23214	MAT 1:1	Minái á ngisán tan kálámul er a páng tili di ái Iesu Karisito má di tangai ngoro minái, tangkabin tili Abaram ák han átik iatung i kabisit Dewit, ngoromin ái Dewit mái Abaram a ngoro diar aru kákán ái Iesu mul.
23219	MAT 1:6	má ái Iesi má a apáng kabisit Dewit. Turpasi tili Dewit er a kabisit ák han átik i pákánbung er tan tám arup til Babilon di talkai matananu Israel ur Babilon, minái mul á ngis di á tan kálámul er a páng tili di ái Iesu Karisito. Ái kabisit Dewit a kila pas Batiseba má nat diar ái Solomon (mái Batiseba a kán wák besang ái Uria).
23225	MAT 1:12	Má i pákánbung án kamkabat anang Babilon mák han átik suri pákánbung a páng on ái Iesu Karisito, minái mul á ngis di á te kálámul er a páng tili di ái Iesu. Ái Ekoniá a apáng Sietiel, má ái Sietiel a apáng Serubabel.
23231	MAT 1:18	Ngoro minái a páng ngoi ái Iesu Karisito. Ái Maria mámán ái Iesu, ái Iosep ákte tar kári suri diara kila. Mái sár i pákánbung káp diar te kis tiklik besang, ái Maria ákte mánán ilmi má ngo ákte tián ngorer i rakrakai si Tanián a Pilpil ákte han kis i narsán.
23233	MAT 1:20	Má ngorer kán tunga holhol besang ái Iosep suri táit er ngo na longoi. Má i libung er a boptin, kesi angelo káián ái Káláu a tapam hut singin i mihmih mák parai singin ngoromin, “Iosep, natun ái Dewit, koion una konngek. Una kila pas Maria suri na kam wák sang. Koion una rumrum suri kán tián kápkabin rakrakai káián Tanián a Pilpil ákte han kis i narsán, má ngorer ák tián má.
23234	MAT 1:21	Na káhái besang i tekesi kalik án káláu má una utngi ngisán mam Iesu, sálán ngo ‘Ái Káláu Tám Araliu’, kápkabin na asengsegeng pasi kán matananu alari kandi sápkin.
23235	MAT 1:22	Tan táit ngoromin na tapam hut muswan sang suri long arwat pasi worwor si Káláu er a tari singin tám worwor tus ái Aisaia ngoromin,
23236	MAT 1:23	‘Kesi tahlik kápate bop be mai kálámul na tián besang má na káhái kalik káláu, má ái sang da utngi mam Emanuel’ (sálán á kuir worwor er ngo ‘Ái Káláu narsá git’).”
23240	MAT 2:2	Má iatung di lu gálgálta ngoromin, “Aiá á kalik er na kabisit besang káián tan Iudáiá? Kabin gimáte mákái kán mátmátiah a akiláng on anang i kángim malar, má gimáte hut mainái suri gima tari kángim rumrum uri narsán.”
23243	MAT 2:5	Má ái rung erei di kosoi ngo, “Mesaia na páng adi Betilem i balis á Iudáiá, kabin ái Miká tám worwor tus a parai worwor si Káláu ngoromin,
23250	MAT 2:12	Má ngo dikte artabar no, tan tám mánán er di aptur má dik mur i lite sál kaleng uri kandi malar. Kápdite kaleng uri narsán ái Erodes suri da worwor mai, a kápkabin ái Káláu a dos kalar di i mihmih.
23251	MAT 2:13	Má ngo tan tám mánán dikte aptur uri kandi malar alar ditul támán iatung, io kesi angelo káián ái Konom a tapam hut si Iosep i mihmih mák parai singin ngo, “Iosep, una aptur má unák long pas rugar tinán er má gamtulák sangar i táu ur Aigipto. Má gamtula kis iatung pang i bung ina parai singim suri gamtula kaleng, kápkabin ái Erodes na dos palai besang i kán tan tám arup má da ser suri kalik suri up bingi.”
23253	MAT 2:15	Ditul támán á hut má adi Aigipto má ditulá kis iatung ák han pang i pákánbung ák mat ái Erodes. Má táit minái a tapam hut muswan suri long arwat pasi worwor si Káláu ákte parai singin tám worwor tus ái Osea ngo, “Iau kilkila pasi natung tili balis á Aigipto.”
