24291	MRK 1:7	—Yibe'erõ'õᵽi ᵽuri aᵽika etarãki. Yi'i ᵽuri, i'suᵽakamarĩka ñime. Yire tẽrĩwa'ribaji õñuka kimamaka, yi'i ᵽuri marãkã'ã baatirã kiũ'ᵽuko'a kuterã yuruᵽaberijĩki ñime. Tuᵽarãte mija ã'mitiriᵽẽamaka ĩawa'ri, okoaᵽitakaja mijare ruᵽuko'a yijũjeyu. Yibe'erõ'õᵽi etarãki ᵽuri Esᵽíritu Santo mijare ña'ajããrãki. I'suᵽaka mijare kibaarãka simamaka, Tuᵽarãte yaᵽaika uᵽakaja jia baarijayurã mija imarãñu,— ãᵽaraka Juanre nare wãrõroyika.
24295	MRK 1:11	I'suᵽaka sabaaeka be'erõ'õjĩte wejeᵽemarõ'õᵽi, ikuᵽaka Tuᵽarãte ãrĩka: —Mi'i imaki Yimaki wãtaka ñoñuka. Jia jĩjimaka ñime mika,— kire kẽrĩka.
24297	MRK 1:13	I'suᵽaka kire kibaaeka ᵽoto ĩ'ᵽarã ᵽo'imajarakarĩmi Jesúre torã imataᵽaeka. Torã kimaeka ᵽoto, “¿Yaje ritaitaka Tuᵽarãte takaja yi'yuka kime?”, ãrĩwa'ri kire korirĩ Satanáre kiᵽõ'irã ᵽemakotowirika. I'suᵽaka kire kibaako'omakaja ba'iaja baaberikaki Jesús. Suᵽabatirãoka ᵽo'imajamato imaekarõ'õ simamaka, werika wa'iro'sitakaja imaekarõ'õ simako'omakaja ángelrãkare kire ĩarĩrĩroyika.
24324	MRK 1:40	I'suᵽaka turitaᵽabaraka kimaeka ᵽoto kiᵽo'iarã kãmia ᵽo'ijirikakite Jesús ᵽõ'irã etaeka. Kiᵽõ'irã etatirã, kiwãjitãji kiñukuruᵽaeka kire jiyiᵽuᵽayeewa'ri. I'suᵽaka baatirã ikuᵽaka kire kẽrĩka: —Yire mijieriyaᵽaye'e, yire mijiebe.—
24334	MRK 2:5	“Jia yire yi'riwa'ri, i'suᵽaka nabaayu”, nareka kẽrĩᵽuᵽajoaeka. I'suᵽaka ᵽuᵽajoabaraka, —Yijeyomaki, mae ba'iaja mibaaikareka mireka sayijieyu,— ritaja kiᵽo'ia rĩ'meᵽatabeyukate kẽrĩka.
24338	MRK 2:9	¿Diroka kire ñarĩjĩkareka jia mija ᵽuᵽarijĩñu ruku? “Ba'iaja mibaaikareka jia mijayu mae”, kire ñarĩjĩka, “¿Yaje rita kire kẽrĩtiyayu?”, ni'ioka ãrĩwãrũberijĩka sime. “Mi'mitirã, miᵽeyurũkia me'ewa'ᵽe”, kire ñarĩjĩka ᵽuri ñañu uᵽakaja simamaka ĩatirã “Rita kẽñu”, yireka mija ãrĩrãñu. Ᵽo'imaja Ma'mi ñimamaka, Tuᵽarãte yire ᵽũataeka ika ka'iareka ba'iaja ᵽo'imajare baaika yijũjeokaro'si. Suᵽa imarĩ “Rita, i'suᵽaka kibaaokaro'si Tuᵽarãja kire jã'meiki”, yireka mija ãrĩwãrũerã, ikuᵽaka mijare yibeaerã baayu,— nare kẽrĩka. Torãjĩrã mae, ritaja kiᵽo'ia rĩ'meᵽatabeyuka imaekakite ikuᵽaka kẽrĩka:
24348	MRK 2:19	I'suᵽaka naᵽakã'ã ikuᵽaka nare kẽrĩka: —Ikuᵽaka sime. Naᵽitañi'aika niaerã no'yibojairã ᵽuri sĩawa'ri jĩjimaka imarã. Kika nimarõ'õjĩte takaja jĩjimakaᵽi kika naba'ayu ruᵽu. I'suᵽakajaoka imarã nime yika wãrũrimaja. Yika wãrũbaraka nima ᵽototakaja jĩjimaka ba'abaraka nime ruᵽu.
24349	MRK 2:20	Yire nañi'arãñurĩmi ᵽuri, yika nimabesarãka simamaka, ba'iaja ᵽuᵽayurã nima imarĩ, ba'abekaja nimarãñu.
24353	MRK 2:24	I'suᵽaka sanaba'amaka ĩatirã, fariseokaka ᵽuᵽajoairã ikuᵽaka Jesúre najẽrĩaeka: —Yaje. Jẽrĩtarirĩmi ba'iraberika imabeyua. Mika wãrũrimaja õterikia e'etirã naba'aika, ba'irabeirã uᵽaka nabaayu. Irĩmi i'suᵽaka baarika jãjika maro'si sime,— fariseokaka ᵽuᵽajoairãte ãrĩka.
24366	MRK 3:9	I'suᵽaka netaeka imarĩ, rĩkimarãja jĩñurãte tããrijayuka kimamaka, “Kire yija rabejĩkareka, jia yija jarijĩñu”, ãrĩᵽuᵽajoawa'ri kire naraberiyaᵽaeka. I'suᵽaka simamaka kika wãrũrimajare ikuᵽakã'ã kẽrĩka: “Kũmua mija mo'abe, ᵽo'imajare rĩkimarãja yire rabewã'imarĩrijitoika simamaka. Yire natẽrĩtajĩkareka kũmuarã yijãijĩñu”, nare kẽrĩka.
