23229	MAT 1:16	Ja Jacob, tatixel rxin José. Ja José, arja' rchajil María in jari' María rute' ja Jesús ja Cristo nokche' tre.
23234	MAT 1:21	Ja María arja' nq'ueje' na jun ti ral tala' in ja rubi' xtabij tre, Jesús xcatche' tre. Como ja bi'aj Jesús tibij tzij To'onel queri' c'a ja rubi' xtabij tre como arja' nto'owi ja rtinamit chipan ja quil quemac, ne'e ja ángel tre ja José.
23238	MAT 1:25	Pro ja tre tiempo tok maja'n talaxi ja ti ral ja María ja nabey winak ni majun nak ta queban. Ja c'a José tok xuya' rubi' ja tac'al, Jesús xbina'aj tre.
23239	MAT 2:1	Ja c'a Jesús, chipan ja tinamit Belén xalax wi' ja c'o pa rcuenta Judea. Jari' tiempo ja Herodes arja' ocnak rey. C'ac'ari' ec'o ca'i' oxi' achi'i' epenak chipan jun nación ja c'o pan oriente, eje'e' xe'urkaj chipan ja tinamit Jerusalén. Jari' achi'i' e magos neche'xi. Eje'e' quemaj rc'axaxic chique ja winak:
23274	MAT 3:13	Ja c'a Jesús arja' xelto pa Galilea, be ruq'uin ja Juan chuchi' ja binelya' Jordán. Ja rch'obonel chi nbe neba̱n bautizar rmal ja Juan.
23276	MAT 3:15	In bix tre rmal ja Jesús: —Camic ni ninaban wi' bautizar como rjawaxic chi nkaban cumplir nojel ja najo'x chake rmal ja Dios chi nkaban, ne'xi ja Juan. C'ac'ari' ja Juan xuban ja bautismo.
23277	MAT 3:16	Ja Jesús tok chaka maril bantaj bautizar xelto pa ya' in chaka jalal tok jaktaji ja caj. C'ac'ari' xutz'at ja rEspíritu Santo xin Dios cani' jun ajsakaxic' kajto ruq'uin.
23279	MAT 4:1	Ja c'a Jesús arja' c'amarel rmal ja rEspíritu Santo, be chipan ja lugar ja kas talani chi ntakchi'ix rmal ja diablo.
23281	MAT 4:3	Ja c'a diablo ja takchinel arja' xekaj ruq'uin ja Jesús in quewa' xbij tre ri': —Ja wi katzij chi atat ja rat Ralc'wal Dios tabij c'a trewa' ja jule' abaj ri' chi noc way, ne' tre.
23282	MAT 4:4	Ja c'a Jesús xbij tre: —Tz'ibtal can chipan ja rtzobal Dios chi ja winak ma ruyon ta way nc'atzin chique tre ja quic'aslemal pro nojel ja rtzobal Dios jari' nc'atzin chique chakaja', ne'e.
23283	MAT 4:5	C'ac'ari' ja diablo xuc'amel chic ja Jesús, xebe chipan ja santilaj tinamit Jerusalén. Ja c'a tok xe'ekaji xjotba' parwi' ja nimlaj templo xin Dios
23285	MAT 4:7	Ja c'a Jesús xbij tre: —Pro tz'ibtal can chakaja' chi ma tac'ambajaj ta ja Dios ja rawajaw, queri' nbij, ne' tre.
23286	MAT 4:8	Ja c'a xuban chic ja diablo, xuc'amel chic ja Jesús, xebe parwi' jun nimlaj jayu'. Ja c'a tok xe'ekaji xumaj rc'utic chwach ja gobierno rxin nojel ja tinamit ja c'o chwach'ulew in nojel ja meba'il rxin
23288	MAT 4:10	Ja c'a Jesús quewa' xbij tre ri': —Jat, catel chinwach Satanás como tz'ibtal can chipan ja rtzobal Dios chi xa ruyon ja Dios ja rawajaw catxuque' chwach, xa ruyon arja' taya'a' ruk'ij, queri' nbij, ne' tre.