23255	MAT 2:17	Má táit minái a tapam hut muswan suri long arwat pasi worwor káián ái Konom er a parai singin tám worwor tus ái Ieremiá ngoromin,
23257	MAT 2:19	Namur ákte mat ái Erodes, má kesi angelo káián ái Konom a tapam hut si Iosep adi Aigipto i mihmih er a boptin i libung
23258	MAT 2:20	mák parai singin ngo, “Iosep, erei má unák long pas rugar tinán erei má gamtuláng kaleng uri balis á Israel. Kápkabin ái Erodes má rang turán er di nem suri up bingi kalik, dikte mat má.”
23260	MAT 2:22	Má ái Arkelaus natun ái Erodes ákte keles kákán má áng kabisit iatung i balis á Iudáiá i pákánbung er. Má ngo ái Iosep a longrai ngorer, a mátut suri ditula han uratung. Mái Káláu sang mul a akeng Iosep i mihmih suri koion ditula kis i balis á Iudáiá, má ngorer ditulá han uri balis á Galiláiá
23263	MAT 3:2	“Gama ilang alari kamu sápkin má gamák hol kaleng, kápkabin ngo páput sár má lolsit tilami bát na hut má ái Káláu na kátlán i git.”
23264	MAT 3:3	Ái Ioanes, ái á kálámul er a worwor suri ái Aisaia tám worwor tus ngoromin, “Tekes na lu binbin i pokon mau ngo, ‘Aleget i sál si Konom má eran on. Long anokwai sál suri na láklák on!’”
23268	MAT 3:7	Má tan Parisaio má tan Sadukaio mul di han suri na siu di ái Ioanes. Mái sár ái Ioanes a mánán i kandi angagur ngo da tu siusiu sár má kápdite hol kaleng, má ngorer a parai si di ngoromin, “Á gam á rang natun i kanih sáksák! Sinih a parai si gam ngo gama tu siusiu sár má ngorer gama tur kaplah alari nagogon si Konom erei ngo na hut besang?
23270	MAT 3:9	Koion gama ruruna ngo gamáte tur kaplah alari nagogon si Káláu kabin gam á tan rang kopkom i Abaram. Kápte. Má minái iau para talsai si gam ngoro minái ngo ái Káláu a arwat singin suri na longoi tan hat minái sang suri da rang kopkom i Abaram!
23271	MAT 3:10	Palngat ákte eran pagas suri tárái boh kubau adi káplabin. Kubau erei kápate oboi lain wán, da tár palai má dák sápkai uri kámnah.
23275	MAT 3:14	A rumrum ái Ioanes er a mák Iesu iatung má a nem suri na pukdai holhol si Iesu, má ngorer a parai singin ngo, “Be, suri dáh u han ur main i narsang suri ina siu iáu? Kápte a arwat á ngorer. A nokwan ngo á iáu sang una siu iau.”
23276	MAT 3:15	Mái sár ái Iesu a parai si Ioanes ngo, “Káksiai, una tu longoi ngorer sár iakte parai singim, má ngorer gitara long arwat pasi riri si Káláu a nem on.” Mái Ioanes a sormángát i worwor si Iesu má ák siwi.
23277	MAT 3:16	Má pákánbung ái Iesu a masar alari dan, bát a ráp má a mákái Tanián ái Káláu a sosih ur on ngoro bun má a kis on,
23278	MAT 3:17	má kaungán kes tilami bát a parai ngoromin, “Minái á natung muswan, kang Kalik alal. A lala gas i balang mai.”
23279	MAT 4:1	I pákánbung ái Iesu a masar alari dan á Ioridan, Tanián ái Káláu a lami uri pokon mau suri ái Satan na longoi artohtoh uri narsán.
23281	MAT 4:3	Ngorer ái Satan a turpasi suri tohtoh Iesu mák parai singin ngoromin, “Ngo iáu Natun ái Káláu, ki una dos i bos hat minái suri dák arkeles uri balbal.”
23282	MAT 4:4	Mái Iesu a kosoi ngo, “Pinpidan si Káláu a parai ngo, ‘Kápte ngo namnam masik a lu támri liu kán kálámul suri na rakrakai, kápte! Rakrakai uri liu muswan kán kálámul a hut sang tili worwor si Káláu.’”