24370	MRK 3:13	I'sia be'erõ'õ ĩmimaᵽemarã mirĩwa'rirã kibaaeka ᵽoto, kire jiyuekarakamakire kiakaeka. Ĩmimaᵽemarã kika neyaeka ᵽoto ĩ'ᵽoũ'ᵽuarãe'earirakamarãre kiwã'maeka kijeyomarãro'si. I'suᵽaka nare baatirã, “Yirika ᵽo'imajare wãrõtaᵽarĩ mijare yiᵽũatarãñu. Suᵽabatirã Satanárika ima ña'rĩjãirãte ᵽo'imajareka ‘Mija ᵽoᵽe’, mija ãrĩrãka uᵽakaja naᵽorirãñu”, nare kẽrĩka.
24380	MRK 3:23	I'suᵽaka naᵽakã'ã ã'mitiritirã, “I'suᵽakamarĩa sime”, ãrĩwa'ri nare bojaokaro'si Jesúre nare akaeka: —¿Yaje ikuᵽaka kirikaja Satanáre baajĩñu ruku? “Ᵽo'imajire ba'iaja jũaerã kireka miña'rĩjãibe”, ãrĩriᵽotojo ¿marãkã'ã baatirã “Kireka miᵽoᵽe”, ãrĩwa'ri kirikaja kẽrĩwãrũjĩñu ruku? I'suᵽakamarĩa sime.
24391	MRK 3:34	Suᵽa nare ãrĩtirã kiᵽõ'irã ruᵽaekarãte ĩabaraka ikuᵽaka kẽrĩka: —Yibe'erõ'õkarã, suᵽabatirã yiᵽakoarãjaoka mija ime yika imarã.
24405	MRK 4:13	Suᵽabatirã mae ikuᵽaka Jesúre nare ãrĩka ate: —¿Yaje õterikia õterimaji majaroka mija õrĩwãrũbeyu bai je'e? I'suᵽaka mijare yimajarobojako'a mija õrĩᵽũabesarãkareka, aᵽea mijare yibojakoᵽerãkaoka mija õrĩᵽũabesarãñu je'e,— nare kẽrĩka.
24432	MRK 4:40	Torãjĩrã mae, —¿Dako baaerã mija kĩkiko'o je'e? ¿Jia yire yi'riberiwa'ri “Yijare ĩarĩrĩwãrũiki kime”, yireka ãrĩbeyukajirã mija ime bai?— nare kẽrĩka.
24452	MRK 5:19	I'suᵽaka kẽrĩko'omakaja ikuᵽaka Jesúre kire ãrĩka: —Yika a'ᵽekaja, miwi'iarã miᵽe'riwa'ᵽe. “Yire wayuĩaiki imarĩ, jia Maiᵽamakire yire baayu”, ãrĩwa'ri mirĩrãre mibojaokaro'si,— kire kẽrĩka.
24456	MRK 5:23	Suᵽabatirã ikuᵽaka kire kẽrĩka: —Yimakore ᵽuᵽaririrã baayu. Miᵽitaka koᵽo'iarã mija'aᵽearika yiyaᵽatiyayu kojãjiokaro'si,— kire kẽrĩka.
24466	MRK 5:33	I'suᵽaka kimaeka ᵽoto “Yi'i, risirika ñima yire o'yaokaro'si mire rabeko'oko”, ãrĩᵽuᵽajoawa'ri kiᵽõ'irã koeyaeka. I'suᵽaka koᵽuᵽaka imako'omakaja kire kĩkiwa'ri tarariᵽotojo kiwãjitãji koñukuruᵽaeka. I'suᵽaka baatirã kobaaeka uᵽakaja kire kobojaeka.
24467	MRK 5:34	I'suᵽaka kõᵽakã'ã, wayuĩarimaji imarĩ, ikuᵽaka kore kẽrĩka: —Mae mia'mitiᵽe yiwãyuĩaiko. Yire yi'riwa'ri, jia mijayu mae. “Yirisirika yire o'yua”, ãrĩwa'ri jĩjimaka miᵽe'riwa'ᵽe mae,— kore kẽrĩka.
24468	MRK 5:35	I'suᵽaka kore kẽrĩka ᵽoto judíorãkare rẽrĩriwi'i ĩᵽamaki Jairo wi'iakarãre etaeka. Torã eyatirã ikuᵽaka Jairote narĩka: —Mimako ᵽuᵽaririko'oko. “Yimakore mibayaᵽe”, wãrõrimajire merĩa'si mae,— kire narĩka.
24479	MRK 6:3	Suᵽabatirã ikuᵽaka narĩka aᵽea: —María maki, õ'õrã yaᵽua yi'yerimaji kime. Suᵽabatirã Santiago, José, Judas, Simónᵽitiyika nama'miji kimema. Iki kima simamaka kibe'erõ'õkarã rõmijãoka õ'õrã makaja imarã,— torã imaekarãte ãrĩka. I'suᵽaka simamaka “Yija uᵽakaja imaki imarĩ imatiyabeyuka kime”, ãrĩwa'ri kire na'mitiriᵽẽariyaᵽaberika.
24487	MRK 6:11	Mija eyarijarirãka wejerakakaja mijare e'etoriberiwa'ri, Tuᵽarãrika ã'mitiriᵽẽarika nayaᵽabesarãkareka, jãjiaᵽi nare jaika ka'wisijũabekaja nare mija ja'atabe. Toᵽi a'rirãka ᵽoto, ikuᵽaka mija baabe: Mija ũ'ᵽuko'arã ka'ia uyua eika mija ᵽajeᵽatebe “Yijare mija ã'mitiriᵽẽabeyua simamaka, Tuᵽarãte mijare ba'iaja mijare baarãñu”,— ãrĩwa'ri kika wãrũekarãte kẽrĩka.
