Wildebeest analysis examples for:   tew-tew   Ó    February 25, 2023 at 01:19    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

24287  MRK 1:3  Ótꞌôeyanbe, naví tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀiˀ uví páaḏé wînsankhâymáa. Iˀḏân u̖gîˀ in pꞌôe wônkhâyˀa̖mí. Oe ahkon deeḏi iˀ tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀi ûntu̖hkwíntú̖u̖ní, “In pꞌôe binkhâyˀan iˀ shánkí natsonjiˀigîˀ. Hä̖ˀi pꞌôeˀây-á wáˀ igîˀ bintaˀgeˀan.”
24324  MRK 1:40  Wí sen naphéetaymuuˀi Jesus-víˀpiye naˀä̖ä̖, heḏi idégeˀdisógeḏi pín taˀgeḏi nakhä̖geˀdaˀpóe. Óetu̖ˀan Jesus, “Dînhanginná u̖-á úkoḏiˀin nä́ˀi phéetay dînjâaˀa̖míḏí, undaˀḏi.”
24327  MRK 1:43  Heḏi Jesus-di óepunjôn, hewänbo páaḏé kaygindi óetu̖ˀan, Óetꞌôeyan, toˀwí wänbo nä́ˀi úpóe i̖ˀgeḏi wínâatꞌôeˀa̖mípí. Moses itaˀnan Jôesi Táḏáví taˀnin diwe, únkhâyˀä̖ˀ wí hä̖ä̖wí iˀ owhaˀvíˀpiye bînhûuwíˀin Jôesi Táḏá óemä̂äníḏí, in tꞌowa ovâyhanginˀânnamíḏí íhehkháapóeˀin. Nää ópûn, haˀwâa óˀan.”
24362  MRK 3:5  Heḏi Jesus ibéeḏí tyîngiḏi óemúndeˀ, tigúba kꞌaygi ovâymúndeˀ, gá wíḏisígítaachanpoeˀopíḏân, heḏi wíḏisehkanäpóepíḏí óewa̖ˀan. Heḏáháˀ iˀ sen óetu̖ˀan, Ókhóhtä̖ä̖.” Heḏi ikhóhtä̖ä̖ḏi iví man ûnwówaḏi páaḏéḏí ûnmuu waagibá ûnpóe.
24384  MRK 3:27  “Toˀwí wänbo wíˀûnkoḏipí wí sen nakayˀiví tewhá ee natsꞌú̖u̖níḏí iví hä̖ä̖wí ônsänhóeníḏí, páaḏé iˀ sen nakayˀiˀ óewhisógepíḏíboˀ. Óewhisógeḏiḏa̖ˀmânho ônsänhóení iví hä̖ä̖wí.
24436  MRK 5:3  I-á tꞌowápho eeje nathaa, wáy dâypeníkhä̖ˀkwꞌóó iwe. Óewhiˀowän, hebo wínawhisogeḏeeˀipí, kaḏénaḏi wänbo joe.
24448  MRK 5:15  Jesus-víˀwe dipóihayḏi iˀ sen báyékí yä̖ˀḏâapíˀin pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ ivíˀweḏi ônkhehpiyeˀiˀ óemûˀ. Nää-á naˀaamuu heḏá iví hangintandá imáa. Óemûˀ ihayḏi dikhunwôedaˀpóe.
24452  MRK 5:19  Hewänbo Jesus-di wíˀóepunmä́gipí. Óetu̖ˀan, “Uvíˀpiye ópûndi uví tꞌowa ovâytꞌôeˀa̖mí tꞌä̖hkí háa iˀ shánkí natsonjiˀiˀḏi u̖gîˀ wônˀannin, heḏá háa uvíˀpiye nasehkanäpóeˀindá.”
24474  MRK 5:41  Iˀ ayú̖káyví man ônyâ̖ˀḏi Huḏíyoví tundi óetu̖ˀan, “Talitha kum.” (Nä́ˀi híˀ ginnân natundaˀ:Óshaa ayú̖káy gân wítu̖máa.”)
24580  MRK 8:11  In Pharisee tꞌowa diˀä̖ä̖ heḏi Jesus óetu̖hä́nmáa. Óedaˀmáa wên taa makówáḏí ovâykeeya̖míḏí, gá óetayi̖ˀníˀin didaˀḏân.
