23214	MAT 1:1	Ay niy de dawét i de katufua Jesu Kristo, sani ségétéwe séfu Datu Dabide séfu Abraham.
23225	MAT 1:12	Amun diyo ron bati dob Babilonia, i Jekoniase wén i ngaén féndawét Salatiel. Atin i Salatieley boh Sorobabele.
23229	MAT 1:16	Atin i Jakobey boh Josehe, sani bawag Mariahe. Atin i Mariawey idéng Jesuse féndawét Kristo non Been i fénémili i Tuluse méguléw.
23231	MAT 1:18	Ay ni urete fantag bé kéumah Jesu Kristowe. I idéng ne Maria. Atin i Mariahe ténlaana nén fébawagén dob ségétéwe lagéy féndawét Jose. Endob amun énda séna sébawag ro de, ménwaléy obor i Mariahe non fénobor i Rémogor i Tuluse. Enggétiga Mariahey ni.
23232	MAT 1:19	Atin i Josehe, métintu étéw, mélaw ménika sébawag bé Mariahe non oborén. Endob fiyo étéw i Josehe, mélaw mika de ké kémalanan i Mariahe. Mélaw ménuyot i Josehe de ké sérontos bé Mariahe sékémén saén.
23233	MAT 1:20	Dob lala Josehe mégitung fantag bé de ni, méntéfégitoy télakiwe tidéw dob Kadnane dob téginéf ne. Ménbéréh i télakiwe ni mano, “O Jose, séfu Datu Dabid, kago magalang-galang mawag bé Mariahe, non i funa nuwe mén-obor sabaf bé barakat i Rémogor i Tuluse.
23234	MAT 1:21	Mégénga moso i Mariahe ségétéw nga lagéy. Atin fédawétém Jesus, non Been i mémukase bé de étéwén dob de sala ro.” Been i bénréh i télakiwe.
23235	MAT 1:22	I funane ménrigoy kéluhanay de ni inok métuman i fénbéréh i Kadnane bé sénarigo nuwe étéw mano,
23236	MAT 1:23	“I kénogone waléy obor, brab mégénga nga lagéy, atin fédawétén Emanuel.” (I atag i dawéte Emanuel “Bati i Tuluse dob betome.”)
23237	MAT 1:24	Tidéw béno, énggétékénal i Josehe, atin nunuro noy fémandu i télakiwe de, mélaw bénawagén i Mariahe.
23238	MAT 1:25	Endob énda ménsétifon ro fidong taman énda séna mumah i nga ne. Brab amun ménumahén, féndawétén Jesus.
23239	MAT 2:1	I Jesuse ménumah dob ingéde féndawét Betlehem dob sakuf i dakéle ingéd féndawét Judea, amun Herod sénay méguléwe de. Atin énda mérugayén tidéw bé kéumah Jesuse, wén i de gétuwan do étéw tidéw dob mérayue ingéd dob sébangan ménagéw ro mangéy dob ingéde Jerusalem. I de ni do lagéy furung gésobut bé de tanda dob de gitoon.
23240	MAT 2:2	Atin amun énggumah ro dob Jerusalem, ménénginsa ro maro, “Hon i gonoy Ngae, sani waléye moso Datu i de Judio? Non énggito gey i gitoone dob sébangan tanda i kéumah ne. Atin mélaw angéyé key féngadafén.”
23241	MAT 2:3	Atin i Herode méguléw, amun énggélingoo noy fantage bé ni ségiyo datu, toow fo ménbuku, brab beroy de kéluhanay de étéw bati dob Jerusalem.
23242	MAT 2:4	Mélaw lénimud Herodey kéluhanay de odoroy de fadi brab de témoro bé kitab i de Judio, atin ménénginsa dob berowe mano, “Hon i gonoy umaha Kristowe de, sani fénémili i Tuluse méguléw?”
23243	MAT 2:5	Atin séménumbul ro maro, “Fatut mumah i Kristowe dob ingéde Betlehem dob sakuf i dakéle ni ingéd Judea. Non been i niy sénulat i sénarigoy Tuluse muret bé kébéréh ne mano,
23244	MAT 2:6	‘I beeme, o Betlehem, dob dakéle ingéd Judawe, tintu békén go toow na fo gérifantad bé kéluhanay de ingéd dob Juda. Non tidéw dob beeme moso i odorone méguléw bé de étéw gu do Judio.’”
