23234	MAT 1:21	Apo natuna olotona ina guni yaka una wigowaya Yesu, babana tauna apo a lawa hai apapoe uyahihiyei ina wiluyagohanihi.’
23236	MAT 1:23	‘Guguhini totopana apo ina koiba po natuna olotona ina guni yaka gowana hina hiyawi Imanuwela.’ Gowana a bui, Yaubada miteta.
23240	MAT 2:2	po hi lubayada hi pa, ‘Meka mi Yudeya omi wasawasa wouna hi guni? Amaka to hanapugeya babana hoi tupo kaluwabu a wekiwekilala ubona i geleta po to galeya yaka to nei uyahina ipa to wotalagiyeya.’
23246	MAT 2:8	Tu hanahanapu hai wibaabani atapuna Heloda i noonoli po i kokoe, ma i paliwelehi i pa, ‘Ona nae u Betelehem po ona bihena imahiyeya po tewelana ona tuhagaya yaka ona gunawilena memi po ona paliweleu po apo tau a nae po a wotalagiyeya.’
23250	MAT 2:12	Ma Yaubada luboniyei i guduhi po i pa, ‘Ega Heloda uyahina ona gunagunawilemi.’ Yaka tahaya tapunei hi gunawilena mehi po hi nae hai dobu uyahina.
23251	MAT 2:13	Tu hanahanapu hi nenae ma uguwana Yosepa i eneno ma Guyau a tu winoyanoya yadei i geleta po eno luboniyei i paliweleya i pa, ‘Yosepa, una towolo po tewela hinana mitehi una lowogehi po ona nae u Isipita po noka hotanana ona memae a sigana a paliwelemi yaka apo ona gunawilemi. Omi lowo matababana Heloda tewela e bibiheya ipa ina lihilageni.’
23253	MAT 2:15	U Isipita hi memae a sigana Heloda i hilage ma apoma hi gunawilena mehi. Hai mae u Isipita ipa Guyau a baha ina lugeleteya tu bahapiko odubona i bahebaheya pite i pa, ‘Isipitagei natuwe a otugena meya.’
23256	MAT 2:18	‘Lama u dobuna tou bahabaha a nonoli wiyuwa ma diligwegwe i tou bahebahehi. Lahela a guguni ubeihi i tou ega emoemotana po lawa hina woidedeli babana logaloga hi hilage.’
23258	MAT 2:20	i pa, ‘Yosepa, una towolo po tewela hinana mitehi una weluwinihi po ona gunawilena memi Isalaela, babana tewelana tu wigawiyena amaka i hilage.’
23260	MAT 2:22	Hougana hi gunagunawilena mehi ma lawa tuwega hi paliwelehi hi pa, ‘Heloda amaka i hilage, ma natuna Akeliyo iyawena i peli po e tanitaniwaga mi Yudeya uyahita.’ Yaka Yosepa ega ita luhogaleya ipa ina nae Yudeya babana i matouta, ega yaka luboniyei nugotuhu i weleya po ipa ina nae Galili u tupona.
23261	MAT 2:23	Ega yaka Nasaleta u dobuna hi mae. Hai mae Nasaleta ipa Guyau a bahapiko ina lugeleteya tu bahapiko odubona i bahebaheya pite i pa, ‘Tauna hi wigowaya po hi pa, lawa Nasaletagei.’
23263	MAT 3:2	i pa, ‘Ona nugobui, babana kikina ma Yaubada a taniwaga uyahita ina geleta po ina taniwageta.’
23276	MAT 3:15	Ma Yesu a baha i wimiheya i pa, ‘Eega, geka hougana tam i linanam una wibapatisou, po Yaubada a dewadumaluna ta wotagoya.’ Ega yaka Yoni i palihalena meya po Yesu i wibapatisoya.
23278	MAT 3:17	Ma pona yadei i hopu mai i pa, ‘Natuwe geka a luhogaleya, tauna binei a kaoha.’
23281	MAT 4:3	Ma tu ludadana i geleta po i baha i pa, ‘Yesu, inapa tam Yaubada Natuna yaka geka gaimahi una baha po hina liyaniyanihi.’
