mangatád ka ten magagid dikomu sakay dyan mu pakawanan en mangáddem dikomu.”
23346	MAT 5:43	“Nasanig moy a nakagi a, ‘Mahalán mu en kaparehu mu a tolay sakay kaiyamutan mu en kadima mu.’
23347	MAT 5:44	Peru nadid ay kagiyán ku dikomoy, a mahalán moy en kadima moy sakay ipagdasal moy en mangusig hidi dikomoy.”
23349	MAT 5:46	“Ni en mangmahal la dikomoy en mahalán moy ay awan kam ti mauray a piremyu moy. Gapu maski ni en mágsinger hidi ti buwes ay gággamitán di labi iyud.
23351	MAT 5:48	Kaya magin ganap kam a kona ten Ama moy dilanget.”
23352	MAT 6:1	“Ingatan moy a awan magin kukunwari la en pággamet moy ti maganda gapu ni konahud i gamitán moyid ay awan kam ti maalap a piremyu a gubwat ten Ama moy dilanget.
23355	MAT 6:4	Gamitán mu ti lihim en pángngatád mu, sakay en Ama a maketa ten maganda a ginamet mu ti lihim en mangatád dikomu ti piremyu.”
23356	MAT 6:5	“Ni magdasal kam ay dyan moy arigán en magkukunwari hidi. Gugustu di a magdasal a mágtaknág ten sinagoga sakay ten karsada hidi. Kagiyán ku dikomoy, a tinanggap di dán en piremyu di.
23358	MAT 6:7	“Ni magdasal kam ay dyan kam maggamit ti makpal a upos a awan ti kahulugan, a kona ten gággamitán nen Hentil hidi. Akala diyid ay sanigán hidi nen Diyos gapu ten kakpal nen kákkagiyán di.
23360	MAT 6:9	Kaya ni magdasal kam ay kona háddi: ‘Ama mi a ked dilanget, sambaán nakuwan en ngaran mu.
23364	MAT 6:13	Sakay dyan mu kami pabayan a matoksu, nan iligtas mu kami ten Madukás!’ [Gapu kao mu en kahariyan, en kapangyariyan sakay kaluwalhatian a awan ti katapusan! Amen.]
23365	MAT 6:14	“Gapu ni patawadán moy en nagkasala hidi dikomoy, ay patawadán kam bi nen Ama moy dilanget.
23366	MAT 6:15	Peru ni awan moy patawadán en agum, ay awan bi patawadán nen Ama moy en kasalanan moy hidi.”
23367	MAT 6:16	“Ni magkulásyon kam ay dyan moy ipeta en rupa moy a malungkut a kona ten gággamitán nen magkukunwari hidi. Awan hidi magayus ten sadili di tánni matukuyan nen agum a magkulásyon hidi. Kagiyán ku dikomoy, a tinanggap di dán en piremyu di.
23369	MAT 6:18	tánni awan mapansin nen tolay hidi a magkulásyon ka. En Ama mu a awan mu ketan i makatukoy laid ten ginamet mu ti lihim, sakay siya i mangatáddid dikomu ti piremyu.”
23370	MAT 6:19	“Dyan kam magpuron ti kayamanan ti lutaiday, gapu tehud a magsida a insektu sakay kalawang, sakay tehud a makasáddáp a mágtakaw.
23372	MAT 6:21	Gapu ni ked hádya en kayamanan moy, ay ked bi haud en pusu moy.”
23373	MAT 6:22	“En mata en pinakasimbuwan nen bággi. Ni malinaw en pangileng mu, ay mademlagan en buu mu a bággi.
23374	MAT 6:23	Peru ni madiklám en pangileng mu, ay maputat ti kadiklámman en buu mu a bággi. Sakay ni en demlag mu ay madiklám ay talaga a ked ka ten kadiklámman.”
23375	MAT 6:24	“Awan ti alipin a makapagserbi ti sabay ten duwwa a amu, gapu kaiyamutan na en essa sakay mahalán na en essa, magtapat siya ten essa sakay awan siya magin tapat ten kaduwwa. Awan kam maari a magserbi ti sabay ten Diyos sakay ten kayamanan.