23245	MAT 2:7	Tidéw béno, féntawag Herodey de ni gétuwan do étéw tidéw dob sébangan mangéy sélimud dob beene énda i ségiyo étéw de gétigan. Atin fénénginsaa no bero ké ati tintuwe gai énggito roy gitoone ni. Amun énggétiga Herode,
23246	MAT 2:8	sénuguén bero mangéy Betlehem mano, “Agéw gom, toow gom fo séléd i Ngao no. Atin buluk gito gom, fégétiga kom begén inok angéyé ku so féngadafén.”
23247	MAT 2:9	Tidéw béno, amun énggélingoo roy bénréh Datu Herode, ménagéw ro. Atin énggito ro man i gitoone ni, sani gitoone so énggito ro dob sébangane bé gétahe. Toow ro fo ménoror amun énggito ro. Atin i gitoone ni ménagéw métah bero taman téménrén dob gatagay gonoy Ngae ni. Atin ménfuray ro bé gitoone ni taman dob no lawi.
23249	MAT 2:11	Amun énggumah ro diyo, ménahur ro brab énggito roy Ngae ni brab Mariahe idéngén. Atin ménlingkuwéd ro dob adafay Ngae ni méngadaf de. Tidéw béno, bénungkal roy de balilaga tamuk nuwit ro do bélowon, do dukah, brab do fégéféamut féndawét mira. Atin niray ro dob Jesuse.
23250	MAT 2:12	Tidéw béno, i Tuluse féningatén bero dob téginéf ruwe bé békénén séfule ro mangéy dob Datu Herode. Mélaw ménule ro mangéy dob karowe ingéd dob ségiyowe aguwon.
23251	MAT 2:13	Amun ménagéw i de ni gétuwan do étéw, méntéfégitoy télakiy Kadnane dob Josehe dob téginéf ne. Atin bénréhén dob Josehe mano, “Tek go, brab uwitém i Ngae brab idéng ne méraréy mangéy dob ingéde Egipto. Atin bati gom diyo taman béréhé ku beem ké fakay gomén mule. Non i Datu Herode sélédé noy Ngae ni inok féléhué no.”
23252	MAT 2:14	Mélaw méntek i Josehe fiyon fo ké kérara kélungonon, atin nuwitén i Ngae ni brab idéng ne mangéy Egipto.
23253	MAT 2:15	Atin ménbati ro diyo taman bé kéléhu Herode. Ménrigoy ni inok métuman i fénbéréh i Kadnane bé sénarigo nuwe mano, “Ténawag guy Nga guwe inok mésut tidéw Egipto.”
23254	MAT 2:16	Endob i Herode, amun énggétiga noy fénggakaray de gétuwan do étéw tidéw sébangan, toow fo ménkérit. Mélaw sénuguén i de sundalo mangéy Betlehem brab dob de ingéd géliwét de, inok féléhué roy kéluhanay de nga lagéy tidéw ruwo gébélintuwa i idad ne mangéy fantad. I Herode énggétiga noy idad i Ngae ni sabaf bé kébéréh i de gétuwan do étéw bé gaiwe ménsut i gitoono no.
23255	MAT 2:17	Mélaw méntuman i ménrugayén kébéréh i ségétéwe sénarigoy Tuluse muret bé kébéréh ne féndawét Jeremias mano,
23256	MAT 2:18	“Wén i émbéréhe énggélingoon dob ingéde Rama, kémérew brab rémuung. Non kémérew i Rakele sabaf bé de ngaén. Enda i géféoror de non i kéluhanay de ngaén ménléhu.”
23257	MAT 2:19	Amun ménléhu i Datu Herode, i télakiy Kadnane méntéfégito dob Josehe dob Egipto dob téginéf ne.
23258	MAT 2:20	Atin ménbéréh i télakiwe ni mano, “Tek go brab uwitém i Ngae ni brab idéng ne mule mangéy dob ingéde Israel. Non ménléhuén i de méméléhu damén bé Ngae ni.”
23260	MAT 2:22	Endob énda ménbati ro dob Judea non ménggilak i Josehe non énggélingoo noy Arkelaowe ménwaléy méguléw amun ménléhu i boh ne Datu Herod. Atin féningatén man i Josehe dob téginéf ne, mélaw méntaus ro mangéy dob sakuf i dakéle ingéd féndawét Galilea.
