23488	MAT 10:2	Awuta wamurrara yuwurrara (12) wawurruwi ngawa-yuwuni ngarra-mamanta api ngawa-yuwuni yimamula (called) awuta apostles. Ngini-ngatawa meaning awarra yintanga apostles api awuta wawurruwi kapi ngawa-yuwuni yuwunga ngini awuta amintiya ngawa-yuwuni wutiyati waki pimatami. Wuta yintanga awuta apostles api ngarra pakinya Simon. Api ngarra nyoni yintanga awarra Simon api Peter. Kiyi ngarruwani Andrew. Kiyi James amintiya ngarruwani John. Wuta-rringani Zebedee awuta yuwurrara.
24303	MRK 1:19	Tingatinga pirriyimamani api kiyi aringompinara purruwunyayi yingompa wawurruwi kapi jupulunga, wuta ngarruwani awuta amintiya wuta-rringani amintiya yingompa kapi pirripamurrumi ngini ngarra. Ngarratuwu wuta-rringani ngarra yintanga Zebedee, api wuta ngarra-mamirampi yintanga James amintiya John. Wuta piripirtawiyamini panapa.
24373	MRK 3:16	Awuta wamurrara yuwurrara (12) ngarra-mamanta kapi ngawa-yuwuni yuwunga api ngarra yati Simon. Api ngawa-yuwuni yipakirayi awarra Simon nyoni yintanga Peter. Kiyi yingampa ngawa-yuwuni ngarra-mamanta api James amintiya John. Api awarra James amintiya awarra John api wuta-rringani ngarra yintanga Zebedee. Api wuta awuta yuwurrara, James amintiya John api ngawa-yuwuni yipakirayi awuta nyoni yintanga, Boanerges. Awarra yintanga Boanerges mean arimi ngini wuta yimpaja angi-wutawa yiminga jurrumumi jiyimani (used to become angry) nginingaji pumurali jingawu ampirimi. Kiyi yingampa ngawa-yuwuni ngarra-mamanta api Andrew, kiyi Philip, kiyi Bartholomew, kiyi Matthew, kiyi Thomas, kiyi Thaddaeus. Kiyi naki nyoni ngawa-yuwuni ngarra-mantani api awarra James ngini ngarra-rringani Alphaeus. Kiyi nyoni Simon. Api wuta pirimamula (called) awarra Simon nyoni yintanga Patriot pili awarra Simon amintiya ngarra-mamanta wuta jirti purumuwani awuta arikutumunuwi kapi wuta Romans amintiya jirti ngirramini pirripakiray-ani awuta. Kiyi naki nyoni ngarra-mantani ngawa-yuwuni api Judas Iscariot. Ngarra awarra wiyi (later on) traitor yimi kapi ngawa-yuwuni. Api awuta wamurrara yuwurrara wawurruwi api wuta awuta ngawa-yuwuni yimamula (called) awuta apostles.
24967	LUK 1:5	Parlingarri karri King Herod alawura yimi kapi awuta tayikuwapi arikutumunuwi kapi awarra murrakupuni Judea api kapi awarra timani yati tini yimuwu ngini ngarra yintanga Zechariah. Awarra Zechariah amintiya yingampa (some) ngarra-ngirimipi api wuta priests api wuta yingampini (sometimes) wutiyati waki pirimani kapi awinyirra arikulanga jurra (temple) angi-wutawa Jews awungarruwu kapi Jerusalem. Wuta-amini ngarra priest api awarra yintanga awarra Abijah. Api kapi awinyirra jurra awuta tayikuwapi Jews puru-kuruwarn-ani (thanked) ngawa-rringani ngini kuriyuwu. Ngarra awarra Zechariah api ngarra-purnayinga nyirra yintanga Elizabeth.
