23214	MAT 1:1	Ja juun iti, ja' ni huax yala machunc'a yintil ja Jesucristo. Ja yeni, yintil ja rey Davidi soc cho yintil ja Abrahami.
23215	MAT 1:2	Ja Abrahami, ja' yunin ja Isaac, jaxa Isaqui, ja' yunin ja Jacob, jaxa Jacobi, ja' yunin ja Judá soc ja yermano jumasa.
23216	MAT 1:3	Jaxa Judá, Tamar sbiil ja xcheumi. Ay chab yuntiquil ja yenlei, ja juni Fares sbiil, jaxa yijtz'ini, Zara. Jaxa Faresi, ja' yunin ja Esrom, jaxa Esromi, ja' yunin ja Aram.
23217	MAT 1:4	Ja Arami, ja' yunin ja Aminadab, jaxa Aminadabi, ja' yunin ja Naasón, jaxa Naasoni, ja' yunin ja Salmón.
23218	MAT 1:5	Jaxa Salmoni, Rahab sbiil ja xcheumi, jaxa yunini, Booz sbiil. Jaxa xcheum ja Boozi, Rut sbiil, jaxa yunini, Obed sbiil. Jaxa Obedi, ja' yunin ja Isaí.
23219	MAT 1:6	Jaxa Isaí, ja' yunin ja rey David, jaxa rey Davidi, ja' yunin ja Salomoni. Jaxa snan ja Salomoni, cuando yora mi tox yiaj sbaje soc ja rey Davidi, ja' ni statam ja Uriasi.
23220	MAT 1:7	Jaxa Salomoni, ja' yunin ja Roboam, jaxa Roboami, ja' yunin ja Abías, jaxa Abiasi, ja' yunin ja Asa.
23221	MAT 1:8	Jaxa Asai, ja' yunin ja Josafat, jaxa Josafati, ja' yunin ja Joram, jaxa Jorami, ja' yunin ja Uzías.
23222	MAT 1:9	Jaxa Uziasi, ja' yunin ja Jotam, jaxa Jotami, ja' yunin ja Acaz, jaxa Acazi, ja' yunin ja Ezequías.
23223	MAT 1:10	Jaxa Ezequiasi, ja' yunin ja Manasés, jaxa Manasesi, ja' yunin ja Amón, jaxa Amoni, ja' yunin ja Josías.
23224	MAT 1:11	Jaxa Josiasi, ja' yunin ja Jeconías soc ay otro mas ja yermano jumasa ja Jeconiasi. Ja jun c'ole jahui, ti ni aye ja yora jac ch'ac iijuque och mozoil ja ba Babilonia spetzanil ja israeleño jumasa.
23225	MAT 1:12	Cuando ti xa aye ba Babilonia ja israeleño jumasa, ti to manxi ja yunin ja Jeconías, Salatiel sbiil, jaxa Salatieli, ja' yunin ja Zorobabel.
23226	MAT 1:13	Jaxa Zorobabeli, ja' yunin ja Abiud, jaxa Abiudi, ja' yunin ja Eliaquim, jaxa Eliaquimi, ja' yunin ja Azor.
23227	MAT 1:14	Jaxa Azori, ja' yunin ja Sadoc, jaxa Sadoqui, ja' yunin ja Aquim, jaxa Aquimi, ja' yunin ja Eliud.
23228	MAT 1:15	Jaxa Eliudi, ja' yunin ja Eleazar, jaxa Eleazari, ja' yunin ja Matán, jaxa Matani, ja' yunin ja Jacob.
23229	MAT 1:16	Jaxa Jacobi, ja' yunin ja José, jaxa Josei, ja' xcheum ja María, ja' ni ja snan ja Jesús ja ma' yena ni ja Cristoi, ja ma' tzaubal yuj ja Diosi.
23230	MAT 1:17	Jitzan tiempo ec' ja yora mi tox manxi ja Cristo. Desde manxi ja Abrahami, ec' catorce lame cristiano, ti to manxi ja rey Davidi. Ti cho ec' otro catorce lame cristiano, ti to iijiye fuerza ja ba Babilonia ja israeleño jumasa. Ti cho ec' otro catorce lame cristiano, ti to manxi ja Cristo.