24525	MRK 6:49	Okoᵽemaᵽi kituᵽakã'ã ĩatirã, jimarĩa nakasereka, “Ᵽo'imaja oᵽirekoa sime je'e”, ãrĩᵽuᵽajoawa'ri. I'suᵽaka nimaeka jẽrãko'atirã, ikuᵽaka nare kẽrĩka: —Rikitubaka mija jaᵽe, kĩkibekaja. Yi'iji ñime,— kẽrĩka.
24538	MRK 7:6	Sã'mitiritirã ikuᵽaka Jesúre nare ãrĩka: —“Tuᵽarãte yaᵽaika uᵽakaja jia baairã yija ime”, ãrĩriᵽotojo mija ᵽuᵽajoaika uᵽakamarĩa mija ime. I'suᵽaka mija imakaka ᵽuᵽajoaweibaraka, Tuᵽarãro'si bojaĩjiokaro'si Isaías imaekakite o'oeka: “Ikuᵽaka ika ᵽo'imajareka Tuᵽarãte ãñu: ‘Yire jiyiᵽuᵽaka õñurã uᵽaka najaiko'omakaja, naᵽuᵽarõ'õᵽi yire jiyiᵽuᵽayeebeyurã nime.
24543	MRK 7:11	Mija ᵽuri “Mañekiarãte ikuᵽaka mare wãrõeka”, ãrĩwa'ri sayi'yurã imarĩ, ikuᵽakakakaᵽi jã'merijayurã: “Yiᵽakire, yiᵽakoreoka jeyobaaberijĩki yi'i. Ritaja yirikaika Tuᵽarãro'si oyiaja ima. Iki ĩ'rĩkateje saᵽi yijeyobaarãñu”, ãñurãteje, “Jia nabaayu”, mija ãñu.
24550	MRK 7:18	I'suᵽaka naᵽakã'ã ikuᵽaka nare kẽrĩka: —¿Yiwãrõko'a jia mija ã'mitiriwãrũberiko'o bai je'e mijaro'sioka? “Ᵽo'imajare ba'aikamarĩa ba'iaja nare baarũjeika Tuᵽarã ñakoareka”, ñarĩko'ojĩkaja ¿mija õrĩwãrũberiko'o bai je'e?
24553	MRK 7:21	I'suᵽaka imarã imarĩ, ba'iaja ᵽuᵽajoairã najayu. Suᵽabatirã “Yirũmumarĩko iko, yitĩmimarĩka ĩ'ĩ”, ãrĩrimarĩaja ba'iaja naka nabaawã'imarĩrijayu. Suᵽabatirã karee'erimaja, jããrimaja, rõmikirã imariᵽotojo aᵽerã rõmijãka ba'iaja baarijayurã, rõmijã tĩmiairã imakoᵽeirãoka i'suᵽakaja baarijayurã naro'si.
24558	MRK 7:26	Sirofeniciaka'iakako, judíotatamarĩko koimaeka. Toᵽi mae ikuᵽaka kire kõrĩka: —Yire mijeyobaabe. Yimako Satanárika ima ña'rĩjãikako koime. I'suᵽaka simamaka koᵽuᵽakareka simakoᵽeika miᵽoatarika yiyaᵽayu mae,— kire kõrĩka.
24586	MRK 8:17	I'suᵽaka najaika Jesúre õrĩka. Sõrĩtirã ikuᵽaka nare kẽrĩka: —¿Dako baaerã, “Ᵽan imabeyuakaka”, mija jaiyu? ¿Yire õrĩbeyukajirã mija ime ruku bai je'e? I'suᵽakajaoka, ¿ᵽuᵽajoarika õrĩᵽũaberitiyairãja mija ime bai?
24592	MRK 8:23	I'suᵽaka naᵽakã'ã Jesúre kire tĩtiwa'rika weje a'riwa'ri ᵽañakarã. Torã kire e'eeyatirã, rijo'kakaᵽi kiñakoa wi'etirã, kiᵽitaka kire kija'aᵽeaeka. Suᵽabatirã ikuᵽaka kire kẽrĩka: —¿Yaje miyoiyu?—
24596	MRK 8:27	I'sia be'erõ'õ Jesús kika wãrũrimajaᵽitiyika a'ririjarikõrĩ, Cesarea de Filiᵽo wãmeika wejekoyikurirã neyarijarika. Torã ma'aᵽi na'ririjarika ᵽoto, kika wãrũrimajare ikuᵽaka kijẽrĩaeka: —Yireka ᵽuᵽajoatirã, “¿Maki kime”, ᵽo'imajare yireka ãñu?— nare kẽrĩka.
24600	MRK 8:31	I'tojĩte ikuᵽaka Jesúre nare wãrõũ'mueka: —Yi'iji imaki Ᵽo'imaja Ma'mi. Bikija i'suᵽakaja yireka Tuᵽarãte ᵽuᵽajoatika simamaka, ba'itakaja jũarũkikaro'si ñime. I'suᵽaka simamaka kurarãka ĩᵽarimarã, Moiséte jã'meka wãrõrimaja, suᵽabatirã judíorãka ĩᵽarimarãte yire ĩariᵽe'yotirã yire najããrũjerãñu. Suᵽa yire nabaako'omakaja maekarakarĩmi be'erõ'õjo õñia yijariᵽe'rirãñu,— nare kẽrĩka.