24588  MRK 8:19  Ti wíˀúnˀánshaapíˀan háa dáyˀannin? Nä́ˀi pꞌánú pává in pꞌánú maapaasôn (5,000) tꞌowagîˀ dovâyháve ihayḏi, hä̖́yú̖ tꞌúnnan iˀ dínphaḏeˀi koegîˀ bînwéˀgeˀan?” Óetu̖ˀan, “Tä̖ˀḏi wíje (12) ihay.”
24597  MRK 8:28  Óetu̖ˀan, “Wên ditû̖ˀ John iˀ pꞌóˀpꞌoekandi-ân unmuu. Wây-a wêndá ditû̖ˀ Elijah-ân unmuu, heḏá waˀḏi wáyjé wêndá ditû̖ˀ wí Jôesi Táḏáví tukheˀmin diweḏiˀi-ân unmuu.”
24677  MRK 10:20  Óetu̖ˀan iˀ sendi, “Há̖hkandiˀ, naa enúkáy omuuḏiboˀ tꞌä̖hkí nä́ˀi tsontun dóˀaˀgin.”
24694  MRK 10:37  Óetu̖ˀan, “Owáy untsondisogeḏee ihayḏi, naˀin uví khóe gamúuníˀin gadaˀ, wêe koˀḏíngéḏí, wêe-á yä̖́ˀmä́ngéḏá.”
24696  MRK 10:39  Óetu̖ˀan, “Gä́nkoḏi-ákun.” Jesus-di ovä̂ntu̖ˀan, “Taˀgendi undá wáˀ dä̂ntꞌôephaḏekhâymáa, heḏá hä̖ä̖wí kháaˀi dä̂nphaḏekhâymáa, naa dînpúuwí waabá.
24706  MRK 10:49  Jesus iwóyí̖ˀdí ovâytu̖ˀan, “Bintu̖ˀan naˀä̖ä̖-íḏí.” Indi iˀ tsíˀtꞌaaˀiˀ óetu̖ˀan, “Jesus-di wóetu̖hkánmáa. Ówí̖nú, óhíhchanpuwave.”
24709  MRK 10:52  Jesus-di óetu̖ˀan, Ópûn, uví wä̖yu̖ úmuuḏânkun unwówa.” Heḏi wesebo iˀ sen ûnkeepóeḏí Jesus-áḏí namää.
24732  MRK 11:23  Taˀgendi wâytu̖máa, toˀwí nä́ˀin pꞌin itu̖ˀandi,Ótégé, oe mâapꞌoe iwe ópichä̖́nú,’ heḏi háa natú̖ waa napúuwí gin iwä̖yundeḏá, ônˀa̖mí-ákun. Hewänbo pín taˀgeḏi iwä̖ä̖yú̖-íˀin ûnkhâyˀä̖ˀ.
24758  MRK 12:16  Ônmaaḏi ovâytsikaˀyan, “Toˀví tsꞌay-an nä́ˀi chä̖ˀ eeḏi ûnkꞌóe, heḏá toˀví khá̖wä̖́-á?” Óetu̖ˀan, “Gá Caesar-víˀinnân.”
24915  MRK 15:20  Óesúugímáaḏí dívíbowa ihayḏi, in pꞌí tsá̖a̖wä̖́ˀin to óepꞌä̖́ḏiḏi ivîndá óewáytógi. Ihayḏáháˀ iweḏi óehoˀ phéˀwin deeḏi óetꞌóhtä̖gekꞌúuwíḏí.
24940  MRK 15:45  Óetu̖ˀan nachuu-ákun, heḏiho Joseph iˀ pení óehûuwiˀin óemä́gi.
24993  LUK 1:31  Ótꞌôeyan, u̖-á unsáhpúuwí, heḏi wí enúkáy biˀayya̖mí, i-á Jesus gin nâakhá̖yä̖́ˀní.
25199  LUK 5:23  Naa otú̖ḏá, ‘Uví tꞌaywóˀdi úˀowóˀjen,’ háa otú̖ḏá,Ówí̖núḏá ójíyé,’ wéˀi-an shánkí wínabâapuˀwanpí heḏânho bînmúuníḏí háa taˀgendi dînkoḏiˀin háa joe?
