23214	MAT 1:1	Are wa' ri qui bi' ri u mam ri Jesús ojer. Ri Jesús Are rachalaxic ri ka mam David xukuje' ri ka mam Abraham ojer.
23215	MAT 1:2	Ri ka mam Abraham are u tat ri ka mam Isaac. Ri ka mam Isaac are u tat ri ka mam Jacob. Ri ka mam Jacob are u tat ri ka mam Judá xukuje' tak ri e rachalal ri are'.
23216	MAT 1:3	Ri ka mam Judá are u tat ri ka mam Fares xukuje' ri ka mam Zara. Ri qui nan c'ut are ri nan Tamar. Ri ka mam Fares are u tat ri ka mam Esrom. Ri ka mam Esrom are u tat ri ka mam Aram.
23221	MAT 1:8	Ri ka mam Asa are u tat ri ka mam Josafat. Ri ka mam Josafat are u tat ri ka mam Joram. Ri ka mam Joram are u tat ri ka mam Uzías.
23222	MAT 1:9	Ri ka mam Uzías are u tat ri ka mam Jotam. Ri ka mam Jotam are u tat ri ka mam Acaz. Ri ka mam Acaz are u tat ri ka mam Ezequías.
23223	MAT 1:10	Ri ka mam Ezequías are u tat ri ka mam Manasés. Ri ka mam Manasés are u tat ri ka mam Amón. Ri ka mam Amón are u tat ri ka mam Josías.
23224	MAT 1:11	Ri ka mam Josías are u tat ri ka mam Jeconías, xukuje' ri e rachalal. Pa tak ri k'ij ri' xec'am bi ri winak aj Israel, xeopan c'u pa ri tinimit Babilonia.
23225	MAT 1:12	Aretak ri winak aj Israel e c'o chic pa ri tinimit Babilonia, ri ka mam Jeconías xc'oji jun u c'ojol, Salatiel u bi'. Ri ka mam Salatiel are u tat ri ka mam Zorobabel.
23228	MAT 1:15	Ri ka mam Eliud are u tat ri ka mam Eleazar. Ri ka mam Eleazar are u tat ri ka mam Matán. Ri ka mam Matán are u tat ri ka mam Jacob.
23229	MAT 1:16	Ri ka mam Jacob are ru tat ri a José ri rachajil ri María. We María ri' are c'u wa' ru nan ri Jesús ri cäbix Cristo che.
23230	MAT 1:17	Je ri' chi cajlajuj juch'ob tataxelab cachi'l ri qui c'ojol e oc'owinak xchaptaj lok ruc' ri ka mam Abraham c'ä ruc' ri ka mam David. Cajlajuj chic xchaptaj lok ruc' ri ka mam David c'ä aretak xec'am bi ri winak aj Israel, xeopan pa ri tinimit Babilonia. Te c'u ri' e c'o chi cajlajuj chic c'ä xil na u wäch ri Cristo.
23231	MAT 1:18	Are je wa' xbantajic aretak xil u wäch ri alaj a Jesús: Ri k'apoj al María ru nan u yo'm chi u tzij che c'ulanem ruc' ri a José. Mäja' c'u quec'uli'c aretak ri al María xcanaj yawab winak rumal ru chuk'ab ri Lok'alaj Espíritu.
23232	MAT 1:19	Ri a José c'ut ri rachajil are jun achi ri jicom ranima' cho ri Dios, man craj tä c'ut cäresaj u q'uixbal ri al María chquiwäch ri winak. Rumal ri' xuchomaj u ya'ic canok xak chi c'uyal.
23233	MAT 1:20	Aretak je' tajin cuchomaj wa', xpe jun ángel ri takom lok rumal ri Dios ri xuc'ut rib chuwäch ri a José pa ri u waram, xubij che: A José, at ba' at rachalaxic ri tat David. Maxej awib chuc'amic ri al María che awixokil, rumal chi ri ral ri quil na u wäch, are rech ri Lok'alaj Espíritu wa'.
23234	MAT 1:21	Ri are' cäc'oji na jun ral ala, cacoj c'u na JESÚS che u bi'. (Ri “Jesús” quel cubij “To'l Ke”.) Je' u bi' wa' rumal chi queuto' na ru winakil, queresaj na pa ri qui mac, —xcha ri ángel.
23237	MAT 1:24	Aretak xc'astaj ri a José che ru waram, xunimaj ri xbix che rumal ri ángel ri takom lok rumal ri Dios. Xuc'am ri al María che rixokil.