23231	MAT 1:18	Ja Jesucristo jach manxi ja jastal iti: Ja' ni ja snan ja María, jaxa yeni, ja' smacben huinic ja José, pero mi tox yiaj sbaje. Huaj to snaa sbaj, tucbi ta, pero ja' ni yuj ja Espíritu Santo.
23232	MAT 1:19	Jaxa José, ja ma' oj ni yii, como toj ni ay ja yeni, mi sc'ana oj sloilta ja smacben ixuqui, jayuj ch'aban ti' abal huas sc'ana yaa can ajyi.
23233	MAT 1:20	Jach mero huan pensar, iday, jun ta repente huaychini. Yila juntiro jun yangel ja Cajualtiqui. Jac aljuc yabi: ―Q'uelahuil José, ja huena ni ja yintila ja rey Davidi. Mix cham ac'ujol. Mi lom xa huala que mi oja huii ja hua cheum María. Ja jastal ayi, ja' ni sbaj ja Espíritu Santo.
23234	MAT 1:21	Oj sman jun yal alatz, pero querem. Jaxa hueni oj hua sbiiluc Jesús porque yena ni ja ma' mero oj scolta spetzanil ja cristiano soc ja jastal huas slea ja smulei, xchi ja angeli.
23235	MAT 1:22	Jaxa José, jach ni sc'ulan ja jastal yala ja angeli, como jach ni yalunej ja Cajualtic Dios ja yora yiaj majan ja sti' ja yaluman ja najatei. Jach yala jastal iti:
23236	MAT 1:23	Q'uelahuile, jun soltera oj ni tucbuca. Oj sman jun yal alatz, querem nia. Oj bi aajuc sbiiluc Emanuel. Jach ni yala ja aluman‑Diosi. Jaxa biilal jau Emanuel, ay ni sbeja ‑ mi ni cualquiera biilaluc. Ja' ni bi huax yala que ti ni bi ay jmoctic ja Diosi.
23237	MAT 1:24	Ja Josei, yajni huaychini, ti yaa sbaja. Ti sc'uan ja jas alji yab yuj ja yangel ja Cajualtiqui, jayuj ti yiaj ja xcheumi.
23239	MAT 2:1	Ja yora manxi ja Jesús ba Belén sbaj lugar Judea, jaxa ma' ay yatel ja ora jahui, ja' ni ja rey Herodesi. Jaxa tiempo jahui, ti c'otye ba Jerusalén chaboxe ja matic jel ni vivo ay juntiro soc ja jastic ay ja ba satq'uinali. Ti elye jan ba lado huax el q'uen ja c'ac'u. Cuando c'otye ja ba chonab Jerusaleni,
23240	MAT 2:2	Ti sobohue yabalila: ―Ala cabticon, ¿baya sbejlal ja snaj ja sreyil ja israeleño jumasa, ja yal ch'in queremi? Ja ba lado huax el q'uen ja c'ac'u ja ba jlugarticoni, ti quilaticon ja sc'anali, jayuj jacticon ba oj caaticon yi ja smajtani porque mi cualquiera alatzuc, xchi ja matic jel vivo.
23241	MAT 2:3	Jaxa rey Herodesi, cuando ch'ac yab ja loil it que ti xa ay otro sreyil ja israeleño jumasa, jel jom juntiro ja s'olomi soc jach ni spetzanil ja suinquil ja Jerusaleni.
23242	MAT 2:4	Ti stzomo sbaj spetzanil ja nihuac spagre ja israeleño jumasa soc ja ma' huas sea ja smandar ja Moisesi. Jaxa rey Herodesi, ti sobo leca: ―Alahuic cabi, ¿ba bi oj manxuc ja Cristoi? xchi ja reyi.