23284	MAT 4:6	Mái Satan a parai si Iesu ngoromin, “Ngo iáu Natun ái Káláu, ki una roh tilatung uradi bim. Kabin pinpidan a parai ngoro minái, ‘Ái Káláu na tari palai kán tan angelo má da ololoh timan iáu.’ Má pinpidan a parai mul ngo, ‘Tan angelo da sáng pas iáu mai lim di suri ngorer na mák suski kikim i hat.’”
23285	MAT 4:7	Mái Iesu a kosoi ngoromin, “Pinpidan si Káláu a parai mul ngo, ‘Koion una tohtoh Konom er kam Káláu!’”
23288	MAT 4:10	Mái Iesu a kosoi ngo, “Táu alar iau, Satan! Pinpidan si Káláu a parai ngo, ‘Una lotu uri narsán ái Konom kam Káláu, má ái masik sár una para agasi!’”
23291	MAT 4:13	Kápte a lala kis ák dol á Nasaret ái Iesu, mái sár a han mák lu kis á Kapernaum i bimán rum a kis pátmi dan taliu á Galiláiá i balis káián aru mát er si Sebulon mái Napitali.
23292	MAT 4:14	A han máng kis á Kapernaum ái Iesu suri ák tapam hut muswan i worwor káián tám worwor tus ái Aisaia er a parai ngo,
23295	MAT 4:17	Má turpasi i pákánbung erei sang, ái Iesu a tangkabin pasi kán arbin mák parai ngo, “Gama tánlak alari kamu sápkin má gamák hol kaleng, kápkabin páput má lolsit tilami bát suri ái Káláu na kátlán i git!”
23297	MAT 4:19	Mái Iesu a parai si diar ngo, “Gaur lákám, má gaurák mur i iau, má inak atintin gaur suri gaura tám soksok pasi matananu ur káián ái Káláu!”
23306	MAT 5:3	“Ái rung er di mánán ngo tanián i di a sáhár mák ngangai sur Káláu, di kuluk pala, kabin da kusak uri lolsit tilami bát mái Káláu na kátlán i di.
23307	MAT 5:4	Ái rung er di lu tang, di kuluk pala, kabin namur na abálbál di ái Káláu má da kodong.
23308	MAT 5:5	Ái rung er di agengen pas di, di kuluk pala, kabin da otoi besang i táit ákte oror pagas mai ái Káláu.
23309	MAT 5:6	Má di kuluk pala á di onin di sák suri mur i tatalen a nokwan, kabin namur ái Káláu na tangan di suri da mur artálár pasi tatalen erei.
23310	MAT 5:7	Di kuluk pala ái rung er di lu mámnai lite kálámul má tangan di, kabin ái Káláu na mámna di.
23311	MAT 5:8	Di kuluk pala ái rung er a tukes i kandi holhol suri mur i nemnem si Káláu, kabin namur da kis i narsán.
23312	MAT 5:9	Ái rung kándi talar suri arabálbál i katbán matananu, di kuluk pala, kabin na utung di ái Káláu ngo rang natun.
23313	MAT 5:10	Di kuluk pala á di ngo matananu di arangrangas i di suri mur i tatalen a nokwan, kabin erár dák mák ilmi ngo dikte kusak uri lolsit si Káláu mái Káláu a kátlán i di.
23318	MAT 5:15	Má i pákánbung gam oskoi lam, gam boh kári mai kas? Kápte. Gam akai i nián sang suri na atalsai rung er di kis iatung i rum.
23319	MAT 5:16	Má ngorer a kuluk ngo gama ngoro lam sang, má talas er i gam na atalsai matananu suri da mákái tan lain táit gam longoi má ngorer da para agas Káláu er Kák gam imi naul bát.”
23320	MAT 5:17	Mái Iesu a sopasun mul i kán aratintin ngoromin, “Koion gama hol on ngo iau hut main suri ina long palai nagogon si Moses má aratintin káián tan tám worwor tus. Kápte. Iau hut sang suri ina long arwat pasi kandi worwor suri na támin muswan.
23321	MAT 5:18	Gama hol páptai minái. Erei ngo naul bát má naul bim na kis, nagogon mul na kis. Kápte kesi tip ngo kuir nagogon na pah nák han pang i pákánbung erei ngo talar kán nagogon ákte rah.