24602	MRK 8:33	I'suᵽaka kẽᵽakã'ã, jorowa'ri kika wãrũrimajare Jesúre ĩaeka. I'suᵽaka nare ĩatirã ikuᵽaka Ᵽedrote kẽrĩka: —Yika wãrũrimaji mima simamaka, yibe'erõ'õrã imarũkika mime. I'suᵽaka simamaka, marãkã'ã baatirã yire jã'merimajimarĩka mime. Suᵽa imarĩ, Satanáre jaika uᵽakaja mijaiyu. Tuᵽarãte yaᵽaika uᵽaka ᵽuᵽajoarikoᵽakaja waᵽuju ᵽo'imajare yaᵽaika uᵽakaja ᵽuᵽajoaiki mime,— Ᵽedrote kẽrĩka.
24604	MRK 8:35	Ba'iaja jũabaraka reyarika yaᵽaberiwa'ri “Jesúre yaᵽaika uᵽakaja baabesarãki yi'i”, ãñuka õñia imajiᵽarika tõᵽobesarãki. Yire ã'mitiriᵽẽaiki imawa'ri, yirika bojariroka kibojaika ã'mitiriᵽe'yowa'ri najããrãki ᵽuri õñia imajiᵽarika tõᵽorãki.
24607	MRK 8:38	Ikuᵽaka sime ĩakõrĩ je'e: Maekaka ᵽo'imaja ba'iaja baarijayurã nima simamaka, Tuᵽarãte ja'atairã nime. Mia, i'suᵽaka imarãte ĩaika wãjitãji, yire yaᵽaberiwa'ri “Jesúrikimarĩka ñime, suᵽabatirã kiwãrõikaoka ã'mitiririyaᵽabeyuka ñime”, ãñurãte ᵽuri yiᵽe'rietarãñurĩmi i'suᵽakajaoka naka ñimarãñu yiro'sioka. I'suᵽaka naka ñimarãka simamaka “Yirirãmarĩrã mija ime”, nare ñarĩrãñu yiro'sioka. I'sia ᵽoto Ᵽo'imaja Ma'mi imarĩ, Yiᵽaki Tuᵽarãrika yaaboarikaᵽi yiᵽe'rietarãñu. Suᵽabatirãoka jiirã ángelrãka yika etarãñurã,— Jesúre ãrĩka.
24614	MRK 9:7	I'suᵽaka kimaeka ᵽoto oko ũmakaka uᵽaka ruira'atirã nare sarubu'ataeka. I'suᵽaka baatirã ikuᵽaka nare sajaika sawatoᵽekaᵽi: —Ĩ'ĩ, kime Yimaki. Yiwãtaitakiji kime. Suᵽa imarĩ jia kire mija ã'mitiriᵽẽabe,— sãrĩka.
24616	MRK 9:9	Ĩmimaᵽemarã nimaekarõ'õᵽi kika torã a'rikarãᵽitiyika Jesúre tu'ara'aeka ate. Natu'arijarika ᵽoto ikuᵽaka nare kẽrĩka: —Mija ĩako'a aᵽerãte mija boja'si. Yi'i, Ᵽo'imaja Ma'mire reyarãka simako'omakaja õñia yijariᵽe'rirãka be'erõ'õ aᵽerãte samija bojarãñu,— nare kẽrĩka.
24624	MRK 9:17	I'suᵽaka kẽᵽakã'ã, ikuᵽaka ĩ'rĩkate ᵽo'imaja watoᵽekaᵽi kire yi'rika: —Mia'mitiᵽe wãrõrimaji. Yimaki kiᵽuᵽakarã Satanárika ima kireka ña'rĩjãika imaki, suᵽabatirãoka okamarĩka kime. I'suᵽaka imaki kimamaka, miᵽõ'irã kire ye'era'ako'o.
24625	MRK 9:18	Ikuᵽaka kire sabaarijayu: Yimakire ba'iaja sabaaika rakakaja jãjia kire saña'atarijayu. I'suᵽaka kire sabaaika ᵽoto kirijeaᵽi jõᵽotakaja ᵽoririjayua. Suᵽabatirãoka kioᵽia kã'rĩᵽaatabaraka ritikaja kijiyirijayu. I'suᵽaka kimamaka “Yimaki ᵽuᵽakarã Satanárika ima ña'rĩjãikakite mija ᵽoatabe”, ñarĩkoᵽeko'o mika wãrũrimajare. Suᵽa ñarĩko'omakaja sanaᵽoatawãrũberiko'o,— kire kẽrĩka.
24626	MRK 9:19	I'suᵽaka kẽᵽakã'ã ã'mitiritirã, ikuᵽaka Jesúre ãrĩka ᵽo'imajare: —Yika ñoaka yibaarijayua ĩarijayurã imariᵽotojo, “¿Yaje rita Tuᵽarãrikaᵽi yijare kijeyobaatiyajĩñu ruku?”, ãñurã mija ime bai je'e ruᵽu. I'suᵽaka imarã imarĩ, yire mija ã'mitiriᵽẽaokaro'si ¿no'ojĩrã takaja mijare yiwãrõrãñu je'e? Mae, yiᵽõ'irã me'rĩre mija e'era'abe,— nare kẽrĩka.
24630	MRK 9:23	I'suᵽaka kẽᵽakã'ã ã'mitiriwa'ri, ikuᵽaka kire kẽrĩka: —¿Dako baaerã, “Jiewãrũiki mimaye'e”, yire meñu je'e? Yire ã'mitiriᵽẽaiki mimarãkareka, “Dakoa ka'wisika imabeyua miro'si”, yire merĩrãñu,— kire kẽrĩka.
24631	MRK 9:24	I'suᵽaka kẽᵽakã'ã ã'mitiritirã, ikuᵽaka kiᵽakire ãrĩka: —“Yimakire kijiejĩñu je'e aᵽeyari”, ãrĩwa'ri mire ña'mitiriᵽẽayu. Suᵽa imarĩ jiibaji mire ña'mitiriᵽẽaokaro'si yire mijeyobaabe,— akasererikaᵽi kire kẽrĩka.