23289	MAT 4:11	C'ac'ari' be ja diablo, xuya' can ja Jesús in ja Jesús chaka jalal tok xepi jule' ángel xurquito'o'.
23290	MAT 4:12	Ja c'a Jesús tok xekaj rbixic ruq'uin chi coji ja Juan Bautista pa che' c'ac'ari' xuya' can ja lugar ja bar c'o wi', be pa Galilea.
23295	MAT 4:17	Ja c'a Jesús jari' k'ij xumajel rbixic ja rtzobal Dios chique ja winak in quewa' nbij chique ri': —Ja gobierno xin chila' chicaj xa nnakajinto rmalc'ari' tok nbij chewe, teq'uexa' ja rena'oj, teya'a' can ja ritzelal, ne' chique.
23296	MAT 4:18	Ja c'a Jesús arja' kas rmajon binem chuchi' ja ya' rbina'an Galilea ja tok ec'o ca'i' achi'i' xeruwil e alaxic, jun rbina'an Simón ja c'o chic jun rubi' Pedro ne'xi, in jun chic Andrés rubi'. Eje'e' como e chapol ch'u' kas quimajon rq'uiakic ja c'am pa ya' ja tok xe'iltaji rmal ja Jesús
23298	MAT 4:20	Ja c'a reje'e' quich'akila' can ja quec'am in xetre'el trij ja Jesús.
23299	MAT 4:21	Kas quimajon binem ja Jesús ja tok ec'o chic e ca'i' achi'i' xeruwil, chakaja' e alaxic, jun rbina'an Jacobo in jun chic Juan rubi', e rc'ajol Zebedeo, ec'o pa jun lancha cachbil ja quitata', quimajon rc'ojoxic ja quec'am. Xesiq'uix pon rmal ja Jesús.
23300	MAT 4:22	Ja c'a reje'e' alnak xe'elto chipan ja lancha, q'ueje' can ja quitata' chipan in xetre'el trij ja Jesús.
23301	MAT 4:23	Ja c'a Jesús arja' be nat nakaj chipan ja departamento Galilea, nertijoj ja winak pa tak jay xin molbal ri'il ja bar nquemol wi' qui' chi rc'axaxic ja rtzobal Dios, nuya' rbixic chique ja utzlaj tzij tre ja gobierno xin chila' chicaj in chakaja' ec'oli ja yawa'i' nertzursaj xa nak ta nti'on chique.
23304	MAT 5:1	Ja c'a Jesús tok xutz'at chi congana e q'uiy ja winak arja' be, jote' chwach jun jayu', xuwil jun lugar in tri' tz'abe' wi'. Ja c'a rdiscípulo eje'e' xe'ekaj ruq'uin.
23412	MAT 7:27	Xumaj c'a jun nimlaj k'ekaljab, q'uiyi ja rkan tak ya' in jaktajto jun nimlaj ik'. Ja jay lawulo' ban tre rmal in be pa tok'ulew, xajutij yojtaji ja jay. Queri' xbij ja Jesús.
23413	MAT 7:28	Ja Jesús tok bitaj rmal nojelal ja tzij ja c'a winak kas c'asc'o'i quic'axaj ja tijonem nuya'.
23415	MAT 8:1	Ja c'a Jesús xule'to chwach ja jayu', ja c'a tok kajto congana e q'uiy ja winak xetre' trij.
23417	MAT 8:3	Ja c'a Jesús xuyuk pon ja ruk'a', xuchap ja yawa' in xbij tre: —Can nwajo' ja cani' nabij chwe, cattzuri, ne' tre, in ni chanim xeli ja ritzel tak ch'a'c trij.
