23216	MAT 1:3	Jaxa Judá, Tamar sbiil ja xcheumi. Ay chab yuntiquil ja yenlei, ja juni Fares sbiil, jaxa yijtz'ini, Zara. Jaxa Faresi, ja' yunin ja Esrom, jaxa Esromi, ja' yunin ja Aram.
23218	MAT 1:5	Jaxa Salmoni, Rahab sbiil ja xcheumi, jaxa yunini, Booz sbiil. Jaxa xcheum ja Boozi, Rut sbiil, jaxa yunini, Obed sbiil. Jaxa Obedi, ja' yunin ja Isaí.
23221	MAT 1:8	Jaxa Asai, ja' yunin ja Josafat, jaxa Josafati, ja' yunin ja Joram, jaxa Jorami, ja' yunin ja Uzías.
23222	MAT 1:9	Jaxa Uziasi, ja' yunin ja Jotam, jaxa Jotami, ja' yunin ja Acaz, jaxa Acazi, ja' yunin ja Ezequías.
23223	MAT 1:10	Jaxa Ezequiasi, ja' yunin ja Manasés, jaxa Manasesi, ja' yunin ja Amón, jaxa Amoni, ja' yunin ja Josías.
23224	MAT 1:11	Jaxa Josiasi, ja' yunin ja Jeconías soc ay otro mas ja yermano jumasa ja Jeconiasi. Ja jun c'ole jahui, ti ni aye ja yora jac ch'ac iijuque och mozoil ja ba Babilonia spetzanil ja israeleño jumasa.
23226	MAT 1:13	Jaxa Zorobabeli, ja' yunin ja Abiud, jaxa Abiudi, ja' yunin ja Eliaquim, jaxa Eliaquimi, ja' yunin ja Azor.
23227	MAT 1:14	Jaxa Azori, ja' yunin ja Sadoc, jaxa Sadoqui, ja' yunin ja Aquim, jaxa Aquimi, ja' yunin ja Eliud.
23228	MAT 1:15	Jaxa Eliudi, ja' yunin ja Eleazar, jaxa Eleazari, ja' yunin ja Matán, jaxa Matani, ja' yunin ja Jacob.
23229	MAT 1:16	Jaxa Jacobi, ja' yunin ja José, jaxa Josei, ja' xcheum ja María, ja' ni ja snan ja Jesús ja ma' yena ni ja Cristoi, ja ma' tzaubal yuj ja Diosi.
23230	MAT 1:17	Jitzan tiempo ec' ja yora mi tox manxi ja Cristo. Desde manxi ja Abrahami, ec' catorce lame cristiano, ti to manxi ja rey Davidi. Ti cho ec' otro catorce lame cristiano, ti to iijiye fuerza ja ba Babilonia ja israeleño jumasa. Ti cho ec' otro catorce lame cristiano, ti to manxi ja Cristo.
23234	MAT 1:21	Oj sman jun yal alatz, pero querem. Jaxa hueni oj hua sbiiluc Jesús porque yena ni ja ma' mero oj scolta spetzanil ja cristiano soc ja jastal huas slea ja smulei, xchi ja angeli.
23236	MAT 1:23	Q'uelahuile, jun soltera oj ni tucbuca. Oj sman jun yal alatz, querem nia. Oj bi aajuc sbiiluc Emanuel. Jach ni yala ja aluman‑Diosi. Jaxa biilal jau Emanuel, ay ni sbeja ‑ mi ni cualquiera biilaluc. Ja' ni bi huax yala que ti ni bi ay jmoctic ja Diosi.
23240	MAT 2:2	Ti sobohue yabalila: ―Ala cabticon, ¿baya sbejlal ja snaj ja sreyil ja israeleño jumasa, ja yal ch'in queremi? Ja ba lado huax el q'uen ja c'ac'u ja ba jlugarticoni, ti quilaticon ja sc'anali, jayuj jacticon ba oj caaticon yi ja smajtani porque mi cualquiera alatzuc, xchi ja matic jel vivo.
23241	MAT 2:3	Jaxa rey Herodesi, cuando ch'ac yab ja loil it que ti xa ay otro sreyil ja israeleño jumasa, jel jom juntiro ja s'olomi soc jach ni spetzanil ja suinquil ja Jerusaleni.
23242	MAT 2:4	Ti stzomo sbaj spetzanil ja nihuac spagre ja israeleño jumasa soc ja ma' huas sea ja smandar ja Moisesi. Jaxa rey Herodesi, ti sobo leca: ―Alahuic cabi, ¿ba bi oj manxuc ja Cristoi? xchi ja reyi.