24968	LUK 1:6	Ngarra ngawa-rringani ngini kuriyuwu pupuwi yimamula (called) awarra Zechariah amintiya ngarra-purnayinga Elizabeth, pili wuta warntirrana kuwa pirimani ngini-ngatawa ngirramini (law) ngini ngarra yipakirayi Moses parlingarri.
24969	LUK 1:7	Awarra Zechariah amintiya awinyirra Elizabeth api wuta waya wulimawi. Wuta karluwu purruwuni kakirijuwi pili awinyirra Elizabeth nyirra palimaringa.
24970	LUK 1:8	Karri awuta priests waki pirimani kapi awinyirra jurra api nginingaji ngatawa wumunga (every day) wuta purruwunga (picked) yati priest ngini ngarra yimata-wuriji yilaruwu kapi awinyirra jurra pili-ngini jurrumumi yimata-kirimi arramu-kamini kapi awarra altar, awarra arramu-kamini ngini-ngatawa kumurrupuni aruwanti pupuni (incense). Karri awarra priest yipawuriji yilaruwu kapi awinyirra jurra api awuta yingampa tiwi wuta mimpa pirimi turruwuni kangi awinyirra jurra amintiya wuta pray pirimi kapi ngawa-rringani. Awarra Zechariah amintiya ngarra-ngirimipi kapi wutiyati wuta-amini awarra Abijah api karri natinga wumunga (one day) karri wuta waki pirimi kapi jurra api wuta purruwunga (picked) awarra Zechariah ngini ngarra yimata-wuriji yilaruwu kapi jurra pili-ngini ngarra jurrumumi yimata-kirimi awarra arramu-kamini.
24973	LUK 1:11	Karri awarra Zechariah yipawuriji yilaruwu kapi jurra api ngawa-rringani yini-pangirri (sent) yati yingumpunila (angel) kapi awarra Zechariah. Karri awarra yingumpunila papi yimi awungarruwu kapi awarra Zechariah api ngarra tayinti yimi kapani aripa kapi awarra altar kapi ngarra Zechariah jurrumumi yikirimi awarra arramu-kamini.
24974	LUK 1:12	Api karri Zechariah yipakuluwunyi awarra yingumpunila api ngarra yikutupa (got a shock) amintiya yimakirri.
24975	LUK 1:13	Api ngarra yingumpunila yimi ngini, “Aya, Zechariah, ngajiti nimpaja-wanga ngiya! Nginja waya yimpaja nanginta jiyimani ngawa-rringani ngini ngarra yimata-kirayi nginja kirijini api ngarra waya yipitingaya (heard) nginja, api nyirra nginja-purnayinga Elizabeth wiyi ampurtiyi kirijini. Nginja wiyi nimpakirayi awarra kirijini yintanga John,” yimi awarra yingumpunila kapi awarra Zechariah.
24976	LUK 1:14	Kiyi awarra yingumpunila yimi ngini, “Karri nginja-mirani wiyi arimulungurrumi api ngawa-rringani ngini-ngatawa pukwiyi (Holy Spirit) wiyi apawuriji yilaruwu kapi awarra kirijini. Nginja amintiya nginja-purnayinga nuwa wiyi kukunari ngimpirimi kangi awarra nginja-mirani karri ngarra wiyi arimulungurrumi amintiya tayikuwapi arikutumunuwi wiyi awanuwanga kukunari wurimi kangi ngarra. Api ngawa-rringani wiyi arimamula (call) ngarra ngatawa awarra nginja-mirani. Ngarra wiyi awarra nginja-mirani arnuka yimata-mangapa mirripaka amintiya wine,” yimi awarra yingumpunila (angel) kangi awarra Zechariah.