23261	MAT 2:23	Atin ménbati ro diyo dob ingéde féndawét Nasaret. Mélaw méntuman i ménrugayén kébéréh i de sénarigoy Tuluse muret bé kébéréh ne maro, “Fédawétén i Kristowe ‘ségétéw tidéw dob Nasaret.’”
23262	MAT 3:1	Bé no do gai, amun ménifus i firoye gébélintuwa, i Juan Bautistawe énggumah dob gonone énda i étéw de bati dob sakuf i dakéle ingéd Judea. Atin nuretén mano,
23264	MAT 3:3	I Juane ni, been i bénréh i méntélatae sénarigoy Tuluse muret bé kébéréh ne féndawét Isaias mano, “Wén i ségétéwe mékes dob gonone énda i étéw de bati mano, ‘Tafay gom i aguwoy Kadnane. Fééntang gom i aguwo nuwe.’”
23265	MAT 3:4	Atin kéménégal i Juane nawél buk dakél binatang féndawét kameliyo, brab kulit binatang i légét ne. Atin i amaé nuwe kasuk brab téné.
23266	MAT 3:5	Atin ménangéy dob beeney médoowe do étéw tidéw Jerusalem, brab tidéw dob kéluhanay de ingéd sakuf Judeawe, brab de étéw bati dob de ingéd gédét dob wayége Jordan.
23267	MAT 3:6	Atin amun fénayag roy de sala ro, bénautis Juane bero dob wayége Jordan.
23268	MAT 3:7	Atin médoo soy de Fariseo brab de Saduseo ménangéy dob Juane inok fébautis ro. Endob amun énggito no bero, ménbéréh i Juane mano, “I begome maak do ulé gom non tete i de rigoné kom. Sedek mangéy gom dini? Enda géféraréy gom tidéw dob kékukum i Tuluse moso ké fébautis gom saén.
23269	MAT 3:8	Buluk toow gomén gésénule bé de sala gom brab ténagak gom i de tete adat gom, féténgténg gom i kégésénule gome bé de fiyo ula-ulané kom.
23270	MAT 3:9	Atin kagom fégitungén de ké i Tuluse fukasé no begom dob de sala gom sabaf bé begom i de séfu Abraham. Béréhé ku begom, fakay géféwaléyoy Tuluse séfu Abrahamey de batéw ni.
23271	MAT 3:10	Béleewe ni, gédétén i kékukum i Tuluse bé de tete étéw. Ségiléw bé falakule méntafayén ménténa dob darir i kayéwe inok i de kayéw énda mégonok ro fiyo, tuwongén atin ibérén dob aféye inok métuwég.
23272	MAT 3:11	I begéne, bautiso ku begom bé wayége inok fégito gom énggésénule gom bé de sala gom. Endob wén nay gégumah gétundug begén brab bautisé no begom bé Rémogor i Tuluse brab aféye. Toow na fo gérotor bé begéne. Fiyon foy safatos ne, énda médaitu de mibit.
23274	MAT 3:13	Bé no do gai, ménagéw i Jesuse tidéw Galilea mangéy dob wayége ni Jordan. Atin ménfégédét dob Juane inok fébautis de.
23275	MAT 3:14	Endob géléé Juane damén mano, “Begéney fatute bautiso mo, sedek Beem uman i mangéy fébautis begén?”
23276	MAT 3:15	Endob séménumbul i Jesuse mano, “Fédayaém saén béleewe ni. Non fatut rigoné toy kéluhanay kétayay Tuluse.” Mélaw ménagayun i Juane.
23277	MAT 3:16	Atin amun ménbautisén i Jesuse, géménaun tidéw dob wayége. Sonom béno, ménungka i lawayo, brab énggito noy Rémogor i Tuluse ménlus maak marafati brab méntérimféna dob Beene.
23278	MAT 3:17	Atin wén i ménbéréhe tidéw dob lawayo mano, “Been i niy Nga guwe. Toow fo kégédawa ku brab tintu késuwata ku.”
23279	MAT 4:1	Tidéw béno, i Rémogor i Tuluse fénanangguwitén i Jesuse mangéy dob gonone énda i étéw de bati, inok i odoroy de saitan féndawét Satanas géténgkada noy Jesuse rémigo tete.