23419	MAT 8:5	Ja Jesús tok xekaj chipan ja tinamit Capernaum c'o jun capitán quixin soldado xekaj ruq'uin in quewa' xbij tre ri':
23421	MAT 8:7	—Can ninbe ruq'uin chi nentzursaj, ne'xi rmal ja Jesús.
23424	MAT 8:10	Ja c'a Jesús congana c'asc'o'i xc'axaj ja tzij ja bix tre rmal ja capitán in como ec'o jule' winak ja retran trij quewa' xbij chique ri': —Ni katzij wi' ja xtinbij chewe ri', ja capitán arja' más chi na k'axnak ja yukulbal ruc'u'x wq'uin chewach ixix ja rix wach tak aj Israel, nixtac'a c'o ta jun chewe nwilon ta ja queri' ta ja yukulbal ruc'u'x wq'uin ja cani' rxin arja'.
23426	MAT 8:12	Pro ja c'a ralc'walaxela' ja tzujux chique ja gobierno xin chila' chicaj nabey eje'e' xa neq'uia̱kel chipan ja nimlaj k'ekumal. Ja c'a winak janila chi ok'ej xtiqueban chipan ari' lugar in xtiquicach'ach'ej cak'. Queri' xbij ja Jesús chique ja winak ja retran trij.
23428	MAT 8:14	C'ac'ari' be ja Jesús chi rochoch ja Pedro. Ja c'a tok xekaji xoc pa jay in xutz'at ja rji'te' ja Pedro c'o chwa ch'at yawa', majtajnak rmal c'atan.
23429	MAT 8:15	Xuchap chi ruk'a' in xeli ja c'atan. Yictaji ja rixok in xumaj quilixic ja Jesús.
23430	MAT 8:16	Ja c'a tok xoc ak'a' e q'uiy ja winak xec'amarel ruq'uin ja Jesús, ec'ol itzel tak espíritu e'ocnak pa tak canma. Ja c'a Jesús xa jun ja tzij xbij in jari' tzij xerlasbej ja ritzel tak espíritu pa tak canma in xertzursaj canojel ja yawa'i' chakaja'.
23432	MAT 8:18	Ja c'a Jesús tok xerutz'at chi congana winak quimolon qui' trij, arja' xbij chique ja rdiscípulo: —Jo' chajuparaj ya', ne' chique.
23433	MAT 8:19	C'o c'a jun achi arja' jun chique ja maestro ja netijon quixin ja winak tre ja ley xin Dios, xekaj ruq'uin ja Jesús in quewa' xbij tre ri': —Maestro, anin can ninbe chawij xa bar ta tri' natbe wi', ne' tre.
23434	MAT 8:20	In bix tre rmal ja Jesús: —Ja rutiwa' c'o quic'olibal ja bar newar wi' in chakaja' ja tak tz'iquin c'o quesoc pro ja chwe anin ja rin Alc'walaxel ja xinoc alaxic cuq'uin ja winak mta wochoch ja ni ta wxin wi' anin ninwar wi', ne'xi.
23436	MAT 8:22	In bix tre rmal ja Jesús: —Jo' cattre' chwij, ja c'a re camnaki' chwach Dios eje'e' na quemuku quixin ja necam je'e chique, ne'xi.
23437	MAT 8:23	Ja c'a Jesús arja' xoquel chipan ja lancha e rachbil ja rdiscípulo in xebe.
23438	MAT 8:24	In chaka jalal tok jaktajto jun nimlaj ik' chiquij. Ja c'a lancha lawulo' nba̱n tre rmal ja nimak tak baloj pro ja c'a Jesús kajnak chi waram.
23440	MAT 8:26	—¿Nak tre tok nexbej ewi'? taka'an xa ma nim ta ja yukulbal ec'u'x wq'uin, xeche'xi rmal ja Jesús. C'ac'ari' yictaji ja Jesús, xuk'il ja ik', xuk'il ja ya' chakaja', ni chanim cami ja ik' in sile'e ja ya'.
