23214	MAT 1:1	Ja Jesucristo arja' riy rumam can ja rojer rey David in chakaja' riy rumam can ja rAbraham. Jawa' ja xtintz'ibaj ri' jawa' quebi' ja rati't rmama' ja Jesucristo.
23216	MAT 1:3	Ja Judá, tatixel quixin ca'i' achi'i' quibina'an Fares in Zara, in ja quete', Tamar rubi'. Ja Fares, tatixel rxin Esrom. Ja Esrom, tatixel rxin Aram.
23222	MAT 1:9	Ja Uzías tatixel rxin Jotam. Ja Jotam, tatixel rxin Acaz. Ja Acaz, tatixel rxin Ezequías.
23223	MAT 1:10	Ja Ezequías, tatixel rxin Manasés. Ja Manasés, tatixel rxin Amón. Ja Amón, tatixel rxin Josías.
23226	MAT 1:13	Ja Zorobabel, tatixel rxin Abiud. Ja Abiud, tatixel rxin Eliaquim. Ja Eliaquim, tatixel rxin Azor.
23227	MAT 1:14	Ja Azor, tatixel rxin Sadoc. Ja Sadoc, tatixel rxin Aquim. Ja Aquim, tatixel rxin Eliud.
23230	MAT 1:17	Jawa' quebi' ja rati't rmama' ja Jesucristo in tok namajto cajlaxic ruq'uin ja rAbraham in narq'uisa' ruq'uin ja rey David e catorce canojel. In tok namajto chic cajlaxic ruq'uin David in narq'uisa' chipan ja tiempo ja xec'amarel wi' ja raj Israel pa Babilonia e catorce chakaja'. In tok namajto chic cajlaxic chipan ari' tiempo in narq'uisa' ruq'uin ja Cristo e catorce chakaja'.
23231	MAT 1:18	Ja Jesucristo tok xalaxi quewa' rbanic ri'. Ja María ja rute' arja' rya'on chic ruchi' tre ja José chi nc'ule' ruq'uin. Pro ja tok maja'n tiquec'am qui' chaka jalal tok xotakixi chi yawa' chic ja María chi nq'ueje' jun ti ral. Pro rmal ja rEspíritu Santo samaji chewi' tok queri' xuban.
23232	MAT 1:19	Ja c'a José ja xajalal maja'n toc rchajil arja' utzlaj achi chewi' tok xpokonaj xuya' ta ruq'uix ja María. Rmalc'ari' tok xuch'ob chi pan ekal nuyoj ja c'ulbic.
23233	MAT 1:20	Pro kas c'a queri' rmajon rch'obic ja tok chaka jalal winakar jun ángel rxin ja kajaw Dios pa rwaram in xbij tre: —José ja rat riy rumam can ja rojer rey David, ma taxbej ta awi', tac'ama' ja María como ja tac'al ja c'o pa gracia, Espíritu Santo samajin rxin.
23234	MAT 1:21	Ja María arja' nq'ueje' na jun ti ral tala' in ja rubi' xtabij tre, Jesús xcatche' tre. Como ja bi'aj Jesús tibij tzij To'onel queri' c'a ja rubi' xtabij tre como arja' nto'owi ja rtinamit chipan ja quil quemac, ne'e ja ángel tre ja José.
23235	MAT 1:22	Nojel ja c'a xintz'ibaj kaj ri' ma chaka ta bantaji, rumac chi tri' bantaj wi' cumplir ja rbin can ja kajaw Dios ja tz'ibtal can rmal ja profeta quewari':
23236	MAT 1:23	—Bien tec'waxaj ja wari', c'o jun k'apoj xtan nyawaj na in rmalari' tok nq'ueje'e jun ti ral tala'. Jari' tala' Emanuel xtibina'ax tre. Queri' ja tz'ibtal can. Emanuel tibij tzij Dios c'o kuq'uin.
23237	MAT 1:24	Ja c'a tok c'asoji ja José queri' xuban ja cani' bix tre rmal ja ángel rxin ja kajaw Dios, c'ule' ruq'uin ja María.
23238	MAT 1:25	Pro ja tre tiempo tok maja'n talaxi ja ti ral ja María ja nabey winak ni majun nak ta queban. Ja c'a José tok xuya' rubi' ja tac'al, Jesús xbina'aj tre.