25223  LUK 6:8  Hewänbo Jesus ûnhanginná háa diˀánshaamuuˀin, heḏi iˀ sen namantꞌaamuuˀiˀ óetu̖ˀan, Ówí̖núḏí nä́ä páaḏépiye ókä̖ˀve.”
25225  LUK 6:10  Heḏi ibéeḏí wíˀínbo ovâymúndeˀ, heḏáháˀ iˀ sen óetu̖ˀan, Ókhóhtä̖ä̖.” Heḏi ikhóhtä̖ä̖ḏi iví man ûnwówaḏi páaḏéḏí ûnmuu waagibá ûnpóe.
25257  LUK 6:42  Wíˀúnkoḏipí bîntu̖ˀâ̖a̖míḏí,Ókä̖ˀ kꞌema, hä̖ˀi phétä̖́ uví tsíˀḏí wînwhahkáyjí,’ gá wên phé uví tsíˀ útoˀondi híwó wíˀúnkeetꞌóepíḏân. Undá paa úvíjánúmáaˀin waaginbá ímuu. Páaḏé hä̖ˀin phé unbí tsíˀḏí binwhahkeˀ heḏânho híwó únkeetꞌôení wíyá toꞌwíví tsíˀḏí hä̖ˀin phétä̖́ bînwhahkáyjíḏí.”
25268  LUK 7:4  Jesus najiˀ iwe dipóihayḏi pín taˀgeḏi óekhä̖geˀdaaˀan. Óetu̖ˀan, “Nä́ˀi sundaḏo pꞌóˀḏéḏîˀ-á ihay híwóˀdi namuu nä́ˀi iˀgîˀ mânˀa̖míḏí,
25272  LUK 7:8  Nä́ˀindá naa dînhanginná, gá naa wáˀ hä̖ä̖wí díjôndi dóˀaˀgindoḏân, heḏi naaḏi wây-á sundaḏo dovâytsonmáa, heḏi dâyˀaˀgindoˀ. Wí sundaḏoÓpûn’ gin dótu̖ˀandi, i-á namääˀä̖, heḏi wíyá wêeÓkä̖ˀve’ gin dótu̖ˀandá, i-á naˀä̖ä̖ˀä̖. Naví pantꞌôeˀi ‘Haˀwâa óˀan’ gin dótu̖ˀandi, háa otú̖ waa iˀoˀ.”
25291  LUK 7:27  John-nânkun namuu iˀ tꞌôekhuwaˀi Jôesi Táḏáví taˀnin diwe iví̖ˀgeḏi nataˀmuuˀiˀ. Jôesi Táḏáḏí iˀ toˀwí óesogekhâymáaˀiˀ tꞌowa ovâyˀaywoeníḏí óehíˀmáaḏí óetu̖ˀan, Ótꞌôeyan, naaḏi wí naví tꞌôekhuwaˀiˀ uví páaḏé wînsankhâymáa. Iˀḏân in pꞌôe wônkhâyˀa̖mí unpówápíḏíboˀ.”
25349  LUK 8:35  heḏiho in tꞌowa dimää dâymúuníḏí. Oe Jesus naˀä́n diwe dipóihayḏá iˀ sen ivíˀweḏi in yä̖ˀḏâapíˀin pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ ovâykhehpiyeˀi Jesus-ví ân núˀ naˀä́ndí dâyshaa. Nää-á naˀaamuu heḏá iví hangintandá imáa. Óemûˀ ihayḏi dikhunwôedaˀpóe.
25368  LUK 8:54  Hewänbo Jesus-di iví man ônyâ̖ˀḏi kaygi óetu̖ˀan, Óshaa ayú̖káy.”
25594  LUK 13:7  Heḏiho iví nava tꞌôeˀi itu̖ˀan,Ótꞌôeyan, nää-áḏího poje pa̖a̖yoho oˀä̖ä̖ donhä̖ä̖pꞌaynuuwä̖́-íḏí nä́ˀin tay iwe, hewänbo waˀḏi hä̖́ä̖bo wíḏonshaapí. Nátsꞌaˀ, nawänpiḏachá.’