23238	MAT 1:25	Man xquirik tä c'u na quib, xane c'ä te' aretak xil na u wäch ri ral ri al María. Ri a José xucoj c'u JESÚS che u bi'.
23239	MAT 2:1	Ri alaj a Jesús xil u wäch pa ri tinimit Belén, ri c'o pa Judea. Are chi' c'o ri tat Herodes che nim takanel puwi' ronojel ri Judea. Xeopan c'u jujun achijab ajno'jab pa ri tinimit Jerusalén, jela' c'u quepe pa relbal k'ij.
23240	MAT 2:2	Xquita' c'u u tzijol chila', xquibij: ¿Jawije' cäriktaj wi ri nim takanel ri cätakan na pa qui wi' ri winak aj Israel ri c'ä te' xil u wäch? Xa xkil ru ch'imil pa relbal k'ij, rumal ri' xujpe chuk'ijilaxic, —xecha'.
23241	MAT 2:3	Aretak ri tat Herodes ri nim takanel xuta wa', sibalaj xsach u c'ux, je' xukuje' conojel ri niq'uiaj winak aj Jerusalén.
23243	MAT 2:5	Ri e are' xquibij che: Pa ri tinimit Belén ri c'o pa Judea, rumal chi ri k'alajisal re ru Lok' Pixab ri Dios je wa' xutz'ibaj:
23244	MAT 2:6	Ri at tinimit Belén, at ri' ri rech ri rulew ri Judá, machomaj chi ri at man nim tä a k'ij at chquiwäch ri k'atal tak tzij ri e c'o chila', rumal chi awuc' at quel wi na jun nim c'amal be, ri cuc'am na qui be ri nu winak aj Israel, —cächa', —xecha ri tijonelab re ri Pixab.
23246	MAT 2:8	Te ri' xeutak bi pa Belén, xubij bi chque: Jix ba' jela', chitatabela' jawije' c'o wi ri ac'al. Aretak quiriko, chixpe chubixic chwe, rech ri in xukuje' quine' na chuk'ijilaxic, —xcha chque.
23251	MAT 2:13	Aretak e benak chi ri ajno'jab, xpe jun ángel ri takom lok rumal ri Dios, xuc'ut rib chuwäch ri a José pa achic', xubij che: Chatwalijok, chac'ama bi ri ac'al, rachi'l ru nan, chixanimaj bic. Jix pa Egipto, chixcanaj c'u na can chila' c'ä quinbij na chiwe jampa' quixpetic. Je ri' chibana rumal chi ri tat Herodes cutzucuj na u cämisaxic ri ac'al, —xcha ri ángel che.
23252	MAT 2:14	Xwalij c'u ri a José, xuc'am ri ac'al, rachi'l ru nan, chak'ab c'ut xebel bic, xebe' pa Egipto.
23253	MAT 2:15	Chila' xec'oji wi na c'ä xcäm na ri tat Herodes. Je' xbantaj wa' rech kas je' quel wi jas ri xubij ri Dios rumal ri k'alajisal re ru Lok' Pixab ri cubij: “Pa Egipto xinsiq'uij wi lok ri nu C'ojol,” —cächa'.
23255	MAT 2:17	Xa je ri' kas je' xel wi jas ri xutz'ibaj can ri ka mam Jeremías ri k'alajisal re ru Lok' Pixab ri Dios ri cubij:
23257	MAT 2:19	Aretak c'ut cäminak chic ri tat Herodes, jun ángel ri takom lok rumal ri Dios xuc'ut rib chuwäch ri a José pa achic' jela' pa Egipto, xubij che:
23259	MAT 2:21	Xwalij c'u ri a José, xuc'am bi ri ac'al rachi'l ru nan, xtzelej chi na jumul pa Israel.
23260	MAT 2:22	Aretak c'ut ri a José xuto chi are ri tat Arquelao chic c'o che nim takanel pa Judea chuq'uexel ri Herodes ru tat, xuxej rib xe' jela'. Xch'abex c'u rumal ri Dios pa achic', rumal ri' jela' xe' wi pa Galilea.
23261	MAT 2:23	Aretak xopan chila', jela' xec'ol wi pa ri tinimit Nazaret. Je' xbantaj wa' rech kas je' quel wi ri xquibij can ri k'alajisal tak re ru Lok' Pixab ri Dios, chi ri Jesús cäbix na aj Nazaret che.
23262	MAT 3:1	Pa tak ri k'ij ri' ri tat Juan Kasal Ja' xopan pa Judea, pa tak ri juyub ri cätz'inowic. Tajin cutzijoj ru Lok' Pixab ri Dios.