23243	MAT 2:5	―Ti ba Belén, como jach ni stz'ijbunej ja aluman‑Diosi. Ata huabil ja jas huax yala ja suun tac:
23244	MAT 2:6	Q'uelahuilex ja huenlex ja janec' ti ayex ba Belén sbaj lugar Judá, mi lom xa hualahuex ta jel ch'in ja hua chonabilexi, jaxa ba otro chonab ja Judá, mas jel tzatz ja mandari. Porque ja ba hua chonabilexi oj to ni ajyuc june ja ma' jel ni tzatz oj ajyuqui, jaxa yeni, oj ni stalna ec' ja quisraeleño jumasa, xchi ja Diosi. Jach ni tz'ijbanubal ja ba suun ja aluman‑Dios, xchi ja spagreil ja israeleño jumasa soc ja ma' huas seahue ja smandar ja Moisesi.
23247	MAT 2:9	Cuando yabye ja jas yala ja reyi, ti huajyea. Iday, huaj to yile, ti ni cho yilahue ja c'anali, pero ti ni mismo ja ba yilahue ja ba lugar jau ba lado ja ba huax el q'uen ja c'ac'u. Ti sate huan xta huajel ja c'anali, pero toj ni huaj ja ba lugar jau ja ba manxi ja yal querem Jesusi. Ti ni c'ot tec'ana ja ba mero ay ja yal alatzi.
23249	MAT 2:11	Ti ochye ja ba yoj naitzi. Yilahue ja yal queremi soc ja snani, ja' ni ja María. Ti cooye mec'ana. Samahue ja scopreei. Ti yaahue yi ja smajtan ja yal querem Jesusi. Yaahue yi oro soc pom soc jun perpume, mirra sbiil yujile.
23250	MAT 2:12	Ja mas tzaani, ja huinique jumasa jahui ti suaychinea. Ja ba suayichei alji yabye yuj ja Diosi que mi xa oj to ec'uque ja ba snaj ja rey Herodesi. Jayuj sc'ulane pensar que pilan xa bej oj yie ja cumxiye ja ba slugarei.
23251	MAT 2:13	Cuando elye ja ba Belén ja huinique jahui, ti cho suaychin ja José. Sea sbaj yi jun yangel ja Cajualtiqui. Yala: ―José, nutza baj, q'uean. Iaj huego ja alatzi soc ja snani. Caaxic. Ti oj huajanic ba Egipto. Ti ni oj ajyanic ja tihua masan to oj cho cala huab otro vuelta porque ja rey Herodesi huas sc'ana oj slee ja yal queremi ba oj xch'ay snaajel, xchi ja angeli.
23254	MAT 2:16	Cuando jac sc'ujol ja rey Herodesi que mi c'uaji yabal yuj ja huinique jau jel vivoei, jel juntiro tajqui. Ti yala mas lec oj ch'ay snaajel spetzanil ja yal queremtic ja janec' tey ba Belén soc ja ba yal lugar ja ba mojan yioj sbaji. Como sc'ana ta lec sc'ujole ja matic jel vivo jas mero ora yilahue ja c'anali, jayuj yala oj ch'ac chamuc spetzanil ja ma' yioj chab jabili soc ja ma' mi to ni staa chab jabili.
23256	MAT 2:18	Xuooljiye xta oq'uel ja ba lugar Ramai. Xch'eeljiye xta oq'uel. Q'ue sni sc'ujole. Spetzanil ja nanal jumasa ja ba Israeli, jel huax ocye juntiro yuj ja yuntiquilei, mi ni huas sc'ana ay jas oj aljuc yabye ba oj cujlajuc ja sc'ujolei, como ch'ac ni ch'ay snaajel ja yal yuntiquilei, xchi ja ba slibro ja Jeremiasi.
23261	MAT 2:23	Jayuj ti huajye ba Galilea. Ti ajyiye ba jun chonab sbiil Nazaret. Jach ni c'ot smeranil ja jas yala ja aluman‑Dios ja najatei, que oj ni aljuc sbaj ja Jesús que nazareño nia.
23262	MAT 3:1	Ec' jitzan jabil y ja Juan it ja ma' huax yaa bautismo ti huan sloiltajel ja yabal ja Diosi. Ti ajyi ba Judea pero ba jun ch'ayan lugar.