23243	MAT 2:5	―Ti ba Belén, como jach ni stz'ijbunej ja aluman‑Diosi. Ata huabil ja jas huax yala ja suun tac:
23244	MAT 2:6	Q'uelahuilex ja huenlex ja janec' ti ayex ba Belén sbaj lugar Judá, mi lom xa hualahuex ta jel ch'in ja hua chonabilexi, jaxa ba otro chonab ja Judá, mas jel tzatz ja mandari. Porque ja ba hua chonabilexi oj to ni ajyuc june ja ma' jel ni tzatz oj ajyuqui, jaxa yeni, oj ni stalna ec' ja quisraeleño jumasa, xchi ja Diosi. Jach ni tz'ijbanubal ja ba suun ja aluman‑Dios, xchi ja spagreil ja israeleño jumasa soc ja ma' huas seahue ja smandar ja Moisesi.
23245	MAT 2:7	Jaxa rey Herodesi ti spaya jan ja huinique ja ma' jel huas snaahue jastal ay ja satq'uinali, pero ch'aban ti' abal spaya. Ti och ya el sti' t'ilana jas ora yilahue ja c'anal jahui,
23246	MAT 2:8	Ti xa seca ja ba Beleni: ―Cax leanic ja yal querem jahui, pero leanic lec. Cuando huaxa taahuexi, tix jac ahualex caba, jaxa queni oj cho huajcon. Oj ni cho huajcon ja queni ba oj caa yi ja smajtani porque sbej ni, como rey ni ja yena, xchi ja rey Herodesi.
23247	MAT 2:9	Cuando yabye ja jas yala ja reyi, ti huajyea. Iday, huaj to yile, ti ni cho yilahue ja c'anali, pero ti ni mismo ja ba yilahue ja ba lugar jau ba lado ja ba huax el q'uen ja c'ac'u. Ti sate huan xta huajel ja c'anali, pero toj ni huaj ja ba lugar jau ja ba manxi ja yal querem Jesusi. Ti ni c'ot tec'ana ja ba mero ay ja yal alatzi.
23249	MAT 2:11	Ti ochye ja ba yoj naitzi. Yilahue ja yal queremi soc ja snani, ja' ni ja María. Ti cooye mec'ana. Samahue ja scopreei. Ti yaahue yi ja smajtan ja yal querem Jesusi. Yaahue yi oro soc pom soc jun perpume, mirra sbiil yujile.
23250	MAT 2:12	Ja mas tzaani, ja huinique jumasa jahui ti suaychinea. Ja ba suayichei alji yabye yuj ja Diosi que mi xa oj to ec'uque ja ba snaj ja rey Herodesi. Jayuj sc'ulane pensar que pilan xa bej oj yie ja cumxiye ja ba slugarei.
23251	MAT 2:13	Cuando elye ja ba Belén ja huinique jahui, ti cho suaychin ja José. Sea sbaj yi jun yangel ja Cajualtiqui. Yala: ―José, nutza baj, q'uean. Iaj huego ja alatzi soc ja snani. Caaxic. Ti oj huajanic ba Egipto. Ti ni oj ajyanic ja tihua masan to oj cho cala huab otro vuelta porque ja rey Herodesi huas sc'ana oj slee ja yal queremi ba oj xch'ay snaajel, xchi ja angeli.
23252	MAT 2:14	Jaxa José ti yaa sbaja. Yiaj ja yal queremi soc ja snani, jaxa mismo acual jahui, elye. Ti huajye ba Egipto.
23253	MAT 2:15	Ti ajyiye t'usan tiempo ja tihui, masan to cham ja rey Herodesi, como jach ni yala ja Cajualtiqui ja yora yiaj majan ja sti ja yaluman ja najatei: Ja' ni ba lugar Egipto ba cal yab oj sip can ja cunini, xchi ja aluman‑Dios jahui.
23254	MAT 2:16	Cuando jac sc'ujol ja rey Herodesi que mi c'uaji yabal yuj ja huinique jau jel vivoei, jel juntiro tajqui. Ti yala mas lec oj ch'ay snaajel spetzanil ja yal queremtic ja janec' tey ba Belén soc ja ba yal lugar ja ba mojan yioj sbaji. Como sc'ana ta lec sc'ujole ja matic jel vivo jas mero ora yilahue ja c'anali, jayuj yala oj ch'ac chamuc spetzanil ja ma' yioj chab jabili soc ja ma' mi to ni staa chab jabili.
