23232	MAT 1:19	Josepa biak'oo bɨ unuk'ãri, miak'ãi-e pait'ee paji iru ome. Mamĩda José t'ãri pia bada perã, María k'ĩra nejasiapiamaapa k'ĩup'ee amaat'aait'ee paji, awaraarãpa k'awaanaadamerã.
23233	MAT 1:20	Mãga k'ĩsia bɨde, k'ãimok'araaji ɨt'aripema ángel ome. Mãgɨpa mãgaji: —José, Rey Daviddeepa uchiada, waaweenáaji María ome miak'ãiit'ee, Ak'õre Jaurepata ma warra oopida perã.
23234	MAT 1:21	Mariapa ɨmɨk'ĩra warra t'oit'ee. T'ɨ̃ bɨit'eeda aji, Jesús, irua eperãarã k'aripait'ee perã atuanaadamerã ãchia p'ek'au k'achia oopata k'aurepa.
23236	MAT 1:23	‘Awẽra ɨmɨk'ĩra ome k'ãi-ee bɨta biak'ooit'ee mãik'aapa ɨmɨk'ĩra warra t'oit'ee. Iru t'ɨ̃jaradait'ee Emanuel.’ Mãgɨ́ t'ɨ̃ jara k'inia bɨ: “Tachi Ak'õre tachi ome bapari.”
23239	MAT 2:1	Jesús t'oji Belén p'uurude Mãgɨ́ p'uuru Judea eujãde bɨ. T'ok'ãri, Herodes Judea eujãdepema rey paji. Maapai k'ĩsia k'awaa beerã ak'õrejĩru uchiapari eereepa Jerusalén p'uurudee chejida. Ãchia lucero ak'ɨpachida k'awaadait'ee ne-inaa p'asait'ee bɨ.
23242	MAT 2:4	Mãpai Herodepa t'ɨ̃ pëiji p'aareerã poroorã mãik'aapa Moisepa p'ãda jarateepataarã. Iidiji sãmata Tachi Ak'õrepa pëiit'ee bada t'oit'ee paji.
23244	MAT 2:6	‘Belén p'uuru apema Judea eujãdepema p'uuru k'ãyaara ek'ariara bɨ-e, ma p'uurude eperãarã poro waibɨa t'oit'ee perã. Irua Israel pidaarã ak'ɨit'ee mɨ pari.’
23249	MAT 2:11	Teeda t'ĩudak'ãri, unujida ma warra chi nawe María ome. Mãpai bedabaidap'eda, ɨt'aa t'ɨ̃jida ma warra k'ĩrapite mãik'aapa ãchi net'aa aneedap'edaa ewat'ɨdak'ãri, teejida nẽe, ne-inaa t'ũa bapari bajũbak'a mãik'aapa k'era pia t'ɨ̃jarapatap'edaa mirra.
23250	MAT 2:12	Maap'eda k'ãimok'araade Tachi Ak'õrepa jaraji waa wãnaadamerã Herodemaa. Mapa awaraa ode wãjida ãchi eujãdee.
23251	MAT 2:13	K'ĩsia k'awaa beerã wãdap'edaa t'ẽepai, k'ãimok'araade ɨt'aripema angelpa Josemaa mãgaji: —P'irabáiji mãik'aapa wã́ji Egipto eujãdee pɨchi wẽra iru warra ome. Mama p'ananadapáde aji, mɨa jararumaa, Herodepa na warra jɨrɨpiit'ee perã peepiit'ee.
23252	MAT 2:14	Aramãgá José p'irabaiji. María mãik'aapa chi warra atap'eda, p'ãrik'ua Egiptodee wãjida.
23254	MAT 2:16	Herodepa k'awaak'ãri ma k'ĩsia k'awaa beerãpa ichi k'ũrat'aadap'edaa, k'ĩraudachi. Ãchia jaradade k'ĩsiap'eda, ichi soldaorã pëiji Belén p'uurudee mãik'aapa p'uuru k'ait'a p'anadap'edaamaa, warrarã año omeedeepa edaa peek'oodamerã.