23442	MAT 8:28	Ja c'a Jesús tok xekaji chajuparaj chic ya' tri' xekaj wi' chipan jun lugar ja c'o pa quicuenta ja raj Gadara. Ec'o c'a ca'i' winak, eje'e' e'ocnak itzel tak espíritu pa tak canma, xe'elto pa comsanto, xurquic'ulu' ja Jesús. Eje'e' e xbebel tak ri'il, ni majun winak nk'ax ta tri' ja bar ec'o wi'.
23443	MAT 8:29	Chaka jalal tok quemaj rakic quechi' trij ja Jesús: —Atat ja rat Ralc'wal Dios ¿nak nawajo' chake? ¿La maxta atpenak chi nokarya'a' chipan ja nimlaj rpokonal? pro maja'n wa'an turila' tiempo rxin, xeche' tre ja Jesús.
23445	MAT 8:31	Ja c'a ritzel tak espíritu eje'e' congana quecoj ja Jesús pa ch'a'oj in quewa' quibij tre ri': —Ja wi nokawasajel taya'a' lugar chake chi nokoc pa quicuerpo ja jule' ak le', xeche' tre.
23446	MAT 8:32	—Jix, xeche'xi rmal ja Jesús. Queri' queban xe'eli, xe'oc pa quicuerpo ja ak. Ja c'a ak chaka maril xe'oqui ja ritzel tak espíritu chique, eje'e' quemaj c'amc'oj canim, xebe, xexule' chwach jun jayu' congana tiquitic, xebe c'a pa ya' in tri' xejik' wi' canojelal.
23448	MAT 8:34	Ja c'a tinamit xepeti pro ni canojel, xurquic'ulu' ja Jesús. Ja tok quec'ul quewa' quibij tre ri': —Catelel wawe', taya'a' can ja kalugar, xeche' tre.
23449	MAT 9:1	C'ac'ari' ja Jesús xoquel chic chipan ja lancha, be chic chajuparaj ya', be chipan ja rtinamit arja'.
23450	MAT 9:2	Ja c'a tok xekaji chaka c'a jalal tok c'o jun achi xeya̱' chwach siquirnak, cotz'ol chwach jun ch'atan che'. Ja c'a Jesús tok xutz'at ja yukulbal quec'u'x c'o ruq'uin, arja' xbij tre ja siquirnak: —Nc'ajol, ma taxbej ta awi', camic cuytaji ja rawil amac, ne' tre.
23451	MAT 9:3	Ec'o c'a jule' maestro ja netijon quixin ja winak tre ja ley xin Dios, ja tok chaka maril quic'axaj ja xbij ja Jesús quewa' quibij pa tak canma ri': —Ja xbij ja rachi le' jala' xa ofensa rc'amonto tre ja Dios, xeche'e.
23452	MAT 9:4	Pro ja Jesús arja' bien rotak ja netajini nquech'ob kaj pa tak canma in xbij chique: —¿Nak tre tok xa itzel ja nech'ob kaj pa tak ewanma?
23454	MAT 9:6	Anin c'oli ja xtinban chewach camic ri' utzc'a chi newotakij chi anin ja rin Alc'walaxel ja xinoc alaxic cuq'uin ja winak yatajnak chwe chi ncuy ja quil quemac ja winak wawe' chwach'ulew, ne'e ja Jesús chique. C'ac'ari' xbij tre ja siquirnak: —Catyictaji, tac'ama'el ja rawarbal in jat chi awochoch, ne' tre.
23456	MAT 9:8	Ja c'a winak eje'e' congana c'asc'o'i quetz'at ja xuban ja Jesús in quemaj rya'ic ruk'ij ja Dios rmal. Como ja Dios arja' pa ruk'a' jun winak rya'on wi' jawa' nimlaj poder ja quetz'at ri' chewi' tok queya' ruk'ij.