23255	MAT 2:17	Ja jastal sc'ulan ja rey Herodesi, c'ot ni smeranil ja jas yala ja aluman‑Dios Jeremías ja najatei. Jach ni yala jastal ita:
23256	MAT 2:18	Xuooljiye xta oq'uel ja ba lugar Ramai. Xch'eeljiye xta oq'uel. Q'ue sni sc'ujole. Spetzanil ja nanal jumasa ja ba Israeli, jel huax ocye juntiro yuj ja yuntiquilei, mi ni huas sc'ana ay jas oj aljuc yabye ba oj cujlajuc ja sc'ujolei, como ch'ac ni ch'ay snaajel ja yal yuntiquilei, xchi ja ba slibro ja Jeremiasi.
23257	MAT 2:19	Cuando cham ta ja rey Herodesi, jun yangel ja Cajualtiqui ti cho sea sbaj yi ja Josei. Cho suaychin cuando ti to aye ba Egipto. Alji yab ja ba suayichi: ―Q'uean José. Iaj ja yal queremi soc ja snani. Oj xa ni cumxanic ja ba hua lugar Israeli. Ja matic huas sc'ana oj xch'ay snaajeli, cham ta, x'utji ja José.
23259	MAT 2:21	Yajni yaa sbaji, yiaj ja yal queremi soc ja snani, ti xa cumxiye ja ba slugar Israeli.
23260	MAT 2:22	Pero ja José, cuando yab yabalil ja' ni ay yatel ja Arquelao, jaxa yeni, ja' bi yunin ja rey Herodes ajyi, xihuel xihuel aye ba oj cumxuque ja ba Judea. Cho huaychini ja José. Alji yab yuj ja Diosi ti bi oj huajuque ja ba lugar ba Galilea.
23261	MAT 2:23	Jayuj ti huajye ba Galilea. Ti ajyiye ba jun chonab sbiil Nazaret. Jach ni c'ot smeranil ja jas yala ja aluman‑Dios ja najatei, que oj ni aljuc sbaj ja Jesús que nazareño nia.
23263	MAT 3:2	Ti huax yala ja jastal iti: ―Aa xa ni suchuc ja hua c'ujolexa porque jel xa mojan ba oja huil soc ja hua satex ja ma' oj sc'ulucotic mandari porque ja yeni, ti ni coel jan ja ba satq'uinali, xchi ja Juan ja huas sloilta ja yabal ja Diosi.
23264	MAT 3:3	Ja Juan jahui, yena ni ja ma' taaji ti' yuj ja aluman‑Dios Isaiasi. Jach ni yalunej can ja jastal iti: Oj to ajyuc jun ma' tzatz lec oj c'umanuc ja ba ch'ayan lugari: ―Ja jastal huaxa c'ulanex ja cuando huax jac ja ma' ay yateli, huaxa jamahuex ja sbej nihuan lec, jach huas sc'ana oj ajyuc ja hua c'ujolexi ja cuando huax jac ja Cajualtiqui. Jach bi oj chiuc ja huinic jahui. Y meran nia, ja jastal stz'ijba can ja aluman‑Diosi, jach ni yala ja Juana.
23265	MAT 3:4	Ja sc'u ja Juani, ja' ni c'ulubal soc ja stzotzil jun chante sbiil camello, jaxa cincho ja ba snalani, tz'uum nia. Ja suaeli, ja' ni ja yal chan sbiil chapulín. Puro yaal chab huax yuaj.
23266	MAT 3:5	Jaxa suinquil ja Jerusaleni, lom xta xnololjiye huax huajye soc ja Juani soc jach ni ja suinquil ja Judea soc ni spetzanil ja matic mojan ay ja ba nihuanja Jordani.