23256	MAT 2:18	‘Rama p'uurude jẽepi ororoo ũrijida. Jẽepi chupɨria ũrijida. Raquel jẽe nɨ̃baji ichi warrarã-it'ee. Apidaapa ichi t'ãri o-ĩ-ĩapidak'aa paji, chi warrarã k'iniidaidap'edaa perã.’
23257	MAT 2:19	Herodes piuda t'ẽepai, Egiptode at'ãri p'anɨde k'ãimok'araade angelpa jaraji Josemaa:
23258	MAT 2:20	—Wãpáde aji, Israel eujãdee pɨchi wẽra, chi warra ome, warra pee k'inia p'anadap'edaarã piudap'edaa perã.
23260	MAT 2:22	Mamĩda Josepa k'awaak'ãri Arquelao rey bɨ chi ak'õre Herodes pari Judea eujãde, waawee baji mama banait'ee. Mãga nɨde k'ãimok'araade Tachi Ak'õrepa jaraji Galilea eujãdee wãdamerã.
23261	MAT 2:23	Mama panadak'ãri, Nazaret p'uurude p'ananajida. Mãga paji Ak'õre pedee jarapataarãpa jaradap'edaak'a: “Eperãarãpa Jesús t'ɨ̃jarapataadait'ee Nazaret pida.”
23262	MAT 3:1	Ma t'ẽepai eperã t'ɨ̃jarapatap'edaa Juan Bautista Tachi Ak'õrepa jara pëida jara cheji Judea eujãde, eujã pania wẽe bɨmãi.
23264	MAT 3:3	Chonaarãweda Tachi Ak'õre pedee jarapari Isaíapa jaraji: ‘Eujã pania wẽe bɨde eperã bia bɨ: “O pi-ia oopatak'a poro waibɨa chei naaweda, mãga pɨk'a p'ek'au k'achia oo amáatɨ Tachi Waibɨa chei naaweda.” ’
23266	MAT 3:5	Eperãarã Jerusalén p'uurude p'anadap'edaarã awaraa Judea eujãdepemaarã ome mãik'aapa Jordán to k'ait'a p'anadap'edaarã ome chejida Juan pedee ũride.
23267	MAT 3:6	Tachi Ak'õremaa chupɨria iidi chejida ãchia p'ek'au k'achia oopatap'edaa k'aurepa. Mãpai Juanpa ãchi poro choo wãpachi Jordán to jãde.
23269	MAT 3:8	Mãga pɨrã, p'ek'au k'achia oo amáatɨ mãik'aapa p'anapatáatɨ Tachi Ak'õrepa k'inia bɨk'a.
23271	MAT 3:10	Ara chaarapa nejõ bɨɨrɨ chauk'aa bɨ t'u peet'aapatak'a t'ɨpɨtaude bat'at'aadait'ee paa jõmerã, mãga pɨk'a taarã-e Tachi Ak'õrepa jõpiit'ee parã, chi oodaamaa p'anapataarã irua k'inia bɨk'a.
23272	MAT 3:11	Mɨa parã poro choopari paniapa, ak'ɨpidamerã pãchia p'ek'au k'achia oopata oodaamaa p'anɨ mãik'aapa wãara Tachi Ak'õrede ijãa p'anɨ. Mamĩda eperã mɨ t'ẽe cheru mɨ k'ãyaara waibɨara bɨ. Mɨa iru chancla ateeik'araa bɨ, mɨ iru k'ãyaara ek'ariara bairã. Irua eperãarã nãgá poro chooit'ee. Tachi Ak'õre Jaure ba chepiit'ee parã k'ap'ɨade. Mamĩda ichide ijãadak'aa beerã t'ɨpɨtaude jõpiit'ee.
23273	MAT 3:12	Ooit'ee trigo ewaparipa ooparik'a. Mãgɨpa pala aneek'ãri, trigo ewada ɨt'aa jira bat'apari chi tau uchiamerã mãik'aapa nãupa chi e ãyaa ateemerã. Maap'eda ma trigo tau ɨa bɨpari chi ɨapatamãi. Mamĩda chi e beeda t'ɨpɨtaude bat'at'aapari. Mãgɨ́ t'ɨpɨtau k'ĩik'aada aji.