23280	MAT 4:2	Atin amun diyo i Jesuse, énda ménamaén bé rugay i ménfote folo gétérésangan. Mélaw toow fo ménlayaf.
23281	MAT 4:3	Atin énggumah i Satanase dob Beene brab ménbéréh mano, “Amuk Beemey Nga i Tuluse, féwaléyém amaén i de batéw ni.”
23282	MAT 4:4	Endob séménumbul i Jesuse mano, “Wén i Ménsulate Kébéréh i Tuluse mano, ‘Békén amaén saén i funay étéwe méuyag. Yamula kailangay étéwey kéluhanay kébéréh i Tuluse.’ ”
23283	MAT 4:5	Tidéw béno, nuwit Satanasey Jesuse mangéy dob Jerusalem brab nuwitén mangéy dob toowe fo gérotor bérungoy lawi i Tuluse.
23284	MAT 4:6	Atin ménsébéréh man bé Jesuse mano, “Amuk Beemey Nga i Tuluse, antéfor go. Non wén i Ménsulate Kébéréh i Tuluse mano, ‘Suguéy Tulusey de télaki no démiyaga Beem. Brab sakémé ro Beem inok énda émfali go bé de batéw, fiyon i de sékéyém.’ ”
23285	MAT 4:7	Tidéw béno, séménumbul i Jesuse mano, “Endob wén soy Ménsulate Kébéréh i Tuluse mano, ‘Kago téngkadén i Kadnane Tulusém rémigo bé kétaya muwe rigonén.’ ”
23286	MAT 4:8	Tidéw béno, nuwit Satanasey Jesuse mangéy dob uruk i gérotore fo tuduk. Brab fénténgténgén dey kéluhanay de ingéd dob duniyae ni brab kéluhanay de ungangéy de ni.
23287	MAT 4:9	Atin ménbéréh man i Satanase mano, “Buluk lingkuwédo mo begén brab féngadafé mo begén, iray gu Beem i kéluhanay de ni.”
23288	MAT 4:10	Endob séménumbul i Jesuse mano, “Féraréy gon Satanas! Enda féngadafé ku beem non wén i Ménsulate Kébéréh i Tuluse mano, ‘Lingkuwéd go saén dob adafay Kadnane Tulusém. Been saén i féngadafé muwe.’ ”
23289	MAT 4:11	Tidéw béno, i Satanase ténagakén i Jesuse. Atin énggumah i de télaki brab ténalima roy Jesuse.
23290	MAT 4:12	Atin i Herode fénféférisu noy Juan Bautistawe. Atin amun énggélingoo Jesuse, ménule mangéy Galilea.
23291	MAT 4:13	Atin téménara saén dob ingéd ne Nasaret, brab ménangéy bati dob Kafernaum dob fédoror i dogote Galilea, fingé dob ingéde Sabuton brab Neftali.
23292	MAT 4:14	Ménrigoy ni inok métuman i kébéréh i sénarigoy Tuluse féndawét Isaias mano,
23293	MAT 4:15	“I de étéw bati dob de ingéd Sabuton brab Neftali, brab fingé dob dogote, brab dob difar i wayége Jordan, brab de étéw békén Judio bati dob Galilea,
23294	MAT 4:16	fiyon fo ké i de ni étéw maak bati ro dob délémone non békén ro do méngintulus, gégito ro dakél solo. Atin fiyon fo ké maak kélungonon dob berowe non mégilak ro bé kéléhue, réméndaw i soloe ni dob berowe.”
23295	MAT 4:17	Atin tidéw bé no gai, féngganaya Jesusey kéuret ne mano, “Fatut gésénule gom bé de sala gom brab tagak gom i de tete adat gom, non gédétén i gaiwe féguléwoy Tulusey de étéwén.”
23296	MAT 4:18	Wén i no sébaan fuweh, ménagéw i Jesuse dob doror i dogote Galilea. Atin bé lala ne magéw, énggito noy ruwowe gétéw lagéy sétiman idéng. I dawét ruwe Andres brab Simon (féndawét so Pedro). Nibér roy biyala ruwe dob dogote non fatatugés ro.