23264	MAT 3:3	We tat Juan ri' are wa' ri xtz'ibax can chrij ojer rumal ri ka mam Isaías, ri k'alajisal re ru Lok' Pixab ri Dios ri cubij: C'o jun ri co cäch'aw pa tak ri juyub ri quetz'inowic, cubij: “Chibana u banic ri nim be ri cäbin wi ri Kajaw. Chisuc'umaj, chibana sibalaj jicom che,” —xcha ri ka mam Isaías.
23265	MAT 3:4	Are c'u ri tat Juan xucoj atz'iak ri banom ruc' ri rismal jun awaj, camello u bi', tz'um c'u ru pas. Xa sac' xukuje' uwal che' xutijo.
23266	MAT 3:5	Xepe c'u ri winak aj Jerusalén, xukuje' ri e c'o pa tak niq'uiaj tak tinimit chic re Judea xukuje' ri e c'o chunakaj ri nima' Jordán, xeopan c'u ruc' ri tat Juan chutatabexic ri cubij.
23267	MAT 3:6	Aretak xquik'alajisaj ri qui mac, xban c'u qui kasna' rumal ri tat Juan pa ri nima' Jordán.
23268	MAT 3:7	Aretak c'ut xril ri tat Juan chi e q'uia chque ri tata'ib fariseos xukuje' ri tata'ib saduceos xepetic rech cäban qui kasna', xubij chque: ¡Ri alak subanelab tak winak! ¿Jachin c'u ri xbin chech alak chi rajwaxic canimaj alak chuwäch ri nimalaj royowal ri Dios ri cäpetic?
23274	MAT 3:13	Xel c'u lok ri Jesús pa Galilea, xopan chuchi' ri nima' Jordán ri c'o wi ri tat Juan rech cäban u kasna' rumal.
23275	MAT 3:14	Man xraj tä c'u ri tat Juan, xane xubij che ri Jesús: Ri in man takal tä chwe chi quinban kasna' la. Rajwaxic ne chi ri lal cäban la nu kasna' in, —cächa'. ¿Jas che xpe la wuc' in? —xcha che ri Jesús.
23276	MAT 3:15	Xubij c'u ri Jesús che: Che we chanim ri', chaya chwe chi je' quinban wa'. Are c'u wa' takalic rech cäka'no jachique ri cätakan wi ri Dios, —xcha che. Ri tat Juan c'ut xunimaj ri xubij.
23277	MAT 3:16	Aretak c'ut xbantaj u kasna' ri Jesús, xel lok ri Are' pa ri ja'. ¡Chanim xjakjob ri caj! Ri Jesús c'ut xril ri Lok'alaj Espíritu xkaj lok puwi' ri Are', je' u banic jun palomäx.
23279	MAT 4:1	Te c'u ri' ri Lok'alaj Espíritu xuc'am bi ri Jesús pa tak juyub ri quetz'inowic, rech cätakchi'x che mac chila' rumal ri Itzel.
23281	MAT 4:3	Xpe c'u ri Itzel, xopan ruc' ri Jesús rech cutakchi'j ri Are' che mac, xubij che: We kas tzij chi lal u C'ojol ri Dios, takan la chque tak we abaj ri' chi cäca'n na wa, —xcha che.
23282	MAT 4:4	Xch'aw ri Jesús, xubij che: Ru Lok' Pixab ri Dios ri Tz'ibtalic cubij: “Man xak tä xuwi rumal ri wa quec'asi na ri winak, xane xukuje' rumal ronojel ru Tzij ri Dios,” —cächa', —xcha ri Jesús che.
23283	MAT 4:5	Ri Itzel xuc'am bi ri Jesús pa ri lok'alaj tinimit Jerusalén, xupakba c'u puwi' ri nimalaj rachoch Dios.
23285	MAT 4:7	Ri Jesús xch'awic, xubij che: Xukuje' cubij ru Lok' Pixab ri Dios ri Tz'ibtalic: “Mayac royowal ri Awajaw, ri a Dios,” —cächa', —xcha che.
23286	MAT 4:8	Te c'u ri' ri Itzel xuc'am bi ri Jesús puwi' jun nimalaj juyub. Xeuc'ut c'u conojel tak ri tinimit ajuwächulew chuwäch ri Are', xukuje' ri qui k'inomal.
23287	MAT 4:9	Xubij c'u che ri Jesús: Ronojel wa' quinya che la, we cäxuqui la, quink'ijilaj la, —xcha che.
23288	MAT 4:10	Xch'aw ri Jesús, xubij che: Jat, Satanás, chatel chnuwäch rumal chi ru Lok' Pixab ri Dios ri Tz'ibtalic cubij: “Chak'ijilaj ri Awajaw ri a Dios, xuwi c'u ri Are' chapatänij,” —cächa', —xcha che.