23285	MAT 4:7	Jesupa p'anauji: —¡Jɨ̃tɨ-eda! aji. Ichiaba Tachi Ak'õre Ũraa p'ãdade jara bɨ: ‘Ne-inaa pariatua oonáaji k'awaait'ee wãara Tachi Ak'õre Waibɨapa tachi ak'ɨpari wa mãga-e.’
23286	MAT 4:8	Maap'eda Netuara Poro Waibɨapa iru ee ɨt'ɨara bɨ nok'ode ateeji. Mama ak'ɨpiji jõmaweda na p'ek'au eujãdepema p'uuru, net'aa pi-ia ome.
23293	MAT 4:15	‘Zabulón ëreerã eujãde mãik'aapa Neftalí ëreerã eujãde, Jordán to k'ĩraik'a eere p'usadee o wãparide, Galilea apata eujãde Israel pidaarã-eerã p'anapachida.
23296	MAT 4:18	Ewari aba Jesús Galilea Lago ide nipak'ãri, unuji ɨ̃pemaarã omé: Simón; ichiaba t'ɨ̃jarapatap'edaa Pedro mãik'aapa Andrés. To-ɨapataarã paji. Mapa t'ɨrɨ t'aamaa p'anajida.
23302	MAT 4:24	Siria eujãdepemaarãpa mãga ũridak'ãri, irumaa aneejida k'ayaa beerã k'ĩra t'ãdoo: k'ap'ɨa p'ira-idaa beerã; netuara k'ap'ɨade merãtɨa beerã; wawa beerã; k'ap'ɨa chiwa beerã. Ma k'ayaa jõmaweda Jesupa jɨpapachi.
23307	MAT 5:4	T'ãri o-ĩa p'anɨ chi k'ĩsia p'ua p'anɨɨrã, Tachi Ak'õrepa chupɨria k'awaait'ee perã.
23309	MAT 5:6	T'ãri o-ĩa p'anɨ chi Tachi Ak'õrepa jara bɨk'a oo k'inia p'anɨɨrã, irua k'aripait'ee perã mãga oodamerã.
23310	MAT 5:7	T'ãri o-ĩa p'anɨ chi awaraarã chupɨria k'awaa p'anɨɨrã, Tachi Ak'õrepa ãchi jida chupɨria k'awaait'ee perã.
23312	MAT 5:9	T'ãri o-ĩa p'anɨ chi t'ãri auk'a bɨpataarã awaraarã ome mãik'aapa Tachi Ak'õre ome, mãɨrã t'ɨ̃jaradait'ee perã Tachi Ak'õre warrarã.
23316	MAT 5:13	—Na p'ek'au eujãdepema ijãadak'aa beerã-it'ee parã t'ã́k'apɨ p'anɨ. K'awa p'anɨ chik'o warraa bɨ t'ã ome. Mamĩda t'ã k'ɨyaa-edaik'ãri, warraa-ee bɨ. ¿Sãga k'ɨyaapii waya? T'ã k'ɨyaa-ee bak'ãri, bat'at'aapata o jãde eperãarã aɨ ɨ̃rɨ t'ɨadamerã.
23317	MAT 5:14	’Ichiaba na p'ek'au eujãdepema ijãadak'aa beerã-it'ee parã ɨ̃daa pɨk'a p'anɨ. P'uuru ee nok'ode bɨ p'oyaa meradak'aa, p'ãrik'ua chi uchiterree t'ɨmɨɨpa unupata perã.
23318	MAT 5:15	Ichiaba lámpara k'oodak'aa ne-inaa ek'ari mera bɨdait'ee. Ma k'ãyaara k'oodak'ãri, ne-inaa ɨ̃rɨ ɨt'ɨ́ ata bɨpata jõma te jãde p'anɨɨrãpa ɨ̃daa unudamerã.
23319	MAT 5:16	Mãga pɨk'a jɨrɨ́tɨ jõmaarãpa parã ɨ̃daa pɨk'a unudamerã. Mãgá unudak'ãri parãpa t'ãri pia ne-inaa pia oomaa p'anɨ, ɨt'aa t'ɨ̃dait'ee parã Ak'õre Waibɨa ɨt'ari bɨmaa.