23376	MAT 6:25	“Kaya kagiyán ku dikomoy, dyan kam mabalisa tungkul ten kanán moy sakay mainom tánni mabiyag kam oni tungkul ten ibadu moy ten bággi moy. Awan beman mas mahalaga en biyag nan en pagkain, sakay en bággi nan en badu?
23379	MAT 6:28	“Sakay bakin mabalisa kam tungkul ti badu? Isipán moy dálla ni konya a magtubu en bulaklak hidi ten kaparangan, awan hidi magtarabahu oni maggamet ti badu.
23382	MAT 6:31	“Kaya dyan kam mabalisa tungkul ten makan, mainom oni mesulot moy.
23385	MAT 6:34	“Kaya dyan moy kabalisaan en para ten kailawan, gapu en kailawan ay tehud dán a sadili a kabalisaan. Dyan moy dán dagdagan pa en problema moy kada aldew.”
23386	MAT 7:1	“Dyan moy hatulan en agum tánni awan kam bi hatulan nen Diyos.
23389	MAT 7:4	Konya mu a makagi ten kapatkaka mu a, ‘Karon hád ta ibutan ku i puleng muwen,” samantala gaturosu labi i puleng muwen?
23391	MAT 7:6	“Dyan moy iyatád ten asu hidi en banal a bagay, bakay káttapos ay waringán di kam sakay kagatán. Dyan moy iyatád ten babuy en perlas moy hidi gapu pagyudakan di la iyán.”
23397	MAT 7:12	“Gamitán moy ten agum en gustu moy a gamitán di dikomoy. Iyád en kahulugan nen Kautusan sakay en intoldu nen propeta hidi.”
23398	MAT 7:13	“Sumáddáp kam ten mapiit a pintuwan. Gapu malawa en pintuwan sakay malabang en dilan a patamu ten kapahamakan, sakay haud paglakadanid nen kakpalan.
23399	MAT 7:14	Peru mapiit en pintuwan sakay makitid en dilan a tamu ten biyag, sakay sasangan la en maglakad haud.”
23400	MAT 7:15	“Magingat kam ten awan hidi tatarudan a propeta. Umangay hidi dikomoy a kumán a tupa, peru tatarudanid ay mágkatapang hidi a asu ti talon.
23405	MAT 7:20	Kaya matenggi en awan hidi tatarudan a propeta ten pamamag-itan nen gamet di hidi.”
23406	MAT 7:21	“Awan atanan a mangdulaw dikoku ti, ‘Panginoon, Panginoon,’ ay makasáddáp ten kahariyan nen Diyos, nan en atanan la nen sumunud ten kaluuban nen Ama ku a ked dilanget.”
23407	MAT 7:22	Káddemát nen Aldew nen Pághatul ay makpal a magkagi dikoku a, ‘Panginoon, nagpahayag kami ti mensahi a gubwat ten Diyos, sakay nagpalayas kami ti dimonyo ten pamamag-itan nen ngaran mu, sakay naggamet kami ti himala ten pamamag-itan nen ngaran mu.’
23408	MAT 7:23	Peru itábbig kuwid dikodi ay, ‘Awan takam matenggi, umadeyu kam dikoku, sikam a mággamet hidi ti madukás.’ ”
23409	MAT 7:24	“Kaya ni deyaman en mágsanig sakay sumunud ten upos ku hidi ay kona ten essa a matalinu a tolay a nagpataknág ti bilay a nepundasyon ti batu.
23412	MAT 7:27	Nadid naguden ti mabegsák, dummikál en dinom, sakay bummugsu en mabegsák a parás. En bilay ay minatumba sakay tulos a narábba.”
23416	MAT 8:2	Ummadeni dikona en essa a tolay a kinetong, lummuhud siya ten atubengán ni Jesus sakay kinagi na, “Panginoon ni gustuwán mu ay mapagpiyyaák mu sakay mapagin-malinis.”