24642	MRK 9:35	Kire nayi'ribeᵽakã'ã, yuruᵽatirã kika wãrũrimajare kiakaeka. —Ĩ'rĩkate imatiyaiki imariyaᵽarãka, “Yiᵽemawa'ribaji imarã aᵽerã”, ãrĩwa'ri dako okamirãmarĩaja ritaja ᵽo'imajaro'si ba'irabeĩjirimaji kimarãñu,— nare kẽrĩka.
24648	MRK 9:41	Rita mijare yibojayu. Yirirã mija imamaka ĩawa'ri mijare jeyobaaikika jia jĩjimaka Tuᵽarãte imarãñu. Okoa kũᵽajĩ kisĩarãka ãrĩwa'ri ᵽariji “Jiika kime”, Tuᵽarãte kireka ãrĩrãñu. I'suᵽaka kibaaika waᵽa jia Tuᵽarãte kire jeyobaarãñu,— nare kẽrĩka.
24657	MRK 9:50	Mija ĩabe. Ba'arika yukiraika simamaka jia sajayu. I'suᵽaka simako'omakaja okaka sima sawayu ᵽoto ᵽuri, marãkã'ã baatirãoka okaka samabaawãrũbeyu ate. I'suᵽaka simamaka sataarikaja sime i'tojĩrã. Yukira ᵽuᵽajoatirã, yukira majããmaka jia maba'arika jayu uᵽaka jia mija baabu'aikaᵽi ãrĩwa'ri jiibaji imarã mija jarirãñu. Suᵽa imarĩ Tuᵽarãte yaᵽaika uᵽakaja baarija'atabekaja mija imarijaᵽe dakoa okamirãmarĩaja mija imaokaro'si,— nare kẽrĩka.
24671	MRK 10:14	I'suᵽaka naᵽakã'ã ã'mitiritirã Jesúre boebarika. I'suᵽaka imawa'ri kika wãrũrimajare ikuᵽaka kibojaeka: —Yiᵽõ'irã me'rãka etarika mija jãjibaa'si. Jiiᵽuᵽarãte jia ã'mitiriᵽẽairã nime me'rãka. Nimauᵽaka yire ã'mitiriᵽẽairãte jia Tuᵽarãte imaruᵽutarãñu.
24685	MRK 10:28	Suᵽa kẽᵽakã'ã, ikuᵽaka Ᵽedrote kire yi'rika: —Jia mia'mitiᵽe. Yija ba'irĩjia ja'ataraᵽarã imarĩ, mika yija imarijayu,— kire kẽrĩka.
24686	MRK 10:29	Toᵽi ikuᵽaka kire kiyi'rika: —Rita mijare yibojayu. Aᵽerãte Tuᵽarãrika bojarĩ a'yurã, narĩrãre ja'atawa'rirãñurã. Nabe'erõ'õkarã, naᵽaki, naᵽako, namakarã, nawi'ia suᵽabatirã narioaoka naja'atawa'ririjarirãñu, yirika bojariroka bojarĩ na'ririjarirãka ᵽoto. Yirirã imarĩ yirika bojaokaro'si narĩrãre ja'atawa'yurãte, jia Tuᵽarãte baarãñu. Maekaka ritaja rikabaraka nima rĩkimabaji Tuᵽarãte nare ĩjirãñu. Wi'ia, rioa, nabe'erõ'õkarã, naᵽakoarã suᵽabatirã rĩkimarãja makarãritiirã nimaerã Tuᵽarãte nare ja'atarãñu. I'suᵽaka simako'omakaja yire na'mitiriᵽẽaika simamaka ba'iaja aᵽerãte nare baarãñu. I'suᵽaka naro'si simarãka simako'omakaja õñia imajiᵽarika Tuᵽarãte nare ja'atarãñu.
24695	MRK 10:38	I'suᵽaka naᵽakã'ã, ikuᵽaka nare kẽrĩka: —Yire mija jẽñekoᵽeikakaka jia õrĩwãrũbeyurã mija ime. Ba'iaja ᵽo'imajare yire jũarũjerãñu. Yijũarãka uᵽakaja jũaokaro'si ¿yaje mija rakajeᵽããwãrũjĩñu je'e mijaro'sioka?— nare kẽrĩka.
24697	MRK 10:40	I'suᵽaka simako'omakaja mija yaᵽaika uᵽaka mijare ñimarũjewãrũbeyu. Ritaᵽẽ'rõto, kãkoᵽẽ'rõtorã yika ruᵽarũkirãte Yiᵽaki Tuᵽarãte wã'marãñu,— nare kẽrĩka.
24700	MRK 10:43	Mija ᵽuri, nuᵽaka imabekaja. Yirirã imarãro'si ikuᵽaka sime: Mija watoᵽekarã ĩᵽi imariyaᵽaiki, “Ikuᵽaka ᵽo'imajare yaᵽayu”, ãrĩwa'ri nayaᵽaika uᵽakaja aᵽerãte jia kibaajĩkareka jia sime.
24702	MRK 10:45	I'suᵽaka simamaka, Ᵽo'imaja Ma'mi ñimako'omakaja “Yiro'si ᵽo'imajare ba'irabeĩjirũ”, ãrĩwa'rimarĩa õ'õrã yi'taeka. I'suᵽaka imabekaja ᵽo'imajare jeyobaarimaji imaokaro'si õ'õrã yi'taeka. Suᵽa imarĩ ba'iaja nabaaika waᵽa naro'si reyarĩ õ'õrã yi'taeka,— nare kẽrĩka.
24705	MRK 10:48	I'suᵽaka kiakaseremaka ã'mitiriwa'ri, rĩkimarãja ᵽo'imajare kire waᵽeka “Miakaserea'si”, ãᵽaraka. I'suᵽaka narĩkoᵽeko'omakaja jãjibaji kiakasereka. —Mia'mitiᵽe David riᵽarãmi. Yire miwayuĩabe,— kire kẽrĩka.