23239	MAT 2:1	Ja c'a Jesús, chipan ja tinamit Belén xalax wi' ja c'o pa rcuenta Judea. Jari' tiempo ja Herodes arja' ocnak rey. C'ac'ari' ec'o ca'i' oxi' achi'i' epenak chipan jun nación ja c'o pan oriente, eje'e' xe'urkaj chipan ja tinamit Jerusalén. Jari' achi'i' e magos neche'xi. Eje'e' quemaj rc'axaxic chique ja winak:
23240	MAT 2:2	—¿Bar c'o wi' ja yaqui' ja c'a xalaxi ja Rey ewxin ja rix aj Israel? Como ja rajoj c'o jun ch'umil katz'atonto pan oriente ja nk'alasan rxin in camic okpenak chi nurkaya'a' ruk'ij, xeche'e.
23241	MAT 2:3	Ja c'a rey Herodes tok xc'axaj chi c'o chic jun rey xalaxi congana junwi' xuna' in canojel ja rec'o pa Jerusalén junwi' quic'axaj chakaja'.
23242	MAT 2:4	Ja c'a Herodes xerumol canojel ja jefe quixin sacerdote e cachbil ja maestro ja netijon quixin ja winak tre ja ley xin Dios ja tz'ibtal can ojer rmal ja Moisés in quewa' xc'waxaj chique ri': —¿Bar tri' nalax na wi' ja Cristo? ne' chique.
23243	MAT 2:5	—Chipan ja tinamit Belén nalax wi' ja c'o pa rcuenta Judea, xeche' tre. —Queri' nkabij chawe como queri' tz'ibtal can rmal ja profeta quewari':
23244	MAT 2:6	—Ja tinamit Belén ja c'o pa rcuenta Judá, janila nim ruk'ij ntz'a̱t cumal ja k'etol tak tzij xin Judá. Queri' rbanic como tri' nwinakar wi' jun k'etol tzij, arja' nuc'an quixin ja ntinamit Israel, ne'e ja Dios. Queri' ja tz'ibtal can rmal ja profeta, xeche' tre.
23245	MAT 2:7	C'ac'ari' ja Herodes arja' xutak quisiq'uixic ja magos. Ja c'a tok xe'ekaj ruq'uin xuc'ot quechi' chi utz, xc'axaj chique nak k'ij kas winakari ja ch'umil.
23246	MAT 2:8	C'ac'ari' xerutakel pa Belén in xbijel chique: —Jix ja pa Belén, jecanoj chi utz ja tac'al bar kas xtewila' wi'. Ja c'a tok xtewila' tetaka'to rbixic chwe utzc'a chi ninbe anin chakaja' chi nenya'a' ruk'ij, ne'el chique.
23247	MAT 2:9	Ja tok xac'axtaj cumal ja bix chique rmal ja rey c'ac'ari' xebe. Pro ja c'a ch'umil ja quitz'atonto pan oriente jari' c'amo'el quebey. Ja c'a ch'umil tok xekaj pa rujic ja bar c'o wi' ja tac'al ma xbin chi ta.
23248	MAT 2:10	Ja c'a reje'e' tok quetz'at ja ch'umil chi pe'i congana xequicoti.
23249	MAT 2:11	C'ac'ari' xe'oc chipan ja jay in quetz'at ja tac'al rachbil ja María ja rute'. Xexuque' chwach ja tac'al, quemaj rya'ic ruk'ij. C'ac'ari' quiwasajto ja quic'amonel ja nimak rjil in c'oli quisipaj tre. Ja quisipaj tre, oro in nakun je'e ja qui' rxula' cani' tre incienso in mirra.
23250	MAT 2:12	C'ac'ari' xebe chic chipan ja quitinamit pro como bix chique pan achic' chi maquemeloj chic ruq'uin ja Herodes chewi' tok junwi' chic bey quec'amel.
23251	MAT 2:13	Ja tok ebenak chic ja magos c'o jun ángel rxin ja kajaw Dios winakar chwach ja José pan achic' in quewa' xbij tre ri': —Catyictaji, tac'ama'el ja tac'al rachbil rute', quixanmaji, jix pan Egipto in tri' nixeq'ueje' wi'. C'a anin na ninbin chawe ja tok xquixmelojpi chic. Queri' nbij chawe como ja Herodes arja' xajalal maja'n tumaj rcanoxic ja tac'al chi ncamsaj, ne' tre.
23253	MAT 2:15	Tri' c'a xeq'ueje' wi' chijutij, c'a tokori' xemelojpi chic ja tok cami ja Herodes. Ja queban, ma chaka ta queban, rumac chi tri' bantaj wi' cumplir ja rbin can ja kajaw Dios ja tz'ibtal can rmal ja profeta quewari': —Pan Egipto xintak wi' rsiq'uixic ja nc'ajol, ne'e.