23287	MAT 4:9	Ma i baha nae i pa, ‘Inapa una polou uyahiu po una wotalagiyeu, yaka ani taniwaga atapuna geka apo a welem.’
23294	MAT 4:16	Noka dobuna uyahina lawa hoi uguwa hi memae ma yayata baneina, uyahihi amaka i geleta po hi galeya ma tauhi hilage meyageina hi meliyaliyani po hi memae ma yayata uyahihi i lugeleteya.’
23295	MAT 4:17	Naka houganana Yesu a bagibagi i wiwawali po i guguya lawa uyahihi ma i ibaabani i pa, ‘Ona nugobui, babana kikina ma Yaubada a taniwaga uyahimi ina geleta po ina taniwagemi.’
23297	MAT 4:19	Ega yaka i otugehi i pa, ‘Ona wimulitagou po lawa ebagahi a wiatatiyemi.’
23315	MAT 5:12	Ona kaoha po ona gwaugwauyala, babana hoi yada mihami apo ina lata duma. Geka pite apo lawa hina dewadewami mei lawa odubohi tu bahapiko hi laipilipilihi.’
23319	MAT 5:16	Taumi tu mehipuli hai yayata yaka ipa omi yayata ona houna geletehi lawa magomagouhi u matahi po omi bagibagi dewadewahi lawa hina gagalehi, po Amami hoi yada lawa hina wotalagiyeya.’
23323	MAT 5:20	Palisi po lugagayo tanitaniwagahi lawa u matahi hi dumalu tamogi a paliwelemi apega Yaubada anani taniwaga uyahina hina lui babana hai dewa ega hita dewadewa. Inapa taumi ona luhogaleya Yaubada anani taniwaga uyahina ona lui yaka taumi omi dewa tauhi hai dewa ona dewadewa lagonihi.’
23329	MAT 5:26	A baha duma uyahimi, noka hosi apo una memae a sigana om yaga atapuna una laidumaluya ina hopu po toea emosi uyahina una wikokowi.’
23333	MAT 5:30	Mei gasi awala hinebawam apo ina laipeunim yaka una boli haleya po ega hinim atapuna mayau ebebalana ina ialoni ma tamogi wiyuwa baneina gutam emosi hota binei apo una wialoni.’
23335	MAT 5:32	Ma tau a paliwelemi, apo oloto gehouna agona ega ina wihola ma ina haleya, ma apoma wawinena ina nae po oloto tapuna ina lawagi naka e matamatamaga, uyahinei olotona i ihulu tauna a gou babana agona i lipeuya po i tawine damana. Mei gasi oloto gehouna apo ina nae po wawinena ina lawagi yaka naka e matamatamaga.’
23340	MAT 5:37	Ona ibaabani po ona bahabaha dumalu yaka ona pa, “Ee”, ma apo nugonugomi ona bowi yaka ona pa, “Eega”. Apo omi baha ona lauwitani yaka naka tu apapoe a nugotuhugei e nenei.’
23345	MAT 5:42	Iyawoi uyahim he laupali hai luhogala atapuna una welewelehi po iyai om gapola ina lupaliyeya po ina wibagibagi yaka ega una nugonugoneya.’
23351	MAT 5:48	Hoi hipuli omi dewa hina dewadewa imahi po mei Amami hoi yada a dewa.’
23355	MAT 6:4	po lawa ega hina gagalemi tamogi Amami omi ani’mbenena gowagowadahi ina galehi po uyahihiyei omi meiha ina welemi.’
23366	MAT 6:15	Ma inapa lawa hai apapoe uyahimi ega ona paligigilihi, yaka Amami hoi yada omi apapoe apega ina paligigilihi.’
23369	MAT 6:18	po omi wiyohi lawa ega hina hanahanapugehi, ma u nugonugomi awai e memae Amami tauna tunawana ina hanapugeya po apo om maiha ina welemi.’
23372	MAT 6:21	Ma meka hosi omi gapola he memeyana naka hosi apo nugonugomi hina mae.’
23375	MAT 6:24	‘Ega emoemotana tu bagibagi emosi babada luwaga ina poulehi. Matababana emosi apo ina wihinigigiyeya ma gehounana ina luhogaleya. Ma apo emosi ina latuya ma gehounana ina galena iapapoeya. Apega Yaubada ma gapola una poulena luwagehi.’