23417	MAT 8:3	Tinawidan siya ni Jesus sakay kinagi na, “Uhu, gustu ku a magpiyya ka sakay magin malinis.” Nagpiyya sakay linuminis a pagdaka en kinetong.
23418	MAT 8:4	Sakay kinagi ni Jesus dikona, “Dyan mu iyád kagiyán maski ni kándeya. Kadmudán, angay ka paileng ten padi hidi. Káttapos ay magalay ka ayun ten inyutus ni Moises, bilang patunay ten tolay hidi a nagpiyya ka dán sakay malinis.”
23420	MAT 8:6	Kinagi na, “Panginoon en katulung ku ay tehud a saket, ked siya dibilay a awan makaarikad sakay mahirapan ti hustu.”
23421	MAT 8:7	Tummábbig ti Jesus, “Sigi angay ku siya pagpiyyaán.”
23422	MAT 8:8	Peru tummábbig en kapitan, “Panginoon, awanák karapatdapat a angayan mu pa ten bilay ku. Basta kagiyán mu la ay magpiyya dán iyud en katulung ku.
23423	MAT 8:9	Gapu maski sikán ay tehud a mas mataas a upisyal a magutus dikoku sakay sikán ay magutusák bi ten sundalu hidi a sakup ku. Ni kagiyán ku ten sundalu ku a essa a, ‘Angay ka haud!’ ay angay siya. Ni kagiyán ku bi ten essa a, ‘Karon hád!’ ay umadeni siya. Sakay ni utusan ku en alipin ku a, ‘Gamitán mu iyán!’ ay gamitán na iyud.”
23424	MAT 8:10	Nadid ten dikona a masanig iyud ni Jesus ay nagtaka siya sakay kinagi na ten tolay hidi a umunonud dikona, “Kagiyán ku dikomoy, a awanák palla naketa ti Israelita a kona ti kadikál ti pánnampalataya naen.
23427	MAT 8:13	Sakay kinagi ni Jesus ten kapitan, “Umuli ka dán mangyari en agidán mu ayun ten pánnampalataya mu.” Ti odasid a iyud ay nagpiyya ngani en katulung na.
23431	MAT 8:17	Iyud ay nangyari tánni matupad en kinagi ni propeta Isaias a, “Inibutan na en kahinaan tam hidi, sakay pinagpiyya na en saket tam hidi.”
23433	MAT 8:19	Peru bagu hidi a ummarabes ay tehud a ummadeni dikona a essa a tagapagtoldu nen Kautusan sakay kinagi na, “Maistu, mákkuyugák dikomu maski ni hádya i angayan muwid.”
23434	MAT 8:20	Tummábbig ti Jesus, “En asu hidi ti talon ay tehud a págyanan sakay en ibun hidi ay tehud a lobun. Peru en Anak nen Tolay ay awan ti matidugan oni maimangan.”
23435	MAT 8:21	Sakay nagtanung bi dikona en essa ten disepulus na hidi, “Panginoon maari wád a umuliyák pa tánni mepalábbáng ku en ama ku?”
23436	MAT 8:22	Peru tinábbig siya ni Jesus, “Mákkuyug ka dán dikoku. Pabayan mu dán a ilábbáng nen patay hidi en patay di.”
23439	MAT 8:25	Kaya linukag siya nen disepulus na hidi sakay kinagi di, “Panginoon tulungan mu kami. Umállád kitamon!”
23440	MAT 8:26	Sakay kinagi na dikodi, “Bakin manteng kam? Ánya dán ben ti kabadit en pánnampalataya moy!” Ummikat siya sakay sinaway na en parás ay ten tagmák, sakay ginumanda en panahun.
23441	MAT 8:27	Nagtaka hidi a atanan, sakay kinagi di, “Ánya wád iyád a kalasi ni tolay? Maski parás sakay tagmák ay sumunud dikona!”
23443	MAT 8:29	Bigla a nagpákrawan en duwwa a lállaki, “Ánya i gustu muwid dikomi, siko a Anak nen Diyos? Ummangay ka beman háddi tánni parusaan mu kami dán maski ni awan palla panahun?”