23457	MAT 9:9	Ja Jesús be chic, kas c'a rmajon binem ja tok c'o jun achi xutz'at rbina'an Mateo. Ja c'a Mateo arja' tz'ubul chipan ja lugar ja bar nto̱j can wi' ja rimpuesto pa ruk'a'. Ja Jesús tok xekaj ruq'uin quewa' xbij tre ri': —Jo', cattre' chwij chi natoc ndiscípulo, ne' tre. Ja c'a Mateo yictaji in tre'el trij ja Jesús.
23458	MAT 9:10	Ja c'a Jesús arja' c'o pa jay, tz'ubul pa mesa tok chaka jalal e q'uiy ja molol tak impuesto xe'ekaj ruq'uin e cachbil jule' chic aj'il ajmaqui' neche'xi. Eje'e' xetz'abe' ruq'uin ja Jesús pa mesa e rachbil ja rdiscípulo.
23459	MAT 9:11	Ec'o c'a jule' fariseo, eje'e' tok xequetz'at ja winak ja xetz'abe' pa mesa ruq'uin ja Jesús quewa' quibij chique ja rdiscípulo ri': —¿Nak c'a tre tok ja remaestro ixix nwa' cuq'uin ja jule' molol tak impuesto le' in nwa' cuq'uin chakaja' ja jule' chic aj'il ajmaqui' le'? xeche' chique.
23460	MAT 9:12	Pro ja c'a Jesús ja tok c'axtaj rmal ja quibij quewa' xbij chique ri': —Ja ma e yawa'i' ta eje'e' matic'atzin jun doctor chique pro ja yawa'i' jari' ni rjawaxic wi' jun doctor chique.
23461	MAT 9:13	Jix, mejor ja neban, tetijoj ewi' trewa' ja jun rtzobal Dios ja xtinbij chewe ri': —Ja kas nwajo' chewe chi neban, tepokonaj quewach ja winak, jari' más chi na nc'atzini chwach ja netzujuj jule' sacrificio chinwach, queri' nbij ja Dios. Jawa' tzij xinbij chewe como anin inpenak chi ne'uncanoj ja raj'il ajmaqui' utzc'a chi nqueya' can ja quil quemac, ma eje'e' ta ja ch'ajch'oji' chic ja ne'uncanoj. Queri' xbij ja Jesús chique.
23462	MAT 9:14	Ja c'a rdiscípulo ja Juan Bautista eje'e' xe'ekaj ruq'uin ja Jesús in quewa' quibij tre ri': —¿Nak tre ja radiscípulo atat taka'an matiqueban ja rayuno? pro ja rajoj ni nkaban wi' ja rayuno in ja fariseo eje'e' nqueban chakaja', xeche' tre.
23463	MAT 9:15	Ja c'a Jesús arja' xbij chique: —Cani' chique jule' winak ebanon invitar tre jun c'ulbic, ja tok c'a c'o na ja rachi chiquicojol ja nc'ule'e ¿la yatal chiquij chi nqueban ayuno nech'ob ixix? Pro nerila' na jun k'ij ja tok eje'e' xtilasax chiquicojol ja rachi ja nc'ule'e, c'a tokoc'ari' tok xtiqueban ja rayuno.
23465	MAT 9:17	In chakaja' cani' tre vino c'ac'a matic'ol pa tzabuklaj tak c'olbal. Ja wixta queri' nbani ja c'ac'a vino nurak ja c'olbal in ntixi in ntz'iloxi ja c'olbal chakaja'. Pro ja nbani, ja c'ac'a vino nc'oli chipan c'ac'a tak c'olbal in nuto' ri' chi ca'i', nixtac'a vino in nixtac'a c'olbal ntz'ilox ta. Queri' xbij ja Jesús chique tre ja c'ac'a tijonem ja rc'amonto.