23385	MAT 6:34	Iyeta emosi po emosi a winugonugotuhu he memae amalai binei ma hoimalatom binei. Yaka amalai ega ona inugonugogotuhu hoi malatom binei.’
23391	MAT 7:6	‘Yaubada a gapola ega ona hahalena yabayababaya kedewa u matahi, apo ona liyahiyahihi ma hina luhagawilehi po hina kimami. Mei gasi omi kahi matana ega polo ona weleweleya apo ina tuibaabaya.’
23397	MAT 7:12	Ma awai u luhogaleya ipa lawa uyahim hina dewadewaya naka dewana emosina uyahihi una dewadewaya, naka pitenana Mose po tu bahapiko hai wiatatiyana anona.’
23399	MAT 7:14	Ma tahaya dinadinana i witai ma matetana i dinadina, po lawa ega hita maga ma uyahinei he nenae anani kokoe uyahina yautu tuwetuwenai.’
23412	MAT 7:27	Ma hougana gadiwawewe baneina ina atuna po goila hina hopu ma togowa baneina ina togo mai numana uyahina, yaka apo ina dubali po ina lugolugoluhi.’
23416	MAT 8:2	Ma lawa lepelepelona i nei Yesu uyahina po anai wiyateyatena i polou ma i baha i pa, ‘Guyau, inapa nugonugom yaka una luyawahiu.’
23417	MAT 8:3	Yesu nimana i lodomi po lawana i wodadani ma i pa, ‘Apo a luyawahim. Amaka ma una dewadewa.’ Mala emosi ma a lepelo i kokoe.
23418	MAT 8:4	Yesu i baha nae lawana uyahina i pa, ‘Ega lawa gehouna una palipaliweleya, ma una nae tu witalaguyaba uyahihi po una bahena mem una pa, “Amaka a dewadewa” ma om ani’mbenena una houni mei Mose a lugagayo bukana uyahina i gilugilumi pite, po hina hanapugem tam amaka u luyagohana.’
23420	MAT 8:6	i pa, ‘Guyau, u hewali gehouna a totogo i lata po i wiyuwa duma po hoi numa eneno ma ega emoemotana po ina widagudagu.’
23421	MAT 8:7	Yesu i baha nae uyahina i pa, ‘Apo a nehi po a widewadewaya.’
23423	MAT 8:9	Ma tau gasi witaniwaga gehouna a tu bagibagi po tu wigawiya u nimau hi hounihi po a gagalena itetehi. Ma apo tu wigawiya emosi uyahina ana pa, “Una nae,” ma e nae. Ma apo gehouna uyahina ana pa, “Una nei,” ma e nei. Ma gasi apo u tu bagibagi uyahina ana pa, “Geka una dewaya,” ma e dewaya.’
23426	MAT 8:12	Ma taumi Isalaela googana gehoumi anani taniwaga u hinena o memae apo ina wihulu hopunemi hoi tupo uguwa po tou ma omhanakidiyana ona tuhagaya.’
23427	MAT 8:13	Yesu tu wigawiya hai taniwaga uyahina i baha nae i pa, ‘Una nae om hewali apo ina luyagohana om witumagana binei.’ Houga naka uyahina tu tootogona a kadidili i tuhaga meya.
23431	MAT 8:17	Geka dewahi hi gelegeleta naka tu bahapiko Isaiya a baha i limoineya. Geka pitenana a wibaabani i pa, ‘Tauna ata wigwameyameya ma ata totogo witeihi ina awalihi.’
23433	MAT 8:19	Lugagayo taniwagana gehouna i nei Yesu uyahina po i baha i pa, ‘Bada, om nae atapuhu uyahihi ipa a wotagom.’
23434	MAT 8:20	Yesu i baha lawana uyahina i pa, ‘Gamogamo mi pitepitena waidomohi po kiu moyanei waipatahi. Ma Lawa Moinau ega meka nawatatau ani wienona gehouha.’
23435	MAT 8:21	Yesu tu wotagona gehouna i nei uyahina po i lubayada i pa, ‘Guyau, una palihaleu po a nae amau a guluwa tahaeya ma apoma a wotagom.’