23267	MAT 3:6	Yaj ch'ac yab spetzanil ja jas yala ja Juani, ti suchi ja sc'ujolei, ti el stie ja smulei. Ja ba nihuanja Jordani, ti huaj aajuc yile ja' yuj ja Juani.
23268	MAT 3:7	Jach ni ja fariseo jumasa soc ja saduceo jumasa, cho huajye ja yenlei. Jach sbiile yuj ja sreligionei. Jitzan cho huajye ja yenlei. Huas sc'ana oj ni yie ja' ja yenle chomajquili. Pero ja Juani ti yalaa: ―Ja huenlexi, ja' amojex ja chante it huax elye ajnel ja cuando huax jac ja tziq'uinali. ¿Huan ma xa hualahuex ta oj elanic libre yuj ja huaxa pacahuex ajneli? ¡Majlayic, ti oja huilex ta tajnel ja scastigo ja Diosi!
23269	MAT 3:8	¡Tojbes abajic! Ta meran seguro xa ayexi, ta meran huan xax ilxi que suchi ta ja hua c'ujolexi,
23270	MAT 3:9	Mi jauc ja huenlex ta mismo oj eluc ja hua tiexi: ―Ja' Abraham ja quintilticon ja quenticoni, ja' oj chianiqui. Huax cala huabyex, ja Diosi ta huan c'a sc'ana, oj ya pax yintilil ja Abraham ja ton jumasa iti.
23271	MAT 3:10	Ja yaani, ja Diosi lajan soc jastal jun huinic puesto xta ay soc ja yecheji ba oj ch'ac sc'utz el ja te' ba mi tzamaluc ja sati. Oj sip ja ba yoj c'ac'.
23272	MAT 3:11	Ja queni huax ca huiex ja' yuj ja suchi ta ja hua c'ujolex merani. Pero ja ma' oj to jacuqui, ja yeni oj yaa huilex ja Espíritu Santo, pero con todo yip. Pero ja matic mix c'ocxiye, oj ni aajuc cajane c'ac'a. Mas jel nihuan juntiro ja ma' oj jacuqui. Ja queni, mi oj maconucon yuj, mi ni ba oj sop yi ja xanabi.
23273	MAT 3:12	Ja yeni huax jac ba oj ch'ac spil ja ba lec ja sat iximi soc ja ba somelali, soc oj smes el ja stz'ilelali. Ti xa oj snol can ja iximi ja ba snajtzili, jaxa spolvoili, ti xa oj sip ba yoj c'ac' ja ba mi ni nunca huax tupi, xchi ja Juan ja yora huan sloiltajel ja yabal ja Diosi.
23276	MAT 3:15	Ti yala ja Jesusi: ―Meran nia, pero ja huego, acta cani. Sbej ni jach oj c'ultic ba oj ni c'uuctic ja jas huax yala ja Dios que lec nia, xchi ja Jesusi. Soc ja jahui, sc'uan ni ja Juana.
23277	MAT 3:16	Cuando ch'ac aajuc yi ja' ja Jesusi, ti xa el el ja ba yoj ja'. Huaj to yile, jamxi ja satq'uinali, ti yila jun yalchan entero jastal splanta jun paloma, pero ja' ni ja Yespíritu ja Diosi. Ti co jan luchan sbaj.
23278	MAT 3:17	Ti abji ja sc'umal ja mero Dios Tatal ja ba satq'uinali: ―Ja iti, ja' ni ja cunina, xchi. Jel yaj huax cabi. Jel ni gusto huax quilaa. Jach yala ja Dios Tatal ja ora jahui.
23280	MAT 4:2	Cuarenta c'ac'u soc cuarenta acual mi huai, ti xa och huain xyaba.
23281	MAT 4:3	Ti jac ja tan diablo. Jac sc'ul probar ja Jesusi. Ti yalaa: ―Como huena ni yunin Diosaa, a pax quitic huego panil ja ton iti, x'utji ja Jesusi.
23282	MAT 4:4	Ti yala ja Jesusi: ―Q'uelahuile, mi quechanuc ja huaelal huax yaa sac'anil ja cristiano, ja' ni spetzanil ja jas huax el ja ba sti ja Diosi. ¿Mi ma jach tz'ijbanubal ja ba yabal ja Dios ba? xchi ja Jesusi.