24709	MRK 10:52	I'suᵽaka kẽᵽakã'ã, ikuᵽaka kire kiyi'rika: —Yire ã'mitiriᵽẽawa'ri “Jesúre yire jierãñu”, merĩᵽuᵽajoamaka, mire yijieyu mae,— kire kẽrĩka. I'suᵽaka kẽrĩka ᵽotojo ĩabeyukate yoiki jarika mae. Suᵽa imarĩ, —Miᵽe'ririyaᵽaye'e, miᵽe'ᵽe mae,— Jesúre kire ãrĩka. I'suᵽaka kẽrĩko'omakaja Jesús be'erõ'õ ĩabeyuka imakoᵽekakite a'rika.
24717	MRK 11:8	Rĩkimarãja ᵽo'imaja sayaᵽãia ᵽemakato e'etatirã ke'rika wãjitãji sanajitaᵽãᵽeka. “Yija ĩᵽamaki mime”, ãrĩwa'ri i'suᵽaka nabaaeka jiyiᵽuᵽaka kire õrĩwa'ri. Aᵽerã wejeriᵽũñua e'etirã ja'aᵽãᵽekarã ke'rika wãjitãji.
24722	MRK 11:13	Yoeᵽi higuera wãmeika õteriki ritajũkia õimaka kĩaeka. Jia ᵽũñuijũki sõimaka “Rĩkimakaja rikaika sime je'e”, kẽrĩᵽuᵽajoaeka. I'suᵽaka simako'omakaja sawã'tarã eyatirã saᵽũñutakaja simamaka kĩaeka. Rikamarĩa simaeka, sarikayu jẽ'rãmarĩa simaeka imarĩ.
24732	MRK 11:23	Rita mijare ñañu. Tuᵽarãte ã'mitiriᵽẽaiki imarĩ, “Ĩmimaka riakarã ka'raña'rĩrũ”, kẽñu uᵽakaja kiro'si sabaarãñu. I'suᵽaka “Tuᵽarãte yiro'si baabesarãñu je'e”, ãrĩᵽuᵽajoabekaja mija jẽñebe. “Yijẽñeika uᵽakaja kiyi'rirãñu”, ãrĩᵽuᵽajoabaraka kire mija jẽñebe. I'suᵽaka mija ᵽuᵽajoarãkareka mija yaᵽaika uᵽakaja simarãñu.
24733	MRK 11:24	Suᵽa imarĩ Tuᵽarãte jẽñetirã, “Yijẽñeika kiyi'ritiyayu”, mija ãrĩᵽuᵽajoabe mija ᵽuᵽakaᵽi. I'suᵽaka mija baarãkareka “Tuᵽarãte yi'rirãñu”, ãrĩwa'ri mijare yibojayu.
24738	MRK 11:29	I'suᵽaka naᵽakã'ã, ikuᵽaka nare kiyi'rika: —Yi'ioka ĩ'rãba'ikaka mijare jẽrĩariyaᵽaiki. Yire mija yi'ᵽakã'ã ã'mitiritirã, yire jã'meiki wãmea mijare yibojarãñu. Ikuᵽaka mijare yijẽrĩariyaᵽayu:
24739	MRK 11:30	¿Juanre ᵽo'imajare ruᵽuko'a jũjeokaro'si maki kire jã'mekaki? ¿Tuᵽarã kire jã'mekakikã'ã? ¿Ᵽo'imajaja kire jã'mekarã bai? Yire mija yi'ᵽe,— nare kẽrĩka.
24743	MRK 12:1	Bojawãrõrikaᵽi ikuᵽaka ᵽo'imajare kiwãrõũ'mueka ate. —Ĩakõrĩ je'e: Ĩ'rĩka iyarioa õterimajire imaeka. Sõteweatirã sakiwaeta'teka. Suᵽabatirã iyaka mukerũkia kibaaeka iyaokoa e'eokaro'si. I'suᵽaka baaweatirã ĩmiᵽañakarã wi'ia kibaaeka sĩarĩᵽaraka nimarũkirõ'õ. I'suᵽaka baaweatirã aᵽerãte ikuᵽaka kẽrĩka: “Yirioa mija tuerãkareka iyaka mija e'erãkakaka mijare ñijirãñu.” Suᵽabatirã turitaᵽarĩ nare ke'ritaᵽaeka mae.
24748	MRK 12:6	Suᵽa imarĩ kimaki ĩ'rĩkaja jariwa'rikaki mae. Jimarĩa kiwãtaki kimaeka. “Yimakire ᵽuri ‘Rioba'iᵽi maki kime’, ãrĩwa'ri kire nayi'rirãñu je'e”, kẽrĩᵽuᵽajoaeka. I'suᵽaka ᵽuᵽajoawa'ri kimakire ᵽiyia kiᵽũataeka mae.
24756	MRK 12:14	Kiᵽõ'irã eyatirã ikuᵽaka narĩka: —Mia'mitiᵽe wãrõrimaji. Rita oyiaja bojaiki mime. Ᵽo'imajare mire jaiyuyekoᵽeika dakoa jo'abeyua mire. Imatiyairã, imatiyabeyurãro'sioka kĩkibekaja Tuᵽarãrikakaka wãrõiki mime. Suᵽa imarĩ ikuᵽaka mire yija jẽrĩayu: ¿Yaje Romawejeakaki ĩᵽire jã'meika uᵽakaja imᵽuestos kire yija waᵽaĩjijĩñu ruku? Kire yija waᵽaĩjijĩkareka ¿Moisés imaekakite jã'meka ba'iaja baairã yija jarijĩñu bai?—
24768	MRK 12:26	Mae reyariᵽotojo õñia ᵽo'imajare jariᵽe'rirũkiakaka mijare yibojaerã baayu. ¿Moisés imaekakite o'oekakaka ĩakoribeyurã mija bai je'e? Yaᵽumakarãka jũ'rẽika watoᵽekaᵽi Tuᵽarãte ikuᵽaka ãrĩka Moisés imaekakite: “Mija ñeki Abraham imaekaki jia yire baarijayuka. I'suᵽakajaoka Isaac suᵽabatirã Jacob imaekarã jia yire baarijayurã”, Tuᵽarãte kire ãrĩka.