23320	MAT 5:17	—K'ĩsianáatɨ mɨ cheji Moisepa p'ãda maa-e pɨrã Tachi Ak'õre pedee jarapataarãpa p'ãdap'edaa jõpide. Ma k'ãyaara mɨ cheji k'awaapiit'ee mãgɨ́ pedee p'ãda k'ãata jara k'inia bɨ.
23321	MAT 5:18	Mɨa wãarata jararu. Pajã bɨ misa mãik'aapa na p'ek'au eujã bɨ misa, apidaapa ãyaa atada-e pai ma p'ãdadepema letra bɨɨrɨ chak'e apida, Tachi Ak'õrepa ooit'ee bɨ p'asarumaa.
23329	MAT 5:26	Mɨa wãarata jararu. Mamãik'aapa uchia-e pai p'arat'a jõmaweda p'aa-emaa.
23331	MAT 5:28	Mamĩda mɨata jara bɨ: Eperãpa wẽra unuk'ãri, k'ĩsiaru pɨrã aɨ ome k'ãiit'ee, mãgɨ́ p'ek'au ooji ma wẽra ome, ichi t'ãridepai ooji mĩda.
23332	MAT 5:29	’Maperã pɨ tau juaraarepema ne-inaa unuda k'aurepa pɨ k'achiade baairu pɨrã, piara bak'aji ma tau ẽt'at'aamerã mãik'aapa t'ɨmɨ́ bat'at'aamerã, ma k'aurepa k'achiade baai k'ãyaara.
23333	MAT 5:30	Ichiaba pɨ jua juaraarepemapa ne-inaa ooda k'aurepa pɨ k'achiade baairu pɨrã, piara bak'aji ma jua t'ɨap'et'aamerã mãik'aapa t'ɨmɨ́ bat'at'aamerã, k'achiade baai k'ãyaara ma k'aurepa. Piara bɨ pɨchi k'ap'ɨadepema ne-inaa atuamerã, k'ap'ɨa jõmaweda atuai k'ãyaara tok'arradee.
23334	MAT 5:31	—Ichiaba naawedapemaarãpa ũraapachida: ‘Wẽra amaat'aak'ãri, mia amaada k'art'a irumaa p'ã teeipia bɨ.’
23335	MAT 5:32	Mamĩda mɨata jara bɨ: Eperãpa ichi wẽra amaat'aaru pɨrã, chi wẽra awaraa ome k'ãi-ee badata, ma wẽramaa p'ek'au oopii, k'ãidarii perã awaraa ɨmɨk'ĩra ome. Ma awara eperãpa wẽra amaat'aada ataru pɨrã ichi wẽra pamerã, ma eperãpa p'ek'au oomaa bɨ awaraa wẽra ome Tachi Ak'õre k'ĩrapite.
23336	MAT 5:33	—Ichiaba ũridooda parã chonaarãpa ũraapatap'edaa: ‘Ichita oodapáde apachida, parãpa juraadap'edaak'a Tachi Ak'õre k'ĩrapite.’
23338	MAT 5:35	Ichiaba juraanáatɨ na p'ek'au eujã k'ĩrapite, Tachi Ak'õrepa na p'ek'au eujã ooda perã. Ichiaba juraanáatɨ Jerusalén k'ĩrapite, Jerusalén Tachi Ak'õre, Tachi Rey Waibɨa p'uuru perã.
23341	MAT 5:38	—Parãpa ũridooda naawedapemaarãpa ũraapatap'edaa: ‘Sĩdapa eperã tau ãriru pɨrã, chi sĩda tau auk'a jĩat'aadapáde apachida; ichiaba sĩdapa k'ida k'õradaru pɨrã, chi sĩda k'ida auk'a k'õrat'aadapáde ajida.’
23351	MAT 5:48	Mãgá eperãarã jĩp'aarãk'a p'anadai k'ãyaara, t'ãri pia p'anapatáatɨ ne-inaa k'achia ooda-ee, pãchi ɨt'aripema Ak'õre Waibɨa baparik'a.