24978	LUK 1:16	Kiyi awarra yingumpunila yimi ngini, “Ngarra ngawa-rringani ngini-ngatawa pukwiyi (Holy Spirit) wiyi apakirayi nginja-mirani power nginingaji ngarra parlingarri yipakirayi power kapi awarra prophet Elijah. Ngarra awarra nginja-mirani wiyi awuntiyarra awuta tiwi kapi wuta Jews ngini pimata-punya ngawa-rringani angatawa pupuka jarrumoka pili ngarra awarra ngini ngarra warntirrana ngatawa awunu-wuja. Api tayikuwapi tiwi wiyi kuwa wurimi ngini-ngatawa ngirramini awarra nginja-mirani,” yimi awarra yingumpunila kapi Zechariah. Kiyi awarra yingumpunila nyoni nginaki yimi ngini, “Awuta tiwi kapi wiyi kuwa wurimi awarra nginja-mirani ngini-ngatawa ngirramini api wuta wiyi warntirrana pupuni wurumuwu kapi-wutawa kakirijuwi. Amintiya awuta tiwi kapi karluwu kuwa wurimi kangi ngawa-rringani api wuta wiyi pupuni punyipunyi wurimi nginingaji awuta kapi pupuwi api wuta wiyi awanuwanga kuwa wurimi kangi ngawa-rringani.” Ngarra awarra yingumpunila yipangiraga awarra ngirramini kapi Zechariah.
24980	LUK 1:18	Kiyi awarra Zechariah yimi kapi awarra yingumpunila, “Awarra ngirramini ngini nginja jipangiraga ngini ngiya-purnayinga wiyi ampurtiyi ngiya-mirani, api arrami awarra ngirramini wiyi karluwu warntirrana yimatama pili ngawa wulimawi,” yimi Zechariah.
24982	LUK 1:20	Nginja karluwu kuwa jiyimi awarra ngirramini ngini ngiya ngurru-wutiyarra nginja api nginja waya karluwu nimarra jimatami. Waya juwa karri nginja-mirani wiyi arimulungurrumi api awungarri ngawa-rringani wiyi arikirimi nginja ngini tuwanga nimarra jimatami pili wiyi awungarri awarra ngirramini warntirrana arima (come true) awarra ngirramini ngini ngiya ngurru-wutiyarra nginja,” yimi awarra yingumpunila kangi awarra Zechariah.
24983	LUK 1:21	Karri Zechariah nanuwanga (still) yilaruwu kangi jurra, api awuta yingampa arikutumunuwi wuta purru-wujingi-rritani (were standing) turruwuni. Wuta nimarra pirimajirri, “Pilikama ngarra awarra Zechariah karluwu papi awunirimi turruwuni kangi ngawa? Pilikama ngarra yinukuni yilaruwu?” Wuta awarra pirimajirri awuta tiwi.
24984	LUK 1:22	Kiyi awarra Zechariah papi yinirimi turruwuni kiyi ngarra nimarra yuwarimi (tried to talk) kapi awuta arikutumunuwi api karluwu. Waya juwa sign yikirimi kangi wutawa. Api awuta arikutumunuwi pirimajirri, “Arrami ngarra yipakuluwunyi yingumpunila (angel) yilaruwu kapi jurra.”
24985	LUK 1:23	Kiyi karri awarra Zechariah yipapaya ngini-ngatawa waki awungarruwu kapi Jerusalem api ngarra yuwuriyi kangatawa japuja.
25001	LUK 1:39	Kiyi Mary jipumwari nyirra japuja kiyi murruka juwuriyi kapi awarra town kapi awarra murrakupuni Judea awungarruwu kapi yingarti jupunyini (hills). Awungarruwu kapi awarra murrakupuni Zechariah japuja yimi wuturiyi ngarra-purnayinga Elizabeth api awinyirra Mary juwuriyi kapi ngini-wutawa japuja. Karri Mary papi jiyimi kapi ngini-wutawa japuja api jipawuriji yilaruwu kapi awinyirra Elizabeth jiyimuwu api jiyimi kangi nyirra, “Awungana mantanga?” jiyimi.