23445	MAT 8:31	Nákkekagbi dikona en dimonyo hidi, “Ni palayasán mu kami ay pasáddáppán mu kami dálla ti babuyud hidi.”
23446	MAT 8:32	Kinagi ni Jesus dikodi, “Sigi, kadmoy dán haud.” Lummuwas ngani en dimonyo hidi ten duwwa a lállaki sakay summáddáp hidi ten kababuyan. Sakay en kababuyan ay namagginanan ten pengpeng sakay summegbu hidi ten minalnu, sakay tulos hidi a minágkalimás.
23450	MAT 9:2	Káddemát di haud ay tehud a sangan a tolay a náng-angay kánni Jesus ti essa a lupug a mágkatdug ten págkatdugan na. Dikona a ketan ni Jesus ni sakonya ti kadikál en pánnampalataya di ay kinagi na ten tolay a lupug, “Anak, begsákkan mu i isip muwen! Gapu pinatawad dán en kasalanan mu hidi.”
23451	MAT 9:3	Nadid, tehud a sangan a tagapagtoldu nen Kautusan a ked haud sakay kinagi di ten sadili di, “Awan ti galang ten Diyos i tolayid a iyán!”
23452	MAT 9:4	Peru tukoy ni Jesus en ked ten isip di kaya kinagi na dikodi, “Bakin magisip kam ti kona haán?
23453	MAT 9:5	Ánya beman i mas alistuwid a kagiyán, ‘pinatawad dán en kasalanan mu,’ oni en kagiyán a, ‘tumaknág ka sakay maglakad ka?’
23454	MAT 9:6	Patunayan ku dikomoy a en Anak nen Tolay ay tehud a kapangyariyan a magpatawad ti kasalanan ti lutaiday, sakay kinagi na ten tolay a lupug, “Tumaknág ka, tawidán mu i págkatdugan muwen sakay umuli ka dán.”
23457	MAT 9:9	Nadid, dikona a lummakad ti Jesus haud ay netan na ti Mateo a mággetnud ten págsingeran ti buwes. Kinagi dikona ni Jesus, “Mákkuyug ka dikoku a magin tagapagserbi ku.” Kaya tummaknág ti Mateo sakay nákkuyug dikona.
23459	MAT 9:11	Dikona ketan iyud nen Pariseo hidi ay tinanung di en disepulus hidi ni Jesus, “Bakin maistu moyen ay mákpággatubeng a kuman ti mágsingiren hidi ti buwes sakay ti makasalananen hidi?”
23460	MAT 9:12	Peru nasanig iyud ni Jesus kaya tinábbig na hidi, “En mangailangan ti mággamot ay en tolay hidi a tehud a saket, bakán a en awan hidi ti saket.
23461	MAT 9:13	Intendiyán moy i kahuluganid ni iddi: ‘Habag i gustu kuwid bakán a en alay moy.’ Gapu ummangayák háddi tánni dulawán ku en makasalanan hidi, bakán a en matuwid hidi.”
23462	MAT 9:14	Ummangay kánni Jesus en disepulus hidi ni Juan a Mágbinyag, sakay intanung di, “Sikami sakay en Pariseo hidi ay mágkulásyon. Bakin i disepulus muwen hidi ay awan mágkulásyon?”
23463	MAT 9:15	Tummábbig ti Jesus, “Maari beman a maglungkut en bisita hidi ten kasalan mentras a kakaguman di en lállaki a kinasal? Ni dumemát en panahun a awan dán siya ay haud palla hidi a magkulásyon.”
23464	MAT 9:16	“Awan ti magáppol ti bigu a risatu ten dati dán a damit, gapu ni kumárrán en bigu a risatu ay mabatak na en ináppulan kaya lalu a lumawa en pisad nen damit.
23465	MAT 9:17	Awan bi ti magasák ti bigu a alak ten dati a pággasákkan a gamet ti koblet ni hayup. Ni konahud i mangyariyid ay pumáddek en dati a pággasákkan, mebulak en alak sakay masida en pággasákkan. Nan en bigu a alak ay dapat a iyasák ten bigu a pággasákkan, tánni parehu a magmalay.”