23354	MAT 6:3	Ãchia oopata k'ãyaara pɨa net'aa teek'ãri chupɨria beerãmaa, jaranáaji, pɨchi k'õp'ãyo piara bɨmaa paara.
23355	MAT 6:4	K'ĩup'ee óoji pɨ ɨt'aripema Ak'õre Waibɨapa unu bairã. Ichiata ne-inaa pia teeit'ee pɨmaa ichia k'ĩsia iru bɨdepema.
23361	MAT 6:10	Eperãarã bɨ́ji pɨchi jua ek'ari pɨchideerã p'aneedamerã. Óoji pɨchia k'inia bɨk'a na p'ek'au eujãde, ɨt'ari ooparik'a.
23363	MAT 6:12	Taipa p'ek'au k'achia oopata chupɨria k'awáaji mãik'aapa perdonáaji taipa perdonaapatak'a, awaraarãpa taimaa ne-inaa k'achia oodak'ãri.
23367	MAT 6:16	—Parã nek'oda-ee p'anadak'ãri jĩp'a k'ĩsiait'ee Ak'õre net'aade, k'ĩra pia-ee p'ananáatɨ Ak'õrede ijãapatada apataarãpa oopatak'a. Mãga nipapata awaraarãpa k'awaadamerã nek'oda-ee p'anɨ, mãik'aapa ãchi t'o p'anadamerã. Mɨa wãarata jararu. Mãgapai iru p'anadait'ee.
23370	MAT 6:19	—P'arat'a, net'aa pia p'enáatɨ na p'ek'au eujãde p'anɨ misa iru p'anadait'ee, polillapa ma net'aa ãrit'aai perã, maa-e pɨrã mogosiadarii perã taarã ɨa iru bɨpa, maa-e pɨrã nechɨapataarãpa chɨa atadaridai perã.
23371	MAT 6:20	Ma k'ãyaara jɨrɨ́tɨ ɨt'aripema ne-inaa iru p'anadait'ee, mãpema ne-inaa polillapa ãrik'aa perã, mogosiak'aa perã mãik'aapa nechɨapataarã mama t'ĩudak'aa perã.
23372	MAT 6:21	Na p'ek'au eujãdepema ne-inaa pia audú ata k'inia bak'ãri, pɨ t'ãri araa bait'ee ma ne-inaa ome. Jõdee ɨt'aripema ne-inaa pia audú ata k'inia bak'ãri, pɨ t'ãri araa bait'ee mãgɨ́ ne-inaa ome.
23373	MAT 6:22	—Tachi tau lamparak'a ɨ̃daa pɨk'a bɨ tachi k'ap'ɨa-it'ee. Pɨchi tau pia bak'ãri, k'ap'ɨa jõmaweda ɨ̃daa pɨk'a bɨde bait'ee.
23374	MAT 6:23	Mamĩda pɨchi tau k'achia bɨ pɨrã, k'ap'ɨa jõmaweda p'ãriu pɨk'a bɨde bait'ee. Mãgá pɨ k'ap'ɨade ɨ̃daa pɨk'a bɨ wãara p'ãriu pɨk'a bɨ pɨrã, audupɨara p'ãriu pɨk'a bɨde bait'ee.
23376	MAT 6:25	—Maperã mɨa jara bɨ: K'ĩsia jõnanáatɨ k'ãata k'odait'ee maa-e pɨrã todait'ee, mãgá chok'ai p'anadait'ee. Ichiaba k'ĩsianáatɨ sãga p'aru atadait'ee. Tachi Ak'õrepa parã k'ap'ɨa ooji mãik'aapa parã chok'ai p'anapiji. Mãga bɨta, ¿p'aru tee-e paik'ã mãik'aapa chik'o, ne-inaa toparii tee-e paik'ã parãmaa?
23379	MAT 6:28	’Ma awara ¿k'ãare-it'ee parã audú k'ĩsiapata p'aru-it'ee? Ak'ɨ́tɨ, sãga nep'ono p'ũajara t'ãide nɨ̃bɨ waripata. Mimiadak'aa mãik'aapa p'aru k'adak'aa mãgá pi-ia p'anadait'ee.
23384	MAT 6:33	Maperãpɨ naapɨara jɨrɨ́tɨ iru jua ek'ari p'anapataadait'ee mãik'aapa oopatáatɨ irua jara bɨk'a. Mãga ooruta pɨrã, ma ne-inaa jõma iru p'anadait'ee.