25021	LUK 1:59	Kiyi karri awarra kirijini nginingaji yati week old api yingampa arikutumunuwi purruwuriyi kapi Elizabeth japuja pili-ngini wuta pimata-wurrini kiyija ngarra mipurra (circumcise) pili wuta awarra ngini-wutawa ngirramini (law) awuta Jews. Awuta tiwi purru-wutimarti ngini awarra kirijini yintanga wutiyati ngarra-rringani Zechariah
25022	LUK 1:60	api awinyirra Elizabeth nimarra jiyimi kapi awuta arikutumunuwi, “Arnapa. Nuwa ngajiti yintanga ngimpaja-kirayi ngarra Zechariah. Waya juwa ngawa ngapakirayi ngarra yintanga John,” jiyimi.
25024	LUK 1:62	Kiyi awuta tiwi sign pirikirimi kangi Zechariah pili ngarra karluwu nimarra yimi nanuwanga api wuta nanginta pirimi ngarra, “Kamini yintanga nginja wiyi nimpakirayi nginja-mirani?” pirimi.
25025	LUK 1:63	Kiyi Zechariah sign yikirimi kapi awuta arikutumunuwi ngini wuta pimata-kirayi ngarra punkaringini (paper). Karri wuta pirripakirayi ngarra punkaringini api ngarra yikirimi (wrote) kangi awarra punkaringini ngini, “Ngarra yintanga John awarra kirijini.” Api karri awuta arikutumunuwi pirripakuluwunyi awarra yintanga ngini awarra Zechariah yikirimi kangi awarra punkaringini api wuta awungarri nimarra pirimajirri, “Pilikama ngarra yikirimi (wrote) awarra yintanga John?” pirimi.
25026	LUK 1:64	Kiyi karri Zechariah yikirimi (wrote) awarra yintanga John api awungarri ngarra tuwanga nimarra yimi api kiyi ngarra yikuruwarni (thanked) ngawa-rringani.
25027	LUK 1:65	Awuta arikutumunuwi kapi japuja pirimi yinkitayi kapi awarra Zechariah amintiya ngarra-purnayinga api karri wuta piri-pitingaya (heard) Zechariah nimarra yimi api pirimajirri, “Ngarra ngawa-rringani waya yati ngatawa,” pirimi. Kiyi wuta pirimarruriyi awarra ngirramini kapi awuta arikutumunuwi kapi tangarima pirimi kapi awarra murrakupuni Judea awungarruwu kapi yingarti jupunyini (hills).
25183	LUK 5:7	Api kiyi awarra Simon jingawu yimi kapi ngarra-mamanta kapi pirripalamiya kapi nyonga kapala kiyi yimi ngini, “Awi, mamanta, kali api nyirra-wani (help) ngawa.” Awuta ngarra-mamanta api wuta yintanga James amintiya John api wuta-rringani Zebedee. Awuta yuwurrara amintiya Simon wutiyati waki pirimani. Api karri Simon ngarra-mamanta punuwuriyi kangatawa api Simon amintiya ngarra-mamanta purruwunga awuta muputuwi kiyi pirripamukuri awuta muputuwi kapi Simon angatawa kapala amintiya kapi awinyirra nyonga kapala. Kiyi yingarti muputuwi kapi awinyirra yirrara kapala api awinyirra kapala waya yinkitayi jipungarti.
25802	LUK 19:2	Awungaji kapi Jericho yati tini yimuwu ngini ngarra yintanga awarra Zacchaeus. Ngarra awarra waki yimi ngini (for) awuta Roman alawuruwi amintiya nanginta yimani awuta ngarra-mamanta Jews awarra kunawuni ngini tax. Awarra Zacchaeus alawura kapi awuta Jews kapi nanginta pirimani awarra kunawuni ngini tax. Ngarra yingarti kunawuni yuwuni (had) awarra Zacchaeus.