23466	MAT 9:18	Nadid, mentras a mákpágguron ti Jesus dikodi ay tehud a dummemát a essa a pinunu nen Judio hidi. Lummuhud siya ten atubengán ni Jesus sakay kinagi na, “Kákkatay la nen anak ku a bábbi; peru ni mákkuyug ka dikoku sakay itupu mu i lima muwen dikona ay mabiyag siya a ruway.”
23469	MAT 9:21	Gapu kinagi nen bábbi ten sadili na, “Matawidan ku la i badu naen ay magpiyyaák dán.”
23470	MAT 9:22	Lummingat ti Jesus sakay dikona a netan na siya ay kinagi na, “Anak begsákkan mu i isip muwen, pinagpiyya ka nen pánnampalataya mu.” Ti odas biyid a iyud ay nagpiyya en bábbi.
23472	MAT 9:24	Kinagi ni Jesus dikodi, “Lumuwas kam pa. Awan patay i anaken, tidug la siya!” Dikona a makagi na iyud ay pinágtatawaan di siya.
23474	MAT 9:26	En bareta tungkul ti iyud a nangyari ay kummalat ti buuwid a iyud a lugar.”
23475	MAT 9:27	Nadid, kállakad ni Jesus haud ay inunud siya nen duwwa a burák a lállaki. Mentras a ked hidi ten dilan ay impákraw di, “Anak ni David, kagbiyan mu kami pay!”
23476	MAT 9:28	Dikona nakasáddáp dán ti Jesus ten bilay ay ummadeni dikona en duwwa a burák. Tinanung hidi ni Jesus, “Manampalataya kam beman a mapagpiyya takam?” “Opo, Panginoon!” tábbig nen duwwa a burák.
23477	MAT 9:29	Tinawidan ni Jesus en mata di sakay kinagi na, “Magpiyya kam gapu ten pánnampalataya moy.”
23481	MAT 9:33	Pinalakad ni Jesus en dimonyo sakay pagdaka a nakapagupos en bulol. Minagtaka en tolay hidi sakay kinagi di, “Maski ni nengkan ay awan palla ti nangyari a kona haád ti Israeliday!”
23482	MAT 9:34	Peru kinagi nen Pariseo hidi, “En pinunu nen dimonyo hidi i nangatáddid dikona ti kapangyariyan a magpalayas ten dimonyo hidi.”
23485	MAT 9:37	Kaya kinagi na ten disepulus na hidi, “Makpal dán a gapasán, peru sasangan la en maggapas.
23486	MAT 9:38	Ipagdasal moy ten makákkao ten gapasán a mángpaangay siya ti makpal a mággapas.”
23491	MAT 10:5	Inutusan hidi ni Jesus sakay binilin na hidi ti kona háddi, “Dyan kam umangay ten lugar nen Hentil hidi oni hádya man a banuwan nen Samaritano hidi.
23497	MAT 10:11	“Hádyaman a banuwan oni baryu en angayan moy ay magaryok kam ti tolay a karapatdapat a páktulusan, sakay tumulos kam haud hanggan a awan kam lumakad ti lugarid a iyud.
23498	MAT 10:12	Kássáddáp moy ten bilay a tulusan moy ay kagiyán moy a, ‘Nakuwan ay maghari en kapayapaan ti bilayid a iyád!’
23502	MAT 10:16	“Tandaan moy: utusan takam a kumán a tupa ten ditángnga nen asu hidi ti talon. Kaya magin matalinu kam a kona ten biklat sakay magin maamu a kona ten kalapati.
23507	MAT 10:21	“Itokyon nen kapatkaka na en sadili na a kapatkaka tánni pabunu, kona bi hud gamitánnid ten ama ten anak na; sakay labanan nen anak hidi en dáddikál di hidi sakay pabunu di hidi.
23509	MAT 10:23	Ni usigán di kam ten essa a banuwan ay guminan kam ten kadeni na a banuwan. Tandaan moy, “Awan moy palla naangayan en atanan a banuwan ti Israel ay dumemát dán en Anak nen Tolay.”