23387	MAT 7:2	Parãpa awaraarãpa oo p'anɨ ak'ɨpatak'a, mãgá Tachi Ak'õrepa ak'ɨpariit'ee parãpa oo p'anɨ. Ne-inaa k'achia aupai jɨrɨruta pɨrã pedee k'achia jaradait'ee ãra ãpɨte, Tachi Ak'õrepa auk'a jɨrɨit'ee parãpa ne-inaa k'achia oopata aupai jarait'ee iru k'ĩrapite p'anadak'ãri.
23392	MAT 7:7	—Iidipatáatɨ Tachi Ak'õremaa. Irua teeit'eepɨ. Jɨrɨpatáatɨ. Irua k'awapiit'eepɨ. Eperãpa t'ɨ̃parik'a puerta t'aide, Ak'õremaa t'ɨ̃patáatɨ. Irua parã k'aripait'eepɨ.
23397	MAT 7:12	’Maperã, óotɨ apemaarãmaa parãpa k'inia p'anɨk'a ãchia parãmaa oodamerã, mãgata jara bairã Moisepa p'ãdade mãik'aapa Tachi Ak'õre pedee jarapataarãpa p'ãdap'edaade.
23398	MAT 7:13	—Tachi Ak'õre truadee wãit'ee puerta p'ĩrup'ee bɨde t'ĩupaták'ata bɨ. Mapa t'ĩ́utɨ puerta p'ĩrup'ee bɨde, chi atua beerã puerta jet'ee bapari perã. Ichiaba ãchi o k'achia ewaraa k'obɨ, chok'ara aɨde wãpata perã.
23399	MAT 7:14	Wãit'ee eperãarã ichita p'anapatamãi Tachi Ak'õre ome puerta p'ĩrup'ee bɨde t'ĩupaták'ata bɨ mãik'aapa Ak'õre o p'ĩrup'ee bapari, mãgɨde chok'ara-ee wãpata perã.
23416	MAT 8:2	Mãgá che wãde iru k'ait'a cheji eperã leprapa k'ayaa bɨ. Mãgɨ́ iru k'ĩrapite bedabai nɨ̃ba cheji mãik'aapa mãgaji: —Tachi Waibɨa, pɨa k'inia bɨ pɨrã, mɨ k'ayaa wẽpapipáde aji, Ak'õre k'ĩrapite mɨ pia beemerã.
23426	MAT 8:12	Mamĩda chi ɨt'ari p'anadaipia bɨɨrã Ak'õrepa jërek'ooit'eeda aji, taawaa p'ãriudee, atua beerã ome jẽedamerã mãik'aapa k'ida kierrkierree para bamerã p'uapa.
23428	MAT 8:14	Mãpai Jesús wãji Pedro temaa. Mama ununaji Pedro p'ãk'õre k'ayaa bɨ k'ɨamiapa. P'arude baji k'ayaa bada perã.
23430	MAT 8:16	K'eudaik'ãri, netuara k'ap'ɨade merãtɨa beerã chok'ara aneejida Jesumaa. Pedee jarada abaapa netuaraarã jõmaweda uchiapik'ooji. Ichiaba k'ayaa beerã jõmaweda jɨpak'ooji.
23432	MAT 8:18	Awaraa ewaride Jesupa unuk'ãri eperãarã chok'ara ichi wap'ɨra iru p'anɨ, chi k'õp'ãyoorãmaa jaraji sĩadait'ee lago k'ĩraik'a eeree.
23433	MAT 8:19	Mamĩda wãdai naaweda, Moisepa p'ãda jarateepari k'ait'a cheji mãik'aapa mãgaji: —Tachi Jarateepari, pɨ ome wã k'inia bɨda aji, chi wãrumaa.
23437	MAT 8:23	Ma t'ẽepai Jesús wãji barcode chi k'õp'ãyoorã ome.
23439	MAT 8:25	Mapa chi k'õp'ãyoorãpa ɨ̃rɨmat'aajida mãik'aapa mãgajida: —Tachi Waibɨa, ¡tai k'aripáji! ¡Tachi pirubaai wãdapɨ!