25803	LUK 19:3	Ngarra yuwutimarti ngini yimata-kuluwunyi ngawa-yuwuni api karluwu pili awuta tayikuwapi tiwi mimpa pirimi kapi ngawa-yuwuni amintiya awarra Zacchaeus ngarra karuwuni
25805	LUK 19:5	Kiyi karri ngawa-yuwuni papi yimi awungarruwu kangi awinyirra purinjirringa api yipakuluwunyi kuriyuwu api yimi kapi awarra Zacchaeus, “Aya, Zacchaeus,” yimi. “Tayapirraya murruka pili ngiya nguwutimarti ngini ngimata-muwu kapi nginja japuja ningani,” yimi ngawa-yuwuni.
25806	LUK 19:6	Api awarra Zacchaeus kukunari yimi api murruka yipapirraya kiyi yimarruriyi ngawa-yuwuni kangi ngarra japuja. Awungarruwu wuta purumuwu pili wuta wiyi wuwapa yinkiti. Awuta tayikuwapi tiwi pirripapunya awarra Zacchaeus amintiya ngawa-yuwuni awungarruwu kapi ngarra japuja Zacchaeus
25808	LUK 19:8	Kiyi awarra Zacchaeus karri ngarra yipakuluwunyi awuta tiwi jukuta pirimajirri api awungarri kutupi yimi kiyi yuwuriyi kapi turruwuni api ngawa-yuwuni yipapunya ngarra. Kiyi awarra Zacchaeus kuluwuta tayinti yimi kapi awuta tiwi api kiyi yipakuluwunyi ngawa-yuwuni awarra ngini ngawa-alawura Jesus api yimi kangatawa, “Aya,” yimi. “Nginja awarra ngini ngiya-alawura api awarra arramu-kaminawuti ngini ngiya nguwuni api ngiya wiyi ngipakirayi yingarti awarra arramu-kaminawuti kapi awuta tiwi kapi wuta karri-kamini yinkiti amintiya kunawuni. Amintiya karri ngiya nanginta ngirimani kunawuni ngini tax kapi ngiya-mamanta Jews api ngiya yingarti kunawuni nanginta ngirimani api ngurru-wungamini (took) yingampa awarra kunawuni ngini (for) ngiyalamiya api ngiya wiyi ngipakiray-awurli (give back) awuta tiwi yingarti kunawuni, nginingaji ngini ngiya ngurru-wunga 100 pwaja (coins) api ngiya wiyi ngipakiray-awurli 400 pwaja kangi wutawa.” Ngarra awarra yipangiraga awarra Zacchaeus kapi ngawa-yuwuni.
25809	LUK 19:9	Kiyi ngawa-yuwuni yimi kangi awarra Zacchaeus, “Nginja amintiya nginja-ngirimipi kapi nuwiyati japuja api nuwa warntirrana ngarra-mawampi Abraham. Ngawa-rringani ngini kuriyuwu waya putuputuwu yipakirayi (has forgiven) nginja amintiya nginja-ngirimipi awarra jirti ngini nuwa ngintiri-kirim-ani (the wrong you've done) pili nginja putuputuwu jipakiray-amiya awarra jirti ngini nginja jiyikirim-ani.
25810	LUK 19:10	Ngiya ngunuwuriyi kapi awarra naki murrakupuni (to this earth) pili ngiya ngurru-wutimarti ngini kularlaga ngimatami nuwa tiwi kapi karluwu ngimpapunya ngawa-rringani angatawa jarrumoka. Yita ngiya nguwutimarti ngini ngarra ngawa-rringani putuputuwu yimata-kirayi (to forgive) nuwa arikutumunuwi awarra jirti ngini nuwa ngintiri-kirim-ani. Ngiya awarra nuwa-yuwuni nuwa tayikuwapi tiwi.” Ngarra awarra ngawa-yuwuni yipangiraga kapi awarra Zacchaeus. Kiyi ngawa-yuwuni yipumwari awarra Zacchaeus, api yipapunya awinyirra jarrumoka angi juwuja kapi Jerusalem, wuturiyi ngarra-mamanta.