23436	MAT 8:22	Yesu a baha i wimiheya i pa, ‘Lawa hai luyagohana mei tu hilahilage una palihalehi po tu hilahilage uyahihi hina galena nae.’
23439	MAT 8:25	Yesu a hewahewali hi nei po hi limaamahi po i towolo ma hi pa, ‘Guyau, una luyawahita, kikina ma apo ta yoli.’
23445	MAT 8:31	Ega yaka alugo apapoehi Yesu uyahina hi lupali gonugonuwa hi pa, ‘Inapa una iyagiyai yaka to luhogaleya ipa una himiliyai po noka polohi uyahihi to lui.’
23446	MAT 8:32	Ega yaka Yesu i baha nae uyahihi i pa, ‘Ona hopu.’ Lawahi luwaga uyahihiyei alugo apapoehi hi hopu po hi nae polo uyahihi po hi lui, ma polohi boluhi hi nohanoha mehi po hoi gubala hi holuholugehi hoi boga po hi halele atapuhi.
23450	MAT 9:2	Bolu gehouhi lawa waigwameyameyana hoi ani eno hi neiyai Yesu uyahina. Hougana Yesu hai witumagana i galeya po i baha nae totogo lawana uyahina i pa, ‘Natuwe, om apapoe amaka a paligigilihi.’
23451	MAT 9:3	Yesu a wibaabani lugagayo tanitaniwagahi hi noonoli po tunawahi ma hi ibaabani hi pa, ‘Geka lawana Yaubada e idibogi.’
23454	MAT 9:6	Apo uyahimi a limoineya naka tau Lawa Moinau, wipoya Yaubada i weleu po hoi hipuli apo apapoe a paligigili.’ Ega yaka i baha nae lawa waigwameyameyana uyahina i pa, ‘Una towolo po om ani eno una awali po una nae om meyagai uyahina.’
23456	MAT 9:8	Ma bolu hi gagaleya po hi matouta duma ma Yaubada hi wotalagiyeya po hi pa, ‘Nugote Yaubada a wipoya atapuna Yesu i weleya.’
23457	MAT 9:9	Yesu tupo noka i nehaleya po i nenae ma lawa gehouna gowana Matiu takisi tu tama anani bagibagi numana uyahina i tugutugula ma i galeya. Ega yaka Yesu i baha nae uyahina i pa, ‘Una wotagou.’ Matiu i towolo po Yesu i wotagoya.
23461	MAT 9:13	Yaubada a baha hoi Buka hi gilugilumi o hanapugeya, bo eega? Geka pitenana hi baheya hi pa, “A luhogaleya lunugotootogo ma ega ata luhogaleya witalaguyaba.” A nenei ega ipa tu dewadumalu a otugehi ma tu apapoe a otugehi po hina nugobui.’
23465	MAT 9:17	Ma ega iyai wine wouna ita hiwohiwoga hopuneya tala gigoila gamogamo opihiyei hi dewadewaya odubona uyahina. Inapa ina dewaya yaka apo winena wouna ina hahana po tala gigoilana ina gunahaiya po wine ina kolologeya. Apega iyai ina dewaya. Tamogi wine wouna ipa tala gigoila wouna uyahina hina hiwohiwoga hopuneya po atapuna ina dewadewa pahi.’
23466	MAT 9:18	Yesu i ibaabani ma taniwaga gehouna i nei uyahina po i polou ma i baha nae uyahina i pa, ‘Natuwe wawinena amalai i hilage. Ma a luhogalem ipa una nei po una wogodadani po ina luyagohana.’
23469	MAT 9:21	Matababana u nugonugona i lugeleteya i pa, ‘Apo Yesu a kaleko yawa a wogodadani yaka a luyagohana.’
23470	MAT 9:22	Hougana Yesu a kaleko i wodadani, ma i luhagawileya po i baha nae uyahina i pa, ‘Natuwe, una kaoha om witumagana i luyawahim.’ Mala emosi wawinena a dewadewa i tuhagaya.
23475	MAT 9:27	Yesu numa noka i nehaleya po tahayagei i nenae ma tu matakeke luwaga hi wotagoya po hi ototu hi pa, ‘Yesu, Dawita gogana, apo uta lunugotootogogeiyai.’