23264	MAT 3:3	Ja Juan jahui, yena ni ja ma' taaji ti' yuj ja aluman‑Dios Isaiasi. Jach ni yalunej can ja jastal iti: Oj to ajyuc jun ma' tzatz lec oj c'umanuc ja ba ch'ayan lugari: ―Ja jastal huaxa c'ulanex ja cuando huax jac ja ma' ay yateli, huaxa jamahuex ja sbej nihuan lec, jach huas sc'ana oj ajyuc ja hua c'ujolexi ja cuando huax jac ja Cajualtiqui. Jach bi oj chiuc ja huinic jahui. Y meran nia, ja jastal stz'ijba can ja aluman‑Diosi, jach ni yala ja Juana.
23265	MAT 3:4	Ja sc'u ja Juani, ja' ni c'ulubal soc ja stzotzil jun chante sbiil camello, jaxa cincho ja ba snalani, tz'uum nia. Ja suaeli, ja' ni ja yal chan sbiil chapulín. Puro yaal chab huax yuaj.
23266	MAT 3:5	Jaxa suinquil ja Jerusaleni, lom xta xnololjiye huax huajye soc ja Juani soc jach ni ja suinquil ja Judea soc ni spetzanil ja matic mojan ay ja ba nihuanja Jordani.
23267	MAT 3:6	Yaj ch'ac yab spetzanil ja jas yala ja Juani, ti suchi ja sc'ujolei, ti el stie ja smulei. Ja ba nihuanja Jordani, ti huaj aajuc yile ja' yuj ja Juani.
23268	MAT 3:7	Jach ni ja fariseo jumasa soc ja saduceo jumasa, cho huajye ja yenlei. Jach sbiile yuj ja sreligionei. Jitzan cho huajye ja yenlei. Huas sc'ana oj ni yie ja' ja yenle chomajquili. Pero ja Juani ti yalaa: ―Ja huenlexi, ja' amojex ja chante it huax elye ajnel ja cuando huax jac ja tziq'uinali. ¿Huan ma xa hualahuex ta oj elanic libre yuj ja huaxa pacahuex ajneli? ¡Majlayic, ti oja huilex ta tajnel ja scastigo ja Diosi!
23271	MAT 3:10	Ja yaani, ja Diosi lajan soc jastal jun huinic puesto xta ay soc ja yecheji ba oj ch'ac sc'utz el ja te' ba mi tzamaluc ja sati. Oj sip ja ba yoj c'ac'.
23273	MAT 3:12	Ja yeni huax jac ba oj ch'ac spil ja ba lec ja sat iximi soc ja ba somelali, soc oj smes el ja stz'ilelali. Ti xa oj snol can ja iximi ja ba snajtzili, jaxa spolvoili, ti xa oj sip ba yoj c'ac' ja ba mi ni nunca huax tupi, xchi ja Juan ja yora huan sloiltajel ja yabal ja Diosi.
23282	MAT 4:4	Ti yala ja Jesusi: ―Q'uelahuile, mi quechanuc ja huaelal huax yaa sac'anil ja cristiano, ja' ni spetzanil ja jas huax el ja ba sti ja Diosi. ¿Mi ma jach tz'ijbanubal ja ba yabal ja Dios ba? xchi ja Jesusi.
23283	MAT 4:5	Ja tzaan ja jahui, ja diablo ti yiaj och ja ba Jerusalén, ja' ni ja xchonabil ja Diosi. Ti huajye ja ba s'olom ja templo ja tihui.
23286	MAT 4:8	Otro vuelta cho iiji och yuj ja diablo ba jun huitz, ja ba chaan lec ja huitzi. Ch'ac jeejuc yi spetzanil ja lugar jumasa ba mundo. Xlijpi xta yila ja lugar jumasa.
23287	MAT 4:9	Ti yala ja diablo: ―Q'uelahuil, spetzanil ja lugar iti oj caa hui pero siquiera oj coan mec'an ja ba sti jsati, xchi ja diablo.
23288	MAT 4:10	―¡Elan ja ba jtz'eel Satanás! xchi ja Jesusi. Ja hua Huajual Diosi, yena ni oj coan mec'an ja ba sti sati. Ja yeni, ja' ni oja huaa c'ujola. Jach ni huax yala ja yabal ja Diosi, xchi ja Jesusi.
23290	MAT 4:12	Ja mas tzaani, ja Jesusi, cuando yab yabalil ja Juani, que ochel preso, ti cho cumxi ba Galilea.
23291	MAT 4:13	Ti ec' ja ba Nazareti, pero mi albi. Ti xa huaj culan ba Capernaum. Ja Capernaumi tey ba sti ja'. Mojan yioj sbaj soc ja lugar Zabuloni soc ja lugar Neftalí.