23289	MAT 4:11	Xel c'u bi ri Itzel ruc' ri Jesús. Xepe c'u jujun ángeles rech quepatänin che ri Are'.
23290	MAT 4:12	Ri Jesús, aretak xuto chi c'o ri tat Juan pa che', xe' pa Galilea.
23292	MAT 4:14	Je' xbantaj wa' rech kas je' quel wi jas ri xutz'ibaj can ri ka mam Isaías ri k'alajisal re ru Lok' Pixab ri Dios ri cubij:
23293	MAT 4:15	Winak aj Zabulón, winak aj Neftalí, ix ri' ri nakaj ix c'o wi che ri mar, ch'äkäp che ri nima' Jordán, chila' pa Galilea jawije' e c'o wi winak ri man aj Israel taj.
23295	MAT 4:17	C'ä te ri' c'ut ri Jesús xuchaplej u tzijoxic ru Lok' Pixab ri Dios, xubij c'u chque ri winak: Chiq'uexa ri iwanima', chiq'uexa ri i chomanic, rumal chi xa jubik' chic man cuchaplej ru takanic ri Dios, —xcha chque ri winak.
23296	MAT 4:18	Oc'owem cuban ri Jesús chuchi' ri mar re Galilea, xeril c'u quieb achijab cachalal quib. Ri jun are ri tat Simón ri xukuje' cäbix Pedro che, ri jun chic are ri tat Andrés. Tajin cäquiq'uiäk bi jun c'at chapäbal cär pa ri cho rumal chi e chapal tak cär ri e are'.
23297	MAT 4:19	Ri Jesús xubij chque: Chixsa'j wuc'. Quinban c'u na chiwe chi quixoc che qui mulixic winak che qui q'uexwäch ri cär, —xcha chque.
23298	MAT 4:20	Chanim xquiya can ri qui c'at, xebe' ruc' ri Jesús.
23299	MAT 4:21	Oc'owinak chi apan jubik' ri Jesús, xeril chi c'u quieb achijab chic cachalal quib. E are' ri tat Jacobo rachi'l ri tat Juan. E u c'ojol ri tat Zebedeo wa'. E c'o pa jun barco cachi'l ri qui tat, tajin cäquic'ojoj c'u ri qui c'at. Xesiq'uix c'u rumal ri Jesús.
23300	MAT 4:22	Ri e are' c'ut chanim xquiya can ri barco ruc' ri Zebedeo ri qui tat, xebe' ruc' ri Jesús.
23301	MAT 4:23	Ri Jesús xbin pa conojel tak ri tinimit re Galilea, xuya tijonic chque ri winak pa tak ri rachoch Dios. Xutzijoj ri Utzalaj Tzij re ri Evangelio chrij ru takanic ri Dios pa qui wi' ri winak. Xukuje' xucunaj ronojel u wäch yabil ri c'o chque.
23302	MAT 4:24	Xtataj c'u u tzijol ri Jesús cumal ri winak pa conojel tak ri tinimit re Siria. Ri winak c'ut xequic'am lok conojel ri qui rikom c'äx rumal q'uia u wäch c'äxc'ol, yabil, k'oxom. Xequic'am lok ri e c'o itzel tak espíritus chque, xukuje' ri winak ri man utz tä chi qui jolom rumal chi e elinak ch'uj, xequic'am c'u lok ri cäminak qui cuerpo. Ri Jesús c'ut xeucunaj conojel.
23303	MAT 4:25	E q'uia winak c'ut aj Galilea xebe' ruc' ri Jesús. Xukuje' e c'o winak aj Decápolis, aj Jerusalén, aj Judea, e c'o c'u ri xepe ch'äkäp che ri nima' Jordán.
23304	MAT 5:1	Aretak ri Jesús xeril ri q'uialaj winak, xpaki puwi' ri juyub, xt'uyi chila'. Xquimulij c'u quib ru tijoxelab ruc'.
23305	MAT 5:2	Ri Jesús xuchaplej qui tijoxic, je wa' xubij chque:
23315	MAT 5:12	Chixquicot ba', chixtze'nok rumal chi quic'am na jun nimalaj tojbal iwe chila' chicaj. Je c'u c'äx wa' xban chque ri k'alajisal tak re ru Lok' Pixab ri Dios ri xec'oji can ojer, —xcha ri Jesús.