23254	MAT 2:16	Ja c'a Herodes tok xutz'at chi ban can tre ni mta cumal ja magos congana kuluj rmal ja ryewal. Xuya'el jun orden chi necamsaxi ja rac'ala' ja tak ala'i' ja rec'o pa Belén in chakaja' ja rec'o pa tak lugar chinakaj ja Belén. Canojel ja quimajon jujun caca' tak quijuna' necamsaxi. Como ja Herodes bin tre cumal ja magos nak tiempo kas winakarnakto ja ch'umil jari' tiempo xoc rbase jaru' tak quijuna' ja necamsaxi.
23255	MAT 2:17	Queri' bani, xecamsaxi, in tri' c'a bantaj wi' cumplir ja bitajnak can rmal ja profeta Jeremías quewari':
23256	MAT 2:18	—C'o jun kulaj c'axax chipan ja tinamit Ramá, janila jun nimlaj bis jun nimlaj ok'ej nuban nc'axaxi. Jari' kulaj rxin ja Raquel nerok'ej ja tak ral. Congana chi ok'ej nuban, ni ma xbochitaj ta wi' rumac chi xecami ja tak ral, ne'e.
23257	MAT 2:19	Ja c'a tok cami ja Herodes c'o jun ángel rxin ja kajaw Dios winakar chwach ja José pan achic' pan Egipto in quewa' xbij tre ri':
23258	MAT 2:20	—Catyictaji, tac'ama'el ja tac'al rachbil rute', jix, quixmeloj chipan ja nación Israel como ecamnak chic ja winak ja c'o quigana nquicamsaj ja tac'al, ne' tre.
23260	MAT 2:22	Pro ja José arja' xekaj rbixic ruq'uin chi ja k'etbaltzij rxin ja departamento Judea c'o chic pa ruk'a' ja Arquelao ja rc'ajol Herodes. Ja Arquelao q'ueje' can pa rc'axel ja rtata'. Ja c'a José tok xc'axaj chi queri' xbej ri' rmal, ma xbe ta tri'. Pro como c'oli k'alasax chic chwach pan achic' rmalari' ja tok be chipan ja departamento Galilea.
23261	MAT 2:23	Ja c'a tok xe'ekaji ja pa Galilea chipan ja tinamit Nazaret xeq'ueje' wi'. Queri' queban rumac chi tri' bantaj wi' cumplir ja quibin can ja profeta tre ja Cristo quewari': —Xtibina'ax tre chi aj Nazaret, xtiche'x na. Queri' ja quibin can tre.
23263	MAT 3:2	Quewa' nbij chique ja winak ri': —Teq'uexa' ja rena'oj in teya'a' can ja ritzelal como xa nnakajinto ja gobierno xin chila' chicaj, ne' chique.
23264	MAT 3:3	Ja Juan jari' ja bitajnak can ojer chi npi na, quewa' bitajnak can tre rmal ja profeta Isaías ri': —C'o jun kulaj nc'axax chipan ja lugar ja kas talani, quewa' nbij ri': —Techomarsaj chi utz ja rubey ja kajaw Dios, jic teya'a'. Queri' ja tz'ibtal can tre ja Juan.
23265	MAT 3:4	Ja c'a Juan puro rsamal camello ocnak ja rtziak rcojon in c'o jun cincha rcojon xerupan. Ja rocnak rq'uexwach rway, sac' nerutij in raxcab chakaja' ncanoj pa tak k'ayis.
23266	MAT 3:5	In nij ec'o wi' winak ne'ekaj ruq'uin cani' chique ja raj Jerusalén in chique ja rec'o chipan ja jule' chic lugar ja c'o pa rcuenta Judea in chakaja' canojel ja rec'o chinakaj ja binelya' Jordán.
23267	MAT 3:6	Ja c'a tok xe'ekaj ruq'uin xeba̱n bautizar rmal chipan ja binelya' Jordán in tri' quechol wi' ja quil quemac.
23268	MAT 3:7	E q'uiy chique ja fariseo e cachbil ja saduceo eje'e' xe'ekaj ruq'uin ja Juan chi neba̱n bautizar rmal pro ja c'a Juan tok xerutz'at arja' xbij chique: —Ixix congana itzel tak na'oj ewc'an, ix cani' jule' itzel tak cumatz. ¿Nak bin chewe chi nixanmaj chwach ja nimlaj juicio ja nnakajinto?
23269	MAT 3:8	Ja kas mero rubey chi neban tiwachini ja rutzil pa tak ewanma, nijawari' yatal chewij chi neban ja wi katzij chi eq'uexon chic ja rena'oj.
23270	MAT 3:9	In maxta quewa' tech'ob kaj pa tak ewanma ri': —Ajoj ok riy rumam can ja rAbraham rmalari' ok rtinamit Dios, maxta quixche'e. Queri' nbij chewe como ja Dios ni ma c'ayew ta tre nerwinakarsaj jule' riy rumam ja rAbraham trela' jule' abaj le'.