23293	MAT 4:15	Ja lugar Zabulón soc ja lugar Neftalí ti ni ay ja ba sti ja', ja ba otro lado ja nihuanja Jordani, sbaj ni Galileaa. Ja tihui, ti ni mero culan jitzan ja ma' mi judiouqui, ja cristiano ja matic q'uiq'uinal ayi.
23294	MAT 4:16	Pero yilahue ni ja nihuan luza. Jel ch'ayel ajyiye pero lijpi ni ja luz ja bayei. Jach ni tz'ijbanubal ja ba slibro ja Isaiasi.
23296	MAT 4:18	Jun c'ac'u ja Jesusi ti huan bejyel ec' ja ba sti ja' ba Galilea. Ti yila chab huinica. Yermano ni sbaje ja huinique jahui. Ja juni, Simón ‑ huax cho alji sbaj Pedro ‑ jaxa yijtz'ini, Andrés. Huane sipjel co ja yenubei ja ba yoj jai. Yamachaye nia.
23299	MAT 4:21	Cuando huane bejyeli, ti yilahue otro chahuane huiniquea, cho yermano ni sbajea. Jacobo ja banquilali, jaxa ijtz'inali, Juan. Ja' ni yuntiquil ja Zebedeo. Naca ti ni aye ja ba sbarco ja statei. Huane stz'acbajel ja yenubei. Ti sobo ja Jesús ta mi huas sc'ana oj huajuque soc ja yeni,
23301	MAT 4:23	Ja Jesusi c'atan xta ay eq'ue ja ba sutanal ja Galilea. Ti huan seejel ja ba yiglesia ja judio jumasa. Ja' ni huan sloiltajel ec' ja jastal jel tzamal cuando huas sc'ulan mandar ja Diosi. Spetzanil ja chamum jumasa, chican jas tiq'ue chamel yioje, huan nix ya tojbuca.
23302	MAT 4:24	Jaxa cristiano, ja' xta ni sloile ec' ja jas huan sc'ulajel ec' ja Jesusi, jayuj ch'ac yabye ba spetzanil ja lugar ba Siria. Jaxa tiempo jahui, iiji jan yi spetzanil ja ma' malo ayi. Tuctuquil ja chamel yiojei. Ay ma' huan ixtalajel lec yuj ja pucuji. Ay ni ma' huax tup yic' cho ay ma' tulido ay ja yoc sc'abi, pero yaa ni tojbuc spetzanilea.
23304	MAT 5:1	Ja Jesusi, cuando yila botz'an xta sbaj ja cristiano, ti xa huaj ba jun huitz. Ja tihui, ti och culana. Ja snebumani ti jacye soca.
23308	MAT 5:5	Jel lec huax ec' yujile ja matic mix c'umani porque ja yenlei, lajan soc tey ba sc'abe spetzanil ja jas ay ja ba luumi.
23315	MAT 5:12	Aahuic yi stz'acatal ja Diosi. Ajyanic gusto porque jel tzamal ja hua majtanex tey ba satq'uinali. Jach ni yiaje huocol ja aluman‑Dios ja najatei.
23316	MAT 5:13	Lec moc to jauc ja huenlexi, mi naben jastal oj huajuc ja mundo porque ja huenlexi, lajanex soc ja atz'ami. Porque q'uelahuil ja atz'ami. Mi c'a ayuc, mey yajbal ja huaelali. Pero huax cho cala huabyex, moc alajex ja atz'am it huax pooxi, mi xa nix maconi ja mas tzaani. Sbaj xa ni sipjela, anima ti xa huas sbatalaan ja cristiano.
23317	MAT 5:14	Jach ni, luzex ni ayex ja ba mundo. Q'uelahuil jun chonab tey ba scajanal ja huitzi. Chican lec. Mi ni huax nacxia.
23318	MAT 5:15	Ila jun lámpara. Cuando huan ajlel, mi ni sbejuc oj nujxuc soc jun cajón. ¿Mi ma tiuc huax aaji culan ja ba jun mesa ba? Ja jastal jahui, spetzanil ja matic tey ba yoj naitzi, huan nix yila q'uinala.
23319	MAT 5:16	Jachuc ja huenlexi, a yil q'uinal ja hua mojexi. Jea yi ja jas jel lec huaxa c'ulanexi. Jachuc, oj ni yaa yi stz'acatal ja hua Tatex tey ba satq'uinali.
23321	MAT 5:18	Meran huax cala, mi lomuc, mi ni jun palabra oj ch'ayuc ja smandar ja Diosi. Ja luumi soc ja satq'uinali oj ni ch'acuca, pero ja jas huax yala ja Diosi, oj ni c'ot smeranil spetzanila.