23297	MAT 4:19	Ménbéréh i Jesuse dob berowe mano, “Enggomén, odor gom Begén, atin kagomén séméléd sédo. Tidéw béleewe ni, fésélédé ku begom étéw, inok modor ro so Begén.”
23298	MAT 4:20	Sonom béno, ténagak roy de biyala ro atin ménodor ro bé Jesuse.
23299	MAT 4:21	Bé lala ruwe magéw, énggito Jesusey de ségiyo lagéy do sétiman idéng. I dawét ruwe Santiago brab Juan. Diyo ro dob awang ruwe beroy boh ruwe féndawét Sebedeo. Fégimué roy biyala ruwe. Atin ténabar Jesuse bero.
23300	MAT 4:22	Atin sonom béno, ténagak roy boh ruwe dob awange atin ménodor ro bé Jesuse.
23301	MAT 4:23	Atin i Jesuse séménugud mangéy dob kéluhanay de ingéd dob Galilea. Atin téménoro dob de lawi féngadafan kay de Judio, brab nuretén i Fiyowe Uret fantag bé kéféguléw i Tuluse, brab nuwaén i de déméruun do séségiyo-giyo do déruun.
23302	MAT 4:24	Atin, ménsélalag i bantuga Jesuse dob kéluhanay de ingéd dob Siria. Mélaw i de étéw nuwit ro mangéy dob Beeney kéluhanay de déméruun bé séségiyo-giyowe do déruun, do démawét, brab do rénahuko saitan, brab do rebengén, brab do kimoyén. Atin énggéféadi-adino Jesuse bero kéluhanan.
23303	MAT 4:25	Atin toow fo médooy de étéw ménfuray bé Jesuse, do tidéw Galilea, brab do tidéw Dekapolis (i atag i Dekapolise “Do Folo Ingéd”), brab tidéw Jerusalem, brab tidéw Judea, brab tidéw dob difar i wayége Jordan.
23304	MAT 5:1	Atin i Jesuse amun énggito noy médoowe do étéw ménlimud, ménénagé mangéy dob burure, atin ménsar diyo. Atin i de kuyugén ménfégédét ro dob Beene.
23305	MAT 5:2	Atin ténoro Jesuse bero mano,
23306	MAT 5:3	“Moror i de étéw gétiga ro énda gérigo ro fiyo saliyu ké tabangay Tuluse bero, non féguléwoy Tuluse bero.
23307	MAT 5:4	Moror i de étéw rémuung, non i Tuluse féfiyoné noy de fédéw ro.
23309	MAT 5:6	Moror i de étéw toow fo méuyot ro rémigo bé kétayay Tuluse, non tabangay Tuluse de bero inok gérigono ro.
23310	MAT 5:7	Moror i de étéw mégédaw bé de ségiyo étéw, non mégédaw i Tuluse bero.
23311	MAT 5:8	Moror i de étéw malinis i de fédéw ro dob adafay Tuluse, non gito roy Tuluse moso.
23312	MAT 5:9	Moror i de étéw do gémélé bé de sétiboh étéw, non fédawétén ro do nga i Tuluse.
23313	MAT 5:10	Moror i de étéw férasayén sabaf bé kétintuy adat ruwe dob adafay Tuluse, non féguléwoy Tuluse bero.
23315	MAT 5:12	Féguyaya gom bé no gai gégumah, non i baras gome toow fo médoo diyo dob lawayo. Non loo so bé niy kéférasay i de étéw bé do énggétah do sénarigoy Tuluse muret bé kébéréh ne.”
23316	MAT 5:13	Atin féntaus Jesusey kétoro ne mano, “I begome ségiléw gom bé timuse lénawék dob amaéne inok fiyoy nonom ne. Non sabaf bé begome, waléy fiyoy de étéw dob duniyae ni. Endob amuk mékédan i kétasik i timuse, éndaén géséfule i kétasik ne. Endaén i lagaén, brab fatut ibérén brab gédaay de étéw ké témara ro.
23317	MAT 5:14	“Atin i begome ségiléw gom bé soloe réméndaw dob délémone ni duniya. Loo so bé ni, i ingéde féntindég dob uruk i burure, énda mébunéyén.
23319	MAT 5:16	Mélaw ségiléw gom bé de solo, non fatut rigo gom i fiyowe sénga tékélid, inok i de étéw gito ro, atin dayéwé ro mélaw i Abay gome Tuluse dob lawayo.”