25643  LUK 14:21  Iˀ tꞌôeˀi nawáymääḏi iví pꞌóˀḏéḏîˀ itu̖ˀan háa ditú̖ˀin, heḏi iˀ pꞌóˀḏéḏîˀ natꞌayjaapóeḏí iˀ tꞌôeˀiˀ óetu̖ˀan, Ówä̖́näkiˀ iˀ búˀwi pꞌóegé eeje iˀ pꞌôeˀây eejá ópûn, in sehkanäwó diwówájiˀindá in dikhóhaymuuˀindá ditsíˀtꞌaamuuˀindá heḏá in ditsiˀḏeeˀipíˀindá ovâymáˀí.’
25645  LUK 14:23  Heḏiho iví tꞌôeˀiˀ itu̖ˀan,Ópûn oe pꞌóegé heˀendi-á hí̖ˀíndi-á oe búˀ jáˀwé eeje, heḏi kayˀindi in tꞌowa ovâytu̖ˀâ̖a̖mí naví tewhá eepiye diˀä̖ä̖-í heḏânho ditꞌowabáˀyayníḏí.
25695  LUK 16:6  Iˀ sendi óetu̖ˀan, ‘Gá tä̖gintä̖ (100) kwä̖́ä̖bay olive ka̖ˀpꞌoe-ân.’ Iˀ tꞌôeˀiˀḏi óetu̖ˀan, ‘Nä́ä uví phahsan taˀnin. Ówä̖́näkiˀ, ósoge heḏi náˀegóˀan pꞌánä́ntä̖ (50) kwä̖́ä̖bay gin natú̖u̖níḏí.’
25727  LUK 17:7  “Wí toˀwí wí pantꞌôeˀiˀ ûnˀä́ndí iwhä̖ä̖ḏeḏi háa ônkꞌúwáˀá̖yînmáaḏí, nava iweḏi iweetsꞌúḏeḏi, ti óetu̖ˀa̖mí, Ósogeḏi wese óhú̖u̖yan’ gin? Heḏân joe.
25739  LUK 17:19  Heḏáháˀ iˀ sen óetu̖ˀan, Ówí̖núḏí ópûn, uví wä̖yu̖ úmuuḏiho unwówa.”
25872  LUK 20:24  “Wí denarius chä̖ˀ dînkeeyan. Toví tsꞌay heḏá toví khá̖wä̖́-á eeḏi ûnkꞌóe?” Óetu̖ˀan, “Gá Caesar-víˀinnân.”
26079  LUK 24:19  Jesus-di ovä̂ntsikaˀyan, “Hân handi napoeˀo?” Óetu̖ˀan, “Gá Jesus oe Nazareth-wi háa ûnpóeˀinnân. I-á Jôesi Táḏáví tukheˀbi ûnmuu, heḏi Jôesi Táḏá-áḏí heḏá in tꞌowa-áḏí dâymûˀ iví híˀ-á iví tsiyekandá ûnkayˀin.
26151  JHN 1:38  Jesus ibéeḏí ûnwóeˀä̖ḏi ovä̂nmûˀ, heḏi ovä̂ntsikáyin, “Hä̖ä̖-an dadaˀ?” Óetsikáyin, “Rabbi, wä̖́hä̖̂ä̖-an unthaa?” (Rabbi-á “há̖hkandi” gin natu̖ˀdaˀ.)
26159  JHN 1:46  Nathanael-di Philip óetu̖ˀan, “Naa wóˀânpí hä̖ä̖wí wänbo Nazareth-wi-á híwó̖ˀdi namuuˀin.” Philip-di Nathanael óetu̖ˀan, Ókä̖ˀve naa-áḏí heḏiho wíˀbo nâapimúní.”
26277  JHN 4:52  Iḏi ovâytsikáyin, “Hä̖́yú̖ ihayḏan naná ûnhehkháapóe ihayḏi?” Óetu̖ˀan, “Tsá̖ˀdi théˀêeḏi wîˀ iwe i tsá̖wä̖pꞌíḏe ûnhán.”