23324	MAT 5:21	Ja huabunejex ja jas alji yab ja ma' ec' pax ta huujilexi: ―Mi la milhuani. Oj c'a milhuanan, oj ni yaa hui castigo ja jueza, x'utjiye bi.
23325	MAT 5:22	Pero ja queni huax cala huabyex, ta ay c'a ma' coraja huax yila ja yermano, ay modo jastal oj c'ulajuc castigara. ―Lajan soc ja tz'iilel ja jau yen, huan c'ax yutaj ja yermano, ja ma' jach ni huax c'umani, ay modo jastal oj c'ulajuc castigar yuj ja juez mas nihuani. Jaxa ma' huax yal yab ja yermano: ―Ja hueni, lajana soc ja sat tz'ii, jach c'a huas sc'ulan, pues a yaa scuidado. Ay modo oj jecjuc ja ba yoj sc'ajc'al ja inpierno soc ja jastal huax c'umani.
23326	MAT 5:23	Ja hueni, ta huan c'ax huaj ahuaa yi ja smajtan ja Diosi, yutzil xa oja huaa yi cuando huax jac ac'ujol que ja hua huermano, ay scoraja amoc,
23328	MAT 5:25	Tojbes abajex. Ora to ja huego. Mi c'a, ja mas tzaani ja hua condra oj ni yaa endregal ja ba sti sat ja juezi, jaxa juezi, oj yaa ba sc'ab ja comandante, jaxa comandante oj xch'ica och preso.
23329	MAT 5:26	Huax cala, pero meran, ja ba yoj preso mi ni oj elana masan huax ch'ac atup spetzanil ja hua muli.
23332	MAT 5:29	Jayuj ta ja' c'a ja hua sat huax ya lee ja hua muli, mas lec, sutu jun lado. Mas lec ach'ay snaajel junuc ja hua sati que no que spetzanil ja hua cuerpo oj aajuc och ja ba inpierno.
23333	MAT 5:30	Ta ja c'a ja hua c'abi huax ya lee ja hua muli, pues mas lec a ch'ay snaajel junuc que no que spetzanil ja hua cuerpo oj aajuc och ja ba inpierno.
23339	MAT 5:36	―Anima huax c'utzji ja j'olomi, meran nia, la chiyex. Iday, mi sbejuc huaxa huala jachuqui. Pues Dios huas snaa ta oj eluc ja hua olomi. Mi jas huaxa naa ja hueni.
23344	MAT 5:41	Huan c'ax jac jun soldado, huan c'ax yala oja cuch spetzanil ja jas yioji ba jun lehua, pues cuchu yi chab lehua.
23349	MAT 5:46	Quechan c'a yaj huaxa huab ja ma' yaj huax yabya, ja jahui, mi huocoluc. Ja jahui, mi jas oj aajuc ahui. Hasta ja cristiano ja ma' huas stzomo ja contribucioni, jel coel huaxa huilahuex, pero ja yenlei, yaj huax yab ja yamigo jumasa.
23353	MAT 6:2	Cuando huaxa huaa hua limosna, mi t'ilan ma' oja hual yabi porque ta ay c'a ma' huaxa hual yabi, quechan huaxa lea ba oj toyjan. Pe jitzan ni lec ja ma' jach ni smodoe tac. Huax huajye ba yiglesia. Jaxa ba calle gana huas slea jun sbejyele yac xta ba oj toyjuque que jel huas sc'uan ja Diosi. Huan nix toyjiyea pero quechana, pero soc ja Diosi, mi jas ay.
23369	MAT 6:18	Jach c'a huaxa c'ulanex, mi oj naajuc ta huaxa como ja hua huaelexi. Quechan oj yil ja hua Tatex ja ma' huax yila spetzanil ja lugari, anima jun ch'ayan lugaruc. Ja yeni, oj ni yaa hua majtanex ba jel nihuana.
23371	MAT 6:20	Mas lec mi lom xa yajtayex. Ta mi c'a ja' huajel ja hua c'ujolex ja jas ay ba mundo, ja ba satq'uinali ay jas nolobal ahuilex ba mas jel tzamali. Ja tihui mix och xchajnul soc mix cuxbi soc mey lagron ba oj yie.
23373	MAT 6:22	Ta ja' c'a huaxa yajtayex ja cosa ba Diosi, entonces lajan soc ja ma' ti xa ay ba jel ja luzi. Toj xa ni huan bejyela.