23283	MAT 4:5	Ja tzaan ja jahui, ja diablo ti yiaj och ja ba Jerusalén, ja' ni ja xchonabil ja Diosi. Ti huajye ja ba s'olom ja templo ja tihui.
23284	MAT 4:6	Jaxa diablo ti yalaa: ―Como huena ni yunin Diosaa, jipa quitic co abaj. Jach ni huax yala ja yabal ja Dios tac: Ja Diosi oj ni sc'ul mandar ja yangel ba oj scoltaya. Oj bi xchecha eq'ue ba mi oj c'ochuc ahuoc ja toni. ¿Mi ma jach ni huax yala ba? xchi ja diablo.
23285	MAT 4:7	―Eso sí, pero huan nix cho yala que moc ni lom q'uiq'uinal oja c'ul probar ja hua Huajual Diosi, xchi ja Jesusi.
23286	MAT 4:8	Otro vuelta cho iiji och yuj ja diablo ba jun huitz, ja ba chaan lec ja huitzi. Ch'ac jeejuc yi spetzanil ja lugar jumasa ba mundo. Xlijpi xta yila ja lugar jumasa.
23287	MAT 4:9	Ti yala ja diablo: ―Q'uelahuil, spetzanil ja lugar iti oj caa hui pero siquiera oj coan mec'an ja ba sti jsati, xchi ja diablo.
23288	MAT 4:10	―¡Elan ja ba jtz'eel Satanás! xchi ja Jesusi. Ja hua Huajual Diosi, yena ni oj coan mec'an ja ba sti sati. Ja yeni, ja' ni oja huaa c'ujola. Jach ni huax yala ja yabal ja Diosi, xchi ja Jesusi.
23289	MAT 4:11	Yajni yab ja diablo ja jas yala ja Jesús ja jastal jahui, ti xa ela. Huaj to yil ja Jesusi, ti xa ay ja ángel jumasa. Jacye ba oj scolta soc ja snesesida.
23290	MAT 4:12	Ja mas tzaani, ja Jesusi, cuando yab yabalil ja Juani, que ochel preso, ti cho cumxi ba Galilea.
23291	MAT 4:13	Ti ec' ja ba Nazareti, pero mi albi. Ti xa huaj culan ba Capernaum. Ja Capernaumi tey ba sti ja'. Mojan yioj sbaj soc ja lugar Zabuloni soc ja lugar Neftalí.
23293	MAT 4:15	Ja lugar Zabulón soc ja lugar Neftalí ti ni ay ja ba sti ja', ja ba otro lado ja nihuanja Jordani, sbaj ni Galileaa. Ja tihui, ti ni mero culan jitzan ja ma' mi judiouqui, ja cristiano ja matic q'uiq'uinal ayi.
23295	MAT 4:17	Ja yora huaj ja ba Capernaum ja Jesusi, ti q'ue stul ja sloiltajel ja yabal ja Diosi: ―Aa xa suchuc ja hua c'ujolexi, xchi. Ora xa ni oja huaa bajex soc ja ma' tey ba satq'uinali, xchi.
23296	MAT 4:18	Jun c'ac'u ja Jesusi ti huan bejyel ec' ja ba sti ja' ba Galilea. Ti yila chab huinica. Yermano ni sbaje ja huinique jahui. Ja juni, Simón ‑ huax cho alji sbaj Pedro ‑ jaxa yijtz'ini, Andrés. Huane sipjel co ja yenubei ja ba yoj jai. Yamachaye nia.
23297	MAT 4:19	Ti yala ja Jesusi: ―Laic xa jmoc. Meran, ja' huajel ac'ujolex syamjel ja chayi, pero ja yaani, ja' oja huaa c'ujolex sleejel jan ja cristiano ba oj cho jac jmoc ja yenlei, xchi ja Jesusi.