23441	MAT 8:27	Mãga unudak'ãri, chi k'õp'ãyoorã ak'ɨtrua para beeji mãik'aapa ãchi pitapai iidi para beeji: —¿K'aima ajida, nãgɨ́? Nãu, p'usa paara iru pedee ũripatada ajida.
23442	MAT 8:28	Jesús chi k'õp'ãyoorã ome panadak'ãri lago k'ĩraik'a eere Gadara eujãde, jãɨra mãu te uriade badadeepa uchiajida eperãarã omé netuara ãchi k'ap'ɨade merãtɨa bee. Ma eperãarã Jesús k'ait'a chejida. Ãchi audú t'ãri k'achia-idaa p'anadap'edaa perã, eperãarã ma ode p'oyaa wãyaadak'aa paji.
23444	MAT 8:30	Ma k'ait'a sinaarã chok'ara nek'omaa p'anajida.
23445	MAT 8:31	Mapa netuaraarãpa Jesumaa chupɨria iidijida ma sinaarã k'ap'ɨade t'ĩupimerã.
23446	MAT 8:32	Aramãgá Jesupa jaraji mamaa wãdamerã. Mãpai ma netuaraarã ma eperãarã k'ap'ɨadeepa uchiak'oodachida mãik'aapa sinaarã k'ap'ɨade t'ĩudachida. Aramata sinaarã jõmaweda p'irak'oodachida ee k'õot'ari jira bɨdee. Mata lagode baainajida mãik'aapa ɨ̃yapa jɨ̃ak'oodachida.
23447	MAT 8:33	Ma sinaarã jɨ̃a p'anadap'edaarãpa mãga unudak'ãri, p'irak'oodachida p'uurudee. Nepɨrɨnajida ãchia unudap'edaa ma netuara merãtɨa p'anadap'edaarã ome.
23449	MAT 9:1	Ma t'ẽepai, Jesús barcode bataup'eda, wãji lago k'ĩraik'a eeree. Mãgá ichi p'uurude pacheji.
23450	MAT 9:2	Mama bɨde eperãarãpa jira aneejida eperã chiwa bɨ p'arude. Jesupa k'awaak'ãri ãchia wãara ichide ijãa p'anɨ, ma chiwa bɨmaa mãgaji: —Warra, t'ãri o-ĩa báji pɨa p'ek'au k'achia oopata jõmaweda wẽpada perã.
23451	MAT 9:3	Ũk'uru arii p'anadap'edaa Moisepa p'ãda jarateepataarãpa mãga ũridak'ãri, k'ĩsiajida: “Jãgɨpa ik'achia pedeemaa bɨ Tachi Ak'õre ãpɨte. Tachi Ak'õrepapai p'ek'au k'achia wẽpapiyada” ajida.
23453	MAT 9:5	Mɨa irumaa jarai: “Pɨa p'ek'au k'achia oopata wẽpajipɨ” maa-e pɨrã jarai: “P'irabáiji mãik'aapa wã́ji”. Mamĩda irua maarepida oo-e pai, Tachi Ak'õrepa oopi-e pɨrã.
23454	MAT 9:6	Mɨa ak'ɨpiit'ee na p'ek'au eujãde mɨ, chi Eperã Ak'õre Truadepema k'ap'ɨa pari, Tachi Ak'õre Waibɨapa wẽpapipari eperãarãpa p'ek'au k'achia oopata. Mãpai mãgaji ma eperã chiwa bɨmaa: —¡P'irabáiji! Pɨchi p'aru atáji mãik'aapa wã́ji pɨchi temaa.
23457	MAT 9:9	Mamãik'aapa Jesús wãji. Ma wãrude eperã t'ɨ̃jarapatap'edaa Mateo unuji. Su-ak'ɨ baji Cesar-it'ee impuesto p'aapatamãi. Jesupa mãgaji irumaa: —Mɨ ome nipaparíiji. Aramãgá bainɨ̃ beep'eda, Jesús ome wãji.