24776	MRK 12:34	Jia kiyi'ᵽakã'ã ã'mitiritirã, ikuᵽaka Jesúre kire ãrĩka: —Yire meñua ña'mitiyuareka, “Tuᵽarã, miyaᵽaika uᵽakatakaja yibaarãñu”, ãrĩwãrũrũkika mime. Kirikitaki mimatiyarika kũᵽajĩji mire jariwa'yua je'e,— kire kẽrĩka. I'suᵽaka Jesúre ãᵽakã'ã ã'mitiritirã, ni'i ĩ'rĩkaoka kire jẽrĩaberikaki mae, “Mare tẽrĩwa'ribaji õñuka kime”, ãrĩᵽuᵽajoawa'ri.
24777	MRK 12:35	Tuᵽarãte jiyiᵽuᵽaka õrĩriwi'iarã wãrõbaraka kimaekarõ'õᵽi ikuᵽaka ᵽo'imajare kẽrĩka: —“Jã'merũkika Tuᵽarãte wã'maekaki David imaekaki riᵽarãmi kimarãñu”, nañu Moiséte jã'meka wãrõrimaja. ¿Yaje rita nañu ruku jee? ¿Yaje kiriᵽarãmitakioka kimarãñu je'e mijareka?
24795	MRK 13:9	Rakajekaja mija imabe. Mijare ñi'atirã ĩᵽarimarã ᵽõ'irã mijare ne'ewa'rirãñu. Suᵽabatirã rẽrĩriwi'itõsiarã mijare naᵽajeriwã'imarĩrãñu. Yire ã'mitiriᵽẽairã mija imamaka, ĩᵽarimarã wãjitãji mijare narĩkamarirũjerãñu. Na'mitirirãka wãjitãji yirika nare bojabaraka, “Jesúre ã'mitiriᵽẽairã yija ime”, mija ãrĩrãñu.
24798	MRK 13:12	Ate nare kẽrĩka: —Yire yi'yurãte ikuᵽaka nabaarãñu. Ĩ'rĩka makarã imariᵽotojo yire yi'riᵽarea ĩ'rĩkate nañi'arũjerãñu kire najããokaro'si. Suᵽabatirã yire yi'yurã nimamaka naᵽakiji kimakarãte jããrũjerãki. I'suᵽakajaoka yire yi'yurãte ã'mijĩawa'ri naᵽakiarã majamarã jaritirã namakarãja nare jããrũjerãñurã.
24799	MRK 13:13	Yire ã'mitiriᵽẽairã mija imamaka ĩawa'ri, ritaja ᵽo'imajare mijare ã'mijĩarãñu. I'suᵽaka simako'omakaja yire yi'ririja'atabeyurãte takaja ba'iaja imarika tiyibeyurõ'õrã a'rirũkirã nimakoᵽeikareka Tuᵽarãte nare wayuĩarãñu.
24800	MRK 13:14	Tuᵽarãte bojaĩjirimaji imaekakite o'oeka uᵽakaja “Ĩ'rãrĩmi Tuᵽarãte jiyiᵽuᵽaka õrĩriwi'iarã ĩ'rĩka ba'iaja baarimaji kimarũkimatorãja kimarãka mija ĩarãñu.” (Yi'i Marcos ika ᵽaᵽera yo'oika ĩarãñurã, jia samija õrĩwãrũbe). Tuᵽarãte yaᵽaberitiyaika kibaarãka ᵽoto Tuᵽarãte jiyiᵽuᵽaka õrĩriwi'ia ba'iaja kijarirũjerãñu. I'suᵽaka simarãka ĩawa'ri, ñojimarĩji Judea ka'iarã imarãte ᵽusiarã ru'rimirĩrãkareka jia naro'si simarãñu.
24808	MRK 13:22	Rĩkimarãja ᵽakirimajare eyarãñu. Ĩ'rãrimarã “Yi'i imaki Jã'merũkika Tuᵽarãte wã'maekaki”, ãrĩrãñurã. Aᵽerã imarãñurã “Yi'i imaki Tuᵽarãro'si bojaĩjirimaji”, ãñurã. Suᵽabatirã ᵽo'imajare ᵽakiokaro'si niakoribeyua nare baabearãñurã. Tuᵽarãte wã'maekarã ᵽariji nare ã'mitiriᵽẽarika yaᵽawa'ri, i'suᵽaka nabaakoᵽerãñu.
24816	MRK 13:30	Rita sime ika mijare yibojaika. Yibojaika uᵽakaja simarãka ᵽoto ĩ'rãrimarã maekaka imarãte õñia imarãñu ruᵽu.
24818	MRK 13:32	Maki õrĩbeyuka yetarũkirĩmikaka. Mabo'ikakurirã imarã ángelrãkaoka õrĩbeyurã. Yi'i, Tuᵽarã Maki imariᵽotojo ñorĩbeyuoka yi'i. Maᵽaki Tuᵽarã ĩ'rĩkaja õñuka yetarũkirĩmikaka.
24820	MRK 13:34	Jia mija ã'mitiᵽe, ika bojawãrõrikaᵽi mijare yibojaerã baaika: Ĩ'rĩka wi'iba'iᵽi imaekaki. Turitaᵽarĩ ke'rika ᵽoto, kiro'si ba'irabeĩjirimajare wi'ia kĩarĩrĩrũjeka. Ke'rirã baaeka ruᵽu “Ika mija ba'iraberika imarãka”, nare kẽrĩka. Koᵽereka tuerimaji “Yire ta'abaraka, õ'õrãja wi'ia ĩarĩᵽaraka mimabe”, kire kẽrĩka.