23323	MAT 5:20	“Bos Parisaio má bos tám mánán uri nagogon di lu longoi marán tatalen a nokwan kabin a lala ngoi sang i bál di suri mur i nagogon. Má iau parai si gam ngo ái sinih a nem ngo na kusak uri lolsit tilami bát má na káián ái Káláu sang, ki ninsin na lala nokwan sorliwi bos Parisaio má bos tám mánán uri nagogon.”
23324	MAT 5:21	Má ngorer ái Iesu a parai si di mul ngoro minái, “Á gam onin gamáte lu longrai ngo tan kálámul til hirá dikte abitbit di mai kesi nagogon si Káláu er a parai ngo, ‘Koion á up bing kálámul. Mái sár ngo tekesi kálámul a up bingi kesi kálámul, da long pasi kálámul er suri na sámtur i nagogon.’
23325	MAT 5:22	Mái sár iau parai si gam onin ngo togor a sápkin mul, má ngo ái sinih a togor mam tuán, da nagogon on i malar. Mái sinih a ot bilingna tuán, ái koner da long pasi má nák sámtur i mátán tan tám nagogon, má di sang da nagogon on. Mái koner a wáng sáksákna tuán, ái koner na tarwai ái Káláu suri nák áslai rangrangas i kámnah iatung i pokon án hiru áklis.
23327	MAT 5:24	ngorer koion be una osmapak. Una káksiai be kam artabar iatung, má ngorer unák han besang narsán ái tuam má gaurák arabálbál i gaur tuán be. Io, namur má unáng kaleng má unák artabar uri narsán ái Káláu.
23328	MAT 5:25	“Ngo tekesi kálámul a togor mam iáu má a nem ngo na atur iáu i nagogon, i pákánbung gaur iatung besang i malar, una han uri narsán má gaurák anokwai suri ngorer na mák talka iáu uri narsán tám nagogon. Kabin ngo tám nagogon erei, ngo na longrai kamur worwor má namur na tari rangrangas singim, má ngorer tan kuir sulu da obop iáu i batbat kalar.
23330	MAT 5:27	Mái Iesu a sopasun kán aratintin ngoromin, “Gamáte longrai dikte aratintin mai má dik parai mul ngo, ‘Koion á bop tiklik mai wák káián lite kálámul.’
23335	MAT 5:32	Mái sár onin iau parai si gam ngoromin. Kálámul a long pala kán wák má wák kápate bop mam tekesi lite, kálámul erei a ngoro a susdo kán wák uri sápkin tatalen, má ái sang a káplabin sápkin a longoi á wák er ngo na han kila pasi lite kálámul. Má kálámul a kila pasi wák erei, ái mul a longoi sápkin.”
23336	MAT 5:33	Mái Iesu a parai mul ngo, “Á gam onin gam mánán ngo tan kálámul til hirá dikte abitbit di mai kesi nagogon si Káláu ngo, ‘Koion una angagur mai tah kusi kam oror uri narsán ái Konom. Ngo ukte oror mai kesi táit una longoi, una long arwat pasi sang.’
23337	MAT 5:34	Mái sár iau parai si gam ngoromin. Koion sang una oror suri adikái kam worwor ngo a támin. Ngorer koion una oror má uk parai ngo, ‘Támin urami bát!’ kabin naul bát ái Káláu a kátlán.
23338	MAT 5:35	Má koion una oror mai naul bim mul kabin a kátlán mul ái Káláu. Koion una oror ur Ierusalem kabin kán bimán rum ái Káláu sang.
23345	MAT 5:42	Ái sinih a sung iáu suri táit, una tari sár singin. Má ngo tekesá kálámul a sung iáu ngo, ‘Kam is be,’ ngo ‘Kam palngat be,’ ki una bál tari sár singin.”
23347	MAT 5:44	Mái sár onin iau parai si gam ngo gama mámnai kamu tan kurtara, má gama sung Káláu sur di ái rung di lu long sáksákna gam,
23348	MAT 5:45	suri ngorer gama rang natun ái Kák gam imi naul bát sang. Má ngorer ninsin i gam na ngoro ninsin ái Káláu, kabin ái a longoi nas suri atalsai matananu no, tan tám nokwan má tan tám sápkin mul, má ák tari mul i ráin suri ák hus uri narsán ái rung erei di láklák mur i nagogon mái rung mul di lu tánlak.