23466	MAT 9:18	Ja Jesús arja' c'a rmajon na rbixic ja tzij chique ja tok c'o jun jefe xurkaj ruq'uin, xuque' chwach in xbij tre: —C'o jun nme'al c'a cam kaj pro ja c'a nwajo' chawe chi naban, jo' chwij, jaya'a' ak'a' pa rwi' in wotak chi nc'astaj rwach ja nme'al, ne' tre.
23467	MAT 9:19	Yictaji ja Jesús, tre'el trij ja jefe in xerachbilajel ja rdiscípulo.
23468	MAT 9:20	Chaka c'a jalal tok c'o jun ixok yawa' xekaj ruq'uin. Ja nti'on tre ja rixok tuban cablajuj juna' ni c'o wi' je'e quic' nel tre. Ja c'a xuban ja rixok xa jani' tiloc más trij ja Jesús. Ja c'a tok xekaj ruq'uin xuchapoc jutz'it ruchi' ja rtziak.
23469	MAT 9:21	Queri' xuban como ja ntajini xbij kaj pa ranma: —Ja wi xtinchap ja rtziak ja Jesús xa ruq'uin ari' wotak chi nintzuri, ne' kaj.
23470	MAT 9:22	Ja c'a Jesús arja' xuya' vuelta in tok xutz'at ja rixok quewa' xbij tre ri': —Ma taxbej ta awi' nme'al, ja yukulbal ac'u'x wq'uin jari' xattzursani, ne' tre. In ja rixok ni jari' hora tzuri.
23471	MAT 9:23	Ja c'a Jesús tok xekaj pa rochoch ja jefe ec'o jule' winak xerutz'at quimajon rbanic xul e cachbil jule' chic winak congana jun síc' nqueban
23472	MAT 9:24	in xbij chique: —Quixeli, ja xtan ma camnak ta, xa waram rbanon, ne' chique. Pro ja reje'e' xa quitzebej ja Jesús.
23473	MAT 9:25	Ja c'a Jesús ja tok xelastajto rmal ja winak arja' xoqui ja bar c'o wi' ja camnak, xuchap chi ruk'a' in yictaji ja xtan.
23475	MAT 9:27	Ja Jesús be chic, rmajon binem. Ec'o c'a ca'i' moya' etran trij, eje'e' quemaj rakic quechi' trij ja Jesús: —Atat ja rat Ralc'wal can ja rojer rey David, tapokonaj jutz'it kawach, xeche' tre.
23476	MAT 9:28	Ja Jesús arja' xoc pa jay in xe'ekaji ja moya' ruq'uin in bix chique rmal: —¿La nenimaj chi anin nincowini nixntzursaj? xeche'xi. —Can Kajaw, kotak chi natcowini nokatzursaj, xeche' tre.
23477	MAT 9:29	Ja c'a Jesús arja' xuchap ja quewach in xbij chique: —Como c'o yukulbal ec'u'x wq'uin, camic njaktaji ja rewach, ne' chique,
23478	MAT 9:30	in queri' queban, jaktaji quewach. Ja c'a Jesús xbij chic chique: —Congana nban recomendar chewe, majun bar ta tri' nebij wi', ne' chique.
23479	MAT 9:31	Pro ja c'a reje'e' xe'eli, quemaj rtzijoxic nojel nat nakaj chipan ari' lugar ja ban chique rmal ja Jesús.
23480	MAT 9:32	Kas elem nqueban ja Jesús ja tok chaka jalal c'o jun achi mem xeya̱' chwach, c'o jun itzel espíritu ocnak tre.
23481	MAT 9:33	Ja c'a Jesús xlasajel ja ritzel espíritu tre ja rachi in ni jari' hora xumaj tzij. Ja c'a winak congana c'asc'o'i quetz'at in quewa' quibij ri': —Ni majutij bantajnak ta ja quewari' chipan ja katinamit Israel, xeche'e.
23483	MAT 9:35	Ja Jesús arja' be nojel tinamit in nojel tak aldea chakaja', nertijoj ja winak pa tak jay xin molbal ri'il, nuya' rbixic chique ja utzlaj tzij tre ja gobierno xin chila' chicaj in chakaja' ec'oli ja yawa'i' nertzursaj xa nak ta nti'on chique.