23299	MAT 4:21	Cuando huane bejyeli, ti yilahue otro chahuane huiniquea, cho yermano ni sbajea. Jacobo ja banquilali, jaxa ijtz'inali, Juan. Ja' ni yuntiquil ja Zebedeo. Naca ti ni aye ja ba sbarco ja statei. Huane stz'acbajel ja yenubei. Ti sobo ja Jesús ta mi huas sc'ana oj huajuque soc ja yeni,
23301	MAT 4:23	Ja Jesusi c'atan xta ay eq'ue ja ba sutanal ja Galilea. Ti huan seejel ja ba yiglesia ja judio jumasa. Ja' ni huan sloiltajel ec' ja jastal jel tzamal cuando huas sc'ulan mandar ja Diosi. Spetzanil ja chamum jumasa, chican jas tiq'ue chamel yioje, huan nix ya tojbuca.
23302	MAT 4:24	Jaxa cristiano, ja' xta ni sloile ec' ja jas huan sc'ulajel ec' ja Jesusi, jayuj ch'ac yabye ba spetzanil ja lugar ba Siria. Jaxa tiempo jahui, iiji jan yi spetzanil ja ma' malo ayi. Tuctuquil ja chamel yiojei. Ay ma' huan ixtalajel lec yuj ja pucuji. Ay ni ma' huax tup yic' cho ay ma' tulido ay ja yoc sc'abi, pero yaa ni tojbuc spetzanilea.
23304	MAT 5:1	Ja Jesusi, cuando yila botz'an xta sbaj ja cristiano, ti xa huaj ba jun huitz. Ja tihui, ti och culana. Ja snebumani ti jacye soca.
23308	MAT 5:5	Jel lec huax ec' yujile ja matic mix c'umani porque ja yenlei, lajan soc tey ba sc'abe spetzanil ja jas ay ja ba luumi.
23314	MAT 5:11	Jel lec huax ec' ahuujilex cuando jel malo huala utjiyex yuj ja jbiili. Soc ta huax aaji ahuilex huocol, ma lom ni mi alben ja jas huax alji abajexi,
23316	MAT 5:13	Lec moc to jauc ja huenlexi, mi naben jastal oj huajuc ja mundo porque ja huenlexi, lajanex soc ja atz'ami. Porque q'uelahuil ja atz'ami. Mi c'a ayuc, mey yajbal ja huaelali. Pero huax cho cala huabyex, moc alajex ja atz'am it huax pooxi, mi xa nix maconi ja mas tzaani. Sbaj xa ni sipjela, anima ti xa huas sbatalaan ja cristiano.
23317	MAT 5:14	Jach ni, luzex ni ayex ja ba mundo. Q'uelahuil jun chonab tey ba scajanal ja huitzi. Chican lec. Mi ni huax nacxia.
23318	MAT 5:15	Ila jun lámpara. Cuando huan ajlel, mi ni sbejuc oj nujxuc soc jun cajón. ¿Mi ma tiuc huax aaji culan ja ba jun mesa ba? Ja jastal jahui, spetzanil ja matic tey ba yoj naitzi, huan nix yila q'uinala.
23319	MAT 5:16	Jachuc ja huenlexi, a yil q'uinal ja hua mojexi. Jea yi ja jas jel lec huaxa c'ulanexi. Jachuc, oj ni yaa yi stz'acatal ja hua Tatex tey ba satq'uinali.
23321	MAT 5:18	Meran huax cala, mi lomuc, mi ni jun palabra oj ch'ayuc ja smandar ja Diosi. Ja luumi soc ja satq'uinali oj ni ch'acuca, pero ja jas huax yala ja Diosi, oj ni c'ot smeranil spetzanila.
23322	MAT 5:19	Ta ay c'a ma' mandar xa aye yuj ja Dios ba satq'uinali, pero huan c'a syoopes sbaj soc ja smandar ja Diosi, anima jun mandar ba jel ch'in huax yabi, jach ni huas sea yi ja smoja, jel ni coel oj iljuc ja ba sti sat ja Diosa. Pero ja ma' huas sc'uan ja mandari, jach ni huas sea yi ja smoja, ja yeni, jel ni nihuan oj iljuc yuj ja Dios ja ma' huax yaa ja mandar ja ba satq'uinali.