23349	MAT 5:46	Ngo una mámnai sár i kálámul a lu mámna iáu, suri dáh ái Káláu na supan iáu? Wa tan tám kip takis di lu longoi ngorer mul, di lu mámna pas rung erei di lu mámna di sang!
23350	MAT 5:47	Má ngo u lu worwor pas di sár á rang turam, ái rung di kuluk mam iáu, kam tatalen erei kápte a kuluk taladeng alari tatalen kán matananu no. Wa ái rung di tánlak alar Káláu di lu longoi mul á ngorer.
23351	MAT 5:48	Ái Káláu erei Kák gam imi bát a tám armámna, má gam mul gama tám armámna ngorer i Kák gam. Ngorer gama lu mámnai aru matngan kálámul no, rang tur gam má kamu tan kurtara mul.”
23352	MAT 6:1	Ái Iesu a sopasun kán aratintin mák parai ngoromin, “A kuluk gama talar mai him án lotu, mái sár koion gama longoi i mátán matananu suri da mák gam má dák para agas gam. Ngo gama longoi matngan tatalen ngorer, ái Kák gam imi naul bát kápnate supan gam suri á ngorer.
23355	MAT 6:4	Má ngorer táit u long kodongnai na uri balam sár. Na mák iáu ái Kakam u long kodongnai ngorer, má na supan iáu suri.”
23356	MAT 6:5	Mái Iesu a sopasun kán aratintin ngoromin, “A kuluk gama sung uri narsán ái Káláu, mái sár koion á salarek mai. Tan kálámul di lu longoi ngorer i mátán matananu di sámtur suri sung i rumán lotu má tangrai sál, di á tan tám tuar. Má ngorer di salarek mai suri matananu da mákái má da árngai ngis di sár. A támin muswan ina bit gam ngo ái rung erei dikte otoi sár á kandi arsupan.
23357	MAT 6:6	“Mái sár á iáu, i pákánbung ngo una sung, ki una kusak uri kam rum má unák áng kodongna Kakam, ái koner kápate arwat una mákái mai matam. Mái sár ái a mák iáu, má ngorer a lu mákái táit u long kodongnai, má na supan iáu suri.
23358	MAT 6:7	Má gam erei ngo gama sung, koion sang gama talka dolon kamu sung mai worwor bia sár. Ái rung tili risán di lu ngorer kabin di hol on ngo ái Káláu na longra di sang di utngi marán worwor i kandi sung.
23359	MAT 6:8	Koion gama mur i kandi tatalen ái rung erei mai utngi dolon worwor kabin ái Káláu er Kák gam ákte táil i mánán sang on á táit erei gam sáhár suri.
23360	MAT 6:9	Má ngoro minái á worwor gama utngi i pákánbung ngo gama sung: Kák gim imi bát, gim nem ngo matananu no da para aposoi ngo ngisam a pilpil má dák rumrum on.
23361	MAT 6:10	Lolsit kaiam imi bát, gim sung ngo na sangar i hut main i naul bim. Kam nemnem a ian támin ami bát, má gim sung ngo na ian támin mul main i naul bim.
23365	MAT 6:14	“A támin á ngoromin. Ngo ukte hol palai sápkin dikte longoi uri narsam, ngorer ái Kakam imi bát na hol palai mul i kam tan sápkin.
23366	MAT 6:15	Mái sár ngo káp una te hol palai kándi tatalen ái rung er di longoi sápkin uri narsam, ngorer sár ái Káláu Kakam kápnate hol palai kam tan sápkin á iáu.”
23367	MAT 6:16	Mái Iesu a sopasun mul i kán aratintin ngoromin, “A kuluk gama ahal suri holhol sur Káláu, má koion á salarek mai. Tan kálámul di lu longoi ngorer di mák sasam má ngoro di kis án tinang i mátán matananu. Di tan tám tuar, má ngorer di salarek mai suri matananu da mákái má da árngai ngis di sár. A muswan á in iau bit gam on ngo ái rung erei dikte otoi sár á kandi arsupan. “Mái sár á gam koion gama mák rumrum erei ngo gam ahal ngorer i tan tám angagur er.
23369	MAT 6:18	suri ngorer kápte kesi kálámul na mánán i iáu ngo u ahal. Ái Káláu masik na mánán, ái koner kápate arwat una mákái mai matam, mái sár a mák iáu, má ngorer a lu mákái táit u long kodongnai má na supan iáu suri.”