23487	MAT 10:1	Ja c'a Jesús arja' xersiq'uij ja cablajuj discípulo in xuya' chique chi c'o quek'a' chique ja ritzel tak espíritu chi necowini nequiwasajel chique ja winak in xuya' chique chakaja' chi necowini nequitzursaj yawa'i' xa nak ta nti'on chique.
23490	MAT 10:4	Simón, jun chique ja partido rbina'an cananita, in Judas Iscariote ja jachowi ja Jesús pa quek'a' ja xetzelan rxin.
23491	MAT 10:5	Ja c'a Jesús arja' xerutakel ja cablajuj discípulo in bien xuch'obel chiquewach nak ja xtequibana': —Ma tec'amel ta je'e ja bey ja nbe cuq'uin ja winak ja ma e aj Israel ta in chakaja' ni majun tinamit quixin aj Samaria xquixoc ta chipan.
23528	MAT 10:42	In wi c'o jun winak xa nak ta chi winakil, wi c'o jun chique wa' ja tak ndiscípulo ri' nekaj ruq'uin, wi nsipaj tre jun vaso raxya' in wi rumac chi ndiscípulo chewi' tok nsipaj, jari' ni katzij wi' nbij chewe, arja' mta moda ja maquita xtiyataji ja rtojbalil tre, ne'e ja Jesús chique.
23530	MAT 11:2	Ja c'a Juan Bautista arja' c'o pa che' in xekaj rbixic ruq'uin nojel ja samaj ja rmajon rbanic ja Cristo. Ja c'a xuban, ec'o ca'i' chique ja rdiscípulo arja' xerutakel ruq'uin ja Jesús
23532	MAT 11:4	Ja c'a discípulo ja tok bitaj cumal ja binel chique rmal ja Juan quewa' bix chique rmal ja Jesús ri': —Jix, jebij tre ja Juan nojel ja nixtajini nec'waxaj in nojel ja nixtajini netz'at tre ja samaj ja nmajon rbanic ri'.
23535	MAT 11:7	Ja c'a Jesús kas elem nqueban ja ca'i' discípulo tok xumaj tzij cuq'uin ja winak tre ja Juan Bautista: —Ja Juan ja tok q'ueje' pa tak lugar ja kas talan wi' ¿nak c'a tre tok xixbe ruq'uin chi rtz'atic, la rmal ja Juan chi xa puersa cani' jun aj nsi̱l rmal xcomel?
23545	MAT 11:17	—Ajoj kaban ja música xin quicotemal pro ja rixix mta xajoj xeban, ma xixquicot ta. In kaban chic jun xin bis in nixtac'a xixbison ta chakaja', ni majun nak ta newajo', neche'e ja rac'ala' chique ja jun chic moc.
23548	MAT 11:20	Ja c'a Jesús arja' xumaj quinataxic ja winak ja rec'o pa tak tinamit ja bar rbanon wi' je'e nimak tak milagro. Arja' xbij jule' cowlaj tak tzij chique rumac ja ma quiq'uexon ta ja quina'oj in ma quiya'on can ta ja ritzelal. Quewa' xbij chique ri':
23552	MAT 11:24	Pro anin nbij chewe, ja tok xterila' ja nimlaj k'ij xin juicio más chi na nim ja rpokonal xtetij ixix chwach ja xtiquetij ja raj Sodoma. Queri' xbij ja Jesús chique.
23553	MAT 11:25	C'ac'ari' ja Jesús arja' tzijon ruq'uin ja Tatixel ja c'o chila' chicaj, quewa' xbij tre ri': —Nata', atat at Rajaw caj at Rajaw rwach'ulew, congana nmaltioxij chawe como ja winak ja nquech'ob kaj pa tak canma chi congana cotak in congana quina'oj ma chiquewach ta eje'e' ak'alasan wi' nak rbanic nojel awa' ja nmajon rbanic in nojel ja nmajon rbixic pro ja rak'alasan wi', chiquewach ja winak ja quibanon takno'y chawach.