23323	MAT 5:20	Q'uelahuil ja fariseo soc ja ma' huas sea ja smandar ja Moisesi. Jel toj aye ja huax yalahuei. Huax cala, pero meran, ta jach c'a hua modoex ja huenlexi ja jastal ja smodo ja yenlei, ja ma' tey ba satq'uinali mi ni oj yaex cuenta ja ba huas sc'ulan mandari.
23324	MAT 5:21	Ja huabunejex ja jas alji yab ja ma' ec' pax ta huujilexi: ―Mi la milhuani. Oj c'a milhuanan, oj ni yaa hui castigo ja jueza, x'utjiye bi.
23325	MAT 5:22	Pero ja queni huax cala huabyex, ta ay c'a ma' coraja huax yila ja yermano, ay modo jastal oj c'ulajuc castigara. ―Lajan soc ja tz'iilel ja jau yen, huan c'ax yutaj ja yermano, ja ma' jach ni huax c'umani, ay modo jastal oj c'ulajuc castigar yuj ja juez mas nihuani. Jaxa ma' huax yal yab ja yermano: ―Ja hueni, lajana soc ja sat tz'ii, jach c'a huas sc'ulan, pues a yaa scuidado. Ay modo oj jecjuc ja ba yoj sc'ajc'al ja inpierno soc ja jastal huax c'umani.
23326	MAT 5:23	Ja hueni, ta huan c'ax huaj ahuaa yi ja smajtan ja Diosi, yutzil xa oja huaa yi cuando huax jac ac'ujol que ja hua huermano, ay scoraja amoc,
23327	MAT 5:24	Aa t'an cani. Cax tojbes abajex bajtan soc ja huermano, entonces ti la jaca. Tix jac ahuaa yi ja smajtan ja Diosi.
23328	MAT 5:25	Tojbes abajex. Ora to ja huego. Mi c'a, ja mas tzaani ja hua condra oj ni yaa endregal ja ba sti sat ja juezi, jaxa juezi, oj yaa ba sc'ab ja comandante, jaxa comandante oj xch'ica och preso.
23329	MAT 5:26	Huax cala, pero meran, ja ba yoj preso mi ni oj elana masan huax ch'ac atup spetzanil ja hua muli.
23331	MAT 5:28	Pero ja quen huax cala huabyex, ta ay c'a jun huinic quechan huax yila jun ixuc, jex c'anc'oni yuj, quechan soc ja jahui, slea ta ni smula, anima mi jas huas sc'ulan.
23332	MAT 5:29	Jayuj ta ja' c'a ja hua sat huax ya lee ja hua muli, mas lec, sutu jun lado. Mas lec ach'ay snaajel junuc ja hua sati que no que spetzanil ja hua cuerpo oj aajuc och ja ba inpierno.
23333	MAT 5:30	Ta ja c'a ja hua c'abi huax ya lee ja hua muli, pues mas lec a ch'ay snaajel junuc que no que spetzanil ja hua cuerpo oj aajuc och ja ba inpierno.
23334	MAT 5:31	Alubal nia: ―Ja ma' huas sipa can ja xcheumi, oj ni yaa yi jun juuna.
23335	MAT 5:32	Pero ja queni huax cala huabyex, ta ay c'a ma' lom huas sipa can ja xcheumi, ta mi c'a huanuc sleejel smul soc otro huinic, lajan soc ti huas sipa ba yoj c'ac' ja xcheumi. Jach ni ja huinic oj cho nupanuc soc ja ma' jipubal cani, huan nix cho staa smul soca.
23336	MAT 5:33	Ja huabunejex ja jas alji yabye ja ma' ec' pax ta huujilexi: ―Ta huan c'a xa taa ti' ja Diosi ‑ xila Dios, meran la chi ‑ entonces mi lom xa lea mentira. Ta huan c'a xa taa ti' ja sbiil ja Diosi, t'ilan ni oja hual ja smeranila.