24830	MRK 14:7	Mija watoᵽekarã imajiᵽarũkirã nime wayuoka baairã. Suᵽa imarĩ mija yaᵽarãka ᵽotojo nare mija jeyobaarijarijĩñu. Yi'i ᵽuri mijaka imajiᵽabesarãki.
24831	MRK 14:8	Iko ᵽuri koᵽuᵽaka kore jiyuika uᵽakaja jia yire baaiko. Yireyarũki ruᵽu iyebaka jia jiijĩsia yire koyo'yeyu. Yire nayayerũkia ᵽuᵽajoaweiko uᵽaka i'suᵽaka yire kobaayu.
24837	MRK 14:14	Kibe'erõ'õ a'ritirã, wi'iarã kikãkarãñurõ'õ ĩatirã, ikuᵽaka ãᵽaraka saba'iᵽite mija jẽrĩabe: “Yijare wãrõrimaji ikuᵽaka ãrĩko'oka: ‘¿No'orã sime yika wãrũrimajaka, Ᵽascua baya ᵽoto ba'arũkia nabaaweirũkirõ'õ?’, kẽrĩko'o”, mija ãᵽe.
24842	MRK 14:19	I'suᵽaka kẽᵽakã'ã ã'mitiritirã, ba'iaja naᵽuᵽarika. Toᵽi mae nimarakamakiji ikuᵽaka kire ãᵽaraka najẽrĩaũ'mueka: —¿Yi'imarĩka i'suᵽaka baarãki ruku?— ãᵽaraka kire najẽrĩaeka.
24844	MRK 14:21	Tuᵽarã majaroᵽũñurã sabojaika uᵽakaja simaerã baayu yiro'si. Ᵽo'imaja Ma'mi ñime. Yire ñi'atirã ᵽo'imajare yire jããrãñu. “Aᵽerãte kire ñi'arũ”, ãrĩwa'ri yire bojajããrãki ᵽuri, jimarĩa ba'iaja jũarãki. I'suᵽaka simamaka imaberiri kimakoᵽeka,— nare kẽrĩka.
24848	MRK 14:25	Rita mijare ñañu mae, Tuᵽarãte yire jã'merũjerũkia seyabeyukaji iyaokoa mijaka ukuokaro'simarĩa ñime. Yijã'meũ'murãñurĩmi seyarãka ᵽoto ᵽuri, aᵽeuᵽaka, mamaka iyaokoa yukurãñu mae,— nare kẽrĩka.
24850	MRK 14:27	Torã na'rika ᵽoto ikuᵽaka nare kẽrĩka: —Yire ã'mitiriᵽẽairã imariᵽotojo yire mija ja'atarãñu. Suᵽa imarĩ yire ja'atawa'ri rakakaja mija ᵽibiᵽaterãñu. Tuᵽarã majaroᵽũñurã ãñu uᵽakaja simarãñu. Ã'mitirikõrĩ je'e: “Oveja ĩarĩrĩrimajire yijããrãñu. I'suᵽaka yibaamaka kioveja ru'riᵽatarãka”, ãrĩwa'ri sabojayu.
24852	MRK 14:29	I'suᵽaka kẽᵽakã'ã ã'mitiritirã, ikuᵽaka Ᵽedrote kire ãrĩka: —Aᵽerã ᵽuri nimarakamakiji mire ja'atarãñurã je'e. Yi'i ᵽuri mire ja'atabesarãki,— kire kẽrĩka.
24857	MRK 14:34	I'suᵽaka imawa'ri ikuᵽaka nare kẽrĩka: —Yiᵽuᵽakaᵽi yiwayuᵽi'ritiyayu “Reyatiyaerã yibaayu”, ãñurõ'õjĩrã. Õ'õrã mija tuibe ruᵽu. Kãᵽekaja yire mija ta'abe,— nare kẽrĩka.
24868	MRK 14:45	I'suᵽaka nare kẽrĩweaeka be'erõ'õ Jesús ᵽõ'irã eyatirã ikuᵽaka kire kẽrĩka: —¿Yaje mime wãrõrimaji?— I'suᵽaka kire ãrĩtirã kire kiu'sueka.
24872	MRK 14:49	Ĩ'rãrĩmi jariwa'ririmarĩaja mija watoᵽekarã Tuᵽarãte jiyiᵽuᵽaka õrĩriwi'iareka mijare wãrõbaraka ñimaroyi. Torã ñimarijaraᵽaka ᵽoto yire ñi'arĩ mija etaberaᵽe ruᵽu. Yire mija ñi'aika, Tuᵽarã majaroᵽũñurã sabojaika uᵽakaja sime yiro'si,— Jesúre nare ãrĩka.
24904	MRK 15:9	I'suᵽaka kire naᵽakã'ã ikuᵽaka nare kẽrĩka: —¿Makire yiᵽoatarika mija yaᵽayu? ¿Yaje judíotatarã ĩᵽamakire yiᵽoatarika mija yaᵽayu je'e?— nare kẽrĩka.
24908	MRK 15:13	I'suᵽaka kẽᵽakã'ã ã'mitiritirã, akasererikaᵽi, —¡Yaᵽua tetaekarã kire miᵽatakĩarũjeᵽabe!— kire narĩka.
24909	MRK 15:14	I'suᵽaka narĩko'omakaja, —¿Dakoa ba'iaja kibaaeka je'e?— nare kẽrĩka. I'suᵽaka kẽᵽakã'ã, jãjibaji nakasereka ate, —¡Yaᵽua tetaekarã kire miᵽatakĩarũjebe!— narĩka.