23558	MAT 11:30	Queri' nbij chewe como ja nya' anin chi ekul mta cosem rc'amonto chewe in ja rijka'm wxin nya' chewij ma al ta rc'axic. Queri' xbij ja Jesús.
23559	MAT 12:1	Ja c'a Jesús e rachbil ja rdiscípulo, pa jun xula'nbal k'ij quimajon binem chipan jule' trigo. Ja c'a rdiscípulo chaka jalal xemajtaj rmal rk'ak'anil quepan rmalc'ari' tok quemaj rk'olic ja trigo in quetij.
23560	MAT 12:2	Ja c'a fariseo eje'e' tok xequetz'at quibij tre ja Jesús: —Pakasa' radiscípulo le', ja netajini quimajon rbanic jala' xajan nbani pa tak xula'nbal k'ij, xeche' tre.
23561	MAT 12:3	Bix chique rmal ja Jesús: —¿La ma esiq'uin ta la'an chipan ja rtzobal Dios ja xuban ja rojer rey David ja tok xuban jutij arja' majtaj rmal rk'ak'anil rupan in ja re rachbil chakaja'?
23566	MAT 12:8	Queri' nbij chewe como ja ranin ja rin Alc'walaxel ja xinoc alaxic cuq'uin ja winak, pa nuk'a' anin c'o wi' ja nbani chipan ja xula'nbal tak k'ij. Queri' xbij ja Jesús chique.
23567	MAT 12:9	C'ac'ari' xeli ja Jesús, be, xoc chipan ja jay xin molbal ri'il quixin ja fariseo.
23568	MAT 12:10	C'o c'a jun achi siquirnak jun ruk'a'. Ja c'a fariseo eje'e' quimajon rcanoxic rij rwach ja Jesús nak ja nquichapbej rxin rmalc'ari' tok quewa' quibij tre ri': —¿La nuya' lugar chawe ja ley chi ne'atzursaj yawa'i' pa tak xula'nbal k'ij? xeche' tre.
23569	MAT 12:11	Bix chique rmal ja Jesús: —¿La c'o c'a jun chewe c'o ta jun rcarnelo ntzakel pa jul pa jun xula'nbal k'ij in matuyic chi nlasajto chipan ja jul?
23572	MAT 12:14	Ja c'a fariseo eje'e' xebe, xequimolo' qui' in quemaj rch'obic nak nqueban tre ja Jesús chi nquicamsaj.
23573	MAT 12:15	Ja c'a Jesús arja' rotak chi ncajo' nquicamsaj, xelel chipan ja lugar in be. E q'uiy ja winak xetre'el trij. Arja' xertzursaj canojelal
23580	MAT 12:22	Ja c'a Jesús c'amarel jun achi chwach, ja rachi moy in mem chakaja' in c'o jun itzel espíritu ocnak tre. Xtzursaj ja rachi, nca'y chic in ncowin chic ntzijoni.
23582	MAT 12:24	Ja c'a fariseo eje'e' quic'axaj ja quibij ja winak in quewa' quibij ri': —Jala' rachi le' ja tok nerlasaj itzel tak espíritu chique ja winak xa poder xin Beelzebú nucoj ja jefe quixin ja ritzel tak espíritu, xeche'e.
23583	MAT 12:25	Pro ja c'a Jesús arja' bien rotak ja quimajon rch'obic ja fariseo in xbij chique: —Ja gobierno xa nak ta chi gobierno'il, wi xa división nuban chibil ri' jari' xa nyojtaji. In queri' tre jun tinamit chakaja' in chique jule' winak ec'o pa jun jay, wi xa división nqueban chibil tak qui' jari' xa neq'uisi.