23476	MAT 9:28	Yesu numa u hinena i lui po i memae, ma tu matakekehi hi nei uyahina po i lubayadehi i pa, ‘O witumaganeu ipa apo matami a widewadewahi?’ Tauhi a baha hi wimiheya hi pa, ‘Guyau, to witumaganem.’
23477	MAT 9:29	Ega yaka matahi i wodadanihi ma i baha nae uyahihi i pa, ‘Omi witumagana binei apo matami hina lugiigilihi.’
23478	MAT 9:30	Yaka matahi hi lugiigilihi. Ma Yesu i lugagayogehi i pa, ‘Ega lawa gehouna uyahina ona bahebaheu.’
23481	MAT 9:33	po Yesu i wiyagaya ma lawana i dewadewa meme po i ibaabani. Ma lawa boluhi hi kaoha duma po Yesu hi kawaidewedeweya po hi pa, ‘Ega kikina lawa gehouna a bagibagi tata galeya Isalaela u hinena geka pitenana.’
23482	MAT 9:34	Ma Palisi lawahi hi gagaleya po ega yaka hi baha hi pa, ‘Ega naka tauna a wipoyagei ita wobagibagi ma Tomodulele balau i weleya po uyahinei alugo apapoehi e iyagahi.’
23486	MAT 9:38	Uyahinei ona lupali mahula Guyouna uyahina po tu yaba gehouhi ina himilihi po hina nae mahula hina tuwaluhi.’
23501	MAT 10:15	A baha duma uyahimi, Libahibahi Iyetana uyahina apo hai wiyuwa ina lata duma ma mi Sodom ma mi Gomola hai wiyuwa ina habulu.’
23519	MAT 10:33	Ma iyai ina bowiyeu bolu u matahi yaka tau Amau hoi yada u matana apo tauna a bowiyeya.’
23525	MAT 10:39	Apo lawa awai a luyagohana ina nugoneya yaka apo ina haleya ma apo iyawoi tau biugei hina hilage yaka apo yautuhi hina tuhagahi.’
23528	MAT 10:42	Apo tu witumaganeu wouna uyopopona ina haleya po ina nei uyahim ma goila wayowayouna una weleya, babana e wotagou a paliwelem tam meiha apo una tuhagaya.’
23534	MAT 11:6	Iyai ega ita inugomagomagougeu tauna a kawaidewedeweya.’
23547	MAT 11:19	Tau Lawa Moinau a nenei anai omniu po anai umau po lawa hi pa, “Geka lawana ona galeya, tauna tu’mlabatana po tu umabuubuuwa po a lawa takisi tu tama po tu apapoe.” Tamogi Yaubada a hanapu bagibagi dewadewana uyahina naka hanapu moinana.’
23551	MAT 11:23	Ma taumi Kapaneum lawami omi nugotuhu o pa ona wohepa memi po ona gae hoi yada, bo? Apo Yaubada ina halena hopunemi mayau alalatana uyahina. Ma mi Sodom hai libahibahi ina habulu babana itapa odubona mi Sodom u manini hita galeya, apo hita nugobui po apega Yaubada ita hamaga halehi.’
23557	MAT 11:29	po u bagibagi ona dewaya babana u bagibagi awalana i teyateya gasi u memae ona lubuya po alugomi wiyagohina hina tuhagaya, matababana tau u dewa nugohegoya ma nugohopuhopu.’
23566	MAT 12:8	Tau Lawa Moinau dalabu taniwagana.’
23570	MAT 12:12	A paliwelemi gamogamo ginouli habuluna ma lawa geka ginouli baneina yaka iyeta dalabu uyahina emoemotana apo lawa ta widewadewaya.’
23574	MAT 12:16	Ma i paliwelehi i pa, ‘Ega ona palipaligeleteu lawa uyahihi.’
23579	MAT 12:21	po tauna gowanei hipuli atapuna hai luhogala hina wialona imahiyeya.’
23582	MAT 12:24	Palisi lawahi tuwegana hi nonoli po tunawahi ma hi ibaabani hi pa, ‘Palouma hai bada Tomodulele Yesu balau i weleya po uyahinei alugo apapoehi e iyagahi.’