23510	MAT 10:24	“Awan ti disepulus a mas mataas nan en maistu na, sakay awan ti alipin a mas mataas ten amu na.
23511	MAT 10:25	Dapat a masiyaan en disepulus a magkakona ten maistu na, sakay en alipin a magkakona ten amu na. Ni en ama ay nginaranan di a Beelzebul, ay lalu di a laitán en kabilay na hidi.”
23512	MAT 10:26	“Kaya dyan kam manteng dikodi. Atanan a netagu ay meluwas sakay atanan a sekretu ay matukuyan.
23517	MAT 10:31	Kaya dyan kam manteng gapu mas mahalaga kam nan en dignás hidi.”
23518	MAT 10:32	“Ni deyaman en mangtenggi dikoku ten atubengán nen katolayan ay tenggiyán ku bi ten atubengán nen Ama ku dilanget.
23519	MAT 10:33	Peru ni deyaman en mángkasaniki dikoku ten atubengán nen katolayan ay, ikasaniki ku bi ten atubengán nen Ama ku a ked dilanget.”
23520	MAT 10:34	“Dyan moy isipán a ummangayák háddi tánni magtawid ti kapayapaan; nan ummangayák háddi tánni magtawid ti ispada bakán a kapayapaan.
23522	MAT 10:36	Sakay en magin kadima nen essa a tolay ay en sadili na dán a kabilay.”
23523	MAT 10:37	“Ni deyaman en mangmahal ten ama na oni ten ina na ti mas higit dikoku ay awan karapatdapat dikoku. Sakay en mangmahal ten anak na ti mas higit dikoku ay awan karapatdapat dikoku.
23525	MAT 10:39	Ni deyaman en magingat ten biyag na ay mawanan ti biyag. Peru en mawanan ti biyag alang-alang dikoku ay siya en magkahud ti biyag.”
23526	MAT 10:40	“Ni deyaman en mangtanggap dikomoy ay sikán tinanggap diyid. Sakay en mangtanggap dikoku ay en nangutus dikoku i tinanggap diyid.
23528	MAT 10:42	Kagiyán ku dikomoy, a ni deyaman en mangatád ti maski essa a basu a malamig a dinom ten essa ti hidi iyád a mágkababa a tolay gapu disepulus ku hidi, ay siguradu a makatanggap ti piremyu a gubwat ten Diyos.”
23531	MAT 11:3	tánni magtanung, “Siko beman en áorayán mi a dumemát, oni maguray kami pa ti agum?”
23532	MAT 11:4	Tummábbig ti Jesus, “Sumoli kam kánni Juan sakay kagiyán moy dikona en nasanig moy sakay en netan moy.
23535	MAT 11:7	Nadid ten kállakad nen disepulus hidi ni Juan ay kinagi ni Jesus ten tolay hidi en tungkul kánni Juan, “Ánya beman en asaan moy a ketan ten dikona a ummangay kam ten kaparangan? Essa beman a waget ni kugun a idáppay-dáppay ni parás?
23538	MAT 11:10	Ti Juan en kinagi nen Kasulatan a, ‘Tehudák a inutusan a mágdipalongu dikomu; ihanda na en paglakadan mu.’
23544	MAT 11:16	“Hádya ku a iparehu en tolay hidi nadid a panahun? Kumán hidi a en anak hidi a mággetnud ten karsada a mágdadulawán ten kaayam di.
23545	MAT 11:17	‘Tinugtugan mi kam ti plauta, peru awan kam nagsayaw! Nagpatugtug kami ti pangluksa peru awan kam naglungkut!’
23546	MAT 11:18	Gapu netan di ti Juan a magkulásyon sakay awan uminom ti alak, sakay en kagi di ay, ‘Hinayup i tolayen!’
23547	MAT 11:19	Netan di bi en Anak nen Tolay a kuman sakay uminom, sakay kinagi di bi, ‘Ilingán moy i tolayen! Maunas, lasinggeru, sakay amigu nen mágsinger hidi ti buwes sakay makasalanan. Konapamanhud, en karunungan nen Diyos ay mapatunayan a tama ten pamamag-itan nen gamet na hidi.”