26287  JHN 5:8  Jesus-di óetu̖ˀan, Ówí̖nú, uví who̖hpa̖ˀay mänkeˀḏi óyíyé.”
26293  JHN 5:14  Hây napóe ihayḏi Jesus-di i sen i méesate hayˀi iwe óeyay, heḏi óetu̖ˀan, Ótꞌóyan, ú̖hehkháapóe, heḏiho nää-á wíyá wívitꞌaywó̖ˀnâamípí, hä̖ä̖wí shánkí pꞌä́ndíkîˀ wíˀú̖púwípíḏí.”
26521  JHN 9:12  Óetsikáyin, “Wáyho iˀ?” “Gáwáy” gin ovâytu̖ˀan.
26626  JHN 11:34  heḏi ovâytsikáyin, “Wáygan Lazarus óekhä̖ˀkꞌûˀ?” Óetu̖ˀan, “Naˀinbí Sedó, hêe naˀindáḏí ókä̖ˀveḏi nâamúníḏí.”
26963  JHN 20:27  Heḏi Jesus-di Thomas óetu̖ˀan, “Nä́we uví mankhú̖ḏí dítä̖gé-í. Naví man dînmúˀḏí. Ómankiˀ naví waˀmä́ägé iwe. Whä̖yu̖pîˀ wíyá wíˀunmúnípí, hewänbo biwhä̖yú̖-í-á.”
26972  JHN 21:5  Heḏi Jesus-ḏi ovâytsikáyin, “Kꞌemaˀin, ti hä̖́ä̖bo wíˀíséegípóepíˀan?” Óetu̖ˀan “yoe” gin.
27137  ACT 5:9  Peter-di óetsikaˀyan, “Háaḏan wíˀgíndíbo dä̂nwéhpêeˀan Nanbí SedóPꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ dä̂ntayi̖ˀníḏí dä̂nshaa-íḏí tigúba wovä̂ntuhchä̖ä̖nú-í ivíˀpiye dänhójoˀandi? Ótꞌôeyan, hä̖ä̖ phóḏi jáˀwé in uví sen óetsꞌankhä̖ˀkꞌûˀin dínˀa̖hsaatû̖ˀ, heḏi indibá chuˀi wóepiyegíˀo.”
27191  ACT 7:6  Óetu̖ˀan wáˀ iví tíˀúugé kä̖ˀä̖ä̖ˀin wíyá nange inbîˀ dínmuupíˀwe dívíthayekhâymáaˀin, heḏi ee nangeˀin tꞌowaḏi jónä́n tä̖gintä̖ (400) pa̖a̖yo tꞌä̖hkí ovâypankhonkhâymáaḏá ovâytꞌôephaḏekankhâymáa.
27218  ACT 7:33  Hebo Nanbí Sedó Jôesi Táaḏí óetu̖ˀan, Óˀantopꞌä̖ḏi, hä̖ˀi nan unwin diwe báyékí naˀaˀginmuu, navîˀ dînmuuḏi.
27271  ACT 8:26  Ihayhä̖̂ä̖ḏibá wí makówáwi tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀiˀḏi Philip óetu̖ˀan, Ókhâyˀandi nä́ˀin aakonpiyeˀin pꞌôe i̖ˀge unmú-í, indá Jerusalem-di Gaza-piye namän.” (Iwe wí ahkónu naná.)
27276  ACT 8:31  Óetu̖ˀan Philip, “Hândiḏan okaˀpóewí wí toˀwíḏí wíḏînthayyohpíḏí? Han unchanpóeḏí ti nä́ä te phoge bitôení naa-áḏí bisôege-íḏí?”
27278  ACT 8:33  Óewôedaˀiwekán, heḏá híwóˀdá wíˀôntunjóˀnanpí. Toˀwí wänbo háabo wíˀûnkoḏipí natú̖u̖níḏí iví tíˀúugé kä̖ˀä̖ä̖ˀinbí̖ˀgeḏi gá iví wówátsi nä́ä oepáa kꞌayḏi ûnbowaḏeeḏân.
27289  ACT 9:4  Heḏi nange nakanu, heḏi wí toˀwíḏí óehéeˀandi natꞌoe. Óetsikaˀyan, “Saul, Saul, háaḏan u̖ˀḏi naa dítꞌôephaḏekandoˀ?”