23320	MAT 5:17	Atin féntaus Jesusey kétoro ne mano, “Kagom fégitungén de ké ménangéyu dini inok kédané kuy kitabé niray Moisese taloo noy de kétoro i de sénarigoy Tuluse muret bé kébéréh ne. Non énda ménangéyu dini inok kédané ku, yamula ménangéyu dini inok tumané ku.
23321	MAT 5:18	Béréhé ku begom i toowe, taman énda méalfa i duniyae ni brab lawayo, énda so mékédan i kitabe, fiyon kloh saén, taman énda métuman i kéluhanane.
23322	MAT 5:19	Mélaw i étéwe mémélis bé kitabé fiyon fo ké toow saén fo kloh sugu, brab toroé no so dob de étéw i éndaén kailanga no odoron, toow na fo gérifantad bé de étéw féguléwoy Tuluse. Endob i étéwe modor bé kitabé brab toroé noy de étéw bé fatut odoro ro, toow fo gérotor bé de étéw féguléwoy Tuluse.
23323	MAT 5:20	Béréhé ku begom, amuk énda toow na fo métintuy de rigoné kom bé de rigonéy de Fariseo brab de témoro bé kitabe, énda géahur gom dob kéféguléw i Tuluse.”
23324	MAT 5:21	Atin féntaus Jesusey kétoro ne mano, “Enggélingoo kom i ténoro i de katufua kom maro, ‘Kagom méméléhu, atin i méméléhue fatut mékukum.’
23325	MAT 5:22	Endob toroé ku begom béleewe ni: I étéwe mékérit bé dumo nuwe, mékukum. Atin amuk wén i étéw béréhé no, ‘Léngléngén go’ dob dumo nuwe, fatut mékukum dob adafay de kéfédéwan. Atin amuk wén i étéw émbéréh dob dumo nuwe mano, ‘Dufang go’, médait mangéy dob gonoy aféye dob uleono emferno.
23326	MAT 5:23	Mélaw amuk diyo go dob féngadafane témulak dob Tuluse, atin gétédémo mo wén i rénigo mo sala dob dumo muwe,
23327	MAT 5:24	tagakém nay tulaké muwe dob adafay ahayane tulakan, atin fagayas go angéy dob dumo muwe brab séfiyo gom inok éndaén tete i de fédéw gom. Tidéw béno, séfule go brab irayém i tulak me dob Tuluse.
23328	MAT 5:25	“Atin buluk wén i dumo mo sébanil beem, atin uwité no beem dob kémukume inok sétiyawan gom, buluk diyo gom séna dob de aguwon, béréh go fiyo inok géséfagayun gom, brab éndaén mélaw kailanga kom i, mangéye dob adafay kémukume. Non amuk Enda, atéé no beem dob kémukume, brab i kémukume atéé no beem dob de sundalo, brab i de sundalo férisuné ro beem.
23329	MAT 5:26	Atin béréhé kuy toowe, énda moso géésut go tidéw dob férisunone taman énda gébayada moy kéluhanay késalaa muwe.”
23330	MAT 5:27	Atin féntaus Jesusey kétoro ne mano, “Enggélingoo kom i kétoroe mano, ‘Kago sétayan saliyu bé bawag me.’
23331	MAT 5:28	Endob toroé ku begom béleewe, bé fiyon fo ké ténéngténg i lagéye saén i libune brab mingar de sétayan, énggésalaén non maak léménamfa i fédéw ne.
23332	MAT 5:29	Mélaw amuk i funa muwe mésala i moto muwe fingé kuwonon, lésitém atin ibérém. Non mas na fiyo ké kulang i réfa i lowoh me ké ganaf i lowoh me atin géangéy go dob uleono emferno.
23333	MAT 5:30	Atin amuk i funa muwe mésala i kuwonone kémérém, kéléngém, atin ibérém. Non mas na fiyo ké kulang i réfa i lowoh me ké ganaf i lowoh me atin géangéy go dob uleono emferno.”
23334	MAT 5:31	Atin féntaus Jesusey kétoro ne mano, “Wén soy kétoroe mano, ‘I lagéye gémélak bé bawag ne fatut iraya no bé sulate émbéréh ménségélak ron.’