23549	MAT 11:21	Kinagi na, “Kakakagbi kam a taga-Corazin hidi! Kakakagbi kam a taga-Bethsaida hidi! Gapu ni ginamet ti Tiro sakay Sidon en himala hidi a ginamet haán dikomoy, ay nalay dán nakuwan hidi a nagbadu ti kostal sakay nággetnud ten abu bilang tanda nen págsisi di.”
23553	MAT 11:25	Ti panahunid a iyud ay kinagi ni Jesus, “Ama, Panginoon nen langet ay ten luta, magpasalamaták dikomu gapu inlihim mu i bagayid a hidi iyád ten mágkarunung sakay mágkatalinu, sakay impahayag mu ten tolay hidi a en kaluuban di ay kumán a anak.
23554	MAT 11:26	Opo, Ama gapu iyud en kagustuwan mu.”
23555	MAT 11:27	“Inyatád dán dikoku nen Ama en atanan a bagay. Awan ti makatenggi ten Anak nan en Ama la, sakay awan ti makatenggi ten Ama nan en Anak la sakay en pinili hidi nen Anak a pángpahayagan na.”
23556	MAT 11:28	“Umadeni kam dikoku, atanan moy a mahirapan dán sakay madággiyan ten karga moy, ta paimangán takam.
23560	MAT 12:2	Ten dikona a ketan hidi nen sangan a Pariseo hidi ay kinagi di kánni Jesus, “Ilingán mu i gagamitán ni disepulus muwen hidi. Mahigpit iyán a bawal ten Kautusan ten Aldew nen Káimang!”
23561	MAT 12:3	Tummábbig ti Jesus, “Awan moy beman nabasa en ginamet ni David dikona nagaláp siya sakay en kaguman na hidi?”
23565	MAT 12:7	Ni maintendiyan moy nakuwan la i kahuluganid ni iddi, ‘Habag gustu kuwid, bakán a en alay moy,’ ay awan moy nakuwan hinatulan en awan hidi ti kasalanan.
23566	MAT 12:8	Gapu en Anak nen Tolay ay Panginoon nen Aldew nen Káimang.”
23568	MAT 12:10	Tehud haud a essa a lállaki a en essa na a lima ay awan makaarikad. Tehud bi haud a sangan a tolay a magaryok ti pagkakataun a mabintang di ti Jesus. Tinanung di ti Jesus, “Maari beman ten Kautusan a magpapiyya ten Aldew nen Káimang?”
23569	MAT 12:11	Tummábbig ti Jesus, “Ni mara essa dikomoy ay tehud a tupa a matápduk ten bal-ung ten Aldew nen Káimang, awan moy beman iyud iyawas?
23570	MAT 12:12	Mas mahalaga en essa a tolay nan en essa a tupa! Kaya awan labag ten Kautusan a maggamet ti maganda ten Aldew nen Káimang.”
23571	MAT 12:13	Káttapos ay kinagi na ten lállaki, “Iyolnat mu i lima muwen.” Inyolnat ngani nen lállaki en lima na sakay nagpiyya siya.
23576	MAT 12:18	“Ked háddi en pinili ku a magserbi dikoku. Mahal ku siya, sakay masayaák a tarud dikona. Iyatád ku dikona en Ispiritu ku, sakay siya en magpatupad ti katarungan ten bansa hidi.
23579	MAT 12:21	Sakay magtiwala en atanan a tolay dikona.”
23581	MAT 12:23	Kaya nagtaka en makpal a tolay sakay namagtanungan hidi, “Siya dán wád en áorayán tam a Anak ni David?”
23582	MAT 12:24	Ten dikona a masanig iyud nen Pariseo hidi ay kinagi di, “Makapagpalayas ti dimonyo i tolayid a iyán gapu ti Beelzebul a pinunu nen dimonyo hidi i nangatáddid dikona ti kapangyariyan.”