27291  ACT 9:6  Ówí̖nú, heḏi iˀ búˀpiye unmú-í. Iwânho wóetu̖ˀa̖mí háa biˀa̖míˀin.”
27300  ACT 9:15  Hewänbo Nanbí Sedó Jesus-di óetu̖ˀan, Ópûn, naaḏân wíˀbo dódeˀman naví tꞌôe dînˀa̖míḏí. Iˀḏá in Israel tꞌowa-á heḏá in wéˀgen tꞌowa wáˀ inbí tsonnin wóegé ovâytꞌôeˀa̖mí toˀwí omuuˀin naa.
27319  ACT 9:34  Peter-di óetu̖ˀan, “Aeneas, nää-á Jesus Christ-di wóehehkháamä́gi. Óshaa, mänpa̖ˀshâa.” Heḏi wesebo han iˀan.
27347  ACT 10:19  Waˀḏi Peter iˀ hä̖ä̖wí ûnkeepóe i̖ˀgeḏi iˀánshaamáaḏí iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ḏi óetu̖ˀan, Ótꞌôeyanbe, poje senäˀdi wóetu̖wä̖máa. Nää-áho ówhanbe, heḏi ánshaaginpíḏíboˀ indáḏí ópûn.
27354  ACT 10:26  Hebo Peter-di óekwi̖nukhä̖geˀnan, heḏi óetu̖ˀan, Ówí̖nú, u̖ˀ waagibá naa wí tꞌowaḏa̖ˀmân omuu.”
27413  ACT 12:7  Tsíkhagipí wí makówáwi tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀiˀ iwe nakwi̖nuḏee, heḏi pan tewhá íve nakohkeepóe. makówási tꞌôepa̖ˀa̖ˀiḏi Peter kꞌuuwoe eeḏi óewáḏáˀandi óekhehshaa, heḏi óetu̖ˀan, Ówä̖́näkiˀ, óshaa.” Heḏi iˀ kaḏéna khóe eeje nawhimuuˀiˀ ûnwhihsuu.
27493  ACT 14:10  heḏiho kaygi óetu̖ˀan, Ótaˀgewí̖nú.” Heḏi iˀ sen ichä̖nuwí̖núḏí natsiˀḏee.
27782  ACT 22:10  Naa otú̖, ‘Nanbí Sedó, hânnan dáyˀa̖mí?’ Iˀḏi dítu̖ˀan,Ówí̖núḏí oe Damascus-piye ópûn, heḏi iwe wóetu̖ˀa̖mí háa úkhâyˀä̖ˀ biˀa̖míˀin.’
27788  ACT 22:16  Heḏiho nää wíyá shánkí wívitsíkhaˀa̖mípí. Ópûn, unpꞌóˀpꞌoepúuwí, heḏá Jesus nádaaˀan uví tꞌaywóˀdi wônjâaˀa̖míḏí,’ gin Ananias-di dítu̖ˀan.”
27793  ACT 22:21  Hewänbo Nanbí Sedó Jesus-di dítu̖ˀan,Ópûn, naaḏi kayi̖ˀ wä̖́hä̖̂ä̖piye wísankhâymáa, in Huḏíyo dimuupíˀinbíˀwepiye.’ ”
27800  ACT 22:28  Óetu̖ˀan Paul, “Naa oe Rome dînkhá̖wä̖́taˀkꞌúwíḏí báyékí chä̖ˀ dáywáˀâa.” Paul-di óetu̖ˀan, “Naví táḏáˀin Rome-win tꞌowa damuuḏiho naa wáˀ Rome-wibá omuu.”
27824  ACT 23:22  Óetu̖ˀan iˀ eˀnú, “Toˀwí wänbo wínâatu̖ˀâ̖a̖mípí nä́ˀi dítꞌôeˀandiˀ.” Heḏi iwáygéḏí óesan.
30489  1PE 2:23  Jänäkí óehéeˀandi óetunsúuˀan dihayḏá, in toˀwên gin óeˀannin wíˀovâytunsúuˀanpí. Óetꞌôephaḏekannan dihayḏá wínatú̖hpí tꞌôephaḏeḏibá ovâyˀwáywáˀâa-íˀin, hewänbo Jôesi Táḏáví mange wíˀbo ijoeˀan, gá Jôesi Táḏáḏa̖ˀmânho taˀge natû̖ˀdân háa híwó háa híwóhpí wí toˀwí iˀoˀin.