23458	MAT 9:10	T'ẽepai Jesús chi k'õp'ãyoorã ome teeda nek'omaa bak'ãri, impuesto p'epataarã Roma pidaarã rey-it'ee pachejida awaraa eperãarã k'achia-idaa beerã apatap'edaarã ome. Mãɨrã aɨ mesade su-ak'ɨ p'aneejida Jesús ome.
23459	MAT 9:11	Fariseorãpa mãga unudak'ãri, Jesús k'õp'ãyoorãmaa iidijida: —¿Sãap'eda parã jarateepari nek'omaa bɨma ajida, impuesto p'epataarã ome mãik'aapa awaraa p'ek'au k'achia oopataarã ome?
23460	MAT 9:12	Mãɨrãpa iididap'edaa ũrik'ãri, Jesupa mãgaji: —Médico pëidak'aa k'ap'ɨa pia beerãmaa. Jĩp'a pëipata k'ayaa beerãmaa.
23461	MAT 9:13	Parã wãdak'ãri, k'ĩsiadapáde aji, nãgɨ́ Ak'õre Ũraa jara k'inia bɨ: ‘Mɨa k'iniara bɨ awaraarã chupɨria k'awaadamerã, ne-animalaarã peedap'eda, paadai k'ãyaara mɨ-it'ee.’ Mãpai Jesupa mãgaji: —Tachi Ak'õrepa mɨ pëi-e paji t'ãri pia beerã jɨrɨde. Ma k'ãyaara p'ek'au k'achia oopataarã jɨrɨdeta pëiji.
23462	MAT 9:14	Mãpai Juan Bautista k'õp'ãyoorã Jesumaa chejida mãik'aapa iidijida: —Edaare tai, fariseorã ome nek'oda-ee p'aneepata jĩp'a Tachi Ak'õre net'aade k'ĩsiadait'ee. ¿Sãap'eda pɨ k'õp'ãyoorãpa mãga oodak'aama? ajida.
23463	MAT 9:15	Jesupa p'anauji: —Miak'ãipata fiestade t'ɨ̃ pëidap'edaarã k'ĩra pia-ee p'anadak'aa chi miak'ãiit'ee bɨ ãchi ome bɨ misa. Mamĩda ewari cherude iru ata chedak'ãripɨ, t'ãri p'uapa nek'oda-ee p'aneedait'eeda aji.
23464	MAT 9:16	—Eperã apidaapa p'aru chiwididepema pite aba t'ɨɨik'araa bɨda aji, p'aru sorede parchaait'ee. Mãga ooru pɨrã, chi p'aru chiwidi ãridariit'ee mãik'aapa ma pite auk'a bee-e pait'ee chi p'aru sore ome.
23465	MAT 9:17	Ichiaba vino ewaa juda t'ɨdak'aa ne-e sorede, ma vino baak'ak'ãri, ma ne-e sore jĩadarii perã mãik'aapa chi vino atuadarii perã. Maperã vino ewaa juda t'ɨdaipia bɨ ne-e chiwidide, ma ne-e chi vino ome atuapiamaapa.
23466	MAT 9:18	Jesús at'ãri pedeemaa bɨde, judiorã poro waibɨa t'ɨ̃jarapatap'edaa Jairo Jesús k'ĩrapite bedabai nɨ̃ba cheji mãik'aapa mãgaji: —Et'ewapai mɨ k'au jai-idaajida aji. Mamĩda mɨa k'awa bɨ pɨ cheru pɨrã mɨ ome mãik'aapa pɨ jua bɨru pɨrã iru ɨ̃rɨ, waya chok'ai beeyada aji.
23467	MAT 9:19	Mãpai Jesús wãji chi k'õp'ãyoorã ome ma eperã temaa.
23468	MAT 9:20	Ma wãdade wẽra doce años bi k'ayaa bɨ waamiapa Jesús ãpɨteik'aapa k'ait'a wãp'eda, iru ɨ̃rɨpema p'aru i t'õbait'aaji.
23472	MAT 9:24	Mãpai Jesupa mãgaji: —Taawaa uchíatɨ. Na wẽra k'au jai-idaa-e bɨ. Jĩp'a k'ãita bɨda aji. Mãga ũridak'ãri, arii p'anadap'edaarã ëik'oodachida, Jesús k'ĩra k'awa-ee bɨ jĩak'aapa.