23583	MAT 12:25	Peru tukoy ni Jesus en ked ten isip di kaya kinagi na dikodi, “En essa a bansa a mahati-hati sakay maglaban-laban ay bumagsak. Sakay en banuwan oni pamilya a maglaban-laban ay mawasak.
23586	MAT 12:28	Peru ni en Ispiritu nen Diyos en nangatád dikoku ti kapangyariyan a makapagpalayas ti dimonyo, ay siya iyád katunayanid a dummemát dán dikomoy en pághari nen Diyos.”
23587	MAT 12:29	“Konya a masáddáp sakay mapagtakawan en bilay nen essa a mabegsák a tolay ni awan siya punguwán? Ni mapungu dán ay maari dán a mapagtakawan en bilay na.
23591	MAT 12:33	“Ni maganda en ponan nen kayu ay maganda bi en bunga na. Peru ni madukás en ponan nen kayu ay madukás bi en bunga na. Gapu matukuyan en kayu ten pamamag-itan nen bunga na.
23594	MAT 12:36	“Tandaan moy, ten Aldew nen Pághatul ay tábbigan nen tolay en bawat upos a awan ti seserbi a kinagi na.
23595	MAT 12:37	Gapu mahatulan kam oni maligtas kam ayun ten kinagi moy.”
23596	MAT 12:38	Nadid en sangan ten tagapagtoldu hidi nen Kautusan sakay en Pariseo hidi ay ummadeni kánni Jesus sakay kinagi di dikona, “Maistu, mángpeta ka pay dikomi ti himala.”
23597	MAT 12:39	Tummábbig ti Jesus, “Sikam a lahi ni mágkadukás a tolay! Magaryok kam ti himala peru awan ti ipeta dikomoy maliban ten nangyari kánni propeta a Jonas.
23600	MAT 12:42	Ti aldewid a iyud, ay tumaknág bi en Raina a gubwat ti Sheba kontra ti lahiyid a iyád, gapu gubwat pa siya ten ontok ni munduwiday tánni sanigán na la en karunungan ni Solomon, peru mas mataas kánni Solomon en ked háddi nadid.”
23601	MAT 12:43	“Ni umibut en madukás a ispiritu ten bággi nen essa a tolay ay maglebut iyud ten mamadi a lugar ta magaryok ti maimangan na. Ni awan siya ti ketan ay
23602	MAT 12:44	kagiyán na, ‘Soliyák ten tolay a ginubwatan ku.’ Ten kássoli na ay ketan na iyud a awan ti lasán, malinis sakay maayus.
23603	MAT 12:45	Kaya sumoli siya sakay mángkuyug pa siya ti pittu a ispiritu a mas madukás pa dikona. Sakay summáddáp hidi a mágyan haud. Kaya en magin kalagayan ni tolayid a iyud ay mas madukás nan ten dati na a kalagayan. Kaya konahud i mangyariyid ti lahiyiday hidi a mágkadukás.”
23605	MAT 12:47	[Tehud a nagkagi dikona, “Ked ti luwason de ina mu ay ten kákkapatkaka mu hidi, ta gustu di ka a makauron.”]
23606	MAT 12:48	Peru kinagi ni Jesus, “Deya beman i ina kuwid sakay i kákkapatkaka kuwid hidi?”
23607	MAT 12:49	Intoldu ni Jesus en disepulus na hidi sakay kinagi na, “Hidi iddi i ina kuwid sakay kákkapatkaka ku hidi.
23608	MAT 12:50	Gapu ni deyaman en sumássunud ten kaluuban nen Ama ku a ked dilanget ay siya en ina ku sakay kákkapatkaka ku.”
23611	MAT 13:3	Tinolduwan na hidi ti makpal a bagay ten pamamag-itan ni talinhaga, kinagi na, “Tehud a essa a tolay a angay nagsabug.
23617	MAT 13:9	Mágsanig en tehud a págsanig.”
23618	MAT 13:10	Ummadeni en disepulus hidi ni Jesus sakay tinanung di siya, “Bakin patalinhaga en págtoldu mu ti tolayen hidi?”