23590	MAT 12:32	Apo lawa gehouna ina baha apapoe tau Lawa Moinau uyahiu yaka apo Yaubada ina paligigili. Tamogi iyai Alugo Woiyawa ina paliguyoguyougeya yaka geka hougana po houga he nenei uyahihi tauna apega Yaubada ina paligigili.’
23595	MAT 12:37	Omi baha uyahihiyei Yaubada apo ina kawaidewedewemi, ma omi baha uyahihiyei Yaubada apo ina kawaiapapoenimi.’
23596	MAT 12:38	Palisi lawahi po lugagayo tanitaniwagahi Yesu hi lubayadeya hi pa, ‘Bada, to luhogaleya ipa om manini wekiwekilalana una dewaya po to galeya.’
23600	MAT 12:42	Tupo yawana hai wasawasa wawinena apo Libahibahi Iyetana uyahina ina towolo po ina libahibahimi. Matababana hipuli anani kokoe uyahina ma i nei po Solomona a wiatatiyana hanahanapu i nonoli. Ma a paliwelemi, geka hosi lawa gehouna i geduma apoma Solomona.’
23603	MAT 12:45	Yaka apoma apo ina nae po alugo apapoe dumahi magouhi 7 ina weluwinihi po hina lui po noka hosi hina mae. Uyahinei mehougana hina meyato po ina kokoe yaka naka lawana a mae apo ina apapoe duma ma apoma lolowa. Galenana mei geka taumi hapanana apo omi apapoe hina lata lagona duma.’
23605	MAT 12:47	Ega yaka lawa gehouna i nae po Yesu i paliweleya i pa, ‘Walewalehim hinami mitehi hi luhogalem ipa ona wibaabani.’
23608	MAT 12:50	Matababana apo iyai Amau hoi yada a nugotuhu ina dewadewaya naka tauna walehiu po nouwe po hinau.’
23617	MAT 13:9	Taumi iyawoi waitanigami yaka ona launonola.’
23625	MAT 13:17	A baha duma uyahimi, naka awai o gagalehi tu bahapiko po tu dewadumalu odubohi hai luhogala ipa hina galehi ma ega hita galehi. Ma awai o noonolihi hai luhogala ipa hina nonolihi ma ega hita nonolihi.’
23631	MAT 13:23	Ma pola hipuli dewadewana uyahina hi pipeu anona naka lawa tauhi baha hi nonoli po hi hanapugeya yaka apo hin’ugugo. Gehouhi hi ugo labatana ma gehouhi ega hit’ugo duma ma gehouhi ega hit’ugo imahi.’
23640	MAT 13:32	Ma ihagilana polana i habulu duma ma a houga lata uyahina i wimayau baneina po i lata lagona ma kiu he liya mai uyahina po hai pata he wogowogohi.’
23641	MAT 13:33	Baha wiluwaluwa gehouna i paliwelehi i pa, ‘Yaubada anani taniwaga galenana mei palawa ani lihaahanana wawine e waya po palawa humahi tonuga uyahihi e houna hopunehi. Ma e mudamudaya po palawana atapuna e hahana pahi.’
23643	MAT 13:35	Geka dewana uyahinei ma ipa tu bahapiko gehouna a baha anona ina lugeletena imahiyeya. ‘Baha wiluwaluwagei uyahihi a ibaabani, po Yaubada hipuli i iwawali ma ginouli i huhouna gowadihi a paligeletehi.’
23644	MAT 13:36	Yesu bolu i nehalehi po i lui hoi numa, ma a hewahewali hi nae uyahina po hi lubayadeya hi pa, ‘Pehi apapoena baha wiluwaluwana anona una liyayahi po to hanapugeya.’
23658	MAT 13:50	po hina wihulu hopunehi mayau alalatana u hinena po tou ma omhanakidiyana hina tuhagaya.’
23660	MAT 13:52	Ega yaka i paliwelena mehi i pa, ‘Lugagayo tanitaniwagahi atapuhi baha gilugilumana odubona hi hanapugeya ma Yaubada a taniwaga hi wotagoya, yaka tauhi mei tu waigapola lawana a hanali gapolana wouna po odubona i houna geletehi a numa hinena uyahinei.’